NIOZ de oceaan op
met marinevaartuig
r
Luchtslag" rond
elling zeehonden
tggsS»
'e gast bij vlootschouw Paramaribo
nr
TEXELSE Y COURANT
nderzoek algen
oor beter beeld
broeikaseffect
N en Pieterburen tellen geboortes
dplaats 's nachts
neel vandalisme
Politie sust geschil
over parkeerschade
„Bouwzaken fungeert
als architectenburo"
Raad tegen komst
van coffeeshops
Rondvraag blijft
Ondeugdelijk
kentekenbewijs
Hoe objectief is de
welstandscommissie?
Aanrijding
Wat ik zeggen wou.
Brief wèl voor
taxichauffeurs
Ere wie ere toekomt!
Dronken chauffeur
tien dagen vast
Molenkoog krijgt
speelobjecten
VRIJDAG 19 JULI 1996
tisde rol van de oceaan in het vastleggen van koolstof
12) uit de atmosfeer? Om op die vraag een antwoord te
jen vertrok een groep wetenschappers en technici van
NIOZ woensdag naar het Caraïbisch gebied voor een
rtocht van zes weken in het tropisch deel van de Atlan-
he Oceaan. Volgens expeditieleider George Fransz le-
het onderzoek een bijdrage aan de internationale stu-
naar de bufferende rol van de oceaan in het toegenomen
eikaseffect. Bijzondere bijkomstigheid is dat het
erzoeksschip, de HMS Tydeman van de Koninklijke
ine, eerst afmeert in Paramaribo voor een vlootschouw.
de expeditie werden de weten-
opers en technici woensdag
gevlogen naar de Tydeman die
llemstad op Curapao ligt af-ge-
id. De Tydeman is het grootste
noeksvaartuig van de hydro-
ïhe dienst van de marine, ook
de „witte vloot" genoemd Het
defensieschip dat in '76 werd ge
bouwd wordt gebruikt voor de kar
tering, bijvoorbeeld om de verande
ring van hét bodemprofiel te
registreren Ook wordt het schip voor
dertig procent gebruikt voor onder
zoekswerk voor burgerdoeleinden. Bij
de bouw is daarmee rekening gehou
den.
De expeditie die woensdag vertrok
bestaat uit vijftien wetenschappers en
3 technici van het NIOZ Verder heeft
het team twee Canadezen een
Oostenrijkse en een onderzoeker van
de Universiteit uit Groningen in de
gelederen Een paar technici zijn de
groep vooruitgegaan om de onder
zoeksapparatuur te installeren.
Vlootschouw
Het onderzoek kan nog met direct
beginnen, want de Tydeman meert
op verzoek van het ministerie van
Buitenlandse Zaken eerst af voor een
officieel bezoek aan Paramaribo en
deelname aan de vlootschouw al
daar, in verband met de nieuwe rege
ring in Suriname Hoewel de NIOZ-
mensen hierbij slechts op de
achtergrond aanwezig zullen zijn,
wordt er met belangstelling naar uit
gezien
Expeditieleider en initiatiefnemer
George Fransz is vooral benieuwd
naar het verloop van de samenwer
king met de marine. ,,Je zit per slot
van rekening op hetzelfde schip
Belangrijker vindt de onderzoeker
van dierlijk plankton echter de resul
taten die de groep in zes weken tijd
60
40
30
O Station 4
O Stat
l Station 3
Station 2
cf 0
O Station 1
Zuid-Amerika
Afrika
20
10
60
50"
40
3a
20
rtezoeksgebied van de NIOZ in de oceaan en de route die de expeditie volgt.
kan boeken „Zo'n expeditie is een
hele verantwoordelijkheid, zeker om
dat er veel geld mee is gemoeid"
Subsidie
De benodigde ƒ1,2 miljoen wordt
gesubsidieerd door de stichting Geo
logisch, Oceanografisch en Atmos
ferisch Onderzoek (GOA) van het
NWO in Den Haag, die een aanvraag
van Fransz en zijn collega Veldhuis
voor het onderzoek honoreerde. Dat
gebeurt alleen als de studie voldoet
aan de hoogste eisen. Er wordt dus
grote waarde aan het onderzoek ge
hecht. Fransz ,,De toenemende hoe
veelheid C02 in de atmosfeer baart
grote zorgen, omdat hierdoor het
broeikaseffect wordt verhoogd. De
Noord Atlantische Oceaan wordt als
de grootste koolstofbuffer ter wereld
beschouwd, vandaar dat veel belang
aan het onderzoek wordt toegedicht."
Koolstof
Kooldioxide die extra vrijkomt bij de
verbranding van fossiele brandstof
fen, wordt deel opgenomen door
planten op het land en in zee De al
gen in zee worden op hun beurt weer
gegeten door plankton, waardoor de
koolstof via een voedselketen steeds
dieper in het oceaanwater terecht
komt. In de diepte van de oceaan blijft
de koolstof wel zo'n 500 jaar opgesla
gen waardoor de stijging van de
kooldioxideconcentratie in de atmo
sfeer wordt afgeremd. Van alle biolo
gische processen om koolstof te bin
den, is die in de oceaan de meest
actieve
Stabiliteit
Het tropisch en subtropisch deel van
de Atlantische Oceaan is als
onderzoeksgebied gekozen omdat
daar de vastlegging op een diepte
van 100 meter te meten. Er zijn in dat
gebied geen winterstormen en de
temperatuur is vrij constant. Daardoor
is er een hele stabiele en gelaagde
waterkolom en voedselketen, en be
vindt zich op de grens tussen de
warme bovenlaag en de koude die
pere waterlaag het diepe chlorofyl-
Dit is een verhoogde concentratie van
miniscule algjes (circa 0 001 mm)
waar relatief weinig van bekend is.
Tot nu toe is onvoldoende duidelijk
hoe groot de C02 vastlegging in die
laag is
Geografisch hoger en lager gelegen
wateren dan dit oceaandeel lenen
zich minder goed voor dit type onder
zoek. Daar bestaat dit verschijnsel
soms alleen in de zomer.
Algologen
Het team van wetenschappers be
staat uit een groep fyto-plankton- en
Expeditieleider George Fransz van het NIOZ treft de laatste voorbereidingen voor de
reis naar de Atlantische Oceaan
zoóplanktononderzoekers (algolo
gen). Daarnaast gaan chemici mee
en bacterie-onderzoekers Bacteriën
produceren namelijk methaan, en dat
is een tweede veroorzaker van het
broeikaseffect.
Doel van de expeditie is te onderzoe
ken waarom het chlorofylmaximum in
het tropisch deel van de Atlantisch
Oceaan zo stabiel is en welke biolo
gische, fysische en chemische pro
cessen daarbij een rol spelen Uitein
delijk moet het onderzoek resulteren
in een wiskundig model, waarmee de
toekomstige situatie beter kan wor
den voorspeld
Kwetsbaar
Het systeem van uitwisseling van
voedingsstoffen in de oceaan waar
door de koolstof wordt gebonden is
bijzonder kwetsbaar. Elke verstoring
kan dit evenwicht gemakkelijk verbre
ken. Bijvoorbeeld als de temperatuur
stijgt Hierdoor kan het water minder
(Folo Gerard Timmerman)
C02 bevatten, waardoor de opname
vermindert. Het gevolg is dat het
broeikaseffect versterkt, waardoor
het nog warmer wordt. Door de we
reldwijde temperatuurstijging smelten
de ijskappen en stijgt de zeespiegel.
Hierdoor kunnen vruchtbare gebie
den langs de kust in de toekomst
onder water komen te liggen.
Voor NlOZ-begrippen is het een ta
melijk lange expeditie Op 2 septem
ber meert de Tydeman af in Las
Palmas, waarna de NlOZ-mensen
per vliegtuig naar Nederland afreizen
Pelagia
Het onderzoek in de Atlantische
Oceaan is met de enige expeditie van
het NIOZ momenteel. Onder de
codenaam .Triple B" bevindt het ei
gen NlOZ-onderzoeksschip, de
Pelagia, zich voor een fysisch onder
zoek ter bestudering van allerlei be
wegingen van het water in de Golf
van Biscaye.
sdruk in het luchtruim boven
ïehonden in het Nederlands
van het waddengebied. Zowel
istituut voor Bos en Natuur-
noek (IBN) bij 't Horntje als
itehondencentrum in Pieter-
voeren vanuit vliegtuigjes
9en uit van het aantal pasge-
zeehonden.
het IBN telt zeehonden-
Roeker Peter Reijnders al 25
Hij turft in opdracht van het mi
le van Landbouw, Natuurbe-
ea Visserij. Reijnders staat op
Wed van zeehondenonderzoek
«en- en buitenland bekend als
lUtoriteit. Zijn tellingen vinden
op basis van een (zeehon-
erdrag tussen Nederland, Duits-
ia Denemarken. Al deze landen
it hun desbetreffende gebieden
oog beleefde van woensdag
donderdag een rumoerige
1 De politie moest verschil-
malen ingrijpen wegens van-
neen overlast in de uitgaans-
,en ontdekten dat onbekenden
iüw spiegels van geparkeerde
s hadden afgebroken. De politie
tort na twee uur een 21-jarige
henaar in de kraag, die de muur
en discotheek in de Dorpsstraat
■eklad In overleg met de eige-
hetaalde de man 300.- voor het
lenvan de muur
toeks 3.40 uur kwamen er
•en binnen over geluidsoverlast
('Pleintje in de Dorpsstraat. Een
«8e jongen uit Hengelo had zijn
®an aangesloten op twee
etooxen Ondanks een waar-
™ng van de politie draaide de
e"ian be volumeknop met dicht.
Opnamen agenten de installatie
|bar het bureau, waar de eige-
T6' gisteren weer kon ophalen,
hvipen grepen de surveillanten
'zezagen dat een 21-jarige en
Texelaar probeerden een
arnPaal uit de schoppen.
op dezelfde manier de zeehonden om
voor de Waddenzee en zo compleet
mogelijk overzicht te krijgen van de
ontwikkeling van de populatie ge
wone zeehonden
Reijnders zelf wil met op de kwestie
ingaan. In de Harlinger Courant
schrijft correspondent Dirk Kuiter ech
ter dat Reijnders het niet verstandig
vindt dat de medewerkers van de
zeehondencrèche in Pieterburen op
eigen houtje ook de gewone zeehon
den tellen in het oostelijk deel van het
Nederlandse Waddengebied en op
zandplaat de Richel. Reijnders heeft
de afgelopen periode al enkele keren
de zeehonden geteld.
Volgens Reijnders wordt de geboor-
tetop pas aan het eind van deze
maand verwacht en heeft het daarna
pas zin de cijfers vrij te geven.
Opgeblazen
Leme van 't Hart van de zeehonden-
crèche in Pieterburen doet de affaire
af als een „opgeblazen zaak" en wil
niet op de kwestie in gaan. In de
Harlinger Courant geeft Pieterburen
echter wel weerwoord „Er is abso
luut geen sprake van dubbel werk en
er wordt ook niet onder de duiven van
het IBN geschoten. Een bioloog van
Pieterburen doet een eigen onder-
Een 46-jarige automobilist uit
Lochem en een andere chauffeur
konden het woensdagavond niet
eens worden over parkeerschade,
die was opgelopen aan het
Vermaningspad in De Waal. De
politie suste het geschil.
De man uit Lochem verdacht de an
der ervan zijn geparkeerde auto te
hebben aangereden. Deze persoon
ontkende echter. Onderzoek door de
politie wees uit dat de man in kwes
tie inderdaad de schade een gekrast
en gedeukt linkerachterportier, niet
kan hebben veroorzaakt. Het is tot
dusver onbekend wie de schade wél
op z'n geweten heeft.
zoek en daarom tellen we de zeehon
den momenteel, omdat we de cijfers
niet van het IBN krijgen."
Volgens de Harlinger beschuldigen
zowel Pieterburen als het IBN eikaars
vlieggedrag, waardoor de zeehonden
onrustig worden. Ook zou er verschil
van mening bestaan over de telling
van de zeehonden in het wadden
gebied. Zo zou het IBN méér dieren
hebben gezien dan Pieterburen.
Opvang beperken
Een woordvoerder van het ministerie
van Landbouw, Natuurbeheer en Vis
serij bevestigt in de Harlinger Courant
dat er interne problemen tussen
Pieterburen en het IBN bestaan over
de telling
Volgens raadslid Pieter de Groot
van D66 fungeert de gemeentelijke
afdeling bouwzaken als een
architectenburo voor derden. De
Groot stelde het college van b en
w hierover een aantal schriftelijke
vragen, nadat hij maandagavond
de kwestie al aan de kaak had ge
steld tijdens een commissie
vergadering.
De Groot sprak maandag, evenals
Erna Eelman (VVD), er zijn verbazing
over uit dat bouwzaken een school
gebouw voor de gemeente Vlieland
heeft ontworpen en in opdracht van
de Stichting Bejaardenzorg Texel een
ontwerp maakt voor de veertien so
ciale huurwoningen die de plaats van
het vroegere bouwbedrijf Geus aan
het Schilderend moeten innemen.
„Hoe kan het dat bedoelde activitei
ten en hun financiële vertaling niet
terug te vinden zijn in beleidsplannen
van de gemeente?", vraagt De Groot
het college. Ook wil hij van b en w
weten in welke situaties bouwzaken
wél of niet diensten mag verlenen.
Volgens hem moet dat een uitzonde
ring blijven, omdat het oneigenlijke
concurrentie betekent voor de be
staande architectenburo's.
Sterker nog: De Groot vindt dat uit
besteding aan architecten goedkoper
en beter is. In dit verband wil hij wel
eens weten welke kosten zijn ge
maakt voor het ontwerp van open
bare basisschool De Bruinvis, Daar
naast vraagt hij zich af of de
gemeente wel voldoende is verze
kerd tegen aansprakelijkheid indien
een ontwerp niet blijkt te deugen.
Op Texel mogen geen coffee
shops, waar softdrugs worden ver
kocht, worden gevestigd. Dat be
sloot de gemeenteraad gister
avond. Wel drongen meerdere
raadsleden aan op een betere aan
pak van de drugsproblematiek op
het eiland. Wethouder Nel Eelman
antwoordde dat zij hiermee druk
bezig is.
Texels Belang en CDA toonden zich
de felste tegenstanders van het feno
meen coffeeshop Hans Roeper
(PvdA) en Pieter de Groot (D66) lie
ten een ander geluid horen. Beiden
pleitten voor het creeren van een
verkooppunt, waardoor gemeente en
De gemeenteraad wil de rondvraag
niet afschaffen. Een voorstel van
het college om op deze wijze de
vergadertijd te bekorten, werd
deze week tijdens een commissie
vergadering door alle fracties van
de hand gewezen.
De rondvraag is volgens de raad een
middel om op de actualiteit in te spe
len. Bovendien verlevendigt de rond
vraag de vergadering.
De fracties vinden het niet erg dat de
vergaderingen soms lang duren Een
goede besluitvorming staat in hun
ogen voorop, met de amusements
waarde. Het instellen van spreektijd
beschouwen de fracties als „laatste
redmiddel". In het Reglement van
Orde zal deze mogelijkheid worden
opgenomen. De raad heeft echter het
recht om er niet mee akkoord te gaan
als de voorzitter tijdens een vergade
ring voorstelt om spreektijd in te stel
len.
Een 23-jarige automobilist uit Den
Hoorn kreeg woensdag even na mid
dernacht een bekeuring wegens een
onjuist deel III op zijn voertuig. Tegen
over de politie verklaarde hij dat het
originele kentekenbewijs verloren
was gegaan. Ook de vorige eigenaar
van de wagen, die het deel III heeft
aangebracht, krijgt een proces ver
baal. De bestuurder trok de aandacht
van de politie toen hij met hoge snel
heid over de Pontweg richting De
Koog reed
politie méér grip op de aanwezige
drugshandel kan hebben De Groot
verwees naar een experiment in
Heerhugowaard, waar volgens hem
goede ervaringen worden opgedaan
met de verkoop van softdrugs onder
toezicht van de welzijnsstichting
Hierdoor is niet alleen betere controle
en voorlichting mogelijk, ook worden
dealers geweerd. Zoiets kan ook op
poten worden gezet in Den Burg. in
combinatie met streng optreden te
gen drugshandel op andere plaatsen.
De Groot suggereerde dat het
Texelse politiehoofd hier positief te
genover staat. Wethouder Eelman
moest De Groot teleurstellen. Vol
gens haar is het idee besproken in
een overleg met politie, OSG, het jon
gerenwerk en andere instanties,
maar is besloten om géén coffeeshop
op Texel te starten
Is de Welstandscommissie, die
bepaalt of nieuwe gebouwen
mooi genoeg zijn, eigenlijk wel
onafhankelijk? Deze vraag bor
relde deze week tweemaal in een
openbare vergadering op Zowel
Pieter de Groot (D66) als de
bezwaarmakende bewoners van
de Wittekruislaan bemerkten dat
éen commissielid een ambtenaar
van de gemeentelijke afdeling
bouwzaken is. „Hebben we nu
de ongewenste constructie dat
de linkerhand de rechterhand
controleert?", aldus De Groot in
een schriftelijke vraag aan b en
Op de kruising Beatrixlaan-Gasthuis-
straat in Den Burg vond maandag
omstreeks 17.30 uur een aanrijding
plaats Een 16-jarige bromfietser uit
Groningen verleende geen voorrang
aan een 37-jarige automobiliste uit
Klazinaveen Beide betrokkenen ble
ven ongedeerd, maar hun voertuigen
waren beschadigd.
In het artikel over de te snelle taxi's,
is een onjuistheid geslopen De op
merking van mevrouw Smidt, dat de
brief van de burgemeester met voor
haar chauffeurs bedoeld is, is ver
keerd overgenomen Ze heeft de brief
wèl onder haar chauffeurs verspreid
Op de avond van 31 mei om 23.00
uur kreeg onze schoonzoon René
een ernstig motorongeluk, waarvan
het herstel nu iets zichtbaar is. René
werd met een extra boot naar het
Gemini ziekenhuis gebracht Na een
uur moest hij door naar het VU in
Amsterdam, waar hij nog altijd ligt.
Op de ongeluksavond kregen wij het
bericht door om kwart voor twaalf en
werd onze dochter via de EHBO ver
zocht aanwezig te zijn We zaten
thuis op Rene te wachten René en
onze dochter wonen in Zeewolde. I
Wat doe je dan op zo'n kritiek mo-t
ment? Via de politie hebben wij ver
zocht de Joost Dourleinkazeme in te
schakelen, of die ons midden in de
nacht wilde vervoeren met vier perso-,
nen. Dit werd direct geregeld Twin
tig minuten later lag er een boot klaar
We werden via de wacht door twee
stuurlui ontvangen, snel overgezet.;
Er kwam meteen een busje van de
marine aan, die ons voor het zieken
huis afzette
Mensen, hartelijk bedankt voor deze
prima service die u aan ons heeft
verleend. We hebben met deze brief
even gewacht, in verband met de ont
wikkeling van René. Alle lof: 's nachts
om één uur, geweldig.
Jammer voor wethouder Nel Eelman
dat deze service in haar geval werd
geweigerd. Misschien waren niet de
juiste personen aanwezig in verband
met vakanties Fijn voor u dat het
NIOZ bereid was u terzijde te staan.
Wij weten op zo'n moment hoe be
langrijk het is om bij de patiënt te zijn.
We willen hierbij alsnog een ver
diende pluim geven aan de mensen
van de Joost Dourleinkazeme
Familie Saalmink,
Texel
Een aantal aangeschoten inzitten
den van een auto die woensdag
middag vanaf de veerboot het ei
land opreed, moest van de politie
vrijwel direct het eiland weer ver
laten. De bestuurder, een 37-jarige
man uit Sittard. had niet alleen te
veel alcohol achter de kiezen, maar
ook methadonpillen geslikt. Don
derdag werd bij de veerhaven een
stel dronken Zwitsers aangehou
den. Ze waren tevens in het bezit
van soft drugs.
De man uit Sittard viel op door zijn
rijgedrag, dat aan alcoholgebruik
deed denken. Toen bleek dat hij met
alleen drank, maar ook pillen had
gebruikt, werd hem bloed afgenomen
vooronderzoek. De uitslag hiervan is
over een week bekend.
Aangezien geen van de mede-inzit
tenden in staat was om te rijden, werd
hen een rijverbod opgelegd tot 20.45
uur, zodat het hele gezelschap met
de laatste boot het eiland kon verla
ten Overigens moesten zij dit doen
zonder hun 37-jarige maat. Hij bleek
nog voor 500,- bij Justitie in het krijt
te staan. Aangezien hij dit geld met
kon betalen, kreeg hij tien dagen on
vrijwillig logies aangeboden van de
Helderse politie.
Donderdagmorgen presteerde vijf
toeristen uit Zwitserland het de boot
af te rijden met de nodige alcohol en
drugs achter de kiezen. De auto met
het vijftal werd dicht bij de veerhaven
aangehouden, waarbij alleen de 18-
jarige bestuurder nuchter bleek. De
overigen waren onder invloed. De
politie trof bij hen enkele zakjes soft
drugs aan. Het spul werd in beslag
genomen en vernietigd.
Het terrein van zwembad Molen
koog wordt aangekleed met enkele
speelobjecten. Een verfraaiing,
maar duidelijk geen kunstwerk, zo
oordeelde de adviescommissie
Kunst en Cultuur van de gemeente.
Dat is precies de bedoeling, vond
de commissie Welzijn, die zich
woensdagavond positief uitliet
over het idee van twee Rotter
damse ontwerpers.
De gemeente heeft 27.000,- uitge
trokken voor het project. Een deel is
beschikbaar dankzij de
éénprocentsregelmg bij nieuwbouw
Het restant dankzij een subsidie van
de provincie. Het maken van alleen
een kunstobject was echter niet de
opdracht waarmee de ontwerpers D
de Jong en E van de Wiel uit Rotter
dam aan de slag gingen. De raad
wilde dat er een speelobject zou ko
men dat tevens een verfraaiing voor
het zwembad zou zijn
Het ontwerp bestaat uit een onder
grondse glijbaan, een klimrek en een
wip De wip is achter een muurtje
geplaatst, zodat voor de mensen op
het terras alleen de hoofden van de
kinderen zichtbaar zijn. „Kopje on
der", luidt dan ook de naam van het
ontwerp. Het geheel wordt uitgevoerd
in rood baksteen. De adviescommis
sie Kunst en Cultuur verwacht wel dat
als de kinderen op het terrein spelen
de kunstgedachte achter het ontwerp
alsnog tot leven komt.
