Cjrocn ^warLr Jéxels in het hart-,
Actie voor De Traan roeier
Skilders willen hun
molen zien draaien
Herkansing voor
oeverzwaluwen
N
knul fa zestig
jaar zuster
Visser dodelijk
door boomkor
getroffen
„Nestelmuur" ingestort, maar:
EcoMare ontvangt
de 200.000ste
Zaak Mardanian
loopt nog steeds
VERDER
IN DIT
ummer
Muziekschool barst
uit z'n jasje 2
Ten Cate houdt het
voor gezien 2
Vlielanders zwemmend
naar huis 5
Kennismaking met
nationale Friese sport 7
Waterzaal EcoMare
vordert gestaag 8
Ongewenst achteruit-
Tas ontvreemd
op veerboot
Inbraak in schepen
De kaart die de handtekeningenzetters krijgen om voor hun raam te zetten.
pGERICHT 15 SEPTEMBER 1887 - NR 11114
DINSDAG 10 SEPTEMBER 1996
Uitgave: Uitgeverij Langeveld en de Rooy bv
ijrkstraat 10, 1791 AC Den Burg, telefoon 0222 - 36 26 00
Advertenties/abonnementen/bezorging:
telefoon 0222 - 36 26 00. fax 0222 31 41 11
VERSCHIJNT DINSDAGS EN VRIJDAGS
ÖNNEMENTSPRIJS ƒ54,55 PER HALF JAAR, LOSSE NUMMERS ƒ1,50
Redactie: tel. 0222 - 36 26 20, fax 31 41 11
Buiten werktijd:
Gerard Timmerman, Schoorwal 11, Den Burg, tel. 31 46 87
B.g.g. 06 - 53 16 86 57, 06 - 53 14 91 08 of 06 - 52 78 43 20
let een kaart voor je raam vannacht." Met enige dichter-
kevrijheid ten aanzien van deze bekende liedtekst is door
udeschilder Bert Koning een actie gestart. Hij wil de mo-
De Traanroeier weer draaiende hebben en hij is niet de
ige, gezien de handtekeningen die hij sinds zondag heeft
pgehaald. ledereen die tekent krijgt een fraaie ansicht-
art. De bedoeling is dat deze voor het raam wordt ge-
aatst tot de molen weer in beweging wordt gezet.
Traanroeier, die staat op het ter- het raam naar de molen om te zien
»an het Maritiem en Jutters- uit welke richting de wind kwam Ik
iseum, is in 1962 door de ge- ook. Totdat hij anderhalf jaar geleden
mte overgedragen aan het toen- ineens werd stilgezet. De inwoners
ge Provinciaal Electriciteitsbedrijf
ordholland. Bepaling bij die over-
icht was dat de PEN van de molen
een „functioneel geheel" zou
iken Er volgde een uitgebreide
usie, waarna de molen inderdaad
bedrijf werd genomen voor
inciteitsopwekking.
el dat moment draaide De Traan-
»er weer dagelijks. Het werd een
ten voor de Texelaars, zowel op
op zee. „Menig visserman
;de molen en wist dan dat hij thuis
vertelt Bert Koning. De molen
zo geautomatiseerd dat het
jen (het draaien van de kap op de
■d) vanzelf werd geregeld
Waarom?
inwoner van Oudeschild houdt er
helemaal niet'van om in het mid-
punt van de belangstelling te
tn „Maar ik woon en werk in Skil.
ereen keek 's ochtends altijd uit
Het is het paradepaardje van Oude
schild. Maar dan moet ie wel draaien."
De Oudeschilder vindt het niet netjes
dat ENW met duidelijk is over de toe
komst van De Traanroeier. ,,Bi| de
overname van de gemeente heeft het
PEN beloften gedaan. Zij zijn gefu
seerd met ENW, dus mag je verwach
ten dat die de afspraken nakomen.
Als ze de molen kwijt willen moeten
ze dat kenbaar maken en niet zomaar
dat ding stilzetten."
Bij het langs de deuren gaan („dat ligt
me helemaal niet, maar voor een
iestig jaar geleden trad Zuster
unulfa in de congregatie van de
lusters van de Allerheiligste Ver-
sser Dat wordt donderdag ge-
lerd in Sint Jan met een mis om
930 uur. Daarna is gelegenheid
mhaar te feliciteren,
lusier Arnulfa is 21 februari 1914
leboren in Zuid-Duitsland. Na
aar intrede wijdde ze zich aan
teverpleging van zieken. In 1967
Mm ze naar Texel, waar ze zich
anvankelijk bezig hield met
huiszorg en kraamverplegmg.
toer werkte ze als bejaarden-
erpleegkundige in het oude Sint
knaan de Molenstraat. Ze com-
sneerde dat met het voeren van
Se dagelijkse leiding
mds de verhuizing naar het
touwe Sint Jan aan de
toatrixlaan genieten de zusters
an hun pensioen. Zuster Arnulfa
leef echter druk Ze verzorgde
fe planten en de tuin van het
omplex onderhoudt sociale
ontacten tussen de bewoners
ïiregelt de inzameling, sortering
n verzending van kleding ten
ivan goede doelen,
toewei ze momenteel haar vele
erkzaamheden afbouwt, is zus-
er Arnulfa nog elke dag in touw.
todoet het graag en heeft vol-
tamg van de vreugde die haar
terk anderen bezorgt,
toe zuster Arnulfa ter gelegen
heid van haar jubileum iets wil
denken, wordt verzocht dat via
en envelop met inhoud te doen
to opbrengst is voor de bouw
tol een kindertehuis in Angola.
goede zaak moet je iets over heb
ben") kreeg hij spontaan steun van
Nora Steen. Tevens werd met Daan
Welboren van Nauta Boek afgespro
ken dat in zijn winkel ook hand
tekeningenlijsten liggen, waar sympa
thisanten op kunnen intekenen.
Gevaarlijk
Volgens een woordvoerder van ENW
zijn inderdaad onderhandelingen
gaande over verkoop van De Traan
roeier. Bij de overdracht van 1982
werd bepaald dat de gemeente het
eerste recht van koop had „Van onze
kant uit zijn ook al enige brieven naar
de gemeente gestuurd, maar daar is
geen reactie op gekomen. We zijn wel
in onderhandeling met de Stichting
Texels Museum."
De woordvoerder verklaart dat mo
menteel geen molenaar voor De
Traanroeier beschikbaar is „Boven
dien is de molen uit veiligheids
oogpunt stilgezet Er zijn problemen
met het kruiwerk." Sinds 1965 is de
molen gebruikt voor energie
opwekking. „Maar hij is met renda
bel", aldus de ENW-medewerker.
„Sterker nog, er moet veel geld bij
Hij verklaart dat ENW naar een voor
alle partijen aanvaardbare oplossing
zoekt. „Er hebben ook al enkele par
ticulieren belangstelling getoond voor
het gevaarte Het is ons erom te doen
dat hij op één of andere manier be
houden blijft voor de Texelse bevol
king."
Koek is op
Na het vertrek van de PEN van Texel
met bijkomend verlies van arbeids
plaatsen heeft het eiland om schade
loosstelling verzocht bij de energie-
verstrekkers Is uit dat oogpunt nog
iets te regelen voor De Traanroeier?
„Nee", verklaart de woordvoerder
stellig „De koek is voor Texel méér
dan op. We hebben al behoorlijk diep
in de buidel getast en onde? andere
terrein voor nieuwbouw van jullie so
ciale werkplaats De Bolder geschon
ken."
Eén gulden
Volgens Jan Kuiper van de Stichting
Texels Museum zijn er inderdaad
contacten met ENW over De Traan
roeier „Die lopen al zolang de molen
stilstaat" Hij beaamt dat dat met
veiligheidsredenen heeft te maken
STM wil de molen overnemen zonder
kosten. „De gemeente mengt zich
daar niet in, die vindt het best dat wij
de molen willen. De PEN kocht 'm
indertijd voor het symbolische bedrag
van eén gulden. Daarvoor willen wij
Nietsvermoedend meldden Jos en
Irma de Ridder uit Didam zich giste
ren met hun twee kleine kinderen
Bram (2'ri) en Laura (1) aan de kassa
van EcoMare Met de entree van het
Gelderse gezin bereikte EcoMare het
aantal van 200 000 bezoekers- Pr-
medewerkster Margreet Sandee
tracteerde het viertal op een
verrassingspakket met educatief
materiaal, souvenirs en knuffel-zee-
honden voor de kleintjes. Bovendien
kregen ze een speciale rondleiding
van dierenverzorger Wiebe Sytsma.
Een ander hoogtepunt was het voe
ren van de zeehonden, waarbij ze
naast verzorger Rens van derZwaag
vooraan bi/ het bassin mochten staan.
Bram en Laura vonden die natte
beesten met hun gespat echter toch
'n beetje eng.
(Foto Frans Hopman)
het monument wel terug Maar dan
moet er ook nog een bedrag bij voor
het onderhoud." Kuiper denkt daarbij
aan zo'n ƒ50.000,- per jaar. „Wij hoe
ven er mets aan te verdienen, we wil
len De Traanroeier alleen in stand
houden. We zijn echter met in de po
sitie om er jaarlijks zelf zo'n bedrag
aan bij te leggen."
Haast bij
Het voorstel is gedaan aan ENW, het
wachten is op reactie Dat deze in
stantie ook onderhandelt met particu
lieren schrikt Kuiper met af. „Ik weet
dat in het verleden enkele Texelaars
'en zuster Arnulfa
(Folo Harry de Grant)
missen het. Ik vond dat er nu maar
eens wat moest gebeuren."
De reden waaróm de molen met meer
draait is Koning onduidelijk. „Huidige
eigenaar is Energie Noord West Ne
derland. Ik wil een afspraak maken
met de directeur, dat is meneer Don
Hem wil ik de handtekeningen aan
bieden."
Beloften
Koning is zondag begonnen met het
ophalen van handtekeningen, omdat
het bijna Open Monumentendag is.
.Deze molen is óok een monument.
De 50-jarige Noordzeevisser Gijs
Messemaker uit Oosterend is
gistermiddag bij een bedrijfsonge
val om het leven gekomen.
Het ongeluk gebeurde rond één uur
aan boord van de TX 29 „Helena
Elizabeth" van de firma P. Drijver
Zoon, toen op ongeveer 45 mijl ten
westen van het Molengat de netten
werden uitgezet. Messemaker werd
ter hoogte van het middel geraakt
door de stalen boom van een der kor
ren en sloeg als gevolg daarvan over
boord. De andere opvarenden trok
ken hem met een pikhaak snel
daarop weer binnen Schipper Marco
Drijver paste mond op mond beade
ming toe. Dat was vergeefs omdat
Messemaker al door de klap van de
boomkor fataal inwendig letsel had
opgelopen en vrijwel op slag dood
moet zijn geweest. De kotter keerde
onmiddellijk terug naar Oudeschild,
waar het stoffelijk overschot aan wal
werd gebracht. De Rijkspolitie te wa
ter stelde een onderzoek in. Ook de
Scheepvaartinspectie zal dat nog
doen De omgekomen visserman was
gehuwd en vader van twee kinderen.
Hij was oorspronkelijk afkomstig uit
Katwijk en sedert enkele jaren werk
zaam bij de firma Drijver.
De wand met nestgaten die ander
half jaar geleden werd aangebracht
in een oude dijk bij Nieuweschild,
is gesloopt. De constructie van de
muur, bedoeld om oeverzwaluwen
te lokken, bleek te zwak. De initia
tiefnemers van Vogelwerkgroep
Texel zullen dit najaar echter een
nieuwe poging wagen.
De „nestelmuur" werd begin 1995
gemetseld door vrijwilligers van de
Vogelwerkgroep, die hiervoor een
bedrag hadden gekregen van Natuur
monumenten. Toen later zand achter
de muur werd gestort, scheurde de
constructie- Hierdoor kwam het werk
aan de wand met honderd nestgaten
lange tijd stil te liggen Vorige week
zaterdag werd het werk hervat Be
doeling was een betonnen wand te
maken om de muur te verstevigen.
Toen daarvoor grond werd weg-
gegraven, stortte een deel van de
muur in.
,Te licht opgezet", concludeert Giel
Witte die de bouw namens de Vogel-
werkgroep coördineert. Besloten
werd de bestaande wand helemaal te
slopen en later dit jaar te vervangen
door een nieuwe Financieel is dat
mogelijk, omdat dankzij veel zelfwerk
zaamheid een deel van het budget
(ƒ4.000,-) nog ongebruikt is Daar
naast beschikt de Vogelwerkgroep
nog over een potje, dat voor dit doel
kan worden aangebroken.
De nieuwe wand zal van een zwaar
dere constructie zijn „Hij wordt dik
ker opgemetseld", aldus Witte. Daar
bij wordt een groot deel van het
materiaal van de oude muur her
gebruikt. Wanneer de herkansing van
start gaat, kan Witte niet zeggen „In
elk geval deze herfst. We doen het
met vrijwilligers, je bent dus gebon
den aan hun tijd."
Volgens Witte heeft één nieuwsgie
rige oeverzwaluw de muur geïnspec
teerd. Tot nestelen kwam het echter
niet. Wél zijn elders op het eiland
broedgevallen waargenomen. Enkele
paren vonden een plekje in een
gronddepot nabij Oudeschild. Op
Texel zijn ze nog, dus het moet hier
lukken om ze te behouden Maar we
willen met afhankelijk zijn van de toe
valligheden Oeverzwaluwen hebben
rechte, verticale kanten nodig. Op
andere plaatsen in Nederland, zoals
langs de grote rivieren, zijn deze wan
den een groot succes. Soms zijn bijna
alle nestgaten bezet.
Voorlopig bevolken schapen in plaats van oeverzwaluwen de oude zeedijk bij Nieuweschild.
(Foto Frans Hopman)
geïnteresseerd waren, want die wil
den er een winkeltje of een restaurant
in beginnen Maar dat kan niet, want
de bestemming is museaal, dus die
hebben zich teruggetrokken Andere
particulieren? Ik kan het me nauwe
lijks voorstellen
Dat er geen molenaar zou zijn voor
De Traanroeier wijst Kuiper van de
hand „Willem Keijser kent die molen
als geen ander Hij is bij ons in dienst.
Nee, het stilstaan heeft alles te ma
ken met groot onderhoud", aldus Kui
per, die erop wijst dat het museum
zelf de kleine klussen aan de molen
verhelpt
Dat er iets moet gebeuren staat voor
hem als een paal boven water. „Ik
ben blij met de actie van de omwo
nenden. Ook wij vinden dat de molen
behouden en draaiende moet blijven.
Meer druk op de ketel7 Wij hebben
geen belang bij ruzie We herinneren
ENW af en toe aan ons voorstel en
daar laten we het bij."
In de zaak van het Armeense
vluchtelingengezin Mardanian is
tot nu toe weinig verandering ge
komen. Terwijl zijn vrouw in
Armenië een huis heeft betrokken,
zit Kolia Mardanian nog steeds
ondergedoken in Georgië.
In het voorjaar werd het uitgeproce
deerde gezin Mardanian midden in de
nacht op Texel van het bed gelicht en
op transport naar thuisland Armenië
gezet Tijdens een tussenstop in de
Georgische hoofdstad Tblisi ontstond
een schermutseling met de douane,
waarbij het echtpaar geld afhandig
werd gemaakt. Daarop nam Kolia de
benen.
De familie Mardanian was in een ver
gevorderd stadium met emigratie
naar Canada Volgens een Texelse
groep sympathisanten bestaat die
mogelijkheid nog steeds. „fVlaar dan
moet Kolia wel opdagen, want hij
wordt voor een gesprek verwacht op
de ambassade van Londen of Bonn",
aldus Bram Guiljam, die regelmatig
telefonisch contact heeft met Zarui
Mardanian. „Zij is tot nu toe twee keer
opgebeld door Kolia, maar kan niet
meer zeggen dan dat hij zit onderge
doken bij vrienden
Volgens Guiljam bestaat wel degelijk
gevaar voor Kolia Mardanian als hij in
Armenie opduikt. Ik kan geen details
geven want die gegevens zijn ge
heim." Guiljam hoopt dat de Armeniër
op één of andere manier contact met
hem opneemt .Waarom hij dat tot nu
toe met heeft gedaan? Misschien is
hij door die uitzettingsactie het ver
trouwen in ons kwijtgeraakt
De Georgische ambassade beloofde
Een 60-jarige man uit Alkmaar ver
oorzaakte-zaterdagochtend op het
parkeerterrein bij het strand van paal
9 een aanrijding Hij was vergeten dat
de automatische transmissie in de R-
stand (achteruit) stond in plaats van
de D-stand. Toen hij gas gaf. schoot
de wagen achteruit tegen een andere
geparkeerde auto. eigendom van een
32-jarige Duitse vrouw. Beide wa
gens liepen plaatschade op
Een 22-jarige toerist uit Maastricht
die vrijdagavond met de laatste
boot naar Texel kwam, merkte dat
zijn tas vlak voor aankomst was
gestolen.
Het gaat om een blauwe sporttas met
kleding, toiletartikelen en een porte
monnee met f750.-. De jongeman
had de tas even naast zich neerge
zet toen hij bij aankomst buiten aan
de railing stond.
Tussen 31 augustus en 6 septem
ber werd ingebroken in een kajuit-
jacht in de haven van Oudeschild.
De dader kon binnenkomen door
een hangslot door te knippen. Hij
doorzocht de kajuit en verdween
met twee portofoons en twee zak
ken chips.
De 38-jarige eigenaar uit Oosterend
deed aangifte
In dezelfde periode, mogelijk door
dezelfde dader, werd ingebroken in
een ander schip, eigendom van een
35-jarige man uit Den Burg. Ook hier
werd een hangslot doorgeknipt. Ver
mist worden onder meer zakjes
snoep, chips, een vlieger, de inhoud
van een spellendoos, een jas, siga
retten en sigaren Gezien de aard van
de buit denkt de politie aan daders
van jeugdige leeftijd.
indertijd de gelddiefstal en mishande
ling van de familie op het vliegveld
van Tblisi tot op de bodem uit te zoe
ken. Bram Guiljam zou daarvan be
richt krijgen. Hij heeft echter nog
steeds niets vernomen. Inmiddels is
het speelgoed van de twee kinderen
nagestuurd ,Ze hebben gebeld dat
het in goede orde is ontvangen."
