Ringsteken méér dan
nostalgisch kijkspel
„Vrouwen erbij is niet
ped voor de discipline"
Springlevende traditie viert jubileum
geberg-excursie
pgeven voor
aanse avond
'ste zeehondjes
oren in EcoMare
Feestelijke start
Radio Texel met
politiek spreekuur
Motorrijder
onderuit
Utrechtse studenten vieren negende lustrum
TEXELSE COURANT
Wag wordt de eerste van
serie excursies in het
krg-gebied gehouden. De
dingen staan onder leiding
belse gidsen die deze om-
op hun duimpje kennen:
fcjt, Marius Eelman en Henk
2ij zullen onderweg aan
besteden aan de geschie-
en de relatie tussen
ww en natuur. Stilgestaan
bij o.a. de Wezenputten,
itein, schapeboeten, tuin-
kolkjes.
cursies, een nieuwe activi-
het kader van het Thijsse-
rinden elke donderdag in juli
sgustus plaats. Begin- en
ut is de Georgische be
aats. Gestart wordt om
uur. Na 1 VA uur is de
«fgelopen.
Stellenden dienen zich vóór
10.00 uur aan te mei
bet Agrarisch Museum (De
EcoMare (De Koog), het
ui en Juttersmuseum (Ou-
of de VVV (Den Burg).
:me kost f2,50 per per-
De excursie worden georga-
door dezelfde werkgroep
ftntwoordelijk is voor de
■9'oep-expositie in het
>ch Museum.
meeëten tijdens de Iraan-
lnd, waarover in de vorige
*n verhaal heeft gestaan,
h tot en met zondag mel-
Ruud Boom Catering Servi-
'sfoon 13791. De kosten
J ^37,50 p.pi (excl. drank-
J" avond begint om 18.00
Kare is de jaarlijkse geboor-
Van zeehondjes begonnen,
tjonge rob kwam 24 juni
Jld en sinds gisterochtend
"de. Er worden er nog acht
•nt.
<fen werpen hun jongen
3ns op een rustig moment,
s nachts. Dinsdag ge-
e* in het EcoMare-bassin
overdag en veel museum-
^rs waren er getuige van.
*'lntwee zeehonden dood-
De oorzaak is nog een
er)zal daarom worden on-
ht
Als toeristisch evenement op
de zomeravond viert het Texels
kampioenschap ringsteken dit
seizoen het 10-jarig bestaan.
Het publiek waardeert de combi
natie van nostalgie, show en
wedstrijdspanning. Een stimulans
voor de rijders om hun paard en
rijtuig fraai te laten glimmen, en
voor de steeksters om met vaste
hand de felbegeerde Jan Agter-
bokaal in de wacht te slepen. Zó
is ringsteken geen historische de
monstratie, maar een nog spring
levende traditie.
Met vier leden van (bijna) het eer
ste uur, Piet Hin, Wies Hendriks,
Gert Coevert en Joop Inpijn, en de
huidige commissieleden Henk van
der Belt en Betty de Leeuw laten
we de afgelopen tien jaar de revue
passeren.
„De aankleding en het niveau zijn
in de loop der jaren verbeterd",
oordeelt Hin. „De deelnemers ste
ken er ook meer geld in, het is de
laatste jaren luxer geworden. Voor
ons gaat het om de beste verzor
ging. Degenen die hun best doen
om hun rijtuig op te knappen en
bijpassende kostuums te zoeken,
krijgen een beloning in de vorm
van extra prijzen. En dat is weer
een aansporing voor de anderen."
Rivaliteit
Vóór de ringsteekcompetitie tien
jaar geleden in de huidige vorm
werd opgezet, organiseerde de
Stichting Folklore Texel wedstrij
den met hulp van de Vrienden van
het Paard en de Blijde Rijders.
Door de rivaliteit tussen beide
aangespannen verenigingen was
de organisatie extra moeilijk. Toen
Wies Hendriks voorzitter van de
Folklorestichting werd, probeerde
hij een onafhankelijke ringsteek
commissie van de grond te krij
gen. Uiteindelijk lukte dat in 1985.
„Neutraliteit was onze grote
kracht. Het enthousiasme groeide,
het ringsteken leidde tot een ver
broedering van leden van de beide
clubs. Ik durf te stellen dat het de
fusie en de oprichting van de nieu
we vereniging Tussen Wad en
Duin heeft versneld", stelt Wies
Hendriks.
Als voorbeeld noemt hij een prij-
suitreiksavond na afloop in De Lin
deboom. „Dat was een echt feest,
met muziek van Humpy Dumpy.
De deelnemers, zowel van de 'Bli
je' als van de 'Vrienden', zorgden
met hun aanhang voor een schit
terende sfeer."
Flitslichten
De goede sfeer was (en is) mede
te danken aan de wisselwerking
met het publiek, dat de ogen uit
kijkt. „Als het donkerder wordt,
merk je aan het enorme aantal
flitslichten hoeveel foto's er wor
den gemaakt. Wie het vaakst op
de kiek gaat? Willem Bakker met
zijn pijp en zwarte Friezen valt erg
in de smaak. Maar ook Gerrit Coe
vert moet veelvuldig poseren."
Coevert: „Maar ik ben dan ook de
knapste..." Hij kan zich nog voor
de geest halen hoe het ringsteken
er vroeger op Texel aan toe ging.
„Voor de oorlog waren er wedstrij
den bij het 'gesticht', Huize Irene'.
Als jongen van een jaar of veertien
liep ik te venten met bananen, pin
da's en zoete druiven." Coevert
kon toen niet bevroeden dat hij
een halve eeuw later de vaste
Ringsteekcommissie oud en nieuw onder ..de toren waar Texels folklore opnieuw werd
geborenStaand v.l.n.r. Piet Hin. Wies Hendriks. Joop Inpijn en Gerrit Coevert Ge
hurkt: Henk van der Belt en Betty de Leeuw.
speaker van het Texels kampioen
schap zou zijn.
Bijnamen
Als speaker gaf Coevert (inmid
dels vervangen door Renske van
den Tempel) er altijd een eigen
draai aan. „Joop, je moet wat
klaarleg gen, zei ik dan tegen Joop
Inpijn. Dan kreeg ik een multomap
vol met gegevens over de wagens.
Maar als de deelnemers opkwa
men, schoof ik de map opzij en
maakte m'n eigen verhaal." De an
deren lachen: „Ja, maar je noem
de wel altijd de sponsors. En je
had het voordeel dat je alle bijna
men wist."
Sterk zijn de verhalen over de
„evaluatie" na afloop, meestal in
een plaatselijke kroeg. Zo kreeg de
commissie eens na een geslaagde
happening in De Cocksdorp een
borrel aangeboden. En nog eentje,
en nog eentje toe. „Toch gingen
we met de auto naar huis", vertelt
Hendriks. „Op een gegeven mo
ment wisten we niet meer waar
we waren. Bleek dat we via het
bos in plaats van naar Den Burg
naar Den Hoorn waren gegaan..."
Sfeer
Een verschil met andere regio's
waar het ringsteken wordt beoe
fend, is de op Texel populaire toe
ristenronde. Dames uit het publiek
mogen dan naast de koetsier
plaatsnemen en proberen alle drie
ringen raak te steken. De behaalde
punten tellen niet mee voor het al
gemeen klassement, maar wel
voor de dagprijs. Zo krijg je veel
verschillende winnaars.
Elke dorpenronde heeft z'n eigen
sfeer. Tot de verbeelding spraken
de wedstrijden op de haven van
Oudeschild, waar de toeschou
wers van de dijk een tribune
maakten. Ook De Waal, waar
steevast de openingswedstrijd
wordt gehouden, staat bekend om
de gezellige entourage. Een
vreemde eend in de bijt is vakan
tiecentrum De Krim, waar op on
verhard terrein wordt gereden.
„Frans Bakker wipte daar zowat
uit zijn Tilbury. Voor het publiek
was het mooi, want je zag de deel
nemers op de heen- en terugweg,
terwijl ze normaliter uit het zicht
verdwijnen."
Medewerkers
De competitie zou niet gehouden
kunnen worden zonder de mede
werking van een vaste groep vrij
willigers. Per wedstrijd zijn dertien
helpers aan de slag. Zo staan bij
elke galg (waaraan de ringen han
gen) twee mensen. De één
noteert, de ander steekt een vlag
op ten teken dat de poging al dan
niet raak was.
Een andere rol is die van starter.
Nu is dat Jan Zoetelief, daarvoor
Henk Spigt sr. „Die trok een eigen
publiek, omdat hij er een heel
theater van maakte. Spigt kende
alle paarden en koetsiers en wist
hoe hij ze moest aanpakken. Soms
leverde hij ongezouten kritiek,
maar de deelnemers pikten het
van hem, omdat ze wisten dat hij
een echte paardenman is."
Mede dankzij deze wedstrijd- en
diergerichte benadering is het
Texelse ringsteken op een hoog ni
veau gekomen. De Nederlandse ti
tel, die de afgelopen twee jaar
door respectievelijk Henk Spigt en
Dirk Witte werd veroverd, vormt
daarvan het klinkende bewijs.
Verdwenen beker
Nooit opgelost is het raadsel van
de verdwenen wisselbeker, die in
1987 door Dries Veltkamp ter be
schikking werd gesteld. Een jaar
later, tijdens de wedstrijd in De
Waal, werd de trofee samen met
een aantal prijzen op een onbe
waakt moment van tafel gegrist.
Slechts éénmaal moest een wed
strijd wegens het slechte weer
worden afgelast. „Nog wel de fi
nale. Het was zulk noodweer, dat
zelfs de boot in Den Helder aan de
kant bleef. De enige deelnemer die
gewoon kwam, was Willem Bak
ker. Hij had gelijk, want even later
was het 't mooiste weer van de
wereld..."
Daaruit moge blijken dat niet al
leen het publiek het Texels kam
pioenschap ringsteken een warm
hart toedraagt, maar dat het te
vens de sympathie van de weer
goden heeft. Hoe het ook zij, de
afgelopen tien jaar is een gezonde
basis gelegd voor de instandhou
ding van een fraaie traditie.
Frans Hopman
Om het 10-jarig bestaan te
vieren, begint de ringsteek
commissie dit seizoen op
feestelijke wijze. Voorafgaand
aan de eerste wedstrijd, zon
dag a.s. in De Waal, maken de
deelnemers vanaf 12.00 uur
een rondgang door Den Burg.
Met het fanfare DEK voorop
gaat de stoet vervolgens naar
De Waal, waar om 15.00 uur
de wedstrijd begint. Deze zo
mer staan diverse dorpenron
des op het programma. De
finale is op 16 augustus in
Den Burg.
Radio Texel zal proberen de plaat
selijke politiek nog wat dichter bij
de burgers te brengen. In de na
zomer wordt begonnen met een
wekelijks politiek programma
waarin een „telefonisch spreek
uur" is opgenomen.
Thans houdt radio Texel zich
slechts een dinsdag per maand
met de lokale politiek bezig: de
rechtstreekse uitzending van de
raadsvergadering met daaraan
voorafgaand het programma „Met
raad en daad". Straks zal er elke
dinsdag op dat gebied wat te bele
ven zijn. De politieke partijen of -
bij toerbeurt - één politieke partij
zal in het eerste half uur van de
uitzending gelegenheid krijgen een
visie te geven op een of meerdere
Een 25-jarige motorrijder uit Den
Efcurg schrok dinsdagmorgen op de
kruising Buytengors/Sluyscoogh
van een tegenligger en ging daar
door onderuit. Hij werd met een
diepe vleeswond in zijn rechter
been naar een huisarts gebracht.
De motor was licht beschadigd.
actuele onderwerpen. Daarna
kunnen de luisteraars bellen en de
politici of de politicus benaderen
met vragen aan- en opmerkingen.
De bedoeling is dat een
(steun)fractielid daarop ingaat en
dat alles rechtstreeks wordt uitge
zonden, tenzij de betrokken vra
gensteller daarop geen prijs stelt.
Alle plaatselijke politieke groepe
ringen hebben hun steun aan dit
initiatief toegezegd en zullen er
voor zorgen dat van 19.00 tot
20.00 uur een afvaardiging in de
studio paraat is. Volgens het uit
zendingsplan zullen eens per
maand (de dinsdag een week voor
de raadsvergadering) alle partijen
achter de microfoon zitten. Twee
andere dinsdagen krijgen de
luisteraars telkens met één der
partijen te maken en op de dins
dag van de raadsvergadering blijft
alles bij het oude
Sancties. Horeca Nederland af
deling Texel heeft misschien geen
sancties tegen overtreders van de
1-2-3-regeling, de gemeente heeft
dat wel. Ondernemers die daarop
worden betrapt krijgen een aan
schrijving dat zij een uur eerder
dienen te sluiten. Wie zich dan
nog niet aan de regel houdt, moet
twee uur eerder dicht.
VRIJDAG 30 JUNI 1995
irkomen dat mensen verdrinken, daar gaat het om. Maar
deelnemers van het Utrechts Studenten Werkkamp, die
zomer naar Texel komen om een deel van het strand te
laken, draaien er niet omheen dat zij ook worden getrok-
door bijkomende geneugten. Zoals daar zijn de gezellig-
onder elkaar, de relaties met de tolerante plaatselijke
Diking en het bedrijfsleven en de hartelijke contacten die
itijdens het werk ontwikkelen met (zonne)badende toe-
pven ook toe dat die relaties
het plaatselijk bedrijfsleven
il bestaan uit een zeer inne-
gedrag in sommige horeca-
ven en evenmin wordt
»nd dat de betrekkingen met
>eristen meer dan eens uit
jen in meer intieme contac-
n zelfs banden voor het leven,
schaamteloos voeren zij dan
iet parool „Labor et amor" en
,n drukwerk en vlaggen prijkt
ignet dat bestaat uit een drij-
reddingboei met een uit het
stekende vuist waarvan de
enis wereldwijd wordt be-
Zeemeermin
fi dit jaar zal men dat plaatje
aantreffen. De vuist is tij-
vervangen door een zee-
mm met een glas bier in de
Dat heeft te maken met het
dat de badmeesters hun
nge aanwezigheid op Texel
nken. Het feest wordt het
nde weekend gevierd en
het karakter van een reünie
veel badmeesters uit het ver-
zullen van de partij zijn. Die
edienden, aangeduid als
lullen" worden vanmiddag
in kotter uit Den Helder ge
en in Oudeschild afgezet,
j-f gaat het per touringcar
Scholleboe aan de Wester
ner een borrel wordt ge
in en waar kennis wordt
Kt met de diverse nieuwe
ngen'Aansluitend in de-
ruimte een diner. Het feest
wordt voortgezet in café Onder de
Pomp in De Koog en vanaf 23.00
uur gaan reünisten en huidige
strandbewakers terug naar disco
dancing Question voor een beslo
ten feest. Als ze de volgende
ochtend zijn uitgeslapen, trekken
de feestgangers naar het strand
waar ze met boerenkarren vanuit
zuidelijke richting de paviljoens
paal 9, paal 12, paal 15 en paal 17
bezoeken en het is de bedoeling
dat in elk paviljoen het bier rijkelijk
vloeit. Aansluitend is er weer een
diner in Scholleboe en om 22.00
uur begint de min of meer officiële
receptie in het stamcafé De Karse-
boom van Frans en Lies Pieterse,
bedoeld voor leveranciers en ande
re Texelaars die op een of andere
manier met de Utrechtse strand
bewakers verbonden zijn. De be
doeling is dat deze receptie
overgaat in een „gewone" gezelli
ge avond.
Historie
Het is in de jaren vijftig allemaal
begonnen met een initiatief van de
Utrechtse Studenten Sociteit, die
minder draagkrachtige leden de
kans wilde geven om in de zomer
wat bij te verdienen zodat ze kon
den blijven meedoen aan het voor
al in die tijd elitaire en dure
corpsleven. Ze hielden zich bezig
met aardbeien plukken, bollen pel
len, ijs venten, parkeerterrein be
waken, rijwielstalling beheren en
werken bij boeren op het land.
Strandbewaken was er nog niet
bij. Dat gebeurde pas toen de stu
denten daarvoor door de gemeen
te werden benaderd via de met
strandzaken belaste Niek Spaans.
De studenten sliepen aanvankelijk
in de Rovershut en Sarasani, later
in de schuur van Scholleboe van
Johan Bakker, waar ze nu nog zit-
De bemanning van hoofdpost paal 17. aangetreden voor de badhut. Links de groen-zwarte vlag van de TEBO (Texelse Badmeesters
Organisatie) Van links naar rechts Diederik Thiery. Jelle Hofland, president Alain Kok. lustrumcommissie-president Bart van Ulft en
Jasper Veen. (Foto's Harry da Graaft
Eerste hulp wordt in de bewakingspost veelvuldig verleend.
(Foto Harry de Graaf)
ten. De oudgedienden weten te
vertellen dat de situatie op het
strand in de beginjaren niet te ver
gelijken is met wat daar nu gaande
is. Het aantal badgasten was be
scheiden en het aandeel Duitsers
onder hen was aanvankelijk nau
welijks noemenswaard. Toene
mende drukte noopte tot
uitbreiding van het aantal bewa
kingsposten en het reddingsma-
terieel.
Zwarte dag
Het gedrag van de Utrechtse stu
denten kon niet de goedkeuring
van alle Texelaars wegdragen. On
der invloed van alcohol sprongen
de heren 's avonds en 's nachts
nogal eens uit de band, waardoor
ze een reputatie kregen die hen tot
op de dag van vandaag achter
volgt. Naast het feit dat zij op een
gegeven moment niet meer in
staat bleken alle strandposten be
hoorlijk te bemannen, was dat
voor het toenmalige gemeente
bestuur reden voor ingrijpen. De
Utrechters mochten de strandsla-
gen van De Koog en die ten noor
den daarvan niet langer bewaken.
Hun plaatsen daar werden ingeno
men door de Koninklijke Neder
landse Bond tot Redding van
Drenkelingen (KNBRD) die daartoe
de Texelse Reddingsbrigade in het
leven riep. De verbittering was
groot. Vooral het „verlies" van de
hoofdpost bij paal 20 (Badweg, De
Koog) werd betreurd. Het gevolg
was dat de concurrenten van de
KNBRD aanvankelijk met argwaan
werden bekeken en dat er van
échte samenwerking geen sprake
was.
Geen vrouwen
Het enorme cultuurverschil tussen
beide organisaties droeg daaraan
bij. De KNBRD-ers vonden de stu
denten met hun „president"
(voorzitter") en hun „fiscus"
(penningmeester) bekakte ballen
en de studenten namen de Texelse
reddingsbrigade nauwelijks se
rieus. De brigadeleden waren ge
middeld aanmerkelijk jonger dan
de studenten en er zaten ook
meisjes bij. Dat laatste vinden de
Utrechters ook nu nog zeer onge
wenst. Ze hebben niets tegen
vrouwen, zoals meerdere van hen
»elke nacht laten blijken, maar met
het reddingswerk moeten ze zich
niet bemoeien. „Gemengd is leuk,
maar het gaat ten koste van de
discipline", zegt de huidige presi
dent, de derdejaars rechtenstu
dent Alain Kok. Hij legt nader uit
dat kerels elkaar veel harder de
waarheid kunnen zeggen als er
wat mis gaat. En dat moet. Vooral
de eerstejaars worden stevig ge
drild en krijgen het 's avonds inge
peperd als ze fouten hebben
gemaakt. „Er heerst overdag op
onze posten een ijzeren discipline.
Buiten de werkuren mogen ze
doen waar ze zin in hebben, zo
lang ze de volgende ochtend maar
op tijd en in goede conditie hun
bewakingswerk doen. Van negen
tot zes uur moet iedereen scherp
zijn".
Hiërarchie
Het Utrechts Studenten Werk
kamp zoals de „badmeesterij" of
ficieel heet, is hiërarchisch
opgebouwd. Aan het hoofd staan
een jaarlijks wisselende president
en fiscus. De president zorgt voor
de in- en externe contacten en is
verantwoordelijk voor het beleid.
De fiscus regelt alles wat met geld
te maken heeft, zorgt dat het
banksaldo positief blijft en int de
vergoedingen van de gemeente.
Onder de president en de fiscus
staat een groep van maar liefst 16
commissarissen. Dat zijn de vaste
krachten die in beginsel acht tot
tien weken op het eiland blijven.
De verrichtingen van president,
fiscus en commissarissen worden
beoordeeld in de grote vergade
ring van ex-commissarissen,
waarbij tevens het beleid voor het
volgende jaar wordt bepaald. Het
financiële beleid en de begroting
voor het volgende jaar moeten
worden goedgekeurd door een Fi
nanciële Adviescommissie.
Verbroedering
De verhouding met de KNBRD die
in september a.s. zijn derde Texel-
lustrum viert, is sterk verbeterd.
Oud-president M.C. Haasnoot (lid
van de lustrumcommissie) spreekt
van een „positief-competatieve re
latie" en we mogen dat van hem
vertalen als: gezonde rivaliteit die
voor beide organisaties stimule
rend is. Haasnoot vertelt dat hij
van voorzitter Cor Sluis van de
Texelse KNBRD-reddingsbrigade
een „gouden" tip kreeg aangaan
de het feit dat de strandbewakers
geen BTW verschuldigd zijn over
uitgaven die direct verband hou
den met het varend houden van de
eigen boot. „Dat scheelde ons eni
ge duizenden guldens". Van de
andere kant waren de Utrechters
in het seizoen 1990-1991 niet te
beroerd om de bewaking van het
strand paal 28 over te nemen toen
de KNBRD even te maken kreeg
met onderbezetting.
Ambassadeurs
In overeenstemming met de ge
meentelijke wens vatten de
strandbewakers hun taak breed
op. Ze treden ook op als EHBO-ers
en zijn hulpvaardig als mensen
met een rolstoel over het strand
moeten of als er een kind zoek is.
Het accent bij de uitoefening van
de hoofdtaak ligt op preventie:
voorkomen dat iemand zich in ge
vaar begeeft. De reddingsvaardig
heid wordt op peil gehouden door
een paar keer der dag vanuit de
boot iemand in het water te gooi
en die als drenkeling speelt en dan
gered moet worden. „Voor de bad
gasten is dat leuk om te zien en
het geeft hen gevoel van veilig
heid", aldus president Kok.
