Politiek laat kans liggen om huisvestingsprobleem op te lossen'
7
an van Andel mist visie en
aadkracht bij bestuurders
Ne waren net Jozef en Maria voor wie
i de Texelse herberg geen plaats was'
ong Texels gezin vertrok
it nood naar Julianadorp
(jeslaagd
.TEXELSE
COURANT'
Woningbouw; na
2005 meer vrijheid
Kinderdansgroep
Alternatieve
genezers in
Texelse Courant
Eilandcompetitie
volleybal
(Foto Bart Bosch)
Miranda, Jeroen en Anouk voor hun nieuwe huis in Julianadorp bij Den Helder.
VRIJDAG 6 OKTOBER 2000
m van Andel, Directeur van de Stichting Wonen Texel
KTT), verwijt de Texelse politiek een slappe houding ten
inzien van het snel groeiende huisvestingsprobleem op
:t eiland. 'De politiek laat kansen onbenut om in te spe-
op toekomstige woonbehoeften.' Door de gestegen
izenprijzen groeit de vraag naar huurwoningen terwijl het
inbod stagneert. Over een aantal jaren zal de woningnood
■t name onder senioren explosief toenemen, maar de
eente reageert hierop volgens de SWT-directeur veel
lauw. 'De politieke keuzen moeten worden gekoppeld aan
demografische ontwikkelingen.' Als dat niet gebeurt
eest Van Andel dat zijn doemscenario wel eens uit zou
innen komen: 'Texel is in 2030 een soort Florida met al-
JJen maar welgestelde ouderen. Hun verzorgers worden
igelijks met bussen vanuit de Randstad aan- en afge-
erd.'
Zij stellen hogere eisen dan vroeger
en gaan met meer zo snel in een ka
mertje in een verzorgingshuis zitten.
Zij willen zelfstandig wonen, met
comfort en veel ruimte. Starkenburg
voldoet met meer. Vandaar dat we er
nu maar jongeren in onderbrengen.
Daarmee creëren we ons eigen pro
bleem, want die jongeren moeten er
over een aantal jaren weer uit als we
daar luxere seniorenwoningen gaan
bouwen.' In de marge maken de
ouderen de doorstromingsproblemen
invloed heeft op de huizenprijzen en
dat er van de provincie maar mond
jesmaat mag worden gebouwd, maar
binnen deze kaders moeten de be
stuurders iedere kans aangrijpen om
in te spelen op demografische ont
wikkelingen en de daaruit af te leiden
woonbehoeften. 'En dat gebeurt te
weinig. In Den Burg-West was bij
voorbeeld de mogelijkheid om iets te
doen op het gebied van senioren
huisvesting, maar het resultaat is
marginaal. Dan wordt er prioriteit ge-
'aantrekkelijke' dure koopwoning
projecten, waardoor aan de huidige
vraag naar kleinere huurwoningen
voor één- en tweepersoons
huishoudens - 85% van de Texelse
woningzoekenden - en senioren niet
kan worden voldaan. 'En dat terwijl
Texel naar verhouding al weinig be
taalbare huurwoningen had. In het
verleden is het fout gegaan, maar nu
er wél een kans is om met de
bevolkingsopbouw rekening te hou
den, gebeurt het weer niet.'
ij iswoningnood op Texel en die zal
Us komende jaren eerder verergeren
g. lafnemen. Vorige maand stonden
huishoudens als woning-
)ri jkende bij de Stichting Wonen
■el geregistreerd. Binnen enkele
arden is dit aantal met ruim ze-
itien procent gestegen en Jan van
l0|del verwacht dat voor het einde
dit jaar de driehonderd zal zijn
eikt. 'In werkelijkheid ligt het aan-
wonmgzoekenden nog een stuk
0 ;er. Zo denk ik dat er veel jonge-
zijn die zich niet eens laten in-
mjven omdat de wachttijd van
je tot drie jaar voor hen veel te
is. Die vertrekken naar de over-
itof zij blijven daar na hun studie
len omdat een woning op Texel
geen haalbare kaart is.' De groei
het aantal inschrijvingen kwam
Van Andel niet als een verras-
g.wel dat die zo buitensporig zou
De prijzen van koopwoningen
>n de pan uit. Dat leidt tot meer
ag naar huurwoningen. Verder
seen stijging voorzien omdat de
noren zich in juli moesten laten
2 istreren. Maar de toename was
forser dan wij hadden inge-
it.'
n het vroeger vooral de jonge-
met een kleine beurs die zich
koopwoning konden veroorlo-
en wisten zij zodra zij wat ouder
in met een beetje geduld een
bij elkaar te sprokkelen, tegen-
ïdig kunnen volgens Van Andel
veel dertigers en veertigers de
s exorbitant hoge prijzen niet
rengen. Huren is het enige alter-
ef. 'Verder wordt het ook voor
teren aantrekkelijk hun huis te ver-
ien en te gaan huren. En na een
itscheidmg was het vroeger ge
bruikelijk dat één van de partners in
het (koop)huis bleef wonen, maar
door de gestegen prijzen is het vaak
niet haalbaar om het huis af te kopen.
Beide partners gaan dan op zoek
naar een huurwoning.' Daarnaast zijn
er nog andere factoren die tot meer
druk leiden bij de SWT. Van Andel: 'In
de koopsector wordt maar mondjes
maat bijgebouwd. De Mars is vol, dus
is er weinig doorstroming en komen
er weinig huurwoningen vrij. Omdat
ons bestand nauwelijks groeit - die
paar woninkjes in Den Hoorn en
Oosterend zijn een druppel op de
gloeiende plaat - neemt de druk al
leen maar verder toe. Onze hoop is
gevestigd op Den Burg-Oost, maar
het duurt nog een paar jaar voordat
die nieuwbouw is gerealiseerd. Ver
der leidt de seizoensverbreding in de
horeca tot een toename van de
vraag. Werkgevers bieden hun perso
neel in plaats van een kortlopend
contract een jaarcontract aan, waar
door de werknemers aan de eis van
economische binding voldoen en
voor een huisvestingsvergunning en
daarmee een huurwoning in aanmer
king komen.' Door al deze ontwikke
lingen zal volgens Van Andel de ge
middelde wachttijd voor een
huurwoning automatisch opschui
ven. 'Ik denk dat die snel boven de
drie jaar zal uitkomen.'
Grijze golf
Door de vergrijzing neemt de vraag
naar seniorenwoningen nu al toe,
maar de enorme grijze golf die over
tien jaar de Texelse woningmarkt zal
bestormen, is volgens Van Andel 'pas
helemaal een drama'. 'Voor die groep
senioren moet je nu al gaan bouwen.
Jan van Andel denkt dat met een nieuwe woonkern - bijvoorbeeld op 't Horntje - tevens ruimte kan worden gecreëerd voor oud-
Texelaars die na hun pensionering terug willen keren naar het eiland. Nu kunnen zij - net als anderen zonder maatschappelijke of
economische binding met Texel - alleen een woning betrekken die duurder is dan vierenhalve ton of waarvan de huur meer bedraagt
(Foto Bart Bosch)
'Zij hadden misschien nog één tot
twee jaar moeten wachten, maar ze
waren een keer aan de beurt geko
men', is Van Andels reactie op het
hiernaast afgedrukte verhaal over het
jonge gezin dat zijn toevlucht tot
Julianadorp heeft genomen. 'De si
tuatie voor gezinnen is niet hopeloos.
Zij kunnen in een eengezinswoning
terecht en daar ligt minder druk, ze
ker nu we de inkomensvereisten met
soepelheid hanteren. Ik weet niet of
we geboren en getogen Texelaars
dan elfhonderd gulden per maand.
bij de SWT er niet geringer op. 'De
senioren die in Den Burg een een
gezinswoning hebben denken: we
blijven hier lekker zitten, terwijl de
ouderen in het buitengebied die bij
ons willen huren hun woning naar
verwachting verkopen aan kapitaal
krachtige overkanters.' In beide ge
vallen hebben de - jongere -
Texelaars het nakijken.
Van Andel is beslist niet te spreken
over de Texelse politiek. Hij erkent
weliswaar dat de gemeente weinig
geven aan een centrale hulp-
verlenmgspost voor de ambulance en
brandweer, terwijl die net zo goed
ergens anders kan staan. In plaats
van die post had men ook kunnen
kiezen voor vijftien senioren
woningen
De discussie over Den Burg-West
toont volgens Van Andel aan dat de
politici met van het verleden hebben
geleerd. Net als de landelijke over
heid heeft de lokale overheid zich te
veel toegespitst op het realiseren van
voorrang moeten verlenen, maar nu
maken wij geen onderscheid, leder
een die economisch of maatschap
pelijk gebonden is aan Texel, is voor
ons gelijk. Op zich is het natuurlijk
treurig dat er voor deze jonge men
sen geen plaats is. ledereen die hier
zijn brood verdient moet hier kunnen
wonen. Daar wordt in de politiek te
weinig aan gedacht.' Van Andel
hekelt de bureaucratische traagheid
die ervoor zorgt dat het jaren kan
duren voordat een bouwplan werke
lijkheid wordt. 'Neem nou het project
aan de Schoonoordsingel en dat van
Het Gouwe Boltje in Oosterend. le
dereen was laaiend enthousiast,
maar we hebben nog steeds geen
bouwvergunning. Onbegrijpelijk.' Van
de voortvarendheid waarmee het
college de eigenaren aanpakt van de
naar schatting honderd woningen die
tot de permanente woningvoorraad
behoren maar tegen de regels uit
winstbejag aan toeristen worden ver
huurd, verwacht de SWT-directeur
niet veel. 'Ik weet niet precies om
welke woningen het gaat, maar ik
denk dat wanneer deze huizen weer
beschikbaar komen, de huur- of ver
koopprijs ver boven het budget van
onze doelgroep zal liggen.'
De provincie moet er volgens Van
Andel van te overtuigen zijn dat je als
gemeente het recht behoort te heb
ben om je mensen hier te huisvesten.
'Als dat niet kan moet je een princi
piële keuze maken en de consequen
ties trekken. Je kunt berekenen hoe
veel woningen je nodig hebt. Zeg
maar dat het er vijfhonderd zijn Als
die er niet kunnen komen moet je
zeggen: we gaan de mensen die op
Texel werken iedere dag met bussen
uit Frieslanden de Randstad opha
len, of we brengen de werkgelegen
heid terug door het aantal toeris
tische slaapplaatsen te verminderen.'
Texels IJburg
Het Texelse huisvestingprobleem is
met op te lossen met een woning hier
en een huis daar. Van Andel vindt dat
gemeente en provincie ruimer moe
ten denken. 'Er zijn best mogelijkhe
den om flink te bouwen zonder het
landschap al teveel geweld aan te
doen. Waarom bouwen we op 't
Horntje rond het sciencepark met
gewoon een nieuwe kern van pak
weg duizend woningen? Daar zijn
heel leuke experimentele dingen te
doen. Er zijn goede vervoersverbin-
dingen met Den Burg en de vaste wal
en tegelijkertijd maak je de aankomst
op Texel een stuk levendiger. Toen ik
hier voor het eerst met de boot aan
kwam dacht ik: waar ben ik nu weer
beland? Ik was Terschelling gewend
Tot 2005 blijft Texel gebonden
aan het strakke contingenten-
beleid van de provincie, wat be
tekent dat er slechts marginaal
nieuwe huizen mogen worden
gebouwd. Als in dat jaar het
nieuwe streekplan van kracht
wordt krijgt de gemeente op het
gebied van woningbouw een
groter vrijheid.
Volgens het zogeheten contouren-
beleid dat gedeputeerde Henri
Meijdam voor ogen staat mogen
gemeenten - binnen bepaalde
marges - zelf bepalen hoe, hoeveel
en in welk tempo een voor woning
bouw bestemd gebied, zoals bij
voorbeeld in De Mars, mag wor
den ingevuld. Die aanpak staat
haaks op het traditionele
getouwtrek van gemeenten om
woningen los te peuteren bij de
provincie. Dit leidde er toe dat
Texel tot 2005 nog honderd
nieuwe woningen mag bouwen.
Dat lijkt misschien nog wat, maar
schijn bednegt. Een groot deel van
deze als 'harde capaciteit' om
schreven huizen zijn al gereser
veerd voor de nieuwbouwplannen
in Den Hoorn, De Cocksdorp,
Oosterend, De Koog en Oude-
schild.
Het bouwen van woningen buiten
deze harde capaciteit vergt de no
dige creativiteit, waarin de ge
meente inmiddels aardig bedreven
is geraakt. Zo is aan de woningen
op de plek van bakkerij 't Gouwe
Boltje het zogenaamde kwaliteit
slabel geplakt, wat betekent dat de
leefbaarheid van Oosterend er
door verbetert. Deze huizen wor
den daardoor niet op de voorraad
van honderd in mindering ge
bracht. Dat is ook de bedoeling
met het project aan de Schoon
oordsingel, waar voor twaalf ge
sloopte woningen zestien nieuwe
terugkeren. De woningen die aan
nemer Kees Duin op de plek van
het oude Groene Kruisgebouw wil
bouwen horen volgens de ge
meente ook onder dit kwaliteitsla
bel te vallen.
waar je met de boot het dorp binnen
vaart, maar hier kom je in een soort
sluis waar verder niets is. Ik zeg niet
dat we Terschelling moeten kopiëren,
maar het kan anders. Een Texelse
variant op de Amsterdamse wijk
IJburg. Dat soort keuzen moeten de
politici maken, daar zitten ze voor.
Niet voor dat slappe geklets.'
Bart Bosch
een lage huur. Dat waren we op Texel
niet gewend. Er zijn goede bus
verbindingen, de zee is dichtbij en er
zijn scholen in de buurt, Jeroen heeft
hier een goede baan gevonden, dus
we mogen niet mopperen. Toch had
ik liever op Texel willen blijven, het
eiland waar ik me thuisvoel en waar
m'n familie woont. Texel vergrijst,
Texel verdwijnt, en dat is triest.'
De Kinderdansgroep Texel begint
maandag weer met de repetities. Ie
dere week wordt van 15.45 tot 16.30
uur onder leiding van Betsie Ver
hoeven geoefend in de aanbouw van
Ons Genoegen. Kinderen vanaf vijf
jaar en jongeren zijn welkom om
nieuwe dansen aan te leren om een
gevarieerder programma te krijgen.
Voor meer informatie tel. 317767
(van 18.00 tot 20.00 uur).
Alternatieve geneeswijzen op het
eiland staan binnenkort centraal in
de Texelse Courant. Om een vol
ledig beeld te krijgen van de mo
gelijkheden roept de redactie be
oefenaars op zich te melden.
Tevens is de redactie op zoek naar
Texelaars die onder behandeling
zijn geweest van éen of meerdere
alternatieve genezers, ongeacht of
ze er baat bij hebben gehad of met
De redactie zetelt op de Warmoes
straat 45, of is te bereiken onder
telefoonnummer 362 620, fax. 323
000 of email tcnieuws@tref.nl.
31 anda van Leersum (24) uit Den Hoorn en haar man Jeroen
ilder (30) hebben er alles aan gedaan om een huurwoning
Texel te bemachtigen. Tot zes weken voordat Miranda zou
3il/allen van hun dochter Anouk hoopten zij op het verlossende
ord van de Stichting Wonen Texel. Dat bleef uit. 'Het was
3i zen tussen een woning en een baan. Maar met een kleine
komst moet je gewoon fatsoenlijk onderdak hebben. Ik heb
in baan opgezegd en we zijn verhuisd naar Julianadorp. Frus-
rend, maar het kon niet anders', zegt Jeroen. Miranda: 'Het
3t toch treurig dat er op Texel bungalowparken uit de grond
irden gestampt terwijl er geen woningen zijn voor mensen
hier zijn geboren en getogen. Het gaat alleen maar om het
ld.'
lat Miranda van Leersum haar
siding aan de modevakschool had
iooid keerde zij terug naar haar
32: xxjrtegrond Texel. Daar wilde zij
sen, op het eiland waar zij was
otgebracht en waar haar familie
side. Zij ontmoette Jeroen, die
Js zes jaar als chef-kok werkte bij
:en Duin. De twee trouwden en
anda raakte in verwachting van
thter Anouk. 'Zij trok bij mij in. Ik
leen illegaal appartement op een
311 rderij. De huur bedroeg ƒ875,- en
'd in tussentijdse stappen ver-
*)dtot ƒ1500,-. Dat was voor ons
meer op te brengen', zegt
Wn. Er volgde een trektocht van
snaar huis, van appartement naar
bi Mement. 'We voelden ons een
inflatie als Jozef en Maria voor wie in
Texelse herbergen geen plaats
aldus Miranda. 'We schreven
'in bij de woningstichting. Binnen
Jen maanden vinden we wel iets,
dachten we.' In de tussentijd
dnde het jonge stel op een bunga-
gjz. 'Park en later in een woning boven
twinkel in Den Burg. Daar bedroeg
duur ƒ1200,- per maand. Miranda:
"as een woning zonder centrale
""arming. In de winter was het er
men bijna net zo koud als buiten,
'appartement was alleen via een
:'e an gammele buitentrap aan de
Lpterkant te bereiken. Niet bepaald
ideale situatie om met een baby
vertoeven. Ik zou met eens naar
"en hebben gekund Bij het col-
II*
lege van b en w werd tot vier keer toe
een verzoek ingediend voor een
urgentieverklaring. 'Onze woon
situatie was met een kleine op komst
onhoudbaar, dus feitelijk waren we
dakloos. Maar voor de gemeente telt
alleen maar dat je een dak boven je
hoofd hebt, al is het maar een doek
op vier palen. Dan ben je niet meer
urgent. We hadden dus op straat
moeten gaan leven om in aanmerking
te komen voor een urgentie-
verklaring. Maar dat doe je natuurlijk
met als je zwanger bent. Ons enige
alternatief was om bij mijn ouders in
te trekken. Maar mijn vader is hartpa
tiënt en de extra drukte had hem wel
eens fataal hebben kunnen worden.'
Een urgentieverklaring op medische
gronden werd echter afgewezen
omdat het met haar vader was die
een woning zocht. Miranda's zwan
gerschap werd evenmin als een re
den voor voorrang opgevat. Net als
Jeroen's functie. 'De horeca is van
groot belang voor Texel, maar een
bedrijfsurgentie krijg je alleen als je
politieman of gemeenteambtenaar
bent, zo werd mij medegedeeld. We
moesten maar aan de overkant gaan
wonen en voor mij op Texel een ka
mertje huren voor vijf dagen in de
week. Ondertussen zit de horeca met
de handen in het haar omdat er door
het gebrek aan woonruimte geen
gekwalificeerd personeel te krijgen is.
Mijn baas moet daarom de zaak
noodgedwongen twee dagen per
week sluiten. De werknemers zijn het
beu om in caravans te wonen. Veel
van mijn oud-collega's overwegen
weg te gaan.'
Gedurende een jaar hebben Miranda
en Jeroen tevergeefs brieven ge
schreven en overlegd met de ge
meente en de Stichting Wonen. Ook
bij de gemeentelijke adviescommis
sie voor bezwaar en beroep ving het
paar bot bij de aanvechting van het
collegebesluit om hun geen urgentie
te verlenen. Daarmee wordt spaar
zaam omgesprongen. Een zwanger
schap is onvoldoende grond Het
moet gaan om meervoudige sociale
problemen (een echtscheiding die
gepaard gaat met mishandeling bij
voorbeeld) of een zwaar medisch
bezwaar, zoals het niet meer kunnen
traplopen waardoor verhuizing nood
zakelijk is.
Dat urgentieverklaringen eigenlijk lap
middelen zijn die het werkelijke
woningprobleem niet oplossen, be
seft Miranda maar al te goed. 'Het
gaat natuurlijk niet alleen om ons. Er
zijn gewoon met genoeg woningen
voor de mensen die hier zijn opge
groeid. Vakantiewoningen zijn er
volop, die mogen het landschap ont
sieren want die leveren goed geld op.
Maar als straks alle jeugd is wegge
trokken omdat er geen betaalbare
huurwoningen zijn en de koop
woningen in handen van rijke
overkanters zijn gevallen, zakt de
Texelse economie als een kaarten
huis in elkaar. Ik ben me rot geschrok
ken toen ik in Den Hoorn terug
keerde. De vrijgekomen woningen
zijn de laatste laren allemaal opge
kocht door 'immigranten' met een
dikke portemonnee. Van mijn klasge
noten uit de brugklas woont er bijna
niemand meer op het eiland. Ook
onze kinderen zullen hier met op
groeien en met naar school gaan. Dat
de OSG en de basisscholen moeilijke
tijden tegemoet gaan is wel duidelijk.
Alles hangt met elkaar samen.'
Miranda voelt zich verjaagd van haar
geboortegrond. 'We waren het
gezoek zat. Voor jonge gezinnen is op
Texel geen plaats. Net als zovelen zijn
we zijn ons heil elders gaan zoeken.
Deze nieuwbouwwoning kregen we
binnen korte tijd aangeboden. De
luxe is een verademing. Meerdere
slaapkamers, centrale verwarming en
Programma dinsdag 10 oktober
Veld A, mannen en gemengd
18.30 NIOZ-Fitt Question 2
19.15 Slagerij Beverdam-Question 2
NIOZ
20.00 OSG-TESO SI. Beverdam
.20.45 Sportshop Texel 2-Kobeko
OSG
21.30 Tatenhove 1 -CVI Cocky's Kap
salon
22.15 Cocky's Kapsalon-Paal 9 CVI
Veld B, dames en gemengd
18.30 LenR-'t Gouwe Boltje Euroase
19.15 Rabobank-Euroase LenR
20.00 De Rival-Smash'68 Rabobank
20.45 Natuurwinkel-Zeilmakerij De
Rival
21.30 EcoMare-Zandbank Natuur-
winkel
22.15 Tatenhove 2-W'tjewel 2 Zand
bank
Veld C. dames
18.30 Keurslagerij Dros-Milly's De
Krim
19.15 Timmer's Bakkerij-De Krim
Milly's
20.00 Wessels-Salon Martine Salon
Martine
20.45 Slagerij lepe de Boer-Sport-
shop 1 Wessels
21.30 Klif 12-Eierlandsche Huis SI.
lepe de Boer
22.15 Westerlaken-Question 1
Eierlansche Huis
Wedstrijdleiding: let en Willem (tel
319436/315194)
Uitslagen 3 oktober
Texelse Autocentrale-DGM 2-1:
Tatenhove 1-TESO 3-0: Paal 28/De
Krim-Kobeko 3-0; Super de Boer-CVI
1 -2; Maarco Bouw-Grooten Slock 3-
0; Fitt-Tatenhove 2 3-0; LenR-
EcoMare 2-1: Slagerij Beverdam-
Zandbank2-1NIOZ- 't Gouwe Boltje
0-3; Keurslagerij Dros-Wiersma Meu
belen 2-1; Timmer's Bakkerij-Milly's
3-0; B&B/vdVis/den Boer-De Krim 3-
0; Jozefschool-Bar Sportief 3-0
Westerlaken-Haarstudio 0-3; Klif 12-
Question 1 1-2; Durper Drup-
Eierlandsche Huis 1-2
Oud-Texelaar Reindert Kuiper (24)
heeft aan de Universiteit van Amster
dam zijn rechtenstudie afgerond. Hij
werkt sinds tweeeneenhalf jaar als
griffier aan het Gerechtshof in Am
sterdam. Binnenkort betrekt hij een
nieuwe baan bij de Hoge Raad in Den
Haag.