Knus bij kaarslicht en ie koeien op springen )ude tijden herleven op donker eiland Drukte bij röntgen bus TEXELSE^ COURANT" Dnnecollectoren oor Molenkoog WOU. De noodzaak van het paradijs |cnla+iDickGraafn°9niet-Eriswe|eens Nieuw reddersboek: „Schip in nood" Onderzoek naar meer samenwerking in het openbaar onderwijs TVO moppert over reinigingstarief Voorlichting over mest en drainage Oplichters weer actief op Texel Noorlander biedt overzichtsexpositie van eigen werk VRIJDAG 18 NOVEMBER 1994 ij blijven open, mant vanavond jn de mensen bij het tslicht gezellig 'n borreltje ken." Slijter Jan de Wit houdt om half vier 's middags de d in. Er loopt niet veel volk ir op straat en menig collega ft de winkel maar op slot ge it. Op z'n vroegst is er om tri voor zes weer stroom, zo je het laatste bericht. Of het tr is, weet niemand met zeker- I. Een ander beweert dat het erg lang kan duren, want „de g I is dwars doormidden tren"... de stroom voor langere tijd uit- merk je pas hoe afhankelijk ervan zijn. Tegelijkertijd vieren lalgie en vindingrijkheid hoog- Dingen gaan -net als vroeger- r met de hand, uit het blote fd en lekker langzaam, dra werden 's middags her en kaarsen ontstoken. Zoals bij- ibeeld bij de Rabo- en de VSB- in Den Burg. Geld opnemen <st weer ouderwets aan de ba- want de „flappentap" geeft i sjoege. Eén klant die juist op moment van de stroomuitval id te pinnen, vreesde even dat automaat zijn pasje definitief ingeslikt. Gelukkig voor hem en bankmedewerkers zich toegang te verschaffen en het e te bevrijden", ir ook aan de balie was het be en, want de buizenpost was an bedrijf. Bij de Rabo werd kassier met een kleine voor- geld in de hoek gezet, om ten direct te kunnen helpen, lid Hans van Heerwaarden it zich desgevraagd tevreden het verloop. „Onze noodpro- ire bleek prima te werken." Surprise sen bleken sfeervolle vervan- van het winkel-kunstlicht. In Opduin, dat voor een prise-weekend" zestig gasten jis had, flakkerden tientallen vlammetjes. „Straks wordt het nog gezelliger", vertelde receptio niste Mireille de Ruyter. „De ver warming is uitgevallen en daarom gaan we de open haard aanste ken." De gasten van het Koger ho tel leken het prima te vinden, maar maakten zich zorgen om het diner. Zonder stroom zouden de koks weinig kunnen beginnen. Misschien wel het gezelligst en drukst was het in levensmiddelen zaak De Banaan aan de We verstraat. Mede door de sluiting van supermarkten in Den Burg de den mevrouw Van der Vis en haar meiden goede zaken. Het ontbre ken van een geautomatiseerde kassa bleek een voordeel en een ouderwetse handweegschaal kwam prima van pas om groente en fruit af te wegen. Kassabonnen Méér kleine zaken hielden de deur open, terwijl de grotere bedrijven het al gauw voor gezien hielden, vooral omdat het daar moeilijker was het overzicht te bewaren. De Hema profiteerde aanvankelijk van een onlangs aangeschafte nood voorziening, waardoor de kassa's bleven functioneren en de op dat moment aanwezige klanten nog konden worden geholpen. Na in formatie bij het PEN te hebben in gewonnen, gingen de deuren op slot. Voor sommig personeel was het werk niet meteen voorbij. Zo moesten in de Dagmarkt eerst nog de bedragen op de kassabonnen met de hand worden opgeteld. Anderen liepen vrolijk over straat: „Lekker vroeg vrij!", al viel de lol tegen omdat er weinig te doen was. Geen druppel Knus en gezellig was het lang niet altijd. Bij de familie Seepma aan de Orchismient in De Koog ontstond lichte wateroverlast, nadat de electrische pomp onder hun huis het pompen had gestaakt. Het lanschaf van zonnecollecto- voor zwembad Molenkoog 9 dinsdagavond de instem- van de raadscommissie voor ijnsbeleid. Het installeren van ollectoren, die het zwemwa- !n het tapwater van de dou- gaan verwarmen, kost totaal .626,-. De lasten worden ge uit de besparing van het gas- mik. gemiddelde gasverbruik van nkoog bedraagt 50.000 ku- meter per jaar. Door het op- :n van 160 zonnecollectoren een totaal oppervlakte van vierkante meter kan 80-90 snt van de warmtebehoefte !en gedekt. Dit betekent een aring van 42.500 kubieke t gas per jaar. Door ook het eter van de douches door lel van zonnecellen te verwar- wordt nog eens 3000 kubie- ïeter per jaar extra aan gas aard. zonnecollectoren worden ■tal leerd op de kleuterweide het zwembad, die door een te indeling is vrijgekomen. Texel mag als laagste inschrij- le installatie op zich nemen. Onderhoud rel de commissie financiën 'avond akkoord ging met de tering, waarschuwde raadslid Hm wethouder Poster (finan- voor een al te rooskleurige ■telling van zake. „Volgens u ïn de zonnecollectoren dank- lergiebesparing een jaarlijks leei op van f4.308,-. Maar ik nergens de post onderhoud En dat kan flink oplopen." Poster en zijn adviseur kon- Ie kostenpost niet terugvin den. „Tja, van die winst moeten we inderdaad geen hoge verwach ting hebben", stelde de wethou der vast. Hans Roeper (PvdAl vulde aan dat een energiezuinige afdekking van het water nog een extra investering zal vergen. „Het zwemparadijs is een noodza kelijke toeristische voorziening", zegt een Texelse politicus. Zijn col lega's zeggen het hem na. De lening van de gemeente aan Calluna die de gemeenschap al ja renlang veel geld kost, wordt om gezet in aandeelhouderschap. De gemeente kiest ervoor om aan deelhouder te worden in een parti culiere onderneming die feitelijk al lang failliet zou zijn, zonder de on dersteuning met gemeenschaps geld. De toerist zou een zwembad met tierelantijnen zó belangrijk vinden dat verhoging van de toeristenbe lasting verantwoord is om het bad in stand te houden. Per jaar nemen honderdduizend toeristen een bad in Calluna. Me rendeels met een kortingskaartje. Mensen zijn gek op korting. Ook al is het geleverde produkt met kor ting nog te duur. Per jaar zijn er vier miljoen toeristi sche overnachtingen. Op elke veertig overnachtingen wordt er dus één bezoek aan het paradijs gebracht. Eén op de veertig. Kan dan van een noodzakelijke voorziening worden gesproken? Of zou Callu na een uit de mode geraakte voor ziening zijn die niets toevoegt aan de aantrekkelijkheid van Texel? Namens het Bestuur van 10 voor Texel, Fridt Blanken, Den Burg. grohdwater steeg hierdoor pijlsnel. Gemeentewerken rukte uit met de kolkezuiger, maar had een kleine motorpomp genoeg om het over tollige water weg te werken. Eigenlijk was het grootste pro bleem nog de benzine voor de mo torpomp. Toen bij een tankstation werd gestopt bleek daar geen druppel te krijgen... Evenmin leuk was het voor koeien die „op springen stonden", maar niet gemolken konden worden omdat de melkmachines het nog niet deden. Bij Annie Hin-Hin van „De Reiger" bleef de storing be perkt tot anderhalf uur, maar om dat de stroomvoorziening bleef haperen duurde het melken extra lang. Ook bleek de voercomputer in de stal van slag, zodat het vee met de hand te vreten kreeg. Geen paniek „Halverwege het boren? Nee, toe vallig niet", lacht tandarts Van Karsen. „Er bleef een stoel in de ligstand staan, dat was alles. We hebben de rest van de patiënten maar afgebeld. De telefoon deed het gelukkig nog. En ter ge ruststelling: zelfs al was de stroom halverwege het boren uitgevallen, dan kunnen we dat altijd nog heel aardig met de hand oplossen." In de Texelse bejaardenhuizen Gol- lards en Sint Jan brak geen paniek uit. „Er werd wel veel gebeld waarom de televisie het niet deed", aldus Miranda Trap van Sint Jan. „Het was een beetje rommelig, maar we konden alles oplossen." Er deden zich geen problemen voor door uitval van apparatuur. De leerlingen van OSG De Hoge- berg hadden „pech". Het was nog licht genoeg in de klaslokalen, zo dat de lessen gewoon doorgingen. Alleen de praktijklessen machine- bankwerken en mechanische techniek kregen een alternatieve invulling. Stoot Volgens Edzar van Abs van het Ni- oz had de gevoelige apparatuur meer last van het opnieuw opstar ten dan van het uitvallen. „Daar hebben we bij de vorige Sfeervol en druk was het in "De Banaan" stroomstoring ervaring mee opge daan. Vandaar dat wij een systeem hebben waarbij de ma chines niet vanzelf inschakelen als er weer spanning is. Die stoot is funest." De gevoelige apparatuur is voorzien van een eigen stroom voorziening, zodat daar geen schade kan optreden. „Het was overigens vreemd, want'een deel van het gebouw had wel span ning", vertelt Van Abs. Hij denkt dat wel enige proeven overgedaan zullen moeten worden. „Maar echte schade....nee." Frans Hopman van Hordifood was daar niet van overtuigd. „Klanten kunnen ons niet bereiken en an dersom. In die stroomkabel heb ik niet zoveel vertrouwen. Stel dat dit in het seizoen gebeurt, dan zijn de gevolgen voor jezelf. En je erte gen verzekeren is onaantrekkelijk gezien de hoge premie." Klaas en Matty van den Berg, ex ploitanten van de Dagmarkt, zaten lang in spanning. De PEN- specialisten waren er gisteravond om tien uur nog niet in geslaagd om hun supermarkt weer aan te sluiten. „Hopelijk heeft het geen nare gevolgen voor de diepvries- en gekoelde produkten." Zeven seconden Texels „navelstreng", Teso, zat welgeteld zeven seconden zonder stroom. Woordvoerder Jan Bloem: „Dat was de tijd tussen het uitval len van de voeding en het inscha kelen van de noodaggregaat." Daarmee konden verkeerstoren, brug en verlichting van stroom worden voorzien, zodat de boot probleemloos heeft doorgevaren. Ook de communicatie vanaf de wal met de „Molengat" bleef in tact. Om half vijf bleef de boot nog even wachten op een drietal generatorwagens, die voor de PEN op weg waren naar Texel. „Of ik stroom te koop heb? Wel ja, zeg maar hoeveel je nodig hebt", grijnst de Koger ondernemer Hiel- ke Bruining. „Hier en daar ligt nog wel een aggregaatje. Met die din gen van de strandpaviljoens kun je half Den Burg in het licht zetten, als het moet." Elders in het ver huurbedrijf beleefde Thijs Mole naar een bijzondere middag in het nood-postkantoor. Toen het schijnsel van twee kleine kaarsen te flauw werd, bood een snel op gescharrelde olielamp uitkomst. Klanten kregen een soepele be handeling. „De apparatuur is uit gevallen, zodat ik niet meer kan zien of iemand wel genoeg geld op z'n rekening heeft. Nu kijk ik ge woon naar het gezicht..." Radio Texel vervulde gister avond een nuttige functie. Eerst riep het PEN de bevol king via de lokale omroep op om zuinig met energie te doen. Later konden luiste raars bellen als zij om 22.00 uur nog geen stroom had den, zodat de PEN- medewerkers beter konden inschatten waar nog knel punten zaten. VERVOLG VAN PAGINA 5 mee kan krijgen. Wat hij met de reusachtige tanks gaat doen, weet I9VIu1ICUCI\\/II9 geopperd dat ze kunnen dienen voor centrale mestopslag ten be hoeve van agrariërs. Wat hem be treft is daarover te praten als het technisch mogelijk is. Anders wor den ze als schroot verkocht. Dat laatste geldt ook voor andere spul len die het PEN in en rond de cen trale achterlaat. De zaken konden toen snel wor den afgewikkeld. Koper en verko per hebben afgesproken dat zij het bedrag waarvoor terrein en opstal len worden overgenomen, niet zul len openbaren. De wolonder neming kon de aankoop echter niet volledig uit eigen middelen fi nancieren. Daarom is de bank in de arm genomen en wordt ge werkte met een partner, die er ook geld in steekt en wellicht betrok ken zal worden bij nieuwe vormen van exploitatie van de voormalige centrale. De naam van de partici pant wordt nog niet bekend gemaakt. Om bedrijvigheid in en om het centralegebouw te kunnen begin nen is wijziging van het bestem mingsplan nodig: van „nutsvoorzieningen" naar „bedrij venterrein". Verwacht wordt dat de gemeente daar geen moeite mee zal hebben. Momenteel wordt een belangrijk deel van de Texelse energiebe hoefte al gedekt met stroom via de kabel van het vasteland, al liep dat gisteren even mis. Tegen kerst mis zal de centrale helemaal wor den stilgelegd en wordt begonnen met de verwijdering van de gene ratoren en de andere apparatuur. Tanks Tot de „opstallen" die Graaf in handen krijgt horen ook de vier grote tanks op het terrein: twee tanks voor totaal 4000 ton zware olie, een watertank van 1000 ton en een gasolietank voor 1000 ton. Voor de kleine Texelse centrale was de olievoorraad zeer groot om de verzekering te hebben dat de centrale in een strenge winter, als de aanvoer per tanker door ijsgang zou worden geblokkeerd, toch zou kunnen doordraaien. Met het oog op de sluiting heeft men de voor raad de laatste tijd sterk laten slin ken. De bedoeling is dat de tanks practisch droog zijn als de centrale dicht gaat. De tanks zullen volko men schoon en gasvrij worden op geleverd, krachtens de milieuvoorschriften. Hetzelfde geldt voor leidingen en andere on derdelen die met olie of schadelij ke stoffen in aanraking zijn geweest. Ook heeft de nieuwe eigenaar de verzekering dat de on dergrond schoon is zodat hij daar in de toekomst geen problemen Isolatie Voorlopig niet in het centralege bouw zelf, maar in een uitbreiding van de bestaande Texeler-fabriek op het PEN-terrein, zal de TWO isolatiemateriaal gaan maken vol gens een procédé waarvoor oc trooi is aangevraagd. Deze nieuwe activiteit sluit goed aan op de fa bricage van dekbedden, want de toegepaste techniek lijkt veel op de fabricage van dekbedden. Ook voor het maken van isolatiedekens moeten vezels worden gekaard en tot samenhangende lagen worden verwerkt. Dick Graaf heeft inmid dels anderhalve ton geïnvesteerd in markt- en ander onderzoek met inschakeling van Innovatiecen trum en TNO. Die voorbereidende fase is nog volop aan de gang. Er blijkt vraag te zijn naar nieuwe isolatiematerialen, die niet de na delen hebben van het tot dusver overwegend toegepaste glas- en steenwol. Kunstvezels bieden inte ressante mogelijkheden, al zijn be paalde bewerkingen nodig om ze te laten voldoen aan eisen van brandwerendheid. Het doel is een product te maken met zeer brede toepassingsmogelijkheden en goede verwerkbaarheid, niet al leen in spouwmuren maar ook in plafonds, liftkokers ad. waar veel strengere eisen gelden wat betreft brandwerendheid. Afval Het wordt een vorm van recircula tie, want de grondstof is afval- plastic. Van het daarvan gemaakte granulaat worden vezels getrok ken die net als natuurlijke wol kun nen verwerkt. Er wordt geëxperimenteerd met mengsels van verschillende vezels, waar door isolatieproducten met ver schillende eigenschappen ontstaan. Door bijvoorbeeld vezels met en laag smeltpunt te mengen met vezels van een hoger smelt punt, smelt bij verhitting een deel van het materiaal, dat daardoor verkleeft met de rest zodat een stijve plaat ontstaat. Allerlei practische problemen moeten worden opgelost. Zo bleek bij de experimenten dat een voor spouwisolatie bedoelde de ken moeilijk te doorboren is met spouwhaken, wat in de bouw na tuurlijk erg lastig is. Daarom levert de TWO er straks speciale spouw- haken bij die voorzien zijn van een punt. De bedoeling is nu om in een 3000 m2 grote uitbreiding van het bestaande gebouw een 30 meter lange reeks machines te installe ren, waarmee de dekens worden gemaakt. Dick Graaf schat dat hij binnen zes tot twaalf maanden zo ver is dat hij de handel kan voorzien. Woensdag stond de röntgen - bus van de tuberculosebestrij ding in Oosterend om foto's te maken van mensen die moge lijk tbc hebben opgelopen om dat zij contact hebben gehad met de bron van de ziekte. Ze stonden ervoor in de rij. Van 175 personen werd een foto gemaakt; daaronder waren er ook die niet door de GGD wa ren opgeroepen maar zichzelf hadden aangemeld omdat zij ongerust waren. Andere mo gelijk besmette mensen (voor al afhankelijk van de leeftijd) hoefden niet röntgenologisch te worden onderzocht; bij hen kon worden volstaan met een Mantoux-prik. Zo'n 200 per sonen vervoegden zich hier voor in het dorpshuis. Een klein aantal kwam voor zowel prik als foto in aanmerking. Vandaag zal de longarts de fo to's bekijken en zaterdag tus sen half elf en half twaalf zullen in het dorpshuis de Mantoux-reacties worden af gelezen. Kort daarop zal dus bekend zijn of naast de reeds gesignaleerde gevallen nog meer mensen met tbc zijn besmet. Het verhaal is dan nog niet af, want over drie maanden zal opnieuw een on derzoek worden gehouden. Spectaculaire schipbreuken en reddingen staan centraal in het nieuwe, door Aad Schol en Klaas Uitgeest samengestelde boek ,,En om hen heen was alles bran ding...". Het boek ziet komende vrijdag het daglicht in een pas sende omgeving: het KNRM red dingboothuis bij paal 33. Tijdens de presentatie bezoeken de geno digden tevens de vuurtoren en het Maritiem en Juttersmuseum. Schol en Uitgeest werkten al eer der samen aan een boek, toen over Texelse jutters. Ook waren beiden betrokken bij publicaties over strandingen. „Uit het archief van Klaas Uitgeest" verscheen menig spannend verhaal in de Texelse Courant en weekendblad TC3. Ditmaal selecteerden Schol en Uitgeest uit oude documenten de meest spectaculaire gebeurte nissen voor de kusten van het 19e eeuwse Texel, Vlieland en Ter schelling. Uitgeverij Langeveld de Rooy uit Den Burg was bereid de verhalen te bundelen tot een boek en voor de uitgave te zorgen. Het college gaat een verdergaan de samenwerking tussen het openbaar basisonderwijs en het speciaal basisonderwijs op Texel onderzoeken. Niet via een fusie, maar door middel van een zoge naamd „netwerk". De samenwer king tussen scholen moet worden bevorderd omdat de rijksoverheid ten aanzien van organisatie, in houd en financiering van het on derwijs ingrijpende veranderingen aan het voorbereiden is. Omdat het college alle scholen voor openbaar en speciaal onder wijs op het eiland wil handhaven, wordt streven naar samenwerking door middel van een fusie geen goed idee gevonden. Op termijn zal dit namelijk leiden tot vermin dering van de formatie: hetzelfde werk zou moeten gebeuren met aanzienlijk minder mensen. Er wordt gezocht naar mogelijkhe den om één algemene directie voor alle openbare basisscholen (incl. de Kompasschool) te benoe men, zodat een groot aantal beleids- en beheerszaken van de individuele school worden overge dragen aan het samenwerkings verband. De andere schoolhoof den hoeven zich dan „alleen" maar bezig te houden met onderwijs-inhoudelijke zaken. Op termijn zal ook de samenwer king met de bijzondere scholen op Texel moeten worden bevorderd. Aan de hand van de nota „Het on derwijs, het jaar 2000, de ge meente Texel" en de deelnota „Samen werken aan het openbaar basis- en speciaal onderwijs op Texel" vond in de raadscommissie voor welzijnsbeleid dinsdagavond een oriënterend gesprek plaats. Onderzoek naar samenwerking via een netwerk kreeg de instemming van de commissieleden. Ondernemers zijn ontevreden over de manier waarop dege- meente de reinigingstarieven voor 1995 heeft vastgesteld. Bedrijven die hun vuilnis laten afvoeren door particulieren zijn in het voor deel ten opzichte van collega's die een contract met de gemeen te hebben. Volgens wethouder Poster (gemeentewerken) valt het niet mee een waterdicht systeem te maken. Gestegen reinigingstarieven waren voor ondernemers vorig jaar aan leiding te dreigen een particuliere vervoerder in te schakelen. Dat het niet tot uitvoering kwam, kwam doordat het Texels Verbond van Ondernemers (TVO) genoe gen nam met een klein onderling verschil. „De tarieven zijn in 1994 echter aanmerkelijk gestegen en van het in 1995 toegezegde over leg is niets terecht gekomen", be- Piet van der Eyk, medewerker van de DienstLandbouwvoorlichting in Dronten, houdt maandagavond een lezing over de waarde van ver schillende mestsoorten, zoals compost, GFT-afval, vaste runder- mest en kippe-, varkens- en run- derdrijfmest. Jan Koolhof praat over drainage en het onderhoud daarvan. De bijeenkomst is onder deel van het winterprogramma van de Vereniging voor Bedrijfs voorlichting en begint om 20.00 uur in Bosch en Zee. klaagde voorzitter Ko Vinke zich. „Bedrijven die (mini)-containers gebruiken van de gemeente wor den opgezadeld met kosten voor inzamelen van glas, oud papier en kosten voor de voormalige stort plaats." Uit berekeningen van aan nemer J. Drijver en P. Plug van gemeentewerken, blijkt de afdek king tussen de 2,5 en 3 procent van de reinigingstarieven te bedra gen. Bedrijven die bijvoorbeeld aannemer Tatenhove inschakelen hoeven hieraan niet mee te beta len, tot ergernis van Vinke. Rechtsongelijkheid Hij heeft er moeite mee dat huis houdens naar verhouding minder betalen voor het legen van hun grijze container dan bedrijven. „Dat is rechtsongelijkheid." Wet houder Poster (financiën) zag dit Opnieuw doen enige louche fir ma's pogingen Texelse onderne mers op te lichten. Per post of per fax worden orderbevestigingen gestuurd van opdrachten die door de geadresseerde bedrijven nooit zijn gegeven. Er is zelfs een geval gemeld, waarbij een vertegen woordiger bij een Texels bedrijf een advertentie-opdracht verkocht en de helft vooruit liet betalen. De persoon bleek later met de noor derzon vertrokken en van de ad vertentie is nooit iets gezien. De politie adviseert ondernemers kritisch te bekijken wat hen wordt toegestuurd en soortgelijke be vestigingen meteen schriftelijk te ontkennen. anders. „Het college heeft beslo ten huishoudens in de reinigings rechten te ontzien. Als we de kosten voor oud-papier en glas naar hen zouden toerekenen, dan zouden de tarieven met f 20,- om hoog zijn gegaan. Dat wilden we niet." De wethouder deed TVO geen enkele toezegging over voor stellen van hun kant. Henk Noorlander van atelier 't Schildertje (Diek 11a in Den Hoorn) heeft tot half mei volgend jaar een bonte overzichtsten toonstelling van eigen werk. De wanden van de „Vermaning" han gen vol met kleurrijke portretten, kroegtaferelen, impressies van Ouwe Sunderklaas, naakten, strandgezichten, een gestrand schip, de Amsterdamse haven, etc. Tegen de muur staan ook sta pels schilderijen waarin de bezoe kers kunnen „bladeren Er valt meer te zien dan op enige voorgaande expositie in De Ver maning. In elk geval demonstreert de kunstenaar er zijn veelzijdig heid mee, ook wat betreft de toe gepaste technieken. Het is ook nog allemaal te koop en de kans is groot dat de bezoekers de kunste naar persoonlijk aantreffen zodat zij uit zijn eigen mond kunnen ver nemen wat hem heeft bewogen, 't Schildertje - is meestal 'dagelijks open. Voor alle zekerheid kan tevo ren worden geïnformeerd of de deur echt los is via 19721 of 19688.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1994 | | pagina 9