Werk Blok v/d Velden
feest der herkenning
Texel kan profiteren
van „Teco-toerisme"
I
F®
Boek over Texels beroemdste schilder
H/
TEXELSE
COURANT
ïtte Kruislaan:
interecht zwarte
liet toegespeeld"
Wedi
edische Post
Drie vissers
Avondrit afgelast
Concert KTF
uitgesteld
Jozefschool op bezoek
bij strandbewaking
Texelse ensembles
in De Worsteltent
DE VAKANTIEKRANT
I
DINSDAG 25 JUNI 1996
)pdanks de ruilverkaveling is Texel toch hier en daar karak-
isiiek Woorden van kunstenaar Ad Blok van der Velden
913-1980) toen hij in 1979 afscheid nam van Texel om zich
het Italiaanse San Remo te vestigen. Gedurende de 39 jaar
hij op Texel had gewoond - en zelfs al daarvoor - vereeu-
gde de landschapsschilder tal van lokaties die nu als „ver
lenen plekjes" te boek staan. Een selectie van zijn zijn uitge-
ide oeuvre is opgenomen in de uitgave „Texel met Pen en
inseel", samengesteld door Jan C. van der Pijl en Gelein
nsen.
karakteristieke plekjes in hoog tempo
vast, met pen en penseel. Juist daar
door heeft de nalatenschap van
„Blok" een grote historische waarde
gekregen, hetgeen duidelijk wordt bij
het doornemen van het boek. De na
latenschap omvat een uitgebreide
collectie pentekeningen en schilde
rijen.
Zak aardappelen
De meeste van Blok van der Veldens
werken zijn nog steeds op het eiland,
zo weet Jan Zwan, die bij benadering
weet bij wie de „Bloks" aan de muur
hangen. De koopman verschafte de
schilder in tijden van gebrek aan op
drachten regelmatig werk „Want ook
in schrale tijden moest er brood op de
plank komen", wist wethouder
Eelman-van 't Veer, die memoreerde
dat Blok van der Velden zijn schilde
rijen wel eens voor een zak aardap
pelen van de hand had gedaan.
De werklust van de kunstenaar blijkt
9bk van der Velden.
(Archtol Toxolso Courant)
nrondie Een beetje Texelaar weet
daarmee wordt bedoeld De volg-
(waarm de pentekeningen en de
üenjen van Blok van der Velden
telboek zijn geplaatst is zodanig
een rondgang over het eiland
gemaakt Maar dan wel het
uivan vóór de ruilverkaveling, die
I53in gang werd gezet en een
'«stelbare ommekeer voor het
tischap betekende. Juist dit land-
tap, met hier en daar een ver
teboom en een van juthout ge-
él landhek waren de kunst
dierbaar. Hij voelde de ruil-
ithg aankomen en legde de
uit de grote collectie Drentse werken.
Tijdens zijn gedwongen verblijf in
Assen in de winter van 1944 op 1945
greep hij iedere gelegenheid aan om
te tekenen Een groot deel kwam in
bezit van Zwan De vriendschap tus
sen beiden bleef bestaan tot de dood
van de schilder. Zwan verkocht on
langs honderd tekeningen en aqua
rellen aan de gemeente, waarvan een
deel is geschonken aan het stad
bestuur van Assen. Zwan zorgde er
ook voor dat Ad Blok van der Velden
werd herbegraven op het eiland, waar
hij zoveel heeft gewerkt en waarvan
hij zoveel hield.
Kiezen
In het boek staan werken uit Zwans
collectie, maar ook mochten de sa
menstellers gebruik maken van de
schilderijen die eigendom zijn van de
gemeente, die over de grootste Blok-
collectie beschikt Daarnaast stelden
veel particulieren hun bezit beschik
baar om op de gevoelige plaat van
kunstfotograaf Pieter de Vries te wor
den vastgelegd. Echter met iedereen
die gehoor gaf aan de oproep van
Van der Pijl en Jansen, zal het werk
terugvinden in het boek Zo kregen ze
namelijk twintig schilderijen van de
Leemkuilboerderij aangeboden en
tien van Zuidhaffel ,We moesten
een keus maken'verontschuldigde
Van der Pijl zich
In de twee rondjes Texel in het boek
Pentekening van Blok van der Velden van het Galgenland/e aan de Schansweg. met gezicht op Westergeest
Samenstellers Jan van der Pijl, Gelein Jansen en uitgever Harry Wuis. Op de toto
ontbreekt initiatiefnemer Jan Zwan. iroto gvram Tmmermont
zijn dan ook veel boerderijen te zien
die er nu met meer zijn. Opmerkelijk
is de verandering die het landschap
heeft ondergaan. Veel tuinwallen,
schapenboeten en opmerkelijk wei
nig bomen in het landschap, weerge
geven in de impressionistische, ro
buuste stijl van de schilder, die zich
in Zijn jeugd door Van Gogh liet inspi
reren.
De artistieke aanleg van de jongeman
uit Dordrecht werd al snel onderkend
door zijn vader, die hem aanspoorde
zijn talent te ontwikkelen Hij werd lid
van het tekengenootschap Pictura en
leerling van de Academie voor Beel
dende Kunsten. Zowel in Dordrecht,
als na zijn verhuizing naar Texel in
1940 was zijn produktiviteit enorm
Na de veranderingen op het eiland
werkte hij nog op Terschelling, en la
ter ging hij steeds vaker naar Frank
rijk en Italië Dit land werd zijn aller
grootste liefde.
Behalve de tekeningen en schilde
rijen, omvat het boek tal van citaten,
anekdotes en aantekeningen van
Blok van der Velden Ze zijn afkom
stig uit geschreven materiaal dat de
samenstellers kregen aangereikt
door Jan Zwan, die goede contacten
heeft met Bloks dochter Saskia. Zo
kwam er zelfs stukjes dagboek te
voorschijn van de overleden schilder,
dat volgens Jansen uit zestien hoofd
stukken bleek te bestaan en was bijna
voltooid Dat en andere aantekenin
gen leverden de ingrediënten voor de
tekst waarmee het boek is aangevuld.
„Want velen willen iets weten over de
persoon achtereen kunstwerk", stel
len de samenstellers vast. „Het boek
is dus eigenlijk door Blok van der
Velden zelf geschreven.
Erkenning
Uit de citaten en spreuken blijkt dat de
kunstenaar behalve met penseel, ook
kon schilderen met woorden. Blok
van der Velden, "k Ben benieuwd wat
ze er van zullen terecht brengen als
ze ooit dat boek over de enige echte
kunstschilder die ooit op Texel was.
gaan schrijven. Nou ja. zoveel inte
resseert het me nou ook weer niet.
Het is voorbij tijd Wat ik wel wil is.
graag erkenning krijgen voor mijn
pastels.
Die pastels waarover Blok rept ver
vaardigde hij op latere leeftijd en zijn
ook in het boek opgenomen.
Telefoon
Zichtbaar is dat de samenstellers van
het boek niet hebben bezuinigd op de
lithokosten. Pieter de Vries is er in
geslaagd de kleuren op realistische
wijze weerte geven. Financiering van
het boek werd mogelijk dankzij de
bemoeienis van Harry Wuis. die tij
dens de presentatie in Hotel Opduin
vrijdag een indrukwekkende rij spon
sors opnoemde.
Wethouder Eelman kreeg de eer het
eerste exemplaar te overhandigen
aan Bloks dochter Saskia Zelfs kon
ze niet op de presentatie in De Koog
aanwezig zijn, daarom werd het boek
per telefoon overhandigd Wèl aan
wezig was Bloks kleindochter, die ook
een boek kreeg.
Bezoekers van de presentatie kon
den genieten van een collectie Bloks
die werd geëxposeerd in hotel
Opduin. Ook in de vernieuwde
Rabobank hangt tot eind juli een ver
zameling schilderijen van Blok van
der Velden.
Wat wethouder Eelman betreft blijft
het daar met bij Ze liet doorscheme
ren dat de gemeentelijke verzameling
schilderijen van Blok van der Velden
eigenlijk een vaste plek verdient. Voor
zo'n permanente tentoonstelling
voelde ook Bloks dochter Saskia. die
tijdens een emotionele toespraak per
telefoon liet blijken graag materiaal af
te staan voor een vaste Blok-exposi-
tie,
De ingebonden, geïllustreerde uit
gave „Texel, met Pen en Penseel
omvat 156 pagina's en is voor ƒ95,-
te koop in de boekhandels en in
Galerie Het Posthuys.
lewoners van de Witte Kruis-
ndie bezwaar maken tegen de
fflvan twee woningen, vinden
tijten onrechte de zwarte piet
S«n toegespeeld. Volgens hen
architect Jan Koorn niet be-
dlotaanpassingen, hoewel vo-
«eek in een vergadering van
raadscommissie ROH werd ge-
jd van wèl. Koorn erkent dat
ar een andere gevel niet te pra-
ivalt, maar hij wil een deel van
omwonenden tegemoet komen
«reen schutting te plaatsen.
«dag 10 juni waren de buurtbe-
iws uitgenodigd door de ge-
voor een onderhoud, waarbij
'architect en tevens verkoper Jan
om aanwezig was. Namens de
meente waren wethouder Daan
Hing, burgemeester W. van
dpard en ambtenaar Olaf Storms
sent. Overeengekomen werd dat
Jrn met de buurt zou praten over
"passingen
i'fiiiTfiiiri
medische post ondergebracht in
"maatschap. Dit maatschap ga-
'deert dat er altijd een assistent
schikbaar is. dus dat voor vervan-
J wordt gezorgd bij ziekte In de
Ie situatie gaf dat wel eens proble-
De assistenten die dit seizoen
lc«rbeurt dienst doen zijn Cordula
i vijfeijkenSaskia Roos, Gerrie
!'en, Fem van Dijk en Jan Vonk.
Texelse artsen zullen zich regel-
9 'aten zien in de medische post
l"Ue oefenen daadwerkelijk su-
J"sie uit. Bij toerbeurt komt dage-
5 een van hen op bezoek.
Aanwinst
%er van het Koger dorpshuis
e medische post een stukje
SPvoegde waarde voor het dorp.
°ens' zal De Koog niet alleen
Kennen als plaats van vermaak
'ook als plaats waar voor de
lit?k-1 9ezor9d" Agter liet blij-
a' 'i de' openingsfeest liever
mbineerd had gezien met de of-
opening van het hele dorps-
^mplex, maar hij rekende er op
Stimepo ook dan weer van de
"lis.
^uis van vereniging De
"9 adplaats sprak zich lovend uit
p post. Als geschenk overhan
dig'' de V'a^ van c'e belangen-
Vrijdag 14 juni vond een ontmoeting
plaats tussen buurt en architect in
restaurant Theodorahoeve Bij die
gelegenheid overhandigden de be
woners een alternatieve tekening van
het vooraanzicht van de twee vtonin-
gen Koorn zou er maandag 17 juni
op terugkomen. Dat gebeurde, maar
met de mededeling dat hij mets aan
zijn ontwerp wilde wijzigen.
Dinsdagavond 18 juni werd de kwes
tie besproken door de raadscommis
sie ruimtelijk en huisvestingsbeleid.
Van gemeentewege werd gesteld dat
er overleg was geweest en dat Koorn
compromisvoorstellen had gedaan.
Volgens de buurt klopt dat niet. Ze
trekken hun bezwaar met in, ook.al
hebben ze volgens eigen zeggen
niets tegen de bouw van woningen op
die plek „Maar wèl tegen dit type
woning in deze buurt."
De zaak ligt anders, zegt Jan Koorn
desgevraagd „Ik heb te maken met
een koper en die wil geen steen wij
zigen Daar kan ik niet aan tornen
Bovendien conformeer ik me aan het
advies van de welstandscommissie
en aan het besluit van de rechter, die
het bezwaar van de omwonenden
slechts gedeeltelijk gegrond heeft
verklaard Het punt is volgens mij dat
men zich overrompeld voelt. Daar
voor heb ik mijn excuses aangebo
den Als ik dit geweten had, had ik het
anders aangepakt."
De bewoners van de Witte Kruislaan
die de bouw lelijk vinden, komt hij dus
niet tegemoet. Wèl heeft hij de bewo
ners van de Kogerstraat, wier tuinen
aan de nieuwe woningen grenzen,
voorgesteld een lange schutting te
plaatsen om hun privacy te waarbor
gen. Ook is hij bereid de dakkapel uit
te voeren met gefigureerd glas.
Morgenmiddag wordt de zaak behan
deld door de Texelse beroep- en
bezwaarschriftencommissie.
Slechts drie vissers namen de moeite
om naar Paal 12 te komen voor de
achtste wedstrijd om het sportvis
kampioenschap. Arie Vissers ving
eén vis van 20 cm en was daarmee
gelijk winnaar De club gaat nu de
zomerstop in. De volgende wedstrijd
is 15 september om 08 00 uur bij paal
31.
In de vorige krant stond dat de voor
zaterdag 22 juni geplande avondrit
van menvereniging „Tussen wad en
duin" in verband met het voetbal was
uitgesteld. De rit is echter definitief
afgelast Het is organisatorisch
onmogelijk gebleken een rit op een
latere datum in het seizoenpro
gramma in te voegen.
„Vogels kijken is na autoracen de
tweede sport van Amerika, nog
vóór honkbal, ijshockey en
basketbal. Als het waar is dat alle
Amerikaanse trends naar Europa
overwaaien, Texel maak dan je
borst maar nat.'' Aldus Nico de
Haan van Vogelbescherming Ne
derland vrijdagmiddag tijdens de
presentatie van Adriaan Dijksens
boek „De vogels op het Gouwe
Boltje Volgens de van radio en tv
bekende spreker is het goed moge
lijk om een groter aantal liefheb
bers in de Texelse natuur te ont
vangen.
„Er moeten keuzes worden ge
maakt", hield De Haan zijn gehoor
voor. „Veel mensen zijn welkom,
maar met altijd en overal. Eigenlijk
geven de vogels het zelf aan. Kijk
maar naar De Slufter. Prachtig dat je
dat gebied in kunt en er de natuur
kunt beleven, maar de vogels broe
den niet dichtbij de wandelpaden. Zij
bewaren afstand. Als de mens dus te
ver gaat, zullen bepaalde vogels ver
dwijnen. Maar afsluiting van gebieden
is niet persé nodig. Je kunt ook pa
den maken en schuilhutten bouwen,
zodat mensen de vogels dicht kunnen
naderen zonder dat je ze stoort
Vogelbescherming stimuleert dit sterk
in Nederland."
De Haan introduceerde vrijdag in
EcoMare de term „Teco-toerisme":
ecotoerisme (van de natuur genieten
zonder deze te verstoren) op Texel.
Volgens De Haan zou Texel op deze
vorm van toerisme moeten inspelen
en wel zodanig dat de natuur ook pro
fiteert van de verhoogde belangstel
ling.
Decor
Andere sprekers gingen eveneens in
op het „Teco-toerisme".
„Prima, maar laat het niet te ver door
schieten Zie bijvoorbeeld de wild
groei van het wadlopen bij Pieter-
buren", waarschuwde Ben Koks van
het SOVON (Samenwerkende Orga
nisaties Vogel Onderzoek Neder
land).
Adriaan Dijksen plaatste een kritische
kanttekening. „Veel recreanten ge
bruiken de natuur slechts als decor,
zélf zijn ze de hoofdrolspelers: de
picknickers, mountainbikers.
honduitlaters Niet dat dat met moet
kunnen, maar waarom in een gebied
waarvan de hoofddoelstelling natuur
is. Ik zie zulke activiteiten liever in een
aangelegd recreatiegebied. En ik
houd helemaal m'n hart vast als die
recreanten mede de norm gaan be
palen. 'Hondje uitlaten is éen van de
grootste verworvenheden van de
welvaartsstaat, laat de vogels maar
naar andere plaatsen gaan Recrea
tie in natuurgebieden moet wel moge
lijk blijven als het gaat om natuur-
genchte activiteiten: zie de
suggesties van Nico de Haan."
Weidevogels
Dijksen, het feestelijk middelpunt,
wilde de presentatie niet aangrijpen
om te mopperen. Toch stak hij zijn
bezorgdheid voor de Texelse natuur,
en de vogels in het bijzonder, met
onder stoelen of banken Het uitzet
ten van dieren in nieuwe natuurgebie
den noemde hij „schizofreen". Zeer
kritisch was Dijksen over het
amfibisch oefenkamp op De Mok.
„Het kamp frustreert nog steeds de
ontwikkeling van een uniek stukje
natuurgebied op de zuidpunt van
Texel."
De stand van de weidevogels is vol
gens Dijksen nog niet rooskleurig
„Stapje voor stapje wordt vooruit
gang geboekt en er wordt samenge
werkt in de convenantgroep. Maar Je
moet wel over engelengeduld be
schikken", bleef de schrijver mild
Bijna uitgeroeid
Vergeleken met het begin van deze
eeuw broedt in het cultuurland nog
maar een kwart van het toenmalige
aantal kieviten; in de reservaten broe
den er vijf keer zo veel. Maar de be
scherming is tegenwoordig beter ge
regeld. Destijds werden de vogels
zowel op het boerenland als op de
„woeste gronden" flink geëxploiteerd
duizenden eieren werden geraapt
voor consumptie of varkensvoer en
diverse soorten werden geschoten
vanwege hun mooie veren of smake
lijke vlees. Volgens Dijksen waren de
meeuwen rond 1910 op Texel bijna
uitgeroeid Hij prees Staatsbos
beheer (SBB) voor de bescherming
en het beheer, waardoor de vogels
tand ondanks de groei van het toe
risme en andere menselijke activitei
ten is toegenomen.
Op zijn beurt had Martin Kuipers,
sinds kort het nieuwe hoofd van SBB
regio Noordholland, lof voor de schrij
ver. „SBB heeft de kritische houding
van mensen als Adriaan Dijksen no
dig om alert te blijven Vroeger vond
men hem lastig, meende SBB het al
léén te weten en te kunnen. Maar dat
is veranderd. SBB stelt blijvend prijs
op de fervente natuurbeschermer die
de discussie met schuwt."
Medewerking
Lof had Dijksen voor alle Texelse
vogelaars, in het bijzonder de leden
van de Vogelwerkgroep, die hem van
gegevens hadden voorzien. Ook SBB
Texel, die op initiatief van M. Mantje
gedurende twintig jaar vogeltellingen
heeft gehouden, en zijn broer Lieuwe
met wie hij sinds 1965 de vogelstand
in De Dennen in kaart heeft gebracht,
werden bedankt. „Totaal hebben ze
ker honderd Texelse mensen gege
vens voor de avifauna aangeleverd
en dat is voor een klein eiland een
respectabel aantal.
Speciaal noemde Dijksen Cor Smit en
Frits Jan Maas, die elk een hoofdstuk
van het boek voor rekening hebben
genomen, zijn echtgenote Sytske,
onmisbaar als steun en toeverlaat,
professor dr. K.H. Voous, die in het
voorwoord het boek „een combinatie
van realiteitszin en idealisme noemt,
en de medewerkers van drukkerij/uit
geverij Langeveld 8 de Rooy
LenR-directeur Henk van Wijk over
handigde „vers van de pers" het eer
ste exemplaar aan de schrijver. Het
standaardwerk is vanaf heden voor
ƒ59,50 verkrijgbaar in de Texelse
boekhandels en bij EcoMare
Het zomeravondconcert van KTF in
De Cocksdorp dat donderdag zou
worden gehouden is een week uitge
steld. Op 4 juli is namelijk pas de eer
ste Durper markt en daarmee valt het
concert samen.
De Jozefschool uit Den Burg maakte
gisteren kennis met de strand
bewaking. De 36 leerlingen bekeken
de KNBRD-reddmgspost bij de Bad-
weg van De Koog en lieten zich uit
leggen hoe wordt gewerkt met de
boten en het lijnreddingstoestel.
De KNBRD werkt graag aan derge
lijke excursies mee. Deze week wordt
ook een school uifHeerhugowaard
verwacht
Muzikaal talent van eigen bodem laat
zondagmiddag van zich horen in res
taurant De Worsteltent bij De Den
nen. Opgetreden wordt door finalisten
van het door de Texelse Muziek- en
Dansschool georganiseerde Texelse
ensemblefestival op 1 juni j.l.
De winnaars, zes meiden op saxo
foon, zijn van de partij, evenals onder
andere het saxtrio Star Sisters, de
groep Djawi. een big band, de Michiel
Drijver Band en de Sombrero's (Mexi
caans koper). De optredens begin
nen om 14.45 uur en duren tot onge
veer 17 30 uur Bij mooi weer is de
muziek buiten in de nieuwe muziek
koepel. De entree is gratis
Sytske Dijksen krijgt uit handen van uitgever Henk van Wijk een bos bloemen voor de vele uren die zij haar man heeft moeten missen
omdat hij met zijn boek bezig was. Naast haar zit echtgenoot Adriaan met het zojuist ontvangen eerste exemplaar, geheel rechts
spreker Nico de Haan. (Foto Frans Hopman)
Iedere vrijdag verschijnt de
Vakantiekrant met activiteiten
die in een week op het eiland zijn
te doen. Organisatoren kunnen
deze opgeven bij Ruud Nooij, te
lefoon 31 50 34. Evenementen
moeten minstens een week voor
verschijning van de krant worden
gemeld, anders kunnen ze niet
meer worden opgegeven
