Publiek geeft zijn zegen aan Kunst in Zee
i
t
2
m
teso
Harry Mulisch of Geran
Reve voor free publicity
Agenda
.TEXELSE
COURANT
Wat ik zeggen wou...
Kunst in de Kerk
Markt voor Bethel
Eenakterfestival
met jongeren
Zangers gezocht
Kofferbakmarkt
Paaseieren
in De Waal
Koorconcert
Uitje NCRV
Kunstkalender
niet gesponsord
T E X E LS E™COU RAN
BEZORGER m/v
DINSDAG 18 APRIL 2000
Marjan Berk.
Veel bezoekers, een gevarieerd kunstaanbod en een bijzonder
geslaagd literatuurfestival: de derde editie van Kunst in Zee was
beter dan de voorgaande. De reactie van de organisatie op de
weigering door het kerkbestuur van Patrick Tanghe's gekrui
sigde Lambik was voor Henk Noortander aanleiding om zijn
kunstwerken uit de Nederlands Hervormde kerkte verwijderen,
maar dit voorval wist het succes van het evenement niet te over
schaduwen. De algehele indruk die Kunst in Zee achterlaat is
een positieve, ook al zal de organisatie naar aanleiding van het
incident een fundamentele discussie over de kunstenaars
vrijheid en de samenwerking met het kerkbestuur niet uit de weg
kunnen gaan.
De lege plekken die Noorlander ach
terlaat als hij zaterdagochtend zijn
schilderijen weghaalt, worden door
de organisatie gauw weer opgevuld
met werk van andere kunstenaars.
De brief waarin hij uitvoerig uit de
doeken doet waarom alleen nog de
kleine kaartjes met de titels van zijn
voorstellingen op de grote expositie-
panelen prijken, wordt verwijderd. De
bezoeker die niets van het 'Tralalala-
incident' weet zal er niets van weten
ook. Klarina Combé drukt haar pro
test subtieler uit door eén van haar
foulards met een zwarte doek te be
dekken, maar het verklarende briefje
hangt er ook maar even. 'Deze is ze
ker al verkocht', zegt een bezoeker
tegen zijn metgezel.
De grieven van Noorlander en Combé
richten zich in tegenstelling tot die
van Tanghe met op het kerkbestuur,
dat de vrolijk lachende en aan een
kruis gespijkerde stripheld Lambik
'begrijpelijkerwijs' met in haar
gebedshuis wilde toestaan. De reac
tie van de organisatie van Kunst in
Zee moet het ontgelden. 'De organi
satie had de mening van het kerkbe
stuur nooit mogen onderschrijven.
Dan neem je de kunstenaars niet se
rieus. Zo houd je alleen werk over van
kunstenaars die zich aanpassen aan
de regels van de kerk. Noem het eve
nement dan ook maar meteen Kunst
in de Kerk', aldus Noorlander. 'Als
kerkelijke autoriteiten gaan bepalen
wat mag en wat niet mag tijdens een
■kunstmanifestatie, dan wil ik mij daar
liever aan onttrekken.' Combé's kri
tiek komt op hetzelfde neer. 'Het is
een kwalijke zaak dat de organisatie
de kant van het kerkbestuur kiest.
Misschien is de kerk dan toch niet zo
geschikt als expositieruimte. Het
wordt tijd dat de organisatie van
Kunst in Zee bij zichzelf te rade gaat.'
'We hebben geen keuze. Laten ze
ons maar een andere ruimte geven,
die net zo mooi is als de kerk. Van de
De Koninghal is zelfs met een budget
van een ton geen sfeervolle ruimte te
maken. Maar niemand houdt de kun
stenaars tegen zelf een expositie te
organiseren', reageert Joke de Boer
namens Kunst in Zee. 'ledereen doet
water bij de wijn. De kerk, die ook
erotische werken toestaat, wij,
waarom de kunstenaars dan met? Zij
krijgen toch een unieke mogelijkheid
om hun werk landelijke bekendheid
te geven?' Kunst in Zee-voorzitter
Veronica Bos: 'We hebben de
afweging gemaakt. Voor ons weegt
het belang van een goede ruimte
zwaarder dan de geringe beperking
van de vrijheid van de kunstenaars,
waar we door de afspraak met het
kerkbestuur met onderuit kunnen.
Wie daar met mee kan leven, die doet
maar niet mee.' Tanghe was volgens
Bos bewust uit op publiciteit. 'En die
heeft hij gekregen, misschien wel te
veel. Het zou jammer zijn als door dit
incident het voortbestaan van de
manifestatie in gevaar komt.' Daar
mee doelt zij op de mogelijkheid dat
de kerk afhaakt, want de bestuursle
den zitten vreselijk met alle negatieve
aandacht in hun maag.
(Foto 's Ban Bosch)
Sacraal
Het zou jammer zijn als het evene
ment niet meer in de fraaie, sobere
maar beslist met sombere kerk ge
houden kon worden, want die is er
prima geschikt voor De kunstwerken
krijgen er net als de vertolkte klas
sieke muziek iets sacraals en de kerk
is precies groot genoeg om ruimte te
geven aan tientallen exposanten,
zonder dat je als bezoeker het gevoel
bekruipt in een massaal volksfestijn
zonder enige intimiteit te verdwalen.
De getoonde werken waren weinig
vernieuwend. Veel was braaf en bijs
ter origineel noch verrassend te noe
men, zoals de overbekende gezich
ten op strand, zee en duin, en de
eeuwige aquarellen van bloemen-
boeketten - werken waar aan de an
dere kant wel veel vraag naar is en die
heus wel het nodige vakmanschap
verrieden. Kwaliteit was er genoeg,
bijvoorbeeld in de figuren van
schilderes Mien van As uit Oude-
schild, die aan Picasso en Leger de
den denken, de speelse 'lost objects'
van Azad Saber uit De Koog en de op
oude culturen geïnspireerde sieraden
en primitieve schilderijen van het
Limburgse Atelier Dagaz. Suzanne
Groenewoud had het altaar verfraaid
met een metershoog, schitterend
staaltje bloemsierkunst.
De door enkele duizenden belang
stellenden bezochte expositie blonk
vooral uit in variatie. Foto's, sculptu
ren, meubeltjes, keramiek en schilde
rijen in zo ongeveer alle denkbare
technieken: er zwierf voor wie er oog
voor had nog heel wat kunst in zee,
om met de woorden van zanger
componist Pip Barnard te spreken,
die zaterdag de literatuuravond van
achter de piano opluisterde.
Levendige literatuur
De literatoren wisten de circa 180
toeschouwers van begin tot eind te
vermaken. Voegt het voordragen uit
eigen werk doorgaans weinig toe aan
een boek of gedicht, deze keer had
de organisatie midden in de roos ge
schoten. Niemand verliet de bijeen
komst vroegtijdig, zoals vorig jaar het
geval was toen de sessie ook wel erg
lang duurde.
De breekbare gedichten en mijmerin
gen van July Ruf en Brigida van Lies
hout, en de luchtige levenswijsheden
van Peter Lock waren mooie prelu
des op de hoofdacts, dichter Theun
de Winter en schrijvers Nico Dros en
Marjan Berk.
De Winter voerde met presentatrice
Janme de Bruijn een vloeiend en
spontaan één-tweetje op, dat een
voorstelling op zich was. Zij kreeg de
dichter zelfs zover dat hij één van zijn
liedteksten ging zingen. Met al dan
met gespeelde maar in elk geval aan
doenlijke schroom bracht De Winter
het lied over het jongetje Ivo Kramer
ten gehore, die Sinterklaas vraagt om
de chocoladeletters I én K, 'wat dat
ben IK!'. Ook met zijn voetbal
gedichten kreeg De Winter de han
den op elkaar.
Nico Dros, amper op tijd gearriveerd
uit Amsterdam ('een voorstad van
Texel', aldus de oud-Texelaar), wist
onder andere te boeien met een re
feraat over de wier- en palingvisser
Frederik van der Vis. Van der Vis heeft
in de tweede helft van de 19' eeuw
zijn levensverhaal vol armoede en
rampspoed op simpele rijm gezet.
'Pure volksepiek', zei Dros, die de
hoop uitsprak dat de Texelse Boek-
werkers het epos van de visserman
uit Oost zullen uitgeven, 'Toen zijn wi|
op Stortemelkse stromen, voorbij 't
eiland Vlie in een drift hout gekomen',
was één van de dichtregels die Dros
roemde. Dros lanceerde verder het
idee om in een Texels café een plat
form op te richten voor amateur-dich
ters, die daar enkele minuten hun
werk mogen voordragen en door een
jury worden beoordeeld - de jong
ste trend in de hoofdstad. 'Dichters
onder u, aan het werk1 Er komt een
Levend standbeeld op het altaar.
podium!', brulde Dros door de kerk.
Dat Marjan Berk actrice is geweest,
bleek overduidelijk. Haar literair ge
zien nogal lichte verhaaltjes kregen
veel zeggingskracht doordat zij de
tekst als een toneelspeelster voor
droeg. Zij ontlokte met name bij de al
wat oudere vrouwen, die zich kenne
lijk goed in de personages konden
inleven, menig lachsalvo. Vooral de
erotische, soms naar pornografie
neigende maar altijd komisch eindi
gende passages deden het goed.
'Tot slot nog even een vluggertje
voordat u in De Twaalf Balcken aan
mij kunt voelen?'
Bart Bosch
I tv
Kunst in Zee: laagdrempelig en gevarieerd, met voor elk wat wils.
Kunst in Zee heeft kunstenaars uitge
nodigd aan de manifestatie mee te
doen. Daar werden geen voorwaar
den aan verbonden. Toch zag men
reden om de gekruisigde Lambik van
Patrick Tanghe te weigeren.
Ik geef het kerkbestuur groot gelijk.
Sterker nog. als ik in het kerkbestuur
zou zitten zou ik zo'n blasfemisch
werk ook met in mijn kerk willen heb
ben. En dat is dan meteen de belang
rijkste reden dat ik niet bij een kerk
genootschap wil horen en al helemaal
nooit in een kerkbestuur zou willen
zitten.
Het kwalijke aan de zaak is dat de
organisatie van Kunst in Zee de me
ning van het kerkbestuur onder
schrijft. Op die manier neemt Kunst
in Zee de kunstenaars met serieus.
Want zodra je de eindselectie van wat
wel en met kan overlaat aan het kerk
bestuur, houd je uiteindelijk alleen het
werk over van kunstenaars die bereid
zijn om zich aan te passen aan de
regels van de kerk. Je zou kunnen
overwegen dit 'algemeen be
schaafde toeristenkunst' (afgekort
ABTK) te noemen, goedgekeurd door
de Nederlands Hervormde Kerk. De
manifestatie Kunst in Zee kan dan
beter worden omgedoopt tot Kunst
in de Kerk. Dat lijkt me dan passen
der en iedere deelnemende kunste
naar weet meteen waaraan hij zich te
houden heeft.
Eeuwenlang hebben religieuze
machthebbers een dikke vinger in de
kunstpap gehad. Dat heeft prachtige
kunst voorgebracht: musea over de
hele wereld hangen er vol mee.
Gaande de tijd werd het echter toch
als wat benauwend ervaren en be
gonnen kunstenaars voorzichtig on
der die vinger weg te kruipen of de
pap te verlaten. Rond de jaren '60 van
de vorige eeuw had de Nederlandse
kunst zich wel losgezongen van de
invloed van de kerk. Dat de discus
sie hier in het jaar 2000 weer even
opgloeit, pleit voor ons eiland. Zoals
we weten (en laten we bidden dat het
zo blijft) komt alles hier dertig jaar la
ter.
Maar eilandcharme of niet, als kerke
lijke autoriteiten voor kunstenaars
uitmaken wat wel en met mag in een
manifestatie van beeldende kunst,
dan geef ik er de voorkeur aan om me
daaraan te onttrekken.
En wat betreft het respecteren van
eikaars overtuiging: Ik denk dat reli
gie net zoals kunst tegen een stootje
moet kunnen (staat er niet geschre
ven: "Mijn huis heeft vele wonin
gen"?). Als religie en kunst met tegen
een stootje kunnen, dan stellen ze in
feite niet zoveel voor.
Het weren van de gekruisigde Lambik
is overigens een goede reden om een
pintje te gaan pakken bij De Balcken.
Tralalalalü!
Henk Noorlander,
Den Hoorn.
In buurthuis Bethel in Eierland wordt
maandag tweede Paasdag van 11.00
tot 16.00 uur een rommelmarkt ge
houden waarvan de opbrengst ten
goede komt aan het restauratiefonds.
Woensdag wordt een klaverjasdrive
gehouden voor hetzelfde doel. Deze
begint om 20.00 uur.
In samenwerking met het Jonge
renwerk van de Welzijnsstichting
gaan Wil de Leeuw en tien jonge
ren een toneelstuk instuderen voor
het Eenakterfestival. Het stuk krijgt
als titel Anton Pavlitsj, de voorna
men van de beroemde toneel
schrijver Tsjechov. Het betreft een
compilatie van dertig minuten,
door De Leeuw gemaakt op basis
van de musical Tsjechov, geschre
ven door Robert Long en Dimitri
Frenkel Frank.
Het stuk speelt in het Rusland van
vlak voor de revolutie, een tijd vol
spanning, waarin Tsjechov een lief
desgeschiedenis beleeft met Lika. Hij
krijgt eerst de Poesjkinprijs, maar
wordt daarna verguisd. Het is de be
doeling van De Leeuw een 'echt', tra
ditioneel stuk te produceren en geen
improvisatie- of voorlichtingstoneel.
Er wordt gespeeld met de tekst van
de schrijvers, die zich bedienen van
'snel' en origineel taalgebruik. Even
tueel worden ook een paar liedjes
gezongen.
Er kunnen tien |ongeren meedoen in
de leeftijd van 15 tot en met 18 jaar.
ledereen die toneel wil spelen, gek is
op taal, een rol uit het hoofd wil le
ren, op het podium wil staan en tijd
heeft om in september en oktober
één keer per week te repeteren, is
welkom. Ervaring is niet vereist, het
wordt geen grootscheepse
productie, benadrukt De Leeuw. Er
wordt geen auditie gedaan, 'vol is
vol'. Opgave bij het Jongerenwerk,
Carla Schrama, tel. 314 445 of 315
582. Ouders die willen meehelpen als
regie- of productieassistent zijn wel
kom.
Voor de opening van de Natuur-
maand, die op woensdag 3 mei zal
plaatsvinden tijdens de grote doe- en
kijkmarkt van Staatsbosbeheer op
het Turfveld, is de organisatie op zoek
naar Texelse zangers en zangeressen
die het openingslied willen meezin
gen. Dit lied is voor de gelegenheid
geschreven en gecomponeerd door
W. (Pip) Barnard en bezingt de
schoonheid en variatie van de
(Texelse) natuur. Zangers die mee
willen zingen, moeten uiteraard
Dinsdag 18 april
In het gemeentehuis vergadert
vanaf 19.30 uur de raadscom
missie voor Ruimte, Wonen en
Economie.
De Historische Vereniging houdt
een bibliotheekavond in de voor-'
malige IJskaschool in De Waal.
Gelijktijdig is er een bijeenkomst
van de afdeling stambomen. Aan
vang 20.00 uur.
In Cinema Texel draaien The
Beach (aanvang 20.00 uur) en O
primeiro dia (20.30 uur). In verband
met de Nationale Bioscoopdagen
kost een kaartje slechts ƒ7,50 en
krijgen bezoekers een bioscoop
bon ter waarde van ƒ2,50 cadeau.
Woensdag 19 april
Om 14.00 uur begint in de Buure-
ton de jaarvergadering van de
ANBO.
Vanaf 20.00 uur houdt het medium
Lia Schippers zitting in het ge
bouw van de White Eagle. Entree
ƒ10,-.
In de Witte Burcht in Den Burg
komt om 20.00 uur het Katholiek
Vrouwen Gilde afd. Texel bijeen.
De avond wordt verzorgd door de
familie Smidt, die onder meer over
Maria Tesselschade vertelt.
In Cinema Texel draaien Stuart
Little (aanvang 13.45 en 16.00
uur), The Beach (20.00 uur) en O
primeiro dia (20.30 uur). In verband
met de Nationale Bioscoopdagen
kost een kaartje slechts 7,50 en
krijgen bezoekers een bioscoop
bon ter waarde van 2,50 cadeau.
Donderdag 20 april
In het gemeentehuis vergadert
vanaf 19.30 uur de raads
commissie voor Financiën,
ken en Milieu.
In Cinema Texel draaien Sen
(aanvang 19.00 en 21.30 uui
Beach (19.00 uur) en
Hurricane (21.45 uur).
Vrijdag 21 april
In Cinema Texel draaien
Little (aanvang 13.45 uur en
uur), Pokémon (14.00 en
uur), Scream 3 (19.00 en
uur), The Beach (19.00 uur) e
Hurricane (21.45 uur).
Om de drukte de baas te ku -
zet Teso in het Paasweekeim
kele malen de reserveboot in
gebeurt op vrijdag van 8.3
20.05 uur, maandag van 7.3
20.05 uur en dinsdag van 9,3
16.05 uur. In die periodes ise
leder half uur een afvaart, i
vanuit Den Helder als vanaf 1
Vrijdag moet in Den Helder tu
9.00 en 17.00 uur rekening wi
gehouden met een half uur v/i
tijd. Op Texel is dat maandag
licht het geval tussen 13.0!
16.00 uur.
P
na
in
er
d
Hoogwater te Oudesc
Di. 18
Wo. 19
Do. 20
Vr.
Za.
21
22
9.50 en 21.3
10.25 en 22.0
10.56 en 22A
10.50 en 23.0
11.14 en 23.2S
11.50 en
0.06 en
12.0
r,
Zo. 23
Ma. 24
Di. 25 0.10 en 12.3:
Aan het strand Is het ongeveer een ui
der hoogwater De zon komt 21 aprilt
6.20 uur en gaat onder om 20 47 uur 11
volle maan; 20 april springtij
Voorzitter Veronica Bos van Kunst
in Zee heeft in haar hoedanigheid
van VW-directeur gezegd dat de
kunstmanifestatie vooral is be
doeld om overkantse journalisten
een aanleiding te geven om over
Texel te schrijven. Free publicity in
de landelijke en regionale media is
waar het om draait en dat is de
reden dat de VW als hoofd
sponsor optreedt. Om de aan
dacht van de media te trekken
wordt voor het verhoudingsgewijs
kleine evenement veel geld uitge
geven aan reclame en pr. Vorig jaar
werd er op de televisie een re
clamecampagne met STER-spot-
jes tegenaan gegooid en dit jaar
verschenen dure pagina's op het
internet. Op het eerste gezicht een
beetje onzinnig voor een evene
ment waarvan één van de hoogte
punten - het literatuurfestival - nog
geen tweehonderd toeschouwers
trekt, maar afgezet tegen het doel
van gratis publiciteit alleszins te
rechtvaardigen.
Maar moet je, als je wilt dat jour
nalisten over Kunst in Zee schrij
ven, geen aansprekende namen
contracteren? Schrijvers die de
laatste tijd opzien baren (zoal:
Wang), monumenten in de v
landse literatuur (Gerard Re
liefst beide zijn (Harry MuIa^
Dan beperk je je toch met
Marjan Berk, - hoe onderhoud!
ook - die in een ver verleden
aandacht trok met haar boek
Feminist en door de literati
kritiek nauwelijks serieus wi
genomen? Bos: 'Ik sluit met uil
we in de toekomst grotere nai
zullen vastleggen, maar dat is
tuurlijk ook een kwestie van fin
ciën. We hebben maar een bep
budget. Trouwens: over de pi
citeit zijn we erg content. Veell
den hebben over het evenem
geschreven. Een ander belani
doel van Kunst in Zee is
Texelaar en toerist op een
drempelige manier met kuns
aanraking te brengen. En
daarin zijn we geslaagd.'
De opzet van de organisatie
om 'het drie jaar te proberen'.f
nenkort zal het stichtingsbes!
de voortgang evalueren en bes
sen of Kunst in Zee een ven1
krijgt.
woensdag 3 mei tussen elf en twaalf
uur 's morgens beschikbaar zijn,
maar ook dinsdagavond, wanneer de
(enige) repetitie wordt gehouden. Om
iedereen in de gelegenheid te stellen
kennis te maken met de tekst en
muziek van 'Mei', zijn vanaf volgende
week opnames verkrijgbaar, terwijl
tekst en muziek ook te downloaden
zijn via het Internet.
Opgeven voor wat het grootste koor
uit de Texelse geschiedenis moet
worden, kan nu al via telefoonnum
mer 06-23793721.
(Advertentie)
Waarschijnlijk voor het laatst organi
seert IJsclub De Koog dit jaar een
reeks kofferbakmarkten op de par
keerplaats van zwemparadijs
Calluna, waar volgend jaar een nieuw
hotel moet zijn verrezen. De markten
worden gehouden op maandag 24
april (Tweede Paasdag), vrijdag 5 mei,
zondag 4 juni, maandag 12 juni
(Tweede Pinksterdag), zondag 25
juni, zondag 2 en 16 juli, zondag 6 en
20 augustus en zondag 3 september.
Het evenement duurt steeds van
11.00 tot 15.00 uur, opbouwen is toe
gestaan vanaf 9.30 uur. Een stand
plaats (voor één auto) kost ƒ10,-. Er
mogen alleen spullen worden aange
boden die op zolder of in de kast in
de weg liggen; professionele handel
aren met dozen vol goederen of rest
partijen zijn niet welkom. Inlichtingen
kunnen worden ingewonnen bij M.J.
Boon, tel. 317 212 of H. Huisman, tel.
317 652.
Op eerste Paasdag, 's morgens om
11.00 uur, kunnen kinderen uit De
Waal zich verzamelen bij De Wiele
waal De paashaas brengt hen dan
naar een 'geheime' plek, waar paas
eieren verstopt zijn. Deze eieren wor
den vervolgens gezamenlijk oppge-
spoord.
Het Collegium Musicale uit Göttingen
geeft onder leiding van dirigent Rolf
Bartels maandag 24 april een concert
in de Hervormde kerk van Den Burg.
Op het programma staan werken van
Heinrich Schutz, Carlo Gesualdo,
Alfons Winkelmann en Pekka
Kostiainen. Het concert begint om
20.00 uur.
In het kader van de najaarstocht van
de NCRV maakt een groep Texelaars
dinsdag 2 mei een uitje naar een fruit-
bedrijf in Dronten - waar de eigena
ren zelf appelsap maken - en naar
een tapijtfabriek in Genemuiden,
waaraan een museum is verbonden.
Wie mee wil, kan zich aanmelden bij
C. Broekman-Kuiper, tel. 316362. De
kosten bedragen 73,-; deelnemers
krijgen voor dat bedrag tevens kof
fie, een lunch en een diner. Er wordt
vertrokken met de boot van 7.05 uur.
'Een vervelend misverstand', zo
noemt initiatiefnemer Brigida van
Lieshout het verhaal dat tijdens Kuhst
in Zee de ronde deed als zou de ka
lender met foto's van Erno Terpstra
en bijpassende 'mijmeringen' van
Van Lieshout gesponsord zijn. 'De
bedrijven die in het colofon staan
vermeld hebben kalenders inge
kocht, met name als relatiegeschenk.
Maar van sponsoring is geen sprake.
Het financiële risico ligt helemaal bij
ons zelf.' Voordat de kunstenaars de
investering aandurfden wilden zij
enige zekerheid of het project renda
bel zou zijn. Toen onder meer de in
het colofon genoemde bedrijven on
gezien 525 kalenders hadden afge
nomen, stapte het duo naar de bank
voor de financiering van de uitgave.
Inmiddels hebben de Texelse boek
handels een voorraadje ingekocht,
zodat de kalender daar te verkrijgen
(jrna ^warUjixil i la bel bjrt-
Wij zijn op zoek naar een
die voor ons de krant vil
bezorgen op de route:
Westerweg
en omgeving.
Hier wonen ongeveer 50
abonnees.
Het bezorgen is het eenvo
digst voor iemand die in de I
omgeving woont en vergt V|
fiets 1 uur tijd.
De kranten moeten dinsds
en vrijdag even na 15.00 ui
in onze drukkerij aan de SpL'
baan worden afgehaald.
Geïnteresseerden kunn^
voor nadere inlichtingen N
recht bij de balie van d
Texelse Courant aan de Spt
baan.
Uttgc venj/Drukkerij
Langevcld cn deRw)
I Spinbaan 6
Telefoon0222 362»
p,T «->->•>3141
