Jonge Lieve lag in de file bij Skil Zitmaaierrace op Pinksterevenement 7 y: "tj/ ITGERl STVOQRMrwlW,^ l Sport TEXELSE COURANT l)K )\(jrki I J L\ KoPIJKRIIKTA \nI L\Mj. str nvoudige winst voor De Koog eyenoord wint oger toernooi Schuyl en De Graaft )lfkampioenen Rabbitgolfwedstrijd Onderlinge menwedstrijd Swift winnaar Koog 2-toernooi Luilakzwemmen Tennistoernooi ouders en kroost Jacco Elting bij Tesseltoernooi Texelse musea officieel erkend Uitgaven voor gehandicapten hoger dan gepland Tien voor Texel wil subsidie voor behoud schapen Geen bouwstraat in Oosterend Schade bij ongeval Bedrijvi gheid Erkenning voor Schraag Straatwerk Ballonnenzee voor onderwijzerspaar DINSDAG 18 MEI 1999 laucratie is geen nieuw ver- insel in Nederland. Dat onder- j historicus Hans Bonke lot vreugde bij zijn onderzoek de geschiedenis van de ge Lieve', een achttiende vse driemaster die vanaf de van Texel zevenmaal naar voer. De scheepsjournalen verloren gegaan, maar dank- nauwgezette administratie de Vereenigde Oostindische ipagnie slaagde hij er toch in goed beeld van het leven aan ■d te verkrijgen. het vast in dik 200 pagina's Jjhet boek de ondertitel 'De bio- van een VOC-schip, 1760- mee. Dat is geen aanmati- e benaming, want Bonke geeft ezers in feite de kans in ge le mee te varen naar Kaapstad, via of Coromandel. Dankzij uit- llCE ipende bronnen als dag- Iers, vrachtpapieren en 'e' idierapporten zijn tal van tech- e gegevens over het schip be- Scheepssoldijboeken maken nogelijk 'onderweg' kennis te nmet de bemanning. Hun her- ilen hun loopbaan in dienst van -sul IOC zijn nauwkeurig opgete- Ook is bekend hoe zij zich Iden, welke boeken zij meena- in hun scheepskist en of ze ooit keerden. onge Lieve was eén van de dertig schepen van de VOC die isé :ijn ha I. H rdei lei jaarlijks vanaf de rede van Texel ver trokken Bonke besloot er onderzoek naar te verrichten na het zien van een schilderij van het schip, dat in het Maritiem en Jutters Museum hangt. Dat wil met zeggen dat hij een willekeurig verhaal heeft verteld 'De Jonge Lieve geldt als pars pro toto van de VOC-geschiedems. Door dit schip krijgen we inzicht in het hele bedrijf', betoogde prof.dr. J R. Bruijn, hoogleraar Zeegeschiedenis aan de Rijksuniversiteit Leiden, die vooraf gaand aan de presentatie in het Maritiem en Jutters Museum het woord voerde. Verguisd Dat dit onderzoek mogelijk was, lag overigens met zo voor de hand als nu lijkt Bruijn memoreerde dat de geschiedenis van Nederlands-lndië als kolonie gevoelig lag en daarom lange tijd verguisd was. Een belang rijke rol bij het veranderen van dit beeld werd gespeeld door de span nende vondsten van wrakken van VOC-schepen. Vooral het vinden van de in 1749 bij Hastings ge strande 'Amsterdam' was een ge beurtenis van formaat, die voor een ommekeer zorgde Rond Texel ver richtte vooral duiker Hans Eelman goed werk, prees Bruijn. Tegenwoor dig profiteert menig museum mee van de hausse (ook het Maritiem en Jutters Museum) en verstrekt zelfs het Ministerie van Economische Zaken subsidie voor het ontwikkelen van speciale VOC-routes, louter en alleen omdat met de historie geld kan worden verdiend 'De VOC is weer business', aldus Bruijn. De onderzoekers die zich de afge lopen jaren op de VOC stortten, haalden belangwekkende zaken bo ven water Veel indruk maakten de cijfers die Bruijn noemde. Zo zijn in twee eeuwen (tussen 1602 en 1800) ruim vijfduizend VOC-schepen aan hun reis begonnen. Zo'n tweeduizend bereikten hun doel nooit. Van de circa miljoen opvarenden, is dertig tot veertig procent nooit teruggekeerd- Jaarlijks monsterden ongeveer acht duizend mannen aan Een flinke hoeveelheid op een bevolking van nog geen tweemiljoen, maar het waren dan ook lang niet allemaal Nederlanders die het ruime sop ko zen. Ongeveer vijfduizend van hen waren buitenlanders, vooral afkom stig uit Duitsland, Scandinavië en Polen Oudeschild Alvorens het eerste exemplaar van zijn boek te overhandigen aan bur gemeester Joke Geldorp, ging de schrijver zelf in op de band tussen Texel en de VOC Hij maakte zijn gehoor duidelijk dat het belang ervan niet onderschat mag worden. Bij slecht weer lagen soms wel enkele honderden schepen op de rede te wachten op vertrek 'Als ze dan ver trokken, was sprake van een mari tieme file.' Dit schilderij van de Jonge Lieve, afgebeeld op de omslag van het boek, hangt In het Maritiem en Jutters Museum en vormde de aanleiding voor het onderzoek van Hans Bonke. waren de cafés in het Jenever buurtje, 'door preutsere generaties later omgedoopt in Buurtje'. Soms ook ondervond het dorp pro blemen. Zo werd het de zeelui in 1771 verboden om zich aan land te begeven, omdat aan boord de tyfus was uitgebroken. Maar het stelde allemaal mets voor in vergelijking met de periode na nieuwjaar 1800. toen het doek viel voor dit handels imperium en Oudeschild (ook door de komst van de Fransen) in diepe armoede verviel. Alle schepen sloegen voor vertrek water in uit de putten van Brakestem, dat om mysterieuze re denen goed bleef tot Kaap de Goede Hoop op de zuidelijke punt van Afrika, waar ander water binnen de kortste keren veranderde in een stin kende prut. Maar menig schip ver trok ook met een koppel blatende schapen aan boord, die onderweg één voor één werden geslacht en daarmee een aangename afwisse ling vormden op het eenzijdige scheepsvoedsel. In Oudeschild bloeide ook de horeca dankzij de VOC, onder meer het nog steeds bestaande hotel de Zeven Provmcién. Dames boden hun (sexuele) diensten aan en beroemd plaatste thuiswedstrijd, die De jop Hemelvaartsdag mocht «tegen ASV, werd wederom folie winst behaald. In de eer- jnedstrijd van de competitie ,De Koog deze ploeg nog in |uitwedstrijd, wat een moei- 13-3 gelijkspel opleverde. had er weer zin in. Doordat iSV een aardig voetballende is.wd het een aantrekkelijke helll, waarin De Koog zich ilijk de betere ploeg toonde, inks enkele riante scorings- ilijkheden, waaronder een straf- i, bleef de score tot de rust Wane Na de pauze was De trefzekerder. Reeds na vijf mi- kopte Nico Schot een hoge el diagonaal via de paal in. Niet öarna was het wederom Schot vrije trap vanaf twintig me- ■pupillen van Feyenoord zijn uigend winnaar geworden van /erjl|ieenside-toernooi, dat zaterdag Koog werd gehouden Dethuis- vrerd tweede, het team van neer eindigde op de derde De dag erna werden de voet- tjes van de zes deelnemende gelei per bus naar De Krim ver- Hei I. waa een sportief programma afgewerkt. iefnemer Jan Bakker van het 1 iside Hotel was zeer te spre- ver het evenement en heeft al ikondigd het volgend jaar be >erte willen opzetten, met deel- van meer F-teams van clubs it betaald voetbal. 22 seniorengolfers speel- it weekend om het senioren- ioenschap van de Texelse lub. De spelvorm was stroke- lus dat betekende alle slagen en uitholen. Het was zaak zorgen dat de bal op de iy bleef, want wie te water of boge gras sloeg verspeelde slagen. (1 beren had Piet Schuyl na af- ■ande handicap het beste netto aatvan 74 slagen, waarmee hij «ii0en wercl' Tweede en derde ■»n Marin Vlastra (76 slagen) en HWijsman (77 slagen). barnes waren de verschillen S'ner. Het was een spannende "aar Margreet de Graaff als "°ene uit de bus kwam vóór trsma. Beiden hadden een l'esullaat van 78 slagen, maar l'aaff had een lagere handicap. 1 Büthker werd met 79 slagen F96st drives werden geslagen Margreet de Graaff en Henk 1 De Neary's waren voor Els ften Peter Boorsma. terwijl I, huyl ook nog een Birdie tie ter verzilverde, terwijl ASV zich nog bezig hield met het goed plaatsen van de muur In de vijftiende minuut kreeg Martijn de Vey een afgeslagen bal voor zijn voeten en haalde in eén keer uit vanaf 18 meter, wat een 3-0 score opleverde. Na deze opleving van een kwartier, waarin de wedstrijd werd beslist, vond De Koog het wel letjes en werd het resterende half uur gemakkelijk uitgespeeld Op de Texelse golfbaan speelden 20 startende golfers, de zogenaamde 'rabbits', hun eigen Rabbitwedstrijd. Er werd gespeeld om de eer en de winnaars kregen een balletje Bij de heren won Piet Bolier met 24 stablefordpunten. Cees Boks en Wil Wassenaar werden tweede en derde, ook met 24 punten, maar hun han dicap was hoger. Noor ten Camp was de beste dame met 16 punten voor Wmny Schraag (15 punten) en Gerry Bolier 14 punten). Er werden longest drives geslagen door Cees Boks en Gerry Bolier. Casper van Zuylekom sloeg een Birdie (1 slag onder par.) Wegens het te geringe aantal deel nemers gaat de onderlinge men wedstrijd op tweede pinksterdag van Wad en Duin niet door. Om de deel nemers de zich wel hebben opgege ven niet teleur te stellen heeft de commissie een waardig alternatief gevonden, 's Morgens wordt bij ma nege Akenburg een dressuurproef verreden, terwijl er 's middags een vaardig-heidsproef wordt uitgezet met hindernissen, waarbij het spel element een belangrijke rol zal spe len. Publiek is vanaf 11.00 uur welkom. De toegang is zoals altijd gratis. Nadere informatie: Finka v/d Kraan tel. 327516 (na 14.00 uur). Door in de finale met 2-1 van Helder 4 te winnen hebben de voetballers van Swift uit Amsterdam zondag het 'Koog 2-toernooi' op hun naam ge schreven. De strijd om de derde en vierde plaats ging tussen de recreanten van Oosterend en een team van de TX 33. Dit duel eindigde onbeslist, waarna de kottervissers de penalties beter benutten. Het or ganiserende De Koog werd vijfde, JVC zesde, WP Enschedé zevende en USVU eindigde op de laatste plaats. Ook dit jaar wordt op de vroege zaterdagochtend voor Pinksterdag in zwembad Molenkoog aan 'luilak- zwemen' gedaan. Tussen 4.00 en 8.00 uur zullen de poorten open staan voor alle vroege zwemlustigen. Het bad wordt sfeer vol verlicht, er is video en Radio Royaal verzorgt een spetterende drive-in-show. De jongsten mogen een speciale luilekkernacht snoep- ketting maken. Wie moe is van het zwemmen, kan aanschuiven voor het luilakontbijt. De toegang is gra tis. Op de banen van tennisvereniging Deuce werd op Hemelvaartsdag het traditionele ouder-kind-toernooi ge speeld. Dit jaar hadden zich achttien dubbels aangemeld, een deel van de kinderen met een gelegenheids- ouder Door de grote leeftijds verschillen werd de jeugd verdeeld over vier ongeveer even sterke poules. De winnaars werden Alexander Smit met Lida Wels, Jan- Dirk de Visser met Henme van der Sande, Lisette Land met Martin Land en Frank Gieze met Emiel Keijser. Het Tesseltoernooi, dat van 19 tot 25 juli wordt gespeeld, mag een promi nente gast begroeten. Jacco Elting is 17 juli op bezoek bij tennis vereniging Deuce. Het precieze pro gramma moet nog worden vastge steld, maar het ligt voor de hand dat de onlangs gestopte topper één of meer trainingen verzorgt. Hij zal de dag erna ook aanwezig zijn bij de officiële opening van het jaarlijkse toernooi. De drie musea van de Stichting Texels Museum (STM) - EcoMare, het Maritiem en Jutters Museum en de Oudheidkamer - worden opgenomen in het Museum- register. Hiermee krijgen ze offi ciële landelijke erkenning. De registratie van musea werd twee jaar geleden ingevoerd door de Ne derlandse Museumvereniging. De instellingen die in aanmerking willen komen, moeten voldoen aan een aantal basiseisen. Zo moet kunnen worden aangetoond dat de zaken zowel in financieel als in organisa torisch opzicht goed geregeld zijn, dat wordt zorggedragen voor een goede conservering van de mu seumstukken en dat de collectie beschreven staat Een proefproject werd gestart in Noord- en Zuid- holland Jan Kuiper, directeur van de STM, is blij met de erkenning. 'Het aantal musea in Nederland groeit Op deze manier kun je je onderscheiden van andere Zie het als een kwaliteits- stempel Bovendien heeft de provin cie Noordholland bijvoorbeeld al aan gekondigd in de toekomst alleen nog maar subsidie te verstrekken aan erkende musea.' De gemeente heeft in 1998 ruim ƒ400.000,- meer uitgegeven aan gehandicapten dan gepland. Het betroffen onder meer bijdragen in woon- en vervoersvoorzieningen en voor rolstoelen. Ook de sala rissen van de mensen die de Wet Voorziening Gehandicapten moe ten uitvoeren, werden overschre den. Het tekort ontlokte verschillende gemeenteraadsleden dinsdag ver ontrust commentaar. Wethouder Eelman gaf toe dat meer was uitge geven dan voorzien Dat steeds meer gehandicapten het betreffende fonds weten te vinden, noemde ze echter een positieve ontwikkeling. Ze beloofde maatregelen te nemen, al kon ze nog niet vertellen wat die precies inhouden. Burgemeester Geldorp voegde daaraan toe dat de uitgaven voor gehandicapten in tal van andere gemeenten eveneens stijgen en dat ook in landelijk ver band wordt gezocht naar een oplos sing. Wie denkt dat grasmaaiers alleen geschikt zijn om gazons te kort wieken, heeft het mis. Je kunt er ook razendsnel mee rondrijden, zoals wordt gedemonstreerd op de zitmaaierrace die zondag wordt gehouden op het terrein aan de Pontweg (zijweg 14). De cross is een prominent onderdeel van het Pinksterevenement van de Oude Trekker en Motoren vereniging (OMTV) dat zaterdag om 12.00 uur wordt geopend door burgemeester Geldorp. Dat de zitmaaiercoureurs niet louter een stelletje lolbroeken zijn die het leuk vinden om elkaar met opge voerde grasmaaiers de pas af te snijden, bewijst het officiële Neder lands Kampioenschap dat hiervoor in het leven is geroepen. De zoge naamde Specials mogen maximaal een motorvermogen hebben van 100 pk, vergelijkbaar met een 600 cc motorfiets. Als op asfalt werd gere den zouden de karretjes op het rechte eind een snelheid tot 180 km/ uur kunnen halen, maar bij een gras maaier kan van een verhard parcours natuurlijk geen sprake zijn. Op het parcours van 200 meter dat op het weiland van Gerard Witte is uitgezet, kunnen de snelheden op het rechte eind oplopen tot 100 km/uur. Iets minder hard gaat het er aan toe in de standaard- en de superklasse (tot 16 pk). De organisatie rekent naast de overkantse deelname op zo'n 20 Texelaars die druk aan het sleutelen zijn om de opgevoerde grasmaaiers tijdig klaar te hebben Omdat veiligheid hoog in het vaan del staat, moeten, net als bij de auto cross, de nodige voorzieningen wor den getroffen. Er wordt bijvoorbeeld niet echt gemaaid, want dat zou tot levensgevaarlijke situaties kunnen leiden. Het crossspektakel begint zondag om 10.00 uur en gaat de Leefbaarheid voor de Texelse be volking moet één van de belang rijkste uitgangspunten zijn van het toekomstig toeristisch beleid. Dat stelt de vereniging Tien voor Texel in een reactie op de ge meentelijke discussienota over de recreatie op Texel. Wat TvT betreft is het antwoord meteen duidelijk: de grenzen van de groei zijn be reikt. TvT verwijst naar de Teso-enquete uit 1994, die aangaf dat 92% van de Texelaars deze mening deelt. 'Wij kunnen ons niet voorstellen dat ruim vier jaar later de bevolking er anders over is gaan denken', concluderen de TvT-bestuurders Fridt Blanken en Menno Stam in een brief aan b en w. Behoud van het 'eigene' van Texel moet volgens TvT de leidraad vor men voor het beleid. Deze toekomst visie zou voor tenminste twintig jaar moeten worden vastgelegd. Even tueel kan het plan eens in de vijf jaar met alle betrokkenen een beetje worden bijgestuurd. 'Alles wat leidt tot verder verlies van die eigenheid zal ook in economisch opzicht leiden tot verlies. Tot opgaan in de alge meen kleurloze soep In dit verband springt TvT op de bres voor Texel als schapeneiland 'Voor je het weet is de helft van de schapenhouders verdwenen en dat komt zéker met ten goede aan het imago van Texel. Het besteden van gelden aan onmisbare karakte ristieke beelden van schapen in het landschap is belangrijker dan finan ciële injecties voor gratis openbaar vervoer TvT komt als eerste Texelse orga nisatie met een eigen visie op de toeristische toekomst. De gemeente had graag dit voorjaar hierover een discussie willenvoeren, zodat het nieuwe Recreatiebasisplan kan wor den vastgesteld. De meeste organi saties bleken echter nog een mening te moeten vormen De gemeente besloot het plan daarom nog maar een jaar in de ijskast te zetten Hans Bonke: De zeven reizen van de Jonge Lievede biografie van een VOC-schip, 1760-1781. Uitge verij Sun, Nijmegen, 1999. Voor de tien woningen die in Oosterend worden gerealiseerd, wordt geen aparte bouwstraat aan gelegd. De gemeenteraad is het met b en w eens dat de aanleg daarvan te duur is en dat het met het bouwverkeer door de Cor Bremerstraat wel mee zal vallen. Wel wordt een trottoir neergelegd dat de veiligheid van voetgangers moet garanderen. Bewoners van de Cor Bremerstraat hadden verzocht om de aanleg van een aparte bouwstraat. die vanaf de Koningsweg naar het bouwterrein tussen de Mulderstraat en Bremerstraat zou moeten lopen. Zij vrezen voor de verkeersveiligheid in de smalle straat als daar vrachtwa gens met bouwmateriaal doorheen denderen Raad en college vinden de aanleg, die ruim drie ton gaat Bij een ongeval op de Postweg, vrij dag aan het begin van de avond, liep de auto van een man uit Sprang Capelle schade op aan banden, vel gen, de rechterzijde en mogelijk ook de onderkant Het ongeluk ontstond toen een uit Oosterend afkomstige vrouw met haar auto vanuit een uit rit van het tankstation zonder op te letten de weg opreed. De vanuit de richting van Den Burg naderende toerist remde voluit en stuurde on dertussen naar rechts. Hij voorkwam daarmee een frontale aanrijding, maar zijn auto raakte beschadigd door obstakels in de berm. kosten, veel te duur en met in ver houding staan tot de beperking van de overlast die zou kunnen optre den Omdat gedurende tien jaar slechts anderhalve woning per jaar wordt gebouwd, is de hinder volgens het gemeentebestuur gering en kun nen de trucks gewoon door de Bremerstraat rijden. Hiermee werd de 'zienswijze' van de bewoners te gen het ontwerp-bestemmmgsplan 'Oosterend-wonen' ongegrond ver klaard. Hetzelfde gebeurde met het bezwaar dat Mulderstraat-bewoner A. Kalis tegen de woningbouw had ingediend. Kalis vindt dat de woningen te dicht tegen zijn erf worden neergezet en zijn privacy en uitzicht schaden. Het bouwterrein is al vijf meter in noor delijke richting verplaatst ten be hoeve van het woongenot van bewo ners van de Mulderstraat. Schraag Straatwerk uit Oudeschild is toegelaten tot de Ondernemers- bond Bestratingsbednjven Neder land (OBN) Dat is een interessante erkenning, want deze landelijke ver eniging is selectief en telf slechts 160 leden. Wie zich wil aansluiten, moet voldoen aan de door haar ge stelde normen voor de kwaliteit van de bestrating, arbeidsvoorwaarden, scholing, ondernemerschap en ar beidsomstandigheden. hele dag door. Met de zitmaaierrace hoopt de orga nisatie voor de vierde editie van het tweejaarlijkse evenement een waar dige vervanger te hebben voor de trekker trek-wedstrijden, waarvan na drie edities (voorlopig) afscheid is genomen. Gebleven zijn de overige attracties, zoals zo'n 200 historische trekkers, waarvan de oudste stoomtrekker dateert van rond de eeuwwisseling. Te zien zijn merken als Lance Bulldog, McCormick, John Deere en Ferguson. Voor de één is het een hoop oud roest, maar voor de ander pure nostagie, zoals was te merken op de Landbouwrai, waarop de OTMV dit jaar present was. Temid den van het hypermoderne materiaal vormden de oudjes een trekpleister van jewelste. Op z'n tijd zet het rol lend materieel zich in beweging voor een défilé over het terrein. Zaterdag avond rijden de liefhebbers een rondje over het eiland. Te zien zijn ook een dorsmachine, stationaire motoren, oude auto's, motorfietsen en vele andere spullen. Om de kracht van een oude trekker te beproeven kan het publiek een test met een zogenaamde waterrem bekijken of zich op een glijbord la ten voortslepen. Verder kan men meedoen aan het ringsteken of de behendigheidswedstrijden. Voor de kinderen zijn er de nodige attracties, zoals trapskelters, een berg stro, schminken, etc. Trekpleister is ook een stoomtrein, waarvoor in de tent gratis kaartjes kunnen worden afge haald. Voor de kinderen verzorgen Judy Witte, haar dochter en José Huisman kindertheater. Een dagkaartje voor het evenement kost ƒ10,-, kinderen betalen de helft. Een tweedagenkaart kost ƒ15,- (kin deren de helft). Tweede Pinksterdag maken de ma chinisten en hun oude trekkers een rondrit over het strand en door het bos. Ook op zijn huwelijksdag keerde het echtpaar terug naar de werkplek het schoolplein aan de Burdetstraat. ,f0ioi Als een onderwijzer en een on derwijzeres gaan trouwen, is dat iets bijzonders. Als zij bovendien aan dezelfde school lesgeven, is het voor de leerlingen natuurlijk een groot feest. De kinderen van de protestants-christelijke ba sisschool De Fontein uit Den Burg bezorgden hun meester Freek en juf Charissa vrijdag een huwelijksdag die hen nog lang zal heugen. In hun eigen auto, die zij de dag ervoor nog zo fraai hadden ge poetst, werden de 27-jarige Freek ten Klooster en zijn 29- jarige bruid Charissa van Andel naar het gemeentehuis gereden. Ver kwamen ze niet: de auto kreeg al snel 'pech'. De sleep dienst werd gebeld, waarna een bontgeschilderde auto ver scheen die een oplegger voort trok, met daarop een oude Volvo die eveneens door de leerlingen kleurig was bewerkt en behan gen met spandoeken. 'In deze auto zitten een meester en een juf, die zijn helemaal in luv'l' was een van de teksten op het op zichtige brik waarin het blij ver raste bruidspaar op de Groene- plaats arriveerde. Kinderen droegen sierlijke erebogen waar het paar onderdoor liep richting raadhuis. Na het ja-woord en de kerkdienst werd het echtpaar op het school plein aan de Burdetstraat - waar de rode loper was uitgelegd - feestelijk onthaald Het plein was gevuld met ouders, leraren en leerlingen, die 240 ballonnen oplieten. Freek en Charissa, die elkaar op de PABO in Ede leer den kennen en vijf jaar geleden naar Texel kwamen, kunnen aan de Verlorenkost in Oosterend veel post tegemoetzien. Aan de balonnen hingen kaartjes, waar mee de vinders het echtpaar kunnen feliciteren met hun hu welijk. In een feesttent bij de school wensten de leerlingen aan de hand van liedjes, toneel stukjes en dansjes hun juf en meester een gelukkig huwelijk toe.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1999 | | pagina 7