Vee uit rivierenland
op Texel onder dak
t
Gratis onderdak voor
evacués watersnood
Ernst dringt pas door
als je de rivier ziet
J
„Bij dijkbreuk als
ratten in de val"
Texelaars bieden helpende hand:
Peter Eelman al dagenlang achter het stuur
Texelse ambulance helpt
bij ontruiming rampgebied
TEXELSE j? courant-
Schaker Vittali
krijgt Dros klein
Test accommodaties
voor gehandicapten
Gelderse evacués in Bosch en Zee
vrijdag 3 FEBRUARI 1995
^slderse boeren maken dankbaar gebruik van de stalruim-
die Texelse collega's bieden voor de opvang van vee dat
sze week moest worden geëvacueerd uit het bedreigde ri-
erengebied. In hoofdzaak koeien, maar ook schapen, gei-
n en zelfs ezels vonden tijdelijk onderdak op het eiland,
isteren was nog niet bekend hoe lang de dieren hier zullen
ijven.
transportbedrijf firma Leen Eel-
san en Zn. aan de Veenselang-
=3ig stond de telefoon deze week
adgloeiend.
oor de evacuaties uit het rivie-
in ïgebied moeten alle andere
kaïnsporten wijken, ledereen heeft
letarvoor begrip", aldus Anneke
et Iman, die het transport coördi-
en ert.
kreeg een waslijst van koeien
op Texel kunnen worden ge-
satst. Maar wegens de afstand
oberen we de dieren eerst zoveel
imogelijk bij dichterbij gelegen
terderijen onder te brengen."
idra de stallingsruimte daar vol
akte, deed het coördinatiecen-
p-jm dat de transporten regelt
zijn partij tegen Rinus Vittali liet
lerend kampioen Jaap Dros
n dat hij ook maar een mens
n vlees en bloed is. Dat is voor
concurrentie een geruststel-
ide gedachte. De achtervolgers
n Dros leken de wanhoop nabij,
ïdat Dros rechtstreeks op een
f/iuwe titel leek af te stevenen.
|^iar na de zege van Vittali ligt de
ijd weer open.
steeds vaker een beroep op Texel
se veehouders. „Mij hebben al
heel wat boeren gebeld die een
stal over hebben. Ook hebben lo-
giesverstrekkers appartementen
beschikbaar gesteld voor boeren
en hun gezinnen, zodat ze zelf op
hun vee kunnen letten."
Drukke tijden
Drukke tijden voor chauffeurs Pe
ter Eelman en Piet Wim van Leeu
wen. In de loop van dinsdag
arriveerden de eerste veetranspor
ten op het eiland. Op hoeve Klein
Buitenheim van Nico Bakker lever
de Van Leeuwen dinsdagavond
vee af dat door Bakkers broer Ge
rard uit Echteld bij Tiel veiligheids
halve naar Texel is overgebracht.
Behalve een stuk of zeven drachti
ge koeien bestond de vracht uit
een koppel ezels, schapen en een
geit die door particulieren bij de
Gelderse boer waren gebracht. In
de schuur aan de IJsdijk werd met
vereende krachten een geïmprovi
seerde stal ingericht.
Extra vrachtwagens
In de stallen van veehouders Axsel
Lap en Frans Bakker, die onlangs
hun eigen melkvee van de hand
deden zouden zo'n 100 koeien
worden ondergebracht, evenvals
bij Rinus Kuiper. Dankzij de mel-
kinstallatie is opvang van melkvee
mogelijk, iets wat in de meeste
stallen niet kan. Hoewel de stallen
in gereedheid werden gehouden,
waren de transporten gistermid
dag nog niet gearriveerd. Verder is
vee ondergebracht bij Kampstra in
het Noorden. Stalling van vee op
boerderij Labora en bij Dijkshoorn
bleek achteraf met nodig.
Vanuit het bedreigde gebied werd
begin deze week om extra vracht
wagens verzocht. Het verzoek om
vrachtwagens bereikt ook aanne
mer Tatenhove, maar werd al na
een uur weer ingetrokken, kenne
lijk omdat er voldoende vervoer
omhanden was.
Eerder opstaan
Woensdagavond leverde Eelman
Gelderse koeien af bij de gebroe
ders Witte op hoeve Julia en bij
Arie van Zuilen van Don
Bosco. Van Zuilen: „Eerst heb ik
geprobeerd vee van een neef uit
dat gebied hier naartoe te halen.
Dat gaf kennelijk problemen bij de
coördinatie. Van de eigenaar van
deze koeien heb ik alleen het tele
foonnummer." Zekerheidshalve
werden deoornummers van de
dieren zorgvuldig genoteerd. Extra
drukte dus voor Van Zuilen, die
zelf een kleine veertig koeien
melkt. „Ik denk dat ik morgenoch-
ten maar wat eerder opsta, maar
dat is voor mij geen probleem. An
dersom hadden ze ons ook gehol
pen."
Van Zuilen stapte deze week
spontaan op als bijrijder van
chauffeur Piet Wim van Leeuwen.
Behalve de hulp, was wat aan
spraak op de soms nachtelijke
tochten meer dan welkom.
Van Zuilen viel tijdens de reis van
de ene verbazing in de andere,
„Ongelooflijk wat je allemaal op de
snelweg tegenkomt. Mensen met
hun inboedel op de imperial en een
ziekenwagen met een aanhanger
erachter."
inhalve Dros en Vittali doet ook
'"ap de Wijk volop mee in de ti-
strijd. De Wijk profiteerde maar
—If van de misstap van Dros,
~ordat Piet Bakelaar hem op re-
se hield.
it was eigenlijk de avond van
mpetitieleider Frans Eijgenraam.
idat hij verloren had gestaan te-
n het jeugdig talent, Arjan Wit-
liet hij in de slotfase de kansen
ren om de winst voor zich op te
;en. Maar bovenal speelde Eij-
nraam een belangrijke rol bij de
ieling. Rinus Vittali had gere
nd op Piet Bakelaar als tegen-
ander en had daar -s'middags
n voorbereiding op gericht. En
ap de Wijk dacht met Jaap Dros
n doen te krijgen. Bij het avon-
ten was, naast het etensbord,
k het schaakbord op tafel geko-
an om nog even snel een strijd-
m te ontwikkelen. Maar de
mpetitieleider beschikte anders.
Wijk werd aan Bakelaar gekop-
Id en Vittali kreeg Dros tegen-
er zich. Bakelaar verloor in de
ening al een pion, maar kreeg
ar ruimschoots compensatie
or. Aan het slot van de partij had
Wijk nog steeds die pion meer,
aar dat was wel een randpion.
it is in het schaken nu eenmaal
n ijzeren wet: een randpion pro-
Dveert niet. Dat gebeurde ook
i niet, zodat de partij in remise
idigde. Het echte vuurwerk viel
bewonderen in de partij tussen
os en Vittali. Via de favoriete
>ening van Vittali, de Caro-Kann
irdediging, kwam er een prachti-
i partij op het bord. Met vlijm-
:herpe wendingen, schijnoffers
'er en weer en sterk positiespel
in beide spelers belandden de
jee vechtjassen in een gelijk
aardig eindspel. Dros was ge-
larlijker met zijn toren en paard,
rwijl Vittali zijn pionnen beter
jd geposteerd. Het voorafgaan-
had echter al veel van de
ïnksporters gevergd, zodat bei-
ïn in tijdnood verkeerden en aan
ïherpte moesten inboeten. Vittali
ek te moeten vechten voor remi-
maar de ommekeer kwam toen
ros de mogelijkheid om een pion
winnen over het hoofd zag. De
gerend kampioen had het moei-
c. Zijn hand maakte nerveuze be-
egingen. Van de toren naar de
Dk en van het notitiebiljet naar
n shagbuidel. Aan noteren
vam hij niet meer toe, laat staan
in het rollen van een sigaret. Vit-
li zat aanmerkelijk rustiger ach-
r het bord. De expert op het
ïbied van eindspelen gebruikte
n schaarse bedenktijd goed en
en de paarden waren afgeruild
>n hij een verre vrijpion te gelde
aken. Toen Dros constateerde
it er geen uitweg meer mogelijk
as, toonde hij zich een heer en
•eculeerde niet op het vallen van
n 'vlag, mapr gaf op.
tslagen: A. Zijm-W. v.d Rijke 1-0; T.
tte-W. Hoekman Vi-Vi, JW. Bakker-D.
lekman 0-1; F. Eijgenraam-A. Witte 1-0;
Dros-R. Vittali 0-1; P. Eelman-K. Bruimng
F. van Tatenhove-H. Tuinema 0-1; P.
keiaar-J. de Wijk '/i-'A; T. vanLingen-C.
n Houten 1-0.
Texelse bedrijven en particulieren hebben honderden slaap
plaatsen gratis ter beschikking gesteld voor de getroffenen
van de watersnood. Er hoefde echter nauwelijks van wor
den gebruikgemaakt. Verscheidene Texelaars boden spon
taan hulp aan, daarnaast zorgden gemeente, VVV en
logiesverstrekkers voor een georganiseerde opvang.
Totaal reageerden bij de VVV 31
verhuurders, die samen circa 35
appartementen, 31 bungalows,
40 hotelkamers, 17 particuliere
kamers en 14 caravans aanbo
den. Ook zou men in geval van
nood kunnen uitwijken naar het
Tesselhuus en de grote Stappe-
landhal. Uiteindelijk kregen giste
ren en eergisteren ruim veertig
personen langs deze weg onder
dak. Volgens gemeentecoördina
tor Wout Stam heeft de landelijke
overheid de opvang gisteren, toen
het grootste gevaar geweken
leek, op een lager pitje gezet. Het
hangt van de omstandigheden in
de bedreigde gebieden af in hoe
verre de Texelse accommodatie
nodig zijn.
Woensdag sloegen de gemeente,
VVV en TVL de handen ineen. Op
dat moment hadden de ontruimin
gen in het Gelderse rivierengebied
een enorme omvang aangeno
men. Met het oog op de dreigende
overstromingen van laaggelegen
gebieden als de Bommelerwaard
en het Land van Maas en Waal
moesten meer dan 300.000 men
sen huis en haard in de steek la
ten. Zij moesten maar afwachten
waar ze terecht konden, en dat
terwijl de situatie minstens een
week zou kunnen duren.
De coördinerende instanties heb
ben daarom aan alle gemeenten,
dus ook aan Texel, gevraagd op te
geven hoeveel ruimte beschikbaar
is voor opvang. Om de zaken goed
te laten verlopen riep de gemeente
de hulp van de logiesverstrekkers
en de VVV. In een overleg maak
ten de vertegenwoordigers Stam
(gemeente), Wuis (TVL) en Van
Linge (VVV) afspraken over de op
vang. De gemeente zorgt voor de
verdeling en de VVV houdt bij wel
ke accommodatie vrij is.
Oproep
TVL roept alle leden op om hun
vrije ruimte gratis ter béschikking
te stellen; Teso zal in dat geval de
bootkosten terugbetalen. Wie
nog een huisje, caravan of appar
tement voor noodopvang vrij
heeft, wordt verzocht dit aan de
WV door te geven via tel. 14741
of 10785. Het faxnummer is
14129.
De VVV blijft bemand tot de laat
ste boot; ook in het weekend zal
het kantoor zo lang mogelijk ge
opend blijven, tenminste als de si
tuatie daar nog aanleiding toe
geeft. Voor de opvang van huisdie
ren kan worden gezorgd. Wanneer
men zelf al evacués heeft onder
gebracht, wil de VVV graag de na
men en adressen van de gasten
weten.
Ook makelaarskantoor Eelman
van Heerwaarden zoekt contact
met iedereen die ruimte heeft voor
mensen en vee. De makelaars ha
ken daarmee in op een landelijke
verzoek van de Nederlandse Vere
niging van Makelaars (NVM),
waarbij het kantoor is aangeslo
ten. Zowel woningen en stallen als
winkelruimten, bedrijfshallen e.d.
kunnen als opvang dienen.
Geen reclame
De telefonische drukte was zelfs
zó groot, dat de VVV-centrale
gisterochtend met een storing
kampte. Aan de balie werden zo
wel woensdag als gisteren water-
vluchtelingen geholpen, die op de
bonnefooi naar Texel waren door
gereisd. Hen wachtte, behalve het
gratis bootkaartje, nóg een verras
sing. Ze kregen ook toegangsbe
wijzen voor zwemparadijs Calluna,
om het gedwongen verblijf wat
aangenamer te maken...
VVV-directeur Joost van Linge zei
niet van plan te zijn extra aan
dacht te vestigen op de gratis
Texelse steun. Woensdag werd in
de NOS-journaals telkens gewe
zen op de inzet van ambulances
uit heel Nederland, „zelfs uit Tes-
sel". Van Linge: „Ja, maar dat was
meer om aan te geven dat er uit al
le uithoeken hulp wordt aangebo
den. Wij vinden het niet passend
om er nu een slaatje uit te slaan.
Geen stampij, we regelen het ge
woon."
„Eigenlijk is het best wel een
vreemde gewaarwording, leder
een wil weg uit de polder, terwijl
er nog niets onder water staat.
De ernst van de situatie dringt
pas door als je het rivierwater te
gen de dijk ziet klotsen." Voor
chauffeur Peter Eelman van het
gelijknamige transportbedrijf en
bijrijder Eduard Hin was het bijna
letterlijk pompen of verzuipen.
Om het vee van gedupeerde vee
houders te evacueren was Eel
man van maandagmorgen vroeg
tot woensdagavond laat onafge
broken in touw.
„Er is een hoop paniek gaande.
Vooral de polderbewoners bij het
plaatsje Ochten waar de dijk
woensdag op doorbreken stond en
hun woning hals over kop
moesten verlaten. De spanning
was voelbaar." De uittocht kende
volgens Eelman en Hin een chao
tisch verloop. „Lange files. Het is
de kunst ze te omzeilen. Bijvoor
beeld door via sluipweggetjes op
je bestemming te komen." Dat
lukte echter niet altijd. „Dinsdag
avond zaten we er middenin. We
hadden uren werk voor we er
doorheen waren. Als je dan ziet
dat mensen vluchten met slechts
een hamster of cavia achter in de
auto, krab je je wel achter de
oren."
Volgens Eelman verliep de coördi
natie van de massale veetranspor
ten niet altijd even vlekkeloos.
„Die had toch wel een chaotisch
verloop, al is dat door de ernst van
de situatie en de enorme vraag
naar transport ook wel begrijpe-
Chauffeur Peter Eelman en bijrijder Eduard Hin lossen Gelders melkvee dat door Arie
van Zuilen van boerderij Don Bosco wordt opgevangen. (Foto Gerard Timmerman)
lijk." Eelman had graag nog een
aanhanger extra gehad voor ach
ter de tweede vrachtwagen. „Er
was in het hele land echter geeno
plegger meer te begaan."
Overal licht
Problemen om de boerderijen in
het Land van Maas en Waal te vin
den, deden zich nauwelijks voor,
ook niet tijdens nachtelijk tochten.
„Het gonsde 's nachts van de acti
viteiten. Het leek wel of iedereen
bezig was, hetzij om de spullen te
verhuizen, of om aan de dijken te
werken. Overal brandde licht en
konden we de weg vragen. Dan
stuurden ze ons zó de goeie kant
op. Het was juist een probleem om
de boerderijen te vinden waar het
vee naar toe moest. In die gebie
den sliep iedereen en kon je niet
zomaar de weg vragen." Mede
dankzij gelegenheidsbijrijder Edu
ard Hin wist het tweetal met ver
eende krachten de juiste adressen
te vinden.
Om zo snel mogelijk de volgende
vracht te evacueren, werden eerst
de dichtstbijzijnde boerderijen van
dieren voorzien. „Toen die schuren
vol raakten, moest naar verdere
adressen worden gereden." Eel
man vervoert hoofdzakelijk koeien.
„Hoewel er veel vraag naar var
kenstransport was, zijn we daar
voor niet ingericht. Vanmorgen
belde nog iemand met 300 melk-
geiten, maar daarvan heb ik niets
meer gehoord."
Laatste boot
Met de laatste boot bracht Eelman
woensdagavond een vracht melk
vee, die bij de gebroeders Witte
van Julia en Arie van Zuilen van
Don Bosco werd afgeleverd. Daar
mee kwam een einde aan meer
dan 48 uur onafgebroken onder
weg, dagen waarin Eelman méér
kilometers aflegde dan hij waar
schijnlijk ooit weer in zo'n korte
periode zal doen. De vermoeidheid
was op zijn gezicht af te lezen.
„Tja, eigenlijk is het niks waard.
Maar wat moet je. Je probeert die
mensen toch te helpen. De boeren
waren hartstikke blij als we kwa
men. Ach, en onderweg stopten
we af en toe voor een bak koffie.
Dan trok de vermoeidheid wel
weer wat weg. En verder een
beetje ouwehoeren met mekaar,
dat houdt je wel overeind."
Taart
De tweede vrachtwagen werd
bestuurd door Piet Wim van Leeu
wen, die de wintersportende Ro
nald Eelman verving. Broer Peter:
„Dat gaat nu al een paar jaar zo.
Steeds als Ronald op vakantie is,
wordt het ineens vliegend druk.
Vorig jaar hadden we in die perio
de op vervoer van 75 dieren gere
kend. Werden het er zomaar
dubbel zoveel. Maar vanaf maan
dag kan ie aan de bak hoor." Als
troost voor de uitputtende dagen
kregen de chauffeurs van dankba
re veehouders een taart. Lang kon
Eelman er echter niet van genie
ten. Na een korte nachtrust, ver
trok de chauffeur gistermorgen
met de eerste boot alweer naar de
volgende bestemming.
Dit koppel geëvacueerde ezels vond onderdak op hoeve Klein Buitenhelm van Nico Bak
ker. (Foto Gerard Timmerman)
Een Texelse ambulance heeft
dinsdag hulp verleend in het wa-
tersnoodgebied. Dat gebeurde na
een oproep van de alarmcentrale.
Eén wagen heeft de hele dag
stand by gestaan op het knoop
punt Deil, maar hoefde niet in ac
tie te komen, 's Avonds zorgde
wagen twee voor aflossing. Deze
ambulance heeft een patiënt uit
een ziekenhuis in Tiel geëvacu
eerd naar Utrecht.
Landelijk zijn er zo'n 600 ambulan
ces. Ze nemen allen een bepaald
gebied voor hun rekening. Ner
gens zijn wagens „over", maar in
geval van een ramp wordt bekeken
waar eventueel een ambulance
kan worden gemist.
Logiesverstrekkers kunnen hun
onderkomens nog laten testen op
geschiktheid voor gehandicapte
toeristen. Deze BTB-test (Bereik
baarheid, Toegankelijkheid, Bruik
baarheid) wordt uitgevoerd door
vrijwilligers van de Stichting Va-
kantiezorg Texel (SVT), in samen
werking met de VW Texel. Doel
van de classificatie is het in kaart
brengen van de mogelijkheden
voor gehandicapten op het
vakantie-eiland Texel. De gege
vens worden vermeld in de regu
liere VVV-brochures, maar
wellicht verschijnt er ook een spe
ciale uitgave. In november deden
SVT en VVV hiervoor een oproep,
waarop diverse bedrijven hebben
gereageerd. Anderen hebben nog
tot 11 februari a.s. de tijd. Aanmel
ding bij de VVV, tel. 14741, fax
14129. Informatie: Ineke van Koe-
veringe, SVT, tel. 16687 (iedere
werkdag van 12.00-14.00 uur).
Texel heeft twee wagens. Omdat
het buiten het seizoen niet druk is
en de mariniers van de Joost
Dourleinkazerne voor noodgeval
len ook altijd nog een ambulance
beschikbaar hebben, kon het
eiland er eentje tijdelijk missen.
Bij de evacuatie van het ziekenhuis
in Tiel waren negentig ambulan
ces uit het hele land betrokken. De
Texelse wagen haalde het nieuws.
Dat er zelfs van een eiland hulp
kwam, werd bijzonder gevonden.
Mariniers. De mariniers van de
Joost Dourleinkazerne hebben
gisteren met twee MK2 landings-
boten assistentie verleend bij het
verstevigen van de dijk bij Ochten.
de boten blijven voorlopig op de
Waal om bijstand te verlenen. De
rubberboten en bemanningen
staat in Doorn gereed om onmid
dellijk in actie te komen, mocht
een dijk doorbreken. Het vertrek
van het eerste peloton van de
bootcompagnie naar Noorwegen
is uitgesteld tot maandag 13 fe
bruari.
Vernieling. In de Vliestraat te
Oosterend is een auto-antenne
vernield. Gedupeerde is een
52-jarige Oosterender.
Fiets. Uit de Julianastraat is de
zwarte Gazellefiets van een
51-jarige man gestolen. Deze
stond op slot.
Hans en Riet Beynen uit Beuschen in de Tieler- en Culemborgerwaard tonen op hun
Texelse logeeradres het advies om te evacueren. (Foto Gerard Timmerman)
„Ik hoop uit de grond van m'n
hart dat deze evacuatie voor niets
is geweest. Maar aangezien de
dijken plaatselijk zo rot als een
mispel zijn, hebben we geen enkel
risico genomen." Hans en Riet
Beynen uit het Gelders Beus-
schem, vijf kilometer oostelijk
van Culemborg, lieten dinsdag
huis en haard achter zich en ver
trokken spoorslags naar Texel,
waar ze kosteloos hun intrek na
men in appartementencomplex
Bosch en Zee.
„Ons huis staat in de Tieler- en
Culemborger waard, aan de fatale
kant van de rivier, waar de Lek in
de Rijn overgaat. De polder is net
een badkuip. Als de dijk breekt zit
ten we als ratten in de val." Zodra
het tot de Beynens maandag
avond doordrong dat de situatie
kritiek werd, begonnen ze direct
aan de verhuizing van de inboedel
naar de hoogste plekken in huis.
„Als het bij ons. onderloopt, komt
er zeker zes meter water te
staan." Nog voor Commissaris
van de Koningin Jan Terlouw aan
140.000 Gelderlanders het bevel
tot evacuatie gaf, zaten de Bey
nens met hun twee Engelse set
ters al in de auto. „Familie en
buren grinnikten wel wat, maar ik
dacht: laat ze me maar uitlachen.
Ik neem geen risico." Toch
waren ze de files nog niet vóór,
want de grootste exodus uit de
geschiedenis was al niet meer te
stuiten. „We deden er vijf uur over
om de Betuwe uit te" komen. Over
al files."
Onderdak
Tweede probleem was het vinden
van onderdak. Eén telefoontje
naar Rein Steenhuizen van Bosch
en Zee, waar het echtpaar al eens
eerder had gelogeerd, was vol
doende. „Maar zet er ook maar in
dat we terecht konden bij Arie van
Zuilen van Don Bosco, ons vaste
kampeeradres."
Een dag nadat ze hun intrek na
men in het appartement bij De
Koog, is het echtpaar nog volledig
in de ban van de watersnood in
Gelderland en laaiden emoties
hoog op,
„Deze ramp was niet nodig was
geweest. Maar een kleine groep-
mensen die tegen aantasting van
het rivierenlandschap is, heeft de
procedures voor de dijkverzwaring
gerekt. Het zijn vaak bewoners
van oude dijkhuisjes, die door de
Gelderlanders al lang zijn verlaten.
De niet verzwaarde dijkstukken,
blijken nu de zwakke schakels.
Tweede oorzaak is de onderhouds-
situatie. Muskusratten ondermij
nen de dijk. De bestrijding daarvan
liet te wensen over. Niet zo gek,
want een tijdje geleden werd een
rattenbestrijder bijna nog ge
lyncht." eynen verbaasde zich er
woensdag over dat ondanks de
noodsituatie polderbewoners nog
niet weg waren. „Hoe langer je
wacht, des te groter de files." Op
indringende wijze probeerde hij
wat onverschillige familieleden via
de telefoon naar veiliger oorden te
praten. Als de nieuwslezer ver
haalt over de dreigende situatie in
Ochten, barst mevrouw Beynen
spontaan in snikken uit. „Daar wo
nen we nauwelijks twintig kilome
ter vandaan."
Enigszins bedaard, spreekt ze haar
bewondering uit over de hartver
warmende wijze waarop de be
dreigde Gelderlanders te hulp
worden geschoten.
