NlOZ-wadvogelunit ook
voor derden beschikbaar
Toeristengemeenten
wisselen ervaring uit
Reünisten uit
oorlogsjaar haalden
herinneringen op
i#f
TEXELSE^" couRANT
Balans economie en natuur:
fat ik zeggen wou...
Texel verder met
Nationaal Park
Ook proef met
stemcomputer
in buitendorpen
De nieuwe
Ferrever,
verder dan ooit?
Provincie bekijkt
Waalder nieuwbouw
volgende maand
Film over 60 jaar
Vliegveld Texel
Texelse video voor
logiesverstrekkers
«IHIHI
Ir
Klif 12
m
Aquajoggen
DE KRIM
DINSDAG 27 MEI 1997
vijl hij op de vingers wordt gekeken door technicus Fen Schilling en wetenschapper Theunis Piersma (rechts) knipt NlOZ-voorzitter
JLtdr Koen Verhoef het lint door. (Foto Harry oo Graan
e experimentele „unit" die recentelijk op het terrein van
It Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee in 't
jcmtje is gerealiseerd, biedt unieke faciliteiten voor
bdvogelonderzoek. Voor zover bekend bestaat nergens ter
treld iets vergelijkbaars.
Iderzoekers van elders hebben
Blaten blijken er ook gebruik van
jwillen maken. Ze zijn te zijner tijd
||kom, want het biedt interes-
exploitatiemogelijkheden.
I nu uitgebrachte videofilm die
llzien welke mogelijkheden de
Idvogelunit biedt, zal daarom
[kin een Engelstalige versie wor-
ki uitgebracht.
irlopig is het gebouw, waarin on-
Tieer wordt bestudeerd welke in-
len vogels hebben op het wad-
jen (en omgekeerd) het domein
dr Theunis Piersma en zijn me
ekers.
|entalvan genodigden hadden vrij-
een feestelijke middag, want de
rogelunit werd officieel in gebruik
Si Dat gebeurde door prof dr
enVerhoefvoorzitter van de zelf-
nJige stichting NIOZ, die het lint
ifengang van het gebouw ver-
■rt» mocht doorknippen.
Subsidie
:perimentele wadvogelumt is in
i instantie een 5-jarig project
liet NIOZ en de Rijksuniversiteit
unngen gezamenlijk. Daarbij is
«uk gemaakt van een bijzondere
geldstroom die voor wetenschappe
lijke projecten van voldoende belang
beschikbaar is, de zogenaamde
Pioniersubsidie. Een van de onder-
De raad wii de onderhandelingen
met het rijk over de instelling van
een Nationaal Park (NP) weer
oppakken. De gesprekken ston
den op een laag pitje, omdat mi
nister Van Aartsen (LNV) zich
voorbehield het zwaardere re
gime van de
Natuurbeschermingswet op de
duinen toe te passen. Nu hij heeft
toegezegd dat een goed beheers
en inrichtingsplan voor de dui
nen dit wellicht onnodig maakt,
wil de politiek verder praten.
8 en w denken in het algemeen
positief over plan om van de duinen
een NP te maken, mits daar niet de
NB-wet overheen komt ,,Het is één
van tweeën", schreef het college 19
februari aan Van Aartsen. ,,Een
zorgvuldig beheers- en inrichtings
plan biedt zodanige bescherming
voor de aanwezige natuurwaarden,
dat de NB-wet daaraan niets toe
voegt."
De toezegging van de minister de
NB-status pas aan de orde te stel
len, nadat hij het beheers- en
inrichtingsplan heeft beoordeeld,
geeft het college voldoende ver
trouwen verder te gaan met het NP.
„Het is niet de bedoeling dat dit
inrichtingsplan een vertaling is van
de Natuurbeschermingswet", waar
schuwde Jan Koolhof (CDA), die
ook vreesde dat „geknoei" met
oppervlaktewater in de duinen grote
problemen voor agrariërs in achter
liggende gebieden kan hebben.
Erna Eelman (VVD) vond de toe
zegging van Van Aartsen veel te
vaag „Meer zit er momenteel echt
niet in", verzekerde wethouder
Schilling. Hij kreeg steun van de
overige fracties om verder te gaan
met het NP.
zoeken die hier gestalte krijgt betreft
de „genetische wapenwedloop" tus
sen kanoetstrandlopers en hun
belangrijkste prooi, het in de wad
bodem levende nonnetje. Dit schel
pdier ontwikkelt door natuurlijke se
lectie eigenschappen om aan de
kanoeten te ontsnappen. Alle facto
ren die daarbij een rol spelen worden
in de wadvogelunit bekeken onder
geconditioneerde omstandigheden.
Vogels worden daar voor elk gewenst
probleem gesteld en moeten dat op
lossen. „Tegenstrevers worden hier
met elkaar in de ring gebracht", aldus
legde Piersma vrijdag uit in het NIOZ-
auditorium. Dit en aanverwant onder
zoek zal gegevens opleveren die van
belang zijn voor het op natuurbehoud
gericht beheren van de Waddenzee
Teamwerk
Het ontwerpen van de wadvogelunit
met de daarbij behorende gecompli
ceerde apparatuur is een voorbeeld
van vruchtbaar en enthousiast sa
menwerken van wetenschappers en
technici Als coördinerende technicus
was Fen Schilling nauw bij het project
betrokken. Ook hij gaf uitleg, waarna
de videofilm „Wapenwedloop op het
wad" werd getoond, die ook voor le
ken begrijpelijk maakt wat er in de unit
gebeurt
De wadvogelunit is overigens al sinds
november in gebruik. De genodigden
konden met eigen ogen de op het
wad gevangen kanoetstrandlopers
zien die hier in verschillende vertrek
ken worden geobserveerd
Klimaat
Wat nu in gebruik is genomen betreft
overigens nog maar de eerste fase
van het project. De unit zal in de
tweede en derde fase van techniek
worden voorzien waarmee in de ver-
biijfsruimten van de vogels elk ge
wenst klimaat kan worden geïmi
teerd: van droge vrieskou tot vochtige
tropische hitte.
De wadvogelunit veroorzaakt ook
werkgelegenheid. Zo'n 15 weten
schappers en anderen zijn er in be
zig, wat neerkomt op ongeveer zes
volle arbeidsplaatsen
De nu in gebruik genomen eerste
fase heeft ongeveer een miljoen gul
den gekost en werd voor een belang
rijk deel tot stand gebracht door
Texelse bedrijven. Drijver Bouw,
Verenigde Electro Monteurs (VEM)
en installatiebedrijf De Wit Die had-
Burgemeester Willem van Rappard
wil in september met een Texelse
delegatie naar de Oostenrijkse
wintersportplaats Lech om met
andere Europese gemeenten te
discussiëren over „duurzaam toe
risme". Uitwisseling van ervarin
gen en presentatie van nieuwe
ideeën staan daarbij voorop. Een
bijeenkomst op De Krim vormde
hiervan vrijdag een voorproefje.
Toerisme is Texels belangrijkste
bron van inkomsten, maar hoe
zorgen we ervoor dat landschap,
natuur en cultuur er met teveel door
worden aangetast? Steeds meer
toeristenoorden worstelen met deze
vraag. Reden om grondig met elkaar
van gedachten te wisselen, vindt dr.
Willi Sieber van het Oostenrijkse
Ecologie Instituut. Hij tracht sinds
1994 verbetering te brengen in de
situatie in Lech. Voor een tegenval
lend aantal belangstellenden was
Sieber vrijdag één der sprekers
„Ik heb geleerd dat het makkelijker is
een concept voor duurzaam toeris
me te bedenken, dan het in de
Er lijkt zich in de gemeenteraad
een meerderheid af te tekenen
voor de aanschaf van stem
computers. Verscheidene raads
fracties zijn overtuigd door de la
gere aanschafkosten en geslaagde
proef in verzorgingshuis Gollards,
zo bleek gisteravond. Wel werd
erop aangedrongen dat vóór de
verkiezingen van 1998 ook de in
woners van de buitendorpen met
electronisch stemmen kennisma
ken.
De investering valt aanzienlijk lager
uit, nu op initiatief van Texel sprake
is van een gezamenlijke bestelling
door diverse Noordhollandse ge
meenten. Bij afname van minimaal 75
exemplaren zou de leverancier een
forse korting geven. Gisteravond
deelde ambtenaar Marit de Porto
mee dat inmiddels al 80 computers
zullen worden besteld. „Het zou sneu
zijn als Texel als initiatiefnemer uitein
delijk toch afhaakt", pleitte ze
Dat ziet er niet naar uit. Fracties die
de invoering eerst niet zagen zitten,
bleken nu voorstander. Alleen Paul
Kikkert verklaarde dat Texels Belang
nog verdeeld is. Hij vreesde dat een
deel van de ouderen zich toch zal la
ten afschrikken „Als het doorgaat,
zorg dan dat de apparatuur in de
dorpshuizen komt te staan, zodat de
mensen er alvast mee kunnen
stoeien", aldus Kikkert. Erna Eelman
(VVD) en Peter Bakker (GroenLinks)
vielen hem bij. evenals burgemees
ter Van Rappard.
den aan het NIOZ geen makkelijke
opdrachtgever want het werk moest
aan zeer hoge kwaliteitseisen vol
doen. Niet altijd was er tevredenheid,
zodat menige bouwvergadering
hectisch verliep. „Ook voor ons was
het een uniek gebouw", aldus Toon
van Beek van de VEM, die als geza
menlijk geschenk van de bedrijven
een kwikbarometer overhandigde,
verwijzend naar de weersomstandig
heden die bij het onderzoek een
belangrijke factor vormen. Schilling
reageerde blij: „Nu zijn we weer
vriendjes"
tal het gekrakeel tussen politici en
tX)ogschutters met in hun kielzog
pistoolschutters, wordt makkelijk
gelen waar het in feite om gaat.
dil moment sporten verenigingen
Se stokoude Ferrever-zaal aan de
unalaan. De zaal is af een onge-
vloer, een provisorisch veran-
Js muur die de kleedruimte van de
»S scheidt en een kachel waarbij
«tere winter ons hart vasthouden
ij niet uitvalt. Bij dit laatste kun je
activiteiten als judoclub wel op je
(schrijven.
Helijk is dat echte investeringen in
kwaliteit al geruime tijd niet meer
gedaan. Bij mijn aantreden in het
tuur van judovereniging Shima in
'2 was de situatie bijna hetzelfde;
■en die muur was nog niet proviso-
verankerd.
tnd het ronduit een schande dat
laar werken achter de schermen
"de sportraad onder de -ondanks
tegenslagen- bezielende leiding
Albeit Hoven, de resultaten nog
'ds nihil zijn. Dat betekent in ons
al dat onze beginnende judoka's
"et sporttechnisch en hygiënisch
erantwoorde ruimte moeten spor-
Ditdankzij het gebrul en onspor-
'_ag van boog- en pistool-
fiers, die het eigenbelang boven
a'gemeen belang stellen en zo de
geuldig opgebouwde plannen van
I knallen.
mes en heren politici, denk waar
vooral om gaat: jonge sporters die
eerste stappen zetten in hun
"en die niet zo'n grote mond wil-
durven en kunnen opzetten als al
schutters" Luister naar de on-
allende bestuurders van de an-
sportverenigingen, die politiek
'ect, constructief en geduldig wil-
e zomer treed ik af als voorzitter
budoveremging Shima. Als doel
'k mijzelf gesteld om Shima een
We accommodatie aan te bieden.
°°P niet dat ik dat met lege hart
moet doen.
Op persoonlijke titel,
Dick Schermer,
voorzitter Shima. De reünisten waren zo geanimeerd met elkaar in gesprek dat het veel moeite kostte om ze naar buiten te krijgen om op de kiek gezet te worden
praktijk te brengen", liet Sieber
weten dat er nog een lange weg te
gaan is. Voor ondernemers en
organisaties uit de toeristische
branche in Lech heeft hij een dik
handboek vervaardigd met tal van
milieutips. „Helaas maken nog te
weinig er gebruik van", aldus de
Oostenrijker.
Plannen zijn o.a. verbetering van
voorlichting en informatie, natuur- en
cultuurarrangementen, aanleg fiets
paden, verbetering openbaar ver
voer. afhaal- en wegbrengservice
van hotels en promotie van regionale
produkten. Sieber wees erop dat de
kritische gast gevoelig is voor de
totale uitstraling van een gebied.
„Men komt zolang de omgeving
intact is en de kwaliteit goed."
Eén produkt
Sieber haakte aan bij de woorden
van burgemeester Van Rappard, die
het belang van samenwerking bena
drukte „Kwaliteitsverbetering gaat
te vaak om individuele accommoda
ties. De samenhang ontbreekt. Je
moet samen willen, Texel als éen
produkt zien. De uitstraling wordt
bepaald door de zwakste schakel."
Van Rappard daagde de Texelse
politieke partijen uit om er in hun
verkiezingsprogramma een passage
aan te wijden. Hij riep op tot „creatief
en vernieuwend denken"
Ondernemer Adri Mantje heeft de
gemeente een brief gestuurd met
het verzoek om haast te maken met
de plannen voor woningbouw in
De Waal. Mantje zou het voorma
lige graanpakhuis van Keyser Co
nog liever vandaag dan morgen
willen slopen om met de bouw te
beginnen. Wellicht komt er schot in
de zaak. want binnenkort buigt de
provincie zich over het schets
ontwerp.
Volgens Mantje heeft hij sinds de
bekendmaking van de plannen tij
dens het jubileum van dorpshuis De
Wielewaal mets meer van de ge
meente vernomen. Afgelopen week
heeft hij een brief gestuurd waarin hij
een datum stelt
„Als het lang duurt, stijgen de sloop-
kosten en zit ik met een onveilig ge
bouw Niet voor mets heb ik er bor
den bevestigd met de tekst
'levensgevaarlijk'. Laatst waren er al
een paar kinderen binnengedrongen.
Stel je voor dat iemand in zo'n diep
stortgat valt Ik wil daarvoor niet
aansprakelijk zijn", aldus Mantje Hij
wil daarom snel duidelijkheid.
Woordvoerder Jan Commijs van de
gemeente zegt dat er de laatste tijd
inderdaad geen rechtstreeks overleg
is geweest met Mantje. maar wel met
andere betrokkenen, zoals architect
Jan Visser en directeur Jan van Andel
van de Woningstichting. „De intentie
is nog steeds slopen en daarna
nieuwbouw. Dat staat recht overeind,
maar het lijntje mag niet breken.
Daarom doen we voorzichtig."
Inmiddels zijn schetsen gemaakt voor
de woningen en bedrijfspanden die
op de plaats van de oude silo zullen
komen. Bedoeling is deze op 5 juni bij
de provincie te bespreken. Commijs:
„Als deze opzet haalbaar is, zullen
we het plan officieel indienen en kan
de procedure beginnen."
In restaurant „In de bloeiende
heide" werd zaterdagmiddag een
massale reünie gehouden. Maar
liefst 85 oud-leerlingen van de
openbare lagere school van Den
Burg kwamen daar bijeen. Het wa
ren leerlingen van alle zes klassen
tijdens het schooljaar 1944-1945.
Dat was een bijzonder jaar. waarin
door de oorlogsomstandigheden met
zoveel van het onderwijs terecht
kwam Tragisch dieptepunt van deze
periode was de opstand van de
Georgièrs, die op 6 april 1945 leidde
tot de beschieting van Den Burg De
school werd daarbij verwoest. Om
verder te kunnen leren werden de
leerlingen nadien verdeeld over het
oude schoolgebouw dat als gevolg
van de afschermende werking van de
N H. kerk in tact was gebleven en het
Sint Janshuis in de Molenstraat
Speuren
Van de ca 120 leerlingen van toen
hadden de organisatoren (Jacques
Dijt, Klaas Uitgeest, Nida Zegel-Wuis
en Tine Vlas-van der Vlies) er 84 naar
de reünie kunnen krijgen Die hoge
score was vooral te danken aan
Klaas Uitgeest die aan de hand van
bewaard gebleven leerlingenlijsten
het nodige speurwerk had verricht.
Op de bijeenkomsten waren 46 oud
leerlingen die nog steeds op Texel
wonen. 38 waren afkomstig van het
vasteland waaronder zes van het
buitenland Van slechts vijf oud
leerlingen had men het adres met
kunnen achterhalen en achttien ble
ken er te zijn overleden. Ook vijf
onderwijskrachten van toen waren op
de reünie present, evenals mevrouw
Van der Kolk, echtgenote van het
toenmalige schoolhoofd Zij haalde
zaterdag aangrijpende herinneringen
op aan de aprildagen van 1945
De stemming tijdens deze reünie was
overigens opperbest Er werd geani
meerd bijgepraat, mensen die elkaar
in geen tientallen jaren hadden ge
zien, waren al spoedig verwikkeld in
opwindende gesprekken en lieten
zich het eten goed smaken Ge
spreksstof werd ook geleverd door
oude foto's die door verschillende
reünisten waren meegebracht
Tussendoor werd het woord gevoerd
door oud-leerling Dick Bruin, die ver
telde welke bijzondere betekenis
meester Klein voor hem heeft gehad.
Harry de Graaf las enkele verhalen
voor. die grotendeels te maken had
den met zijn heel andere lagere
school-tijd Hij krijgt het batig saldo
van de reünie voor zijn Papoeafonds
Ben Bakker bracht aan het slot van de
middag dank aan de organisatoren,
onderstreept door Annie Bays die
lekkernijen overhandigde die in de
oorlog heel zeldzaam waren doosjes
chocolade bonbons
De Oostenrijker dr. Willi Sieber toont zijn werkboek met tips voor duurzaam toerisme.
(Foto Frans Hopman)
Gedeputeerde Bob Verburg zat op
dezelfde lijn „Duurzaamheid bereik
je alleen als iedereen meewerkt. Als
het effect van de ene sector door de
andere teniet wordt gedaan, schiet je
er niets mee op", aldus de provincie
bestuurder, die Texel „een ideale
proeftuin" noemde.
De aanwezigen, afkomstig uit diver
se toeristische branches op Texel,
gingen vrijdag aan de slag in vier
werkgroepen. Zij bespraken diverse
„verbeter-opties", waardoor de druk
op natuur en milieu kleiner wordt
zonder dat de economie daarvan te
lijden heeft (of waardoor besparing
mogelijk is). De ideeën werden aan
het eind van de middag gepresen
teerd aan de overige deelnemers.
De conclusies zullen op papier
worden gezet en nader worden
uitgewerkt onder leiding van profes
sor Han Brezet, die op Texel een
vakantiehuisje heeft en verbonden is
aan het Instituut voor Toegepaste
Milieu-Economie (TME) in Den
Haag.
Het Texelse vliegveld bestaat zestig
jaar Ter gelegenheid daarvan is een
twintig minuten durende film ge
maakt. Er zijn beelden van de
jubileumfilm van tien jaar geleden
gebruikt, maar deze zijn aangevuld
met recent werk. De laatste vliegshow
wordt belicht en havenmeester Ed de
Bruijn maakte actuele video-opna
men. De productie, die voor een aan
tal jaren representatief moet zijn. is te
zien in het Luchtvaartmuseum.
Videolux tekende voor het vervaardi
gen en de beelden zijn op deskundige
wijze van commentaar voorzien door
producer/sportvlieger en oud DJ Leo
van der Goot. Behalve hij sponsorden
Texel Airport. Schreiner Airways, De
Nederlandse Luchtvaart Pool. Video-
lux, Renault Garage Dros, Fa. Van
der Linden en Sprengers Oilfield Ser
vices.
Roland Visser en John Smit maken Texel Info Video.
(Foto Gerard Timmerman)
Gasten van de familie Pijlman van
Heidehof bij Den Hoorn krijgen bij
hun afscheid een gratis videoband
mee over het eiland, met daarop de
hartelijke groeten van de logies
verstrekkers. De vakantieboerderij
geldt als voorbeeld voor het initia
tief „Texel Info Video" van re
clame-man Ronald Winter en filmer
John Smit. Beide werken samen
als „De Texelse Ambassadeur".
De ondernemers zien de infor-
matieveTexel-video als een betaal
baar relatiegeschenk, waarmee de
kleine logiesverstrekkers zich kunnen
profileren „Wat is er mooier om aan
het eind van je vakantie een gratis
video mee naar huis te krijgen, waar
van je thuis op je gemak nog eens
kan nagenieten", aldus het tweetal.
Ze verwachten dat een wervende ef
fect van de band uitgaat „Vergelijk
het met een vakantiealbum dat thuis
met kennissen wordt doorgebladerd
Smit heeft inmiddels een begin ge
maakt met de opnames, die na de
zomer worden gemonteerd. Vooraf
gaand aan de twintig minuten du
rende informatieve beelden over het
eiland, is ruimte voor een bedrijfs
presentatie Bijvoorbeeld een tekst of
een wat uitgebreider bedrijfoverzicht.
Dit voorfilmpje kan in lengte variëren
van anderhalf tot tien minuten, die
elke logiesverstrekkers naar eigen
inzicht mag invullen, uiteraard gere
gisseerd en gefilmd door Smit Ook
de omslag van de video is voorzien
van de bedrijfsgegevens. Gezien de
kosten per band (ƒ9,95 per band,
excl. BTW en eenmalige kosten van
de bedrijfspresentatie), beschouwen
de makers de video als een promo
tie die is toegesneden op de kleine
logiesverstrekkers. De komende tijd
gaan ze ermee de boer op.
BIOSCOOP
Cinema Texel
Gravenstraat 33
Den Burg s 31 20 27
MICROCOSMOS: Allemaal
kleine beestjes op het witte
doek. Laatste „Cinema Para-
diso - film
di. 27 mei en wo. 28 mei 20.30 u.
THE SAINTmet Val Kilmer en
Elisebeth Shue
don 29 mei t/m wo. 4 juni
19.00 uur 21.30 u.
101 ECHTE DALMATIERS:
Nederlands ondertiteld.
woe./za./zo. en woe 14.00 u.
zie ook texeitext pag 433!!
Questions
Elke :atcrdag in juni:
jaren '70 '80 discoparty
Toegang: gratis
De Lindeboom
Zondag 1 juni:
Koffieconcert vocaal a'capella
„Het Weiland ensemble"
Aanvang 11.00 uur
Toegang: gratis
THEATER RESTAURANT
Klif 12
Den Hoorn s 31 96 33
Zwemparadijs Calluna gaat deze zo
mer door met de populaire lessen
aquajoggen De lessen vinden
woensdag- en donderdagochtend
plaats onder leiding van Colinda Vla
ming en Michel Gomez. Binnen een
aantal groepen is er nog een plekje
over Voor informatie kan men bellen
met Calluna. tel. 31 78 88. De lessen
(FotoHart)-oe Graan beginnen op woensdag 4 juni.
Diner-Cabaret
Wo. 28 mei (19.00 uur)
Vr. 30 mei (uitverkocht)
Za 31 mei (20.15 uur)
Zo. 1 juni (19.00 uur)
Wo. 4 juni (19.00 uur)
Vr. 6 juni (20.15 uur)
Za. 7 juni (uitverkocht)
Zo. 8 juni (19.00 uur)
Zie Texeltxt 706
VAKANTIECENTRUM
DE KRIM TEXEL Roggeslootweg 6
De Cocksdorp 39 01 11
