Klacht asielzoeker: terecht of niet?
Zwevende Fastrack-baan is eigenlijk een koopje
Huisartsen verwerpen kritiek
maar onderkennen probleem
TEXELSE 7 C0URANT
Texels turners
este van provincie
Uitslagen
Eilandcompetitie
t!
TPvri or T VRIJDAG 24 NOVEMBER 2000
'ai
dens de clubteam wedstrijden tur-
fl heren zondag in Beverwijk is het
d? «else mannen-team eerste gewor-
p n. Ook de jeugd liet zich van zijn
ie- ste kant zien want zij legden beslag
re- ide tweede plaats bij de jongens
mvo6C. De heren-team bestaande
i Nico Stoter, Pieter Daalder en
rs- iivin Zwaneveld wisten dit aan
rekende resultaat te behalen na
n zeer goed verlopen wedstri|d.
I; itTexelse team kwam eigenlijk een
tier tekort, maar de reglementen
of orzien in een dergelijke situatie
J ddels een tweede stadrecht. De
,er Kr van Nico werd bereid gevonden
en tteam te versterken. Met goed re-
00 Haat want individueel was hij de
en ste turner van dit toernooi.
iwedstrijd werd eigenlijk op sprong
rs- wonnen, want bij de andere toe
fen ontliep de score van de di-
'se teams elkaar niet veel.
VTexel werd eerste met 135,50
oten, op de hielen gezeten door
38 TC uit Hoorn die tweede wer-
imet 134,00 punten.
i longste jeugd van G.V.Texel had
Ner 's morgens het spits al afge-
ilen. Aan kwaliteit moest dit team
s inboeten doordat twee
ssisturners wegens een familie-
le st moesten afhaken. De nieuwe
lis uiers in het team brachten het er
10 «rgens goed vanaf. Alwin Bakker,
Sas Leenhouts, Ricardo de Wit,
i' keWoerlee en Sil Gaaf turnden een
:«de wedstrijd. Zelfs op voltige
ad door deze turners optimaal ge-
e -Steerd. Dit resulteerde in een ver-
side tweede plaats echter op
- nie achterstand van nummer één
pax Hoofddorp.
Het logo van de stichting die het geld
moet binnenslepen.
L&R-W'tjewel 2 3-0
OSG-DGM 0-3
Sportshop Texel 2-Paal 9 3-0
Super de Boer-Agnfirm 3-0
Cocky's Kapsalon-Maarco B. 3-0
Tatehove 1 -W'tjewel 1 0-3
Natuurwinkel-Jozefschool 3-0
Pre Press Center-Tatehove 2 3-0
de Zandbank-Rabobank 0-3
Ecomare-Quistion 2 2-1
Slagerij Beverdam-Euroase 3-0
Milly's-Bar Sportief 0-3
Wessel's Ontwerptl-Nokanto 1-2
Wiersma meubelen-Smash '68 3-0
Durper Drup-SI lepe de Boer 3-0
Keurslagerij Dros-Zeilmakerij 3-0
Klif 12-Sportshop Texel 3-0
Eierl. Huis-Salon Mart/ de Oorz 2-1
DAAR RED JE
LEVENS MEE
het adres van de tandarts om het zelf
te regelen, maar zelfs dat werd ge
weigerd. Marieke zei dat de tandarts
boos was omdat ik een andere af
spraak was vergeten. Ik werd als een
kind behandeld.'
Als het dan al lukt om een afspraak
met de dokter te maken, stelt het
consult volgens Zekig met veel voor
'Ze hebben geen tijd voor je en ne
men je klachten met serieus. Ze den
ken zeker dat we ons aanstellen. Ook
andere mensen hier op het park zijn
die mening toegedaan. Maar je gaat
toch met voor de lol naar de dokter?
De arts heeft de plicht te onderzoe
ken of er iets ernstigs aan de hand is.
Vorig jaar werd hier iemand afge
scheept met een doosje
paracetamol. Hij was al elf uur be
wusteloos toen de dokter kwam en
hij met de ambulance werd wegge
bracht. Maar het was al te laat Hij is
23 jaar geworden. Zoiets mag met
nog een keer gebeuren.'
Woordvoerster Desirée Wilhelm van
het Centraal Orgaan opvang asiel
zoekers ontkent niet dat de verhou
ding tussen medische hulpverleners
en asielzoekers door taalkundige en
culturele verschillen wordt bemoei
lijkt, maar bestrijdt dat de zorg tekort
schiet of de medewerkers en artsen
de klachten niet serieus nemen. 'Het
is de eigen belevingswereld van me
neer Zekig.' Zij geeft een heel andere
lezing van het tragische sterfgeval op
de Vogelmient. 'De man klaagde 's
avonds over hoofdpijn en heeft inder
daad pijnstillers gekregen. Er was
toen geen aanleiding om een dokter
te roepen 's Ochtends werd hij dood
in bed aangetroffen Er is sectie ver
richt, waaruit is gebleken dat de man
de hersenbloeding hoe dan ook zou
hebben gekregen, ook als hij in het
ziekenhuis zou zijn opgenomen. Het
MOA. COA of de medici treft geen
enkele blaam.'
Eén van de oorzaken van onvrede bij
asielzoekers is volgens Wilhelm de
andere status en functie van de huis
arts in hun land van herkomst. 'In veel
landen wordt die als een soort heilige
gezien die voor ieder probleem een
oplossing heeft, vaak geeft hij een
middeltje mee voor de gemoedsrust.
Daar rennen de mensen ook veel
sneller en voor alles naar hun 'medi
cijnman', terwijl de functie van onze
huisartsen strikt medisch is. De Ne
derlandse artsen schrijven alleen
medicijnen voor indien daartoe een
medische noodzaak bestaat. Van
wege dit verschil hebben wij ook een
soort filter ingebouwd dat de seneuze
medische klachten moet schiften van
de overige. Dat doet een verpleeg
kundige van het MOA voor ons.' Ove
rigens ontkent Wilhelm dat tussen
komst van het MOA altijd nodig is
'De.asielzoekers zijn vrij om zelf een
afspraak met de arts of tandarts te
maken.'
Volgens Wilhelm omvat de verzeke
ring voor asielzoekers alle noodzake
lijke basiszorg. 'Dan gaat het om
noodhulp, niet om esthetische kwes
ties. De beugel voor Zekig' dochter
wordt alleen vergoed als zij door de
stand van de tanden met goed kan
kauwen. Als het alleen maar gaat om
verfraaiing van het gebit, wordt de
ingreep niet vergoed. Maar als Zekig
het zelf wil betalen, dan kan dat.' De
tandarts in kwestie wilde Zekig noch
zijn dochter helpen omdat Zekig de
tandarts een keer één uur heeft laten
wachten. 'Zekig had gewoon naar
een andere tandarts kunnen gaan.'
Wilhelm beaamt dat dat moeilijkhe
den had kunnen opleveren. 'Ach, er
is een groot tekort aan tandartsen.
Straks zitten één miljoen Nederlan
ders zonder tandarts.'
Bart Bosch
er /ij hebben erover nagedacht of we in 't geheel wel wilden
ageren op een verhaal waarin iemand onbelemmerd zijn gal
uwt. Voordat dit verhaal een eigen leven gaat leiden geef ik
ch een reactie namens de Texelse huisartsengroep'aldus arts
tzquelien Dros. Zij heeft alle Texelse dokters geconsulteerd
kwam daarna met een gezamenlijke verklaring, die hierna
tegraal en vrijwel letterlijk wordt afgedrukt.
elke Texelse huisartsenpraktijk
i asielzoekers ingeschreven. Voor
meeste praktijken gaat het om een
mtal van tussen de 60 en 70 perso-
n. Voor de praktijk in Oosterend
;sen de 90 en 120 personen, na-
slijk heel Noorderbuurt, het voor-
alige Walden Noord.
ielzoekers ontvangen van ons de
lfde huisartsgeneeskundige zorg
alle patiënten. Dat wil zeggen con-
Iten op het spreekuur en visites als
klachten dusdanig erg zijn dat de
itient niet in staat is om naar de
aktijk te komen. Voor deze medi-
he zorg ontvangen wij een vergoe-
ig per ingeschreven asielzoeker via
tZRAjziektenkostenregeling asiel
zoekers). Deze vergoeding ligt hoger
dan het abonnementstarief voor
ziekenfondspatiënten in verband met
de grotere tijdsinvestering die deze
patiënten behoeven.
Wij ondervinden als Texelse huisart
sen wel problemen met deze groep
patiënten, maar die liggen volgens
ons op te verwachten terreinen. Om
er een paar te noemen:
- Taalbarrière: Veel asielzoekers spre
ken geen of weinig Nederlands en
weinig Engels, Duits of Frans. Voor
een huisarts is communicatie door
middel van taal een zeer belangrijk
onderdeel van het contact. Met name
om de hulpvraag duidelijk te krijgen.
Daarom komt er vaak een tolkend
familielid of landgenoot mee en duurt
het consult meestal langer. Ook de
tolkentelefoon biedt voor dit pro
bleem geen soelaas.
- Cultuurverschillen: In veel landen
kent men het fenomeen huisarts niet;
voor medische zorg gaat men direct
naar het ziekenhuis. Zodoende er
vaart menig asielzoeker ons als een
lastige hobbel op weg naar het zie
kenhuis.
Een ander cultureel verschil is de
behandeling van veel aandoeningen.
Nederlandse huisartsen staan erom
bekend terughoudend met medicij
nen en onderzoek om te gaan. Het
motto is: alleen als het zinvol is. In
veel landen is dit anders. En als je het
anders gewend bent zul je je binnen
de Nederlandse gezondheidszorg
wellicht met serieus genomen voelen.
Terwijl de Nederlandse gezondheids.-
zorg binnen Europa nog steeds tot de
beste behoort.
- Sociaal-maatschappelijke en psy
chologische problematiek: Veel
klachten en problemen die asiel
zoekers op ons spreekuur presente
ren vloeien voort uit de positie waarin
zij zich bevinden. Een positie van
ontheemd zijn, van marginale huis
vesting, van tergend langzame pro
cedures, van onzekerheid over de
vraag 'mag ik blijven of niet?' Derge
lijke problemen zijn in de eerste
plaats frustrerend voor de asiel
zoekers, maar geven ook hulpverle
ners een machteloos gevoel. Immers,
problemen als deze kunnen niet door
dokters of andere hulpverleners wor
den opgelost, maar hebben uiteinde
lijk met asielbeleid en politiek te ma
ken.
Concluderend kunnen wij stellen dat
wij ons met herkennen in de aantijgin
gen van meneer Zekig. Verder vinden
wij het gebruik van de tragische ge
beurtenis rondom de 23-jarige asiel
zoeker, om zijn verhaal kracht bij te
zetten, van weinig smaak en een ge
ring medisch inzicht getuigen.'
Hordenloper Robin Korving wordt geïnterviewd door de voorzitter van het comité van aanbeveling, Albert Hoven.
Fastrack is het stabiliserende vlies
tussen de dragende laag en het loop-
vlak. Het vlies zorgt ervoor dat de
zwevende baan op zijn plek blijft lig
gen en met bij iedere voetstap van
een atleet uitrekt. De dikke onderlaag
is van pu-gebonden rubber (half-
kunststof) en de toplaag bestaat uit
zachte kunststof korreltjes die op een
lijmlaagje worden gestrooid. Volgens
de leverancier - die in 28 jaar ver
spreid over heel Europa meer dan
driehonderd atletiekbanen heeft aan
gelegd - gaat de toplaag circa een
jaar mee. Daarna moeten opnieuw
korrels worden aangebracht.
Het belang van een goed oefen- en
wedstrijdparcours is groot volgens
hordenloper Robin Korving. Voor
Korving, die lid is van het comité van
aanbeveling van de Stichting
Atletiekbaan Texel, gaf de aanwezig
heid van een atletiekbaan bij hem 'op
de hoek' de doorslag bij het kiezen
van een sport. 'Ik was jong en wilde
aan sport gaan doen. Omdat die
baan er lag ben ik gaan hardlopen
Een goede kunststof baan en een
goede trainer zijn de sleutel tot suc
ces.' Korving werd nationaal en Eu
ropee^ kampioen hordenlopen bij de
jeugd en haalde bij het Europees
Kampioenschap van de 'grote jon
gens' een bronzen plak. 'Op Texel
heerst zo'n typisch ons-kent-ons-
sfeertje. Dat is goed: die baan zal er
komen.'
Inmiddels heeft een vijftal Texelse
bedrijven serieus belangstelling ge
toond om financieel bij te dragen aan
de komst van de baan. 'Het is een
kwestie van lange adem. We gaan bij
de bedrijven langs, lichten de plan
nen toe en vertellen wat ze ervoor
terugkrijgen Na de oriëntatiefase
worden er in vervolggesprekken za
ken gedaan', zegt Van Zoonen. Af
hankelijk van hun bijdrage kunnen
ondernemers atletiekarrangementen
voor hun relaties bedingen, een spor
tief personeelsdagje boeken, reclame
op de baan maken, hun naam verbin
den aan een wedstrijdloop of een link
krijgen met de website van AVT. Bur
gemeester Geldorp - ook lid van het
comité van aanbeveling - ziet wel
brood in deze opzet: 'Bedrijven krij
gen meer en meer maatschappelijke
opvattingen die verder gaan dan
winst maken en werkgelegenheid
bieden. Zij willen verantwoordelijk
heid nemen en een bredere rol in de
samenleving spelen.'
Ondertussen zitten de leden ook met
stil. Op allerlei manieren brengen zij
de eerste guldens in het laatje voor
de baan. 'Voor duizend gulden gaat
mijn baard eraf, de gemeente verdub
belt het bedrag toch wel', sprak Jaap
van Vooren op de training van AVT.
Dat was met tegen dovemansoren
gezegd. Enkele medeleden startten
een inzamelingsactie en brachten
met minder dan ƒ1.455,- bij elkaar.
Op de promotie-avond in Bos en
Duin moest Van Vooren eraan gelo
ven en maakte kapster Joke Covino
korte metten met de baard De
rommelmarkt in Akenburg bracht
ƒ1.764,- op en de kwis waarbij dat
bedrag moest worden geraden
voegde daar nog eens 279,- aan
toe Bos en Duin kocht het eerste
certificaat voor ƒ5.000,-. Uitgaande
van de verdubbeling door de ge
meente is inmiddels ƒ16.996,- bin
nen AVT heeft nog ƒ441.502,- te
gaan.
k moét gewoon iets doen. Voor mijn vrouw en kinderen, voor
He bewoners van De Vogelmient. De situatie is onhoudbaar,
•der mens heeft recht op medische voorzieningen, maar wij
orden niet als mensen gezien maar als lastpakken die zich
anstellen.' Milos Zekig is kwaad omdat zijn gezin 'onrechtvaar-
ig' wordt behandeld. De Serviër verwijt het Centraal Orgaan
pvang asielzoekers (COA) en enkele Texelse artsen een chro-
isch gebrek aan interesse voor de gezondheidsproblemen van
s asielzoekers. 'Ze hebben geen tijd voor medisch onderzoek.
Ie krijgen alleen maar lapmiddelen als paracetamol. Ze nemen
ns niet serieus. Vorig jaar heeft een jonge asielzoeker elf uur
^gen wachten voordat er een dokter kwam. Het was te laat:
stierf aan een hersenbloeding.' Het COA bestrijdt deze le
ng van het tragische incident en noemt de klachten van Zekig
uur persoonlijk'.
De door Atletiek Vereniging Texel zo vurig gewenste kunststof
atletiekbaan zal omgerekend zo'n ƒ6.000,- per lid kosten. De
overigens nog steeds groeiende atletiekvereniging heeft 150
leden en de aanleg is begroot op ruim negen ton. 'Dat valt wel
mee, zeker als je het vergelijkt met de banen die op traditio
nele manier zijn aangelegd. Dan praat je al gauw over miljoe
nen', aldus AVT-voorzitter Erik van Zoonen. Het voordeel van
de Fastrack-baan van de Amsterdamse leverancier Intercodam
is dat die geen ondergrond van asfalt of beton nodig heeft, maar
los op een harde zandlaag kan worden gelegd.
Hef uitgraven en asfalteren van het
traject zou erg veel geld hebben ge
kost en voor Texel vrijwel zeker on
haalbaar zijn geweest. Van Zoonen:
'Toch zal de zwevende baan voldoen
aan de normen van het Nederlands
Olympisch Comité en de Neder
landse Sport Federatie en kunnen we
er naast trainingen officiële bonds
wedstrijden op houden.' Het geheim
van de 'sandwichconstructie' van
Na 37 jaar verdween de baard van het gelaat van Jaap van Vooren. (Foto n nan Bosch)
ikig heeft het naar de zin op Texel,
j heeft veel vrienden - vooral in De
jog, waar iedereen hem kent en
oet op straat - en zijn kinderen
jen het goed op school. 'Dit is mijn
,eede vaderland. Ik wil hier blijven.
Joegoslavië is geen toekomst voor
is. Daar moet ik de gevangenis in,
e moet er dan voor mijn gezin zor-
■n?' De gediplomeerde mecanicien
u hier zo aan de bak kunnen, maar
nog in afwachting van een defini
te verblijfsstatus, net als alle an-
ire asielzoekers op De Vogelmient,
innenoord en Noorderbuurt, het
ormalige Walden Noord. 'Die onze-
itieid is verschrikkelijk. We wach-
al bijna drie jaar op een verblijfs-
rgunning. Daarmee kan ik werk
eken en in een echt huis wonen.'
n oudste dochter Maria (15) kan het
stekend vinden met haar klasge-
iten van de Hogeberg, gaat regel-
atig uit met vrienden en vriendinnen
haalt goede cijfers op het VWO.
n verblijfsstatus zou haar meer ge-
cepteerd maken. 'Nu word je door
krompen buitenlanders wel eens
lucht behandeld omdat je die sta-
met hebt. Je hoort er niet bij, daar
word ik misselijk van en moet ik om
janken. Gelukkig kan ik troost vinden
bij mijn vrienden.' Ook zij wil in Ne
derland blijven. 'Ik ben helemaal in
geburgerd, ingebed in de cultuur.' Zij
spreekt uitstekend Nederlands maar
voelt zich af en toe een tweederangs
burger. Als het op medische verzor
ging aankomt, bijvoorbeeld. 'Ik ben al
meer dan een jaar met naar de dok
ter geweest. Die stelt geen diagnose
maar geeft je een pijnstiller en dan
kun je weer gaan. Ook als je herhaal
delijk met dezelfde klacht komt geven
ze je alleen maar een .parace-
tamolletje. Toen ik erg ziek was heb
ik zes uur moeten wachten op een
arts. Dat kan toch met? Misschien
denken ze: 'Die asielzoekers zijn hier
toch maar tijdelijk. Waarom zouden
we ons voor hen inspannen? Maar
dat is met eerlijk. Ook al hebben we
dan geen status, wij verdienen een
menswaardige behandeling.'
Zo goed als Milos Zekig het met de
Texelaars kan vinden, zo slecht is zijn
verhouding met de 'instituten' - met
uitzondering van de gemeente, waar
over hij zeer te spreken is. Een af
spraak met de dokter of tandarts
Milos Zekig voor de gezinswoning op De Vogelmient.
maken kan volgens Zekig alleen door
tussenkomst van een verpleegkun
dige van het Medisch Opvangorgaan
Asielzoekers, aan wie het COA de
medische zorg heeft uitbesteed, en
dat verloopt alles behalve naar zijn
tevredenheid. 'Mijn kritiek geldt lang
niet alle COA- en MOA-medewerkers
- Raymond en Esther doen echt hun
best - maar sommigen zijn met ge
motiveerd en begrijpen onze situatie
niet of willen die niet begrijpen. De
baliemedewerkers zitten er om ons te
helpen, maar ik heb het idee dat ze
er voor zichzelf zitten. Toen ik Marieke
vroeg of zij een afspraak met de dok
ter wilde maken omdat mijn vrouw
last had van migraine-aanvallen, zei
ze dat ze erover na zou denken!
Hoezo nadenken? Zij is toch geen
arts die de klacht kan beoordelen?
Later vroeg ik of ze de afspraak had
gemaakt en zei ze dat ze het verge
ten was. Nu laat ik maar op eigen
kosten medicijnen voor mijn vrouw uit
Duitsland komen.' Het feit dat het
MOA geen afspraak met de tandarts
wilde maken voor zijn jongste doch
ter Maja, was de druppel die bij Zekig
de emmer deed overlopen en voor
hem aanleiding om de publiciteit te
zoeken. Het bovengebit van Maja
steekt ver vooruit. Ze heeft overdui
delijk een beugeltje nodig. Maar een
beugel zit met in het verzekerings
pakket van statusloze asielzoekers,
dat alleen medische noodhulp omvat.
'Dat is wettelijk zo geregeld en daar
kan het COA of de MOA ook niets
aan doen. Maar het gaat niet om
geld, het gaat erom dat zij nü een
correctie nodig heeft en geholpen
moet worden. Als het moet betaal ik
het zelf wel. Maar het MOA wilde
geen afspraak maken. Toen vroeg ik
