Nuchtere Texelaar
decoreert zich suf
K
„Het is net als
weekenddienst"
Vóór het kerstmaal de natuur in
■HM
I
1
9
Werken met kerst:
i
TEXELSE
COURANT
mee
3
3
3
.Zal ik Jou eens een kerstverhaal vertellen...?'
(Foto Tossh van Daalen)
DINSDAG 24 DECEMBER 1996
Huis en tuin-programma s worden
aandachtig bekeken, de woon-
magazines uitgeplozen, ook Texel
doet mee met de landelijke trend. Er
i wordt vlijtig gedecoreerd. Nieuw-
3 bouwwijken worden knusse buurtjes
en buitenhuisjes zijn omgetoverd tot
kerststallen. Zonder kerstkrans aan
de muur -overigens helaas een gre-
:i tige prooi voor vandalen- tel je niet
Alerte ondernemers zijn op tijd in de
trein gesprongen en rijden enthou-
C.siast mee. „Maar dat is met nieuw
tj hoor", ontzenuwt Kees de Waal, die
in de kelder van zijn kadoshop in
Den Burg in september al volop kran-
jjsen en klokken uitstalt. „Dat doe ik
ieder jaar Vooral voor de Duitsers is
oat Die hebben namelijk geen Sin-
,i terklaas en beginnen dus vroeg aan
i. de kerst." Ballen is niets voor hem
V. „Veel te breekbaar. Ik concentreer
me op decoratiespullen van natuur
lij lijk materiaal. Stof. ijzer, jute.
Het versieren van eigen nuis en
haard zit in de lift. De Waal merkt dat
nuchtere Texelaars daar net zo goed
in meegaan. „Maar het is opvallend
dat eilanders er wel een persoonlijk
tintje aan geven Ze kopen bijvoor
beeld geen kant en klare kerstkrans,
maar eentje die ze zelf nog moeten
afmaken. Duitsers niet, die willen 'm
zo kunnen ophangen. Die hebben
niet zoveel fantasie."
Slepen met kerststallen
Kassen Zegel van Blokker heeft het
hartstikke druk. „Kerststallen",
zucht hij. „Ze zijn niet aan te slepen.
We hebben jaren gehad dat we ze
met eens in de collectie hadden Nu
hebben we wel tien soorten. Waarom
ze zo in trek zijn? Al sla je me dood."
Blokker neemt een flink deel van de
decoratiemarkt voor haar rekening.
Zegel heeft al menig kersttrend aan
zich voorbij zien trekken. „Goud is
dit jaar helemaal in. Engeltjes, lelies,
gedecoreerde ballen, alles met
goud." De warmere kleuren doen het
goed, evenals de natuurspullen, zo
als dennenappels en raffiaslierten.
Helemaal gebeurd is het met de
bontgekleurde kerstballen. „Die heb
ben we eruit gegooid", merkt Zegel
spijtig op. „Jammer, ik vond ze zelf
erg mooi. Harlekinoballen, heetten
ze. Met van die veelkleurige ruiten.
Maar ja, het liep niet." Zilver en rood
maakt nog steeds deel uit van het
assortiment. „Zilver is altijd goed.
Je hebt mensen die jarenlang vast
houden aan hetzelfde. Die hebben af
en toe een beetje aanvulling nodig."
Attributen om zelf kerstversiering
mee te maken vliegen in hoog tempo
de winkel uit. Gedroogde
sinaasappelringetjes, meters lint,
kleine glimmende nep-kadootjes.
rode appeltjes en -nog altijd- de rood-
met-witte-stippen-paddestoel Hoe
wel ook de minder hevig gekleurde
namaak-paddestoel het goed doet.
Paddestoelen zijn het helemaal dit
jaar, en met alleen in kringen van
coffeeshopbezoekers.
Ho-Ho-Ho
Als Kassen Zegel met vakbroeders
van de overkant praat valt het hem
altijd op dat Texel later volgt dan de
rest van het land op gebied van
trends. „Ik denk dat wij op dit eiland
iets behoudender zijn. Texelaars kij
ken eerst de kat uit de boom en als
ze iets inderdaad leuk vinden wordt
dat een jaar later aangekocht. Vindt
men nog vroeg genoeg. Toen ik voor
onze vestiging bordeaux en oudrose
ballen bestelde stonden ze aan de
overkant stomverbaasd. Dat was
daar al helemaal passé. Ze gaan hier
als een gek."
Met de opkomst van kerst, de kerst
man en kerstversieringen leek Ne
derland af te stevenen op Ameri
kaanse toestanden Gekleurde
knipperlampjes en bewegende kerst
poppen die ho-ho-horoepen willen er
echter niet in bij de eilandbevolking.
„Er was voorspeld dat we die kant
op zouden gaan, dat de
veramerikanisering zou doorzetten.
Maar alleen enkele winkels en bedrij
ven bleken geïnteresseerd. Ik snap
dat wel. Je zou toch horendol wor
den als de hele dag de eerste maat
van jingle bells in je kamer tingelt."
Tuttigheid ten top
De Blokkervestigingen putten uit een
landelijke voorraad. Ongeveer een
half jaar tevoren worden de kerst
spullen besteld „Vreselijk moeilijk
om in te schatten wat je in huis moet
hebben", verzucht Kassen Zegel.
„Je weet wel welke kleuren het goed
doen en aantallen worden gebaseerd
op verkoopcijfers van het jaar er
voor. Maar je hebt altijd onverwachte
uitschieters. Neem nou het versie
ren van ramen door met rood lint van
die vakjes te maken en figuren van
sneeuw erop te spuiten Dat was
toch kort geleden de tuttigheid ten
top? Wel, het is ineens weer helemaal
het einde. Dus ben ik volkomen door
alles dat op rood lint lijkt heen en zou
ik niet weten waar ik nog spuit-
sneeuw vandaan moet halen." Er zijn
ook mensen die in deze tijd nog een
grote bestelling doen om kerst
pakketten mee te vullen „Dat is dus
te laat", aldus Zegel. „Zeker als het
een kleur servetten of een bepaalde
vorm kaars betreft die ook onver
wacht populair is."
Voor volgend jaar durft meneer Blok
ker wel een voorspelling te doen
„Het goud zet door. Daar kun je echt
van op aan. Dat in combinatie met
de natuur-artikelen. Goud met
dennenappels en raffia."
Engelachtig
Peter Bakker van de Hema schaart
zich achter de voorgaande sprekers.
Ook hij merkt dat de decoratiewoede
op Texel is toegeslagen. „Texelaars
willen met hun tijd meegaan, leder
jaar dezelfde spullen uit de kast? Dat
zie je bijna met meerHij verbaast
zich af en toe over de snelle wisse
lingen. „Het zijn steeds stijlen. En
gels, winters, natuurspullen, rood
bruin het ene is nog niet af of men
wil alweer het volgende Al valt me
wel op dat Texelaars daarin
afwachtender zijn dan overkanters.
Iets minder uitbundig, enkele
excentriekelingen uitgezonderd," De
goudrage vindt ook zijn weerslag op
het eiland. „We kregen in het najaar
al enkele papier-maché engelen bin
nen. Flinke gouden jongens, wel 70
centimeter, met zo'n bazuin. Die
waren zó op Texel moet ermee vol
hangen. Ik bellen naar de overkant,
wat denk je? Nergens meer te krij
gen, Heel Nederland is aan de en
gel
De Hema is trouw navolger van de
Horszel-gedachte (het is eerst Sin
terklaas en dan pas...). „Mensen
waarderen het dat we ruim de tijd
nemen voor Sinterklaas. Maar zodra
het 6 december is willen ze ook als
bij toverslag de hele winkel vol kerst
spullen zien. Dat redden we dus
niet Of we moeten een nachtploeg
instellen. Misschien doen we dat
inderdaad nog wel eens."
Kerstballen is kwetsbare waar Moe
ders met kinderen begeven zich er
met doodsverachting tussendoor.
Toch sneuvelen er volgens Bakker
niet zoveel exemplaren. „Ik hou
geen rekening met een percentage
breuk bij de inkoop. Kinder
vingertjes? Dat valt mee Weet je
wat veel erger is? Van die holle
chocoladefiguren. Die worden vaak
stukgeknepen of na een tijdje vast
houden zakt er zo'n warme duim in."
Dierenarts Ton Domhof is vrij met de
kerst, maar dat is toevallig .Wij la
ten ons weekendrooster gewoon
doorlopen, dus het wisselt steeds."
Wie eerste kerstdag een probleem
met een dier heeft krijgt Loek van
Vliet tegenover zich en tweede kerst
dag werkt Veronne Koot.
Volgens Domhof is kerstdienst met
veel anders dan een normale
weekenddienst „Je moet paraat zijn
voor spoedgevallen. Een borreltje
drinken is er dus niet bij." Hij herin
nert zich van vorige jaren enige kei
zersneden bij koeien onder de kerst
boom. „Niet echt anders dan
anders, al zou je dat misschien ver
wachten bij een geboorte op zo n
dag. Nou, misschien is het op som
mige bedrijven wat gezelliger. Meer
bezoekers, dus meer bekijks. Beetje
kerstversiering in de stal. Maar dat
is lang niet overal."
Feestin Verpleeghuis
„Als ze iemand in zo'n wit jurkje
zien, stormen ze daar gelijk op af",
verontschuldigt Afra Stoop zich. Ze
wordt tijdens het gesprek regelma
tig onderbroken door familieleden
van bewoners die iets willen vragen.
De ziekenverzorgster werkt al zes
tien jaar in het Texelse Verpleeghuis
en heeft ook menig feestdag dienst
gedraaid. „Vervelend? Welnee, het
is dan juist reuze gezellig."
Voorpret
Personeelsleden van het Zorg
centrum, waar het Verpleeghuis te
genwoordig deel van uitmaakt, mo
gen hun wensen ten aanzien van
diensten met de feestdagen invullen.
Er wordt wel gekeken wie het jaar
ervoor heeft gewerkt. „Nieuwko
mers zijn de klos", lacht Afra Stoop
„Die krijgen gelijk een late wacht."
Net als de dierenartsen is zij er la
coniek onder. „Het hoort bij je werk,
het is net zoiets als de weekenden.
Je weet dat dit moet als je zo'n be
roep kiest."
De meesten willen graag vrij met de
kerst „Da's toch echt een moment
om met je eigen familie door te bren
gen", denkt de verzorgster Toch
heeft zij geen hekel aan werken op
dergelijke bijzondere dagen. „Het is
wel druk, maar ook erg leuk. We
beginnen met een kerstontbijt, alles
is versierd, er wordt extra feestelijk
gedekt, je beleeft zo'n feestdag wel
echt intens."
Naar de kerst wordt door veel bewo
ners uitgekeken. De avond ervoor is
al speciaal. De kinderen van perso
neelsleden vormen een koor, er
wordt een verhaal voorgedragen en
een dominee houdt zich bezig met
de geestelijke kant van de zaak
Bezoek belangrijk
De meeste bewoners van het Ver
pleeghuis blijven eerste kerstdag
thuis". De tweede dag worden ze
veelal opgehaald door familie Met
oud en nieuw is dat anders. Stoop
,.Op nieuwjaarsdag komt veel fami
lie hierheen om gelukkig nieuwjaar te
wensen. Ook altijd heel leuk."
Over de vraag of de feestdagen veel
extra drukte meebrengen moet ze
even nadenken. ..Dat hangt af of er
veel zieken zijn. De feestdagen zijn
voor sommige bewoners extra emo
tioneel, benadrukt voor hen hun
hulpbehoevendheid. Dat kan fysieke
gevolgen hebben Ze heeft ook wel
Afra Stoop versiert de kerstboom in het Verpleeghuis.
overlijdensgevallen meegemaakt.
f,Dat is erg naar. vooral voor de fa
milie. ledereen is vrolijk en in feest
stemming, terwijl zij juist treurig zijn.
Maar sterven hoort bij het leven. Het
gebeurt, je kunt zoiets met plannen."
Hoewel het personeel er alles aan
doet om bewoners bezig te houden
en aandacht te geven, kan een
zaamheid m de decembermaand toe
slaan. ,,We proberen ze een thuis te
bieden, maar het is natuurlijk niet
thuis Zeker als de familie het dan
laat afweten of er geen familie is.
komt het voor dat mensen zich ver
drietig voelen. Bezoek is altijd be
langrijk, maar op zulke dagen hele
maal."
Problemen met het thuisfront als
moeders er niet is op feestdagen
heeft ze niet. ..Ze zijn het gewend."
Wel herinnert ze zich hoe ze vorig
jaar na haar late dienst op 31 de
cember in tweestrijd stond ..Ik heb
dat met vaak. Meestal sluit ik me af
en concentreer ik me volledig op
mijn werk. Mensen liefdevol verzor
gen. ik ga ervoor. Maar toen werd ik
heen en weer getrokken tussen mijn
familie, die vroeg of ik vóór twaalven
thuis kwam en de mensen hier. Het
ijzelde ook nog. Ik ben uiteindelijk op
sokken naar huis gegaan."
Kiespijn
Tandarts Ruthie Heerenveen hoopt
dat het niet druk wordt, maar houdt
zowel met kerst als met oud en
nieuw spreekuur. Daarnaast is ze
telefonisch bereikbaar voor spoed
gevallen. „M'n assistente en ik ma
ken het hier gezellig, met kerst
versiering en wat lekkers bij de
koffie", lacht ze. Ook de tandartsen
draaien bij toerbeurt dienst met de
feestdagen. De laatste keer dat het
Ruthie Heerenveen overkwam is al
weer een paar jaar geleden „Ik weet
eigenlijk met zo goed meer hoe dat
was. Ik neem aan dat mensen op
zulke dagen niet voor ieder wisse
wasje langskomen Haar familie
vindt het niet echt leuk, maar begrijpt
dat het bij haar werk hoort „Speciaal
daarom hou ik spreekuur om 15.00
uur Dan kan ik 's avonds wel aan-
(Foto Holeen Vnk)
schuiven voor het kerstdiner. En de 5
patiënten ook. Teveel kiespijn? Wel- j
nee. wij zorgen er wel voor dat men
lekker kan eten 's avonds."
De achternacht ff
Dokter Willem Vos heeft liever f
dienst met de kerst dan met Pasen, ff
„Maar dat is persoonlijk." Hij vindt a
dat we beter zijn vrouw kunnen
raadplegen. „Ik ben huisarts in hart
en nieren. Ik vind mijn werk leuk, ook
als ik op rare tijdstippen de deur uit f
moet Maar mijn familie is, zeg f
maar, de verliezer. Kijk, ik benjf
bezig, maar mijn vrouw heeft een ff
driedubbele taak. Ze moet de leuke f
moeder uithangen en toch iets a
speciaals van de kerst maken, maar
daarnaast ook als achterwacht voor f
mij fungeren en telefoontjes aanne-
men."
De artsen op het eiland hebben een tf
roulatiesysteem voor feestdagen.
„En daar rekenen we ook Ouwe i
Sunderklaas en Rondje Texel toe",
yerklaart Willem Vos. Hij vindt het f
een groot voordeel dat hij een f
praktijk aan huis heeft. „Zit ik toch in
de buurt
Een opvallend verschijnsel dat zich
ook in weekenden voordoet is dat in
de loop van de tweede vrije dag de
meeste mensen bellen. „Dan slaat
kennelijk de ongerustheid toe. Of ze
zijn opgedraaid door visite of
familie" Volgens Vos wachten
echte Texelaars het langst met
bellen. „Het is voor ons altijd zaak
om uit te filteren wie alleen
gerustgesteld hoeft te worden en
waar je echt mee aan de slag moet."
Specifieke kerstklachten kent hij
niet. „Het is eigenlijk net als met de >rt
weekenden, het percentage onge- f
lukjes door vrijetijdsbesteding is ff
relatief hoger." Ook bellen et$
regelmatig toeristen. „Badgasten, .ff
zou mij collega Van der Bent'
zeggen. Vooral stedelingen zijn
sneller met het raadplegen van een
arts." Iets idyllisch als een geboorte
onder de kerstboom herinnert hij
zich niet „Da's meer iets voor in
een ziekenhuis."
Een I
kerstmaal smaakt nog veel be
ter na een dagje in de natuur. Ken
ner Adriaan Dljksen adviseert een
speurtocht naar zwanen en ganzen.
Die zijn momenteel volop te zien op
e het eiland. Neem een verrekijker en
een vogelgids mee. Het is leuk om
te proberen een vogel, die op een
6 plaatje is afgebeeld in de vrije natuur
terug te vinden. Voor wie geen vogel-
boek in nuis neen: dij EcoMare (eer
ste kerstdag dicht, tweede kerstdag
geopend van 09.00 tot 17.00 uur)
zijn handige exemplaren verkrijg
baar. Verder is een dikke jas raad
zaam Ganzen hebben vet en veren
tegen de kou, maar met mensen is
dat minder goed geregeld.
Op ganzenjacht
Op stoppelvelden in polder Eierland
zijn veel kleine zwanen te vinden. Dit
zijn geen jonkies van grote zwanen,
maar het betreft een soort, die her
kenbaar is aan de geel met zwarte
snavel Verder is de vogel helemaal
wit. Op de akkers zitten ook veel riet
ganzen, bruine vogels met een don
kere snavel. Als ze in de aarde rond-
wroeten lijkt hun snavel helemaal
zwart, maar wie goed kijkt zal enige
gele plekken ontdekken.
De rietgans moet met worden ver
ward met zijn grote neef, de grauwe
gans. Deze is overigens te vinden in
Waalenburg, want hij prefereert natte
voeten en gras boven een droge
akker. De grauwe gans is vliegend
veel beter te onderscheiden van zijn
soortgenoten, door de lichter ge
kleurde vleugels. Zittend lijken ze
erg op rietganzen, behalve dan dat
ze oranje snavels hebben.
De rotgans is veel kleiner en zwar
ter dan de eerder genoemde soorten.
Deze vogel zal altijd op gras worden
aangetroffen, hoogst zelden landt hij
in een akker. Opvallend is de witte
vlek in de hals. Het is een beweeg
lijk, vlug dier „Beetje een zenuw
pees, kun je wel zeggen", beaamt
Dijksen.
Behalve in de polder kunnen rot
ganzen worden gevonden in de fraaie
natuurgebiedjes langs de Wadden
dijk Daar zitten ook veel eenden
Die zoeken meestal de natste plek
ken op, want ze zwemmen graag De
natuur zou de natuur met zijn als daar
niet een uitzondering op was: de
smient Het is een eend, maar toch
niet helemaal, want het is een flinke
vogel die zich gedraagt als een
gans. Vooral qua eetgewoonte: het
is een grazer
Wandelen bij de Hors
Een flinke wandeling op tweede
kerstdag is nooit weg. Ga bijvoor
beeld eens naar de Mokbaai. De
marine vindt het weliswaar niet zo
leuk als daar veel mensen komen,
maar de militairen zijn in deze tijd
toch met verlof. Bovendien hadden
ze vooral problemen met gepar
keerde auto's en aangezien het eind
punt van de tocht die we hieronder
aanduiden totaal ergens anders ligt,
is het niet handig om met eigen ver
voer te komen Of u moet niet op
zien tegen een lang stuk terug langs
de weg
In de Mokbaai wemelt het van de
steltlopers, goudpleviertjes en an
dere waterminnende vogels. Ga het
pad richting de Horsmeertjes in en
sla rechtsaf, nog vóór de opgang
naar de invalidenuitkijkplaats. Een
smal, kronkelig spoor voert achter
de Geulplas langs. Het gebied is af
wisselend bos-achtig en open Bij
zonder zijn de goudgele rietpartijen,
ook bijzonder fotogeniek als er een
straaltje scherp winterlicht bij komt
Er zijn nog struiken die kleurige bes
sen dragen.
De langste route voert naar paal 9,
waar in het paviljoen kan worden bij
gekomen van de overdosis frisse
lucht en de terugreis kan worden
geregeld Waterdichte laarzen zijn
wel aan te raden. Het is weliswaar
nog niet zo nat als enige tijd geleden,
maar hier en daar is het flink pruttig.
Fotogeniek Texel
Wie de kerst wil benutten voor het
maken van mooie landschapsfoto's
zit ook goed bij de Horsmeertjes.
Een wandeling rond deze plassen, in
plaats van naar paal 9, is eveneens
een aanrader. „Onderneem dan
meteen een speurtocht naar de
sneeuwgors. Er zitten er wel een
paar", raadt Dijksen aan. Neem in het
voorbijgaan even een kijkje bij de
Schotse Hooglanders. De ruige
koeien zien er aandoenlijk uit in hun
zware wintervacht Is het koud, dan
blazen ze mooie stoomwolken uit. Is
er een mooie wolkenlucht, ga dan
naar De Slufter. Het weidse gebied
leent zich uitstekend voor ruimtelijke
foto's.
Wie er liever niet alleen op uittrekt,
of ook iets wil opisteken in de natuur,
kan mee met een excursie. Via
EcoMare worden (ook op tweede
kerstdag) wandelingen met begelei
ding gehouden. Wat en waarheen
staat nog niet vast. Dat wordt inge
vuld aan de hand van het weer en het
aantal deelnemers. Een telefoontje
naar het centrum leert u meer tel.
31 77 41.
Een tocht in de natuur is nauw ver- i
bonden met het weer. Bij harde wind f.
is het bos aantrekkelijker, bij stil
weer is het genieten in de duinen en
op het strand. Daar het eiland van r
alles in ruime mate is voorzien, is?
altijd wel een mooie tocht te maken, f
