Engelse Hilary friemelt
3raag in Texelse grond
Eenmaal aan de bal
veranderde Van Exel
gespoeld
TEXELSE 7 COURANT
Wissel
Milieucontrole
horecabedrijven
VRIJDAG 16 APRIL 1999
-
met haar kat in de tuin van hoeve Spykdorp bij Oosterend.
(Foto Gerard Timmerman)
Harisson
weggeweest, Ik met goed zou voet
ballen. Dat is natuurlijk onzin. En
toch, het klinkt misschien een beetje
lullig, maar die ouwe generatie was
dan wel bloedfanatiek, bij mijn we
ten hebben zij nooit iets gewonnen.
Nadat ze gestopt waren, ben ik twee
keer kampioen geworden en draai
den we een aantal jaren leuk mee in
de derde klasse. Eén keer haalden
we bijna de tweede klasse, op één
penalty na, van Henk Knol. Zelf
schoot ik vlak voor tijd net naast.
In zijn spel
herkent men hel gemengd
bedrijf: gebukt over
zijn schop, wijdbeens
tussen het vee.
De harde handen
aan zijn pezig tijt weten
van wanten. Onvermoeibaar
zwoegend trekt hij gaten
en spiedt rond, alsof
hij zoekt naar mogelijke
ziekte in het pootgoed.
Maar aan de bat verandert
hij Zijn vreemde
motoriek wordt bijna elegant,
hij kapt en draait, versnelt,
geen veld te zwaar
voor hem, gewend aan
polderklei. Plots haalt hij ziedend
uit en scoort, bal op de wind
een met de elementen.
Zelfs zijn naam geeft
blijk van veel verbondenheid
met de geboortegrond:
Paul van Exel, spits van Texel
op benen die overigens
meer o dan x zijn.
Boer, in alle seizoenen.
Uit tegen KGB te Bovenkarspel
krijgt hij het weer eens
op zijn heupen Met wapperend
nekhaar en zakkende kousen
sticht hij bij voortduring
gevaar en treft het net: 0-1.
De tegenpartij bijt
van zich af, de druk neemt toe.
maar de eilandclub
geeft geen krimp, houdt stand.
Dan komt de onbegrijpelijke
wissel, een kwartier
voor tijd. Wat bezielt een coach
die in het heetst
van de strijd zijn beste man
vervangtVan Exel rent
langs het verbijsterde publiek
het veld uit, rukt de verzorger
een tas met kleren
uit handen en roffelt op
zijn noppen naar een buitensporige
BMW (boeren-, maar ook
voetballersbolide), die gedempt
ronkend klaarstaat,
vriend achter het stuur.
In een oogwenk is
de niet af te stoppen spits
uit het gezicht verdwenen, bezweet
en modderig op weg
naar de boot van half vijf.
Op Texel moeten straks
de koeien weer
gemolken worden.
(Theun de Winter. In: 'Hard gras',
nummer 5, november 1995)
Daar denk ik nog wel eens aan te
rug.'
Hij beschouwt het als één van zijn
hoogtepunten, samen met de over
winning die in Den Helder in de
bekerstrijd werd behaald op HRC.
'Dat speelde toen nog eerste klasse.
Ik speelde hartstikke lekker en
maakte 0-1Daarna stonden we met
de rug tegen de muur en in de 83ste
minuut kwam HRC op 1-1 We ston
den op instorten, maar vlak voor tijd
maakte ik 1-2 Dat kon eigenlijk he
lemaal niet. Henk Jan Klok stond
toen nog in The Talk of the Town. Die
had ons beloofd dat we een avond
lang gratis mochten drinken als we
zouden winnen. Onze trainer was
Roomeijer, uit Den Helder. Die zei:
Als we winnen, dan ga ik met jullie
mee naar Texel. Het is toen nog heel
gezellig geworden. Het was op een
dinsdag...'
Ook zijn prestatie tegen VVV in het
Gamma-toernooi vindt hij een heel
mooie. 'We wonnen met 4-3, alle
doelpunten waren van mij. Ik werd
dat jaar bijna topscorer geloof ik, vlak
achter of samen meLRegi Blinker.'
Ezels
'En dan natuurlijk dat gedicht van
Theun', vervolgt hij in één adem.
'Theun is een stranger, maar wel een
hele goeie vent. Op een gegeven
moment zei-ie tegen me: Ik heb een
verrassing voor je, maar dat hoor je
nog wel Toen ik hem eens wat wor
tels voor zijn ezels bracht, liet-ie me
dat boekje zien waar het in stond. Ik
was, nou ja, ontroerd. Het raakte me
wel.'
Nu gaat de spits dan stoppen. Hij
overwoog het al drie jaar geleden,
maar vertelde het toen niemand en
hoefde ook niemand iets uit te leg
gen toen hij besloot toch door te
gaan. Dat lag vorig jaar wel anders,
toen zijn teamgenoten een waardig
afscheid voor hem hadden bereid.
'De vader van Kets (Frans Kaercher,
red.) zou met een piano op de
middenstip zitten. Lui, waarom ga je
nou tóch door?, zeiden ze toen. Maar
ik was er een half jaar uit geweest
om mijn huis te bouwen en daarna
raakte ik geblesseerd. Ik wilde met
stoppen terwijl ik maar een paar
wedstrijden had gespeeld.'
Een plotselinge enkelblessure
dreigde afgelopen week nog even
roet in het eten te gooien. 'Volgende
week spelen we onze laatste thuis
wedstrijd Die zou ik met graag mis
sen.' Nu is zijn besluit echter defini
tief 'Voor een voetballer ben ik oud.
Vroeger kon ik makkelijk nog twee
partijtjes tennissen na een voetbal
wedstrijd. Nu ben ik blij als ik 's
avonds op de bank zit.'
'Afbouwen doe ik niet. Toen ik op
m'n achttiende weg ging bij De Koog,
zei ik dat ik daar weer terug zou
komen als ik zou stoppen bij Texel.
Maar wat heeft dat nu nog voor zin?
De jongens met wie ik toen voet
balde, zijn er allemaal weg. Boven
dien wil ik geen verplichtingen meer
aangaan Ik heb al drie jaar een vaste
stoel bij Ajax, maar ik ben er nog
maar twee of drie keer geweest. In
vallen bij Texel 3 als ze er eens te
kort komen, o.k., maar verder ga ik
op zondag lekker bij het eerste langs
de lijn staan...'
Joop Rommets
ernstig uit Wales, leerde ze
lijds Nederlands spreken
kzij restauranthouder Willem
Diesen, die zijn werkneemster
duit verbood nog langer En-
fe praten. Nu, vijftien jaar la-
doet het accent van de op
kdorp wonende Hilary
'ison (34) bijna Texels aan. Van
mige dingen gruwelt ze nog
'ds, maar als het aan haar ligt,
zij Torever' op Texel.
vakantie in Zwitserland ont-
tte Hilary Harrison in 1983 een
tor. Nieuwsgierig geworden
'dat Nederlandse eiland, waar zij
"ooit van had gehoord, besloot
Bar volgende vakantie op Texel
He brengen. 'Ik vond het hier zo
f rnaar ik moest terug naar En-
ad. Daar werkte ik als apothe-
•assistente.'
il liet haar echter niet los. In mei
gaf ze haar baan op en keerde
9 naar het eiland. 'Mijn ouders
an daar niet echt blij mee Ik was
enige kind en nog maar 18 jaar.
Tik wilde het graag proberen. Als
lle' lukte, kon ik altijd mijn oude
weer oppakken.'
Taal
'son voelde zich snel geaccep-
f en werd vanaf het begin goed
tongen. 'Ik logeerde een aan
maanden in het Prins Hendrik
ff bij vrienden. Het belangrijkste
Tom werk te vinden. In mijn oude
[eP kon ik niet aan de slag. De
net spreken en schrijven,
Ie een probleem. En ja, ieder-
|ent Engels, dus bleef ik gewoon
•s Praten. De eerste anderhalf
jaar sprak ik geen woord Nederlands.
Totdat Willem van Diessen van
pannenkoekenhuis Strends End,
waar ik in het hoogseizoen werkte,
vond dat het nu wel eens tijd werd
om Nederlands te praten. Hij zei:
Ze zijn niet op het eiland geboren en
getogen, maar wonen hier al zó lang
dat ze niet meer van echte Texelaars
zijn te onderscheiden. Waar komen
ze vandaan en wat bracht hen er toe
zich bli|vend op ons eiland te vesti
gen? In de rubnek Aangespoeld
deze week: Hilary Harrison
Vandaag móet je Nederlands pra
ten. anders doen we net of we je met
horen. Dat hebben ze de hele dag
volgehouden. Het was een spelletje,
maar het heeft wel geholpen. In feite
heeft Willem mij over de drempel
geholpen. Je bent gewoon bang dat
je fouten maakt en uitgelachen
wordt.'
Klompen
Het door school bijgebrachte beeld
dat Harrison van Nederland had, was
dat iedereen hier op klompen loopt
en geitewollen sokken draagt. Tij
dens een bezoek aan Amsterdam
bespeurde zij daar weinig van, maar
op Texel was dat anders. 'Toen ik
hier een maand of zes was, ging ik
eens naar het oude kruidemerswin-
keltje van Piet Brouwer, in Ooster
end. Ik kwam er aan lopen en zag
daar drie rijen klompen voor de win
kel staan En dacht, wie laat nou zijn
schoenen buiten staan. Dat was zo'n
grappig gezicht. En binnen liepen ze
op sokken. Het beeld klopt dus wel
een beetje, want veel boeren hier
dragen nog klompen.'
Bergen
In Wales groeide Harrison op tussen
de bergen. Het was een vreemde
gewaarwording dat het hier allemaal
zo vlak is. Toen zij daar met een
kennis over sprak, zei deze dat
Texel ook een berg heeft. De Hoge-
berg. 'Nou, die wilde ik wel eens
zien. We reden er naar toe en ik
dacht, ik zie nog steeds geen berg.
Maar op een gegeven moment wa
ren we er al overheen. Ik vond dat
geen berg, maar een
verkeersdrempeltje, een bobbeltje!'
Harrison moet er nog om lachen.
Soms mist ze haar echte bergen.
'Maar,je kunt hier wel alles lekker
overzien en dat heeft ook wel iets.'
Haring
Het enige dat zij op Texel echt mist,
is een Tandori-restaurant. Maar
over wat er wel aan eetgelegenheden
is, is zij goed te spreken. 'Hier is veel
meer keuze en gebruikt men veel
verse groenten In Engeland doen ze
veel uit de oven, van die Engelse
pies. Van boerenkool met worst heb
ben ze nog nooit gehoord. En patat
met mayonaise... Nou, toen wist ik
echt niet wat ik zag. Dat vond ik zo'n
vreemde gewoonte. Wij gooien er
altijd zout en azijn op en dat eet je
dan op uit een krant Dat is heerlijk,
Horecabedrijven lozen vet op het
riool Om te voorkomen dat hierdoor
de riolering wordt aangetast, moeten
bepaalde voorzieningen worden ge
troffen. Meestal is een vetafscheider
nodig, een soort bezinkbak waar het
afvalwater doorheen wordt geleid
vóór het in de riolering komt.
Uit de regionale milieucontrole van
1998 bleek dat 52% van de bedrij
ven niet aan de regels voldeed In
middels hebben de meeste hun za
ken op orde gebracht Omdat er op
Texel en in Den Helder relatief veel
horecazaken zijn, hebben beide ge
meenten besloten de controles dit
jaar voort te zetten. In Den Helder
zullen ook bakkerijen en garage
bedrijven worden bezocht, een be
sluit dat op Texel geen navolging
vond.
bal. Met pretoogjes vertelt hij de ene
anekdote na de andere, bij de
meeste spelen spirituosa een be
langrijke rol, 'Een paar jaar lang heb
ben we met Gamma hoog gespeeld
in de zaal. tot Lelystad en Utrecht
aan toe. Daar gingen we met een
busje naar toe, dat door Rab werd
betaald. Omdat we 's avonds niet
meer terug konden, boekte Rab voor
ons altijd vier tweepersoonskamers
bij Motel Bethlehem in Den Helder.
Op de heenweg reden we daar dan
eerst even langs om er drie af te
melden. Het geld ging in de pot. Als
we dan 's nachts met een stuk in
onze reet in Den Helder kwamen,
kropen we met z'n achten op die ene
kamer Met z'n drieén in één bed en
nog een paar op de grond. Dat
merkte je toch niet meer...'
Ook voor de Helderse selectie
maakte hij geen uitzondering. 'Dat
ging heel professioneel. De avond
voor een wedstrijd brachten we door
met bowlen en kaarten. We moch
ten twee biertjes en moesten om
twaalf uur naar bed. Met z'n vieren
zijn we er toen vandoor gegaan, met
Simon Brand en de keepers van
HRC en JVC Andere jongens gingen
ook, maar die verwachtten allemaal
scouts aan de lijn die ze zouden
ilgens kenners is hij te vroeg geboren. Als de betalende voetbal-
bs twintig jaar geleden ook al zo naarstig op zoek waren geweest
ar jong talent, dan had hij triomfen gevierd en was hij nu miljonair
vste, mplaats van een hardwerkende boerin Eierland. Ondanks
i leeftijd (36) blinkt hij nog steeds wekelijks uit en ziet iedereen
Texel'94 hem met lede ogen gaan. 'Je moet een keer stoppen
gt Paul van Exel zelf. 'Dat kun je beter doen als iedereen tegen
iegt dat je nog moet doorgaan, dan als ze vinden dat het wel
ft keer tijd wordt.'
jende is misschien een groot
ird, maar Paul van Exel is een
tballer die tot de verbeelding
«kt. Dat vinden medespelers en
porters van Texel'94, die al rade-
werden wanneer ze hoorden dat
ster verhinderd was. Dat onder-
d tot zijn schade ook Bert Ver
en van eredivisievereniging
I, die in één van de kerst-
nooien van Gamma eens zo
:eligwerd van alle schijnbewegin-
dat de vier doelpunten van Van
I volstrekte bijzaak werden. Het
een traumatische gebeurtenis
rde talentvolle verdediger, wiens
ière in de knop werd gebroken,
ml Maarten Scholten, destijds
«houwer in Ons Genoegen en
inwoordig journalist voor Sport
1mational. 'PSV, dat hem had
ileend, hoefde hem met meer
g En in Jong Oranje is hij ook
it meer opgesteld
sch tenslotte was Theun de Win-
die zelfs een gedicht aan de
time spits wijdde dat werd gepu-
aerd in het literair voetbal-
thnft Hard gras
i zijn spel/ herkent met het ge-
Bmd' bedrijf: gebukt over/
zijn schop, wijdbeens/ tussen het
jw'f I Maar aan de bal verandert/
hijZijn vreemde/ motoriek wordt
bijna elegant,/ hij kapt en draait,
inell/ geen veld te zwaar/ voor
i, gewend aan/ polderklei. Plots
III hij ziedend/ uit en scoort, bal
'op de wind,/een met de elementen.
Ponyclub
Exels talent is nog opmerkelij-
Ivoor vrie weet dat hij tussen zijn
|de en vijftiende levensjaar niet
een club speelde. 'Ik had net
nieuwe pony gekregen, toen de
Jningen van de ponyclub werden
ichoven naar zaterdagmiddag. Ik
1 toen kiezen Omdat ik het
sneu vond voor mijn ouwe lui,
ik toen voor de ponyclub geko-
Daardoor heb ik belangrijke ja-
jemist. In die periode vorm je je
mek.'
t hij toch weer begon, viel hij
'ankelijk nauwelijks op tussen
ndere junioren van SV De Koog,
hij ook in de pupillen al had
leeld. Al spoedig ging het ech-
beter en op zijn achttiende
hij de stap naar SV Texel,
[aar hij hoopte het tweede elftal te
n. 'Dat was toen al een promo
tie als je van één van de clubs in de
buitendorpen kwam.' In zijn eerste
oefenwedstrijd werd hij opgesteld in
het derde elftal, in de tweede wed
strijd in het tweede en al bij de derde
keer oefenen mocht hij zijn kunsten
in de hoofdmacht vertonen. 'Koos
Tjepkema was geblesseerd. Ik ver-
Brand. 'Dat is allemaal achteraf
Maar inderdaad, tegenwoordig word
je al snel uitgenodigd voor een se
lectie of instuif, dat had je vroeger
niet. Ik ben ervan overtuigd dat
Simon het makkelijk had gered.'
Ook de ligging van Texel werkte
ongetwijfeld belemmerend op zijn
loopbaan. Eenmaal draaide hij een
zomer lang mee met de selectie van
Den Helder en omstreken, die als
voorbereiding op het Maritiem Toer
nooi drie keer per week trainde en
oefenwedstrijdjes speelde tegen
clubs uit het betaald voetbal. Zowel
Brand als Van Exel speelde zich in
de kijker en grote (amateur)clubs als
WGW en HRC hadden er een aardig
zakcentje voor over om hen aan zich
te binden. 'Ik heb altijd de boot af
ving hem als voorstopper. Ik ben er
nooit meer uitgeraakt. Koos kwam
wel weer terug, maar toen werd ik
doorgeschoven naar de spits.'
Tweede carrière
Het betekende een flitsende herstart
van zijn tweede carrière als voetbal
ler. Toch bleef zijn territorium be
perkt en kreeg hij nooit de kans zijn
vleugels uit te slaan boven de voet
balvelden van de clubs uit de vader
landse top. In tegenstelling tot een
handvol spelers uit latere genera
ties, die volgens de specialisten met
de aanleg hebben van Van Exel of
generatiegenoot en vriend Simon
neemt om terug te blikken (het land
is toch veel te nat om wortels te
rooien). Hij maakte de ouwe genera
tie nog mee en hoewel hij volgens
eigen zeggen altijd prima kon op
schieten met teamgenoten als Gert
Pansier, Louis Uriot en Klaas Dirk
Koorn, viel de stemming niet te ver
gelijken met die van tegenwoordig.
'Dat waren allemaal jongens met kin
deren. Als de wedstrijd af was ging
iedereen meteen naar huis, terwijl
wij, de jonkies, nog wel een biertje
lustten. Uriot zei altijd: Jullie voetbal
len om te drinken. Tegenwoordig is
de onderlinge band veel sterker. Ik
ben heus met met iedereen bevriend,
maar het is best leuk om nog eens
even een cafeetje in te duiken.'
Al sinds een flink aantal jaren be-
roui van caci uijiid eieyaiii.
gehouden. Je moet drie avonden in
de week naar de overkant. En dan
nog in het weekend, natuurlijk, want
je speelt als Texelaar alleen maar
uitwedstrijden. Dat viel niet te com
bineren met de boerderij Bovendien
is de sfeer hier hartstikke goed en
ik betwijfel of dat aan de overkant
ook zo is. Als een team daar een
keer degradeert, is de helft van de
spelers weg. Een clubband hebben
ze met.'
Sfeer
Sfeer is een woord dat Van Exel
vaak in de mond neemt, terwijl hij er
aan de keukentafel alle tijd voor
hoort Van Exel tot de routiniers, sa
men met Bart Heerschap, Simon
Brand en John List. Naar uit
wedstrijden reizen ze samen in één
auto, door de anderen de ouwe lul-
len-auto genoemd. 'Op de terugweg
drinken we altijd een potje bier. Eer
der haalden we dat bij een benzine
station, maar die mogen dat niet
meer verkopen. Nu nemen we een
koelboxje mee. Dat zijn de kleine
dingetjes, die het net effe leuker
maken.'
Pretoogjes
Van Exel heeft er nooit om bekend
gestaan veel te laten voor het voet-
(Fofo archief Texelse Courant)
ontdekken, dus die waren met een
uurtje weer in het hotel. Wij kwamen
om vijf uur terug, flink ehhh... Ze
hebben dat toen ontdekt, maar om
dat ze geen onderscheid maakten
tussen wie even of de hele nacht op
stap waren geweest, werden we de
volgende dag toch opgesteld. We
maakten in dat toernooi drie doelpun
ten. Eén van mij en één van Simon.
Ze hadden dus niks te klagen.'
Fabel
Ook bij Texel hebben zijn prestaties
er nooit onder geleden, denkt hij. 'Op
een gegeven moment ontstond de
fabel dat als ik een avond niet was
een beetje zurig en week. Wat ik ook
vreemd vind is rauwe vis eten. Ik
kwam een keer in Oudeschild. was
er net nieuwe haring binnen. Als je
dat zag. Eerst door de uitjes heen
en dan zo'n rauwe vis door je keel!
Ik krijg er nog kippevel van. Wie eet
er nu rauwe vis? Ik heb het wel een
keertje geprobeerd, maar nee.
Tuinontwerpster
Hoewel ze nooit echt zonder werk
zat, zocht Harrison toch naar iets
wat ze zelf zou kunnen doen. Ze
wilde graag iets met haar interesse
voor tuinen doen. 'Tuinen hoort voor
een deel bij het Engels-zijn Wij frie
melen graag in de grond. Maar om
dat ik met het lezen en schrijven zat,
wist ik met zo goed hoe ik het aan
moest pakken Een schriftelijk cur
sus bij het LOI bood uiteindelijk uit
komst. 'Ik was daar éérst wel wat
sceptisch over, want bij het LOI
denk je al snel aan een cursus
Spaans voor beginners Maar ik
dacht, ik probeer het gewoon.' Het
bleek een pittige cursus te zijn van
tweeëneenhalf jaar. Voor de beno
digde praktijkervaring liep ze stage
bij tuincentrum Halsema aan de
Gerritslanderdijk. 'Vader Halsema,
Freek, leefde toen nog. Die wist
werkelijk alles over planten. Hij was
voor mij een hele goede leermees
ter.'
werk, je komt bij zoveel mensen,
ledereen wil weer wat anders, wat
het ook wel eens moeilijk maakt. Het
is net als bij het maken van een
schilderij: je moet op zo'n moment
wel inspiratie hebben Vooral in het
voorjaar is het heel druk. Alles moet
dan heel snel, binnen vier maanden.
Tijd voor mijn eigen tuin heb ik dan
nauwelijks. Als ik 's avonds thuis
kom en even lekker ga zitten, kijk ik
wel eens naar buiten en denk dan,
oh jeetje, mijn tuin...'
ik mij op mijn gemak. De mensen -
zijn allemaal aardig, vriendelijk en
vooral eerlijk. Texel is net een grote
familie, ledereen kent elkaar. Texel
heeft voor mij gewoon alles. Het is
hier allemaal veel vrijer, niets moet,
alles mag. Ik hou van die kleine
dorpjes met daarnaast die ruimtes
van zee en bossen. Ik hou van mijn
leuke echtgenoot en ik geniet van
alles...'
Ingrid de Raad
Zwaar
'Het aanleggen van tuinen heb ik
gedaan tot ik last kreeg van mijn
elleboog Het werd te zwaar. Nu richt
ik mij meer op het ontwerpen en
adviseren Met de firma Halsema
werk ik nog steeds samen. Ik zorg
voor het ontwerp, zij voor de planten.
Een mooie combinatie. Het is leuk
Niet terug
Als het aan Harrison ligt, gaat zij
nooit meer terug naar Engeland. Al
thans. niet om er te wonen. 'Eén
keer per jaar ga ik naar mijn ouders
Ze missen mij natuurlijk wel, net
zogoed als ik hen mis. Het gekke is
dat als ik in Engeland ben, ik mij net
een beetje een toerist voel. Hier voel
De gemeenten Texel en Den Hel
der houden de komende weken
steekproefsgewijs milieucontro
les bij horecabedrijven. Onder
zocht wordt of het lozen van afval
water op het riool volgens de
regels gebeurt. Bij inspectie in de
kop van Noordholland bleek vorig
jaar de helft van de bedrijven niet
aan de normen te voldoen.
