)am „doet"
iet nu al...!
ieuw strand vormt zich aan zuidkant
=- Mensen
TEXELSE P COURANT
aQQGnZ66 nGGITlT tOG conditie en de 9roei van ('on9e)
tolers aangehouden
Kruiplijner loste
keien in Oudeschild
Tekst en foto's
Harry de Graaf
Crossers op dreef
ondanks de hitte
Reddingsdemonstratie
wijkt voor onweer
VRIJDAG 28 JULI 1995
met zwin. De gevaarlijke stroming
is weg.
Het zwemverbod dat hier nog al
tijd officieel geldt, wordt op grote
schaal overtreden. De recreanten
hebben het nieuwe strand ont
dekt. Er staat een tiental wind
schermen, kinderen spelen in het
zwin.
larfc+al 70ohnnrlon In de huidigegrenzen van de zeehon-
|QI I IClI bCwl IUIIU vl I lil denreservaten in de Waddenzee.
Toen kwamen echter niet de con-
MX_ sequenties van verstoring op de
zeehonden aan de orde.
pulatie van gewone zeehon-
i de Waddenzee groeit, zo
ds persdienst van EcoMare.
Hste officiële tellingen, uit-
i'd door het Instituut voor
in Natuuronderzoek (IBN) in
'mie, komen uit op 1360
toen, waarvan 260 jon-
'sn opzichte van vorig jaar is
"i stijging met 11 procent.
"tons van de laatste jaren
ach volgens onderzoeker
Reijnders (IBNI voortgezet,
"ekt van „een krachtige, vi-
Populatie zeehonden" en
tot^herstel sinds de viruse-
9r°ep jongens was in de
'van
maandag op dinsdag zo
handig om vernielingen aan
ten in de buurt van het Ko-
°iiebureau. Ondermeer wa-
eteen het mikpunt. Bewakers
dat en waarschuwden de
De jongens waren net per
Rokken toen de politie ter
kwam. Op de Pontweg
taxi echter worden achter-
e groep bestond uit totaal
L^Qens: een van 18 jaar uit
JJ9°waard, vier 19-jarigen en
- uit 't Veld. Ze kre-
bekeuring en moesten de
R ^rgoeden.
pidemie van 1988 „wonderbaar
lijk". Het aantal zeehonden ligt
inmiddels beduidend hoger dan
vóór 1988.
Aanvankelijk verklaarde men de
extra snelle groei juist als een ge
volg van de epidemie, omdat al
leen jonge dieren de ramp hadden
overleefd. Na enkele jaren zou dit
effect uitgewerkt moeten zijn.
„Deze verwachting is niet uitgeko
men", aldus Reijnders. Cijfers uit
het Deense en Duitse waddenge
bied bevestigen de stijgende lijn.
Bij de huidige groei kan het aantal
Nederlandse zeehonden na het
jaar 2000 zijn gegroeid tot 3.000
dieren, en in 12 13 jaar tot circa
5.000.
Het percentage jongen blijft overi
gens nog wat achter. Momenteel
bestaat 19 procent van de popula
tie uit jongen, evenals vorig jaar.
Een gezonde, ongestoorde groep
zeehonden zou elk jaar echter 25
procent jongen moeten hebben.
Onderzoek
Voorlopig zal de toename geen
problemen geven. Wel vindt het
IBN het van groot belang dat er
onderzoek komt naar de reactie
van zeehonden op verstoring door
scheepvaart en visserij, recreatie
en toerisme en het vliegverkeer.
Dit voorjaar sloot het instituut een
onderzoek af naar de juistheid van
De ..Breezand" In de heven van Oudeschi,
Het schip „Breezand" had afgelo
pen week een primeur. Het loste
als eerste en laatste zeeschip ste
nen uit Noorwegen voor de nieu
we dam in de Oudeschilder haven.
Eerder was al een aantal
scheepsladingen met zware Noor
se keien aangevoerd, maar die
werden buitengaats op de
Texelstroom in duwbakken en
steenstorters overgeslagen.
Met 2300 ton stenen, afkomstig
uit Kragerö Inabij het Oslofjord),
voordat hij klaar is, heeft de 800 meter lange strekdam
lEierlandse vuurtoren al het gewenste effect: er vormt
nieuw strand aan de zuidkant. Dat is een aangename
ssing voor de ontwerpers, die hun verwachtingen wat
ft het zandvangend vermogen inmiddels hebben bij-
tuatie op de bekende trucfo-
karop een zeer breed strand
n direct ten zuiden van de
zal veel eerder worden be-
jan in het jaar 2045.
oor een leek zonder meetin-
jnten is de vorming van het
strand goed te zien.
lissers gooien hun hengel
taf plekken waar je een paar
tón geleden nog niet kon
projectleider Co van Beek
idat het zand dat hier is af-
grotendeels afkomstig is
suppletie die het afgelopen
voorjaar werd uitgevoerd. Het is
door de dam „gevangen", anders
zou het zijn verdwenen.
Leuk strandje
Nog verrassender is dat ook de
bodemverandering aan de noord
kant van de dam zich anders vol
trekt dan was voorzien. Als gevolg
van de stroom zou op enige af
stand rechts van de kop van de
dam een „gat" moeten ontstaan,
maar dat valt tot dusver erg mee.
Sterker nog: iets dichter bij de
kust zet zich ook veel zand af,
waardoor een heel ander en veel
veiliger strand ontstaat, compleet
Dichtbij de auto
Vooral luie of moeilijk ter been zijn
de strandbezoekers vinden hier
een ideale stek. Nergens anders
op Texel is de afstand tussen par
keerterrein en strand zó klein. Dat
parkeerterrein bij de vuurtoren (di
rect aan de verharde duinvoetbe-
scherming die hier ooit werd
aangelegd om de toren van de on
dergang te redden) is beter bezet
dan ooit. Overigens zijn het niet al
leen strandbezoekers die deze
drukte veroorzaken. Ook de men
sen die komen kijken naar de ten
toonstelling over de veelbesproken
dam, veroorzaken aanloop. Dat
laatste is natuurlijk tijdelijk, maar
evengoed heeft de exploitant van
het naburige Torenpaviljoen reden
om de toekomst met vertrouwen
tegemoet te zien.
Verboden
Die zou zich waarschijnlijk nog
meer in de handen wrijven als de
De rotsblokken morden niet zómaar neergegooid Arjen ven Opstal luistert near de laserstraal die het juiste tracee aangeeft en geeft de kraanmachinist
800 meter lange dam toegankelijk
zou worden voor publiek. Maar dat
zit er volgens Van Beek niet in. Te
gevaarlijk. Er komt dan ook een
bord Verboden Toegang. Het risico
schuilt niet alleen in het feit dat de
dam bij vloed nauwelijks boven
water steekt, zodat een wandelaar
door een onverwachte hoge golf
kan worden weggespoeld.
Minstens zoveel gevaar veroorza
ken de grote, onregelmatige brok
ken steen waaruit de buitenkant
van de dam bestaat. Wie daarover
klautert kan uitglijden, vallen of
bekneld raken. De gaten tussen
sommige rotsblokken zijn zo groot
dat een kind er makkelijk in kan
verdwijnen.
Momenteel is de „rug" van de
dam nog aardig beloopbaar dank
zij een laag puin en zand, nodig
voor het zware rijdende materieel,
waarmee de met vrachtauto's op
het strand gedeponeerde stenen
naar de kop worden getranspor
teerd. Bij de eerste de beste storm
na de ingebruikneming zal dit fij
nere materiaal echter wegspoelen
en resteert een tracé van onbe
gaanbare rotsblokken. Tenzij de
Dienstkring Texel van Rijkswa
terstaat er voor het onderhouds
werk belang bij zou hebben om op
de dam een berijdbare weg te ma
ken, wat mogelijk is door puin aan
te brengen en dit met gietasfalt
vast te leggen. De kans is dan ech
ter groot dat dit materiaal bij
storm weer kapot slaat. Juist
doordat hij poreus en open is, zo
dat het water er doorheen kan
spoelen, is de dam goed bestand
tegen de druk van brekende wa
termassa's.
is uitgetrokken, is 10 miljoen uit
gegeven. De dam ligt er nu in bijna
volle lengte. De volgende week
wordt de kop gebouwd, waarbij
extra zware rotsblokken worden
gebruikt: drie tot zes ton per stuk,
terwijl de blokken waarmee de
rest van de dam is bekleed
„slechts" één tot drie ton wegen.
De kop van de dam bevindt zich
een halve meter boven NAP en zal
dus bij iedere vloed onder water
verdwijnen. Van hieruit naar het
strand wordt de dam steeds ho
ger, tot twee meter boven NAP.
Zeer zware rotsblokken zijn nodig
om de verzekering te hebben dat
ze ook bij de sterkste stroom en de
zwaarste storm muurvast blijven
liggen. Om dezelfde reden wordt
een steensoort met hoog soortge
lijk gewicht gebruikt. Dat is Noriet,
een soort graniet waarvan elke ku-
aanwijzingen.
bieke meter meer dan drie ton
weegt.
Noorwegen
Dit materiaal wordt aangevoerd
door de onder Panamese vlag va
rende coaster „Reksnes" vanuit
de Hardanger-fjord, honderd kilo
meter ten zuiden van Stavanger.
De steengroeve bevindt zich in de
directe omgeving van de fjord. De
coaster maakt elke week de over
steek Texel-Noorwegen v.v. waar
bij telkens 6000 ton steen wordt
aangevoerd. Op de rede ter hoogte
van Oudeschild slaat de coaster
met een eigen kraan de blokken
over op een bak, Hoe het transport
naar het werk verder gaat, hangt
af van het weer. Bij rustig weer
met weinig deining wordt de bak
over zee naar de kop van de dam
gesleept. Bij flinke wind is dat te
gevaarlijk en gaat de bak naar de
Oudeschilder haven, waar de blok
ken met vrachtauto's naar Texels
noordpunt worden gereden. Dank
zij het fraaie weer van de afgelo
pen weken kon veel materieel he
lemaal over zee worden
aangevoerd, wat gunstig is want
wegtransport is veel duurder. Het
eind van deze fase van het werk is
in zicht. Nog twee coasterladin
gen, dan zit het erop.
De dam had gisteren een lengte
van 750 meter. Als de weergoden
blijven meewerken is de aanleg
van de laatste vijftig meter een
kwestie van enkele dagen en kan
worden begonnen met het aan
brengen van de „kruin" over de
volle lengte. Er bestaat goede
hoop dat het karwei er half sep
tember op zit, twee weken eerder
dan de planning.
Bijna klaar
Het project verkeert inmiddels in
afrondend Stadium Van de biina cen snove' mex OIOKKen "Jai vanar net strand naar de kop van de dam. Bij het achteruitrijden klinkt in verband met de veiligheid een
signaal, dat zo luid was dat omwonenden van de vuurtoren erdoor uit de slaap werden gehouden. De hoorns zijn naar aanleidinq
dertien miljoen gulden die ervoor daarvan wat zachter gezet.
Dat de deelnemers aan de MAB-
motocross tijdens de warme zon
dag de „vlammen op de uitlaat"
maakte de Breezandeen reisje
tussendoor. Normaal vaart het
schip met marmersplit van Noor
wegen naar Utrecht, maar tijdens
de bouwvak is er minder transpor
taanbod. Het marmersplit wordt
verwerkt tot bijv. gevelstenen. Het
schip wordt ook wel als „kruiplij
ner" aangeduid, omdat het zowel
op zee als op kanalen en rivieren
kan varen doordat de stuurhut ver
ticaal op en neer kan en de masten
strijkbaar zijn.
De 88 meter lange „Breezand"
werd in 1983 door de bekende fa
milie Verschoor uit Lemmer ge
reden, was voor menig volger ver
rassend. Aan de start verschenen
49 coureurs. In de 60 cc won
Rick Dijker voor Pascal Veenstra.
Het Texelse drietal Jan van der
Vis, Joost de Winter en Arjan van
Maldegem moest in de 80 cc klei
ne wielen de hoogste eer laten
aan overkanter Dave de Jong, die
al wat meer stuurervaring heeft.
Bonne Klein Wolthuis werd het
makkelijk gemaakt, want zijn con
currentie in de 80 cc grote wielen
was op vakantie. Gezien zijn goe
de rijstijl kon hij zich wel eens rich
ten op de 125 cc junioren. Die
klasse was zondag behoorlijk
sterk, mede dankzij zes gastrij-
ders. Gaandeweg de wedstrijd ble
ken deze junioren eigenlijk thuis te
horen bij de senioren. Toch ging
MAB-clublid Jack Vledder met de
eerste prijs strijken. Ben Rentenaar
en Willem Johan Bakker eindigden
als zevende en achtste.
De strijd in de 125 en 250 cc seni
oren was ook deze zondag weer
het daverend klapstuk. Zeventien
rijders knalden samen met ruim
80 km/u de eerste bocht in, wat
menig toeschouwer rillingen be
zorgde. Dankzij hun goede stuur
manskunst kwamen ze er zonder
kleerscheuren weer uit. Sander
Witte gaf op de „tafelberg" weer
een mooie demonstratie van zijn
kunnen. De prijzen gingen echter
allemaal naar de overkant. Egbert
van der Werf behaalde een glo
rieuze vijfde plaats.
Jeroen van der Sar wist zich niet
te plaatsen voor de 250 cc en ho
ger. Marco Witte behaalde een
tweede plaats achter de onge
naakbare Mart Hink op zijn 500 cc
machine. Nico Bakker reed buiten
mededinging mee bij de liefheb
bers en zorgde voor een puike
prestatie door in de eerste manche
als derde en in de tweede als eer
ste te eindigen. De hoofdprijzen
gingen allemaal naar de overkant,
eerste Texelaar was Henri van Mal
degem op de vierde plaats.
nog berijdbare dam.
ïytnaf het uiteinde van de dam op de plek waar de komende week de kop wordt gebouwd,
rutin alleen zware rotsblokken op hun plaats büjven.
Goed zichtbaar is de hevige stro-
bouwd en in 1993 verkocht aan
Duitse belanghebbenden, die het
schip onder Cypriotische vlag
brachten, het management in Bel
gische handen gaven en er een
Nederlandse kapitein op zetten.
Ondanks haar „goedkope vlag" is
het goed onderhouden schip nog
steeds een varende reclame voor
haar Friese bouwers.
Na in Oudeschild ruim een etmaal
de stenen Itot drie ton per stuk) te
hebben gelost, vertrok de „Bree
zand" richting Polen voor een on
derhoudsbeurt.
IMet donk oen Roy Hellemen; foto Bert Koning)
De reddingsdemonstraties die
gistermiddag onder auspiciën van
De Koog Badplaats op het strand
van paal 20 zouden worden gege
ven door de KNRM en de red
dingsbrigade van de KNBRD, zijn
niet doorgegaan. De KNRM
besloot tot afgelasting in verband
met het onweer. Voorafgaand ging
het zandfiguren maken en het
schatgraven wél door. De bedoe
ling is de reddingsdemonstraties
nu te houden op 17 augustus.
Caroline van der Geest (24 jaar)
slaagde voor de HBO-studie Facili
taire Dienstverlening, richting
Consumentenzaken. Zij volgde de
opleiding aan de Hogeschool Die-
denoort in Wageningen.
