Texel gewapend tegen
Siberische toestanden
Strenge vorst aanslag
op winterbloemkool
Vóór Bartlehiem was
't Russische roulette"
Voor- en naseizoen
drukker voorTeso
Kraan afgetapt en binnen bouwen
TEXELSE^" CouRANT
Asielzoekers te
gast bij Lions
Bonkevaart voor hen te ver weg
Kereoni in
Kampanje
Gebroeders Siebinga:
missie half volbracht
Elfstedentocht
Vanaf 28 februari
praten over peuters
DINSDAG 7 JANUARI 1997
,,Lukt het nog een beetje met de bouw?" Dik ingepakt loopt Henk
Gieze voorbij. ..Gaat bést", roept hij over zijn schouder. Terwijl menig
Texelaar bij de kachel kruipt zijn er een paar in touw in haast Sibe
rische omstandigheden. Toch valt het de loodgieters nog mee.,. Ik
denk dat de mensen zijn geschrokken van vorig jaar. Ik heb ten
minste veel minder bevroren leidingen gehad dan toen", zo meldt
Peter Jan Geus.
Telers van winterbloemkool volgen met kromme tenen de weersvooruitzichten
Telers van winterbloemkool bele
ven voor de tweede achtereen
volgende maal een spannend sei
zoen. De ijzig koude stelt het
groentegewas, dat een graadje of
twaalf vorst kan verdragen, zwaar
op de proef. Andere bedreiging
vormen koolduiven die het bij ge
brek aan ander voedsel op de kool
velden hebben voorzien.
Ondanks de strop van vorig jaar, toen
zo'n veertig hectare winterbloemkool
op Texel bevroor, is de oppvervlakte
dit seizoen uitgebreid naar zo'n vijf
tig bunder. Winterbloemkool wordt,
mits het de vorstperiode overleeft, in
het voorjaar geoogst en kan bij gun
stige pri|zen een zeer lucratieve be
zigheid zijn. Het vele zeewater waar
mee het eiland is omringd, zorgt voor
wat mildere temperaturen en de wind
voor een gezond groeiklimaat. Reden
voor Westfriese tuinders steeds vaker
voor teelt op Texel kiezen Maar ook
onder Texelaars is de animo toege
nomen. Teler Simon Stark uit De
Cocksdorp schat het aantal op een
stuk of vijf, zes
Koolstreek
De meeste velden staan net als vo
rig jaar in polder Eierland, die plaat
selijk aardig op de koolstreek gaat lij
ken. Verspreid over het eiland zijn
ook andere percelen volgeplant. Bij
voorbeeld in polder Het Noorden en
de Prins Hendrikpolder.
„We volgen allemaal met kromme
tenen de weersvoorspellingen In
Zeeland, waar ook veel kool staat,
heeft het al wat strenger gevroren
Die bloemkoken zijn bevroren Hier
zal het erom spannen. Ik schat dat het
van woensdag op donderdag een
graadje of twaalf, dertien vroor.1'
Enkele rassen die wat eerder zijn
geplant, beschouwt Stark als verlo
ren. Een wat latere zending heeft nog
kans te overleven. „Het is maar net,
hoe lang de winter aanhoudt. De zee
raakt steeds meer bedekt met ijs,
zodat de vorst ook in de noordkop
verder toeneemt."
(Foto Gorard Timmerman)
Om te voorkomen dat koolduiven de
oogst opeten, worden alle mogelijke
middelen ingezet om de hongerige
vogels weg te houden. Dat gebeurt
met vogelverschrikkers, een schot
met een alarmpistool of gewoon door
zelf de velden langs te gaan. Het knal
apparaat kan wegens bevriezings
verschijnselen met worden ingezet.
Overal op Texel worden begin januari
nieuwjaarsrecepties gehouden. Die
van de eilandelijke Lionsclub sprong
er dit jaar uit: zij hadden de asiel
zoekers van Motel Texel uitgenodigd
Met een bus werden de vluchtelin
gen naar De Krim gebracht, waar ze
het optreden van het Georgische
ensemble Kereoni bijwoonden. Na
afloop werd gezamenlijk, ook met de
zangers erbij, een feestmaal ge
bruikt De deelnemers denken met
een warm gevoel terug aan de sfeer
van verbroedering.
Dik aangekleed gaan de vuilnis
ophalers van de gemeente op pad.
Ze rijden probleemloos hun gebrui-
kelijke routes „Nou ja, niet helemaal
zonder problemen, want de inhoud
van veel groene containers zit vast-
- gevroren", vertelt Andries Heidstra
van gemeentewerken. „Dat is een
elk jaar terugkomend gedoe In de
winter We schudden een keer extra,
maar veel meer kunnen we niet
doen Hij raadt mensen met een
volle groene container aan de zijkan
ten met een schep los te wrikken
vóór de vuilnisauto langskomt.
Vorstverlet gaat aan de neus van
menig bouwvakker voorbij. Bouw
plaatsen worden zo goed mogelijk
afgedekt en door heteluchtkanonnen
kan in veel gevallen worden doorge
werkt. „Binnenklussen, voor-al veel
afwerken", verklaart Hans Veeger.
Goed isoleren
De Texelse loodgieters melden min
der calamiteiten dan vorig jaar. „Ze
ker als ik het vergelijk met berichten
van collega's elders in het land valt
het hier erg mee", aldus Peter Jan
Geus. Hij heeft wel een paar bevro
ren en gesprongen waterleidingen
onder handen genomen „Het
meeste kon ik met de verfbrander af.
De mensen lijken er dit jaar beter op
voorbereid. Er is echt beduidend
meer afgetapt"
Meeste problemen ontstaan volgens
de deskundigen met stukken leiding
die naar een CV-ketel lopen of van
muur tot muur of in onbeheerde ge
deelten „Het maakt niet uit of het
nieuwbouw is of een oud pand. Be
vriezing komt overal voor", aldus
Geus. Hij raadt mensen aan leidin-
Wie het Georgische Kereoni-ensem-
ble op Texel heeft gemist of wie geen
genoeg kan krijgen van de impone
rende stemmen van het zestal kan
zondag om 15.00 uur terecht in De
Kampanje in Den Helder. Een
toegangskaartje voor het optreden
kost ƒ19,50.
Op woensdag 29 januari is in dit
theater om 15.00 uur de
kindermatinee „Plompverloren" voor
kinderen vanaf 4 jaar.
Unieknoemde het inschrijfbureau
de deelname van vier gebroeders
Siebinga. Politieman Johannes (40)
uit De Koog schaatste samen met zijn
broers Guus (36). Pieter (34) en Hein-
Paul (30) de Tocht der Tochten. Guus
i had het viertal in 1985 tegelijk aange
meld. zodat ze als startnummers
13.080 t/m 83 op dezelfde tijd van
stad konden Alleen Guus (Haarlem)
en Pieter (Sint-Michielsgestel) haal
den de finish. Bij de doorkomst in
Hmdeloopen gaven Hem-Paul (Am
sterdam) en Johannes op
Johannes Siebinga had een geldig
excuushij had griep. Toen de tocht
donderdag werd uitgeschreven, was
3 hij al ziek. Tegen het advies van zijn
vader, oud-huisarts Siebinga. besloot
hij toch te starten Met een lijf vol
medicijnen ging het de eerste twintig
kilometer nog goed. „Daarna kreeg ik
lood in de schoenen Ik miste de
gen te isoleren „We zijn natuurlijk
verwend met een paar
kwakkelwinters en dan wordt er met
zo aan gedacht Maar zéker leidin
gen waar je na de bouw niet meer
goed bij kunt moeten geïsoleerd.
Kost effe meer, maar je hebt er later
plezier van."
Geus vindt dat veel Texelaars te lang
wachten met aftappen „Als iemand
dat een lastig klusje vindt kunnen ze
nog beter de loodgieter bellen. Dan
kost het een paar tientjes, maar als
het met gebeurt en de leiding springt,
dan praten we over duizenden gul
dens."
Boeren eerst
Vaak worden maatregelen op de
lange baan geschoven „Als de win
ter voorbij is en de ellende dus ook,
is iedereen het weer vergeten. Maar
je merkt nu echt dat mensen vorig
jaar zijn geschrokken" Geus is zijn
vaste klanten langsgegaan om ze
tijdig te waarschuwen dat het weer
Teso kan terugzien op een goed
jaar. Het vervoer steeg gemiddeld
met 2,65% (fietsers en voetgangers
niet meegerekend). De stijging is
volgens de bootdienst vooral te
danken aan de grotere drukte in
voor- en naseizoen. Wel zette Teso
minder vrachtwagens en bussen
over.
Het aantal overgezette personen
auto's, altijd een goede graadmeter,
vertoonde in de maanden maart, mei,
augustus, oktober, november en de
cember opmerkelijke stijgingen ten
opzichte van 1995. Vooral mei
(+15%) en november (+12%) waren
uitschieters. De tegenvallende cijfers
van januari en februari werden al snel
helemaal weggepoetst.
„Een duidelijke verbetering van voor-
en najaar", concludeert Teso-woord-
voerder Jan Bloem. Het laatste kwar
taal spreekt boekdelen: oktober
+5,93%, november +12,83% en de
cember +8,93%. Totaal zette Teso
afgelopen jaar 749.994 personen
auto's over. tegen 723.842 in 1995
kracht om het ene been nog voor het
andere te krijgen. Toen hadden we
nog voor de wind ook. kun je nagaan
Zeiknat van het koortszweet ben ik in
Hindeloopen gestopt.
De Siebinga 's, die oorspronkelijk uit
Opemde (bij Drachten) komen, wisten
zo wéér niet hun droom om gevieren
het kruisje te halen, waar te maken
In 1986 waren ze er dichtbij, maar
waren de ijsschotsen op de Dok
kumer Ee spelbreker.
Van zijn mobiele telefoon beleefde
Johannes Siebinga een hoop plezier
Niet alleen zelf. maar ook mede
rijders. Bij de finish hielp hij er een
toeschouwster mee uit de problemen
„Dat vrouwtje stond al vier uur op
haar man te wachten. Ze kwam met
betraande ogen op me af en vroeg of
ze mocht bellen Toen bleek dat haar
man in het ziekenhuis lag met een
gebroken heup "Siebinga was nog
even op tv te zien. toen hij op de
Bonkevaart gehuld in een deken
bukte om een gevallen schaatser
overeind te helpen
aftap-tijd werd. „Mezelf daarmee
handel ontzeggen? Nee, zo zie ik
het niet. Bevroren leidingen levert me
wel werk op, maar dat is geen leuke
handel."
De loodgieters staan altijd klaar als
zich een probleem voordoet, ook bij
nacht en ontij. Maar regel is wel.
boeren gaan voor Geus „Als bij ie
mand de leiding is bevroren, kan die
de buurvrouw vragen om een kan
water voor koffie. Maar als je dat
tegen een koe zegt, kijkt die je al
leen maar onbegrijpend aan met die
grote ogen. Daarom dus."
Hoge nota
Geus hoopt dat mensen wel meteen
bellen als ze een bevroren leiding
ontwaren. „Niet wachten tot het be
gint te ontdooien, want dan is het
leed niet te overzien Meteen de
hoofdkraan dicht en naar de telefoon,
ook al is het nacht Hij verhaalt van
een geval waarbij het water hem al
tegemoet kwam. „Het had al ander
halve dag gelopen en het parket
stond wel veertig centimeter om
hoog."
Mensen die een weekendje weg gaan
doen er goed aan radiatoren open te
laten en de thermostaat niet lager te
draaien dan 17 graden. „Je staat er
versteld van hoe snel warmte uit een
huis verdwijnt Geïsoleerde ramen
Het aantal vrachtauto's vertoonde
een daling (30.996 om 33.019), even
als de bussen (1 839 om 2 013).
„Kennelijk hebben de toeringcars
aan populariteit ingeboet", aldus
Bloem. „Ook het vervoer met
personenbusjes voor personeel van
aannemers en recreatiebedrijven is
afgenomen Lichte stijgingen waren
er in de categorieën opleggers, cara
vans en aanhangwagens.
Kerst
De kerstvakantie bestond dit jaar uit
twee drukke weken Veel mensen oie
de kerst op Texel vierden, maakten in
het erop volgende weekend plaats
voor degenen die de jaarwisseling op
het eiland doorbrachten. Teso's ver
onderstelling dat velen op nieuw
jaarsdag huiswaarts zouden keren,
bleek niet te kloppen.
„We hadden een extra boot ingezet
op basis van de ervaring van voor
gaande jaren en de verwachting dat
menigeen donderdag weer te werk
zou gaan. Maar het bleef heel rustig",
zegt Bloem. Afgelopen vrijdag was
het des te drukker. Hoewel Teso met
twee boten voer ontstond op de Pont-
weg 's morgens omstreeks tien uur
een file, die pas om half één was op
gelost.
Vervolg van pagina 1
op de Bonkevaart. Bogaard, wiens
eigenlijke sport frisbee is (hij behoort
tot de Nederlandse top), stapte opval
lend monter van het ijs. De doorkomst
in het verlichte Dokkum was voor hem
het hoogtepunt.
Collega Arthur Oosterbaan, die in
Leeuwarden is geboren, volgde met
Bogaards Amerikaanse vriendin
Vanessa de tocht op de voet. „Ik ben
helemaal geen sportliefhebber, maar
vandaag heb ik genoten Zó heb ik
mijn geboortestad nog met eerder
meegemaakt", aldus Oosterbaan.
Bogaard stelde een reis naar Parijs
een dag uit en vertrok zondagochtend
in allerijl met zijn vriendin naar Frank
rijk, waardoor hij op de foto ontbreekt
Bejaarden
„Zwaarder dan in '86, maar wel te
doen", oordeelde de geboren Fries
Nanne Jan Stienstra. Hij vertrok om
7.30 uur uit de Frieslandhal en arri
veerde precies twaalf uur later op de
Bonkevaart. „Voor de wind ging het
met een gangetje van veertig vrij soe
pel, maar tegen wind kreeg ik wat
kramp in de bovenbenen. Nadat ik
me heb laten masseren, ging het
weer lekker. Aan het eind zag je goed
getrainde mensen schaatsen alsof
het een stelletje bejaarden waren. Ze
kwamen amper meer vooruit."
Hoornder Rico Meertens schaatste
de tocht „vrij rustig" en gleed na 14,5
uur in goede conditie over de streep.
„Het eerste stuk tegen wind naar
Bolsward was moeilijk, maar later
was ik één van de betere in ons
groepje. Alleen rijden was hopeloos."
De jongste
„Om kwart voor negen weg en ook
om half negen terug. Binnen twaalf
uur binnen dus. Als je voor de eerste
keer meedoet, noem ik dat een
scheelt veel, maar niet alles. De
energierekeningen zullen komend
jaar de pan uitrijzen Gelukkig heeft
tegenwoordig bijna iedereen zo'n
hoog-rendementketel, anders zou
het helemaal de spuigaten uitlopen"
Vogelnood
Hoewel de Vogelbescherming in het
land voerpunten aan het inrichten is,
is volgens Henk Brugge van
EcoMare de nood onder de op Texel
verblijvende gevederde vrienden
nog niet zo hoog „Het is pas
tweeënhalve week echt winter. Een
beetje vogel kan dat hebben Over
nog twee weken wordt het nijpender."
Weliswaar is hij op de meest
vreemde plaatsen smienten tegen
gekomen „Maar zo lang er sneeuw
loze wellanden zijn redden die zich
wel. Ze sparen energie door zo min
mogelijk te vliegen. Ze moeten dus
ook met opgejaagd worden. Vandaar
dat het ook zo gunstig is dat een
algeheel jachtverbod is afgekondigd."
In de opvang van EcoMare is het
nog rustig „We hadden een jonge
wilde zwaan, maar die heeft het niet
gered. Een vermagerde blauwe rei
ger wel." Laatstgenoemde soort weet
het centrum tegen voedertijd wel te
vinden en krijgt een visje verstrekt.
Ook haalt mevrouw Daalder uit
Oudeschild iedere dag vis bij het
centrum waarmee ze enkele reigers
bij haar woonplaats voert
Warm badje
Wie denkt dat zeehonden wel tegen
ijzige omstandigheden zijn bestand
heeft slechts ten dele gelijk. Brugge.
„Ze kunnen wel wat hebben met hun
speklaag van vijf tot acht centime
ter, maar het is natuurlijk geen soort
die in poolstreken voorkomt. We
houden Het water van het bassin op
éen graad boven nul Da's trouwens
niet voor de beesten, maar om be
vriezing te voorkomen. Dure dagen
voor ons, want het kost een vermó
gen aan stookkosten." De zeehon
den in het wild hebben zich. net als
hun voedsel, teruggetrokken naar
dieper water, al kan soms een op een
ijsschots voorbij drijvende zeehond
worden waargenomen
Ook de gemeente houdt zich bezig
met de vogels Het water van de vij
ver aan de Elemert wordt openge
houden Daar komt zo nodig zelfs
een kettingzaag aan te pas Ook
worden de vogels daar bijgevoerd
Elders op Texel zorgen particulieren
voor vogelwakken Andries Heidstra.
„Als zich ergens problemen met
vogels dreigen voor te doen kunnen
mensen ons altijd bellen, dan probe
ren we voor een oplossing te zorgen.
Desnoods gaan we voer verstrek
ken."
Vrijdag 28 februari begint het
Kruiswerk in Den Burg met een
gespreksgroep „Praten over peu
ters" voor ouders van kinderen
van 1,5 tot 4 jaar. In zes bijeen
komsten wordt door wijkverpleeg
kundige Marja van Etten informa
tie gegeven over het stellen van
grenzen, houding tegenover
boosheid, slapen, eten, zinde
lijkheid, spel en andere zaken die
met peuters te maken hebben.
knappe tijd", aldus Richard Bousma,
met 22 jaar de jongste Texelse uitrij
den Richard, die zelf wel potentieel lid
is van Vereniging de Friesche Elf Ste
den maar werd uitgeloot, schaatste
op de kaart van z'n vader Dick die
wegens een zere knie van de tocht
afzag. Om de organisatie te mislei
den, nam zijn vader nog plaats in de
kooi, maar tijdens de wandeling nam
Richard het over „Van de strenge
controle hebben wij niets gemerkt. Ik
reed alleen en klampte tegen wind
wel bij groepjes aan. Het was héél
gezellig op het ijs, vooral in Dokkum.
Dat leek de Amsterdam Arena wel.
Zoveel mensen te brullen Het ging
door merg en been De tranen spron
gen bijna uit m'n ogen."
Donker
.Bij elkaar heb ik een uur of vier in het
donker gereden Het viel wel mee als
er geen lichten in de buurt waren. Dan
wenden je ogen aan het donker en
kon je de barsten in het ijs goed zien.
Maar soms liep er een weg langs het
traject en schenen de autolampen in
je gezicht. Bij elkaar ben ik een keer
of drie gevallen In donker gebeurden
de meeste ongelukken. Tegen wind
in ging het nog met zo hard, maar
toen het na Dokkum sneller ging,
kwam ik veel gewonden tegen. Som
migen vlogen tegen de kant op of het
riet in. Ik heb voor de wind maar kalm
aan gedaan."
Veel leed zag Cees Dijkema uit Oost,
die vertrokken om 7.20 uur om vijf
voor elf in Leeuwarden arriveerde
„Een enorme onderneming. Ik had
mi|n tijdsschema op 1986 gebaseerd
Maar daar kwam helemaal mets van
terecht. Dat roteind naar Dokkum heb
ik me helemaal kapot geschaatst."
Dijkema, die aan het begin van de
tocht met de schaats in een scheur
terecht kwam, was gisteren nog met
hersteld van een spierscheuring.
„Verder had ik een slechte conditie
en een slechte rug De tocht kwam
De gespreksgroep is bestemd voor
alle peuter-ouders, dus niet speciaal
voor ouders met probleemkinderen.
Na de starl op 28 februari zijn de bij
eenkomsten op 7.14, 21 maart, 4 en
11 april, steeds van 9.30 tot 11.30
uur in het wijkgebouw Schoonoord
singel 24
De kosten zijn f37,50, voor niet-le-
den f75,- inclusief koffie of thee en
lesmateriaal Nadere informatie is
elke werkdag van 9.00 tot 17.00 uur
verkrijgbaar via de Gezondheids-
wijzer van het Kruiswerk, telefoon
0223-650135.
véél te snel. Gelukkig was het publiek
geweldig. Ze hebben me wel twintig
manderijntjes gevoerd, snert en cho
colademelk."
De snelste
Snelste Texelaar was Loek van Vliet,
die om zeven uur vertrok en om 17.35
uur over de finish ging. „Tot 150 kilo
meter ging het als een zonnetje, al
leen kreeg ik op het eind wat last van
de rug, omdat je tegen wind wat die
per moet zitten."
Dirk Bakker uit Oudeschild vertrok om
6.30 uur en kwam bijna twaalf uur
later, om 18.15 uur aan in
Leeuwarden. „Een barre tocht"
schaatste Willem Kuijper uit Oude
schild. die na ruim twaalf uur met een
stel behoorlijk zere benen, maar wel
met alle stempels van het ijs stapte.
Bloed, zweet en tranen waren hun
deel, maar ook de toejuichingen en
behulpzaamheid van de toeschou
wers. Het gold voor de Texelse
deelnemers die niet de Bonkevaart
in Leeuwarden haalden. Bevroren
ogen, tenen, vermoeidheid of an
dere problemen dwongen hen het
ijs voortijdig verlaten. Toch had
den ze het geen van allen willen
missen.
Bevroren ogen gooiden voor Willem
Keijzer uit Oudeschild roet in het eten
„Ik was met m'n zwager Dirk Bakker
en z'n zoon Barend op weg gegaan.
Het ging allemaal perfect totdat het
donker werd De skibril met donkere
glazen moest toen af. Voorbij
Franeker kreeg ik last van bevroren
ogen. Ik zag niks meer en wist niet
meer waar ik was. Om me heen klap
ten aan alle kanten mensen op het ijs
en zelf ging ik ook. Het stuk voor
Bartlehiem leek wel op Russische
roulette. Toen ik in een bouwkeet vier
kilometer voor Dokkum zat bij te ko
men, kwam er een man binnen die bij
een valpartij bijna z'n hele neus kwijt
was geraakt. Toen heb ik met mijn
pleisters zo goed en zo kwaad als dat
ging de zaak dicht geplakt Maar
vanaf dat moment dacht ik: dit is voor
mij het Waterloo."
Bevroren tenen
Andere pechvogel was Popke van
Bruggen „Het was zwaar tussen
Workum en Bolsward. Ik kreeg last
van mijn enkel en een raar gevoel in
m'n been. In Harlingen bleek dat ik vijf
bevroren tenen had. Na drie kwartier
met m'n voet in een bak warm water,
heb ik me neergelegd bij het EHBO-
advies om te stoppen
Franeker was na 130 km schaatsen
het eindpunt van Henk van der Veer.
„De omstandigheden lieten het niet
toe. Het ijs was slecht, tegen wind en
rijden in het donker. Ik had gewoon
niet genoeg tijd om voor twaalf uur
binnen te komen."
Pieter de Ridder (18) uit Eierland,
nam de honneurs waar voor vader
Bram, met wiens kaart hij reed. Na 65
kilometer tegen wind in boksen,
stapte hij in Franeker met een bevro
ren oog van het ijs. Bram de Ridder.
„Hij heeft bar genoten, maar het oog
was zo rood als een biet. Ik vind het
toch maar een hele prestatie van zo'n
jongen."
Pfeiffer
Maar net hersteld van de ziekte van
Pfeiffer ging André van den Berg uit
Den Burg toch van start op de Zwette.
Omdat hij tot de late vertrekkers be
hoorde. maakte hij zich geen illusies
over het behalen van het Elfsteden-
kruisje. „Eigenlijk had ik me voorge
nomen om in Bolsward af te stappen,
dat zou al n mooie prestatie zijn
Maar het ging zo lekker, dat ik
Harlingen nog heb gehaald", glundert
Van den Berg.
Oud-Hoornder Dirk Drijver uit Amster
dam behaalde zijn tweede Elfsteden-
kruisje. Drijver, die de vorige keer
samën met zijn vader Dick schaatste
startte om 7 30 uur en kwam zonder
noemenswaardige problemen om
19 30 uur binnen
Stempelen in Workum. De dik ingepakte schaatser in het midden Is André van den Berg. iroto tu» Hvrthu,s>
De vier broers Siebinga bij de inschrijving in de Friesland-hal. V.l.n.r. Pieter. Johannes.
Guus en Hein-Paul.
