Cjroen c2warL-Jexels in het hart
„Ramp niet te overzien als
het hoogseizoen was
Pen-kast ontploft
na kortsluiting
Voorlopig nog dagelijks opruimacties gifzakjes
VEB is sceptisch over
nieuwe kans coöperatie
Raad v. State: dwangsom
café De Kuip van tafel
TWEEDRANK
;trand nog steeds
erboden toegang
Hoe giftig?
Waddenconferentie
Bezorger Piet Zijm
liep laatste ronde
VERDER XT
in dit IN ummer
Goede acteurs dragen
Skilder toneelstuk
2
Weer grijze zeehond
aangespoeld
2
Texelse wint triathlon
in Inzeil
5
5» Texels belang: natuur
beheer in eigen hand
7
s+ Restauratie Schans
gestaakt
7
ipGERICHT 15 SEPTEMBER 1887 - NR 10853
DINSDAG 25 JANUARI 1994
itgave Uitgeverij Langeveld de Rooy BV,
arkstraat 10, 1791 AC Den Burg, telefoon (02220)
2600.
edactie Parkstraat 10 of Warmoesstraat 45, Den
urg, telefoon (02220) 62620, faxnr (02220) 14111.
edactie buiten werktijd Frans Hopman, Pater Witte-
lein 27, Den Burg, telefoon (02220) 15472.
Verschijning: Dinsdags en vrijdags vrijwel huis-aan-huis op Texel
Oplage: 7200.
Abonnementsprijs: M9.95 per half jaar. Losse nummers f"\A0
Zolang er nog zakjes aanspoelen gaan we door met oprui-
len," aldus J. Reeder, hoofd van dienstkring Texel van
ijkswaterstaat. Hij maakt deel uit van de coördinatieteam,
aarin ook afgevaardigden zitten van de politie, brandweer
de gemeente. Over het gevaar van de zakjes met gif,
aarvan tot nu toe zo'n tweeduizend zijn aangespoeld op
;t strand en vijfduizend op de Razende Bol, zijn de menin-
;n van officiële instanties verdeeld. „Maar dat is voor ons
et relevant. Wij gaan uit van het ergste, dan valt het al
en maar mee", aldus de leden van het team. De noodve-
rdening, waardoor het strand niet mag worden betreden,
ijft voorlopig van kracht.
tekst is eraf geweekt, maar meeste
ftjes zijn nog wel intakt.
gifzakjes-affaire begon woens-
igavond. Bij de politie kwam een
Iding binnen dat er verdachte
kjes waren gevonden op het
xelse strand en naar aanleiding
n vondsten langs de rest van de
lordhollandse kust was al snel
idelijk dat het ging om het in-
ddels beruchte middel „Apron
js". De Cypriotische kustvaar-
r „Sherbro" verloor begin de-
mber een container, waardoor
:0.000 zakjes met het land-
wwgif in zee terecht kwamen,
de melding nam de politie con-
:t op met Rijkswaterstaat, want
loe giftig is Apron plus? Daar-
ver zijn de geleerden het niet
ens. De opruimers van RWS
n brandweer hebben van hun
ogere instanties de waarschu
wing gekregen uiterst omzich-
g met de zakjes om te gaan.
)ok de Waddenvereniging
eeft een bericht uitgevaardigd
at het middel bijzonder scha-
elijk is voor het milieu. De
ienst Landbouw, Natuurbe-
eer en Visserij zegt dat de
toffen in het middel afbreek-
aar zijn. Openbrekende zakjes
zee kunnen voor hoge con-
entraties gifstoffen leiden,
laar door verdunning wordt
et risico voor de natuur klein
eacht.
andbouwvoorlichter Jan Kool-
of kent het middel Apron als
en „fungicide", oftewel een
chimmelbestrijdingsmiddel
at vooral in de aardappelteelt
wordt gebruikt. „En dan nog al
en voor consumptie aardap-
elen en maximaal twee keer,
nders worden de schimmels er
ngevoelig voor. Het is niet zo
r9 giftig." Volgens Koolhof is
et middel in Nederland enige
jd uit de handel geweest om-
at de schimmels er resistent
gen waren geworden. „Uiter-
ard voel je je niet prettig als je
en heel zakje van dat spul
peet, maar erg schokkend is
it vergif nou ook weer niet. De
'erkzaamheid neemt af en dat
purt echt geen jaren. Natuur-
k is het slecht als een grote
oeveelheid tegelijk op één
aats terecht komt, maar ver-
und is de schadelijkheid niet
oot. Los daarvan is het in mijn
gen geen goede zaak dat con-
'iner*. met zulke middelen in
ie terecht kunnen komen."
die instantie gaat over het strand.
Omdat er gevaarlijke stoffen in het
spel waren, werd al snel de brand
weer erbij gehaald, evenals de ge
meente. Het coördinatieteam was
geboren: „We vergaderen twee
keer per dag. 's Ochtends om de
strategie voor de dag te bepalen,
in de namiddag om de resultaten
door te praten", aldus Reeder.
Nieuwsgierigen
De eerste opruimactie werd don
derdag gehouden, nadat 's och
tends door politiemensen en
medewerkers van RWS was ge
constateerd dat er inderdaad zak
jes op het strand lagen. Bij de
strandslagen werden door de ge
meente inderhaast gefabriceerde
bordjes geplaatst om nieuwsgieri
gen weg te houden, maar deze
kregen pas vrijdagmorgen rechts
kracht, toen de gemeente de
noodverordening afkondigde. Dit
gebeurde in navolging van andere
kustplaatsen en op advies van de
coördinatieteam. „Het liep aan
vankelijk op Texel niet zo'n vaart.
Er waren gemeenten die tegen het
weekend duizenden zakjes op hun
strand kregen. Dat was hier niet
het geval", aldus J. Moorman van
de Texelse politie. „Maar om een
gelijk beleid te voeren en om de
mensen weg te houden van even
tueel gevaar, hebben we geadvi
seerd toch het voorbeeld van de
andere kustgemeenten te volgen."
De noodverordening werd via ver
schillende media bekend gemaakt
aan de bevolking, „ledereen heeft
er wel kennis van genomen op één
of andere manier, dus dan hoeven
we niet steeds opnieuw alles uit te
leggen. Dat scheelt werk."
Texelaars en toeristen hielden zich
redelijk aan het verbod. „Nee, er
zijn geen bekeuringen uitgedeeld.
Dat gaat ons ook te ver. We gaan
er van uit dat iedereen genoeg ge
zond verstand heeft. In het week
end hebben we wel wat mensen
op het strand aangetroffen, maar
die namen onze waarschuwingen
ter harte en verwijderden zich", al-
„In overleg met de andere Wad
deneilanden zullen we deze
zaak internationaal aan de orde
moeten brengen", aldus loco
burgemeester Tine Krijnen, die
enkele bijeenkomsten van het
coördinatieteam bijwoonde en
zelf op het strand poolshoogte
ging nemen van de situatie.
„Het mag dan in officiële be
woordingen geen ramp zijn,
een hele ernstige zaak is het
wél."
De wethouder complimenteert
de betrokkenen die het strand
schoonmaken. „Er wordt kei
hard gewerkt en iedereen is be
reid om ervoor vrije tijd op te
offeren. In één woord gewel
dig."
De Vereniging van Effecten Bezit
ters verwacht niet dat de rechter
zal besluiten dat de Teso-
coöperatie feitelijk bestaat als
zou blijken dat op 7 januari inder
daad onrechtmatig stemmen zijn
uitgebracht.
VEB-medewerker Mr R.A.E. de Ha-
ze Winkelman laat desgevraagd
weten: „Een vreemde aangelegen
heid. Het is de verantwoordelijk
heid van de directie dat bij de
ingang van de zaai de namen van
de stemgerechtigden worden ge
controleerd. Nu dat kennelijk niet
is gebeurd, wordt om een rechter
lijke uitspraak gevraagd. Het komt
ons voor dat zo'n uitspraak nooit
zal luiden dat de coöperatie alsnog
een feit is, hoogstens zal worden
bepaald dat moet worden over
gestemd. We denken dat Teso al
leen maar probeert verwarring te
zaaien".
Teso meent dat de stemming van
7 januari alsnog ten gunste van de
coöperatie uitpakt, als de onrecht
matig uitgebrachte stemmen door
de rechter ongeldig worden ver
klaard. Er zou dan niet opnieuw
gestemd hoeven worden, hetgeen
de mening is van de advocaten en
notarissen van het bureau Trenité
Van Doorne die Teso heeft geraad
pleegd. Mr de Haze Winkelman:
„Ik ben ook jurist en ik zie dat an
ders. Als die stemmen inderdaad
niet deugden zal de rechter
constateren dat er overgestemd
moet worden. Dat lijkt mij logisch,
maar het is natuurlijk best moge
lijk dat er juristen zijn die iets an
ders hopen en verwachten, ook al
is de kans klein". De VEB ver
wacht dat Teso het zal verliezen
als opnieuw over de coöperatie
zou moeten worden gestemd.
„Die meerderheid van bijna negen
tig procent op 7 januari heeft ons
verbaasd. Wij hadden het veel la
ger ingeschat. Dat Teso bijna
slaagde was volgens ons vooral
het gevolg van stemmingmakerij.
Zoiets lukt geen tweede keer".
Teso beslist binnen 14 dagen of de
kwestie van de onrechtmatig uit
gebrachte stemmen inderdaad
aan de rechter zal worden voorge
legd. De plannen van aandeelhou
ders om een nieuwe aandeel
houdersvergadering bijeen te roe
pen zijn voorlopig in de ijskast
gezet.
dus Moorman. Veel passanten
toonden begrip voor de maatregel.
„En de mensen die toch op het
strand liepen, gingen gelukkig niet
zelf met de zakjes slepen, maar
markeerden de vindplaats met een
stokje, zodat wij ze laten makkelijk
konden oppikken", vertelt Aad
Vaars van de Texelse brandweer.
Speciale kleding
Het opruimwerk wordt gedaan
door de brandweer. Deze instantie
is opgeleid in het omgaan met ge
vaarlijke stoffen en beschikt over
beschermende kleding. „We heb
ben onze mensen opgebeld, want
we werken op basis van vrijwillig
heid. Maar iedereen stond gelijk in
de startblokken. De bereidwillig
heid om mee te helpen is bijzonder
groot", vertelt Marius Banda van
de brandweer.
Elke dag gaan zo'n tien brand
weermensen op pad met politie-
en RWS mensen. Terreinwagens
van RWS en de politie worden in
gezet. Op een aanhanger worden
tonnen meegevoerd, waarin de
zakjes worden verzameld. Bij ka
potte zakjes wordt ook de omrin
gende grond meegenomen. Dode
vogels worden eveneens verza
meld. „Nee, die worden niet voor
onderzoek opgestuurd, maar ge
woon vernietigd. Aan de overkant
zijn wel dode vogels onderzocht,
maar die waren niet omgekomen
door het gif. Meeste zijn olieslach
toffer. Dode vogels zijn trouwens
bepaald geen bijzonder verschijn
sel rond deze tijd van het jaar",
vertelt Reeder. Andere dode die
ren, zoals vissen, zijn niet ge
vonden.
Het opruimen gaat door tot het
hele strand in afgewerkt. Met bo
ten worden tevens in het water
drijvende zakjes opgevist. „Als er
morgen wat minder wordt gevon
den, wordt de zoekploeg mis
schien iets ingekrompen. Maar we
gaan door tot het laatste zakje",
verklaart de RWS-man. Ook op de
Waddenzee en langs de Texelse
waddenkust wordt gespeurd naar
de gifzakjes. De dijken worden ge
controleerd door Hoogheemraad
schap, natuurgebied De Schorren
door natuurmonumenten. Daar is
echter nog niets aangetroffen.
Knullige actie?
De Razende Bol, behorend bij
Texels grondgebied, valt ook onder
de verantwoordelijkheid van het
Een enorme steekvlam en een
knal werden zaterdagavond in
een deel van Oosterend gevolgd
door een stroomstoring. Kortslui
ting in een laagspannings-
verdeelkast van het Pen was de
oorzaak. Hoe die heeft kunnen
ontstaan wordt nog onderzocht
door Pen-deskundigen.
Het groene kastje in de Mul
derstraat brandde korte tijd hevig.
Brandweerman Andries Huberts,
Voorzien van beschermende kleding en handschoenen verzamelen vrijwilligers van de Texelse brandweer de gifzakjes in tonnen
tFoto's Tessa de Graait)
coördinatieteam. Het opruimen
gebeurt daar met hulp van strand
vonder Hans Eelman en een tan-
kercleaningbedrijf uit Den Helder.
Ook brandweermensen van Texel
en Schoorl zijn op de Bol aan het
zakjes verzamelen geweest. „Om
dat bij een eerste inspectie onder
het toeziend oog van een televisie
ploeg op de Bol wél veel zakjes
werden aangetroffen, maar men
geen beschermende kledij had en
ze dus niet kon opruimen, bestond
de indruk dat zaken daar nogal
knullig waren geregeld. Maar na
enige tijd werd door een politiehe-
likopter het benodigde materiaal
gedropt en bijna op hetzelfde
tijdstip arriveerde een ploeg
brandweer- en RWS mensen om
de zakjes op te halen", verklaart
Moorman.
Weersomstandigheden
De vrijdag en zaterdag opstekende
harde wind leek de opruimactie
aanvankelijk te dwarsbomen. Ree
der: „We waren bang dat aan-
De compleet verkoolde Pen-kast waarin
zich de kortsluiting voordeed
(Foto Tessa de Graaff)
woonachtig in Oosterend, was als
eerste ter plaatse en maakte korte
metten met de vlammen met hulp
van een brandblusapparaat uit een
auto.
De melding van de alarmcentrale
(Pen-huisje ontploft-red) deed de
brandweer en de politie met groot
materieel uitrukken, maar dat
bleek overbodig. Medewerkers
van de Pen-centrale isoleerden de
kabels en zorgen ervoor dat bewo
ners van de Mulderstraat en
Vliestraat twee uur later weer
stroom hadden.
Gisteren en vandaag heeft het Pen
de kast vervangen. Daartoe heb
ben omwonenden weer enige tijd
zonder stroom gezeten. De be
trokkenen zijn vooraf op de hoogte
gesteld.
Prop vuil
Een schoorsteenbrandje aan het
Schilderend werd zondag snel
bedwongen. Een prop vuil had
vlam gevat toen de bewoner zijn
voorzetkachel aanzette. De brand
weer was snel ter plaatse en
maakte de schoorsteenpijp
schoon. Daarin was echter een
scheur ontstaan, dus de bewoner
mag voorlopig zijn kachel niet ge
bruiken.
Onverwacht is vrijdagmiddag
in zijn woning in Den Hoorn on
ze trouwe bezorger Piet Zijm
overleden. Bijna twintig jaar
bracht hij de Texelse Courant in
zijn woonplaats rond en was
daarom voor de Hoor nders het
gezichtvan de krant. Hij
werd 73 jaar.
Vlak voor zijn dood liep Piet
Zijm nog zijn gebruikelijke ron
de door het dorp. Fluitend als
altijd en met de roodgeruite pet
op het blozende hoofd. Tegen
vieren waren hij en zijn vrouw
Hanna klaar met de bezorging.
Net thuis, met de laatste kran
ten nog in de hand, kreeg Piet
een hartstilstand en stierf ter
plekke.
Vroeger als vrachtrijder was hij
altijd al op pad. Nadat hij zijn
bedrijf aan Slegtenhorst had
overgedaan, wilde hij onder de
mensen blijven. In Den Hoorn
„deed" Piet sinds 1975 de
Texelse Courant, maar daar liet
hij het niet bij. Hij bezorgde ook
Het Parool (en daarvoor nog De
Telegraaf en de Helderse Cou
rant), spande zich in voor de
Staatsloterij, liep met folders,
bezorgde bestellingen voor
bloemist Kortenhoeve, bracht
eten rond voor Tafeltje Dekje en
deed boodschappen voor oude
re Hoornders. In het dorp zal
men zijn verschijning zeer mis
sen.
Piet Zijm is vanmorgen begra
ven op het RK kerkhof in Den
Burg.
gespoelde zakjes zouden
onderstuiven, maar dat is in de
praktijk meegevallen. Wel is er
meer andere rotzooi, bijvoorbeeld
zeewier, op het strand terecht ge
komen, waar soms zakjes in of on
der zitten. Dat maakt het zoeken
iets lastiger." Voor de rest waren
de weergoden de opruimers goed
gezind.
Het materiaal waarin het gif is ver
pakt, blijkt redelijk bestand tegen
zeewater. Moorman: „Bijna alles
dat we hebben gevonden is nog
dicht."
Behalve de zakjes bestrijdingsmid
delen zijn ook ontstekingen voor
explosieven in de zee terecht ge
komen. Deze zijn tot nu toe niet op
Lees verder pagina 5
Om vooral formele redenen heeft
de Raad van State de dwangsom
beschikking vernietigd, die de ge
meente in augustus 1991 had
opgelegd aan café De Kuip in De
Koog. De dwangsom - zo oordeel
de voorzitter dr G.H. Veringa -
was ondeugdelijk gebaseerd.
De gemeente hanteerde de
dwangsombeschikking om op te
treden tegen de geluidsoverlast
die door het café werd veroor
zaakt. De op de voor De Kuip afge
geven hinderwetvergunning
gebaseerde beschikking hield in
dat bij elke volgende overschrij
ding van de geluidsnormen een
bedrag van f5000,- betaald zou
moeten worden.
Iets dergelijks speelde ook voor De
Toekomst, verderop in de
Dorpsstraat. Hier was de dwang
som echter bepaald op f15000,-
wat te maken heeft met omvang
en omzet van dit bedrijf. Namens
eigenaar Cor Kuip ging Mr Kees
Jaap Harting bij de Raad van State
in beroep tegen deze dwangsom
beschikking. Een van zijn argu
menten was dat volgens de
bepalingen van de hinderwetver
gunning waarop de dwangsombe
schikking was gebaseerd, het
geluidsniveau niet op straat geme
ten had moeten worden, maar bin
nen naburige woningen.
Braaf geweest?
Het duurt gewoonlijk jaren voordat
de Raad van State uitspraak doet
in een dergelijk beroep. Intussen
bestaat echter de mogelijkheid dat
de gemeente na een jaar de
dwangsombeschikking op verzoek
van betrokken exploitant intrekt,
als er tenminste in dat jaar geen
geluidsoverlast is geweest zodat
de gemeente de dwangsom niet
heeft hoeven innen. Harting maak
te van die gelegenheid gebruik in
september 1992. De gemeente
weigerde. Weliswaar was in het
afgelopen jaar geen dwangsom
opgeëist, maar De Kuip zou toch
geluidsoverlast hebben gegeven
zodat men de stok achter de deur
liet staan.
Tegen dit niet willen intrekken van
de dwangsombeschikking ging
Harting weer in beroep bij de Raad
van State en die stelde hem in het
gelijk. Op 29 december liet de RvS
weten dat de weigering om de
dwangsom in te trekken, niet
deugde en een paar dagen later
veegde de Raad van State de
dwangsombeschikking zelf van
tafel.
Bij De Toekomst lagen de zaken
iets anders. Daar kwam het wel
tot het „verbeurd verklaren" (dus
tot het opleggen) van de dwang
som door de gemeente, waarte
gen De Toekomst beroep
aantekende.
Strafprocedure
Wat betreft De Kuip was er naast
de dwangsomprocedure ook een
strafprocedure. Cor Kuip werd
door de Economische Politierech
ter twee keer gedagvaard wegens
overtreding van de hinderwet. Het
ging om dezelfde overtredingen
die ten grondslag lagen aan de
dwangsombeschikking. Dat leidde
tot vrijspraak: de vergunning was
niet overtreden dus was er geen
strafbaar feit.
Uit deze gang van zaken mag niet
de conclusie worden getrokken
dat de gemeente horecaoverlast in
de praktijk niet kan aanpakken. In
tussen is een nieuw wettelijk regi
me van kracht geworden, dat
ruime mogelijkheden biedt om de
exploitanten te dwingen hun ge
luid binnen de muren te houden.
Overigens is nog steeds sprake
van zeer gecompliceerde regelge
ving op dit milieuterrein. Het is
specialistenwerk. „Ik kan me best
voorstellen dat de gemeente daar
bij wel eens een steekje laat val
len" aldus Kees Jaap Harting.
I.M. ADVERTENTIE
abrikoos-sinas of perzik-sinas
literpak van 1,79 voor 1,49
Zie voor meer aanbiedingen onze
advertentie op pagina 4
