Eigen toneelstuk mist
/lammende ontknoping
p.,
[Ifïw
r
„Wij helpen de trein
weer op de rails"
Geknip^C/
Texelaars
in Assen
p f
Medisch kleuterdagverblijf
TEXELSE^ couRANT
Zware bieten
De Koog deelt
punten met Wiron
Diabetescollecte
Het paradijs
»u l
vollend", zu vertieren.
Politie-inspecteur Leo Saai en hoofdzuster Els Ooyevaar plegen overleg tijdens hun verhoor van hulpje Ankie Westdorp (half zicht
baarI en de oudjes Björn Ezerman. Leo van der Vaart en Gerard Monen (Foto Frans Hopman)
doch enigszins saaie wijze. Op
sommige momenten, zoals in
combinatie met Smeenk, kon hij
wat extra's toevoegen.
Trillend
SVC beschikte in het Eierlandsche
Huis over enkele uitstekende de
butanten. Leo van der Vaart had
opa Teun Jansen wat meer pit mo
gen geven, maar had veel zorg
besteed aan zijn stille spel. Nu
eens hevig trillend met zijn wan
delstok, dan weer met een zak
doek zijn brilleglazen poetsend
bleef hij voortdurend actief. De
hardhorende oma Emma van Vliet
was een heel behoorlijke rol van
Iris Lambalgen. Als ze wat meer
overdrijving aandurft en zorgt dat
ze niet te zacht spreekt, is zij een
aanwinst voor SVC.
Aan verstaanbaarheid liet Trijn
Haayema niets te wensen over.
Luid en duidelijk speelde zij oma
Corrie van der Poel, die door haar
toedoen een bijzonder kordate in
druk maakte.
Lift
Ankie Westdorp speelde de eerste
twee bedrijven op natuurlijke wijze
het meisje in de huishouding
Mientje. Tijdens de ontknoping,
waarvan zij het middelpunt was,
ontbrak het haar echter aan vol
doende emotie. Leo Saai had een
ongemakkelijke rol als politie-
inspecteur Hans Scholten. Het
tweede bedrijf, met veel uitleg en
een langdurig verhoor, was voor
hem een taaie binnenkomer. Hij
sloeg zich er aardig doorheen,
maar kon van zijn rol verder weinig
bijzonders maken.
Achter de schermen had, naast re
gisseur Rob Bodegraven en souf
fleur Jan Graaf, ook Jan Vogel een
belangrijke taak. Als onzichtbare
bediener van de lift (meteen wij
zer werd aangegeven op welke
verdieping die zich bevond) had hij
een belangrijk aandeel in het op
voeren van de spanning (en het
oplossen van de moord...).
Frans Hopman
Voordat evenwel het jaar voorbij
is, blijkt dat Calluna nog steeds in
de rode cijfers zit. Toch zit Calluna
op rozen. De Bank van Nederland
se Gemeenten zal nooit een faillis
sement aanvragen want die vindt
dat de gemeente Texel met haar
begripvolle belastingbetalers vol
doende garantie biedt. Van de ge
meente Texel zélf, die er inmiddels
voor 4 miljoen inzit, valt ook niets
te vrezen want zij realiseert zich
bijzonder goed dat er bij een even
tueel faillissement ook nog aan
deelhouders zijn die met elkaar
zo'n 2,5 miljoen te vorderen heb
ben. Maar intussen wordt de si
tuatie steeds nijpender;
achterstallig onderhoud, een post
die door de plannenmaker zo han
dig was gecamoufleerd, dient zich
aan en de aandeelhouders zien er
zo langzamerhand ook geen brood
meer in. Dus wordt de strop om de
gemeentelijke nek nog iets verder
aangetrokken en mag de gemeen
te, met de vloer van het schavot
reeds op scherp, de bijna renteloze
lening van 1,6 miljoen omzetten in
volstrekt waardeloze aandelen.
Een grandioze truc die alleen maar
kan worden opgevoerd bij de gra
tie van het feit dat de gemeente
ongelimiteerd in een andermans
portemonnee kan graaien. En on
derwijl koestert een gemeente
raad de illusie dat nu alle proble
men met Calluna zijn opgelos
Een illusie die ijdele hoop zal bli
ken, want een kind kan nu al vooi
spellen dat Calluna vélgend jaar
weer met nieuwe tegenvallers op
de stoep van het gemeentehuis zal
staan En wat dan? Zal de gemeen
te de particuliere aandelen dan
ook maar overnemen, waardoor
zijn uiteindelijk voor 6,5 miljoen de
trotse eigenaar zal worden van
een failliet zwemparadijs? In de
volgende aflevering zullen we het
weten.
J. A. Does
Oosterend
In de technische, maar vooral in
een hoog tempo gespeelde
wedstrijd hield De Koog zich goed
staande tegen Wiron. De Koog be
gon sterk en had de eerste 30 mi
nuten een licht veldoverwicht.
Dankzij goed keeperswerk van de
keeper van Wiron bleef het 0-0.
De laatste fase in de eerste helft
was weer voor Wiron, maar de
verdediging van De Koog zat goed
in de wedstrijd. Vooral Tony de
Jonge speelde een sterke
wedstrijd in de achterhoede. De
ruststand was dan ook terecht
0-0. De tweede helft gaf hetzelfde
beeld. Twee hard werkende teams
maakten het voor het publiek zeer
leuk. Aan beide kanten onstonden
soms kansen, maar tot scoren
kwamen geen van beide. Coen
Schoonheden, die een goede
wedstrijd speelde, was nog het
dichtst bij een doelpunt voor De
Koog. Maar weer hield de keeper
van Wiron zijn doel schoon. Ook
Gert-Jan van Nuland, de keeper
van De Koog, eiste in deze
wedstrijd een hoofdrol voor zich
op door foutloos te keepen. Daar
om bleef het terecht 0-0. Voor De
Koog was dit een stap in de goede
richting.
ucsuclici Plat/ gcsclialTcii weiden.
uikI die Imcstorcn frculcn sieli uher
Ciroüprojekic wie die Camping und
Bung.ilowparks Dr Klim SluflrntilUi.
Ueiinriutnnl, i Sin/tcliinil und \ihf>r-
niê Jci/i lui Iexd dcimoch ein bilklicn
Alcmnni gekrioel ImSonimer 1992 war
cnivihafi die Rede davnn. das hcahsn.li
tiglc Limit von -4 7 (t MBcsuchcni sclton
auf dein licutigcn Stand (clwa 411 (KMI)
ein/ufriercn Da kann mail sich ja bloB
frciicn. Dcnndie Inlrnsirukiur aul 'level
bicici ii»7wischen alles, was cinen nb-
weclislungsreiclicn l'ilauh verspiiehl;
Iglcicb/eilig sicln die Insel kur/ davor.
die Unhciulinheil chics Nalurparadie-
Fragment uit het boek „Niederlan-
dische Watteninseln" van C.
Schneider. Het werd ons toe
gestuurd door Texel-vriend Diet-
mar Borbe uit Heiligenhaus.
DINSDAG 29 NOVEMBER 1994
see bedrijven lang wist toneel-
leniging SVC het Cocksdorper
ibliek zaterdagavond te boeien.
•t door SVC'er Rob Bodegraven
If geschreven stuk ..Die oudjes,
i zijn zo gek nog niet" kon tot
pauze de toets der kritiek ruim-
hoots doorstaan. Dat niveau
ird in het derde en tevens slot-
órijf helaas niet meer gehaald,
rhard Smeenk in zijn rol van
ikzuchtige opa trok zich van
f slappe slot niets aan en was
ster van de avond. Prettig voor
'C was het goede spel van een
ntal debutanten.
spanning was boven de Rui-
ndijk naar de „wereldpremière"
n het toneelstuk uitgekeken. Im-
irs, Bodegraven had tijdens het
hrijven enkele vaste SVC-
elers in gedachten. Voor sommi-
n was de rol daadwerkelijk op
t lijf geschreven en waarschijn-
waren vele toeschouwers be-
uwd hoe dat zou uitpakken,
komische thriller speelt zich af
de vierde verdieping van het
laardenhuis „Avondzon". De di-
;trice voert een waar schrikbe-
nd over de bewoners, twee
la's en vier opa's. Alles veran-
rt echter als er een moord wordt
tdekt.
Rotwijf
degraven benutte de eerste
ee bedrijven om de personages
karakteriseren. Sommige types
haaibaai zuster Ans, de hard-
rende oma Emma en de oude
ipperaar opa Kees) waren nogal
clichématig, doch niet overdreven.
De opbouw was goed: het eerste
bedrijf eindigde met de moord, het
tweede met een (voorbarige) ar
restatie. Het was de verdienste
van de spelers dat zij -ondanks
een aantal haperingen omdat
iemand z'n tekst eventjes kwijt
was- het tempo er goed in hielden.
Dat was nodig ook, want door de
lage handelingssnelheid van de
bejaarde bewoners lag het gevaar
van langdradigheid steeds op de
loer.
Tussendoor maakte de schrijver
gretig gebruik van bekende ele
menten, zoals woordgrapjes en
komische momenten. Het taalge
bruik was levensecht: „Ouwe
zak!", „Is dat rotwijf van de pot
gerukt?", maar soms ook flauw
(„Ski-radio"). Het lolligste tafereel
was het ophangen van slingers
voor de verjaardag van het hulpje
Mientje, vooral toen het duo Ger
hard Smeenk-Gerard Monen dat
klusje probeerde te klaren. „Opa"
Monen wankelde hulpeloos op
een stoel, terwijl zijn maat op zoek
was naar punaises.
Echte borrel
Verrassend was dat Smeenk enke
le malen met het publiek in debat
ging. Dankzij diens voortreffelijke
spel pakte dat goed uit. In het eer
ste bedrijf begon hij nog beschei
den met het uitdelen van een
(echt) borreltje aan toeschouwer
W. Slaman. Aan het eind van het
tweede bedrijf leidde Smeenk op
originele wijze de pauze in en in
deel drie vroeg hij aan het publiek
wie de moordenaar was. Alleen op
het toneel, filosoferend met een
fles drank, was Smeenk op zijn
best.
Tegenover deze sterke scènes
stond een teleurstellend slotbe
drijf. Meligheid was troef, maar
wat vooral stoorde was het ont
breken van een leuke ontknoping
De truc om de moordenaar te ont
maskeren was nogal mager en
kwam niet uit de verf. Van span
ning was amper sprake en een pu
bliekelijke bekentenis bleef
achterwege. Een climax vol emo
ties had hier op zijn plaats
geweest.
Geen vlees
Gerhard Smeenk als de ontdeu-
gende opa Piet van Zuilen is on
dertussen genoeg geprezen. Els
Ooijevaar in de rol van directrice
Ans van Zinderen begon ijzersterk.
Vol overtuiging hield ze de wind
eronder: „Voor straf krijgen jullie
vanavond geen vlees!" In de loop
Van het stuk zakte ze echter weg;
haar omslag van streng naar mild
was nogal oppervlakkig.
Björn Ezerman, die meestal als re
gisseur bij SVC optreedt, had wat
moois gemaakt van zijn rol. Hij
maakte van opa Kees de Vries een
krom lopende sarcast, compleet
met overhemd door de gulp. Met
goed getimede opmerkingen had
hij regelmatig de lachers op zijn
hand. Gerard Monen speelde als
opa Gerrit Bakker de leider van de
bewoners en deed dit op gedegen.
De bietenkoningen Piet van Groningen, Be
inzendingen.
Voor het tweede achtereenvolgen
de jaar hield boerenvereniging Ons
Belang een wedstrijdje „wie teelt
de zwaarste biet". Van de leden
uit Den Hoorn en omgeving, De
Westen en de Prins Hendrikpolder
kwam Bert Bruin als beste uit de
bus. Hij kwam met een exemplaar
van liefst 21,4 kilo voor de dag.
Daarvoor was wel enige bestude
ring nodig, maar de jury kwam tot
de slotsom dat het, ondanks de
merkwaardige vorm, wel degelijk
om één biet ging. Goede tweede
was Harry Bakker, die met een ga-
r Bruyn en Harry Bakker met hun kolossale
IFoto Frans Hopman)
ve uiet tui i'+./d kg wist te ku-
men. De van Bert Keyser geleende
weegschaal wees de inzending
van Piet van Groningen (12,3 kg)
aan als nummer drie. Dick Smit
(9,95 kg) en Jan Lap (9,5 kg) ble
ven net onder de grens van 10 kg.
Volgens voorzitter Fokke Jan de
Visser moet de onderlinge wed
strijd mede worden beschouwd
als stimulans voor de najaarsver
gadering. Dat lukte: vrijdagavond
zat de zaal van dorpshuis De
Waldhoorn vol. Wellicht was dat
tevens te danken aan Willem Kik
kert, die na de pauze een boeiende
dialezing over het ontstaan van
Texel verzorgde
beeld gebleken van handige pro
jectontwikkelaars die met een
florisante voorstelling van zaken
een argeloos gemeentebestuur
voor hun karretje weten te span
nen. Deze truc, die elders vele ma
len in successie is opgevoerd met
de bouw van dorpshuizen, sport
hallen, winkelcentra en andere
pretentieuse projecten, heeft im
mer hetzelfde scenario. Omdat de
bank, die meestal iets meer finan
ciële deskundigheid in huis heeft
dan een gemiddeld gemeente
bestuur, er geen brood in ziet om
zo'n project volledig te financie
ren, blijft er altijd een „financieel
gaatje", waarvoor de gemeente
zich dan garant mag stellen. In het
geval Calluna was dit een „gaatje"
van een slordige 2 miljoen, waar
voor de gemeente een lening afgaf
tegen de kunstmatig lage rente
van 3%. Een lening waarvan in de
afgelopen 6 jaar nog geen 4 ton is
afgelost, terwijl het rentetekort
wordt bijgepast door de altoos be
reidwillige belastingbetaler. Maar
goed, Calluna werd uit de grond
gestampt en een paar handige jon
gens zullen er wel leuk aan heb
ben verdiend, maar toen het
eenmaal draaide bleek al snel dat
er iets mis was met de fraaie voor
stelling van zaken. Dit keer geen
dak dat lekte of een verzakte fun
dering, maar wel een jaarlijks te
rugkerend exploitatietekort van
rond de ton.
Pas dan realiseert een gemeente
bestuur zich dat zij al met haar nek
in de strop zit. Immers, jaagt men
de tent door een faillissement, dan
is de gemeente de laatste partij die
iets van haar geld terug ziet. Dus
wordt de strop iets verder aange
trokken en mag de gemeente voor
de tekorten opdraaien. In het geval
Calluna heeft de gemeente vorig
jaar mei besloten de banklening
van 2,6 miljoen over te nemen om
deze tegen een 3,5% lagere rente
onder te brengen bij de Bank van
Nederlandse Gemeenten. De ge
meente maakt hiermee gebruik
van een geldleen-faciliteit die voor
u en mij niet toegankelijk is en die
in beginsel is bedoeld om gemeen
ten in staat te stellen projecten
van algemeen belang tegen een
kunstmatig laaggehouden rente te
financieren. Deze rente kan kunst
matig laag worden gehouden om
dat wij allen als goedgeefse
belasting betalers daarop toeleg
gen. En of een tropisch zwempa
radijs nu zo'n project van
algemeen belang is, valt op z'n
zachts gezegd te betwijfelen,
maar als de gemeente hierdoor
het debacle van een ongedekte le
ning van 1,6 miljoen kan afwen
den, dan is dit wellicht het
algemeen belang.
De Koog heeft na drie nederlagen
eindelijk weer een goede
wedstrijd gespeeld. Tegen het op
de tweede plaats staande Wiron
liet De Koog zien dat het wel wil
en kan voetballen.
wat om zo'n klein kind helemaal
naar de overkant te sturen." Hoe
wel de sociale controle op een
eiland vaak groot is, kan dat vol
gens Holtslag ook negatieve effec
ten hebben als ergens iets loos is.
„De neiging kan dan juist bestaan
om iets toe te dekken, ledereen
kent elkaar en heeft daardoor mis
schien remmingen om zoiets
drastisch te zeggen als: jou kind
moet eigenlijk naar een MKD."
Hij noemt de investering in een
kleuter en het gezin rendabel. „Op
die leeftijd valt er nog veel bij te
schaven, ook de ouders staan dan
nog aan het begin. De resultaten
zijn goed."
Als er Texelaars zijn die meer infor
matie willen hebben, kunnen ze
bellen naar Holtslag via telefoon
02230-41897. Hij is bereid voor
nadere kennismaking naar het
eiland te komen.
De collecte „Geef 's voor diabe
tes", die deze maand in Oude-
schild is gehouden, heeft f577,95
opgebracht. De opbrengst komt
ten goede aan wetenschappelijk
onderzoek naar suikerziekte. Wie
de collectant(e) heeft gemist, kan
alsnog een bijdrage overmaken op
giro 5766 of op banknummer
7070.70805 t.n.v. Diabetes Fonds
Nederland te Amersfoort.
Vuurtoren op tv. Een camera
ploeg van RTL 4 heeft gistermor
gen opnamen gemaakt in de
vuurtoren op Texel. De uitzending,
die vanavond om 19.30 uur is te
zien, heeft betrekking op de bewa
king van het waddengebied en
houdt verband met de internatio
nale ministersconferentie over de
Wadden in Leeuwarden.
er medio 1986 zo'n 2 miljoen
de Texelse bevolking moest
rden geperst om Texel met een
oisch zwemparadijs op te stu-
n in de vaart der volkeren, heb
nij in de TC van 27 september
dat jaar laten verleiden tot de
^spelling dat die 2 miljoen er
zouden komen, omdat deze
>r Texel „onmisbare attractie"
bevolking gewoon door de strot
rd geduwd,
zwemparadijs is er gekomen
is inmiddels een schoolvoor-
axelaars in 1944 opweg naar
e dagelijkse dwangarbeid in
ssen. Het is een schets van
d Blok van der Velden die
estijds zelf deel uitmaakte
3n de groep gedeporteerden,
lij maakte tal van andere te-
enmgen Een deel daarvan
vas de afgelopen week te
en in het voormalige make-
idrskantoor van Eelman
an Heerwaarden in Den
!urg. Hier werd ook ander
verk van de in 1980 overle-
en Texelse kunstschilder ge-
oond. Het is een initiatief van
'an Zwan die veel werken van
Blok" in bezit heeft en al tien
iar met anderen bezig is zo-
eel mogelijk schilderijen naar
axel terug te halen. Hij ruilt
n handelt ermee echter on-
ler voorwaarde dat de wer
en het eiland niet verlaten
Wan heeft 19 schetsen (me-
endeels gemaakt in Assen)
an Blok van der Velden ge-
chonken aan de Historische
hereniging.
f f?,
zelfde gebouw, soms in groepjes,
soms individueel."
Tussen de middag wordt geza
menlijk gegeten. „Een broodmaal
tijd, maar altijd met iets erbij,
bijvoorbeeld een ei, een slaatje of
iets warms. Gezamenlijk eten
heeft ook opvoedkundige waar
de", legt Holtslag uit. Een ver
pleegkundige is betrokken bij de
samenstelling van het menu.
Schrift
Met het gezin wordt nauw samen
gewerkt. „Dat blijft de thuisbasis.
Het gaat met als de ouders niet
meewerken. Zeker als er sprake is
van probleemsituaties, is er veel
contact. De kiqderen krijgen dage
lijks een schrift mee, waarin de
groepsleidsters schrijven hoe de
dag is verlopen. Van de ouders
wordt ook verwacht dat ze erin
schrijven.
Dan weten wij ook wat er thuis is
gebeurd." Holtslag erkent dat dit
soms problemen geeft. „Sommige
ouders vinden het moeilijk om iets
te schrijven of schamen zich voor
taalfouten. Toch is het wel belang
rijk."
Geen crèche
Kinderen kunnen maximaal ander
half jaar het MKD bezoeken. „Dat
is een redelijke termijn om inzicht
te krijgen in de problemen en in
hoe die kunnen worden verholpen.
Kijk, de ouders moeten met eeri
kind door, wij niet. Wj helpen al
leen de trein op de rails. Het is de
bedoeling dat ze geen dag langer
blijven dan nodig is. Een MKD is
een dure voorziening en er moet
optimaal gebruik worden gemaakt
van de benodigde plaatsen. Het is
geen veredelde crèche."
Kinderen kunnen worden aange
meld door ouders zelf, op advies
van de huisarts of via het Riagg.
Op basis van inkomen wordt een
ouderbijdrage gevraagd die va
rieert van f15,- tot f68,- per
maand.
Dat nog geen Texelse kinderen van
de instelling gebruik hebben ge
maakt, komt volgens Holtslag
door onbekendheid met het feno
meen. „We zullen daarom in janua
ri of februari een voorlichtings
middag verzorgen voor huisartsen,
schoolhoofden, wijkverpleging en
andere instanties op het eiland."
Hij gelooft niet dat er op Texel
geen kinderen met problemen zijn.
„Ik denk dat een situatie op Texel
langer wordt aangekeken voor er
wordt ingegrepen. Het is nogal
,,Een kind dat thuis problemen
heeft, heeft die ook vaak op
school. Het laat ze niet los, het zit
in hun hoofd. Wij bieden ze rust
en proberen in samenspraak met
de ouders de trein weer op de
rails te krijgen." Aan het woord is
Hans Holtslag van het Medisch
Kleuterdagverblijf (MKD) in Julia-
nadorp. Deze instelling is ook be
doeld voor Texelse kinderen, maar
tot nu toe zijn die nog niet aan
gemeld.
Het MKD draait sinds april van dit
jaar. Er zijn drie van dergelijke in
stellingen in de noordkop. Voor Ju-
lianadorp is speciaal gekozen om
ook de Texelaars te kunnen bedie
nen. In het bestuur van de MKD zit
ook een Texelaar: Hans Roeper.
„De Bezaan" heet het MKD. „Dat
is een zeiltje van een driemaster
dat wordt gehesen om bij te stu
ren, bijvoorbeeld als het stormt.
Toepasselijk dus", aldus Holtslag.
Een MKD is een centrum voor kin
deren tussen de 1,5 en 7 jaar, die
door lichamelijke of geestelijke
problemen achterstand dreigen op
te lopen in hun ontwikkeling. „Het
gaat niet om geestelijk gehandi
capten. Wij zijn er voor zieke kleu
ters, of kinderen met een zwakke
gezondheid, met gedragsproble
men als overbeweeglijkheid, au
tisme of sterke angsten. Maar
vaak ook betreft het kinderen met
problemen die zijn veroorzaakt
door grote spanningen thuis of in
de naaste omgeving", vertelt
Holtslag.
Lijnen bieden
In De Bezaan wordt een dagbe
handeling verzorgt van 09.00 tot
15.15 uur. De kinderen worden
thuis gehaald en gebracht met een
busje. Holtslag: „Als er Texelse
kinderen worden aangemeld, zul
len we voor hen ook vervoer met
begeleiding regelen. Daar mag het
niet vanaf hangen." Het centrum
is vijf dagen per week geopend en
kent geen schoolvakanties.
„Het belangrijkste deel van ons
werk is dat we de kinderen laten
verblijven in een groep en dat we
structuur bieden. Kinderen heb
ben duidelijke lijnen nodig. Bij ons
is elke dag herkenbaar: je komt
binnen, hangt je jas aan de
kapstok en gaat zitten. Daarna
wordt er eerst een rondje gemaakt
waarbij ieder kind iets mag vertel
len." Verkeersregels noemt Hans
Holtslag het. „Anders wordt het
een zootje."
Er kunnen 21 kinderen terecht in
het centrum. In drie groepjes met
twee leidsters per groep wordt
een weekprogramma afgewerkt.
„Dat kan van alles zijn: puzzelen,
handenarbeid, verhaaltjes vertel
len of spelletjes. Alles wordt toe
gesneden op de problematiek van
het kind. Als er eentje bij is die
moeilijk contact maakt, maar wel
van puzzelen houdt, gaan we met
hem puzzelen en zoeken we er
een kind bij dat ook van puzzelen
houdt." Sommige kinderen komen
in aanmerking voor. logopedie of
fysiotherapie. Dat gebeurt in het-
