Twintig kunstenaars vereeuwigden de Texelse natuur
Ploeterende schapen
mtm
JT
.TEXELSE
COURANT'
^at ik zeggen wou...|
Negatief
Jeugd GVT doet
van zich spreken
Kustversterking
Waterschade
Afsluiting IMV
Wat ik zeggen wou...
Nieuwbouw
Buteriggel
Kleurwedstrijd
Blik vanger
DINSDAG 5 DECEMBER 2000
Het verbaast me dat iemand die zó
izorgd is over de negatieve gevol-
ien van de C02-uitstoot toch zo ne-
itief kan reageren op windenergie,
lernard Spaans bagatelliseert stel
selmatig de grote waarde die wind
energie heeft. Dat kan alleen worden
jerklaard doordat zijn informatie niet
leugt en dus zijn bronnen onbe-
rouwbaar zijn. Als je een verkeerde
Helling wilt bewijzen moet je de ver
leerde uitgangspunten hanteren. Wie
leeft ooit beweerd dat windenergie
ok de kachel overbodig maakt?
toet windenergie soms ook uw wa-
jren telefoon verzorgen'' U zegt het
raar! Ik druk de productie van wind-
nergie uit in het aantal gemiddelde
uishoudens dat daarmee van
chone stroom kan worden voorzien,
lolgens BEK-gegevens van
inergieNed, als u dat iets zegt. Dat
egt mensen meer dan zoveel miljoen
Wh. Wat is daar voor misleidends
an?
era/ijl er op internet toch erg veel
oede informatie te vinden is. verwijst
paans naar een site waarop alleen
laar demagogie wordt bedreven. U
loet niet te snel concluderen dat ie-
ireen het met u eens is Dat kon wel
ens tegenvallen. Er is geen ander
rgument tegen windenergie dan het
übjectieve 'niet mooi'. Moderne
mdturbines zijn prachtige objecten,
laar dat moet je wel willen zien. Ze
rvullen daarbij ook een zeer nuttige
inctie, maar ook dat moet je willen
Mijn ervaring is dat jongeren
aar positiever over denken dan die
ie gepensioneerde actievoerende
professor uit Groningen. Maar die
ngeren hebben dan ook een toe-
om st in plaats van alleen een verle-
in. Voorlichting heeft alleen zin als
gegeven wordt door erkende des-
indigen zonder vooroordeel. Om er
in paar te noemen: professor
erard Keijzers van Nijenrode. pre
ssor Frans Saris of Ir. Jos
eurskens van ECN, professor Pier
illinga van de VU. Maar een gepen-
oneerde ex-professor heeft natuur-
meer tijd.
g. Cees Bakker,
eerhugowaard.
twintig jaar professioneel en non-
rofit bezig met energie)
scussie gesloten, redactie.
de Zuiderzeehal in Wienngerwerf
md zaterdag de eerste vëh éën'se-
van vier wedstrijden plaats in de
rncompetitie. Deze stond in het te-
'n van de vernieuwing Nieuwe re-
ementen, nieuwe oefenstof en
suw Texels talent. Zelfs de jury had
moeilijk met alle vernieuwingen,
s pupillen van GVT haalden uitste
lde resultaten met Sigrid Ploeger
de eerste plaats en Nma Vlaming
de tweede plaats. Mant Arkenbout
srd negende.
lyce Groenewegen van GVT ein-
gde in de middenmoot bij de
jgdturnsters en bij de tweede wed-
rijd voor jong talent kwam Imme
jares keurig op een derde plek. Een
erk turnende Barbara Damstra wist
dezelfde categorie beslag te leg-
in op de vierde plaats. Uitstekende
estaties, ook omdat het voor al
ize turnsters de eerste wedstrijd
is op brug, balk, vloer en sprong.
beeld heel verschillend', zegt galerie
houdster Tinie Visser. 'Het was na
tuurlijk geen eenvoudige klus voor de
deelnemers. Je haalt ze uit hun ver
trouwde habitat en plant ze zomaar
in een vreemde omgeving, waarin ze
ook nog eens geacht worden geïn
spireerd aan de slag te gaan. Som
migen hadden zelfs nog nooit in de
buitenlucht gewerkt en deden daar
tot dan toe alleen maar indrukken op
of maakten er foto's om die in hun
atelier te gebruiken.'
Nadat zij de ijzige wind, de felle zon
of striemende regen hadden getrot
seerd konden de schilders, beeld
houwers, tekenaars, grafici en
keramisten op verhaal komen in het
comfortabele hotel van sponsor
Opduin, die hen dagelijks op een
copieus viergangendiner trakteerde.
'Een uitstekend verblijf, een mooie
omgeving, goede begeleiding en een
betrouwbare galerie die de kar trekt
zijn de voorwaarden waaraan je moet
voldoen wil je professionals overha
len hun werk een week in de steek te
laten', zegt d'Arcy Shillcock. 'Met de
meeste kunstenaars onderhoudt Het
Posthuys al sinds jaren een goede
relatie. Bijna allemaal vertrekken ze
uit de galerie. Dat moest maar niet
geruisloos gaan. zo vond ik, liever
met een big bang.' Zelf legde d'Arcy
het einde van het zomerseizoen vast
door afgebroken, op elkaar gesta
pelde strandhuisjes te schilderen.
De Noord-Ier Julian Friers, die vooral
vogels tekent, werkte tien jaar gele
den al eens op Schiermonnikoog,
'but this lovely island is much better'
Hij heeft zich verbaasd over de
enorme verscheidenheid aan (trek-
jvogels die hij in korte tijd aantrof en
de grote ruimten en open landschap
pen die in zijn vaderland met voorko
men. 'Ik heb relatief veel lucht ge
schilderd.' De Texelaars heeft hij le
ren kennen als vriendelijke mensen,
ook al is hij een keer weggestuurd
door een boer die niet duldde dat hij
op zijn land stond. 'Ik begreep met
wat hij zei en dacht dat hij een praatje
kwam maken. Ik heb maar gewoon
wat vriendelijke dingen teruggezegd,
totdat hij boos werd en zei dat ik
moest opdonderen. Dat was achteraf
wel komisch.' De tweede keer dat
een boer door de modder op hem toe
strompelde - deze keer wél om een
vriendelijk praatje te maken - koos
Friers subiet het hazenpad.
D'Arcy herinnert zich nog een verma
kelijk voorval. 'Van een afstandje zag
ik hoe Lammert Joustra zich nogal
vreemd gedroeg. Hij sprong met kle
ren en al in een sloot en ging ergens
achteraan. Ik dacht dat hij een beest
wilde vangen, maar hij probeerde zijn
schilderijtje te redden dat door de
windvlaag van een voorbijrijdende
vrachtauto was weggeblazen.'
Beeldhouwster Jacqueline van der
Laan koestert warme hermnenngen
aan EcoMare, waar zij in de
preparatiewerkplaats mocht werken
aan haar vogels. In het begin be
schouwden de
EcoMaremedewerkers haar als een
vreemde eend in de bijt, maar nadat
zij de kat uit de boom hadden geke
ken leefden zij volop mee met het
wordingsproces. 'Elke dag kwamen
ze even achter de deur kijken hoe het
ermee stond. Op een gegeven mo
ment ging door het hele instituut het
grote nieuws rond: "De eerste vleu
gel zit eraan!" Prachtig toch?'
Van der Laan is de enige vrouw on
der de twintig Nederlandse, Duitse,
Japanse, Engelse, Ierse en Franse
deelnemers aan het project. Volgens
d'Arcy ligt dat aan het onderwerp.
'Wereldwijd zie je dat kunstenaars die
zich op de natuur en het landschap
richten hoofdzakelijk mannen zijn.
Jagen, planten verzamelen, vissen,
vogels kijken, het zijn toch allemaal
mannelijke bezigheden. Misschien is
het een overblijfsel van de oertijd.
Vreemd genoeg wordt het werk daar
entegen hoofdzakelijk door vrouwen
gekocht
Omdat de grote hoeveelheid kunst
werken met in Het Posthuys tentoon
gesteld kan worden, zal vanaf eind
maart tevens een deel in Opduin en
EcoMare te zien zijn. De expositie kan
rekenen op de warme publicitaire
ondersteuning van de VW en zal één
van de vele attracties vormen van de
Meimaand Natuurmaand. Daarna zal
de tentoonstelling nog enkele maan
den doorgaan. Meerdere overkantse
uitgevers hebben belangstelling ge
toond om een boek over het project
op de markt te brengen Waarschijn
lijk zal het tijdsdocument in april in de
boekhandel liggen.
Bart Bosch
Texelaar Stan Boon fotografeerde de Duitser Bernd Pöppelmann terwijl die, uitgerust met verrekijker, het Texelse landschap bestu
deerde en artistiek weergaf. De fraaie foto's van Boon zullen in het boek worden opgenomen, dat komend voorjaar verschijnt.
Twintig gerenommeerde beroepskunstenaars uit binnen- en
buitenland - waaronder oud-Texelaar Frits-Jan Maas - zijn het
afgelopen jaar in opdracht van kunstgalerie Het Posthuys de
Texelse natuur ingetrokken en hebben hun indrukken op ver
schillende manieren en met verschillende technieken weerge
geven. In ieder jaargetijde werd een groepje van vijf kunstenaars
'losgelaten', met als resultaat een bonte mengeling kunstwer
ken die een gevarieerd beeld geven van het eiland zoals dat er
in het voorjaar, de zomer, de herfst en de winter bijligt. Vanaf
eind maart worden de werken geëxposeerd in Het Posthuys,
hotel Opduin en EcoMare. Daarna wordt het omvangrijke en
kostbare project vereeuwigd in een rijkelijk geïllustreerd boek.
lEen project als dit doe je maar eens
in de vijftien jaar. Dan moet je het ook
goed doen, met de juiste mensen en
de juiste faciliteiten. Alles was prima
geregeld en de resultaten mogen er
zijn. Ik ben zeer tevreden.' De
Australische Nederlander Robin
d'Arcy Shillcock was met alleen één
van de deelnemende kunstenaars, hij
was tevens de bedenker van het pro
ject, dat Gevoel voor een Eiland als
werktitel meekreeg, en daarnaast een
soort reisleider die zijn collega's weg
wijs maakte en hand- en spandien
sten verleende.
Een deel van hen was nog nooit op
Texel geweest. Om een eerste indruk
van het eiland te krijgen maakte ieder
groepje direct na aankomst onder
leiding van natuurkenners Sytske en
Adriaan Dijksen per busje een rond
rit langs de Geul, de Hogeberg,
Waalenburg, Het Noorden, de duin
gebieden en andere mooie plekjes op
het eiland. Verder werd een diaserie
vertoond, waarna de kunstenaars
een keuze maakten voor een locatie
en een object. 'We hebben ze hele
maal vrijgelaten en wilden ze vooral
niet in een keurslijf persen. Het was
wel onze bedoeling dat de verschil
lende seizoenen in het werk zouden
worden weergegeven, maar die op
dracht hebben we de kunstenaars
met expliciet meegegeven. Ze moch
ten ook zelf bepalen wanneer ze zou
den komen. Gelukkig zijn de jaarge
tijden duidelijk herkenbaar in de
resultaten. De luchten zijn bijvoor-
HBS
Piet Eggen aan het werk. Eggen werd onlangs in Japan geëerd met een prestigieuze prijs.
(Folo GergrtJ Trnmorman)
VERVOLG VAN PAGINA 1
Waakzaamheid blijft geboden.
De interprovinciale stuurgroep wil de
veiligheid garanderen tot de norm-
waarde die de overheid heeft vastge
steld: een overstromingskans van
minder dan eens in de 10.000 jaar.
Deze norm geldt voor het achterland
en met voor de mensen en de bebou
wing die zich in badplaatsen aan de
zeezijde van de zeewering bevinden.
'De situatie in de kustplaatsen is prin
cipieel anders dan elders aan de
Hollandse kust. Met name de econo
mische waarden bepalen hier welk
risico aanvaardbaar wordt geacht',
schrijft de stuurgroep in haar tussen
rapport. De badplaatsen zijn gezien
hun specifieke problematiek geza
menlijk beschreven. 'Zij ontlenen hun
waarde aan de kwaliteit van de hui
dige relatie met de zee', en daarom
moet die relatie in tact blijven. Moge
lijke oplossingen zijn volgens de
stuurgroep het aanleggen van half-
duinen met een harde zeewering in
VERVOLG VAN PAGINA 1
merlid Geluk, lid van de vaste Ka-
ïrcommissie Landbouw, was in
98 indiener van een motie waarin
de waterschadeverzekering werd
ngedrongen. Als enige Kamerlid
if hij gisteren gehoor aan de uitno-
Jing van de gemeente en de WLTO
n naar Texel te komen. De politicus
onde zich onder de indruk van de
Heden schade. 'Als een onderne
er in een bepaalde plek een tegen
valler heeft, dan kan het Rijk met zo
maar klaar staan om die schade te
vergoeden. Dan moeten eerst be
paalde vragen worden beantwoord.
Zoals: was de ontwatering in orde en
heeft het waterschap wel goed ge
reageerd? Mijn indruk is dat hier vol
gens mij sprake van een overlast
situatie. We hebben de minister
hierover vragen gesteld en ik ben héél
benieuwd naar zijn antwoord. De cru
ciale vraag is: moet de overheid voor
een locale ramp als deze onderne
mers schadeloos stellen? Dat wordt
een lastige discussie. Ik denk dat het
voor het Rijk héél moeilijk wordt om
in dit soort situaties met schadever
goeding over de brug te komen.'
Gepureerde Bob Verburg (midden) bekijkt de schade in een perceel narcissen van de
Texelsun in polder Het Noorden. g„„„, r™,™.,
Geluk doelde onder meer op de norm
van honderd millimeter per etmaal,
die op Texel niet wordt gehaald.
Calamiteit
Dat de geleden waterschade onder
het normale bedrijfsrisico valt, wil er
bij Verburg met in. 'In de afgelopen
maanden is er op Texel tussen de 500
en 600 millimeter water gevallen,
ongeveer dubbel zoveel als normaal.
De gemalen konden het water met
snel genoeg verwerken. Het land
werd een soort spons, waaruit het
water met wilde wegzakken. Door die
combinatie stonden er nu gebieden
onder water die nog nooit onder wa
ter hebben gestaan. Er is hier echt
sprake van een calamiteit. Ik zal pro
beren het beeld dat de minister nu
van Texel heeft - dat het met de
schade allemaal wel meevalt - te ver
anderen.' Dat zal nodig zijn, want
minister Van Aartsen had geen enkele
vertegenwoordiger naar Texel ge
stuurd. Maar schriftelijk had de be
windsman wel van 'zijn belangstel
ling' blijk gegeven.
Verburg laat er geen twijfel over be
staan dat de provincie zelf geen mid
delen heeft om de boeren schade
loos te stellen. 'Dat is een taak van de
overheid. Maar ik zal zoveel mogelijk
aandacht mobiliseren om geld los te
krijgen.'
Hoe ellendig de wateroverlast ook is
voor de benadeelden, het heeft deel
nemers aan het Masterplan Water
Texel, waarin onder andere wordt
nagedacht over peilverhoging in de
wintermaanden, wel de ogen geo
pend. Verburg: 'Ik denk dat de ont
wikkelingen in de afgelopen periode
zeker moeten worden verwerkt in het
masterplan. We moeten kritisch kij
ken naar de afwatering, de opvang
van water en de pompcapaciteit van
de gemalen.
de voorste duinrichel of een
duinverzwaring van minimaal hon
derd meter. Aanpassing van de kust
is mogelijk door middel van golfbre
kers of strandhaken. In alle gevallen
zijn zandsuppleties noodzakelijk.
Een interessante optie wordt ge
vormd door zogenaamde 'voedings-
banken': megasuppleties in de diepe
vooroever. Deze nieuwe zandbanken
remmen de afslag bij superstormen
en leveren via de sedimentenstroom
een bijdrage aan de handhaving van
de kustlijn ten noorden van de bad
plaatsen.
Inspraak
Op de werkconferentie werden de
onderzoeksresultaten van fase 1 en
2 besproken en vertelden de deelne
mers in hoeverre zij zich in de
probleemanalyse herkenden. Verder
werd gevraagd of zij op hoofdlijnen
konden instemmen met de aange
dragen oplossingsscenario's. Dat
bleek het geval. Concrete maatrege
len werden niet besproken. Namens
Texel vroeg burgemeester Geldorp
om naast de veiligheidsaspecten re
kening te houden met de belangen
van natuurontwikkeling en toerisme.
Zij kreeg de toezegging dat deze the
ma's in projectfase 3 zeker de aan
dacht zullen krijgen en dat de plaat
selijke bevolking wederom mag
meepraten over het te voeren kust-
beleid 'Openheid, betrokkenheid en
draagvlak zijn onmisbare pijlers van
het project', aldus de stuurgroep
Hollandse Kust 2050. In oktober wer
den de Texelaars ook al in staat ge
steld hun zegje te doen. Begin vol
gend jaar zijn nieuwe
regiobijeenkomsten voorzien. De
voortgang van het project is op inter
net te volgen via de website
www.kustvisie.nl.
In de voorspeelruimte van de muziek
school vindt vrijdag van 11.00 tot
11.45 uur de afsluiting plaats van de
derde fase van het IMV-project
(instrumentale vorming op de basis
school). In dit project maken de leer
lingen van groep vijf van de basis
school gedurende twaalf weken
kennis met een aantal muziekinstru
menten. Hierna kiezen zij een instru
ment waarop zij de rest van het jaar les
krijgen. Tussentijds en aan het eind
van het schooljaar vinden presentaties
plaats.
We kunnen hoog en laag springen.
Binnenburg 6 wordt toch wel ge
sloopt. De eigenaar hecht geen en
kele waarde aan de schoonheid en
architectonische waarde van het
pand. Waar het mij om gaat. is dit:
nieuwbouw kan ook mooi en vooral
authentiek zijn. Kijk maar naar hotel
De 14 Sterren bij de Worsteltent, kijk
naar dat 'nieuwe' pandje in de
Gravenstraat. Gebruik oude steen
tjes. oude dakpannen, hout enz
Texel is een eiland, met dorpen. Geen
Almere. De architecten hier lijken wel
te vergeten dat je ook in oude stijl
leuke dingen kan ontwerpen. Zie dat
als een uitdaging. Stap eens af van
de kunststof. Het centrum van Den
Burg wordt steeds saaier. Het kan
echt anders. Een goed voorbeeld is
het centrum van Haarlem. Daar moet
ook een McDonald zich aanpassen
aan het historische aangezicht. We,
opdrachtgevers en architekten, moe
ten alleen wel willen. Of zou het altijd
een kwestie van geld zijn?
Gertha Wessels,
Den Burg
Restaurant De Buteriggel is niet op
zoek naar een nieuwe beheerder,
zoals vermeldt in het artikel 'Conflict,
pachter of in dienst van restaurant De
Buterriggel?', maar naar een nieuwe
huurder, zo laat Hester den Uyl we
ten.
De winnaars van de kleurwedstnjd die
de Hema in verband met Sinterklaas
hield, zijn: Miranda Reij, Baruch
Tromp, Nina de Bruijn, Lysanne
Vermeulen, Yanthe Visee. Elske van
Raaphorst en Natanja Hm Zij kunnen
hun prijzen komen afhalen.
De meierblis wordt te duur. zeggen
ze. Waar halen we dan onze vurige
saamhorigheid vandaan? Blazers
verdrijven boze geesten. Texel werkt
aan lage drempels en diepgaande
blokkades Wij dienen ons nuchtere
verstand altijd weer te gebruiken,
ook al willen wij daar wel eens
vanaf. Wij blijven schapen, ploete
rend door modderige akkers, op
zoek naar een sappig knolletje dat
door de regenval niet kon worden
geoogst. Het is bovendien winter
aan het worden. En een strenge
winter, zo wordt vol verve voor
speld. 'We krijgen een hele strenge',
roept de krantenman jolig 'Zo eén
van het vriest dat het kraakt en de
vogels liggen bevroren op de grond,
ga er maar aan staan'. Ik knik hui
verig en wat bevangen. We krijgen
er één zodat de zee schotsen zal
hebben. We zullen schaatsen als
beesten en alle dagen snert De
loodgieter knikt opgewekt. 'Ze zeg
gen het', bevestigt hij met een vette
grijns. 'Wie zijn ze?', probeer ik. 'Ge
woon, ze.' Hij groet met een korte
zwaai van zijn hand, trekt de rits van
zijn trui tot ver boven zijn kin en
stapt in laarzen waarin ik de
schapenvachtjes al zie liggen.
'Ze' zal God wel weer zijn, denk ik
miezerig. Voorlopig geloof ik de
voorspellingen niet Eerst zien. Maar
alles komt in drieën weet ik uit er
varing en ik ben dan ook niet ver
baasd wanneer mi|n broer mi| belt
met de woorden: 'Je zal nog huive
ren op dat heilandeiland van je. Heb
je gehoord wat ze voorspellen? Een
dikke vette winter is in aantocht,
twintig graden vorst, aanhoudend
koud Bevroren sloten, bevroren
ruiten, bevroren leidingen. Texel
wordt Nova Zembla en jij wordt een
held.' Zijn lach galmt na wanneer de
hoorn er al lang opligt. Hij was een
van die verwanten die er mets van
wilden weten dat ik op Texel ging
wonen. Koud, kaal en ver, was zijn
eenvoudig commentaar. Krijg je
spijt van. Wijd, stil en schitterend,
zei ik keer op keer We kortten het
in. 'KKV', riep hij. 'WSS'. riep ik.
Tartend is mijn broer. De aanko
mende kou is mij nu drie keer aan
gezegd en ik geloof heilig in het
getal drie. Ik geloof ook zeer in het
getal zeven. Beiden getallen geven
mij een goed en veilig gevoel, een
soort kosmische gerechtigheid die
maakt dat uiteindelijk alles echt
goed komt en wi| met gedoemd blij
ven op schapen te lijken, ploeterend
in de modder.
Toch hou ik niet van voorspellingen,
zelfs niet over een strenge winter. Ik
hou er niet van en ik word er als een
magneet naar toegetrokken. Het
begon al als zesjarige. De stiekeme
zwerftochten naar de kermis, een
terrein dat mij streng werd verbo
den Maar de lokkende roep van de
waarzegster trok mij weg van mijn
huiselijke normen Ik legde een nooit
geheel schone kinderhand in de
hare en keek haar vol vertrouwen
aan. 'Ik wil weten, ik wil iets weten.'
'Wat wil jij weten kleintje?' 'Alles',
zei ik. 'Wat er gaat gebeuren'. 'Aha,
alles wat er gaat gebeuren.' Ze
zuchtte, ze pufte, ze streek langs
mijn hand, ze kneep in mijn pols. ze
schudde een bos blauwzwart ge
verfde haren over haar schouder, ze
schudde vervaarlijk met een grote
boezem, waarover een zwarte trui
vol glitters lag gedrapeerd. 'Het
wordt cool', zei ze fluisterend en
boog zich naar mij toe. Er was een
nooit meer uit te wissen geur die
zich vastzette in mijn haren. 'Cool,
cool, cool', zei ze weer. Haar arm
banden rinkelden. Haar ogen waren
heldergroen en leken op die van
onze kat. 'Je zult als de schapen
zijn, ploeterend in de aarde. En la
ter, véél later zul je op een eiland
wonen.' 'Een eiland?', vroeg ik. 'Een
echt eiland?' 'Het is er wijder dan de
hemel', knikte ze bemoedigend.
Ik rende terug naar mijn huis, zwoor
nooit meer te gaan en ging ieder jaar
weer. Ze sprak nooit meer over een
eiland. Toen mijn broer weer belde,
riep ik 'WWS' en 'het kan mij met
streng genoeg worden, die winter'.
Dana Rover
