Ook als ze niet bijten heeft de oude visserman een mooie avond
Verrassend meer ergernis
Een paar uur het wad
op met de sportvissers
Dennenoord krijgt meer stacaravans
1-1-2
COURANT
Villetta's
Wat ik zeggen wou.
Inenten
DINSDAG 24 AUGUSTUS 1999 TT7VTTT CT7
'Verwacht niet teveel, het is niet meer zoals vroeger dat je na
een middagje vissen met 25 scharretjes thuiskomt' Sportvisser
Jan Blom (81) waarschuwt de TC-verslaggever die mee uit
vissen gaat met een groepje leden van de watersportvereniging
niet al te optimistisch te zijn. Blom, die tevens beheerder is van
het clubgebouw Jan Snel, heeft mets teveel gezegd. Maar de
bejaarde visserman uit Den Burg schudde midden op zee de
ene na de andere anekdote uit de mouw, zodat het toch nog
gezellig werd. Een verslag van een avondje sportvissen
Sportvisser Jan Blom: ...als ze niet bijten Is
stevigt de onderlinge band binnen de
vereniging en het is hartstikke leuk
om te doen. Kun je daar met wat
meer bekendheid aan geven. Zet er
maar bij dat we na afloop een vissie
bakken. Dan groeit de animo van
zelf.' Van der Zwaag zou zich mel
den als het weer eens zover was. Zo
kwam het dat ik zaterdag om half vijf
op de haven sta om me bij het ge
zelschap te voegen.
mijn plezier er niet minder om
Nadat ik zijn aanbod om voor mij de
pier aan de haak te rijgen beleefd van
de hand heb gewezen, begint het
geduldige wachten van de visser
man. 'Verwacht niet te veel', waar
schuwt Blom, die bij een visuitje
twee weken geleden geen enkele
keer beet had 'Het is niet meer zo
als vroeger, dat ik met 25 scharretjes
thuiskwam. Als je tegenwoordig een
botje vangt, moet je al tevreden zijn.'
Bij mijn aankomst hier enkele weken
geleden, bleek het Sonnevanck-pro-
bleem bij mijn Texelse vrienden een
'hot item' te zijn. En terecht!
Ik licht dat toe. Het geniet landelijke
bekendheid dat de gemeente Texel
ternauwernood is ontsnapt aan de
verwoestingen van de moderne (neo-
kapitalistische) tijd Met name met
de bouw van het gemeentehuis op
de Groenplaats in 1970, waardoor
het dorpse karakter van Den Burg
definitief om zeep werd gebracht;
alsmede door de (tijdig gestaakte)
aanleg van autosnelwegen is het
een voortdurend balanceren gewor
den om het vroeg 20ste-eeuwse
karakter vanTexel te behouden. Ken
nelijk is de nieuw generatie bestuur
ders op Texel de protesten van wel
eer en het verdriet van later vanwege
talloze planologische miskleunen,
onkundig.
Kaalslag van Sonnevanck ten be
houd van parkeerplaatsen voor een
supermarkt is in alle opzichten een
bloedlink gebeuren. Een aantal over
wegingen om deze stelling te onder
bouwen;
1. Er komt een veelkleurig in het
zonlicht schitterend blikdak over een
ooit rustiek kavel in een (nog) dro
merig dorp.
2. Het plan schept, indien het wor
den uitgevoerd, een precedent voor
soortgelijke projecten, die handelen
in strijd met de zin en de geest van
het (moeizaam geformuleerde) ge
meentelijk beleid. Dit kan leiden tot
verdere afbraak van 'eiland-eigen'
locaties en tot maatschappelijk on
rust.
3. In vergelijking met het door het
gemeentebestuur gehanteerde be
leid van stringente bewaking van
bestemmingsplannen en dergelijke,
is er ronduit sprake van rechts
ongelijkheid, Met andere woorden-
particulier initiatief mag rekenen op
forse tegenwerking, terwijl projecten
die financieel rendabel zijn vlotjes
door de bekende barrières (besluit
vorming, regentesk lobbyen, art 19-
procedure etc.) worden heen ge
loodst.
4. Negatie van door Texelaars aan
gedragen alternatieven leidt tot frus
tratie. Bij afnemen frustratie-toleran
tie kan de actiebereidheid van de
bevolking ter plaatse ernstig afne
men ('ach. ze doen toch wat ze
willen').
Naar eigen zeggen menen de
Texelaars (althand diegenen die ik
ken) dat de volksaard hier wat
lethargisch zou zijn, met andere
woorden: wat morgen nog wel kan,
Het kan wel een jaar of twintig gele
den zijn dat ik als polderjongen voor
het laatst mijn hengel uitgooide aan
de dijk in de PH-polder. De vangsten
waren toen al met om over naar huis
te schrijven, een enkel botje of
scholletje en bij hoge uitzondering
eens een geep De stukjes in de
krant waarin de sportvissers anno
1999 regelmatig verslag doen van
hun doorgaans magere vangsten
waren voor mij evenmin reden om de
hengel weer van zolder te halen.
Totdat Map van der Zwaag bij de
redactie binnenstapte. 'Een aantal
enthousiastelingen binnen de
watersportvereniging gaat met hun
bootjes sinds kort op een afgespro
ken tijdstip het wad op om gezamen
lijk de hengel uit te gooien Het ver-
'Hier heb je een hengel, pieren en dit
is je schipper', stelde Van de Zwaag
me voor aan Jan Blom, de 81-jarige
eigenaar van de Orion, een klein
polyester kajuitbootje met een 10 pk
Honda buitenboordmotor. 'Hij loopt
als een zonnetje en is nog hartstikke
zuinig ook In het kielzog van negen
andere scheepjes pruttelen we de
haven uit om positie te kiezen op het
wad, een paar hengelworpen buiten
de haven van Oudeschild. We tref
fen het. Wind is er nauwelijks, de
deining valt mee en het zonnetje
doet z'n best. Zelfs zodanig dat
Blom nadat hij het anker heeft laten
zakken z'n de jas uittrekt en achte
loos in het vooronder werpt. 'Die
hebben we voorlopig niet meer no
dig.'
Als hij na een minuut of tien voor het
eerst binnenhaalt, is zijn haak vol
ledig schoongevreten. 'Krabben zat,
maar vis ho maarOok ik moet de
haak keer op keer van nieuw aas
voorzien, zonder - afgezien van een
stuk groene flap - ook maar iets bin
nen te halen. We troosten ons met
de gedachten dat in de bootjes om
ons heen ook weinig leven valt te
bespeuren. 'Het gemiddelde van de
vorige wedstrijd lag op twee stuks per
boot', mompelt Blom. 'Het is natuur
lijk leuk als je iets vangt, maar als
ze met willen bijten wordt mijn ple
zier er niet minder om. Ik vind het
gewoon heerlijk om in m'n bootje te
zitten. Genieten van de rust en het
uitzicht. Als het helder is kan je tot
de Afsluitdijk en al kijken Kijk dat
mooie jacht eens door het water
snijden. Aan de vlag te zien is het
een Duitser. Ja, die kunnen zo'n
mooi zeilschip wel wel betalen Ik
ben tevreden met m'n eigen bootje.
Het heeft een dubbele bodem, voor
als er in de buitenste schil een gaatie
komt Het mooie van polyester is dat
het onderhoudsarm is. In de winter
even schoonmaken en klaar is
Kees.'
Intussen vreten de krabben zich rond
met ons aas en rijgen we de ene pier
na de andere aan de haak. Het aas
moet per slot van rekening toch op
'Vroeger stak ik ze zelf, op het wad
bij de Eendracht. Maar nu met dat
te zwaar is geworden koop ik ze voor
vijftien cent.' In het bakje zitten er
zo'n zeventig, zodat er voor een tien
tje aas in het bakje ligt. Wie met
zagers vist, is duurder uit Ze kos
ten gauw een gulden of negen per
ons, al weten gewiekste vissers er
ook wel goedkoper aan te komen.
Vis blijkt wat aas betreft uiterst kies
keurig. Niet alleen wat soort betreft,
maar ook qua geur, 'Je moet geen
benzine tanken alvorens je gaat vis
sen, want vis heeft een hekel aan de
smaak van olie', vertrouwt vis-en-
thousiast Aris Ellen me toe. 'En met
eerst met je handen aan de zware
shag zitten en dan aan het aas',
onthult Hein de Vries een ander be
roepsgeheim.
Blom en ik hebben ons aan geen
van beiden bezondigd, maar toch wil
de vis met bijten. Zelfs de krabben
laten ons na verloop van tijd in de
steek. 'Ze zijn gewoon te lui om het
aas er af te vreten
Het mag de pret niet drukken, want
Blom diept onderwijl de ene na de
andere anekdote op uit het verleden.
'Ik ben het grootste deel van mijn
leven landarbeider geweest in
Eierland. Aardappels rooien, graan
dorsen en noem maar op We woon
den in een arbeidershuisje op de
hoek Slufterweg Postweg. Mijn over
grootvader kwam uit Zeeland naar
Texel om te helpen bij de inpoldering
van Eierland. Net als mijn opa en
vader werkte ik op het land Als
veertienjarig jochie moest ik eraan
geloven. Ik verdiende toen zes gul
den in de week en kreeg een dubbel
tje zakgeld. Dat lijkt heel weinig,
maar van dat dubbeltje van toen kon
je héél wat meer kopen dan nu.
Toch was het een arme tijd Vooral
1927, toen was het op z'n ergst. Er
was helemaal niets. In de stad
moesten de mensen het hebben van
de gaarkeukens, maar gelukkig werd
hier geen honger geleden. We lieten
een zak graan tot meel malen en we
slachtten een varken Toen had je
nog van die hele grote met veel
spek. Dat had je nodig, want het was
aanpoten op het land Ik moest laatst
bij de dokter zijn, voor een wisse
wasje. Vraag ik aan die man: hoe
veel eieren mag je per week eten.
Zegt hij: twee stuks. Toen ik zei dat
ik er vanaf mijn veertiende twee per
dag eet, wist hij met hoe hij het had.
Dat doe ik nog steeds. Ik heb drie
kippen Het derde ei gaat naar m'n
kinderen.'
'Als ik naar de trekkerschauffeurs
van tegenwoordig kijk, denk ik van
die hebben het maar makkelijk. Maar
ze zitten wel eenzaam in die cabine
Wat dat betreft was het toen wel een
stuk gezelliger op het land. We ston
den met z'n zevenen naast elkaar in
de bieten te hakken. Er werd heel
wat afgekletst Ik werkte bij verschil
lende boeren, maar het langst op
hoeve De Volharding van Ab Dros,
de vader van Bert. Ik hoor dat de
boerderij nu is verkocht. De nieuwe
eigenaar schijnt héél wat land te
hebben. Maar zo gaat dat. de groten
worden steeds groter en de kleintjes
verdwijnen En de één is natuurlijk
meer boer dan de ander, net zoals
de één meer vis vangt dan de ander',
grinnikt hij We zitten inmiddels een
paar uur op het wad en hebben alle-
twee nog mets aan de haak gesla
gen.
'Ik had vroeger een fuik in een sloot
in de Slufter Het wemelde er van
de paling. Er werd toen veel meer
gestroopt dan nu. De duinen zaten
vol met konijnen Mijn vader ging er
in donker met de carbidlamp en de
stok op uit om ze dood te slaan. Zo
deed half Texel dat toen. Met laag
water gingen we op het wad bot trap-
pen. In het zand kon je de omtrek
van de achtergebleven platvis her
kennen. Ik zette m'n klomp er op en
in de zak ermee. Ik jutte vroeger ook
veel. Toen vervoerde de schepen
niet alles per container, maar
spoelde er nog wel eens een deklast
aan En het huisvuil dat in Den Hel
der over de dijk werd gezet. Moet je
voorstellen als ze dat nu nog zouden
doen. Er wórdt me tegenwoordig
toch wat weggegooid.'
In zo'n lang leven maak je heel wat
mee: 'Ik weet nog dat het vliegveld
werd geopend. Ze vlogen met van
die ouwe Fokkers. De Blauwe
Texelaar had je toen. Ik mocht zelf
ook eens meevliegen Wat een be
levenis. Ik heb nog gezien hoe
Duitse jagers de vliegtuigen op Vlijt
aan stukken schoten. Ze kwamen uit
die richting aanvliegen', wijst hij van
uit de boot richting het noordoosten
'Er stond in de oorlog zo'n grote
hangar. Ik weet nog hoe een gealli
eerd vliegtuig er een bom op liet
vallen. Hij draaide een paar rondjes
en toen pats! Alles in puin
Om aan tewerkstelling in Duitsland
te voorkomen, heb ik ondergedoken
gezeten in een klamp stro op de
Volharding. De hele dag zat ik te
spinnen. Je moet toch wat. Om wat
beweging te krijgen gingen we 's
avonds in het schijnsel van de maan
naar buiten.'
Het landwerk waarin hij na de oorlog
weer verviel, verruilde hij in de zes
tiger jaren voor een baan als opper
man bij de aanleg van het NIOZ.
Naast mij in het schip zit ook de
voormalige havenmeester van de
jachthaven in oudeschild, nog voor
die werd opgesplitst in verenigings-
en passantenhaven 'En tegenwoor
dig ben ik kroegbaas. Dat bevalt mij
nog het bestBlom doelt op zijn werk
als beheerder van het onderkomen
van de verenigingshaven. Een taak
die hij met enthousiasme uitvoert. Hij
presteert het naar verluidt zelfs om
met een krat bier achterop de fiets
over de steiger naar de kantine te
rijden. 'Ik ben er elke avond tot een
uur of elf. Er is atlijd wel aanloop. Je
kan wel raden waarover ze het heb
ben: vis natuurlijk De één weet ze
nog beter te vangen dan de ander.
Na het vissen zullen de mannen
straks ook wel een pilsje lusten.
Gezellig met z'n allen even napra
ten. Dat zie ik graag Ik heb voor de
zekerheid maar genoeg kratten inge
slagen.'
Als we in het bootje de moed al heb-
ben opgegeven, begint het topie van
de hengel ineens te zwiepen Ik draai
de lijn binnen, hetgeen wat zwaarder
verloopt dan normaal. Wéér een stuk
groene flap of toch... Dan spartelt er
ineens een jong kabeljauwtje in de
boot Ik moet wel even slikken als
Blom het angstige dier vakkundig
van de haak haald. 'Toch nog een
vissie, de eer is gered.' Op het
scheiden van de markt hebben we
nog een keer tuk, maar het steen
bokje is zo klein dat het eigenlijk
beschamend is om het in dit stukje
te vermelden
Terug op de steiger staat het
ontvangstcomité al klaar 'En ome
Jan, nog wat gevangen?', informeert
de jonge Bart Tuitman. 'Twee stuks7
Wij hadden er samen tien.' Dan is het
moment aangebroken waarop de
vangsten van de verschillende boten
op de lat worden gelegd. Ruud de
Grauw en Klaas Tessel wisten er 34
binnen boord te halen en leggen met
5,79 meter beslag op de dag
overwinning. De boot van Willem de
Kort en Arnold Wesselman is
tweede met 3,19 meter, gevolgd
door Hein de Vries en Willem van
Aperloo die blijkbaar middenin een
school steenbok waren verankerd.
In z'n emmer krioelen twintig exem
plaren, die na meting een gezamen
lijke lengte van 2.85 meter blijken te
hebben, goed voor een derde
plaats. Een ander besomde zeven
botjes, goed voor tweeènhalve me
ter. Z'n maatje Map van de Zwaag
had niets. 'Je neemt ze mee, maar.
Ik had hem net zo goed aan een
boei kunnen vastknopen.' De vang
sten blijken een stuk hoger dan de
vorige keer. Samen zijn er 89 vissen
gevangen, goed voor tweeën-
twintigeneenhalve meter.
De vis die niet voor consumptie ge
schikt is wordt onder grote belang
stelling van een zwerm krijsende
meeuwen teruggezet De hebzucht
onder de vogels is groot. Eén exerj
plaar dat met een zwaar formaat ba
aan de haal probeert te gaan. wes
in de lucht nauwelijks hoogte te vm
nen. De grootste vangst werd gj
daan door Aris Ellen en z'n maat, 4
een bot van 40 centimeter aan ij
haak sloegen.
'Gaan we nu eindelijk vis eten?', wn
een hongerige sportvisser zich ovi
de maag Ton Dorst, in het dagelijt
leven bakker, ontfermt zich over Iv
frituurapparaat waarmee de vis won
gebakken Zekerheidshalve niet
vangst van de dag, maar s
tongetjes die bij een bevriende krt
tervisser vandaan komen. Tem
ome Jan de krat bier rond laat
en de smaak van pieren zich ve
mengt met gebakken vis, komend
verhalen los Bijvoorbeeld over
visserij van zeebaars. Wie een Ira
schouwspel wil zien, moet ma
eens gaan kijken op het strand biju
strekdam bij de vuurtoren. De vis lx
zich vooral s nachts goed vange
Dus posteren tientallen vissers z«
bij gunstig tij in het donker bij
strekdam om zeebaars binnen
halen. De lange rij verlichte henge
moet een fraai gezicht zijn Een vi
ser vertelt dat hij de avond erva
om half acht is gaan zitten en hetk
half vier 's nachts heeft volgehoudj
'Sportvissen werkt verslavend', ze
Ellen. 'Zo'n zeebaars binnenhate
da's een hele klus. Het is net als
je een speedboot aan de haak hé
Nu dacht ik er ook eentje te hebbe
Ik zag het aan de top van m'n he
gel. Maar toen ik binnenhaalde wi
m'n hele onderlijn weg. Maar allet
al het idee dat er een zeebaars a
heeft gezeten, geeft me al een kib
Tekst en foto'
Gerard Timmermj
De vissers kijken toe hoe de vangst op de meetlat wordt gelegd.
doen we vandaag met. Indien het
waar is dat men hier minder alert is
(hetgeen ik betwijfel), dan kan het
van betekenis zijn de Texelaars te
attenderen op actie-mogelijkheden
die het onzalige AH-plan torpederen.
Ik noem- a. Organisatie van tegen
standers; b. Tegenstanders dienen
hun politieke vertegenwoordigers in
de raad een schot voor de boeg te
geven (wijzigen steungedrag); c. Het
kwaad dient bij de bron te worden
aangepakt, in casu bij AH zélf Hoe?
Bij de supermarkt in kwestie hangt
naast de grote foto van uw gastheer
een kastje, waarin u alles wat u op
het hart heeft over de winkel kenbaar
kunt maken, door er een kaartje met
uw klachten en wensen in te depo
neren. Toen ik zelf enkele weken
geleden mijn 'protestkaartje' in de
gammele bus deponeerde, lag daar
niets in. Waarom komt niemand op
dit idee7 Ik zou zeggen: laat dat
kastje uitpuilen van de protest-
kaarten.
Dan is er een tweede mogelijkheid
om uw ongenoegen kenbaar te ma
ken. Indien ik niet op korte termijn
naar Amsterdam zou moeten, dan
zou ik voor 25,- het AH-T-shirt heb
ben gekocht, waarop in witte letters
de tekst: 'AH-Texel verrassend
meer'. Voor circa ƒ10,- had ik in Den
Burg het woord 'parkeerruimte7' ach
ter deze tekst laten printen. Onnodig
hieraan toe te voegen dat ik er ver
volgens mee door Den Burg zou
gaan lopen; zelfs inkopen doen bij
AH. Waarom niet7 En waarom komt
niemand op dit idee?
Wie het behoud van Den Burg in het
bijzonder en van Texel in het alge
meen dierbaar is, dient zich tenslotte
te realiseren dat hij of zij die met
moed strijdt voor een zaak van al
gemeen belang en dit met open vi
zier - dus niet anoniem - doet. God
aan haar of zijn zijde vindt.
In juni 2000 ben ik hier weer en ik
vetrouw erop dat de tegenstanders
van het AH-plan zullen hebben ge-
wonnen.
Alexander van Doormaal,
Texeltoerist,
Oost/Oosterend.
De ondergrens van dertig procent
toeristische slaapplaatsen (tenten
en toercaravans) van het totaal
aantal recreatieve bedden is een
stukje dichterbij gekomen nu de
raad akkoord gaat met plannen
van vakantiecentrum Dennenoord
om 41 standplaatsen voor tenten
en toercaravans in te ruilen voor
stacaravans.
Momenteel mag Dennenoord 83 zo
merhuizen bouwen, waarvan er 57 al
zijn gerealiseerd. J.H. van de Berg
van het vakantiecentrum wil de ca
paciteit van de nog niet gereali
seerde 26 huisjes ook inruilen voor
stacaravans, waardoor het totaal
daarvan uitkomt op 105. Om dit
mogelijk te maken moet de bestem
ming van het terrein worden veran
derd, waarvoor een voorbereidings-
besluit nodig is. Omzetting van
tenten en caravans naar zomerhui
zen is namelijk wel geregeld in het
bestemmingsplan, maar andersom
niet.
De 41 standplaatsen voor tenten en
toercaravans die worden ingeruild
zorgen ervoor dat het aandeel slaap
plaatsen voor tenten en carava
van het totaal aantal op Texel da
naar 30,66 procent De raaf
commissie Ruimte, Wonen en E;
nomie liet er dinsdag geen twf
over bestaan dat de ondergrensv
dertig procent heilig is en dat mem
aanvragen voor omzettingen ze
zorgvuldig zullen worden beoi
deeld. 'Want we moeten wel zorg
dat er voldoende ruimte blijft vo
minder draagkrachtigen', pleitte J
Koolhof (CDA) voor ruimere moge)
heden voor jeugdige kampeerden
DAAR RED JE
LEVENS MEE
In Manege Akenburg wordt vrijdag
de tweede inenting gehouden voor
diegene die wegens de basisenting
in aanmerking komen voor een
tweede enting en voor wie zijn paard
of pony met heeft laten inenten. De
dierenarts is om 16.00 uur aanwezig.
