onvenant op scherp
na grondaankopen
Luchtvaartmuseum voelt
zich een misdeeld kind
*artmu
De Wit verwarmt vloer met 'warm' grondwater
aaiuerweg.
ILandbouwers eisen waterdichte afspraken
)nderzoek naar
Itreekproducten
Qnder de pomp
Tweede ronde
inspraak over
openbare orde
TEXELSE^COURANT
Gemeente Texel
VRIJDAG 10 MAART 2000
iRICHT 15 SEPTEMBER 1887 - NR. 11463
Medewerkers van Well-Control bezig met het boren van het tweede gat. Het water in de bak is een speciaal mengsel, met een hoger
schijnt dinsdag en vrijdag
Uitgave van Langeveld de Rooy bv, Postbus 11,1790 AA Den Burg
BI
reniging Natuurmonumenten
heeft zich met de grond-
;open buiten het zoekgebied
natuurontwikkeling en
raatvorming de woede van de
Ise boeren op de hals gehaald,
ippen de afspraken aan hun
aldus een hevig verontwaar-
e landbouwvoorman Rinus
er, na afloop van de gister-
jen gehouden extra bijeen-
st van de convenantpartners,
rergadering die een zeer grim-
verloop kende. De landbou-
willen op de huidige wijze niet
r gaan in het convenant. Pas
nieuwe, waterdichte, afspra-
ivorden gemaakt, die ook wor-
ondertekend door Natuur-
«menten, is een doorstart van
:onvenant bespreekbaar.
uurmonumenten heeft het flink
ruid bij de landbouwers. Kuiper:
lebben bij de vaststelling van de
enzing van natuurontwikkelings-
iservaatgebieden een behoorlijke
er in de pap gehad, terwijl ze het
Tenant niet eens hebben onder-
Ind. Maar nu kopen ze wél grond
Ten de begrenzing die ze zelf heb-
is het belang van typisch
Bxelse producten voor de eiland-
nomie? Om dat in kaart te
igen start begin april een on-
:oek dat antwoord moet geven
vragen zoals: welke echte
ekproducten kent Texel, hoe-
werk leveren zij op en wat zijn
nelpunten bij de productie en
t? Producenten, verwerkers en
opers zullen hiertoe worden
aderd.
onderzoek zal worden uitgevoerd
Ineke Hin, in opdracht van vier
jen, die tevens garant staan voor
nanciermg. Voor deze ondersteu-
zorgen de Stichting Stimulering
Is Product, de Stichting
dengroep, de Vereniging Texelse
Jucenten Promotie en de ge-
nte Texel.
initiatiefnemers zijn ervan over-
i dat streekproducten nu al een
it deel van de totale omzet uitma-
en dus een groot economisch
ing vertegenwoordigen. Via het te
den onderzoek hopen zij deze
inderstellmg met harde gegevens
.innen onderbouwen. Met de uit-
ist van de enquête moet tevens
na te gaan wat er moet gebeuren
de toekomstkansen voor Texelse
Jucten te verbeteren,
ie Hin is van plan circa veertig
■arische) ondernemers schriftelijk
lenaderen. Vervolgens zal zij ge-
icteerde kandidaten aan de hand
een uitgebreide vragenlijst een
rview afnemen. De antwoorden
'den verwerkt in een rapport met
dusies en aanbevelingen. Het
iven is om dit voor de zomerva-
itie af te ronden.
lernemers die aan het onderzoek
en meewerken, kunnen ook zelf
itact opnemen met Ineke Hin, te-
ion 31 40 72.
Wat denk je, brengen de
milieu/utters van Panorama
hun rommel naar Flora of naar
0 udeschild.
Nou?
Geen van beiden. Ze vragen
voor de jeugdherberg een
opslagvergunning aan
ben bepaald. We voelen ons niet se
rieus genomen Ik heb hiervoor mijn
nek uitgestoken. Mijn achterban
heeft ingestemd met het bestemmen
van de landbouwgebieden voor
natuurontwikkeling en reservaat-
gebied Maar onder voorwaarde dat
de natuurorganisaties met buiten de
aangewezen terreinen zouden ko
pen. Hoe moet ik dat allemaal aan
onze achterban uitleggen? Als hun
voorzitter loop ik nu behoorlijke
schade op. Ik mag de rotzooi oprui
men. Willen we verder gaan, dan zul
len er betere afspraken op papier
moeten komen Wie daar met mee
kan leven, die haakt maar af.'
Maar dat zou afbreuk doen aan het
convenant, dat is gesloten om uit de
impasse te komen die was ontstaan
rond de vaststelling van het bestem
mingsplan buitengebied, het streek
plan en de aanwijzing van potentieel
natuurgebied in het cultuur
landschap. De landbouwers zetten
hun handtekening nadat de scherpe
kantjes uit de relatienota waren ge
haald: 250 hectare minder natuurge
bied en een werkbaar stelsel van
aanlegvergunningen.
Kuiper: 'Buiten de convenantafspra
ken om wordt zo sluipenderweg
steeds meer van de beschikbare
landbouwgrond afgeknabbeld. Eerst
de golfbaan, nu dit weer.' Volgens
Natuurmonumenten gaat deze vere
niging niet voorbii aan de afspraken.
Die bepleit namelijk dat afgesproken
was dat er geen natuurgrond buiten
het zoekgebied zou worden gekocht,
maar dat deze afspraak met voor ruil-
grond geldt. De vereniging heeft de
opdracht om binnen afzienbare tijd
een bepaalde oppervlakte natuur in
beheer te hebben. Doordat boeren
binnen het zoekgebied niet willen
verkopen, komt die doelstelling in
gevaar Met de aankoop van ruil-
grond hopen ze boeren binnen het
zoekgebied te kunnen compenseren,
zodat die eerder geneigd zijn te ver
kopen. Een argument dat door de
landbouwers overigens in twijfel
wordt getrokken. Kuiper: 'Dat werkt
gewoon niet.'
Hoe het ook zij, de aankopen door
Natuurmonumenten hebben voor
verdeeldheid gezorgd bij de
convenantpartners Landschapszorg
Texel en de Texelse Vereniging van
Logiesverstrekkers (TVL) betuigden
hun instemmen met de aankopen van
Natuurmonumenten. Deze adhesie
was voor de landbouwers reden om.
in navolging van Natuur
monumenten, ook hun vertrouwen in
TVL en Landschapszorg op te zeg
gen. De boeren werden in hun verwij
ten aan het adres van Natuur
monumenten gesteund door de
gemeente, de provincie, waterschap
Hollands Kroon en de Agrarische
Natuurveremging, terwijl Staatsbos
beheer begrip voor de boeren kon
opbrengen.
Wildgroei
De gemeente en de provincie, twee
partiien die de landbouwers gezien
hun steunbetuiging wél blijven ver
trouwen, kregen de opdracht om
nieuwe convenantsafspraken uit te
werken. In dat herziene convenant
zullen duidelijke afspraken moeten
worden gemaakt over de wijze
Lees verder pagina 5
Cees Klaassen. Het gebouwtje rechts zal verdwijnen en plaatsmaken voor nieuwbouw, zodra het geld er is.
(Foto Sart Bosch)
Het Luchtvaartmuseum Texel (LMT) is na anderhalf jaar van
vruchteloos overleg en net niet afgewezen maar evenmin
gehonoreerde subsidieaanvragen uitgepraat met het
Texelse college van b en w. 'We worden vriendelijk beje
gend, maar het levert niets op. Telkens krijgen we te horen
dat we eerst landelijke fondsen moeten benaderen, maar
het gaat om een lokaal, op Texel gericht museum. Boven
dien ben ik geen bedelaar die het land in trekt', zegt
stichtingsvoorzitter Cees Klaassen. Het museum komt twee
ton tekort om de noodzakelijke uitbreiding te financieren.
Indien het geld er niet komt, dreigt het archief verloren te
gaan en komt de verleende provinciale erkenning in gevaar.
Grondwater heeft altijd dezelfde
temperatuur: 's winters is het war
mer dan de buitenlucht, 's zomers
kouder. Installatiebedrijf De Wit uit
Den Hoorn wil dat principe gebrui
ken om de vloer van het eigen pand
's winters op te warmen en 's zo
mers af te laten koelen. Om dat te
realiseren werden woensdag en
donderdag drie diepe schachten
op het eigen erf geboord, waar
door het water zal worden rond
gepompt. 'We denken dat het een
succes wordt. Bedoeling is om het
in de toekomst ook bij onze klan
ten aan te leggen.'
Het gebruiken van de warmte van de
aarde lijkt het ei van Columbus. Dat
is het misschien ook wel, maar nieuw
is het allerminst. 'In Duitsland en
Scandinavië werken ze al tientallen
jaren met dit systeem. In ons land
hoefde dat niet. omdat hier veel olie
en gas in de grond zit. Maar het is een
relatief goedkope manier van verwar
men en nog erg vriendelijk voor het
milieu ook. Ik denk dat dit de toe
komst is', vertelt Ger de Wit, die sa
men met broer Jan en vader Piet ei
genaar van het Hoornder
installatiebedrijf is.
De voordelen ten opzichte van een
centraleverwarmingsketel zijn vol
gens De Wit wel heel erg evident,
zelfs als dat een zogenaamde hoog
rendementsketel is. 'Een HR-ketel
heeft een rendement van iets meer
dan negentig procent. Van iedere
gulden aan aardgas die je erin stopt,
krijg je voor ruim negentig cent
warmte terug. De rest vliegt door de
schoorsteen naar buiten. Het rende
ment van zo'n warmtepomp is vier
honderd procent. Bezwaar is alleen
dat dit systeem een investering van
vijftien- tot twintigduizend gulden
vergt, terwijl een HR-ketel maar vijf
duizend gulden kost. Voor woonhui
zen lijkt het me daarom niet al te aan
trekkelijk, voor bedrijven meteen
groot vloeroppervlakte wel. Een paar
jaar geleden heb ik het plan uitge
werkt voor de vliegtuigfabriek van
Sjef Brügemann, die zelf met het idee
was gekomen. Dat ging toen met
door, maar ik heb het altijd in ge
dachte gehouden.'
Het principe van het gebruik van
grondwater is eenvoudig. Kort ge
zegd komt het erop neer dat het
grondwater wordt opgepompt, z'n
warmte afgeeft (of in de zomer z'n
kou) aan het water dat wordt rond
gepompt door de buizen van de
vloerverwarming en weer in grond
verdwijnt. 'Je transporteert dus
warmte, in plaats van het op te wek
ken, zoals in een centrale
verwarmingsketel gebeurt', legt De
Wit uit. 'Afgezien van de aanleg-
kosten. betaal je dus eigenlijk alleen
voor het motortje dat het water rond
pompt.'
Bij de uitvoering komt nogal wat
techniek kijken, die volgens de
installateur vergelijkbaar is met de
manier waarop een koelkast z'n
warmte afgeeft aan de buitenlucht
om de producten in z'n binnenste te
kunnen koelen. Het warme grondwa
ter wordt door een apparaat geleid
waarin een platenwisselaar (de spi
raal in een koelkast) is gebouwd.
Deze zorgt ervoor dat het grondwa
ter afkoelt, terwijl de temperatuur van
het water van de vloerverwarming
juist stijgt. 'Op het moment dat het
grondwater binnenkomt, is het rond
de tien graden. Gaat het weer naar
buiten dan is het drie graden. Je zou
zeggen dat je met het verschil van
zeven graden de vloer met warm
krijgt. Maar zoals je in een batterij
energie kunt sparen, kan dit apparaat
warmte sparen. Die kan op die ma
nier oplopen tot vijftig graden, 's Zo
mers, wanneer je dit systeem an
dersom gebruikt, kun je een ruimte
laten afkoelen tot veertien graden.
Een gewone airconditioning koelt in
de regel met verder dan tot achttien
graden.'
Het gebruik van de 'nieuwe' vinding
staat niet op zich. De firma De Wit
maakt al gebruik van zonne-energie
en legt nu bij de verbouwing van het
bedrijfspand aan de Diek - dat onder
meer extra opslagruimte en een
showroom krijgt - ook een installatie
aan waardoor regenwater kan wor
den gebruikt om het toilet door te
spoelen en de was mee te doen. 'Op
Texel zie je het nog niet zoveel, maar
elders in het land doet het gebruik
van regenwater al meer opgang. Dat
is met zo gek, als je weet dat van de
honderdveertig liter leidingwater die
iedere Nederlander dagelijks gebruikt
ten minste de helft alleen bestemd is
voor het toilet en de wasmachine en
zo weer in het riool verdwijnt. Door
daarvoor gefilterd regenwater te ge
bruiken. bespaar je op je waterkosten
én op je rioolbelasting. En je schijnt
nog minder wasmiddel nodig te heb
ben ook. Dat is tegenwoordig, gezien
alle aandacht voor het milieu, mooi
meegenomen.'
De aanleg van dergelijke systemen
verzorgt De Wit zelf. Dat geldt met
voor de grondboringen, die woens
dag en donderdag door medewer
kers van het bedrijf Well-Control uit
het Friese Appelscha werden ge
daan. Ze maakten in totaal drie
schachten. In de eerste, die dertig
meter diep was, verdween een
geperforeerde filterbuis die het water
aan de grond onttrok. Om ervoor te
zorgen dat dit schoon water is, ver
dween samen met de buis grof
korrelig zand de grond in, dat als fil
ter dienst doet. Voor de afvoer
werden twee gaten geboord. In prin
cipe zou één voldoende zijn, maar in
de praktijk is gebleken dat bij de af
voer van water stagnatie kan optre
den. Om te voorkomen dat het wa
ter dat met snel genoeg z'n weg naar
beneden vindt een andere uitweg
zoekt en de stenen uit de straat drukt,
werd daarom veiligheidshalve een
extra gat geboord.
Losse nummers 1,70, abonnementsprijs 60,40 per half jaar.
Jan Kramer
Jan Kramer, oud-medewerker van de
Texelse Courant is dinsdag plotseling
overleden. Kramer werd 87 jaar.
Pagina 2
m Peperroomsaus
Johan Eldering, kok in 't Cafeetje in
Oosterend. staat deze week centraal
in de kookrubriek De Duinpan. Hij
leverde het recept voor peperroom
saus a la 't Cafeetje.
Pagina 2
a Theaterweek
Workshops muziek, video en fotogra
fie, drama en theater, beeldende
kunst en dans, de leerlingen van OSG
De Hogeberg waren deze week in de
ban van de theaterweek. Judith de
Leeuw maakte een reportage.
Pagina 2
Dekbeddendorp
In Oudeschild komt een tweede
dekbeddenfabriek. In het groothan
delsgebouw gaat Hebrotex dekbed
den en matrassen produceren. Tot nu
toe liet het bedrijf zijn producten aan
de overkant in elkaar zetten. 'Nu krij
gen we de goederenstroom beter
onder controle', zegt directeur Henk
Broekman.
Pagina 5
Kruid der blijdschap
Geneeskrachtige olie, voor gebruik in
voedingssupplementen, farmacie en
cosmetica. De gebroeders Joost en
Gert-Jan de Wit, eigenaars van het
nieuwe bedrijf aan de Laagwaalder-
weg weten alles van de olie die wordt
gewonnen uit borage, het kruid der
blijdschap.
Pagina 7
m Tuinwallen
Tuinwallen in het Hogeberggebied
krijgen een opknapbeurt. Dat gebeurt
door minstens honderd vrijwilligers,
die op initiatief van de stichting
Landschapsbeheer Noord-Holland
naar Texel komen.
Pagina 7
Toename vervoer
Teso heeft in de voorjaarsvakantie
opvallend meer mensen en auto's
vervoerd dan vorig jaar. De groei tus
sen vrijdag 25 februari en zondag 5
maart bedroeg in beide gevallen ruim
twintig procent (20,76 resp. 20.82)
ten opzichte van 1999.
Pagina 7
Veilige entree
De Akenbuurt tussen Pontweg en
Kogerweg gaat er heel anders uitzien.
Daardoor zal de thans zeer ruime weg
een stuk smaller ogen, waardoor er
minder hard zal worden gereden.
Pagina 7
Medewerkers van Well-Control bezig met het boren van het tweede gat. Het water in de bak is een speciaal mengsel, met een hoger
soortelijk gewicht, dat in de boorschacht werd gepompt om tegendruk te geven en daardoor te voorkomen dat deze al gauw weer
ZOU instorten. foto Joop Rommets)
Bij de start in 1996 vroeg het museum
een 'éénmalige' subsidie van
75.000,-, die door de gemeente en
de provincie beschikbaar werd ge
steld. Daarna, zo verkondigde de be
vlogen groep vrijwilligers destijds,
zou het museum op eigen benen
kunnen staan en nooit meer voor geld
aankloppen bij de overheid. 'Maar
toen had niemand kunnen voorzien
dat het museum zo enorm zou aan
slaan bij het publiek en uit zijn jasje
zou groeien', zegt Cees Klaassen, die
overigens toen nog niet bij de orga
nisatie betrokken was.
Het luchtvaartmuseum heeft het geld
niet nodig om in zijn huidige vorm te
blijven bestaan, want dankzij spon
sors en het aanzienlijke aantal van
18.000 bezoekers per iaar staat het
museum inderdaad stevig op eigen
benen: het houdt jaarlijks zelfs circa
ƒ35.000,- over. De twee ton waar het
LMT om vraagt is uitsluitend bedoeld
voor realisatie van de nieuwbouw-
plannen. Naast het huidige gebouw
wil het LMT een tweede loods neer
zetten. De totale bebouwingsopper
vlakte zou daardoor toenemen van
300 tot 900 vierkante meter. Dankzij
de overschotten kan het museum zelf
ruim drie ton van het benodigde half
miljoen financieren. Het resterende
bedrag zou van de gemeente moe
ten komen, hetzij via een éénmalige
Lees verder pagina 5
Jongeren krijgen woensdag in de
Jelleboog de kans te reageren op
het herziene voorstel over de
openbare orde, dat het college een
dag eerder heeft geformuleerd en
dat burgemeester Joke Geldorp er
zal toelichten.
In dit aangepaste plan wordt - naar
verwachting - rekening gehouden
met de bezwaren die alle betrokken
partijen hebben ingediend tijdens de
op 24 februari gehouden bijzondere
vergadering van de raadscommissie
voor bestuur en organisatie Namens
een meerderheid van de bezoekers
van de eerste inspraakavond in de
Jelleboog en van de leerlingen van
OSG de Hogeberg lieten de deelne
mers van het 'Twaalf Balckenberaad'
er weten tevreden te zijn met de voor
gestelde maatregelen, met uitzonde
ring van die ten aanzien van de slui
tingstijden. Zij stelden een 2-4
regeling voor. Woensdag krijgen ze
dus te horen of het college instemt
met hun alternatief. Het nieuwe voor
stel gaat overigens eerst opnieuw
naar de commissie bestuur en orga
nisatie, voordat het in april naar de
gemeenteraad gaat. Er is, zo conclu
deren de jongeren zelf. dus nog ruim
gelegenheid om hun stem te laten
horen, onder meer door te gaan pra
ten met de politieke partijen. De pnge
woordvoerders roepen hun leeftijds
genoten op deze nieuwe kans in de
Jelleboog met aan zich voorbij te la
ten gaan. De avond begint om 20.30
uur.
(Advertentie)
(Advertentie)
1,-iy. jfw. »i»"vii
Onze bezorgers verspreiden
vandaag met de Texelse
Courant een folder van:
NEE- sticker
maar wel geïnteresseerd
Folder vei krijgbaar op
Spinbaan (v
Ivertenties/abonnementen/bezorging: Redactie: Warmoesstraat 45, Den Burg
|nbaan 6 _g_ CT* 1 J a telefoon 0222 - 36 26 20, fax 0222 - 32 30 00
MC Den Burg iVOPïl Ulfl TT PYPL TTl Y) PT Y) CLTT e-mail: tcnieuws@tref.nl
Ifoon 0222 - 36 2600 W V l//f 14/irl L[v4Lf'J I/I Tc/l'Ir Z J K4-I LBuiten werktijd: Joop Rommets. tel. 31 94 05
Ifax 0222 - 31 41 11 i/ J Ly of 06-20 31 59 89