Johannes was het Ludovicus Kikkert licht van Texel" I Tekort nieuwe Bolder geslonken tot 4 ton Ir KIKKERTSTRAAT C3.ru o on ■h wm asu IEXELSE COURANT dia Mardanian Wethouder Eelman positief gestemd Beslissing valt in september Collecte Lever en Darm Stichting Tweede rotonde geeft problemen voor ruiters r J.L.KIKKERT NOTARIS OP TEXEL I IJIEROE VOOR EEN VUURTOREN OP HET EILAND Een rondje voor de hééééle tent VOOR HET EERST t i .LICHT OiXTSTOREV «OOR V TE 1 VQVTHBE VRIJDAG 21 JUNI 1996 ;ien worden opgelost. Die man met haar in haar eigen taal pra- Vandaar dat we het zo hebben gepakt", vertelt Guiljam. Wantrouwen vrouw heeft een eerste gesprek de iNLIA-vertegenwoordiger ge- maar was terughoudend met het jn van antwoorden „Zeweetniet >hem kan vertrouwen", verzucht jam „We hebben haar ervan ■obeerd te overtuigen dat ze te- DVer hem openheid van zaken ilgeven, maar ze zegt dat wij niet en hoe het daar is. Je kunt me- ,d vertrouwen ji Mardanian zit erg in over haar i. Daardoor is ze erg emotioneel lerloopt de communicatie moei- m „Als we doorvragen begint ze uilen Ook over de mishandeling ,eorgië wil ze niets zeggen. iam denkt dat Kolia Mardanian leert Moskou te bereiken, waar hij broer heeft. ,,Maar het feit dat al je tijd helemaal mets van hem is «men versterkt het onrustige oei dat iets is misgegaan Emigratie steeds zijn er mogelijkheden de familie om de emigratie- cedure naar Canada voort te zet- De Texelse groep heeft de nadese ambassade in Londen van is dat is gebeurd op de hoogte iiacht Kolia Mardanian kan voor beoordelingsinterview elke dag thtin Londen. Hij wordt op 9 juli en Haag verwacht Maar hij moet ;l gevonden worden 4e Tweede Kamerleden (van het Het college beslist in september of de nieuwbouw van De Bolder op het voormalige PEN-terrein aan de Reijer Keijserstraat doorgaat. De nieuwbouw vergt een investering van ongeveer 4,5 miljoen gulden. Van gemeentezijde is een bijdrage van twee miljoen nodig. Momen teel heeft de gemeente dekking gevonden voor 1,6 miljoen. Wet houder Eelman (Welzijn) koestert goede hoop dat ook het resterende bedrag boven tafel komt. Realisatie van de nieuwbouw van De Bolder heeft hoge prioriteit voor de wethouder De belofte die Eelman eerder deed om hiervoor „alle snip pers bij elkaar te leggen'blijkt mets CDA en Groen Links) zijn via INLIA op de hoogte gebracht van het ver haal van de familie Yolanthe Olthof „Voorlopig wordt achter de schermen aan deze zaak gewerkt. Teveel publi citeit zou het gezin kunnen schaden." Burgemeester Van Rappard heeft overleg met de politie gevoerd en op verzoek van de Texelaars is nage gaan wat er met de bagage van het gezin is gebeurd. Volgens de Duitse autoriteiten zijn de niet afgesloten vuilniszakken keurig op het vliegtuig gezet. teveel gezegd. Ongeveer een miljoen komt beschikbaar uit het jaar overschot van 1995. 500.000,- wordt geput uit het fonds Wet Voor zieningen Gehandicapten (WVG), waarin jaarlijkse overschotten worden gereserveerd ten behoeve van ge handicapten. In 1994 en 1995 is het fonds gegroeid tot ƒ700.000,- Mocht in de toekomst blijken dat er tekorten onstaan voor het doel waan/oor dit fonds eigenlijk is bestemd, dan wor den deze uit de Algemene Reserve toegevoegd Het resterende tekort hoopt de wet houder te dekken met een bijdrage van de provincie. Zekerheid hierover heeft Eelman echter nog niet Sanering Wat Eelman betreft hoeft een andere prioriteit van de gemeente, realisatie van het fietspad langs de Vuurtoren- weg. hiervoor niet te wijken. De kans Collectanten van de Nederlandse Lever Darm Stichting (NLDS) gaan in de week van 23 tot en met 29 juni de straat op Het geldt is bestemd voor de bestrijding van de ziekte van Crohn, een ernstige, chronische darmontsteking die het leven van jonge mensen verwoest. Gitten zijn ook welkom op gironummer 2737. is echter aanwezig dat dit project een jaar opschuift. Vooruitlopend op de beslissing over De Bolder, zijn de voorbereidingen voor de nieuwbouw in volle gang. In samenwerking met medewerkers van De Bolder heeft de architect tekenin gen geméakt voor de gebouwen. Die zijn gepland op het voormalige PEN- terrein. waarvoor de sanering elk moment kan beginnen De gemeente heeft hiervoor overleg gevoerd met verontruste omwonenden. Die vrees den dat verontreiniging zou door lekken naar hun tuinen Eelman: „De knelpunten zijn opgelost De provincie heeft al laten doorsche meren ook op de kruising Pontweg Akenbuurt een rotonde te willen. In 1998 zijn de verkeerslichten daar af geschreven en is daarmee de weg vrij voor een andere oversteek uit veiligheidsoogpunt. Dick Drijver van Texels Belang, die geen voorstander van rotondes is. maande wethouder Schilling dinsdag avond eerst de ervaringen met de rotonde bij de Hoornderweg af te wachten alvorens een beslissing wordt genomen over een nieuwe Jan Koolhof van het CDA wees erop dat een rotonde bij Akenbuurt over stekende ruiters voor een probleem plaatst. Voordat de veiligheids discussie in alle hevigheid opnieuw kon losbarsten, kapte de wethouder het onderwerp af Streep. De streep die het fietspad langs de Emmalaan in twee helften deelde, is verdwenen. Op verzoek van Groen Links zal deze weer wor den aangebracht ierde voor een vuurtoren op het eiland", staat op het naam- itje van de Kikkertstraat in De Cocksdorp. Veel meer weten meeste mensen niet van notaris Johannes Ludovicus Kikkert 10-1878). De man had meer in zijn mars, blijkens de veel- van nevenfuncties en bezigheden waarmee hij doende was, «as reserve-officier, cartograaf, strandvonder, dijkgraaf, Biteraadslid/wethouder, lid van Provinciale Staten, vice- isivan België, consulair agent van Sardinië, lid van het col- toezicht van het Huis van Bewaring in Den Helder, mlijk vertegenwoordiger van prins Hendrik (de „Zeevaar- 'jraor diens particuliere belangen op Texel, belegger in aan- fjte ondernemingen en lid van diverse commissies en ra- Hij was daarbij niet afkerig van avontuur en getuigde idurend ook van sociaal gevoel en een verlichte geest. Door filing, opleiding en ervaring keek hij verder dan de grenzen zijn eiland. blikt allemaal uit het meer dan pagina's tellende boek „Het licht lexel", geschreven door histori ën nakomeling J.G. Kikkert in tïoome. Jiverde" op het naamplaatje is minder gelukkige bewoording, er blijkt niet uit dat de pogingen :en vuurtoren op het eiland te :n ook werkelijk succes hebben een paar kilometer maar liefst 18 schepen Dalmeijer zocht in 1852 contact met zijn vriend Tekele Rijnszoon Zwaai, die bereid was ideeen over een be tere beveiliging van de verraderlijke kustwateren van Texel op papier te zetten. Zwaai had er verstand van Hij had zeven jaar de wereldzeeën beva ren en werd in 1833 schoolmeester in Den Hoorn en vervolgens school- WMofittof 18V7-- ui(or«MSS3 rftkii Mil- $60 ^rilptSpil^v C tent van de door Kikkert getekende wrakkenkaart". teverd. Deze onbedoelde mis- 'ing wordt echter ruimschoots gemaakt door het feit dat Kikkert ls zijn leven gretig erkenning en beft geïncasseerd voor zijn initia tor ook ontluistering viel hem tol want het tegengaan van epsstrandingen was met in het '9 van de jutters. en zonder direct resultaat werd gedaan door schipper C ,eiiervan de reddingboot, die uit tonde eigen ervaring wist hoe arlijk de wateren rond Texel wa rn hoeveel schepelingen als ge- torvan jammerlijk omkwamen '9olven. Spraakmakende ram- waren bijvoorbeeld de stranding 9a Duitse brik Dorothea op de 'andse gronden in 1841, de bding van de Deense Eric ton op de westkust in 1849 en 'ergaan van de Agnes in het- toar. Dalmeijer en zijn mannen !n 17 opvarenden van de Agnes 'ligheid te brengen, maar de 42 'en kwamen om. Alleen al in de '852 en 1853 vergingen op de kust van Texel in een strook van hoofd in Oudeschild. In zijn vrije tijd gaf hij zeevaartonderwijs. Elf leerlin gen van hem brachten het tot kapitein en bijna 100 tot stuurman. In Zwaals artikefjets over de noodzakelijkheid van een kustlicht op het eiland Texel" in een nautisch tijdschrift werd onder andere geconstateerd dat het enige oriëntatiemiddel voor de scheepvaart bij Texels noordpunt bestond uit een steng (hoge mast of kaap) wat hoogst onvoldoende was en in elk geval 's nachts geen effect kon hebben. Het artikel had tot gevolg dat bij De Koog een vuurscherm werd geplaatst. Maar ook dat was een lapmiddel Er Johannes Ludovicus Kikkert. moest een volwassen vuurtoren ko men in de noordpunt zo dicht moge lijk bij het zeemansgraf Eierlandse gronden. De autoriteiten hadden het benodigde geld er echter niet voor over. Vreemd Het was een merkwaardige situatie Terschelling had wèl een vuurtoren, de in 1594 gebouwde 50 meter hoge Brandaris Ook Den Helder was bij nacht en ontij door zeevarenden goed te zien dank zij de lichtbundels van een vuurtoren, maar het veel gevaarlijker zeegebied ertussen met. Johannes Ludovicus kikkert was het eens met Zwaai Dat het hem lukte om het geld los te krijgen voor de bouw van de toren, was vooral te danken aan zijn vele connecties bui ten het eiland, met name zijn lidmaat schap van Provinciale Staten van Noordholland Toen Tekele Zwaan als gevolg van een conflict met de ge meente over zijn salaris naar Ter schelling vertrok, werd Kikkert de voorman van de vuurtorenbeweging. Hij kon goed lobbyen en bestookte elke instantie die op dit gebied wat te zeggen had met mondelinge en UHHEL De jutters op Texel waren met de vuurtoren natuurlijk minder blij. Velen van hen waren voor hun inkomen voor een belangrijk deel afhankelijk van wat de zee op het strand bracht Kikkerts „ijveren" voor een vuurtoren heeft hem op Texel niet populair ge maakt. Niettemin voelde hij zich als geboren en getogen eilander met het volk verbonden Zeevaart Het was aanvankelijk niet de bedoe ling dat hij Kikkert zijn vader Abram zou opvolgen als notaris. Die functie was toegedacht aan zijn oudere broer Pieter. Johannes ging naar de zee vaartschool in Amsterdam Tót varen kwam het echter met, want Pieter stierf op 22-jarige leeftijd en Johannes werd teruggehaald naar Texel, waar hij als 15-jarige aan de slag ging op het drukke notaris kantoorvan zijn vader. Die drukte had onder andere te maken met grote veranderingen die zich in die dagen op het eiland voordeden, zoais ae aanleg van de Eierlandse polder Johannes werd notaris maar bleef intense belangstelling houden voor de zee. Veldtocht Hij had ook politieke belangstelling en een nationalistische instelling. Toen in 1830 de Belgen in opstand kwa men tegen Willem I. wat uiteindelijk tot afscheiding leidde, nam Johannes Ludovicus deel aan de Tiendaagse Veldtocht, ondanks verzet van zijn De hermneringsplaat naast de ingang van de vuurtoren. schriftelijke pleidooien. De notaris maakte daarbij gebruik van zijn cartografische hobby Een in 1846 door hem getekende kaart van Texel gaf hij opnieuw uit in 1854 en 1863 en daarop waren alle strandingen sinds 1847 in de vorm van scheepjes ingetekend. Het is de bekende „wrakkenkaart" waarvan een herdruk ook nu nog te koop is. Baksteen In 1863 werd eindelijk tot de bouw besloten. Het Loodswezen koos voor een 35 meter hoge bakstenen toren (dus geen gietijzeren zoals er in die tijd diverse werden gebouwd langs de Nederlandse kust en in Nederlands Indie) plus woningen voor de opzich ter en drie lichtwachters, magazijn en werkplaatsen, gegroepeerd rond een plein. De ontwerper, bouwkundig ambtenaar van het Loodswezen Q. Harder, legde 25 juli 1863 de eerste steen en ruim een jaar later was de toren klaar. Johannes Ludovicus Kikkert kreeg van de minister van marine het eer volle verzoek om het (petroleum)licht op de nieuwe toren officieel te ontste ken op 1 november 1864. Dat werd een groot feest, waarvan J.G. Kikkert in zijn boek uitvoerig verslag doet. Dat de vuurtoren effect had, bleek al spoedig. Een paar dagen na de ope ning kon een gestrand Hannovers schip over de banken worden vlot- getrokken, hoewel het daarvoor gun stige tij in het donker viel. Nu konden echter peilingen op de vuurtoren wor den getrokken. Kikkert ontving twee maanden later een brief van de kapitein van het barkschip Maria Veronica dat op 7 januari 1865 in zeer zwaar weer, dank zij het licht van de Eierlandse vuurto ren veilig een haven had weten te bereiken. sen der Nederlanden als die met hun gevolg naar Texel kwamen om te ja gen. Leed Al in 1860 overleed Maria aan tuber culose. Van haar twaalf kinderen stierven er zeven op |onge leeftijd, wat in die dagen niet bijzonder was. Eerdergenoemde onderwijzer Tekele Zwaai verloor in één jaar negen kin deren door difterie. Net als hun vader waren de overle vende zonen nogal ondernemend in zaken. Dat ging een aantal keren mis. Omdat vader Johannes financieel voor hen in de bres sprong, raakte hij zelt in moeilijkheden. Als 51-jarige trouwde hij opnieuw, met de 22-jarige Elisabeth Boom. een notarisdochter uit Purmerend. Bij haar kreeg hij vier kinderen van wie de oudste nog geen drie jaar was toen het stierf. „Johannes Ludovicus Kikkert heeft veel huiselijk leed gekend", stelt his toricus J.G. Kikkert terecht vast De erudiete notaris kende ook andere beproevingen, zoals blijkt uit het laat ste hoofdstuk „Ontluistering' waarin verslag wordt gedaan van Kikkerts bemoeiingen met de Prins Hendrikpolder en ongelukkige specu laties die hem in een omstreden po sitie brachten en hem naar Engeland deden vluchten. Hij raakte volledig in diskrediet, verdween uit het openbare leven. Op 2 mei 1867 kreeg hij van koning Willem III ontslag, niet eervol. Johannes Ludovicus Kikkert bracht zijn laatste jaren door in Maarssen waar hij op 19 februari 1878 overleed. Hij werd daar ook begraven. „Het licht van Texel" is een gedegen biografie, toegankelijk geschreven en verre van saai Bij de beschrijvingen wordt de hoofdfiguur telkens in het toenmalige tijds- en aardrijkskundig verband geplaatst. Tussendoor valt daardoor heel wat te vernemen over de achtergronden die worden be paald door landelijke politieke ontwik kelingen en over het leven op Texel in die dagen „Het licht van Texel. Johannes Ludovicus Kikkert (1810-1878)" Uitgave Uitgeverij Verloren te Hilversum, 105 bldzijden, ingenaaid en geïllustreerd, ver krijgbaar in de boekhandels voor f25,-. Een van de bouwtekeningen van Q. Harder, dwarsdoorsnede. De bakstenen muren van de toren zijn 1,25 meter dik. vader. Kikkert werd tweede luitenant bij de Mobiele Noordhollandse Schut terij en hield tijdens de veldtocht een dagboek bij waarin hij minutieus be schreef wat hij allemaal meemaakte Voor historicus J.G. Kikkert is het een bron van boeiende verhalen geweest, materiaal voor een omvangrijk hoofd stuk van het boek. Volgens de histo ricus wijken de beschrijvingen van Johannes Ludovicus nogal af van het genre dat in die tijd gebruikelijk was. Weinig loze kreten en gebral, nuch ter en voor die tijd kritisch. Na terugkeer op Texel werd de toen 26-jarige Johannes kort na de dood van zijn vader in 1836 tot notaris be noemd. Hij huwde in Amsterdam met de kapiteinsdochter Maria Coninck Westenberg en bewoonde een kapi taal pand met grote tuin aan de Vis markt, tegenwoordiq een deel van 3 De Eierlandse vuurtoren zoals hij er voor de Russenoorlog van april 1945 uitzag. In 1948 hotel Ue Lindeboom. Hij ontving er werd de toren van een extra buitenmantel voorzien en ontstond het huidige thermosfles- veel voorname gasten, zoals de prin- model

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1996 | | pagina 5