het jaar van Thijsse
Ijslaag zorgt voor
ongemak en vermaak
Natuur veelzijdig in
(l 06-11V*
Aanstormend talent
laat kunnen zien
Geknip^C/
TEXELSE COURANT
/I ALARM
ALS ELKE SECONDE TELT
Strooibeleid
Postbank Kleinkunstfestival in Klif 72
ijzel helpt het soms weinig want
dan wordt het laagje zout telkens
weer door nieuw ijs afgedekt en
blijft het spiegelglad. Rijden er
eenmaal auto's overheen dan
wordt het snel beter want dan
gaat het ijs kapot en wordt het
zout goed gemengd en ontstaat
geen nieuwe gladde laag.
Zand erover
Op plaatsen waar weinig verkeer
is kan vaak beter geen zout maar
zand worden gestrooid. Dat ge
beurt de laatste dagen in toene
mende mate, onder andere bij
openbare gebouwen en com
plexen bejaardenwoningen. Ge
meentewerken heeft daarvoor een
partij scherp metselzand gehaald
bij Rab in Oudeschild enverspreidt
dit met een kunstmeststrooier.
Zand is het enige middel dat kan
worden toegepast bij strenge
vorst. Als het kouder wordt dan
min zes graden heeft zout geen ef
fect meer. In zo'n geval zou wel
gewerkt kunnen worden met
ureum, maar dat is vier keer zo
duur en is tot dusver op Texel niet
toegepast.
De voorraad wegenzout slonk in
middels snel. Gisteren liet de ge
meente daarom nog 240 ton van
de vastewal aanvoeren
Doe het zelf
Bij de gemeente op gerekend dat
de burgers zelf ook wat doen. Ten
minste de eigen stoep begaanbaar
maken en eventueel het aangren
zende straatje is niet teveel ge
vraagd, al staat het niet meer als
plicht in de politieverordening. Met
een paar kilo keukenzout is heel
wat te bereiken vooral als het in
overleg en samenwerking met de
buren gebeurt.
De twee nieuwe zoutstrooiers die
de gemeente onlangs in gebruik
heeft genomen, zijn voortdurend
op de weg. In geval van ijzel
strooien ze 15 gram per vierkante
meter. Bij andere vormen van glad
heid 10 gram. Tot dusver is geen
sneeuw van betekenis gevallen.
Komt dat er alsnog, dan is 20
gram per vierkante meter nodig.
Het probleem met het slippende
aandrijfwiel van de strooier is op
gelost. Het apparaat is nu voor
zien van wielen met spikes, die
grip hebben op de ijslaag en daar
om goed meedraaien.
Het zou best kunnen dat de ge
meente dit jaar voor de gladheids-
bestrijding niet genoeg heeft aan
het bedrag dat ervoor is uitgetrok
ken. Niemand hoeft daar echter
bang voor te zijn, want het strooi
en gaat ook door als de centen op
zijn. „Als het nodig is wordt er
gestrooid, wat het ook kost. Nood
breekt wet. De centen worden la
ter wel geregeld", aldus directeur
Piet Plug van Gemeentewerken.
Met verzoeken of aanmerkingen
wat betreft de gladheidsbestrij-
ding kan men altijd terecht bi] Ge
meentewerken, telefoon 312510.
Het Thijssejaar was net zo kleur
rijk en veelzijdig als Thijsse zelf.
Niet alleen vanwege de vele eve
nementen: tentoonstellingen,
films, excursies, symposia en pu
blicaties, met als heel geslaagde
uitsmijter het „Texel-album" van
de Thijsseschool, maar ook de na
tuur zelf zorgde voor variatie. Al
leen al het weer: een vochtig
voorjaar, bijna de zonnigste zo
mer van de eeuw, een rustige
herfst en een vroeg wintertje in
december. Variatie in overvloed
ook voor veel planten en dieren.
Vooral de duinflora profiteerde
van het natte voorjaar: onder an
dere viooltjes, rolklaver, vleugel-
tjesbloemen, gaven lange tijd
kleur aan de duinhellingen.
Voor de broedvogels was het een
gemiddeld jaar. Bedreigde soorten
zoals lepelaar en dwergstern
(respectievelijk ruim 100 en bijna
100 paren) deden het weer goed.
We zijn benieuwd of de ingebruik
name van de stekelbaarspassage
volgend jaar nóg meer lepelaars
naar het eiland zal trekken. Andere
zeldzame soorten, grote stern en
strandplevier, lieten ook dit jaar
verstek gaan. Opvallend was het
lage aantal huis- en oeverzwalu
wen. Er broedden slechts 36 pa
ren huiszwaluwen, terwijl er
misschien één paar van de oever
zwaluw aanwezig was. In het bos
daarentegen kwamen enkele pa
ren sijsjes en kruisbekken tot broe
den, terwijl in de duinen het aantal
blauwborsten langzaam groeit. De
buizerd tenslotte heeft vaste voet
op Texel gekregen, er waren ten
minste vier paren aanweizg.
Natte valleien
Het Mokslootproject bleek
geslaagd: zeldzame kranswieren
en andere waterplanten versche
nen massaal in de nieuwe duin-
plassen. De wandelpaden werden
in juni omzoomd door korenbloem
blauw slangekruid, uitbundig
groeiend als gevolg van de werk
zaamheden. Veel diersoorten pro
fiteerden ook van de natte
valleien: allerlei zoetwaterinsekten
en vissen, vooral stekelbaarsjes.
Daar kwamen weer vogels op af,
met als opvallendste bezoekers
acht kleine zilverreigers. Ze zoch
ten voedsel in het Vlak, en sliepen
broederlijk naast de lepelaars op
het plankier in de Geul. Later in het
jaar werden ze vaak waargeno
men in de plasjes langs de wad
dendijk en de Slufter.
Zeldzame vogels waren er ook.
Onder andere havikarend, steppe
klauwier, kleine spotvogel, roze
spreeuw en bosgors zorgden er
voor dat de „soortenjagers" aan
hun trekken kwamen.
Niet iedereen weet dat de Eier-
landse vuurtoren op Texel staat.
De Eemslander zoekt de herkomst
ergens anders.
Mede dankzij aktics van tie II addenveieniging tic vuurtoren
op Schiermonnikoog wen 2-1 uur per dag bemand (join: Wadden
vereniging).
Een goed bericht was de melding
van wel 1500 zeehonden in het
Nederlandse deel van de Wadden
zee. Gegarandeerd zeeehonden op
korte afstanden kunnen bekijken
met Sil Boon betekent in veel op
zichten een verrijking voor Texel,
en niet alleen voor de toeristen!
Rouwmantels
Voor het echte spektakel zorgden
de vlinders. De zomer was al een
eind gevorderd voor ze zich in gro
tere aantallen lieten zien en toen
was het ook écht raak. De vlin
derstruiken in de tuin, maar ook
wegbermen en bloemrijke duin
bosjes herbergden onwaarschijn
lijk hoge aantallen vlinders, in vele
soorten. Kleine vos en dagpau
woog voerden de boventoon. Voor
vlinderliefhebbers zal 1995 onge
twijfeld als „het jaar van de rouw
mantels" blijven voortleven. Op
Texel zijn er tientallen waargeno
men, op heel het eiland, tot zelfs
op het strand. De grote belang
stelling die iedereen toonde, was
hartverwarmend. Het enige min
puntje was het omzagen van een
abeel in Den Burg, terwijl juist die
boom zo populair bij de rouwman
tels was.
Tot ver in de zachte herfst werden
nog vlinders gezien. Het rustige
weer met redelijk hoge temperatu
ren zorgde na flink wat regenval,
ook voor een massale nabloei van
o.a. duinroosjes. Het leek wel juni
in de duinen, omstreeks begin no
vember.
Inmiddels, aan het eind van het
jaar, is de natuur in „winterrust".
Net als andere jaren herbergt Texel
rotganzen, kleine zwanen en an
dere watervogels. Zolang het niet
harder gaat vriezen, zullen ze het
wel redden.
Al met al was het een mooi Thijs
sejaar. Voor natuurbeschermers is
nog wel het een en ander te doen,
maar de mede door het Thijssejaar
toegenomen belangstelling voor
de Texelse natuur zal daaraan vast
en zeker een bijdrage kunnen
leveren.
Adriaan en Sytske Dijksen,
EcoMare/Staatsbosbeheer
)e laag ijzel waaronder het eiland op nieuwjaarsmorgen
intwaakte heeft menigeen van de straat gehouden. Velen
leden de beste wensen ditmaal telefonisch af, omdat ze
ich veiligheidshalve liever niet te voet of met de auto op de
llibberige straten waagden. Sommigen zagen er echter de
al wel van in; zij bonden de ijzers onder om vanaf de voor-
leur een baantje te schaatsen.
Bleven velen op de vrije maandag
nog binnen, dinsdag was een
werkdag waardoor het verkeer
weer op gang kwam. De toestand
van het wegdek was dinsdagmor
gen echter niet veel verbeterd.
Strooiwagens reden af en aan, het
resultaat viel vaak tegen. Dit in te-
blaast ongemak zorgde de ijzel dus
jok voor vermaak. Schaatslief-
ïebbers namen de straat in ge-
>ruik als ijsbaan. Vooral de jeugd,
jenietend van de kerstvakantie,
jrofiteerde van dit buitenkansje,
ónderen haalden de slee van zol-
Jer. In Den Hoorn werd ge-
jchaatst en gesleed op Klif en in
je Herenstraat, wat tot sfeervolle
:aferelen leidde. In Den Burg begaf
nen zich al schaatsend naar de
jsbaan en tussen Den Burg en
□osterend werden schaatsers op
iet fietspad gesignaleerd.
Taxi's reden op nieuwjaarsdag
wel, maar alleen als het echtnodig
was. Ondernemer Grootjen hield
op dé eerste dag van 1996 de
auto's aan de kant.
In Den Hoorn ging de traditionele
nieuwjaarswedstrijd niet door om
dat het voetbalveld in een ijsbaan
was veranderd. De meest fanatie-
J ke zwemmers lieten zich echter
met afschrikken: de traditionele
nieuwjaarsduik in zee trok toch
og tien deelnemers (zie elders in
deze krant).
genstelling tot de hoofdwegen
aan de vastewal, die volgens
marktkoopman Jan Kok van Vroe-
gop beter berijdbaar waren dan de
Texelse.
Kok was één van de slechts drie
middenstanders die hun kramen
hadden uitgestald op de Groene-
plaats. Veel klandizie hadden ze
echter niet. Op de eerste markt
dag van het jaar waagde vrijwel
niemand zich op de spekgladde
Groeneplaats.
Fietsers
Ouderwetse beelden waren te
zien op de Pontweg, waar fietsers
zich tussen de automobilisten
Marktkoopman Jan Kok stond bijna alleen op de glibberige Groeneplaats.
mengden, omdat de glibberige
fietspaden onbegaanbaar waren.
In de dorpen hadden ook de voet
gangers spoedig in de gaten dat
het raadzamer was om op straat
te lopen dan op het trottoir. Hoe
wel stapvoets werd gereden,
moesten alle weggebruikers dus
extra alert zijn.
Voor sommigen waren de proble
men niet voorbij als ze eenmaal
hun werk hadden bereikt. Zo had
den de medewerkers van de reini
gingsdienst grote moeite om de
containers in de bak van de vuil
niswagen te krijgen. De strooiwa
gens reden voor hen uit.
Strooiploegen van de firma Taten-
hove gingen er te voet op uit om
trottoirs bij openbare gelegenhe
den en bejaardenhuizen met de
hand te bestrooien.
Hard werken
Weinig rust dus voor de Texelse
gladheidsbestrijders rond de jaar
wisseling. Op oude- en nieuw
jaarsdag rukten de vier
strooiwagens van de gemeente en
Rijkswaterstaat al om vier uur 's
morgens uit om de voornaamste
wegen te bestrooien. De pekel
kreeg maar moeizaam vat op de ij
zige laag, waarop steeds weer
nieuwe ijzel neerdaalde. Alleen op
de wegen waar regelmatig verkeer
reed, mengde de pekel zich met
sneeuw. Zondag rond het middag
uur kon toch van enig resultaat
worden geproken en mochten de
gladheidsbestrijders aan de olie
bollen.
Lang konden ze er niet van genie
ten. Toen het tegen de avond ijs
begon te regenen, moesten ze er
weer op uit. Veel effect had het
strooien niet, doordat de pekel
zich door het weinige verkeer nau-
DONDERDAG 4 JANUARI 1996
Vindingrijk: schaatsend achter de kinderwagen in Oosterend. (foto Dirk Kuiter)
welijks vermengde met het ijs en
de temperatuur onder nul bleef.
Omdat toch bijna niemand de weg
op ging, werden de strooiwagens
op oudejaarsavond tegen een uur
of tien aan de kant gezet,
Eén rijstrook
Hoewel de hoofdwegen op nieuw
jaarsmorgen al voor dag en dauw
werden bestrooid, was het resul
taat weinig bemoedigend. De
meeste wegen waren slecht. Al
leen de rijstrook op de Pontweg in
de richting van de boot, was rede
lijk begaanbaar. Dat kwam door
dat het ijs werd losgereden door
(Duitse) vakantiegangers die huis
waarts keerden. Er kwam echter
nauwelijks verkeer vanaf de boot,
zodat de andere weghelft glad
bleef. Minder gangbare trajecten
bleven helemaal ijzig. Verkeers
drempels en hellingen vormden
veranderden in onneembare hin
dernissen.
De strooiwagens hielden de bus-
routes en doorgaande wegen in de
dorpen bij zodat die voor auto's re
delijk begaanbaar waren. De AOT-
bussen reden wel, maar sommige
trajecten waren dermate slecht,
dat die werden gemeden.
Stobbe en Evert de Vries, artistiek
directeur van het PKF. Direct na de
laatste voorstelling op zaterdag zal
deze jury uitsluitsel geven over
welke kandidaten aan het festival
mee mogen doen. Buiten deze jury
om mag het publiek elke avond
een publieksprijs toekennen.
Deelnemers
Volgende week donderdag tot en
met zaterdag is theater/restau
rant Klif 12 in Den Hoorn weer het
toneel van de eindselectie voor
het Postbank Kleinkunstfestival
(PKF). Dit evenement (voorheen
Amsterdams Kleinkunst Festival)
is, naast Cameretten in Rotter
dam en het Leids Cabaret Festi
val, één van de toonaangevende
talentenjachten op het gebied van
kleinkunst en cabaret. In Klif 12
zullen negen kandidaten voor het
voetlicht treden, waarvan er zes
zullen worden toegelaten tot de
eindstrijd, die in Amsterdam zal
plaatsvinden.
Gedurende drie avonden zal het
toneel van het Hoornder theater
gevuld worden met aankomende
talenten, die trachten de Wim
Sonneveld-prijs in de wacht te sle
pen. Voor het echter zo ver is, heb
ben ze nog een lange weg te gaan.
Na de schifting op Texel volgt een
tweede jurering in Amsterdam,
waar er van deze kandidaten nog
maar drie overblijven. Die zullen in
maart in het De la Martheater nog
maals hun best moeten doen voor
een uitgebreide vakjury. De beste
mag zich dan winnaar van het
festival noemen en wordt beloond
met de Wim Sonneveld-prijs. Eer
dere winnaars zijn de inmiddels
bekende Job Schuring, Basterd,
Kiki Heesels, Ajuinen en Look en
Maarten van Roozendaal, terwijl
vorig jaar De Vliegende Panters
met de hoogste eer streken. Veel
van deze cabaretiers hebben na
deelname aan het PKF in Klif 12
op het podium gestaan met een
avondvullend programma.
Op Texel laten elke avond drie kan
didaten hun kunnen zien. De eer
ste voorstelling begint om 20.30
uur, de laatste om 22.00 uur. Zij
zullen (buiten het publiek) worden
gadegeslagen en gewogen door
de jury, die dit jaar bestaat uit Ro
bert Ceelen, manager Gimmick
Productions, Cor van Heerwaar
den, eigenaar van Klif 12, voor
zitster Tetske van Ossewaarde,
actrice en cabaretière, acteur Jaap
De eerste voorstelling op donder
dagavond wordt gegeven door Ca
baret Typisch!, dat traditioneel
cabaret brengt, waarbij liedjes,
acts en conférences elkaar afwis
selen. Het thema van hun voor
stelling is „normen en waarden".
Zodra het ijs is gebroken, is de
beurt aan Ernst van der Pasch (pi
ano en zang) en Marijke Haverkom
(hobo), die als het duo „Ernst" het
programma „Zakdoek vol ver
driet" brengen. Dit programma
wisselt tussen uitersten als haat
en liefde, leven en dood, volwas
senheid en puberteit. De eerste
avond wordt afgesloten door het
Nijmeegse „Trio Liedjes" (Wilbert
Friedrichs, Christel Gelderman en
Ger Schoren). Dit trio brengt lied
jes over liefde, leven en dood,
maar dan wel over perverse liefde,
moeizaam overleven en een plezie
rige begrafenis.
De tweede avond wordt begonnen
door de groep N'mbusi, die absurd
theater wil brengen. De groep (Fe-
dor van Eldijk, Harmen Zijp, Mare
van der Burgt, Pepijn van Dorst en
Ronald Snijders) gaat er van uit
dat het steeds moeilijker wordt ta
boes te vinden die nog niet zijn
doorbroken en probeert slechts
het publiek deelgenoot te maken
van de chaos die overblijft. Na de
ze groep treedt het duo (Patrick
Meivin) Hoving en (Marko) Borst
voor het voetlicht. Hoving en
Borst zijn geen onbekenden in de
wereld van het cabaret en kwa
men in de finale van het Groninger
Cabaret Festival. Zij omschrijven
hun stijl als „muzikaal cabaret".
De avond wordt afgesloten met
een optreden van Tom Sligting die,
afkomstig uit de „stand-up come
dy" een „interactieve performan
ce" brengt, waarin scherpe
teksten worden gecombineerd
met liedjes en visuele grappen.
De laatste avond van het festival
treden achtereenvolgens op „Het
Blauwe Uur", Eric Koller en Geert
Hautekiet. Hautekiet is een wat
verlegen zanger die zich probeert
te verbergen achter een gevleugel
de piano en drie glazen rode wijn.
Daar bezingt hij zijn dorst naar
drank, vrouwen en eenzaamheid.
„Het Blauwe Uur" (Jean Coolen
en Kees van Belthoven) beweegt
zich met het programma „Een foto
van een mooie dag" tussen de
dromerigheid van Nescio, de fra
giele verstilling van Liselore Gerrit
sen en de schaamteloze, rusteloze
liefdeslust van Jacques Brei. Eric
Koller geeft niet méér informatie
over zijn programma dan: „Lullig:
Je staat voor een volle zaal en je
kunt geen woord uitbrengen. Dat
is lullig."
Het festival in Klif 12 wordt gehouden op
donderdag-, vrijdag- en zaterdagavond
(11, 12 en 13 januari). De voorstellingen
beginnen om 20.30 uur. de toegangsprijs
is 15,= per avond (f12,50 voor Vrienden
van Klif 12), een passe-partout voor drie
avonden kost f37,50 (f30,=
