ans op veel sterfte door
lifzakjes lijkt niet groot
Jaarlijkse toertocht zou een
nieuwe attractie kunnen zijn"
Wetenschappers relativeren berichtgeving
Buro Zandbank introduceert rolskiën op Texel
SCHOON
WATER
LenR
LenR
Familieberichten
TEXELSE COURANT
Schouwburg
m
SIMAVI
lexelaartjes
VRIJDAG 28 JANUARI 1994
telen verbazen er zich over dat de zakjes landbouwgif in
|roten getale zijn aangespoeld op het westelijke strand en
ip de Razende Bol, maar nog nauwelijks in de waddenzee
ijn aangetroffen, zodat zich daar tot dusver geen rampzali
ge toestanden hebben voorgedaan. Ondanks de overwe-
end harde westelijke wind lijken de zakjes het Marsdiep
n de andere zeegaten niet binnen te komen. Oceanograaf
rof. dr. Henk Postma uit Den Burg heeft er een verklaring
oor: het is mede te danken aan de abnormaal hevige re-
enval van de laatste tijd.
jstma, oud-directeur van het Ne-
jrlands Instituut voor Onderzoek
;r Zee, legt uit: „Door die regen-
il wordt vanaf het vasteland,
snaf de eilanden en vooral vanuit
»t IJsselmeer zeer veel water in
Waddenzee geloosd. Dat zoete
ater mengt zich maar gedeelte-
k met zeewater en blijft daardoor
/erwegend in de bovenste water-
ag zitten als het naar de Noord
ie stroomt. Vooral in die laag
roomt bij eb veel meer water van
faddenzee naar Noordzee, dan
idersom. Die gifzakjes bevinden
:h in die bovenste waterlaag en
orden zo tegen gehouden. Voor
>ver ze bij vloed toch nog een
nd naar binnenkomen, worden
alweer gauw teruggedreven
lar de Noordzee. Westelijke wind
impenseert dit verschijnsel maar
ler gedeeltelijk omdat de zakjes
»t boven water uitsteken zodat
wind er geen vat op heeft".
Op grond daarvan verwacht Post
ma dat een giframp in het wad
dengebied achterwege zal blijven.
Hij heeft zich verbaasd over de
verontrustende publicaties, die in
een andere richting wijzen. „Het
hele geval lijkt me nogal op
geklopt".
Verwarring is inmiddels ontstaan
over de vraag of Apron Plus
een zeer gevaarlijk vergif is of juist
niet. De Texelse landbouwvoor-
lichter die in de vorige krant zijn vi
sie gaf, heeft zich volgens
EcoMare vergist omdat hij Apron
Plus verwarde met Apron. Laatst
genoemd middel bevat twee
schimmelwerende stoffen die in
derdaad betrekkelijk onschuldig
zijn, zolang mensen of dieren het
niet met grammen tegelijk binnen
krijgen. Apron Plus bevat daar
naast ook nog het insectendoden-
de middel furathiocarb en dat is
zeer giftig, met name voor hogere
dieren. Verpakkingen die furathio
carb bevatten moeten in Neder
land dan ook een doodskop op het
etiket hebben en het is niet over
dreven handschoenen te dragen
bij aanraking.
Afbreekbaar
De toxicoloog (gifdeskundige) dr
Jan Boon van het NIOZ verwacht
echter dat ook dit furathiocarb
niet tot een ramp van grote om
vang zal leiden in het waddenge
bied en in elk geval niet langdurig
van invloed zal zijn. Furathiocarb is
een modern (en dus afbreekbaar)
bestrijdingsmiddel. Het verandert
eerst in het nog giftiger carbofu-
ran, maar in reactie met water
wordt dit op termijn omgezet in
een niet giftige stof. Ook bacterië-
le afbraak is mogelijk, althans in
aanwezigheid van zuurstof.
In hoeverre het milieu op langere
termijn wordt geschaad door het
gif, hangt daarom vooral af van de
vraag hoe de afbraak van de stof
verloopt onder zuurstofloze om
standigheden, zoals die heersen in
de wadbodem. De stof komt in die
bodem terecht omdat ze door or
ganismen zoals de bekende wad-
pier, wordt ondergewerkt. Wat er
daarna mee gebeurt en wat de ef
fecten ervan zijn, is onbekend.
Wat levensduur betreft is het gif
dus veel onschuldiger dan DDT en
de beruchte PCBs, die helemaal
niet meer uit het milieu verdwijnen
en overal op aarde in dieren kun
nen worden aangetoond.
Verkramping
Furathiocarb en het omzet
tingsproduct carbofuran zijn ze
nuwgiften, wat een karakteristiek
beeld oplevert als bijvoorbeeld vo
gels ervan eten. De dieren raken
verkrampt en verlamd voordat ze
sterven. Voor zover Jan Boon
weet zijn tot dusver in het wad
dengebied geen vogels of andere
dieren met dergelijke verschijnse
len gesignaleerd, hoewel iedereen
er scherp op let. Als het fout zou
zitten, zouden al lang grote aantal
len slachtoffers zijn gevallen. De
VERVOLG VAN PAGINA 1
Tijdens de Vakantiebeurs in de Jaarbeurs in Utrecht mocht
de „Texel Sportief"-stand van de VVV zich verheugen in
een grote belangstelling. Naast de vele sportieve mogelijk
heden om een doe-vakantie door te brengen op ons eiland,
werd als allerlaatste nieuwtje het rolskiën geintroduceerd.
andschapsbeleid Onder leiding van instructeur Leo van der Vaart proberen
March Heijnen en Wil de Leeuw op een grijze regenachtige
januari-ochtend dit langlaufen op ski's met wieltjes in de
Dennen.
ordt er op een paar plaatsen over
sproken. Onlangs kwam ook
ixels Belang met hetzelfde voor-
el op de proppen, waarmee de
artij het hardnekkig ,,nee" tegen
relatienota inruilde voor een
ts soepeler opstelling. Volgens
VD-wethouder Erna Eelman
uimtelijke ordening) heeft het
B-voorstel niet als voorbeeld ge-
end. „Binnen het ambtelijk over
ig waren we er al enige tijd mee
jfczig."
Op één lijn
De bestuurders wijzen erop dat
het een uitzonderlijke situatie be-
Beft. Tielrooy: „De regeling is spe-
Bfiek voor Texel, omdat het een
rart, beperkt gebied is. We zullen
is er sterk voor maken bij het
k." De komende periode zal met
diverse Texelse organisaties
'erleg worden gepleegd. De
mst is nu iedereen op één lijn te
ijgen. Burgemeester Van Rap-
rd zei niet te vrezen voor een
euwe, ellenlange discussie op
ït eiland. „Dat is onze taak." En
ethouder Terpstra: „We hebben
alle vertrouwen in. Anders wa-
n we er niet aan begonnen."
VERVOLG VAN PAGINA 1
>uders verwachten weinig be
daar, gezien het gematigde
tanciële risico en de in de diver-
verkiezingsprogramma's geui-
wens voor een podiumvoor-
ning in Den Burg. Voor de ko
tende partij is instemming van de
ad een voorwaarde voor het
>orgaan van de transactie.
Andere gegadigden
aast de genoemde groep Texelse
spirant-kopers, hadden zich bij
Bemiddelaar Paul Kuip van Texel
astgoed nog twee gegadigden
angemeld. Hun namen werden al
rder in deze krant genoemd. In
ide gevallen ging het eveneens
Texelaars. De een, een groep
et o.a. projectadviseur Ed Mom-
Brg, trok zich al in een eerder sta-
um terug. De andere kandidaat,
d Stiekema, eigenaar van disco-
ancing Question, was tot het
atst in de race.
eigens de adviseur van de groep
'aarmee nu wordt onderhandeld,
'ordt sinds november aan de
Iedereen vanaf schoenmaat 38,
die over een beetje konditie be
schikt kan leren rolskiën. Vanaf
maart kan dat op Texel. We gaan
eerst de speciale schoenen pas
sen bij het organisatie Buro Zand-
transactie gewerkt. „Een gecom
pliceerd geval, waarbij vele partij
en betrokken zijn. Of een
gemeentelijke bijdrage voor de
schouwburgzaal doorslaggevend
was? Het was één van de belang
rijkste voorwaarden binnen het
complex van onderhandelingen.
We zijn blij dat het college de nek
heeft willen uitsteken, zodat de
zaal weer optimaal kan worden
gebruikt."
De namen van de kandidaat
kopers worden pas bekend ge
maakt als de koop rond is. Dan zal
tevens toelichting worden gege
ven op de toekomstplannen.
9 wethouders Krijnen en Terpstra: ...doorbraak...
bank/Zeekanocentrum van Jos
Engelvaart aan de Lijnbaan.
Maar liefst 24 sporten kunnen via
de Zandbank in groepsverband of
individueel beoefend worden.
Steeds meer toeristen maken ge
bruik van dit aanbod gedurende
een korte aktieve vakantie op
Texel. „Uiteraard zijn Texelaars ook
van harte welkom op de veelal kor
te cursussen", aldus Jos En
gelvaart.
Kennismakings-weekend
Vanaf maart biedt buro Zandbank
de mogelijkheid om in de vorm van
een „kennismakings-weekend
rolskiën" de sport en de benodig
de materialen te leren kennen en
de technieken en vaardigheden
aan te leren. Het programma
bestaat uit vijf blokken van zo'n
twee uur, verdeeld over de vrijdag
avond, zaterdagochtend- en mid
dag en de zondagochtend en
-middag. Deze weekenden zijn ge
schikt voor sportieve en aktieve
mensen in de leeftijd van ongeveer
14 tot 64 jaar. De weekenden kun
nen ook in kombinatie met akkom-
modatie geboekt worden.
Verenigingen
Naaste medewerker Leo van der
Vaart is de cursusleider. Vanaf '89
geeft hij de bekende zeekano-
cursussen met Jos Engelvaart en
vorig jaar specialiseerde hij zich in
het rolskiën. Texel, met z'n vele
fiets- en schelpenpaden en hier en
daar glooiend terrein, leent zich
uitstekend voor deze vrij onbeken
de sport die toch ai 15 jaar
bestaat.
Vanaf 1978 zijn al Nederlandse
Kampioenschappen en ons land
kent zo'n 2000 rolskiërs die aan
gesloten zijn bij ongeveer 20 vere
nigingen. Deze sport is over
komen waaien uit Noorwegen en
door de Nederlandse Ski-
Vereniging in ons land geintrodu
ceerd als voorbereiding op het
langlaufen.
Het grote voordeel van de ski's op
wieltjes is dat je het hele jaar door
kunt oefenen. ,,Je kunt bij wijze
van spreken op je eigen stoep
opstappen," aldus Leo van der
Vaart.
Steppen
March en ik hebben praktisch
geen wintersport-ervaring. Wél
schaatsen we allebei graag. We
zijn brandnieuwsgierig hoe het
rolskiën zal verlopen. March met
bravoure; ondergetekende vind
het een beetje griezelig. Altijd
bang om te vallen en een schel
penpad is nu eenmaal harder dan
sneeuw.
In de Dennen aangekomen begin
nen we met op één rolski te step
pen over het schelpenpad richting
Westerslag. Door de knieën bui
gen en vooroverhangen is belang
rijk. „De rolski blokkeert als je
achteruit gaat en dan kun je lelijk
vallen", waarschuwt Leo.
Prikstokken
Na een halfuurtje steppen mogen
we in deze mini-spoedcursus alle
bei de 70 centimeter lange ski's,
die voorzien zijn van twee brede
rubberen wielen onder de schoe
nen „klikken". Het is verbazing
wekkend hoe snel je de slag te
pakken krijgt. Weliswaar is het
tempo nog langzaam, maar door
de duidelijke instructies van Leo
rollen we al snel volgens de regels
over het hobbelige pad. De beide
ski's evenwijdig neerzetten is be
langrijk, anders schuif je zo de
berm in. Met de prikstokken erbij
wordt het helemaal écht. We ver
geten de grauwe lucht en met een
beetje fantasie zijn we op win
tersport in de Dennen. Afdalen en
slalommen leer je natuurlijk niet in
een uurtje, maar volgens onze ski
leraar behoort dit allemaal tot de
mogelijkheden op Texel.
Met aanstekelijk enthousiasme en
duidelijk pedagogische kwaliteiten
leert hij ons binnen een paar uur
de grondbeginselen van deze
sport. Een paar passerende Duitse
toeristen staren in opperste verba
zing naar onze verrichtingen. „Wo
ist denn die schnee?"
Asfalt
Op de geasfalteerde weg krijgen
we een demonstratie van onze in
structeur. Hij laat zien dat het tem
po van een geoefende rolskiër
behoorlijk hoog kan zijn. In de
wedstrijden wordt 30 km. per uur
of meer gehaald. „Voor beginners
zijn de schelpenpaden op Texel
perfect", zegt Leo „want anders
schiet je té snel vooruit en dat is
onveilig."
In de recreatieve sfeer kunnen op
rolski's toertochten worden ge
maakt. ledereen kan deze sport in
een eigen tempo beoefenen. De
rolski's worden niet „los" ver
huurd bij de Zandbank. Maar wan
neer er van Texelse zijde interesse
is om een eventuele vereniging op
te richten staan Jos Engelvaart en
Leo van der Vaart daar voor open.
Een dergelijke vereniging zou bij
voorbeeld een jaarlijkse toertocht
kunnen organiseren op Texel in
een rustige tijd. Het rolskiën biedt
volgens de initatiefnemers, alle
mogelijkheden om uit te groeien
tot een nieuwe Texelse attractie.
Voor inlichtingen: Organisatieburo Zand
bank, Lijnbaan 37 Den Burg tel: 15066
Wil de Leeuw
dieren vinden blijkbaar maar wei
nig zakjes, of ze eten er niet van.
In elk geval hoeft bij dit gif niet te
worden gevreesd voor „bioaccu-
mulatie". Dat is de eigenschap van
organismen om bepaalde giftige
stoffen in hun (vet)weefsel op te
slaan en via de voedselketen door
te geven, waardoor uiteindelijk ho
gere dieren zoals zeehonden het
slachtoffer worden. Dat opslaan
gebeurt met stoffen die niet in wa
ter, maar wel in vet oplosbaar zijn.
Het nu aangespoelde gif is in wa
teroplosbaar en kan zich dus niet
in organismen ophopen. Het gif is
in de eerste plaats gevaarlijk bij di
recte opname en het ziet er dus
naar uit dat dit niet op schaal van
betekenis zal gebeuren
Niet vissen?
Ter voorkoming van directe opna
me door mens of dier hebben de
werkgroep Noordzee, de Wadden
vereniging en Vogelbescherming
Nederland geadviseerd om niet te
vissen in zeegebied waar de zak
jes landbouwgif aangetroffen zou
den kunnen worden. De
verenigingen willen dat het mini
sterie dat advies overneemt en in
tussen onderzoekt of eerder
genomen maatregelen wel vol
doende zijn. Op dit moment mag
de visserij gewoon doorgaan. Als
vis gevangen zou worden die rood
gekleurd is door opengesprongen
zakjes, moet deze overboord wor
den gezet. Genoemde verenigin
gen vinden dat dit onvoldoende
garanties biedt voor de volksge
zondheid en een regelrechte aan
slag betekent voor vis etende
zeevogels. Massa's zeevogels,
waaronder meeuwen, jan van gen
ten en noordse stormvogels vol
gen de visserschepen om
overboord gegooide bijvangst op
te eten „Met deze maatregel toont
de minister dat hij zijn verantwoor
delijkheid voor milieubeheer totaal
niet serieus neemt". De organisa
ties vinden dat de overheid de vis
sers moet steunen bij het
afdwingen van schadeloosstelling
bij de rederij van het container
schip Sherbro dat de zakjes begin
december in het Kanaal verloor.
Chemofobie
Dr J.W. Henfling, directeur van het
Rijks Instituut voor Visserijonder-
zoek (RIVO) in IJmuiden, reageert
glimlachend op de adviezen van
de milieuorganisaties en schaart
zich daarmee aan de zijde van de
wetenschappers die vinden dat
ten onrechte paniek en angst
wordt gezaaid over het ongeluk
met de gifzakjes. De kans dat een
vis etende consument gif binnen
krijgt acht hij verwaarloosbaar
klein. „Dat een zakje in een net te
recht zou komen lijkt me al on
waarschijnlijk, want vis wordt van
de zeebodem gevangen. Daar kun
nen die zakjes zich niet bevinden
want ze drijven. En als ze zinken,
is dat omdat ze lek zijn en is de in
houd gauw opgelost en verdwe
nen. De kans dat vis door een
brekend zakje aan boord wordt
besmet, lijkt me vrijwel uitgeslo
ten. Mocht het toch gebeuren,
dan zou dat spul door de visbe-
handeling aan boord snel zijn weg
gespoeld. Het advies om de vis in
dat geval overboord te zetten ge
tuigt dus al van zeer grote voor
zichtigheid. Een visverbod is
absurd". Henfling zei met verba
zing te hebben gekeken naar de
televisie, waarop je zag hoe men
sen op de Razende Bol stonden te
wachten op speciale pakken alvo
rens ze de zakjes mochten gaan
zoeken. Handschoenen bij het
oprapen vindt hij meer dan vol
doende. Volgens hem is de door
de media aangewakkerde op
schudding een gevolg van de blijk
baar alom heersende „chemo
fobie", niet op feiten gebaseerde
angst voor alles wat chemisch is.
Wat niet wegneemt dat ook Dr
Henfling er geen goed woord voor
over heeft dat het verliezen van
zoveel gif op zee mogelijk is ge
weest. „Gevaarlijke stoffen wor
den dus niet veilig vervoerd en
daar moet onmiddellijk wat aan
worden gedaan. Dat de landen
waar die rommel aanspoelt, zelf
opdraaien voor de kosten van het
opruimen, is ook kwalijk".
Vraag de informatie.
Graag sturen wij u het
Wereld Water-boekje.
Spruitenbosstroal 6
2012 LK Haarlem
„OASE"
Zag je ome Hannes dan zag je ons.
Linda
Arco
Marieke
Saskia
Martine
De vele blijken van medeleven tijdens haar ziekte
en na het overlijden van onze moeder en oma
M. C. E. TJONK - SCHUT
hebben ons veel steun gegeven.
Hiervoor onze oprechte dank.
Een speciaal woord van dank aan de doktoren
Eissen en Zwager en het personeel van de „Gol-
lards" voor hun liefdevolle verzorging.
Namens de familie:
M. F. van Maldegem-Tjonk
Texel, januari 1994.
Dankbaar zijn wij voor de vele blijken van medele
ven na het overlijden van mijn lieve man, onze va
der en opa
FREEK EYK
Een bijzonder woord van dank aan de wederzijd
se buren voor de steun aan ons gegeven.
Tevens dank aan de heer Maat voor de correcte
verzorging van de uitvaart.
A. Eyk-Bonte
Kinderen en kleinkinderen
Texel, januari 1994.
Voor uw belangstelling en medeleven betoond na
het overlijden van onze moeder en oma
KLASINA VONK - EELMAN
zeggen wij u hartelijk dank.
Een bijzonder woord van dank aan dr. van Dijk en
de verzorging van de „Gollards" voor de goede
zorgen.
Namens de familie:
L. Vonk
Texel, januari 1994.
Redaktie: 62620
Advertenties en
abonnementen. 62600
Kantoor
boekhandel 62610
Drukkerij: 62630
Met grote blijdschap
geven wij kennis van
de geboorte van onze
zoon en broertje
Jamie
25 januari 1994
Marcel, Marieke
en Robin Wijtten
Postweg 211,
1795 JN
De Cocksdorp.
Telefoon 16640.
Marieke en Jamie rusten
van 13.00 tot 15.00 uur
26 januari 1994 zijn
wij getrouwd.
Frans Hopman
Annemieke de Kraker
INLEVEREN: maandag
vóór 10.00 uur en woens
dag vóór 17 00 uur
KOSTEN' f7.05 tot en
met 3 regels. Per regel
meer f2,35 (incl. btw)
Dirk Kuiter van harte gefe
liciteerd met je verjaardag.
Alle medewerkers LenR en
TC.
Restant spijkerbroeken,
div. modellen, nu f29,95.
Rabbit Habit.
