Archeologen wroeten
in verleden Schans
Vernieuwing nodig
bij Texelse koren
Koninghal swingt
bij „Texel danst
Sijbrand van der
sterkste vissermi
Soldaten rookten nog niet
S Agenda
Wie niet danst leeft niet
TEXELSE couRANT
Woningbouw
Dia-lezing
gaat niet door
Meditatiedag
Openbaar groen zet
politiek op scherp
DINSDAG 21 JUNI 1994
Schuilhut in De Koog een ker-
kentocht onder leiding van
mevrouw H. Jansen-Leurs.
In Cinema Texel draait om
14.00 en 20.00 uur „Schind-
lers List".
De raadscommissie voor fi
nancieel, economisch en
technisch beleid heeft in het
raadhuis een openbare verga
dering, aanvang 19.30 uur.
Gesproken wordt over de ver
goeding van consignatie
diensten, de herinrichting van
de De Houtmanstraat en het
beleid inzake het openbaar
groen.
In d'Ouwe ULO wordt de laat
ste voorspeelavond van het
seizoen gehouden met harp,
piano, viool, gitaar, keyboard,
pijporgel, saxofoon en speel-
klas, aanvang 19.15 uur. Pu
bliek is welkom.
Het algemeen bestuur van de
Stichting Lokale Omroep Texel
heeft een openbare vergade
ring in de studio in de Mo
lenstraat; 20.00 uur.
Om 21.00 uur in Klif 12 in Den
Hoorn: Kees Thorn met „Laat
maar waaien" en Bert en Dic-
tus met „Ongeneeslijke melo
dieën". Entree f17,50;
vriendenprijs f 15,-.
Vrijdag 24 juni
In Cinema Texel draait
14.00 en 20.00 uur „Scfo
Iers List".
In het Maritiem en Ju{
Museum in Oudeschild w
de expositie „Teso, een oit
neming in beweging"
opend om 14.00 uur.
SV Oosterend houdt eene
ledenvergadering in de
ne; 20.00 uur.
De Wielervereniging
houdt een ploegentijdrit b
PEN-centrale van 18.15
19.00 uur.
Hoogwater te Oudesd
Di. 21
Wo. 22
Do. 23
Vr. 24
Za. 25
Zo. 26
Ma. 27
Di. 28
6.30 en 19.0
7.50 en 20,?
9.06 en 21.2
9.44 en 22.3
10.45 en 23.1
11.30 en 23.5
12.16 en
0.27 en 123
Aan het strand is het ongeveeri
uur eerder hoog water De zont
26 juni op om 5 19 en en c
om 22.03 u. 23 juni is het volls
maan. 24 juni Springtij
VERVOLG VAN PAGINA 1
Dirk Terpstra (PvdA) en Jaap Vla
ming (Groen Links) maakten zich
zorgen over de infrastructuur.
„Worden wandelaars, fietsers en
auto's wel goed gescheiden? Vol
gens mij niet." Ze vreesden dat de
rechte wegen uitnodigen tot hoge
snelheid. Terpstra herinnerde de
ontwikkelaar aan een PvdA-
voorstel om huurders van wonin
gen de mogelijkheid voor groeiend
eigendom te gunnen. „Want star
ters hebben het moeilijk tegen
woordig." De toezegging van
ontwerper De Vries de huur- en
koopprijzen aan te passen aan de
Texelse marktsituatie, deed zijn
gehoor fronsen.
Texelse betrokkenheid
De Vries hield gisteravond in het
midden of Texelse bedrijven voor
de bouw in aanmerking komen.
„We gaan ze in ieder geval om ad
vies vragen en dan zien we wel
verder." Hij liet wel doorscheme
ren dat de kostprijs zal meetellen
bij het gunnen van het werk.
Zijn bij gemeentelijke plannen fi
nanciën ondergeschikt aan de in
vulling, bij dit particuliere project
drukken de kosten een zwaarder
stempel op de uitvoering. „Maar
het wordt een woongebied dat
beslist niet zal onderdoen voor de
eerste en tweede fasen", besloot
De Vries.
Omdat de provincie het bestem
mingsplan al heeft goedgekeurd,
zal de vaststelling door de raad
niet lang op zich laten wachten.
De definitieve tekening wordt nog
ter inzage gelegd.
De dia-lezing over Gaugain, die
donderdagavond in de Scholerie in
Eierland zou worden gehouden,
gaat wegens ziekte van de vertel
ler niet door. Degene die een
kaartje in de voorverkoop heeft
gekocht, krijgt z'n geld terug.
Op zondag 3 juli kan in meditatie-
cenrum Prem Mandir, De Ruy-
terstraat 62 in Oudeschild kennis
worden gemaakt met verschillen-
de actieve en rustige meditatie
technieken. Beweging, dans,
muziek en stilte wisselen elkaar af.
Voor informatie en opgave kan
worden gebeld naar Ratnam Dros,
telefoon 14013.
x»r -
Op de binnenplaats van fort De Schans stuitten vijl archeologen in een afvalput uit het begin van de zeventiende eeuw op verrassend
historisch materiaal IForo Gerard timmarmani
Naspeuringen door een groep ar
cheologen in fort De Schans heb
ben dit weekend een aantal
verrassende nieuwe vondsten op
geleverd die van wetenschappelij
ke waarde kunnen zijn. De
overblijfselen die ze in een afval
put van rond 1625 aantroffen ge
ven een vrij exact beeld van het
soldatenleven in de Tachtigjarige
Oorlog. Verder stuitten ze op een
oude waterput, een riool en fun
damenten. „Het zijn hoogtijdagen
voor ons."
De archeologen kwamen naar
Texel op uitnodiging van Gelein
Jansen. Die vermoedde in de berg
bagger die tijdens de restauratie
op het terrein is gestort tal van
voorwerpen van historische waar
de. De gemeente stelde onlangs
f2.500,- beschikbaar voor een
dragline waarmee de grond kon
worden omgezet. De archeologen
doorzochten De Schans op vrijwil
lige basis. De vesting dateert uit
1572 en wordt momenteel ge
restaureerd. Als lid van de Stich
ting Archeologie en Monumenten
zijn de oudheidkundigen gespecia
liseerd in vestingsarcheologie en
hebben veel ervaring bij het door
zoeken van verdedigingswerken.
„We hebben veel forten in het
oosten van het land doorzocht. De
Schans is onze tiende. Maar hier
vinden we toch dingen die zelfs
voor ons héél bijzonder zijn", wijst
archeoloog Hans van Westing
naar de resten van een aardewer
ken pot die uit Jutland afkomstig
moet zijn. „Zo'n vondst is hoogst
zeldzaam. Waarschijnlijk is hij door
zeevarenden meegenomen." Dat
zelfde geldt voor een klokgave
hals van een Duitse pot. „Kijk,
zelfs het tinnen deksel zit er nog
op. Omdat die toen waardevol wa
ren, werden die er altijd af-
gesloopt."
Niet rokers
Verder vonden ze in de afvalput
flink wat munten, met name Duit
se oortjes. „En merkwaardig ge
noeg op een enkele na geen
pijpekopjes. Terwijl het er in ande
re vestingen vaak van wemelt.
Soldaten waren flinke rokers. Deze
put dateert dus uit een tijd dat het
roken van tabak nog net geen ge
meengoed was. En dat was zo
rond 1625, 1630. Opmerkelijk is
ook dat we geen glas vinden. De
soldaten dronken kennelijk geen
wijn maar bier uit kroezen. Het
mooie van deze afvalput is dat het
een gesloten geheel is", drukt hij
Jansen op het hart de kisten met
scherven zorgvuldig te bewaren.
„Want het kan nog wel eens be
langrijk wetenschappelijk mate
riaal zijn. De vondsten weer
spiegelen de lokale handelslijnen
en de invloeden van de scheep
vaart rond het eiland."
Van Westing betreurt dat de ar
cheologen niet eerder zijn inge
schakeld. „Door de uitvoering van
de restauratie is al veel overhoop
gehaald", doelt hij op een enorme
hoop aarde die het fijnmazige
graafwerk in de weg ligt. „Het on
derzoek komt daardoor in de ver
drukking. Jammer."
Jansen zegde toe het gevonden
materiaal over te dragen aanhet
Maritiem en Juttersmuseum.
Waterput
De oppositiepartijen in de ge
meenteraad nemen nog geen
genoegen met het gewijzigde
beleid inzake de uitgifte van
openbaar gro.en. Wethouder
Gerbrand Poster kan alvast de
borst natmaken voor de don
derdagavond te houden ver
gadering van de commissie
FET, zo lieten VVD, PvdA en
D66 gisteravond tijdens een
andere commissievergadering
alvast weten. Zij verwerpen
de manier waarop het oude
beleid voor het nieuwe heeft
plaatsgemaakt. Burgemeester
Van Rappard gaf aan dat het
beleid inzake grondverkopen
een aan het college van b en
w gedelegeerde aangelegen
heid is. „Als de raad het er
niet mee eens is, zal dus eerst
een raadsmeerderheid het
besluit om het beleid te dele
geren moeten herroepen."
Dinsdag 21 juni
In Cinema Texel draait om
14.00 en 20.00 uur „Schind-
lers List".
De afdeling Texel van het Ro
de Kruis heeft om 20.00 uur
jaarvergadering in het Rode
Kruisgebouw aan de Jon
kerstraat.
De Wielervereniging Texel
heeft van 18.15 tot 19.00 uur
een criterium op het parcours
bij Den Burg.
Bij de gebroeders Miedema,
Schelpenbolweg 38 in Sloot-
dorp, geeft Jan Koolhof uitleg
voor Texelse veehouders op
het demonstratieveld gras
land in het kader van de mine-
ralenboekhouding die ingaand
1995 verplicht is.
Woensdag 22 juni
In Cinema Texel draait om
14.00 en 20.00 uur „Schind-
lers List".
Om 19.30 uur begint op de
Groeneplaats in Den Burg de
Taptoe Texel 1994.
Donderdag 23 juni
Om 14.00 uur start bij De
ontdekt. De fundering daarvan
blijkt gebouwd op een houten wiel
van een oude kanonwagen. Het
hout was dankzij de zuurstofloze
omstandigheden nog in redelijke
staat.
Bij het zoeken naar de welput
stuitten de archeologen op een
stuk riolering dat uitkomt op een
gracht en dat volgens de vinders
veel lijkt op de afvoer in soortgelij
ke vestingen elders. Uit sporen
van greppels in het middenterrein
leidt hij af dat de binnenplaats tij
dens regenrijke perioden herhaal
delijk blank moet hebben gestaan.
De Kinderdansgroep vertederde tijdens ..Texel danst" in hun folkoristische uitdossing.
„Hij die niet danst kent het leven
niet." Gevleugelde woorden van
Gerrit Verhoeven, presentator van
„Texel danst". Tijdens deze mani
festatie demonstreerden ruim
200 Texelaars zondagmiddag in
de Burg. De Koning hal wat er op
dansgebied te koop is. De geva
rieerde show dwong respect af
van de vele toeschouwers.
Heel dansend Texel was van de
partij tijdens de demonstratie die
na een jaar of zeven van afwezig
heid op initiatief van de Wel-
zijnsstichting in ere is hersteld.
Het resultaat was een bonte varia
tie van stijlen die door dansers van
jong tot oud werden uitgevoerd.
De kinderdansgroep onder leiding
van Vrony Mosk voerde enkele
volksdansen uit. In hun folkloristi
sche uitdossingen stal de ge legen -
heidsgroep de harten van het
publiek. De wat oudere jeugd
maakte in de Internationale Kin
derdansgroep een veelbelovende
indruk. Dat op hogere leeftijd een
dansje een aangenaam verpozen
is, straalde af van het optreden
van de Volksdansgroep voor
Ouderen die onder auspiciën staat
van de Stichting Welzijn Ouderen.
Betsy Verhoeven en Baukje Drijver
hielden zowel bij de beginners als
bij de gevorderden de vaart er
goed in. Glansrol was weggelegd
voor danser Van der Kerkhof die
als enige heer in het gezelschap de
aandacht trok.
Experimenteier
De Dansgroep Oude Dansen blies
haar partijtje mee met de Slufter-
wals en Mazurka, een volksdans
uit Polen. Experimenteier van
vorm waren de verrichtingen van
Jazz-dans SV De Cocksdorp on
der leiding van Klarina Combé die
met The White Winds gewaagd
opende en de handen flink op el
kaar kreeg. De prima ballerina's
van Jazzballet Den Hoorn debu
teerden onder leiding van Manda
Bergsma met Sing Sing Sing. De
(Foto Gerard TimmermanI
jazzdanseressen Van Gymvereni
ging Texel beeldden in hun de
monstratie uit hoe verdeeldheid in
de groep tot gestructureerde cha
os heeft geleid. De spanning die
van hun presentatie afstraalde
was voelbaar in de zaal. De pre
sentatie is een kroon op de in
spanning van begeleiders Yvonne
Bruining, die na een wat moeiza
mer uitvoering onlangs in Noord
Scharwoude met kloppend hart
naar de Texelse uitvoering uitkeek.
Het ging nu schitterend."
Lieveheersbeestjes
Vertederend oogden de als lieve
heersbeestjes uitgedoste leerlin
gen van de Muziek- en Dans
school. Heel fraai waren ook de
Mijnwerkerstjes in hun contraste
rende outfit. Indrukwekkend was
sluiting, waarin alle deelnemers
begeleid door Madness de vloer
opgingen. Aan de kleding van de
verchillende demonstraties viel af
te zien dat aan de kostuums veel
aandacht was besteed. „We heb
ben de ideeën en creativeit zoveel
mogelijk aan de kinderen en hun
ouders zelf overgelaten", aldus
mede-organisatrice Bruining. Om
de betrokkenheid van heel Texel te
symboliseren had Sanne Brüge-
mann op een postergrote afbeel
ding van het eiland eikdorp
aangeven met balletschoeisel.
Vlak voor de langste dag en net
jes tussen de wedstrijden van de
W.K. ingeklemd vond zaterdag
avond in de N.H. kerk van Den
Burg het voorjaarsconcert plaats
van de Chr. Muziekvereniging Ex
celsior, het Chr. Texels Mannen
koor en de Chr. Zangvereniging
Soli Deo Gloria.
Excelsior onder leiding van Betty
Bakker begon met een indrukwek
kende fanfare van Henry Purcell,
waarin een bewerking was opge
nomen van een koorwerk van de
zelfde componist. Deze combi
natie werd gevolgd door de „Air"
uit de „New Baroque Suite" van
Ted Huggens.
Het mannenkoor kwam met een
zestal koorwerken, die werden be
geleid door de altijd betrouwbaar
en correct spelende organist Piet
Krayma. Zoals dat bij het koor ge
bruikelijk is, verrichte Krayma zijn
werkzaamheden op het electroni-
sche orgel, dat onafscheidelijk is
bij dit gezelschap. In de ruimtelijke
akoestiek van Texels Grote Kerk
werd weer eens pijnlijk duidelijk
hoe treurig en zielloos zo'n instru
ment klinkt in combinatie met het
natuurlijke geluid van dit zo fraai
zingende mannenkoor. Ook blijft
de vraag overeind, waarom er zo
nodig moet worden gespeeld tij
dens het opkomen en weer weg
gaan van de koorleden. Dit heeft
in het kader van een officieel con
cert geen enkele functie.
De bijdrage van het mannenkoor
stond ook nu weer geheel in het
teken van piëtistische romantiek,
waarbij in de teksten voortdurend
sprake is van „ik", „mij" en
„mijn". Het is net een snoepwin
kel: de kleurtjes zijn verschillend,
maar de smaak is zoet. Het lijkt
noodzakelijk dat dirigent Martin de
Visser het roer eens drastisch om
gooit en wat meer niveau in het
repertoire brengt. Het koor heeft
immers zoveel kwaliteit in huis.
Afgezien van enkele onzuiverhe
den in het Engelstalige werk werd
enthousiast gezongen, waarbij het
Gloria van Jes Gruber als compo
sitie nog enig niveau had. Maar
ook in dit werk op Latijnse tekst
uit de R.K. Mis werd elk experi
ment angstvallig vermeden en
werden de plat getreden paden
braaf gevolgd.
Excelsior kwam weer in actie met
het prachtig gespeelde „Waltzing
Mathilda". Zonder verder iets van
de achtergrond van deze composi
tie te weten, zou je kunnen den
ken dat de weemoedige melodie,
die hoofdzakelijk werd gespeeld
door de tenorinstrumenten een
soort „in memoriam" voor Mathil
da moet inhouden.
In de volgende twee werken trad
de bas/bariton Rob Manse als so
list op met aria's uit „Porgy and
Bess" van Gershwin. Rob Manse
heeft een prachtige stem en muzi
kaal is alles bij hem dik in orde,
maar hij moest het duidelijk afleg
gen tegen het geweld van de
Oosterender muzikanten. Betty
Bakker, die als dirigente nauwe
lijks te evenaren is, probeerde met
Bij verdere afgravingen van het
binnenterrein werd een waterput
Het Texelse touwtrekteam met uiterst links vooraan Sijbrand van der Vis.
Tijdens het Nederlands kam
pioenschap touwtrekken voor
vissers in Breskens is Sijbrand
van der Vis van de TX 4 uitgeroe
pen tot sterkste visserman van
Nederland. Het Texelse touwtrek
team werd vijfde.
De Texelse delegatie vertrok ne
gen man sterk naar het zuiden. Elf
teams deden mee aan het onder
deel touwtrekken, zodat een vijfde
plaats van de eilanders als goed
kan worden aangemerkt. Oudorp
ging met de hoogste eer strijken.
In de avonduren werd een groot
feest gehouden op
waar de wedstrijden pb
den. Daar was tevens c
de titel sterkste visserma
Met gestrekte arm moest
ker voor het lichaam wc
houden. Een driekoppiger-
nauwgezet toe of dit vol
regels gebeurde. Van der\
een tijd van 1.13 minutem
ondanks verwoedde pog«n
werd geëvenaard.
Volgend jaar wordt het li
toernooi met de sterkste
manverkiezing op Texel ge
bezwerende gebaren de klank van
het orkest te temperen. De weer
loze zanger, die toch een zeer ste
vige indruk maakt, werd letterlijk
weg-ge-blazen. Niemand is hier
voor echter aanspreekbaar. De
blazers konden niet zachter en de
solist ging tot het uiterste. Dat
Rob Manse desondanks een wel
gemeend applaus ontving voor
zijn prestatie was zonder meer
verdiend. Zijn voordracht en zijn
„spelend zingen" waren van grote
klasse.
Excelsior besloot het instrumenta
le aandeel in het programma met
het pittige „Sweet Carolina Char
leston" van Jef Benders. Alle
vaardigheden van dit fantastische
spelende Corps werden uit de kast
gehaald en met dit stuk stond Ex
celsior opzienbarend in de etalage.
Als laatste was het de beurt aan
Soli Deo Gloria onder leiding van
Jan Beijert. In een blokje van vijf
werken was Psalm 122 van Jan
Pieterszoon Sweelinck opgeno
men. De keuze van dirigent Jan
Beijert voor een werk van de
„grootste Nederlandse componist
aller tijden" verdient grote waar
dering. Het koor maakte waar
schijnlijk voor de eerste maal
kennis met een stukje echte poly
fonie In de psalm komen fragmen
ten voor van de melodie uit het
Geneefse psalmboek. Alle stem
men functioneren zelfstandig. Dit
houdt in dat er rusten voorkomen,
die weer gevolgd worden door
nieuwe inzetten. Helemaal vlekke
loos ging het (nog) niet, maar een
eerste stap tot vernieuwing en
verfrissing van het repertoire lijkt
gezet. Wel moet met nadruk wor
den gezegd, dat het zingen van
muziek van Sweelinck niet een in
cident kan zijn. Wil men echt thuis
raken in deze muziek, zal er jaren
lang heel intensief moeten worden
gestudeerd. Ook zal
manier van zingen in een
van de vier-kwartsmaat
worden ingeruild voor lid
heid en vrijheid.
Dat oubolligheid en sit
heid nog altijd volop
bij „Soli" bleek uit hel
werk. In opgepoetste J
de Heer stijl" klonk „li
Heer mijn ziel" van G. Val
een concert, waar toch
veau mag worden ven
een dergelijke onbenullig*
sitie onaanvaardbaar
I
Het zeer goed bezochte
werd stijlvol besloten mei
Father, strong to save"
werking van Jacob de H:
bij waren alle uitvt
betrokken. Excelsior
rafrasen over dit gebed
die zijn in nood op zee'
steeds het koraal, dat z
in het liedboek voorkomt
koorleden werd meegezo
wat is er mooier en indruk
der dan massale ééré
volkszang?
Zo'n gecombineerd cond
weer eens het verscM
tussen zingen en spelen
ten van intrumentale f
kunnen ervan uitgaaa|
meeste noten al vóór c
zijn. Zij kunnen het gro
van de studietijd gebr
afwerking en interpre!
koordirigent daarentegf
hele avond partijen te s
is al lang blij, dat de mee
redelijk worden
echte afwerking en
men van een mooie 1
komt hij nauwelijks toe.
Fr*F*<
