Texelse reddingboot
op schaal nagebouwd
f Tijdens het eten
slankt je
energierekening af,
Bunker
(ORT Texels
Senioren zagen terug op
tien jaar stijldansen
TEXELSE
COURANT
»7|\
Bedrijvigheid
iclamestudio R.n.R
nieuw onderkomen
Twee overwinningen
voor dames Mareis
iXELSE^COURANT
Geen rolstoelauto's
in afgesloten Dennen
EcoMare krijgt
subsidie voor
videopresentatie
Mareis blijven overeind
in harde wedstrijd
tajjH
DINSDAG 1 FEBRUARI 1994
Lees verder van pagina 1
)oren: ...jeugdherinneringen bij het betreden van de bunker /Foto Tessa de Graaft)
gegevens doorgegeven aan het
geschut."
Kanonnen
De batterij is gebouwd door een
aannemer van de overkant, vol
gens Gerrits vermoedelijk uit Rot
terdam. „Ik neem aan dat er ook
Texelaars aan mee hebben ge
werkt, maar ik heb dat nooit kun
nen achterhalen."
Na de bezetting zijn de bunkers
door de Duitsers in dank aanvaard.
„Die hebben daar waarschijnlijk al
leen maar in gewoond. De kanon
nen zijn namelijk heel snel
verdwenen. Die werden naar De
Krim gebracht, een plek die de
Duitsers later „noordbatterij"
noemden. Toen daar later modern
Duits geschut kwam zijn de Ne
derlandse kanonnen verplaatst
naar Den Helder." Eén van de ka
nonnen staat tegenwoordig in het
artilleriemuseum van Oldebroek
weg te roesten. Gerrits: „Het le
germuseum had er ook één. Die
hebben ze nota bene aan Duits
land weggegeven!"
Proefschot
Volgens Gerrits zijn er maar twee
plaatsen op de wereld die „recht"
hebben op het kanon dat in Olde
broek staat: Den Helder en Texel.
Er is overigens maar één keer door
de Nederlanders met de kanonnen
geschoten. Gerrits: „Dat was tij
dens de meidagen van 1940, toen
ineens alle vliegvelden door Duit
sers werden bezet. Er werd een
proefschot gelost op een stuk land
vlakbij het vliegveld, om te kijken
of ze het konden halen. Dat lukte,
maar het was ook meteen het
laatste schot. Voor meer proef-
schoten waren de granaten en de
hulzen te duur...."
De mogelijkheid bestaat dat de
uitkijkpost door de Duitsers is ge
bruikt als commandocentrum voor
de zuidbatteri) die op paal 9 stond,
maar Gerrits heeft het bewijs
daarvan nog niet gevonden.
Luchtdoelen
Gerrits heeft pogingen gedaan
met mensen in contact te komen
die op de batterij hebben gediend,
maar dit is hem tot nu toe niet ge
lukt. „Kapitein Bijlsma is overle
den. Ik heb geprobeerd zijn
luitenants op te sporen via militai
re tijdschriften en kranten, maar
het is niet gelukt."
De bunkerspecialist benadrukt dat
de andere, inmiddels verdwenen,
bouwwerken op de camping
Loodsmansduin, niets te maken
hebben met de Nederlandse bun
kers. „Die waren ten eerste van
Duitse makelij en ten tweede be
doeld voor luchtdoelartillerie, dus
om op vliegtuigen te schieten."
Gerrits zou het geweldig vinden
als de commandopost werd ge
restaureerd. Hij wil graag helpen.
„Het is een uniek complex. In het
hele land zijn bijna alle bunkers
van Nederlandse makelij verdwe
nen. Er zijn nog wel her en der wat
losse onderdelen over, maar ner
gens anders staat een hele batte
rij. Ik heb er veel gegevens over en
ook een complete kaart. En als het
zover is wil ik ook graag komen
spitten en vegen! Landschappelijk
kunnen er nauwelijks bezwaren
bestaan tegen herstel in oude stijl.
Aan de zijkanten kwam de grond
namelijk tot aan het dak en aan de
voorkant tot aan de sleuf waar
doorheen werd gekeken. Het mag
dus echt weer een leuk duin wor
den."
Meetpost Buriik
Batterij
Werk k&me
Meetpost
Commandopo? t
Meetpost
Mljuversperrjg
V jandelijk
o' rlogsschip
De werking van een indirect riclttende batiexij
Een schematische weergave van de werking van de batterij. De kanonnen staan gecamoefleerd opgesteld in de duinterrein, onzicht
baar vanuit zee. Via meetposten in de duinrand en de afstandsmeting vanuit de commandopost worden gegevens doorgegeven aan
de werkkamer. Daar worden de gegevens verwerkt en doorgebeld naar het geschut. tFoto Gemx Garms)
Texel zijn langzamerhand heel
reclamebedrijven van de
nd gekomen. „Maar wij zijn
t van plan om op deze grond
stevig bedrijf te bouwen", al-
Roland Winter (28 jr), die sa-
i met Ruud Wolthoorn (38 jr)
bedrijf R.n.R. vormt. Ze zijn
werk vanuit de huiskamer in
Koog begonnen. Maar het be
nam zo'n vlucht, dat er naar
nieuw pand gezocht moest
rden. Dat werd gevonden in de
irmalige showroom van Velt-
p, Burgwal 15.
e zomer van 1993 kreeg Wolt-
rn, die al negen jaar op Texel
>nt, een reclame-opdracht van
horecabedrijf: „Ik had hiervoor
erkt als vertegenwoordiger in
agrarische en industriële sec-
maar ik was daar een beetje
uitgekeken. Ik vroeg aan Ro
of hij mij met die opdracht
helpen, dat was de eerste
zet." Roland Winter, die een
vak- en reclamemarketingop-
ng heeft gevolgd valt bij: „Ik
ongeveer 7 jaar van Texel ge-
■St en aan de overkant heb ik
r in een reclamestudio ge
kt. Ik zocht weer een nieuwe
aging en toen kwam Ruud op
ïroppen en zo is het gaan rol-
Zijn de heren niet bang dat
reclamemarkt niet overvol is?
zeker niet. We schatten dat
tot 35 procent van onze omzet
de Texelaars zal komen. De
moet dus van de overkant ko-
i. We kunnen goed concurre-
tegen bedrijven in de
dstad, die vaak een exclusief
r prijskaartje hebben. Hier
it nog bij dat wij een totaalpak-
aanbieden, zodat de klant het
m met ons af kan. We zullen
de advertenties in het Texels
foonboek verzorgen en we zijn
in een vergevorderd stadium om
dit ook voor de andere wadden
eilanden te doen." Wolthoorn zal
de administratie op zich nemen en
de klanten bezoeken. Winter is
voor het uitwerken van de op
drachten.
Het voorste gedeelte van het pand
is in eigen beheer opgeknapt. De
VEM heeft de meterkast aange
legd en Bosma heeft het interieur
verzorgd. Het vijvertje dat bij bin
nenkomst meteen opvalt is ont
worpen en gemaakt door Bert van
der Wal. Het achterste gedeelte
zal nog aangepast worden: „We
zullen daar nog een bespreekka-
mer, een keukenblokje en een stu
dio aanbrengen, maar dat is
toekomstmuziek. We kunnen nu in
ieder geval onze klanten ontvan
gen." aldus de nieuwbakken on
dernemers.
Cees Timmer
Na vier weken rust speelden de
dames van De Mareis vorige
week tegen Hoppers 2 uit Hoorn.
Met een glansrijke overwinning
van 39-12 voor De Mareis verlie
ten de teams het veld. Zaterdag
speelden de dames thuis in de De
Koninghal tegen Marmag 2 uit
Den Helder. In de eerste vijftien
minuten zag het er niet naar uit
dat „Marmag" met gemak de
wedstrijd op haar naam kon
zetten.
Marmag wist een kleine voor
sprong op te bouwen. Na de twee
de time-out kwam er meer
overzicht in het spel van De Ma
reis iedere speler had een plek in
de aanval en liep niet door de rest
van het veld heen. Dit begon met
een zijn vruchten af te werpen. Al
gauw was de achterstand omge
zet in een kleine voorsprong. Met
een stand van 14-8 gingen beide
teams de rust in. De basketball
spelers van De Mareis lieten de
tweede helft een geheel ander
spel zien en Marmag kwam er
haast niet aan te pas. De laatste
tien minuten wist Marmag toch
nog te scoren, dit leidde tot een
eindstand van 36-17.
Scoren: Irma Schuyl 8 pnt, Klaasje
v.d. Velde 7 pnt, Karin Zegers 7
pnt, Gatske Ykema 6 pnt, Gerda
Kuiper 4 pnt, Ria van Maldegem 4
pnt.
Geslaagd. Aan de gemeentelijke
universiteit van Amsterdam heeft
Aafje Lely het doctoraal examen
sociologie in de richting communi
catieve wetenschappen gehaald.
\\trL- Ji\rh mhd IturL.
Langeveld de Rooy BV,
>stbus 11, 1790 AA Den Burg.
lefoon (02220) 62600, faxnr.
•2220) 14111
idactie:
Dofdredacteur: Frans Hopman. Re-
ictieleden: Tessa de Graaft, Harry
Graaf, Gerard Timmerman, Mar-
eet Berndsen.
1 redactie is uitsluitend verant-
oordelijk voor de redactionele in-
»ud, dus niet voor de advertenties).
dvertenties:
'neven op aanvraag bij onze
dvertentie-afdelmg. Texelaartjes t/m
ne regels f 7,05, per regel meer
2.35. Texelaartjes dienen contant te
'orden betaald, bij facturering wor-
en administratiekosten berekend,
levertijd voor advertenties is voor
krant van dinsdag vóór maandag
0.00 uur en voor de krant van vrij-
ag vóór woensdag 17.00 uur.
bonnementen:
bonnementsprijs ƒ49,95 per half
lar Studenten of scholieren, woon
chtig aan de vaste wal, hebben
cht op 50% korting via ons zgn
'udenten-abonnement.
Worging Voor klachten over de be
ding telefoon (02220) 62600.
Dansen is een goede manier om
jong te blijven. De meer dan hon
derd Texelse ouderen die behoren
tot de vier seniorendansgroepen
van 55 tot bijna 80 jaar weten er
van mee te praten. Zaterdag
avond herdachten ze tijdens een
extra feestelijke dansavond in De
Lindeboom dat ze tien jaar bezig
zijn.
Het initiatief werd destijds geno
men door Frans Haarsma in de tijd
dat de ouderen nog bijeen kwa
men in De Hollebol aan de Burg
wal. Er waren daar toen twee
volksdansgroepen voor ouderen
actief en Frans vond dat daar ook
een stijldansgroep bij moest ko
men. Het werden uiteindelijk vier
groepen, elk met een eigen ni
veau. Want er wordt niet zomaar
op losgedanst; het is de bedoeling
tot een zo hoog mogelijke perfec
tie te komen. Gebruik wordt ge
maakt van professionele leiding en
bij tests wordt regelmatig gestre
den om brons, zilver, goud, etc. De
vier groepen hebben elk een afge
vaardigde. Dit viertal vormt een
commissie die organiserend op
treedt bij evenementen. Jan Nooij
is coördinator. Regelmatig wordt
meegedaan aan de seniorendan
savonden in De Witte Burcht en de
senioren gaan ook de vloer op tij
dens de dansavonden die de laat
ste tijd voor iedereen worden
gehouden in De Lindeboom onder
leiding van Dick en Maaike Raa
teland.
Buureton-voorzitter R van der Mo
len, tevens afgevaardigde van een
der dansgroepen, sprak zaterdag
avond een felicitatiewoord uit,
waarbij hij meerdere mensen die
aan het succes van de senioren
dansgroepen hebben bijgedragen,
met waardering memoreerde. Met
name werd teruggeblikt op de les
sen die gedurende zeven jaar wer
den gegeven door Frits de Jong en
op de begeleidende inspanningen
van Wim en Corrie Raateland. Het
plotseling overlijden van Wim Raa
teland in 1987 betekende een
groot verlies. En Frits de Jong
werd 81 jaar en moest ermee
stoppen omdat het te bezwaarlijk
werd. Corrie Raateland had nieu
we voordansers nodig. Dat wer
den Dick en Maaike Raateland en
de families N. van Dam, C. van der
Kerkhof, P. Kingma en J. Nooij.
Bloemen en een fles drank over
handigde Van der Molen aan het
pioniersechtpaar Frans en Truus
Haarsma. Voor Corrie Raateland
was er een herinneringsalbum met
foto's en handtekeningen van de
110 leden. Het lustrumbal werd
geopend door de 79-jarige Gerrit
Witte die zich dank zij twee nieu
we heupen met echtgenote Aga
tha soepel over het parket van De
Lindeboom bewoog. Dat gebeurde
op mechanische muziek want
voor levende muziek wilde de ge
meente geen toestemming geven.
Gabriël Witteveen met zijn model van de Texelse reddingboot
.Beursplein 5".
IFoto Olivier Schilling
Bloemen en een album met foto's voor Corrie Raateland.
IFoto Harry de GroatI
,,We krijgen thuis 'De Redding
boot'. het maandblad van de Ko
ninklijke Redding Maatschappij.
Daardoor ben ik geïnteresseerd
geraakt in deze boten. Maar ik
bouw alleen modellen van exem
plaren die ik ook in het echt kan
gaan zien."
De 19-jarige Gabriël Witteveen uit
Amersfoort legde onlangs de laat
ste hand aan het schaalmodel van
de Texelse reddingboot „Beurs
plein 5". De MEAO-student werk
te ongeveer anderhalf jaar aan de
boot, die radiografisch bestuur
baar is. Om een zo goed mogelijk
beeld te krijgen van het vaartuig,
verzamelde Witteveen zoveel mo
gelijk informatie. Bouwtekeningen
zijn doorgaans te verkrijgen via de
KNRM en de werf. Een probleem
is dat die een andere schaal heb
ben dan die waarop Witteveen
bouwt. Consequentie is dat alle
onderdelen naar de grootte van
het model moeten worden terug
gerekend. De modelbouwer ver
gaart het liefst ook fotomateriaal
en, als dat mogelijk is, videobeel
den. Hierop zijn de kleine details
vaak beter te zien. De „Beursplein
5" heeft Witteveen echter geheel
vanaf de tekeningen gebouwd.
De boot is opgetrokken uit ver
schillende soorten balsahout en
daarna behandeld met epoxyhars.
Vervolgens werden plamuur,
grondverf en de toplaag aange
bracht. Ook het beslag (handvat
ten en railing) heeft hij zelf
gebouwd en gesoldeerd. De
kosten bedroegen zo'n f300,-
Eerder bouwde Witteveen al de
„Friesland", de veerboot die tus
sen Harlmgen en Terschelling
vaart, en de „Typhoon". Dit ber
gingsvaartuig is net als de Texelse
reddingboot een boot met een tu
be, een op een vaste bodem ge
monteerd opblaasbaar drijflich-
aam.
Hoewel de hobbyist van zijn vierde
tot twaalfde jaar de zomers op
Staatsbosbeheer (SBB) zal geen
uitzonderingen maken op de ge
plande maatregel om vanaf het
komend voorjaar een deel van De
Dennen af te sluiten voor gemo
toriseerd verkeer. Als gevolg daar
van kunnen lichamelijk minder-
validen straks niet meer met een-
rolstoelauto over alle wegen in De
Dennen toeren.
„Het is voor de handhaving van
het verbod heel lastig de een wèl
en de ander niet toe te laten. De
fietspaden worden afgesloten met
inklapbare palen die met een drie
hoekssleutel op slot gaan. We
zouden kunnen overwegen aan
vaste gasten zo'n sleutel uit te le
nen, maar dan moeten ze toch hun
rolstoelauto uit om de paal te ver
wijderen. Als we de paden niet
met palen afsluiten, moet je er
iemand bij zetten voor de controle.
Dat wordt veel te duur", legt SBB-
woordvoerder Erik van der Spek
desgevraagd uit.
De suggestie om „autorolstoe
lers" toe te laten op de fietspaden
in De Dennen werd geuit door L.J.
Frankevoort uit Maassluis. In een
open brief aan Staatsbosbeheer
stelt hij voor dit verlof desnoods
alleen in het voor- en naseizoen te
laten gelden. De echtgenote van
Frankevoort lijdt sinds enkele jaren
aan de spierziekte Multiple Sclero
se, waardoor fietsen onmogelijk is
geworden voor haar. Het echtpaar
bezoekt al 45 jaar Texel.
Van der Spek denkt dat de maat
regel geen ramp is voor gehandi
capten. Aanvankelijk wilde
Staatsbosbeheer van de gehele
Randweg een onverplicht fietspad
maken. Op aandringen van de ge
meenteraad, die het bos toegan
kelijk wil houden voor ouderen en
minder-validen, werd echter beslo
ten alleen het gedeelte tussen de
barbecueplaats en het Westerslag
af te sluiten voor gemotoriseerd
vervoer. Van der Spek: „Op die
manier kunnen deze mensen nog
steeds diep het bos in met hun
auto en daar parkeren."
De provincie heeft EcoMare
f25.000,- toegezegd voor een vi
deopresentatie over energiebespa
ring. De titel van dit project luidt
„Dromen aan de dijk". De provin
cie geeft de bijdrage omdat het
project als „sympathiek" wordt
omschreven en het past in de lijn
van het provinciale energiebeleid.
Als tegenprestatie voor de spon
soring wil de provincie graag in de
aftiteling van de video worden ge
noemd als geldschieter.
In een harde, doch goede wed
strijd zijn de Mareis heren tegen
IBC 5 als overwinnaars uit de bus
gekomen. De Texelaars waren in
de eerste helft duidelijk beter. De
ruststand was 30-17.
IBC was daarna feller en beter op
dreef. Die opleving kwam echter
te laat. De eindstand was 45-29.
Gescoord werd door: Bert Bakker
(13), Albert ter Wolde (11), Eric
Venneker (8), Jos Witte (7) en Per
ry Knijf (6)
Loodsmansduin doorbracht, heeft
hij de „Beursplein 5" nog nooit in
het echt gezien. „Mijn grootste
wens is daarom nog eens een
tochtje met de reddingboot te ma
ken."
I.M. ADVERTENTIE
De spaarlamp,
een makkelijke manier van geld besparen.
nv PEN
energiebedrijf noord-holland
