Gewoon een stukje ijzer
en wat horregaas...
Anbo: Kruiswerk
op Texel houden
raril
"V-i
I Ons bin zuunig
Jaap Vlaming schrijft boek over killivissen
Geknipg</
Agenda
F amilieberichten
TEXELSE couRANT
Concert met
klankschalen
„Geen ingewikkeld 06-nummer"
HELP HELPER
DINSDAG 10 JANUARI 1995
Vanuit Europa kwam de vraag of
Vlaming niet wat vissen levend
over wilde sturen. De eerste twee
pogingen mislukten. De in plastic
zakken verpakte dieren overleef
den de reis niet. Een paar zendin
gen kwamen echter zonder sterfte
over. Vlaming kreeg ook het ver
zoek om nauwkeurige waterme
tingen te doen en alle vissoorten
die hij ving, te noteren. Tot zijn te-
„Een beter schepnet ben ik tot nu
toe niet tegengekomen. Wat dub
belgevouwen horregaas en een
stukje ijzer." Gedurende zijn ver
blijf in Kameroen heeft Jaap Vla
ming uit Den Burg heel wat
Afrikaanse beekbeddingen onder
zocht op allerlei soorten killivisjes
(tandkarpers). Op verzoek van de
Deutsche Killifisch Gemeinschaft
(DKG) heeft hij z'n bevindingen
onlangs vastgelegd in een boek,
dat de titel 'Mit Eisendraht und
Fliegengitter' meekreeg. Een hele
eer, werd hem later duidelijk. Hoe
iemand, die nauwelijks een gup
van een goudvis weet te onder
scheiden, kan uitgroeien tot een
internationaal bekende specialist
op killivisgebied, is een wonderlijk
verhaal. Geïnteresseerden zullen
echter de Duitse taal machtig
moeten zijn, want een Nederland
se vertaling ligt niet in de lijn der
verwachting.
Toen Jaap Vlaming in 1968 als
ontwikkelingswerker naar Kame
roen vertrok, had hij zich nog nooit
in vissoorten verdiept. Enkele da
gen voor zijn vertrek sprak hij Har
ry Ellen, de voorzitter van de
Texelse aquariumvereniging. Die
vroeg hem in Kameroen uit te kij
ken naar mooie aquariumplanten.
Omdat de kennis van Vlaming op
dat gebied nihil was, besloot hij
eerst eens een kijkje bij Ellen te ne
men. Na bestudering van een
mooi showaquarium vertrok Vla
ming met een duidelijk beeld voor
ogen: keurig gegroepeerde plan
ten, met de koppen ver onder wa
ter. Na een paar maanden in
Kameroen te hebben gebivak
keerd, schoot de belofte aan Ellen
door z'n hoofd. Vlaming liep langs
allerlei beekjes om waterplanten
te gaan zoeken. „De mooiste die ik
kon vinden waren Ottelia's. Daar
van staken alleen de witte bloe
men boven het water uit. Dat leek
me geen bezwaar. Verder leken er
maar weinig planten op die in het
Texelse aquarium. Ze staken alle
maal veel te ver boven het water
uit. Pas later werd me duidelijk dat
die planten helemaal niet onder
water horen. Ze worden in feite
door hun verzorger verdronken.
Jaap Vlaming tussen zijn uit Afrika meegebrachte planten. De foto toont de door hem in 1969 geïmporteerde killi-vis. de Aphyosemi-
On batesii IFoto March Heijnenl
Weigeren echter er aan dood te
gaan."
Tijdens één van zijn zoektochten
naar geschikte planten zag hij
plotseling een visje wegschieten.
Het bleef even in het midden van
de beek zwemmen, waardoor de
prachtige rood-blauwe kleuren
zichtbaar werden. Vlaming haalde
een meelzeef en een jampot uit
z'n huis en stond even later totaal
verbijsterd naar de kleurenpracht
in z'n jampot te staren. Hij schreef
een brief naar Ellen, over de water
plant én het fraaie visje. „Zo goed
en zo kwaad als het ging maakte
ik van de vis ook een tekening, die
ik voor alle duidelijkheid inkleurde.
Ellen zat gelijk met een onoplos
baar probleem. Het diertje kwam
in geen van zijn boeken voor."
Na vele omwegen kreeg Vlaming
antwoord uit Denemarken. Een
vissenkenner uit Kopenhagen
schreef dat het waarschijnlijk om
een killi-visje ging, de Aphyosemi-
on bualanum. De Deen, die zelf
verscheidene soorten in Europa
had ingevoerd, verzocht Vlaming
de Aphyosemion batesii te vangen
en naar Europa te vervoeren. „Ik
kreeg het alleen bij het zien van
die namen al benauwd. Maar het
werd steeds duidelijker dat ik op
vrijwel onbekend visterrein zat.
Dat boeide me toch wel."
Jampotten
In december '68 was Vlaming met
een aantal jampotten aanwezig bij
het uitgraven van een moeras. De
Afrikaanse werknemers vulden de
potjes met de gevangen visjes,
waarna Vlaming in de pen klom
om zijn dieren uitvoerig aan vis
senkenner Ben Schrieken uit Den
Helder te beschrijven. „Niet een
voudig, want ik kende niet eens de
namen die ik aan de verschillende
vinnen moest geven. Niettemin
kwamen er enthousiaste geluiden
terug. Het ging om vissen waar
men in Europa weinig van wist.
Die indruk werd me tenminste ge
geven."
rugkeer naar Nederland, in 1972,
bleef hij doorgaan met het opspo
ren van nieuwe vindplaatsen. „In
drieeneenhalf jaar tijd had ik 50
verschillende vissoorten gevangen
en had ik de primeur van de import
van een aantal vissoorten op mijn
naam staan. Mijn schepnet liet ik
bewust achter. Tenslotte had ik de
hobby aangevat als een belofte
aan anderen. Eigen belangstelling
ervoor bezat ik niet, dacht ik."
Gekte
In 1976 keerde hij terug om zijn
vrouw Joke te laten zien wat hem
in Kameroen zo had beïnvloed.
„Toen ik daar opnieuw bij een beek
stond, ging mijn hart open. Ik wist
dat de gekte waarschijnlijk nooit
meer zou overgaan. We keerden
met zakken vol killi's terug naar
Nederland."
In 1982 werd Vlaming lid van de
Nederlandse killi-vereniging. Een
jaar later begon de redactie van
Killi-nieuws sterk aan te dringen
om zijn ervaringen op papier te
zetten. „Toen ontdekte ik pas hoe
veel gegevens ik op papier had
staan en hoeveel ik nog in mijn
hoofd had zitten. In '86 zijn Joke
en ik weer naar Kameroen ge
weest, ditmaal met een groot pak
plastic zakken mee. Het bezoek le
verde waardevolle gegevens op.
De beekjes waren veranderd. De
nieuwe lichtinval had andere soor
ten vis uit de familie tot gevolg. Ik
heb bepaalde gebieden over een
periode van 17 jaar kunnen bekij
ken. De laatste reis, in 1990, heeft
die tijd zelfs verlengd tot 22 jaar."
Wat de lichtinval in het water be
treft, ziet hij ook verband tussen
killi's en malaria. Killi's voeden
zich voornamelijk met muggen en
muggenlarven. Als door menselijk
ingrijpen - het kappen van bossen
en de aanleg van waterbouwkun
dige werken - het natuurlijk even
wicht wordt verstoord, trekt een
aantal vissoorten weg en heeft de
malariamug bij wijze van spreken
het rijk alleen. Vlaming, die en
passant ook nog een nieuwe killi-
vis ontdekte (de A. wildekampi)
kreeg positieve reacties op zijn ar
tikelen en dook steeds verder in de
materie. Hij hield lezingen in Bel
gië, Engeland en Amerika en de
bovenverdieping van zijn huis aan
de Schoudieck telde ruim 80 bak
ken, met vele honderden vissen.
Afsluiting
Het 104 pagina's tellende boek,
geïllustreerd met veel door hem
zelf gemaakte foto's en tekenin
gen, ziet hij als een mooie
afsluiting van zijn hobby. Afslui
ting? „Ja. Twee jaar geleden heb
ik al mijn vissen overgedaan aan
een paar liefhebbers. M'n concen
tratie lag bij andere dingen, ik had
er geen tijd meer voor. Het boek
zie ik daarom echt als een besluit.
Alle informatie die ik heb opge
daan, is nu vastgelegd. Het zou
mooi zijn als het ook in het Engels
wordt vertaald. Een Nederlandse
uitgave zit er niet in, daarvoor is de
killi-markt in dit land te klein. Er
zijn nog twee stukjes in Kameroen
die ik op visgebied zou willen on
derzoeken. Daar behoort vooral
het zuiden toe. Ik hoop dat ik nog
eens de gelegenheid heb om er
naar toe te gaan."
Het boek, dat in een oplage van
2000 exemplaren is verschenen,
is toegestuurd aan alle leden van
de vereniging. Ook alle grote Duit
se bibliotheken krijgen een exem
plaar toegestuurd. De Texelse
bibliotheek kreeg het boek van
Vlaming aangeboden, maar toon
de geen belangstelling. Geïnteres
seerde Texelaars zullen zich dus
tot de auteur zelf moeten wenden.
Margreet Berndsen
Op vrijdag 20 januari komt Hans
Uyleman weer een concert ge
ven. Tevens geeft hij healings en
workshops op 18, 19 en 20
januari.
Het concert wordt gegeven in de
zaal van Stichting „White Eagle"
op het Schilderend 19 en begint
om 20.00 uur. Het geheel wordt
verzorgd door Hans Uyleman, die
naast het bespelen van de klank
schalen ook werkt met gongs en
boventonen.
Uyleman is geboren en getogen in
Den Helder en heeft veel tijd door
gebracht op Texel. Tegenwoordig
woont hij in Friesland, waar hij
naast concerten ook workshops
en healings geeft.
Door het ondergaan van de klan
ken van de Tibetaanse klankscha
len, gongs en het zingen van de
boventonen, gaat de lichaams
energie beter stromen en kunnen
blokkades worden opgeheven.
Men voelt zich al snel harmoni
scher en meer onspannen.
Op woensdag 18 januari en vrijdag
20 januari is het mogelijk deel te
nemen aan een workshop „wer
ken met klankschalen".
Op donderdag 19 januari geeft Uy
leman een beperkt aantal behan
delingen of „healings".
Plaats: de zaal van Stichting „Whi
te Eagle", Schilderend 19, Den
Burg. Tijd: 20 januari om 20.00
uur. Voorverkoop kaarten f 10,-
bij Mansolein Mineralen, We
verstraat 48, Den Burg, tel.
22213. Geen kaarterkoop aan de
zaal!
In de laatste alinea van het stukje
staat een fout. Er is geen sprake
van dat studenten van de Wad
deneilanden maandelijks f91,- krij
gen bovenop hun OV-kaart. Het
enige extraatje dat zij krijgen is
f100,- per jaar, oftewel de „wad
densnip", op Texel ook wel Teso-
snip genoemd.
De minister heeft inmiddels beslo
ten géén andere extra vergoedin
gen toe te kennen aan studenten
die ver van huis wonen.
f- Studenten die ver van het ouderlijk huis studeren, krijgen mogelijkJ
een aparte reisvergoeding naast hun OV-kaart. Op verzoek van del
Tweede Kamer onderzoekt minister Ritzen de mogelijkheden van een
landelijke regeling.
Met ingang van 1 november krijgen studenten een OV-kaart voor
doordeweeks of in het weekeinde. Zeeuwse kamerleden hebben bij
I Ritzen geklaagd dat studenten uit die provincie worden benadeeld als
K zij een weekendkaart hebben. Deze is geldig vanaf vrijdagavond
leeven uur. De laatste trein naar Zeeuws-Vlaanderen vertrekt voor
velen echter eerder, willen zij de laatste pont of bus nog halen. Wie
bijvoorbeeld van Groningen naar Temeuzen reist, moet weg met de
trein van 18 minuten over vijf. Naar Hulst zelfs nog een uur eerder.
'We leveren geen maatwerk', protesteerde Ritzen. Hij vindt eigenlijk
dat studenten dan maar moeten bijbetalen. Zij krijgen een korting van j
I 40 procent, als zij niet gratis kunnen reizen. Gezien de dringende wens i
van de kamerleden overweegt hij toch om zulke studenten een aparte.
extra reisvergoeding te geven.
Ritzen heeft daar wel enkele voorwaarden aan verbonden. Hij wil dat
er één regeling komt, met een standaardbedrag. Deze mag niet teveel
geld kosten en moet ook geen precedentwerking hebben. Zo'n rege-
ling bestaat reeds voor studenten op de Waddeneilanden. Zij krijgen
maandelijks 91 gulden bovenop hun OV-kaart, omdat de eerste bus te
f laat vertrekt om op tijd bij het eerste college te zijn. i
HOP, Pieter Evelein
Het spreekuur van het Kruiswerk
op Texel is vervallen. In plaats
daarvan moeten mensen die hulp
nodig hebben voortaan een lang
en ingewikkeld 06-nummer bellen
(06-8998828). Een slechte zaak,
vindt ouderenbond Anbo, die
hierover een brief naar de ge
meente heeft geschreven. Vol
gende week wordt het onderwerp
behandeld in de raadscommissie
voor welzijnsbeleid.
De Anbo uit in de brief haar tevre
denheid over het functioneren van
het kruiswerk op Texel. „We heb
ben ons tot de gemeente gewend
voor het behoud van het Texelse
spreekuur omdat die steeds meer
taken en verantwoordelijkheden
op gebied van zorgverlening krijgt
toegeschoven", aldus mevrouw
Leegwater-Klimp, namens de
Anbo.
De gemeente stuurde de brief
door naar de Stichting Kruiswerk
Kop van Noordholland. E.M. Mons
antwoordde namens deze instan
tie dat in plaats van het spree-
kuurtje van één uur per werkdag
op Texel nu elke werkdag tussen
08.30 en 17.00 uur wijkverpleeg
kundigen per telefoon bereikbaar
zijn. „Dit is dus een uitbreiding van
de bereikbaarheid van één uur
naar achtenhalf uur."
Doorschakelen
Mons wijst erop dat op Texel nooit
een meldpunt voor het kruiswerk
heeft bestaan. „Buiten het spreek
uur werd de telefoon opgenomen
door magazijnbeheerder Theo Wit
te, die boodschappen doorgaf of
een briefje neerlegde voor wijkver
pleegkundigen. Maar dat is iets
wezenlijk anders dan wat nu ge
beurt via het centrale telefoon
nummer. De telefonische
bereikbaarheid van het magazijn
over uitleenartikelen blijft gedu
rende de openingstijd van het ma
gazijn via het bekende nummer
geregeld."
Het kruiswerk zegt begrip te heb
ben voor de schroom van mensen
om zo'n lang, ingewikkeld
06-nummer te bellen. Mons:
„Daarom hebben wij besloten de
oude spreekuurnummers de eer
ste drie maanden kosteloos door
te schakelen naar het centrale
meldpunt."
Niet bevredigend
Mevrouw Leegwater vindt het
antwoord van Mons niet bevredi
gend. „Er wordt altijd over oude
ren gezegd dat beslissingen met
ons moeten worden genomen en
met over ons. Nou, dit is dus dui
delijk buiten ons om bepaald. Zon
der enig overleg. En dat terwijl het
prima ging zoals hét was geregeld.
Helemaal geen noodzaak voor ver
andering."
Mevrouw leegwater is niet tegen
het 06-nummer, maar dan als aan
vulling op het Texelse spreekuur,
dat in de praktijk tevens als meld
punt werd gebruikt. „Dat nummer
is een ramp. Als je hulp nodig
hebt, ben je meejstal gespannen
en dan is het moeilijk om zo'n
nummer met al die cijfers te draai
en. Doorschakelen? Ja, dat is
slechts voor drie maanden."
Tijdens de commissievergadering
zal de Anbo een nadere toelichting
geven op de brief.
Otfr LïiVrïU
DIT ZEGT NIETS rtil
OVER EEN ARBEIDSPLAATS
AAN DE SIAO?
GEHANDICAPT!N DOIN NET ZO GOED MEE.
AVO BEMIOOEIT; 030-75 33 44
Blij en gelukkig zijn wij
met de geboorte van
onze zoon
Jari
9 januari 1995
Trudie
van Heerwaarden en
Theo van Maanen
Kikkertstraat 54
1795 AE
De Cocksdorp
Tel. 16434
Wilt u het ons even
laten weten, wanneer u
langs komt.
Dinsdag 10 januari
In Cinema Texel draait om
16.00 uur „De Leeuwekoning",
19.00 uur „Baby's Dog Out" en
om 21.00 uur „Farewell to my
Concubine".
In De Taveerne houdt De Koog
Badplaats de nieuwjaarsrecep
tie van 16.00 tot 18.00 uur.
In dorpshuis 't Skiltje te Oude-
schild heeft het college van b
en w een openbare vergadering
met de dorpscommissie; 19.30
uur.
Op schapenboerderij De Noord-
kroon wordt van 20.00 tot
22.00 uur „Wol-avond" gehou
den. Entree f5,-.
In EcoMare wordt de eerste
winterlezing gegeven: „Vogels
op Texel na Thijsse" door Adri-
aan Dijksen. Aanvang 20.00
uur.
De afdeling Stamboomonder
zoek van de Historische Vereni
ging Texel heeft om 20.00 uur
een bijeenkomt in d'Ouwe ULO,
ook toegankelijk voor
niet-leden.
Woensdag 11 januari
Van 7.30 tot 9.00 uur wordt in
het programma „Vroeg op 5"
via radio 5 aandacht gegeven
aan Texelse activiteit op het ge
bied van duiken op scheepsw
rakken in de Waddenzee.
In Cinema Texel draait om
14.00 en 16.00 uur „De Leeu
wekoning", om 19.00 uur „Ba
by's Dog Out" en om 21.00 uur
„Farewell to my concubine".
In Het Olijfblad, Weverstraat
60, begint om 20.00 uur een
voor ieder toegankelijke gebed
savond in het kader van de
Week van het Gebed.
In theater-restaurant Klif 12
wordt vanaf 20.30 uur opgetre
den door The Poozies, een
Schotse formatie van vier vrou
wen. Onder andere volksmu
ziek met harpen, accordeon,
viool, etc.
Donderdag 12 januari
In Cinema Texel draait om
19.00 uur „Baby's Day Out" en
om 21.15 uur „The Specialist".
De Knipkring Texel geeft gratis
kniples in de Jozefschool, van
19.30 tot 21.30 uur.
In Het Eierlandsche Huis in De
Cocksdorp vieren de Platte
landsvrouwen van De Cocks-
dorp/Eierland het 35-jarig
bestaan van hun afdeling, aan
vang 19.45 uur. Optreden van
de Westfriese cabaretgroep
„Effies omkaike": liedjes, ver
halen en sketches.
Bij de familie Graaf, Naalrand
50 in Den Hoorn, wordt om
20.00 uur een gebedsavond
gehouden in het kader van de
Week van het Gebed".
Vrijdag 13 januari
In Cinema Texel draait om
19.00 uur „Baby's Day Out" en
om 21.15 uur „The Specialist".
In Klif 12 in Den Hoorn is de
tweede avond van de halve fi
nales van het Amsterdams
Kleinkunstfestival, aanvang
20.30 uur. Optreden van The
Lullaby Babies, Jan van Pieke
ren en Herenleven.
Hoogwater te Oudeschild
Dl. 10 1.50 en 13.26 u.
Wo. 11 2.25 en 15.00 u.
Do. 12 3.25 en 16.10 u.
Vr. 13 4.40 en 17.37 u.
Za. 14 5.57 en 18.45 u.
Zo. 15 7.04 en 19.34 u.
Ma. 16 7.50 en 20.25 u.
Di. 17 8.30 en 21.00 u.
Aan het strand rs het ongeveer een uur
eerder hoog water. De zon komt 15 ja
nuari op om 8.42 en en gaat onder om
16 55 u. 16 januari volle maan.
LANGE
TERMIJN
13 februari:
Leerhuis op Texel. Lezing: „Het tweede
scheppingsverhaal". Spreker mevr.
Ch. Rodriges Perreira. Plaats: Doops
gezinde kerk, Kogerstr. 17a. Aanvang:
20.00 uur.
15 februari:
Ned. Bond van Plattelandsvrouwen,
De Cocksdorp/Eierland: jaarvergade
ring/bestuursverkiezingen en Am
nesty Nederland vertelt over de
doelstelling en de uitvoering daarvan.
Aanvang 19.45 uur in het Eierlandse
B
Huis. Toegang f 5,-; gratis voor leden. -
19 februari: b
Winterserie van Het Gouden Bol- s
tje. Start 13.00-14.00 uur. Kiosk 't i
Turfveld (in de Dennen). Afstand 5 en
10 km.
25 februari:
Winteruitvoermg KTF in de burg. De
Koninghal, 20.00 uur.
27 februari:
Leerhuis op Texel. Lezing: „Het tweede
scheppingsverhaal". Spreker mevr.
Ch. Rodriges Pereira. Plaats: Doopsge
zinde kerk, Kogerstr. 17a. Aanvang:
20.00 uur.
Veel fijne herinneringen
Verzachten onze smart
Nu uit ons midden
Maar altijd in ons hart.
Vol verdriet, maar dankbaar wat zij voor ons
is geweest, delen wij u mede dat geheel
onverwacht is overleden mijn lieve vrouw,
onze zorgzame moeder, oma en dochter
Maria Goslinga-de Jong
(Miep)
11-5-1934
t 10-1-1995
G. Goslinga
Hein, Silvia en Björn
Cees, Rose, Chris en Bob
Marja
S. de Jong-Starrenburg
Texel, 10 januari 1995
Tjakkerstraat 15
1791 XK Den Burg
Moeder is opgebaard in „Uitvaartcentrum
Texel", Bernhardlaan 147 te Den Burg.
Gelegenheid tot condoleren donderdag 12
januari van 19.30 - 20.30 uur in het uitvaart
centrum.
De herdenkingsdienst zal worden gehouden
op vrijdag 13 januari om 14.00 uur in de
Doopsgezinde kerk te Den Burg, waarna de
begrafenis op de Algemene begraafplaats zal
plaatsvinden.
Liever geen bloemen en bezoek aan huis.
Na een leven vol zorg, liefde en toewijding is
in vol vertrouwen in haar geloof overleden
onze lieve moeder en oma
Suzanna Timmer de Groes
sinds 11 december 1972
weduwe van Hendericus G. Timmer
4-4-1911
t 9-1-1995
Juul t en Hanny t - Elrike
Wies en Matt
Ada t
Geert en Nel
Jos en Catrien
Riet en Reggie
Han en Lia
en kleinkinderen
Texel, 9 januari 1995
Verzorgingstehuis „St. Jan"
Correspondentie-adres, W. v, Beek-Timmer
Gasthuisstraat 30, 1791 GL Den Burg.
Gelegenheid tot condoleren vrijdag
13 januari van 19.30 - 20.30 uur in „St. Jan"
en na de crematie in het crematorium.
De H. Eucharistieviering zal plaatsvinden op
zaterdag 14 januari om 10.30 uur in
„St. Jan", waarna de crematie om 13.00 uur
in het crematorium te Schagen, Haring-
huizerweg 3, zal plaatsvinden.
Heel verdrietig zijn wij met het overlijden
van onze
lieve oma
Rob en Ivon, Martin en Marion, Marc,
Linda, Susan en Laurens, Diane en Ruud,
Corine en Jorgen, Herman, Marieke, Coen,
Wout, Lotte, Leon en Almar.
Oma, wij zullen u missen.
