Jouw onderwaterzaal
kan februari starten
Project TOV krijgt
steun jong en oud
Stichting is opgericht
odernisering EcoMare in drie fases
TEXELSE COURANT
lubileumconcert
an vrouwenkoor
Sociale minima
kunnen bijdrage
tegemoet zien
Harpiste straalt
in concertserie
Vlinderlezing bij
ledenvergadering IVN 1
Cursus stemvorming
Koos Witte start
bouwkundig teken
en adviesbureau
fr holder
nu^bicico*
EcoMare
DINSDAG 21 NOVEMBER 1995
alles vlot verloopt, beschikt
[Mare eind volgend jaar over
i ondergrondse waterzaal.
iwei de financiering nog niet
is, gaf het bestuur van de
;hting Texels Museum verle-
i week het groene licht voor
1 spectaculaire uitbreiding,
loeling is om in februari met de
Jag van start te gaan.
nieuwbouw is een onderdeel
de totale modernisering van
expositieruimte van EcoMare.
ide inhoud is in de loop der ja-
steeds gesleuteld, maar qua
et is de expositie sinds de ope-
jvan het centrum in 1975 ge-
gebleven. Sommige onderde-
van de expositie, zoals de dio-
a's met mammoeten, staan er
wintig jaar. Volgens directeur
Kuiper dreigen vooral de vaste
tekers zo langzamerhand uit-
iken te raken. „Dat is een be-
irijke reden. EcoMare heeft
herhalingsbezoek. Nu merken
het nog niet, maar als we niet
ueuwen, ontstaat het risico
men zegt: mooi, maar we heb-
het nu wel gezien. Dat zou de
j in de pot betekenen."
Miljoenen
i staat niet de vervanging van
«staande exposities als eerste
iet programma, maar een on-
pndse uitbreiding. De onder-
trzaal is fase 1 van de moder-
lihg. In de eropvolgende jaren
den in fase 2 en 3 het boven
grondse gedeelte aangepakt.
Fase 1 is het duurst. De kosten be
dragen volgens Kuiper een paar
miljoen. „Dat wil zeggen: dichter
bij twee dan tien miljoen." Gezien
de omvang van de investering is
het opvallend dat het benodigde
bedrag nog niet binnen is.
„Er zijn goede voortekenen dat het
rijk en de provincie zullen bijdra
gen", aldus Kuiper. „Dat zijn geen
harde toezeggingen, ze zijn zelfs
nog behoorlijk zacht. Maar we wil
den niet nog een jaar wachten.
Dan moeten we het publiek wéér
langer het oude EcoMare laten
zien, terwijl we graag méér willen
bieden. Bovendien wordt in een
jaar tijd ook alles weer duurder."
EcoMare beschikt wel over een
(bescheiden! spaarpot en heeft de
mogelijkheid om geld te lenen.
Golvend
De onderwaterzaal geeft de be
zoeker het gevoel dat hij of zij on
der de waterspiegel afdaalt. Die
suggestie wordt versterkt doordat
zonlicht van buiten via een vier
meter brede waterkolom naar bin
nen valt. Hierdoor ontstaat in de
zaal een golvend lichteffect.
Die met Noordzeewater gevulde
kolom is één van de trekpleisters
in de zaal. Veel aandacht zal onge
twijfeld uitgaan naar de glazen
wand, waardoor men de zeehon
den onder water in hun bassin kan
zien zwemmen. Naast diverse
aquaria met allerlei soorten vissen
komt er ook een open bak met o.a.
zeesterren, waarin jong en oud
kan voelen.
De ruimte is met een lift toeganke
lijk voor minder-validen en slecht
ter been zijnden.
Lucht
Bedoeling is de ruwbouw uiterlijk
1 juni 1996 op te leveren, zodat
het publiek er tijdens het vakantie
seizoen geen last van heeft. De in
richting zal dan nog geruime tijd in
beslag nemen, maar misschien
kunnen bezoekers al wel onder
gronds naar de zeehonden kijken.
De uitbreiding geeft EcoMare vol
gens Jan Kuiper weer wat lucht.
„Twintig jaar geleden is het ge
bouw neergezet voor maximaal
150.000 bezoekers. Nu trekken
we er ruim 250.000 per jaar. Als
hier in de vakanties op een dag
meer dan 2.000 mensen rondkij
ken, is het dringen geblazen. De
service en kwaliteit van de attrac
tie hebben daaronder te lijden."
Schelpen
Voor de bovengrondse vernieu
wing ligt er een schetsontwerp
klaar. Daar kan nog van alles aan
worden veranderd, maar het basi
sidee is dat de huidige drie exposi
tiezalen tot één ruimte worden
teruggebracht. De bezoekers hoe
ven straks niet meer volgens een
bepaalde volgorde rond te lopen,
maar kunnen kiezen. De thema's
zijn ondergebracht in grote schel
pen, waarbij moderne technieken
een rol spelen. De bovengrondse
Texels Vrouwenkoor bestaat
5 jaar. Dat wordt op zondag
november gevierd met een
eert in de NH kerk van Ooster-
aanvang 15.00 uur, entree
Medewerking wordt ver-
li door Musica Texla.
Schets van de nieuwe expositieruimtes, zoels <Se er over driejaar uit kunnen zien. Op de begane grond springen de „schelpen en -geheel rechts- het verhoogde vogelobservatorl
urn het meest In het oog. Bovenaan de tekening bevindt zich de onderwaterkelder, met als centraal thema „de zee als natuurgebiedDe Indeling daarvan is: 1 strandbbtoop
2.biotoop op strekdam; 3. golf bak; 4 Waddenzeebiotoop; 5.havenbiotoop; 6.Noordzeekustbiotoop; 7.open Noordzeebiotoop; 8.touch pool; 9.demonstratie-aquarium
10.seizoenen-aquarium; H.zichtraam naar het diepe zeehondenbessln; 12.kleine aquaria.
expositie heeft twee hoofdfunc
ties: „mens en land" en „mens en
zee". De onderwaterzaal kan wor
den beschouwd als een speciaal
onderdeel van laatstgenoemde
functie. Aandachtstrekker boven
gronds wordt het observatorium,
waar vogels centraal staan en
men met kijkers het vogelleven in
het duinpark kan observeren. Een
grappig nieuwtje is het konijnen
hol, waarvoor men een stukje de
grond in moet.
EcoMare krijgt dus steeds meer al
lure. Bang dat het een attractie
wordt, waarvoor men massaal
naar Texel komt -en daarmee de
natuur extra belast- toont Kuiper
zich niet. „Binnen EcoMare was er
een discussie hoever we moesten
gaan. Conclusie was dat we het
gewoon zo goed mogelijk moeten
doen. Als je het bewust slecht
doet, ben je helemaal verkeerd be
zig."
rtjes met kreten als „hou vol" en „bel als je hulp nodig
t" stromen binnen. Het project „Ter Reede van Texel"
de ondernemende vrouwen (TOV) wordt op Texel
;d gedragen. Het plan om een oude loodsschoener na
ouwen en daar een museum- en woonproject aan te
pelen voor jongeren neemt steeds vastere vormen aan.
was eerst een idee. We
sn dat het haalbaar was. Nu
tie ervan overtuigd dat het er
aldus Joke de Boer na-
de TOV. Eind oktober pas-
Je de acte van de stichting Ter
!e van Texel. Een stevige bo-
in de vorm van een eigen
ispersoon.
aan huis (voor zover er geen
isticker" op de deur zit) zijn
'et eiland nieuwsbrieven ver-
si met een antwoordstrook.
f20,- kunnen belangstellen-
donateur worden van de
iting en krijgt men een fraaie
hure met meer informatie
de plannen. Veel Texelaars
en daarvan gebruik gemaakt,
kier: „We hebben nog niet al-
fipnen, maar ik schat dat we
december op honderd dona-
zitten."
illend is de gemeleerdheid van
'zenders. „Jong en oud heeft
ageerd, uit alle lagen van de
iking. Het heeft ons echt ver-
Heel leuk zijn de kreten die op
etourstroken staan. Echt een
in de rug."
PEN-bassin
ds meer instanties bieden de
wen hulp aan. Zo mag er wor-
gezocht naar gegevens over
bodswezen in het archief van
'arme. Het Nederlands Bureau
voor Toerisme wil helpen bij het
opzetten van een marktonderzoek
en een subsidiedeskundige is be
reid veel eigen tijd in het project te
steken.
De lokatie is nog een probleem. De
TOV hebben hun oog indertijd la
ten vallen op het PEN-bassin,
maar kregen bij de gemeente nul
op het rekest. De huidige plannen
voor het bassin beslaan echter
niet het hele gebied en de vrou
wen betogen dat zij ook maar een
deel nodig hebben. „Het kan sa
men", aldus Joke de Boer. „Peter
Jan Kuip heeft voor ons een
schets gemaakt waarin ons plan is
opgenomen en ook de uitbreiding
van de jachthaven. Daar is ruimte
zat voor. Wij hebben maar een
hoekje nodig om met die werf te
kunnen beginnen."
Samenwerken
De uitbreiding van de jachthaven
staat op de gemeentelijke verlang
lijst, maar niet bovenaan, wegens
de hoge kosten die eraan zijn ver
bonden. Die houden verband met
de doorbraak die moet worden ge
maakt tussen de huidige passan
tenhaven en het bassin. Volgens
De Boer is dat plan echter best te
doen. „Maar dan moet je rekenen
op basis van ons idee: werkerva
ringsplaatsen en werkgelegen
heidsprojecten. Dat maakt het
plaatje totaal anders. Op die ma
nier kunnen we elkaar verster
ken."
De vrouwen voeren gesprekken
met verschillende instanties, zoals
Rijkswaterstaat, het PEN en het
Arbeidsburo. „We komen langza
merhand steeds een stapje ver
der." Er is behoefte aan meer
gegevens over het loodswezen
rond de periode 1870-1900. „Er
moeten op Texel in die periode
honderden loodsen zijn geweest.
Daar zijn vast plaatjes, brieven en
verhalen van over. We hopen dat
mensen die ons op het spoor kun
nen brengen ons willen bellen", al
dus Joke de Boer. Zij is bereikbaar
via 327171. Er kan ook worden ge
beld naar Henriëtte Kuip-
Timmermans via 315423.
Fiets gestolen. Uit de Wilhelmi-
nalaan werd in de nacht van vrij
dag op zaterdag een zwarte
herenfiets gestolen. Eigenaar was
een 53-jarige man uit Den Burg.
Hij schat de waarde van de fiets
op nog zo'n 7150,-.
Texel loopt warm voor kamermu
ziek. Dat bleek zondagmiddag tij
dens de tweede aflevering van de
concertserie „De Muze" in het
Paviljoen van De Krim. Het en
semble Amadé trok met geva
rieerde kamermuziek ruim
tweehonderd bezoekers.
Het ensemble, bestaande uit Lies-
beth Niesten (dwarsfluit), Frank
Brakke (altviool) en Godelieve
Schrama (harp), onderscheidde
zich duidelijk van het grote kamer
orkest waarmee de serie werd ge
opend. De keus van de instrument
en het repertoire bracht veelvuldig
gebruik van zogenaamde grondto
nen met zich mee. Om die volledig
tot hun recht te laten komen, had
de schouwburgzaal nog wat gro
ter mogen zijn.
Het was vooral boeiend om har
piste Schrama, die onlangs de Ne
derlandse Muziekprijs ontving, op
het „instrument van de engelen"
aan het werk te zien. Niet vaak
doet zich de kans voor een har
piste live te aanschouwen. Schra
ma was zich dat bewust en vóór
haar solo-optreden deed ze de
werking van het gecompliceerde
•instrument uit de doeken.
Het drietal opende met zeventien
de eeuws werk van Jean-Marie
Leclair, dat eigenlijk voor klavecim
bel was geschreven, maar door
Amadé met de harp werd vertolkt.
Als reden gaf Schrama op dat het
repertoire voor harpisten aan de
smalle kant is, wat de mogelijkhe
den beperkt. Melodieuzer van
toon was het moderne klassiek
van Paul Hindemith uit het begin
van deze eeuw. Gecompliceerder
van aard was het trio van Harald
Genzmer, wat door menigeen als
„zware kost" werd ervaren.
Emotioneel getint was de compo
sitie van Maurice Ravel. Amadé
besloot met een sonate van Clau
de Debussy.
vrouwenkoor schommelt rond
50 leden. Onder leiding van
Groen uit Broek op Langedijk
Jt een gevarieerd programma
geboden met liederen uit de
Usance, opera, musical en
terne muziek.
nca Texla staat onder leiding
Joeri de Vente. Het ensemble
elt enkele werken. Voor de
re worden twee nummers van
'samen met het vrouwenkoor
Wkt. Dat betreft „Aignish on
Machair" en „The wind on the
■■r Her ensemble Amadé trok zondag in Het Paviljoen grote belangstelling.
iFoto Gerard Timmerman)
Gezinnen met jonge kinderen die
minstens drie jaar van de bijstand
moeten leven, kunnen van de ge
meente een extra bijdrage ver
wachten. De gemeenteraad
reageerde vorige week tijdens de
begrotingsvergadering positief op
dit idee van Groen Links. Wethou
der Nel Eelman-van 't Veer zegde
toe met een voorstel te komen.
Voor mensen die graag zingen en
hun techniek willen verbeteren
houdt de Muziek- Dansschool
een cursus stemvorming. Zangdo
cente Ans Visser uit Den Helder
leert de cursisten in tien lessen
hun (zang)stem beter te gebrui
ken. Zij besteed o.a. aandacht aan:
houding en ontspanning; ademha
lingstechniek; klankvorming; arti
culatie en stemomvang. Het
beloofd een leuke cursus te wor
den, waarin uiteraard ook samen
zang aan bod komt. De cursus
wordt gehouden op donderdag
avond van 19.30 tot 20.30 uur in
dorpshuis d'Ouwe Ulo.
Start: 7 december. Kosten van de
cursus zijn ƒ60,-. Geïnteresseer
den kunnen zich opgeven bij de
administratie van Muziekschool-
Dansschool Texel, Schilderend 39
te Den Burg, tel: 313493.
Witte (43), die samen met echtge
note Anja het bedrijf heeft opge
zet, voltooide een opleiding als
bouwkundig opzichter en teke
naar. De ondernemer richt zich
vooral op kleinschalige projecten
op het eiland, waarin hij een goede
marktpositie verwacht te verwer
ven.
„Door zoveel mogelijk te denken
en te handelen in de geest van de
Texelaars. Bijvoorbeeld bij de ver
bouw en nieuwbouw van wonin
gen, recreatiehuizen en bedrijven.
Op Texel zijn zoveel zaken, waarin
op z'n tijd toch het nodige moet
worden veranderd." Zijn ervaring
bij de aanpassing van woningen
voor minder-validen kan hem van
pas komen nu ouderen steeds lan
ger thuis blijven wonen.
Witte's dienstenpakket omvat ook
de aanvraag van een bouwvergun-
Op maandag 27 november houdt
het Instituut voor Natuur- en Mi
lieueducatie (IVN), afdeling Texel,
haar jaarlijks ledenvergadering.
Voorafgaand houdt Kees Maas
een lezing over vlinders. Hij neemt
een grote collectie mee om allerlei
soorten van dichtbij te laten zien.
De bijeenkomst vindt pilaats in de
Jac.P. Thijsseschool aan de Kee-
somlaan in Den Burg, aanvang
19.45 uur. Stukken voor de leden
vergadering zijn al rondgestuurd.
Er wordt onder andere gesproken
over activiteiten voor het komende
jaar. Niet-leden die geinteresseerd
zijn in het IVN zijn welkom. Graag
wel van te voren aanmelden via
313582.
Volgens Peter Bakker van Groen
Links (GL) is het niet zo dat de ge
meente momenteel weinig doet
voor de sociale minima. Zo is er
een actief kwijtscheldings- en
schuldsaneringsbeleid en kunnen
uitkeringsgerechtigden voor be
paalde grotere uitgaven beroep
doen op de bijzondere bijstand.
Toch is dat naar de mening van GL
nog niet genoeg. Tijdens het be
grotingsdebat wees Bakker op an
dere gemeenten, zoals Den
Helder, die er financieel een stuk
minder rooskleurig voorstaan dan
Texel, maar een beter sociaal be
leid voeren.
GL formuleerde een aantal voor
waarden. In elk geval zouden kin
deren minimaal van één'vereniging
lid moeten kunnen zijn. Op Texel
zijn er nu 21 bijstandsgezinnen
met kinderen jonger dan zestien
jaar die al drie jaar van een uitke
ring moeten rondkomen. Deze ge
zinnen zouden elk een bijdrage
van duizend gulden moeten krij
gen en daarnaast 7250,- kledmg-
geld en 7100,- lidmaatschapsgeld
per kind. Ook ouderen met een
uitkering zouden voor de bijdrage
in aanmerking moeten komen.
Totaal zal deze maatregel, waarbij
o.a. de bonden FNV, CNV en Anbo
worden betrokken, de gemeente
circa 738.000,- kosten. Voor dat
geld is nog geen dekking binnen
de begroting. Bakker wacht het
voorstel van de wethouder af.
„Als het college in staat is om een
lokaal minimabeleid te voeren, zijn
wij wel in staat om dekking te vin
den."
Koos en Anja Witte aan de tekentafel in hun nieuwe bedrijf aan de Duykerdem.
(Foto Gerard Timmarman)
Texelaars met plannen voor een
verbouwing of nieuwbouw van
huis of bedrijf kunnen vanaf 1 no
vember voor de uitwerking te
recht bij Koos Witte Bouwkundig
Teken en Adviesburo. De starten
de ondernemer uit Den Burg kan
bogen op de nodige ervaring bij
overheid en bedrijfsleven. Hij
vond het nu tijd voor zichzelf te
beginnen.
ning. „Door de milieu-eisen die het
bedrijfsleven worden opgelegd,
wordt de regelgeving er niet een
voudiger op. Werkvoorbereiding,
calculatie, bestekken en boowbe-
geleiding zijn ook zaken waarvoor
aannemers en particulieren kun
nen aankloppen." Ander stok
paardje van Witte is de
kwaliteitsbeoordeling van onroe
rend goed. Eventuele aanpassin
gen kan hij zoveel mogelijk op de
toekomst afstemmen. Als starten
de zelfstandige beperkt hij het fi
nanciële risico Hij vestigt zijn
bedrijf in de aanbouw van zijn wo
ning aan de Duykerdam.
