„Hef werd tijd dat
er eens wat gebeurde
„Gouden driehoek kan
méér bezoekers
J-Joe is het nou met...?
na
Kerstdiner je
energierekening
op dieet.
De opmerkelijke comeback van Jook Nauta
TEXELSECOURANT
Cursus Aquaslank
in Calluna
Uitbreiding van
cinema moet nog
besproken
Mysterie wrak en
lijk Razende Bol
nog niet opgelost
Benno van Tilburg over toekomst MJM-museum:
Gouden Eeuw
herleeft in '96
DONDERDAG 28 DECEMBER 1995
ilnds hij bijna veertien jaar gele
den afscheid nam van het politie-
;e toneel werd weinig meer van
lem vernomen. Natuurlijk, zijn
vinkels floreerden, maar voor ge-
uchtmakend nieuws zorgde de
iud-wethouder niet meer. Tot dit
jar. Eerst werd hij geheel onver
vacht benoemd tot voorzitter van
loreca Texel. Daarna ontsproten
an zijn creatieve brein gedurfde
ilannen, die het hart van Den
iurg een ander aanzien (moeten)
leven. Kortom: 1995 was het jaar
ran de comeback" van Jook
ilauta.
jeconfronteerd met deze consta
tering lacht de persoon in kwestie
erheugd: „Ja hè, zo zie ik dat zelf
ook wel een beetje. Toen de druk
enmaal van de ketel was, kreeg
langzamerhand het idee: 'Het
:al zich wel allemaal gaan aandie-
ïen.' Dat is in 1995 gebeurd. Dit
ivas het jaar van de aangename
omslag."
Toen de druk eenmaal van de ketel
ivas, het gezegde wordt door Nau-
la niet ijdel gebruikt. Sinds 1986
ïad hij zich intensief met de natio-
ïale fotovakhandel bemoeid. Zo
was hij voorzitter van de Neder-
andse branche-organisatie, waar
lij zo'n duizend winkels zijn
aangesloten. Hij zat in het dage
lijks bestuur van de Nederlandse
-otovakschool, was zowel
bestuurslid als commissaris van
Combifoto Nederland en actief
voor het Bureau Voorlichting Foto,
Film en Video. Namens de Stich
ting Nederlandse Fotovakhandel -
die deelnam in het project een
fraudebestendig paspoort te ont
wikkelen - raakte hij zelfs zijde
lings betrokken bij de zogeheten
„paspoortaffaire". Twee jaar gele
den had Nauta zijn drukke werk
zaamheden aan de overkant
echter wel een beetje gezien,
waarna hij langzaam begon af te
bouwen. Toen bovendien de dage
lijkse verantwoordelijkheid voor
zijn winkels afgestoten werd, was
hij voor het eerst sinds zo'n tien
jaar weer volledig op Texel. „En
geheel zonder bestuurlijke func- -
ties."
Horeca
Lang duurde dat echter niet. In het
najaar van 1994 werd Nauta voor
zitter van de Stichting Ronde om
Texel. In die functie geeft hij lei
ding aan de herstructurering van
de organisatie, een klus die bijna
geklaard is. Dit voorjaar viel een
opmerkelijk feit te noteren, toen
Nauta voorzitter werd van Horeca
Nederland, afdeling Texel. Opmer
kelijk, aangezien Nauta nooit méér
met cafés van doen had gehad
dan ze als klant te bezoeken.
„Deze baan was niet in me ópge-
komen, maar ik vond het wel heel
origineel dat ik benaderd werd.
Volgens mij ligt het voor de hand
dat de voorzitter van een branche
organisatie niet zélf in het vak
werkzaam is. Hij is neutraal en kan
zich daardoor gemakkelijker bewe
gen. Ook richting overheid. Met
mijn achtergrond en bestuurlijke
ervaring kan ik de organisatie bo
vendien goed van dienst zijn."
Dat hij voor deze functie wordt be
taald, vindt Nauta tamelijk van
zelfsprekend. „Juist omdat ik niet
afkomstig ben uit debranche. Ik
dien geen eigen belang. Dat vond
het bestuur zelf ook, ik heb niet
om het geld hoeven vragen. Het is
trouwens niet meer dan een on-
kostenvergoeding. Als je het naar
de tijd vertaalt die ik erin steek,
ontvang ik misschien een paar
gulden per uur."
Ondergewaardeerd
Het eerste jaar als voorzitter is
hem goed bevallen. De werksfeer
in het bestuur vindt hij plezierig,
ledereen lijkt zich bewust van het
doel de bedrijfstak beter te profile
ren. Vreemd vindt Nauta de onder
waardering van de branche. „De
horeca is met omgerekend 1330
volledige arbeidsplaatsen de be
langrijkste werkgever op ons
eiland. Dat is een kwart van de to
tale werkgelegenheid. Als je dat
vergelijkt met de 600 banen in de
agrarische sector, dan verdient de
horeca op z'n minst een hogere
plek op de politieke agenda, leder
een spant zich in nu het de boeren
minder gaat. Terecht hoor, alle be
grip voor de problemen van de
agrarische collega's. Maar door de
horeca zijn tonnen geïnvesteerd in
geluidsisolatie en afvallozing en
dergelijke. Ik heb weinig geluiden
gehoord om de lasten van de on
dernemers wat te verlichten. Het
evenwicht is een beetje zoek. Ze
ker als je bedenkt dat de horeca
net zo beeldbepalend is voor het
toerisme als landschap en natuur.
De liefde gaat nog altijd behoorlijk
door de maag. Presentatie en aan
dacht bepalen het imago van het
eiland. Daar moeten de mensen in
de horeca natuurlijk zelf bewust
van zijn. Maar ook de gemeente
en de VVV."
Belangen?
Tot zover de avonturen van Nauta
in de horeca. Want het is toch
vooral het plan „Het hart her
steld" dat ervoor zorgt dat 1995
wellicht de geschiedenis ingaat
als zijn jaar. Waarom juist hij het
voortouw genomen, heeft Nauta
al vaker moeten uitleggen. Hier en
daar - ook tijdens Ouwe Sunder-
klaas - is gesuggereerd dat hij za
kelijke belangen bij het plan heeft.
„Ik was wel bedacht op verdacht
makingen - ik heb ze zelfs aange
kondigd tijdens lezingen -, maar ze
zijn onterecht. Het centrum van
Den Burg ligt me na aan het hart.
Het werd tijd dat er eens wat ge
beurde. In die 25 jaar dat het ge
meentehuis er nu staat, is er
alleen maar geklaagd. Inderdaad,
ik had het idee dat als Ik niets zou
doen, niemand wat zou doen. En
ik kan het me permitteren er geen
belang bij te hebben."
Nauta glimlacht ietwat be
schaamd: „Ik heb aardig wat uit
gespookt. Uit oogpunt van
inkomen hoef ik dit niet te doen.
Het is me trouwens wel meegeval
len, wat de verdachtmakingen be
treft."
Nauta is blij met de inhoudelijke
reacties op zijn visie („Het is
eigenlijk geen plan"). „Het is niet
omstreden. Ér bestaat natuurlijk
strijd op onderdelen, maar dat is
logisch. Hoeveel ruimte moet er
blijven op de Groeneplaats? Dat
soort vragen. Maar echte tegen
standers hebben zich nog niet ge
meld. Zelfs niet wat betreft het
idee voor de doorbraak van het ge
meentehuis."
Eeuwwisseling
Van de verdere ontwikkelingen
heeft Nauta een duidelijk beeld.
Over de financiering heeft hij wei
nig zorgen. Extravagant veel hoeft
de renovatie niet te kosten. „De
werkzaamheden moeten uiteraard
betaald worden, maar daar zijn
banken voor. Daar kun je leningen
sluiten. Uiteindelijk moet het pro
ject zichzelfkunnen bedruipen. Als
ik dat niet mogelijk had geacht,
was ik er niet eens aan begon
nen."
Wat hem betreft wordt 1996 het
jaar van de principe-uitspraken.
Moet het plan worden uitgevoerd,
en zo ja, hoe en wanneer? Daarna
moet de opzet in 1997 verder wor
den uitgewerkt en architectonisch
vorm krijgen. Het jaar daarop kan
vervolgens met de bouw worden
begonnen. Nauta krijgt een dro
merige blik in de ogen, maar ver
liest de zelfspot niet uit het oog:
„Het zou mooi zijn wanneer de
oplevering een paar dagen voor de
eeuwwisseling kan worden gerea
liseerd. Dat lijkt me een mooi
tijdstip."
Joop Rommets
Zwemparadijs Calluna start op
woensdag 10 januari een cursus
„Aquaslank". Deze cursus, die
tien weken in beslag zal nemen, is
een combinatie van het steeds
populairder wordende „aquajog-
gen" en een volledig afslankpro-
gramma onder leiding van een
diëtist.
Aquajoggen is een vorm van be
wegen in het water die ook op
Texel door steeds meer mensen
wordt ontdekt. Deze methode is
geschikt voor iedereen, ongeacht
leeftijd of conditie. Verticaal drij
vend in een „wetbelt" worden de
spieren geoefend en wordt aan de
conditie gewerkt.
Bij de nieuwe cursus wordt het
aquajoggen gecombineerd met
een afslankcursus van het voe
dingsadviesbureau Reduce. Alle
cursisten worden persoonlijk door
een diëtist begeleid. De cursisten
leren omgaan met voeding, dus
niet alleen minder, maar vooral
ook verstandiger eten. Wekelijks
wordt het gewicht gecontroleerd
en krijgen de cursisten een week-
menu mee naar huis.
De cursus is speciaal bedoeld om
een resultaat vast te houden door
oude gewoontes te veranderen.
Afhankelijk van de persoon kun
nen de cursisten in een tijdsbestek
van tien weken vijf tot vijftien kilo
gewicht verliezen.
Als diëtiste is aangetrokken Didy
Boerhorst uit Oudeschild. De les
sen aquajoggen worden gegevn
door Colinda Vlaming. Inschrijven
voor deze cursis kan aan de kassa
van Calluna of telefonisch via
nummer 317888. Deelname kost
7150,- voor tien weken; er zijn
twintig plaatsen beschikbaar.
Frits Nieuwenhuizen van Cinema
Texel wil meer. Hij wil het bedrijf
dat hij pacht uitbreiden tot twee
zalen en het van de gemeente
overnemen. „Anders heeft het
geen zin om er zoveel geld in te in
vesteren." Hoe zaken ervoor
staan is nog niet te zeggen, want
het college van b en w heeft er
nog niet over gepraat.
Omdat de uitbreiding en verbou
wing die Nieuwenhuizen voor
ogen heeft niet in het bestem
mingsplan past, is een artikel 19
procedure nodig. Hij heeft zelf de
naaste buren al benaderd en die
hebben geen bezwaar. De ge
meentelijke afdeling ruimtelijke or
dening ook niet. „Wij hebben
positief geadviseerd", aldus een
woordvoerder. De tweede kant
van het plan ligt bij de afdeling
welzijn. Die wil daar geen uitspra
ken over doen.
Wel duidelijk is dat het verhaal
met adviezen van beide afdelingen
klaar ligt bij b en w. Die zullen zich
er in januari over buigen.
Eind juni werd op de Razende Bol
een wrak van een houten zeil
schip gevonden. Kort daarna
werd op enige afstand ook een lijk
aangetroffen. Wie was het en wat
is er gebeurd, vragen waar geen
antwoord op kwam. Nu. na een
half jaar. is nog steeds niet be
kend wie de mysterieuze drenke
ling is.
Hulpstrandvonder Hans Eelman
vond het wrak dat lag verankerd in
het zand. „Een oud barrel. Het
was een bijeengeraapt zootje,
beslist niet zeewaardig." De bui
tenboordmotor bleek verdwenen.
Die heeft er wel aangezeten, ge
tuige de nieuw uitziende steun en
de benzineslang, die wél werd ge
vonden. Op het schip werd geen
naam of plaatsaanduiding aange
troffen.
De verstaging leidde naar de mast,
die half onder het schip in het
zand lag. Deze was van aluminium
en behoorde eigenlijk niet bij het
schip. Flarden zeil toonden letter
tekens, maar daaruit kon niets
worden afgeleid.
Onherkenbaar
Deskundigen concludeerden dat
de eigenaar geen echte zeiler kan
zijn geweest. De onderdelen zijn
passend gemaakt, maar dat was
niet erg zorgvuldig gebeurd. IJze
ren beugeltjes gaan roesten en uit
stekende scherpe delen kunnen
het zeil beschadigen. Bovendien
was het type boot niet tegen hoge
golven bestand.
Het is niet waarschijnlijk dat het
schip is lekgeslagen. Dan was het
wel gezonken voor het aan de wal
was gelopen. Drugstransport
wordt door de autoriteiten ook uit
gesloten. Daarvoor was het bootje
te gammel en kon het te weinig la
ding meenemen.
Ongeveer drie weken na de vondst
van het wrak Werd het lijk gezien
vanuit een sportvliegtuigje. Nade
re inspectie leerde dat de drenke
ling vermoedelijk een maand in het
water heeft gelegen. Hij lag onge
veer 500 meter bij het wrak van
daan en was onherkenbaar, zodat
ook zijn leeftijd niet kon worden
geschat. Hij droeg een blauwe
sweater, een spijkerbroek en
sportschoenen.
Uit Zweden
De waterpolitie informeerde in
binnen- en buitenland naar ver
miste avonturiers, maar kreeg
geen bevredigend antwoord. „Al
les wijst in de richting van Zwe
den", vertelt een woordvoerder.
„We hebben onderdelen van het
bootje, de mast en het zeil laten
analyseren. Bovendien had het lijk
een Seiko horloge om. Dat blijkt
ook in Zweden te zijn verhandeld.
Dat hebben we via de fabriek in
Japan nagetrokken."
In Zweden bestaat een variant op
het televisieprogramma „Opspo
ring Verzocht". Daarin worden
binnenkort beelden van het bootje
vertoond, in de hoop dat mensen
het herkennen. De verwachtingen
zijn echter niet erg hoog gespan
nen. „Er bestaan kluizenaarstypen
op deze aardbol en gezien het bij
eengeraapte zootje lijkt dit zo
iemand."
i-.tAy*
seumlrlrd'er „"btthuT'^ V°rt"kpuM vm de "heepvaan thema dat Benno van Tilburg van het M.rltlem en Junersmu
(Foto Gerard TimmermanI
„Toen ik hier begin augustus aan het werk ging, werd ik me
teen in het diepe gegooid. Het was volop hoofdseizoen en
de gesprekken met de jutters stonden op de agenda. Maar
ik wist waar ik aan begon, het was me tevoren duidelijk ge
maakt." Benno van Tilburg, een klein half jaar directeur van
het Maritiem en Juttersmuseum, bruist van enthousiasme
en loopt over van plannen. Hij wil de Schans en de Wezen-
putten meer betrekken bij het museum. „Samen met het
museum vormen ze een gouden driehoek die veel meer be
zoekers naar deze regio kan trekken."
Een deel van het onbekende wrak spoelde later aan op de Hors en werd door Jutters neer het Maritiem Museum gabracht.
„Een museum moet zich steeds
vernieuwen, anders blijven de be
zoekers weg", vindt Van Tilburg,
die al pratend het ene na het ande
re idee uit de mouw lijkt te schud
den. Het oude hoeft daarvoor niet
te wijken. „De jutterscollectie blijft
een prominent onderdeel van het
museum. Met of zonder de Stich
ting Juttersmuseum, maar dat
hangt af van de onderhandelin
gen." Gezien de laatste contract
besprekingen met de jutters, heeft
hij goede hoop dat de jutters bij
het museum blijven.
Ander belangrijk onderdeel is het
buitenmuseum in wording. „We
zijn bezig om een oude smederij te
bouwen. Dat gebeurt zoveel mo
gelijk in eigen beheer. De smidse
zal naar verwachting aan het eind
van 1996 worden geopend. Ver
volgens zijn de authentieke vis
sershuisjes aan de beurt, met o.a.
interieur uit het voormalige dorps
winkeltje. Deze onderdelen van
het buitenmuseum geven samen
met de molen straks een beeld
hoe het vissersdorp er aan het be
gin van de eeuw uitzag."
Er komt ook ruimte voor de oudere
geschiedenis van de scheepvaart
rond het eiland. Want de Rede van
Texel, dóór ligt zo'n beetje de
grootste uitdaging voor Van Til
burg.
Skeurrak-wrak
„In de glorietijd van de Verenigde
Oostindische Compagnie lagen er
twee- tot drieduizend schepen per
jaar op de Rede afgemeerd. Een
groot deel van de handels- en oor
logsvloot. Een prachtig thema.
Moet je nagaan wat dat voor een
gevolgen had voor het dagelijks le
ven in Oudeschild en de bedrijvig
heid. En hoe de zeevarenden het
beleefden. Dat is toch een onder
deel dat tot nu toe wat onderbe
licht is gebleven."
Vanaf volgend jaar verandert dat.
Het MJM bereidt een tentoonstel
ling voor over die episode, waarbij
het wrak van de S01 in het Skeur-
rak centraal staat. Het is de be
doeling dat in het museum de
kajuit van een zestiende eeuws
schip wordt nagebouwd, waarin
de scheepsarcheologische
vondsten worden ondergebracht.
„Het wrak is belangrijk, omdat
over die periode nog niet zoveel
bekend is."
Vóór de expositie over de Rede
van start kan gaan, moet nog veel
studie in de maritieme archieven
worden gedaan. „Liefst zou ik dat
allemaal zelf doen, maar door mijn
andere werk in het museum, kom
ik daar niet aan toe." Van Tilburg
heeftgoede hoop dat dit speur
werk door een studentenwerk
groep uit Amsterdam kan worden
gedaan.
VOC-wandel/fietsroute
Moderne middelen schuwt hij
niet: om de bezoekers een indruk
te geven van het zeemansleven op
de Rede wil hij komende zomer
video-opnamen vanuit zee laten
maken. In april wordt op het eiland
het startsein gegeven voor een
VOC-wandel/fietsroute van de
ANWB over het eiland, langs on
der meer de Schans en de Wezen-
putten. In Nederland zijn zes van
dergelijke routes.
De ontdekkingsreizen van zee
vaarder Willem Barentsz worden
ook belicht. Die ondernam zijn
zoektochten naar een noordelijke
scheepvaartroute via Azië twee
maal vanaf de Rede. Zijn derde reis
in 1596 vanaf Amsterdam mond
de uit in de overwintering op Nova
Zembla. Ook dat wordt in beeld
gebracht. Van Tilburg was tot zijn
komst naar Texel secretaris van
het comité ter herdenking van Ba
rentsz. 1996 Is tot herdenkings
jaar van deze expeditieleider
uitgeroepen.
Schans
De Wezenputten en de Schans zijn
ook onverbrekelijk verbonden met
de scheepvaart op de Rede. Het is
de bedoeling dat de restauratie
van de Schans in het voorjaar van
'97 is voltooid. Uit contacten met
eigenaar Natuurmonumenten put
Van Tilburg hoop dat de Schans
verder in het excursieprogramma
van het MJM kan worden opgeno
men. Een put met scherven, naar
voorbeeld van een afvalput op de
Schans, pronkt inmiddels in het
museum. Van Tilburg hoopt dat
vanaf '97 zelfs operavoorstellin
gen kunnen worden gehouden.
„Het is toch eigenlijk een prachtig
amfitheater."
Deze en andere projecten hebben
tot doel de animo voor het mu
seum te vergroten. „We hebben de
tijd mee. De belangstelling voor
het cultuurtoerisme stijgt. Dit jaar
kregen we 70.000 bezoekers bin
nen de poorten. Maar met de ver
nieuwingen moet dat zijn op te
schroeven tot tachtig, negentig of
misschien wel honderdduizend
gasten. Cijfers die ook in het haal-
baarheidsrapport van De Vries en
Hopman worden genoemd."
Praktische middelen om meer
mensen naar het wat achteraf ge
legen museum te krijgen hebben
de aandacht. „De bekendheid kan
beter. Vanaf de straat is niet goed
te zien wat er allemaal binnen de
muren van het museum is te zien.
Er komt daarom aan de weg
een duidelijke plattegrond. Verder
kan de bewegwijzering beter en
moet er eigenlijk ook een betere
parkeervoorziening komen. Op de
haven is wel ruimte, de dijk is voor
veel mensen toch een barrièra Op
de haven moet dus meer bekend
heid aan het museum worden ge
geven."
Voor die bekendheid wordt o.a.
een campagne gestart met nieu
we, kleurige folders, die op strate
gische punten worden neergelegd,
zoals de VVV en als het kan de Te-
soboot.
Als de campagne en de vernieu
wingen in het museum de voorzie
ne toename van mensen geven,
krijgen de dertien medewerkers te
maken met een ander probleem.
De bezoekers moeten op een goe
de en gastvrije manier kunnen
worden opgevangen. Het
restaurant
is er bijvoorbeeld niet voor inge
richt. Van Tilburg anticipeert daar
alvast op. „We werken aan plan
nen om het horecagedeelte dnder
te brengen bij de entree en het ter
ras in de luwte bij de ingang."
Kortom handen vol werk voor Van
Tilburg en zijn medewerkers. Eén
van zijn taken is het vergaren van
gelden om alle wensen uit te voe
ren. Er zijn verschillende fondsen
waarvoor het museum in aanmer
king komt. De werving start in
1996.
(ADVERTENTIE)
De spaarlamp,
veel vaker een goed idee dan je denkt.
nv PEN energiebedrijf noord-holland
