Lexmond patatbakker èn sociaal werker Nationaal Park Aaibaar „Witte" asbest ïinst gevaarlijk chuurbrand TEXELSE f coURANT Brandweerpieper stond niet stil L,angs de weg Drankrijder met brand Kampioenschap watertrappelen en termijn voor Inschadeclaims lud-Texeise in i alerie Marianne VRIJDAG 11 JULI 1997 Vervolg van pagina 1 i kruipen Collega 's en familie vereerden de jubilaris dinsdag met een bezoek. Staand in het midden Rob Lexmond tussen Jenny en Jan Stolk. (Foto Frans Hopman) VERVOLG VAN PAGINA 1 Recreatiestichting Texel, EcoMare, natuur- en milieuorganisaties, recreatieondernemers, agrarische organisaties. Staatsbosbeheer, Rijks waterstaat, Defensie en het ministe rie van LNV. Nationale parken zijn volgens interna tionaal aanvaarde definitiesaaneen gesloten gebieden van tenminste 1000 hectare, bestaande uit natuur terreinen, wateren en/of bossen met een bijzondere landschappelijke ge steldheid en planten- en dierenleven, waar tevens goede mogelijkheden aanwezig zijn voor recreatief mede gebruik. In de Nationale Parken wor den natuurbeheer en natuur ontwikkeling geïntensiveerd, natuur- en milieueducatie gestimuleerd en vormen van natuurgerichte recreatie alsook onderzoek bevorderd". Belangrijke doelen van Nationale Parken zijn: natuurbehoud en -ont wikkeling. mogelijkheden om mensen ervan te laten kennis nemen (voor lichting en educatie), mogelijkheden om mensen ervan te laten genieten (recreatie) en wetenschappelijk on derzoek. Inmiddels zijn in Nederland acht Na tionale Parken, waaronder het duin gebied van Schiermonnikoog Daar naast zijn twee Nationale Parken in oprichting. Dat het duingebied van Texel in aan merking komt om Nationaal Park te worden komt omdat het een voor Nederland karakteristiek ecosysteem vertegenwoordigt. De duinen zijn een bijzonder natuurgebied met hoge natuur- en landschapswaarden. De combinatie met de Slufter en de Hors meertjes maakt het extra bijzonder. Het gebied heeft een specifieke func tie voor vormen van natuurgerichte recreatie en voor educatieve activitei ten. Als het Park er komt, zal ook geld beschikbaar worden gesteld. Het gaat om een eenmalig bedrag voor diverse inrichtingsmaatregelen en de eventuele bouw of aanpassing van een bezoekerscentrum, al dan met met steunpunten Daarnaast is er een jaarlijkse bijdrage voor beheer en onderhoud. Het zijn aanvullingen van de huidige subsidies en budgetten Komen! De Voorlopige Commissie Nationale Parken hoopt dat veel Texelaars van de nu geboden gelegenheid gebruik zullen maken om zich te informeren en met reacties zullen komen. Voor het in de praktijk functioneren van een Nationaal Park is het namelijk van groot belang dat er goed evenwicht is tussen natuurbelangen en andere belangen, zoals landbouw en recrea tie. Het komt allemaal uitvoerig aan de orde in het advies dan binnenkort in raadhuis en dorpshuizen ligt. Daarin wordt ook de begrenzing van het gebied voorgesteld. De vrijwillige brandweer Texel moest de afgelopen dagen flink aan de bak. In tweeeneen- half etmaal werd via de „pie per", die de spuitgasten bij zich dragen, liefst negen maal alarm geslagen. Het begon maandagavond met de maandelijkse oefening, waar voor een deel van het korps per boot naar Vlieland werd ge bracht. De anderen poetsten in de kazerne de nieuwe brand weerwagen, die morgenmiddag op de Groeneplaats wordt gepre senteerd Even na drie uur 's nachts werd de nachtrust wreed verstoord wegens een beginnend autobrandje in De Koog. Uitslapen was er niet bij, want dinsdagochtend werden alle manschappen opgetrommeld voor de grote brand bij Ooster end Terwijl ze nog aan het blus sen waren, ging het automatisch brandalarm van Hoeve Holland af De melding bleek loos. Woensdagochtend ging de pie per in alle vroegte opnieuw af: in de bollenschuur waren vlammen opgelaaid, 's Middags volgde een loos alarm bij herberg Panorama en een oproep dat de gereinigde uniforms weer gestoomd en ge streken in de kazerne waren op te halen. En of dat nog niet ge noeg was, kon de brandweer 's avonds om 23.00 uur weer uitruk ken, nu voor een kleine terrein- brand in de duinen ten zuiden van De Koog. Gistermiddag kwam een ploeg in actie om de omgeving bij de schuur van Trap weer nat te maken. In EcoMare is het eerste zee hondje geboren, maar ik ben met wezen kijken. Ik houd niet zo erg van die beesten, ook niet als ze jong en schattig zijn. Dat is een afwijking, ik weet het Normale mensen vinden zeehondjes leuk. Die prachtige pels, dat zielige huilen en vooral die grote, don kere, vochtig glanzende ogen zijn onweerstaanbaar Het pu bliek staat dan ook altijd rijen dik rond de bassins en het „aaaach... wat lief..." is niet van de lucht Zonder zeehonden zou EcoMare waarschijnlijk nog niet de helft van het huidige aantal bezoekers trekken. Het zou dus met best zijn als alle mensen over die beesten dachten zoals ik. Mijn reserve heeft te maken met een jeugdtrauma. Ik ben als pril knaapje eens door zo'n lieverdje in mijn duim gebeten. De mes scherpe tanden drongen door tot op het bot. Het litteken is nog steeds te zien In EcoMare ge beuren zulke ongelukken ook wel eens, maar daar lees je natuurlijk niets over in de persberichten die ze verspreiden. Sommige mensen kunnen het blijkbaar niet laten om zeehon den aan te halen. Begrijpelijk, want deze roofdieren nodigen daartoe uil. Ze zijn aaibaar. Maar als je ze aait, krijg je een knauw Dat mag je rustig vals noemen. Als jonge zeehonden kaal waren en geniepige groene spleet oogjes hadden, zouden ze heel wat minder populair zijn. Dan kwamen hoogstens wat biologen naar die krengen kijken. Natuurbescherming en toeristen industrie maken gretig gebruik van de positieve uitstraling van deze schepsels. De bescherming van de Waddenzee zou nooit zulke vormen hebben aangeno men, als daar geen zeehonden leefden, hoewel het gebied als voedselplaats voor trekvogels veel belangrijker is. Maar robben zijn leuker dan vo gels, zodat je tot vervelens toe die robbenkoppen tegenkomt in het voorlichtingsmateriaal van natuurbeschermers, VVV en zelfs bedrijven die echt-Texelse producten maken waarin geen snipper zeehond is verwerkt. Inheemse slangen en andere reptielen zijn in Nederland veel zeldzamer en worden veel ernsti ger bedreigd dan zeehonden. Maar als Lenie van 't Hart in Pieterburen sissende jonge ad dertjes zou opvangen in plaats van huilende robjes, zou zij een zonderling mens worden gevon den. Maar omdat ze zich bezig houdt met die koddige zeehondenbabies en zich veel vuldig door de media laat be springen, hoort ze nu tot de po pulaire Nederlanders Ik houd niet van haar. Telkens als ik haar op de televisie met haar bekommerde kraaloogjes hoor dwepen bij een tobbe met zo'n jankend loedertje, krijg ik een wee gevoel in de maag streek Het is me allemaal veel te sentimenteel. Echt woedend werd ik een paar jaar geleden bij het zien van een tv-verslag van het terugbrengen van een hier aangespoelde zadelrob. Onder aanvoering van Lenie werd die met een transportvliegtuig van de Konink lijke Luchtmacht naar de noord kust van Ijsland gebracht, waar het al barst van die dieren en waar er naar hartelust op wordt gejaagd. De pers was erbij, kwij lend en kwelend. Die operatie moet een vermogen hebben ge kost. De IJslandse vissers bevolking beschouwt Nederland sindsdien als een land waar de gekte hoogtij viert. Lenie overleeft dank zij die zee honden, niet andersom Het was dan ook logisch dat ze als een kat in de gordijnen vloog toen wetenschappers in EcoMare ver klaarden dat zeehondenopvang overbodig is geworden. Dat kwam niet in haar kraam te pas. Ook met in de kraam van EcoMare, zodat je er respect voor kunt hebben dat ze daar de realiteit onder de ogen zien. De zeehonden in EcoMare die nen alleen nog als publieks trekker, want fokken met de die ren om de stand in de Waddenzee op peil te brengen is niet meer nodig Dat uitzetten van in gevangen schap geboren robben gebeurt volgens mij dan ook alleen om dat ze niet weten wat ze er an ders mee moeten. Het zijn name lijk dure kostgangers Ze eten de oren van je hoofd, letterlijk, als je niet uitkijkt Elke zeehond kan per dag wel een emmer hoog waardige vis naar binnen schrok ken. Daarmee is mijn afkeer van die dieren mede verklaard. Ik ben zelf een onstuimig viseter en zeehonden zijn dus mijn concur renten. Ook in ander opzicht voel ik me door Phoca Vitulina becon curreerd. Sommige scholen adopteren namelijk zeehondjes. De leerlingen brengen geld bij een om deze bedreigde diersoort in leven te houden Ik heb liever dat ze een Papoeaatje adopte ren Gelukkig gebeurt dat nu ook De Papoea's vormen namelijk een bedreigde menssoort Het verschil is verder niet zo groot Papoeaatjes hebben ongeveer dezelfde ogen, zwemmen als rat ten, eten vis en hebben een schattig kroeskopje Ze missen alleen die flippers, maar het is een kniesoor die daarop let De zeehondenstand in de Wad denzee stijgt snel. Nog even en we mogen er weer op schieten. Je kunt je dat nu niet voorstellen maar let op, binnen een paar jaar is het zover Dat noemen ze dan beheersjacht of selectief afschot of iets dergelijks Maar het komt natuurlijk op het zelfde neer. dood moeten ze. Dat schieten zal overigens met helpen. Eeuwenlang is verbeten op zeehonden gejaagd en geknuppeld maar ze waren niet weg te slaan, al weet je natuurlijk met hoeveel er geweest zouden zijn als dat niet was gebeurd Ook verstoring door militairen, vissers, pleziervaarders en olieboorders hadden geen effect. Zeehonden laten zich met wegja gen De uitdrukking hondsbrutaal slaat volgens mij vooral op zee honden. Dat die beesten uiteindelijk toch bijna waren verdwenen uit de Waddenzee kwam dan ook uit sluitend en alleen door het gif dat vanuit de Nieuwe Waterweg langs de Hollandse kust het Marsdiep binnenkwam en daar de voortplanting van de robben onmogelijk maakte Als je zee honden echt onder de duim wilt krijgen, weet je dus wat je moet doen bij Hoek van Holland polychloorbifenylen in het water gooien. Maar dat zal wel weer niet mogen De publieke interesse voor zee honden had niet alleen te maken met de aaibaarheid maar ook met de zeldzaamheid van deze dieren. Nog maar enkele jaren geleden werd de krant gebeld als een rob zich vertoonde in één van onze havens of voor het strand van De Koog. Tegenwoor dig is dat aan de orde van de dag, dus geen nieuws meer. Ge dachtig het oud-Texelse spreek woord „Uit het nieuws, uit de gratie" zal de toeloop naar de EcoMare-zeehonden daarom ook afnemen, zo verwachten ze daar. Ik denk dat het wel mee valt, want het gedrang rond die bassins is nog onverminderd, maar het getuigt in elk geval van toekomstgericht denken Om de stroom bezoekers op peil te houden maken ze daarom een miljoenen kostende waterzaal. Daar kun je straks robben onder water bekijken. Dezèlfde robben, dus dat zal geen wachttijden ver oorzaken bij de kassa's. Daarom komt er méér: allerlei krabben, kreeften en vissen en je mag ze ook aanraken als je durft. Inte ressante beesten, maar ze mis sen een warme pels en grote zwarte ogen. En huilen is er al helemaal niet bij EcoMare zal moeten zorgen voor piepende zeemuizen, miauwende zee katten, grommende zeeberen, trompetterende zeeolifanten en zingende zeemeerminnen. Het maakt met uit wat. Als het maar aaibaar is Toen Rob Lexmond als 16-jarige Mavo-scholier een baantje kreeg in de keuken en snackbar van het Havenrestaurant, voer Teso nog met twee enkeldekkers en waren wachttijden van zeven uur nor maal. „Werkdagen van negen uur 's morgens tot twee uur 's nachts waren toen geen uitzondering. En dat voor een weekloon van 60 gul den", grijnst Lexmond. Toch bleef hij zijn baas trouw. Dinsdag was hij precies 20 jaar in dienst en dat mag in de horeca opmerkelijk heten. Wel is Lexmond in de tussentijd van lokatie veranderd De „haven" ver ruilde hij acht jaar geleden voor eet- cafe Parkstraat in hartje Den Burg Daar groeide hij uit tot het gezicht van de zaak. „Veel klanten zeggen: we gaan naar Rob. Dat zegt genoeg", aldus Jan Stolk, al twintig jaar Lexmonds baas „Toen ik solliciteerde kon ik meteen aan de slag", vertelt Rob Lexmond. „Het seizoen was al begonnen en met die wachttijden was het op 't Horntje razenddruk. De boten pendel den tot twee, drie uur 's nachts Na afloop kwam het Teso-personeel vaak nog even een biertje drinken. Ook gebeurde het dat het zó warm was in de keuken, dat we 's nachts op het fietspad ernaast aardappelen schilden." 's Winters ging Lexmond in de WW en volgde hij een koksopleiding in Gro ningen. Hij behaalde het diploma, maar restaurantkok is hij nooit gewor den. Volgens Stolk komt dat omdat in de keuken het directe contact met de klanten ontbreekt. Lexmond knikt: 'n praatje met bezoekers is voor hem belangrijk. De snackbar -thans eetcafe- aan de Parkstraat bestaat deze week zeven tien jaar, maar het duurde lang voor dat Lexmond ér een vaste verschij ning werd. „In het begin draaide ik wisseldiensten naast twee vaste me dewerkers. Pas acht jaar geleden kwam ik er definitief terecht. Tegen woordig word ik alleen nog met par tijen en dergelijke ingezet op de ha ven en voor het partycentrum. Meestal sta ik dan achter de bar om bier te tappen." Het werk aan de Parkstraat is volgens Lexmond veelzijdig. Het snack gedeelte fungeert een beetje als win keltje waar velen behalve snacks ook shag of sigaretten afhalen. Daarnaast is er het eetcafé, waar eenvoudige maaltijden worden geserveerd. Aan de bar verzamelen zich de stamgas ten, meest vrijgezellen. Lexmond en zijn medewerksters Patricia, Ina en Jeannette doen méér dan alleen pa tat bakken en bier tappen Ze bieden ook een luisterend oor voor de stam gasten en zijn daardoor ook 'n beetje sociaal werker „Regelmatig helpen de stamgasten mee met opruimen. Dan gaan we na sluitingstijd gezellig samen nog even aan de loop. Voor sommige klanten is het eetcafé een tweede thuis", al dus Lexmond. Dat laatste geldt ech ter ook voor hemzelf: zelfs op z'n vrije dag Is hij er te vinden verontreinigde percelen geheel moe ten worden afgegraven. In principe gebeurt het schoonmaken volgens de „stofzuiger-methode". Door het oponthoud hebben Trap en zijn medewerkers tijd om emotioneel afscheid te nemen van de schuur. „In de twaalf jaar dat-ie er heeft gestaan, hebben er zo'n 300 verschillende mensen gewerkt. Er zijn heel wat gezellige dingen gebeurd leder be waart er zo z'n eigen herinneringen aan." risico's opleveren „Het is van groot belang dat stukjes dakplaat met kapot worden getrapt of gere den", aldus de burgemeester. Vandaar dat het terrein bij de schuur is afgezet met drang hekken en de toegang tot de wei landen met rood-wit lint. De eige naar van de schuur, Willem Trap, zorgt in overleg met de betrokken instanties voor het nathouden van de verontreinigde omgeving. De afdeling milieu van de ge meente heeft op circa 70 meter van de schuur in zuidwestelijke richting nog asbestdeeltjes aange troffen. Verderop richting Wadden zeedijk liggen alleen stukjes isolatiemateriaal, maar dat is geen reden voor afzetting van het hele gebied. verschrikt bij elkaar na het uitbreken van de brand. (Foto Frans Hopman! Tot dinsdagochtend 11 00 uur, bijna twee uur na het uitbreken van de brand, bleef de brandweer op volle sterkte blussen Daarna keerde een deel van het korps huiswaarts en bleef een ploeg van vijftien man ach ter. Omstreeks 13 30 uur konden zij de slangen oprollen. De brandweer- pakken werden in speciale tonnen afgevoerd om te worden gereinigd. Dat gebeurde op advies van de Re gionaal Officier Gevaarlijke Stoffen, die meteen naar Texel was gekomen om te controleren of de brandweerlie den met asbest in aanraking waren geweest Dat bleek met het geval, maar uit voorzorg werd de kleding gereinigd. Het gebouw werd total loss verklaard De gehele inboedel, waaronder sorteermachines, loopbanden en een tractor met hefinstallatie, ging in vlam men op. Ook het kantoor met de ad ministratie, een magazijn en keuken gingen verloren In de nacht van dins dag op woensdag moest de brand weer nogmaals in actie komen, om dat onder de rokende resten het vuur opnieuw was opgelaaid. Nasleep Het asbest zorgt voor een vervelende Bij de brand in de bollenschuur is dinsdag „witte" asbest (chrysotiel) vrijgekomen. Onder zoek door het Nioz-laboratorium heeft dat uitgewezen. Dit soort asbest is het minst gevaarlijk. Toch heeft de gemeente voor zorgsmaatregelen getroffen. Zo lang de brokstukken niet zijn op geruimd, is het verboden om zich in de directe omgeving op te houden. De stof is afkomstig van de golfpla ten waaruit het dak van de schuur bestond. Het betrof zg. eterniet platen, ofwel asbestcement. Een deel van de dakplaten is door de hitte gesprongen en op het terrein Een 27-jarige Zwollenaar zal geen goede herinneringen hebben aan zijn bezoek aan Texel, Hij werd tijdens een routinecontrole maandagnacht in de Dorpsstraat van De Koog aange houden met zijn auto Hij blies 690 UG/I en dat is ruim meer dan toege staan. Een rijverbod en een bekeu ring was het gevolg. De man liet zijn auto ter plekke achter. Waarschijnlijk door kortsluiting is brand in de wagen ontstaan. De brandweer moest erbij komen. De schade viel mee. Het open kampioenschap water trappelen wordt zaterdag gehouden in zwembad Molenkoog, aanvang 13.00 uur. Deelnemers kunnen zich voor de wedstrijd opgeven bij het bad Er wordt gestreden in drie leeftijds categorieën. De beste drie krijgen een prijs. Voorde allerjongsten is een wedstrijd in het ondiepe bad. nasleep voor eigenaar Willem Trap. Het liefst zou hij meteen de puinhoop opruimen. Maar zolang de vloer van de schuur is bezaaid met brokstukken kan hij daarmee geen begin maken „Je kunt er wel doorheen lopen, want alles is nat. Op zich is asbest niet gevaarlijk, behalve als je er in gaat boren of zagen waardoor stof vrij komt Dat heb ik me duidelijk door een expert laten uitleggen Maar ook vanwege het instortingsgevaar is het verstandiger om met in.de schuur te komen." Kosten Over de kosten van het opruimen heeft Trap intensief overlegd met zijn verzekeringsmaatschappij Dankzij verzekering voor milieuschade aan derden en een bedrijfs w.a. verzeke ring (wettelijke aansprakelijkheid), worden de kosten voor het reinigen van de omgeving volledig vergoed. De opruimingskosten op zijn eigen terrein moet Trap echter voor eigen rekening nemen Voor het verwijderen van asbest is aan drie ondernemingen offerte ge vraagd. Gistermiddag is besloten welk bedrijf de klus zal klaren. Bedoe ling is zo snel mogelijk te beginnen. Het is niet erg waarschijnlijk dat de in of bij de schuur neergekomen. Verder is er rook, met daarin deel tjes asbesthoudend materiaal, In de weilanden ten zuiden van de schuur neergeslagen. Geluk bij een ongeluk was dat de wind van Oosterend af stond. „Hierdoor is het uitgesloten dat er iets in het dorp is terecht gekomen", stelt bur gemeester W. van Rappard in een communique van de gemeente. De omwonenden hebben deze informatiebrief inmiddels ontvan gen. Zolang asbest gebonden zit in het cement, is het met gevaarlijk voor de gezondheid. Alleen losse ve zels, die niet zichtbaar zijn, kunnen ieid gebracht. Later bleek dat in ibouw, in een afgesloten com- lent waar het vuur niet was edrongen, ook een gasfles Dam e voorkomen dat bestrijding- lelen in het grondwater terecht in komen, maakte de brand- tphet terrein aan de zijkant van luureen aarden dam. Achteraf was dat niet nodig, want er is gil weggelekt. Bijkomend voor as dat het bluswater met even- isbestresten door de dam werd (waardoor het niet in de naast- in sloot kon lopen, noet de sloot in opdracht van erende Sluizen worden afgezo- laast het water moet vijf centi- baggerspecie worden afge- Dat men geen zware reiniging verwacht, blijkt uit het het slootwater gewoon bij de «vering mag worden aan- ird imvoor planschade móet door leente in behandeling worden len. ongeacht hoe lang het Ie object er al staat. „Ook al mand pas na vele jaren tot de sie dat hij zich eigenlijk ergert schuur, dan nóg moeten wij leB |ens de wet op in gaan", aldus psche burgemeester Van lml rd in de raadsvergadering Bakker van GroenLinks vroeg :a9 ïogelijke invoering van een li- lal kan dus niet, maar de bur- 'Se ister gaf wel aan dat trage ars minder kans op honorering In behandeling nemen wil ijk niet zeggen dat je er ook islemt inzien van de claim van Harry lal over een schuur vlakbij zijn il was de raad unaniem, er een onafhankelijk adviesbu- igeschakeld. Van Rappard ver- Ie dat de kosten daarvan niet lan „een paar duizend gulden" belopen. ïrie Marianne aan de Nikadel (oog is deze zomer een expo- zien van de oud-Texelse Alie kun. Ze werd geboren in De nop „Hoekzicht", maar verliet and voor het Limburgse Baarlo, ze haar brood verdient als igshoofd in een kledingatelier, inhoorn komt nog wel regelma- ir haar geboorte-eiland. Schil- is haar hobby en ze heeft zich diept in de technieken dat ze est professional kan worden md Zo studeerde ze aquarel- ek bij professor Grosfeld van Buut voor Schone Kunsten in 'pen Maar ze werkt ook met 1 en schuwt gemengde tech- met De natuur vormt een tliebron voor Alie Eenhoorn, die olken, bloemen, de zee of stil- weergeeft. 'Is schilderij van Alle Eenhoorn.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1997 | | pagina 7