Cjrocn 'Zwarts-Jexels in het harL,
'estiging nieuw museum
krijgt steun college
:N>
„Doorsteken als 't niet bevalt"
Wetenschapper waarschuwt
voor effecten stenen dam
9
vutters beginnen voor zichzelf op „Flora"
ummer
Vernielingen
V-5rÈ\
Muur voor terugkeer
oeverzwaluw in dijk
VERDER
IN DIT
TVO contra gemeente over
inzameling afval 2
w Leerlingen Bruinvis
op de wip 2
w Verrassende winnares
Kerstbokaal wedstrijd 5
w Texelse turntitel voor
Sanne Brüggemann 5
w Pen sluit donderdag: een
historisch overzicht 7
Bedreiging
Gestolen nachtkijker
bij Texelse heler
Onder de Pomp
TEXELSEÜCOURANT
texelseHcourant
Gezamenlijke krant
29 december a.s.
Danerolles'
croissants
PGERICHT 15 SEPTEMBER 1887 - NR 10944
tgave Uitgeverij Langeveld de Rooy BV, Parkstraat 10,
91 AC Den Burg, telefoon (02220) 62600
vertenties/abonnementen
efoon (02220) 62600, faxnr. (02220) 14111.
dactie Parkstraat 10 of Warmoesstraat 45, Den Burg,
efoon (02220) 62620, faxnr. (02220) 14111.
dactie buiten werktijd Tessa de Graaff, Pater Witteplein
Den Burg, telefoon (02220) - 15639
DINSDAG 20 DECEMBER 1991
Verschijning
Dinsdags en vrijdags vrijwel huis-aan-huis op Texel.
Oplage 7200
Abonnementsprijs
ƒ49,95 per half jaar. Losse nummers ƒ1,40.
jlirecteur Jan Kuiper van de Stichting Texels Museum heeft uiteindelijk de provincie nodig,
f geen goed woord voor over, maar de Texelse jutters zijn met a"e ,nsPraak" en beroepsmo-
Lstbesloten: .igen museum op h„ m r.™cïï,
pn hoeve Flora aan de Pont weg. Veel van wat daar straks seumbestemming komt, kunnen
zien zal zijn, staat nu nog in het Maritiem en Juttersmu- de jutters waarschijnlijk hun gang
turn van de Stichting Texels Museum in Oudeschild. Het
persoonlijk eigendom van de jutters en ze halen het over
5 jaar weg, want dan loopt de overeenkomst af die hen
«rplicht de spullen daar te exposeren.
t voor enkele dagen leek een
ireede juttersmusem op Texel
n nogal onwaarschijnlijke zaak.
aar nu b en w hebben toege-
gd te zullen meewerken aan de
innen, ligt het anders. Unaniem
(bben de collegeleden uit-
g sproken dat „Flora" met bijbe-
rend terrein wat hen betreft
jSj n agrarische bestemming zal
rliezen en een museumbestem-
$9ng zal krijgen. Argument is dat
n een „boedelscheiding" tus-
|n de Stichting Texels Museum
de jutters op den duur toch
Bit valt te ontkomen, zodat het
en zin heeft hun vertrek tegen
werken.
it college besliste daarmee in-
ïmmend op een verzoek dat de
ters in oktober hadden inge-
ind. De jutters willen niet langer
^it de Stichting Texels Museum
*^nenwerken omdat ze de finan-
le ondersteuning van de STM
^voldoende vinden. Ook klagen
over gebrek aan ruimte in en bij
museum in Oudeschild zodat
daar geen grote objecten meer
kunnen. Een andere grief is dat
STM zich bij het verzamelen en
•oseren met dezelfde thema's
ig houdt als de jutters, namelijk
erij, loods- en reddingswezen.
is totaal geen begrip van
tuur en directie van de Stich-
|g Texels Museum voor de in-
ng van de jutters in het
iritiem en Juttersmuseum".
Oud probleem
i problemen spelen al jaren. De
ters zagen op grond van hun be
kkenheid bij de oprichting en
i latere inbreng, het Oudeschil-
museum als „hun" museum
ar ze wat te zeggen wilden
ben. Ze verwijten Jan Kuiper
hij daar geen enkel begrip voor
ft en het liefst helemaal van de
ters af wil. Na langdurig gekra-
I hierover werd met inschake-
van burgemeester Van
opard als bemiddelaar een half
r geleden een wijziging aange-
cht in de samenwerkingsover
eenkomst die de jutters hadden
met de STM en zag het er even
naar uit dat de strijdbijl was begra
ven. Nu zeggen de jutters dat de
overeenkomst hen door de strot is
geduwd en dat ze er nooit echt
achter hebben gestaan. Voorzitter
en secretaris Jan Uitgeest van de
Stichting Juttersmuseum: „De
toen gemaakte afspraken leven
we natuurlijk na. Dat betekent dat
we over 2,5 jaar onze spullen weg
halen. Dat gebeurt in elk geval,
ook als het plan om Flora een mu
seumbestemming te geven niet
zou doorgaan. We willen gewoon
niets meer met de Stichting Texels
Museum te maken hebben".
Niet zeker
De museumbestemming voor Flo
ra staat nog niet vast. B en W heb
ben alleen maar uitgesproken dat
zij voorstander zijn van een mu
seumbestemming voor het thans
agrarische bedrijf. Voor het daad
werkelijk toekennen van de nieu
we bestemming (ongeacht of dat
met artikel 19 of door een gewone
planwijziging gebeurt) is de mede
werking van de gemeenteraad en
gaan. Het exposeren van allerlei
bezienswaardigheden op nautisch
gebied is dan misschien strijdig
met de agrarische bestemming,
maar weinigen geloven dat er dan
ook werkelijk zal worden ingegre
pen. Temeer daar meerdere ge
bouwen van Flora nu al vol staan
met boeien, boten, lampen en an
dere spullen die daar door de Uit
geesten en hun relaties sedert de
vroege jaren zestig zijn samenge
bracht bij wijze van hobby. Op het
Flora-terrein staat ook de voorma
lige auto van de whipperpoeg van
De Koog en een amfibische tractor
waarmee de strandreddingboot te
water werd gebracht.
Concurrent
Als het tweede juttersmuseum er
komt, zal dat ongetwijfeld veel be
langstelling trekken. De afgelopen
jaren is gebleken dat het toeristi
sche publiek geïnteresseerd is in
de juttersromantiek en in de ver
halen die verbonden zijn aan de
voorwerpen uit zee. De bezoeke
raantallen in Oudeschild en de uit
slag van een daar gehouden
enquete spreken in deze voor zich.
Als vestigingsplek ligt Flora ideaal:
aan de grote weg dicht bij toeristi
sche concentraties. Het bezwaar
dat een museum op deze plek ver
keersproblemen zou oproepen is
door de jutters zelf ondervangen
Het opstandige bestuur van de stichting Juttersmuseum Texel in een van de schuren van Flora waarin zich al sedert begin zestiger
jaren een collectie aangespoelde en opgeviste voorwerpen bevindt. Van Tinks naar rechts voorzitter-secretaris Jan Uitgeest Hans
Bremer, penningmeester Klaas Uitgeest, Cor Ellen en Sil Boon.
door de entree te plannen aan de
Californiëweg, 160 meter van de
Pontweg. Het 3,5 bunder grote
„Flora" biedt voldoende ruimte
voor parkeren en naast de be
staande gebouwen waarin al di
rect een groot deel van de
collectie kan worden geshowd is
er meer dan voldoende ruimte
voor uitbreidingen.
Flora is eigendom van Jan Uit
geest, die bereid is de voor de ex
positie benodigde gebouwen en
terreinen te verhuren aan de Stich
ting Juttersmuseum. Het ziet er
naar uit dat ook de Oude Trekker
en Motorenvereniging hier het een
en ander kan laten zien op het ge
bied van stationaire motoren. Wat
het bestuur betreft kan de mobiel
gemaakte motor van het voormali
ge gemaal Waalenburg hier staan
en ook de tentoonstelling over de
Russenoorlog waarvoor in het mu
seum in Oudeschild geen plaats
meer is, is hier welkom.
Onaanvaardbaar
Directeur Jan Kuiper van de Stich
ting Texels Museum vindt het te
gek voor woorden dat het ge
meentebestuur aan de plannen
van de jutters meewerkt. „Ik vraag
me af welk maatschappelijk be
lang hiermee is gediend. Het in
stand houden van de huidige mu
sea op Texel is al moeilijk genoeg.
Niet voor niets hebben we het
scheepvaartmuseum in Den
Hoorn gevoegd bij het Maritiem en
centrale deurvergrendeling van
rt wagen in de Zwaanstraat is in
nacht van zaterdag op zondag
rnield. Tevens is de auto ver-
latst. De schade bedraagt zo'n
300,-.
keet van de Wielervereniging
eft in de nacht van zondag op
randag twee flinke deuken op
lopen. Hoe die erin zijn geko-
rn is niet bekend.
Maak die dam bij Eierland van zand. Dat is de uitdagende
stelling van prof. Marcel Stive van het Nederlands Centrum
voor Kustonderzoek. Hij joeg daarmee tijdens een sympo
sium in Noordwijk half directie Noordholland van Rijkswa
terstaat op de kast, maar dat was niet zijn bedoeling. „Zij
doen hun best met de middelen die ze hebben. Het is meer
een aanklacht tegen de overheid."
De lange dam die bij Eierland komt
is eigenlijk al in kannen en kruiken.
Vrijdag is de aanbesteding. Het
lijkt daarom vreemd dat nu nog
een deskundige opstaat die zegt
dat het plan niet deugt. Marcel
Stive reageert voorzicfitig, want
hij heeft RWS al genoeg laten
schrikken. „In de nota kustverde
diging van enige jaren geleden
staat de voorkeur voor zachte ver
dedigingswerken. De strategie
was om met zandsuppleties de
Nederlandse kustlijn te bewaren.
Dit plan staat daar dus haaks op."
Stive erkent dat er maatregelen
nodig zijn bij Eierland en dat een
andere oplossing dan de kostbare
suppleties te overwegen valt.
„Maar niemand weet wat de ge
volgen van zo'n harde dam op de
lange duur zijn. Wat gaat die
constructie precies veroorzaken?
Onderzoekingen hebben uitgewe
zen dat het negatieve gevolgen zal
hebben voor de Vliehors, maar
over de orde van grootte' bestaan
geen duidelijke cijfers."
Doorsteken
Als er al een andere oplossing dan
suppletie moet komen, stelt Stive
een dam van zand voor. „Die kan
worden doorgestoken als de ef
fecten niet bevallen." Dat zou wel
een duur gaatje worden, want met
de aanleg van zo'n zanddam is
gauw zo'n dertig miljoen gemoeid.
Stive erkent dat een stenen dam
ook kan worden verwijderd. „Maar
dat zou een unieke gebeurtenis
zijn' Zoiets is nog nooit gebeurd.
In de praktijk worden eerder
„oplossingen" aangedragen voor
andere plekken die dan in de knel
zijn gekomen. Straks zijn de pro
blemen van Texel voorbij en begin
nen ze bij Vlieland opnieuw."
De wetenschapper heeft zijn stel-
Stive noemt het onduidelijk wat "n9 n'et bedoeld als steek onder
de gevolgen zullen zijn van de op ->■■
gevulde driehoek, die door het
plan ontstaat. „Die driehoek is niet
nodig voor bescherming van de
kop van Texel. Er wordt alleen
maar zand door onthouden aan de
Eierlandse delta en dat gaat ten
koste van de rest van het natuurlij
ke systeem."
water voor RWS. „Zij doen echt
hun best. We zijn broeders in de
strijd, dan moet je elkaar geen vlie
gen afvangen. De overheid wil ik
aanspreken. Ze roepen toch zo
hard dat Nederland voorop loopt
op het gebied van duurzame ont
wikkelingen? Nou, dan moetje dat
ook op dit gebied waarmaken. Het
draait allemaal om geld. Als je de
discussie ingaat met vijftien mil
joen op zak kom je uit op een har
de dam. Als je praat over wat de
beste oplossing is, wordt het ver
haal heel anders. Maar dan praat
je over het dubbele bedrag."
Waarschuwing
Stive beseft dat zijn stelling te laat
komt om nog iets aan de plannen
voor de dam van Eierland te veran
deren. „Jammer. Ik ben er een half
jaar geleden al over begonnen,
maar het gaat gewoon om geld. Er
zijn binnen RWS genoeg mensen
die er net zo over denken als ik.
Ach, de overheid is gewaar
schuwd. Laat ze na die Texelse
dam goed nagaan wat er gebeurt,
wat erdoor wordt bereikt."
Een ander aspect dat hem tegen
staat is het esthetische. „Het is
misschien een beetje overdreven,
maar straks is heel Texel een basti
on van stenen dammen. Dan kun
nen we net zo goed de hele
Nederlandse kust gelijk asfalte
ren!"
Testobject
Een woordvoerder van RWS direc
tie Noordholland verklaart dat de
Eierlandse dam inderdaad een
soort testobject wordt. „Alle on
derzoeken hebben aangegeven
dat in het Eierlandse gat weinig
veranderingen zullen optreden. De
Vliehors zal iets kleiner worden,
vrijwilligers slepen betonblokken een in de prut van Nieuweschild.
IFoto Frans Hopman)
Vrijwilligers van de Vogelwerk
groep Texel zijn gisteren begonnen
met de bouw van een muur tegen
de binnendijk bij Nieuweschild.
Doel is een steil talud te creëren,
waar oeverzwaluwen hun nesten
kunnen maken. Vroeger kwamen
deze vogels vrij algemeen voor op
Texel, waar ze een plekje zochten
in tuinwallen en steile slootkanten.
Na de aanleg van de Deltadijk
bleef bij Nieuweschild een stukje
oude zeedijk intact en ontstond
een natuurgebiedje. Een klein stuk
van de dijk werd afgegraven voor
de oeverzwaluw, inmiddels veel
minder talrijk. Aanvankelijk slaag
de de opzet, want al in het eerste
jaar groeven vijf a tien paartjes
een holletje om te broeden. Later
werden dat er een stuk of vijftien,
maar daarna verdwenen de soort
naar elders omdat de dijk steeds
afbrokkelde. Op Texel werd de oe
verzwaluw nog slechts gesigna
leerd bij De Schans en in kleine
zanddepots.
Om te voorkomen dat de oever-
zwaluw helemaal niet meer naar
het eiland komt, is de vogelwerk
groep in actie gekomen. De voge
laars krijgen medewerkin&gyap
waterschap Hollands Kroon, de
eigenaar van de dijk, en Natuur
monumenten, die een budget van
f4.000,- beschikbaar heeft
gesteld. In Nederland zijn al goede
ervaringen opgedaan met dergelij
ke kunstmatige steile wanden.
De muur, die zestien meter lang en
drie meter hoog wordt, is het voor
ste deel van de totale constructie.
Verder komt er o.a. een houten
gording en een zandlaag, waarin
plaats is voor honderd nesten. De
vrijwilligers zorgen ervoor dat het
talud weer wordt aangepast aan
de omgeving, zodat de dijk een na
tuurlijke aanblik houdt. Als ko
mend voorjaar op Texel de
meierblissen branden, zal bekend
zijn of alle inspanningen succesvol
zijn geweest, want dan keren de
zwaluwen weer in ons land terug.
Misschien duurt het langer, maar
ook dan hoeft de vogelwerkgroep
niet te wanhopen. Dat blijkt ten
minste uit de resultaten van een
poging om de huiszwaluw weer in
de Texelse dorpen te laten broe
den. Enkele jaren geleden kon uit
de jaarlijkse klusjesactie van de
Lubertischool een aantal kunst
nesten in De Koog, Den Burg, Den
Hoorn en Oosterend worden op
gehangen. De eerste twee jaar
bleven de kastjes leeg, maar dit
jaar was sprake van minstens drie
broedgevallen (in de Kogerstraat).
Een echtpaar uit Amstelveen is
zondag in een sauna in De Koog
met een mes bedreigd door een
56-jarige Duitser. De aanleiding
was niet duidelijk. De man maakte
een verwarde indruk en is door de
politie afgevoerd.
(ADVERTENTIE)
IFoto Harry de Graaf)
Juttersmuseum in Oudeschild. Als
dat tweede juttersmuseum toch
doorgaat zal het Maritiem en Jut
tersmuseum in Oudeschild 15.000
tot 20.000 bezoekers per jaar min
der krijgen, schat ik. En dat terwijl
we bezig zijn om juist de toeloop
naar dit museum te vergroten om
minder afhankelijk van subsidie
geld te worden. Van de f325.000,-
subsidie die de stichting Texels
Museum jaarlijks krijgt, gaat twee
Lees verder pagina 2
Een 47-jarige Texelaar heeft zich
volgens de politie schuldig ge
maakt aan heling. De man bood
onlangs een nachtkijker te koop
aan. Uit naspeuringen bleek dat
die gestolen was bij de land
macht. Hij verklaarde dat de kijker
behoorde tot een partij die hij van
een Ier had gekocht.
De zaak kwam aan het licht toen
een 39-jarige Texelaar aangifte
deed bij de politie. Via een
44-jarige Texelaar kreeg hij de le
gergroene nachtkijker te koop aan
geboden voor een prijs die ver
beneden de werkelijke waarde ligt
if17.000,- tot f 20.000,-1. De poli
tie beoordeelde een dergelijke kij
ker in particuliere handen als
verdacht,omdat deze apparatuur
alleen rechtstreeks aan Defensie
wordt verkocht. Het spoor leidde
naar de 47-jarige man, die ver
klaarde anderhalf jaar geleden in
bezit van de kijker te zijn geko
men. Tegenover de politie bekende
hij de prijs daarvoor wel aan de la
ge kant te vinden. Het serienum
mer wees uit dat de kijker
gestolen was bij de landmacht.
Van een aantal andere instrumen
ten is de herkomst nog niet vast
gesteld. Tegen de heler is proces
verbaal opgemaakt.
maar hoeveel er verdwijnt is niet
duidelijk. Maar mocht het allemaal
tegenvallen, dan kan die stenen
dam ook weg hoor. Een zand-
constructie is gewoon veel duur
der. We moeten het doen met
vijftien miljoen."
Hew jee 't ok hoord? Tien voor
Tessel is boos op de gemeente.
Jajet, nou en!!!
J« moet gewoon bij HieOte np>
JUIST VOOR VUURWERK
MOET JE GEWOON BIJ HIELKE ZIJN.
BESTEL NU EN U KRIJGT 20% KORTING.
KOM LANGS BRINK 6/P0STKANT00R
DE KOOG TEL. 27027, FAX 17482,
ASTRONAUTEN, 200 STUKS, NETTO f3,90.
(ADVERTENTIE)
(jng 'mrrtrjiirh a bé kart.
Onze bezorgers verspreiden
vandaag met de Texelse
Courant een folder van:
(ADVERTENTIE)
Cjntt ^airu jirrh ii bd krrt.
Advertenties voor de krant
ran 29 december a.s.
kunnen mgeleverd worden
t/m dinsdag 27 december a.s.
(ADVERTENTIE)
blikje 240 gram
van 339 voor
Zie voor meer aanbiedingen onze
advertentie op pagina 4
