pust geeft Dirk Leegwater ruimte om te filosoferen
Op Texel geen
ectisch gedoe
'Geen confectie
maar maatwerk'
r^,an-
gespoeld
Nieuwe locatiedirecteur Zorgcentrum:
...2
...3.
..I
JTt
.TEXELSE g C0URANT
Geen bezwaren
tegen havenplannen
Activiteiten
Koninginnedag
Bromfietser gewond
ing
VRIJDAG 21 APRIL 2000
Rinus Goudsblom kan, moet mij ook lukken dacht Dirk
water. Met deze vaste overtuiging deed de huidige eige-
van hotel De Kievit in 1976 zijn groentewinkel in Oudkar-
/an de hand, om de ventwijk van de groenteboer uit Oude-
I over te nemen. Hij had nog nooit een voet op het eiland
maar had er alle vertrouwen in dat het wel goed zou
_m. Een persoonlijke crash in 1983 deed hem alles verlie-
'b vat hij had opgebouwd. Een jaar lang verkeerde hij in een
euforiestemming, waarin hij experimenteerde met asfalt
lUll 3
la delijke pers haalde. Gemaal of gestoord? Geen van
;n. De uit Lanngedijk afkomstige Leegwater denkt gewoon
)ver dagelijkse ongemakken, die soms op wel heel sim-
wijze zijn op te lossen. Je moet slechts op het idee ko-
Ze zijn niet op het eiland gebo
ren en getogen, maar wonen
hier al zó lang dat ze niet meer
van een echte Texelaar zijn te
onderscheiden. Waar komen
ze vandaan en wat bracht hen
er toe zich blijvend op ons ei
land te vestigen? In de rubriek
Aangespoeld dit keer: Dirk
Leegwater.
>annen zit Dirk Leegwater (50)
en tafeltje bij het raam in hotel
evit. Hij heeft zijn met kranten-
sis en brieven gevulde plakboek
naar meegenomen. De hotelier
It even. Eigenlijk was hij er een
huiverig voor om zijn verhaal
rtellen. Hij vergeet nooit welke
ies hij kreeg naar aanleiding van
irtikel over zijn idee om gladde
n in de winter te bestrijden. 'Zo-
at verhaal gebracht werdDe
len die mij kennen, moesten er
lachen. Maar op sommigen
1 het over als die vent spoort
)at heeft toentertijd heel wat te-
jgebracht.'
vas vlak nadat alles wat hij op
had opgebouwd was stuk-
jen. De totale crash van Leeg-
r Hoe het zover kwam? Hij
it van wal: 'Ik ben geboren in
ledijk. Mijn vader was
missionair in groenten. Bij ons
was het zo: je ging leren óf wer-
Werken kon ik nog lang genoeg,
dus besloot ik voor timmerman te
leren.' Hij maakte zijn opleiding niet
af - wat hij ervan had opgestoken,
kwam vast wel een keer van pas - en
trad in dienst bij zijn vader. Later
werkte hij enige tijd als groentechef
bij een Vomar-supermarkt. Zodoende
vergaarde hij voldoende kennis om
voor zichzelf te beginnen. 'Ik begon
een groentewinkeltje in Oudkarspel,
vlak bij Langedijk. Ik was er niet zo
happy mee dat ik de groei van het
dorp op me zag afkomen. Er werd
maar gebouwd en gebouwd. Ik had
niet de intentie er oud te worden'.
En plots was daar de gelegenheid om
op Texel te beginnen. 'Rinus
Goudsblom had een ventwijk en een
groentewinkeltje in Oudeschild. Zo
doende kwam ik hem wel eens tegen
op de veiling. Met de ventwijk deed
hij mets meer. Die lag al een jaar stil.'
Goudsblom vroeg of het mets voor
hem was: a/s je een beetje je best
doet, heb je hem zo weer draaiende.
Leegwater dacht er niet lang over na.
Texel sprak hem wel aan. 'Ik was er
nog nooit geweest. Had ook geen
idee wat ik er tegen zou komen Maar
het had iets avontuurlijks. Ook het
venten was nieuw voor mij. Het had
wel iets, zo'n vrij beroep.'
In de winter van 1976 begon Leeg
water op Texel. De ruimte op het ei
land en de kalmte van de Texelaars
deed hem goed. Het venten vond hij
leuk. Hier en daar een praatje maken
en ondertussen de waren aan de man
brengen. 'Elke dag had ik een andere
wijk. Ik kwam alleen niet in Oude
schild. Daar zat Goudsblom, dat had
den we zo afgesproken. Verder ging
ik over heel Texel. Eerst reisde ik van
uit Oud karspel alle dagen op en neer
Maar dat was ik gauw zatNadat hij
een tijdje met vrouw en kinderen in
een caravan op Dennenoord had
gelogeerd, bemachtigden ze een
huisje in Nieuweschild. 'Na twee jaar
kocht ik het huis op Oost, waar ik nu
nog zit.'
De ventwijk ging al beter lopen en
Leegwater kreeg het steeds drukker,
"s Morgens vroeg laadde ik de wa
gen, De Versexpres. Om tien uur ging
ik op pad, tot de late avond. Vooral
in het buitengebied had ik veel vaste
klanten. Het duurde even voordat het
water bracht met de ventwagen onder meer kerstbomen en kratjes pils aan de man.
zover was, maar als je eenmaal het
vertrouwen van een Texelaar hebt,
kun je niets meer fout doen. Zo kwam
ik in Het Noorden bij vrouw Boersen.
Die sloeg altijd voor de hele week in.
Als zij de wagen inkwam, stonden er
al twee lege dozen klaar Terwijl zij ze
vulde, sloeg ik alvast aan. Hoefde ze
alleen maar af te rekenen. Nooit com
mentaar op gehad.' Leegwater vraagt
zich nog wel eens af of ze ooit de
kassabon controleerde. 'Als je zo'n
vertrouwen geniet, doet je dat wel
deugd natuurlijk. Zulke mensen zou
je ook voor geen dubbeltje belaze
ren.'
In de winter was het soms een hele
toer om met zijn zwaar geladen wa
gen over de besneeuwde binnenwe
gen te rijden. En was het extreem
koud, dan bevroor zijn handel in de
wagen. Dat was voor de meeste
producten niet zo'n ramp, maar
groente en fruit waren daar minder
tegen bestand. 'Ik had een keer harde
tomaten in de aanbieding. Het vroor
dat het kraakte. Kwam ik bij mevrouw'
Barnard in Oosterend Zij had wel zin
in die tomaten. Nou, zei ze de week
erop, die tomaten van je waren wel
erg slap hoorWaarop Leegwater ad
rem reageerde: 'Ja, dan had je ze met
moeten ontdooien
Na zeven jaar ontstonden er moeilijk
heden. 'Mijn vrouw werd ziek en om
wat meer thuis te zijn, zocht ik naar
een manier om wat in te krimpen.
Begon ik een winkel in De Cocks-
dorp, De Verswinkel. Daarnaast gros
sierde ik wat. Maar het wilde met. Na
er anderhalf jaar met hart en ziel aan
gewerkt te hebben, liep de winkel
nog steeds niet. En thuis werd het er
ook met beter op. Toen kwam alles
tegelijk Mijn vrouw ging weg, de win
kel liep stuk. De bank en de belasting
zaten op mijn nek. Ik ging helemaal
onderuit. Ik dacht, bekijk het allemaal
maar. De crash van LeegwaterHij
zwijgt even en zoekt wat tussen zijn
papieren. Dan laat hij een adverten
tie zien die hij in de krant liet plaat
sen. Een rouwadvertentie met de
mededeling dat de winkel in De
Cocksdorp ter ziele was gegaan.
Wegens tijdelijke rijkdom... met dank
aan allen die dit voor mij mogelijk
hebben gemaakt. Dirk Leegwater, a
poor lonesome man. Een cynisch
stukje. Grinnikend 'Beetje cru hé...'
Cru of niet, het was de tekst van een
man die alles door zijn handen zag
glippen, Zelfs zijn huis dreigde hij
kwijt te raken. Het werd openbaar
verkocht. Leegwater: 'Dat is ook nog
een aardig verhaal', en hij trekt er
weer een aantal knipsels bij. 'Ik heb
dat huis laten opkopen door een ken
nis. Zette ik eerst weer een adverten
tie in de krant. Om de mensen die
belangstelling hadden af te schrik
ken.' Dat werkte. Misschien ten
overvloede ging hij tijdens de ver
koop pontificaal met een dreigend
gezicht naar het publiek zitten. Er
waren maar weinigen die nog trek
hadden om op het huis te bieden.
Een kennis kocht het huis en Leeg
water kon, tegen betaling van huur,
blijven zitten waar hij zat.
'Ondanks alles heb ik nooit overwo
gen om terug naar de overkant te
gaan. Ik vond het hier oké en had ook
nog wel vertrouwen in de toekomst.
Maar ik moest eerst even die crash
verwerken. Toen kon ik hier komen
werken, in hotel De Kievit. Ik kwam
hier tijdens het venten geregeld even
aan. Maar toen ik onderuit ging, had
ik geen geld meer om ook maar er
gens heen te gaan.' Drie weken later
kwam er een bezorgd telefoontje van
eigenaar Nico Baars, die zich afvroeg
waar Leegwater bleef. Hij had hem al
een tijdje gemist. Toen hij hoorde hoe
penibel de situatie was, bood Baars
hem aan om bij hem in het onderhoud
te komen. 'Ben ik het hotel gaan
schilderen. Er kwamen steeds meer
klusjes bij. Op een gegeven moment
was ik er in vaste dienst, als een soort
bedrijfsleider Het beviel me goed.
Het was allemaal vrij gemoedelijk.
Een vaste klantenkring en wat pas
santen. Vond ik wel gezellig.'
'Ach, je was weer vrije jongen. Een
beetje losgeslagen. Het was best
turbulent in die periode Dat ging sa
men met die uitvinding die in dè krant
kwam. Van dat verwarmde wegdek
Dan krijg je zo'n euforiestemming.'
Leegwater had het idee voor een ver
warmd wegdek al lange tijd in zijn
hoofd. 'In de tijd dat ik nog op de
wagen zat. maakte ik wel eens mee
dat de wegen door ijzel glad werden.
Als je nu een spiraal vlak onder het
oppervlak legt, dacht ik, is het gevaar
geweken. Maar ik dacht ook: als het
echt een goed idee was, was het er
allang geweest. Het bleef dus bij een
idee.'
Tot Leegwater in contact kwam met
dokter Barnard, in wie hij een vol
waardige gesprekspartner vond. Sa
men filosofeerden zij over de meest
uiteenlopende onderwerpen. Ook
over het idee van een verwarmd weg
dek. De gesprekken vormden voor
Leegwater de aanzet om serieus te
experimenteren. 'Eerst met de diep
vries. Had ik twee kisten met asfalt
staan. Dat asfalt verwarmde ik met
elektriciteitsdraadjes. Dat werkte.
Daarna een stukje voor mijn huis, Dat
werkte ook. Toen kwam de pers er op
af. De Telegraaf. En die plaatste een
verhaal... De mensen die mij kennen
moesten lachen om de manier
waarop het gebracht werd. Maar
sommigen hadden zoiets van, die
vent spoort niet. Die heeft ze met op
een rijtje. Wat een gelul had ik er van.
Dat niet iedereen gelijk snapt wat ik
bedoel, daar kan ik inkomen. Maar
om je dan meteen belachelijk te ma
ken, daar had ik toch wel een nare
bijsmaak van.'
'Na de crash heb ik vijf jaar van het
vrijgezellenleven genoten, tot ik
hoteldebotel raakte van Marieke. Zij
volgde op Texel een zeilcursus en
logeerde hier in het hotel Op de
feestavond in het hotel greep Leeg
water zijn kans. 'We hadden die
avond een sinaasappeldans. Dan
moet je onder het dansen een sinaas
appel tussen eikaars voorhoofd hou
den en dit zo lang mogelijk volhou
den. Dat deed ik ook met anderen,
maar met haarwas het wel erg leuk.'
Hij vroeg haar of ze niet wat langer
kon blijven Dat deed ze. Vier maan
den later waren ze getrouwd, nu al
weer, twaalf jaar geleden.
Zo'n zeven jaar werkte Leegwater in
De Kievit, tot de groei er een beetje
uitging en hij het ook beleidsmatig
met meer zo zag zitten. Hij stapte
over naar het vliegveldrestaurant,
maar drie jaar later kreeg hij de mo
gelijkheid om De Kievit over te ne
men. 'Het was niet zo moeilijk om te
beginnen. Uiteindelijk kende ik alle
ins-en-outs. Het leuke van dit werk is
dat je zelfstandig bent. Dat je met het
gezeik van een baas boven je hebt.
Dat je je ideeën kunt uitbouwen.'
Leegwater gaat inmiddels zijn vierde
jaar als zelfstandig hotelier in. De Kie
vit biedt voornamelijk onderdak aan
groepen en personeelsuitjes. Voor
parachutisten is het de tweede huis
kamer. Een hotel met één ster. 'Een
beetje het lowbudget gebeuren. Dat
spreekt sommige klanten aan en daar
voel ik me lekker bij Het enige waar
ik wel eens tegen aan loop, is het
drankgebruik. Hét grote probleem als
jongeren middenin de nacht terugko
men van een avondje stappen. Dan
kun je ze soms moeilijk in toom hou
den. Ik heb de politie wel eens gebeld
of ze plek hadden voor twaalf verve
lende klieren. Zoveel plek hebben ze
niet. Dus wat moet je ermee, de zaak
op stelten laten zetten? Je dringt niet
meer tot ze door als ze een hoop
drank op hebben. Dantioop je maar
dat ze binnen no-time in coma liggen.
Dan is er weer rust in de tent.'
Maar over het algemeen gaat het er
rustig en relaxt aan toe. 'Als je af en
toe ziet wat een gestresst volk er van
de overkant komt. Wil je tegenwoor
dig een beetje meedoen in deze
maatschappij, dan moetje overal van
op de hoogte zijn Er wordt steeds
meer van je verwacht. Dat relaxte van
mij komt doordat ik in contact kwam
met Barnard. Die leerde mij op een
verstandige manier om te gaan met
stress. Door simpelweg een keer nee
te zeggen. Vroeger zei ik overal ja op.
Tot je in een burning-out zit. Het voor
deel van het eiland is juist dat je niet
met dat hectische gedoe van de over
kant hebt te maken. Het ligt een
beetje geïsoleerd. Landelijke leven,
daar hou ik van. Geef mij maar een
beetje de ruimte. En de rust.'
Juist die rust geeft Leegwater de
ruimte om te filosoferen. Dat doet hij
graag. Zo is hij ook van mening dat
sommige maatschappelijke proble
men, waaronder de filevorming, ver
minderd kunnen worden door invoe
ring van een basisinkomen. Uren kan
hij er over doorpraten. Maar de tijd
dringt en hij wil graag nog wat uitvin
dingen demonstreren. Handigheid
jes, om de dagelijkse ongemakken
wat te verlichten.
We lopen nog even een rondje door
het hotel. 'Vroeger was dit de lagere
school van Eierland Er is het een en
ander uitgebroken, maar veel is nog
in de originele staat.' Leegwater
opent de deur van het herentoilet: 'En
dit is vast iets wat je nog nooit hebt
gezien. Want daar kom je nooit.' Aan
de wand prijkt een fraai porseleinen
urinoir. Zo oud als het gebouw zelf,
honderdzevenentwintig jaar. 'Ik doe
met mee aan deze wegwerp
maatschappij.'
Ingrid de Raad
'anzelfsprekendheid waarmee
voor de bewoners van
torgingshuis De Gollards wordt
laan, zal verdwijnen. 'We zullen
toekomst steeds meer hulp
'en met de handen op de rug.
't we doen nu nog dingen die
bewoners eigenlijk ook zelf
men doen. Maar wie z'n moge
heden niet gebruikt, raakt ze
Jt. Door oudere bewoners zo-
I mogelijk zelf te laten doen,
uden we de zelfredzaamheid in
nd. De tijd die we daarmee be-
aren, kunnen we investeren in
mten die onze hulp harder no-
hebben.' Dat zegt Peter Veld-
ls. sinds 1 april locatiedirecteur
Zorgcentrum Texel.
cl|ënt staat centraal in de visie van
dhuis. 'Als zorginstelling moeten
ervoor zorgen dat dit door leder-
1 binnen onze organisatie wordt
jestreefd. Goede communicatie
mformatieverstrekking is daarbij
1 belang. Elke laatste donderdag in
maand houden we daarom een
Ormatiebijeenkomst waarbij al
medewerkers aanwezig zijn.
ar|n worden zaken waarmee we
Jl9zijn besproken. Als je wilt dat
Medewerkers goed met je cliënt
'9aan, moet je als leiding ook goed
9aan met je medewerkers
Veldhuis, die in december begon als
interim-directeur en nu dus vast in
dienst is, van het zorgcentrum, dat
bestaat uit het Verpleeghuis en De
Gollards en dat totaal 95 formatie
plaatsen heeft, waarvan een aanzien
lijk deel op deeltijdbasjs wordt ver
vuld. Hij combineert de functie met
de portefeuille sociaal beleid, die hij
beheert binnen het samenwerkings
verband tussen Zorgcentrum Texel
en De Koogh en Buitenvelt, twee ver
gelijkbare instellingen aan de vaste-
wal. Zijn voorganger Kees Boer voert
sinds enige tijd de directie over dit
samenwerkingsverband.
Veldhuis (47), getrouwd en met vier
Er is geen enkel bezwaar ingediend
tegen de plannen tot ingriipende re
constructie van de haven van Oude
schild. Een meevaller, want nu staat
nagenoeg vast dat de uitvoering van
de plannen zonder vertraging van
start zal gaan. Maandagavond zou in
het raadhuis de zitting worden ge
houden waarop indieners van bezwa
ren ten overstaan van de raads
commissie voor Ruimte, Wonen en
Economie toelichting konden geven.
Die zitting kon dus worden afgelast
kinderen, is een manager met een
veelzijdige loopbaan. Hij studeerde
bedrijfskunde en verplegings
wetenschappen, met als richting
management en innovatie ouderen
zorg. Veldhuis is werkzaam geweest
in de psychiatrie en beheerde samen
met zijn echtgenote een bureau dat
congressen organiseerde. Daarnaast
voerde hij projecten uit en deed
interimwerk. In die hoedanigheid ver
ving hij in december Boer, met de
bedoeling dat de baan van tijdelijke
aard zou zijn. Maar dat liep dus an
ders. Het werk en de organisatie
spreken hem aan en het klikte over en
weer. Voorlopig pendelt Velhuis nog
heen en weer tussen Frieschepaalen
bij Drachten en Texel, of overnacht op
In de Texelse Courant die donderdag
27 april uitkomt, verschijnt een com
pleet overzicht van alle festiviteiten die
op Koninginnedag worden gehouden.
Feest-, dorpscommissies en andere
organiserende gezelschappen kunnen
hun programma's tot uiterlijk dinsdag
17.00 uur doen toekomen aan de re
dactie, Warmoesstraat 45, Den Burg,
tel. 362 620. Faxen (323 000) of
emailen (tcnieuws@tref.nl) mag ook.
Texel, maar hij overweegt zich hier
definitief te vestigen.
Geen confectie
Over bezuinigingen binnen de zorg
sector kan hij als oud-verpleegkun
dige meepraten.'Tijdens mijn oplei
ding groeiden de bomen tot aan de
hemel. Dat was niet goed Ik heb er
varen dat bezuinigingen niet altijd een
nadeel zijn. Want door die krappe
middelen hebben we wel geleerd
flexibel en creatief te denken en te
werken. Er wordt nu heel anders ge
keken naar de zorg Veel kritischer.
Uiteindelijk zijn de bewoners onze
opdrachtgevers. Het is natuurlijk niet
zo van: men vraagt en wij draaien,
maar zorg is wel een product dat zo
veel mogelijk op maat moet worden
aangeboden. Zorg moet ook
onderhandelbaar zijn. We overleggen
dus met de bewoners, met hun kin
deren en met de cliëntenraad over de
mate van zorg.
In vergelijking met twintig jaar gele
den is de samenstelling van de bewo
ners van de verzorgingtehuizen ge
wijzigd. Dat kun je bijvoorbeeld zien
aan de berging. Toen stond die nog
vol met fietsen, nu met rollators. Men
sen gaan op steeds latere leeftijd
naar een verzorgingstehuis Vaak wil
len ze dat zelf, maar het wordt ook
gestimuleerd door de overheid, om-
Een 22-jarige Texelaar is gister
middag gewond geraakt bij een on
geluk op de Waalderstraat. Hij reed
rond 13.30 uur op zijn brommer in de
richting van de Bernhardlaan en
merkte niet op dat een voor hem rij
dende auto afremde. Hij botste in
volle vaart op de auto en vloog door
de achterruit. De man is met hoofd
letsel naar het ziekenhuis gebracht.
De bestuurder van de auto, een 42-
jarige Duitse, bleef ongedeerd.
dat thuis wonen goedkoper is dan in
een instelling. We dragen daar zelf
ons steentje aan bij. Met de dag
opvang, maar ook met de keuken,
waarin we extra maaltijden voor Ta
feltje Dekje bereiden.'
Mantelzorg
Zorg op maat betekent binnen de
muren van De Gollards bijvoorbeeld
dat bij mensen die zichzelf nog kun
nen aankleden of hun bed kunnen
opmaken, de verzorgenden die taak
niet zullen overnemen. 'Als het nodig
is helpen we ze natuurlijk wel of ge
ven ze instructies hoe ze dat zelf kun
nen doen. Daardoor houden we meer
tijd over voor het helpen van bewo
ners die onze hulp harder nodig heb
ben. Als je hulp als een soort
confectie geeft, dan krijgt de één te
veel en de ander te weinig. De per
soon die teveel wordt geholpen wordt
daardoor afhankelijk van die hulp. Dat
moeten we zien te voorkomen.'
'Ik kan me goed voorstellen dat een
zoon of dochter, die jarenlang zijn
behoeftige vader of moeder heeft
verzorgd, wel eens een time out wil.
Daar is begrip voor. Maar er zijn ook
familieleden die ook als hun vader of
moeder in een verzorgingsinstelling
gaat wonen, zelf een deel van de ver
zorging willen blijven doen. Ook dat
moet kunnen Daardoor blijft het ver
trouwde contact in stand. Binnen De
Gollards komt dus meer ruimte voor
mantelzorg en vrijwilligers. Ook in dit
geval geldt zorg op maat. De tijd die
onze medewerkers zich daarmee
besparen kan ten goede komen aan
andere cliënten.'
Wachtlijst
'De mate van zorg die iemand bij ons
krijgt moet tijdig worden doorgespro
ken. Nu is het nog zo dat pas op het
moment dat iemand hier komt wo
nen, een zorgplan wordt opgesteld.
Dat zou al veel eerder kunnen. Zodra
iemand het besluit heeft genomen
dat hij of zij hier gaat wonen komt
deze persoon op de wachtlijst. Vanaf
dat moment kunnen we al met zo ie
mand aan de slag. Houdt de persoon
van biljaren of vissen? Hoe meer je op
de wensen kan inspelen, des te meer
voorkomen we onnodige irritatie bij
de overgang van huis naar De
Gollards. Want dit is natuurlijk wel het
enige verzorginghuis op Texel, maar
de cliënt kan tegenwoordig z'n zorg
ook ergens anders inkopen.'
Petèr Veldhuis, sinds 1 april locatiedirecteur van Stichting Zorgcentrum Texel
Dirk Leegwater in een filosoferende pose.