'Het is zó mooi, iedereen
slaat er van achterover'
7
D66: kampeerboeren
naar twaalf eenheden
College maakt geld vrij
voor Duurzaam Texel
Professor Reijnders voorstander
van windmolens bij Oudeschild
'Mooi Baarn' bekroont timmerwerk Pieter Dros
Zelfs als ik ze afschuwelijk had gevonden'
.TEXELSE
COURANT
Voortbestaan stichting lijkt verzekerd
Crossloop AVT
VRIJDAG 25 JANUARI 2002
Ook nlet-raadsleden moeten zit
ting kunnen nemen in de raads
commissies. Dat staat in het
verkiezingsprogramma van D66,
dat burgers oproept naar politieke
bijeenkomsten te komen. De lo
kale democraten vinden dat
kampeerboeren mogen uitbreiden
naar twaalf plaatsen. Bij wijze van
proef wil de partij de 2-4 regeling
voor uitgaansbedrijven jaarrond
instellen. En tenslotte: de kermis
moet weer naar Den Burg.
Vooruitlopend op het duale stelstel
kondigt D66 aan het college kritisch
te zullen controleren en, waar dit ge
wenst is, met initiatieven te komen.
Goede ideeënvan burgers moeten in
gemeentelijke plannen worden ver
werkt. Als het op besluiten aankomt,
dan moet dat met omdat de meerder
heid van de raad dat wil, maar moe
ten argumenten de doorslag geven.
Een oud stokpaardje, het houden van
referenda, ontbreekt niet. De her
inrichting van het centrum van Den
Burg vraagt bijvoorbeeld om een
volksraadpleging. Om te voorkomen
dat werkzoekenden en
uitkenngsgerechtigden naar Den Hel
der moeten, moet het bedrijfs
verzamelgebouw er komen. Opge
merkt moet overigens worden dat het
verkiezingsprogramma werd ge
schreven vóórdat bekend werd dat
de kosten hiervan met ruim een half
miljoen euro worden overschreden.
Inzake de openbare orde pleit D66 er
voor te onderzoeken of dorps
wachten in Den Burg gewenst zijn.
Het vliegveld is volgens D66 onmis
baar, maar de geluidshinder moet
omlaag. Dagjesmensen moeten al op
de boot worden geïnformeerd over
het openbaar vervoer op het eiland
en worden gestimuleerd de fiets te
pakken. Ten aanzien van de vissers
haven pleit de partij voor goed over
leg met de betrokkenen. D66 onder
steunt een parkeerkaart voor
Texelaars, mits voor de duur van
maximaal één uur. Toeristische ac
commodaties en agrarische bedrij
ven die ophouden te bestaan, moe
ten eventuele toeristische
slaapplaatsen inleveren. De extra
bedden voor kampeerboeren die nog
in portefeuille zijn, mogen volgens
lijsttrekker Frans Visman en de zijnen
ten goede komen aan anderen.
D66 staat een actief agrarisch natuur
beheer voor. De partij wil zich sterk
maken voor kleinschalige beroeps
activiteiten in de Waddenzee, zoals
oester- en kokkelvisserij, mits uit on
derzoek blijkt dat dit met schadelijk
is. Elk dorp heeft recht op een
bedrijventerrein, al moet de bedrijvig
heid zich vooral concentreren in Den
Burg en Oudeschild. De maandag-
markt mag van 1 april tot 1 novem
ber worden verlengd tot 15.00 uur.
D66 pleit voor behoud van het be
staande openbare onderwijs, inclu
sief de Kompasschool. De partij acht
het van groot belang dat er vol
doende goed personeel beschikbaar
is, ook voor vervanging. Goede bij
en nascholing is van belang, evenals
de (financiële) mogelijkheden. Voor
computerondersteuning moet op ie
dere school iemand zijn die in het
bezit is van een Digitaal Onderwijs
Rijbewijs. De OSG moet, in zo breed
mogelijke vorm, behouden blijven.
Goede volwasseneneducatie is van
belang. De kwaliteit van sport
accommodaties moet omhoog, maar
sport moet wel betaalbaar blijven
voor iedereen. Speelwerktuigen
moeten worden gecontroleerd.
D66 is tegen het dichtslibben van het
landschap met gebouwen. Oude
schuren en andere bouwwerken zon
derfunctie, moeten worden gesloopt.
Voor stolpen moet een aparte rege
ling komen. Er mag één recreatief
appartement in worden gemaakt. De
partij is bereid geld in het behoud van
schapenboeten te steken. De welzijn-
sinstellingen moeten beter worden
gehuisvest.
D66 pleit voor een goede jeugd
opvang, maar kinderopvang moet
betaalbaar zijn voor iedereen. Ver
slaafden vormen een probleem.
Goede begeleiding, voorlichting en
opvang is nodig. De kosten van de
gehandicaptenzorg moeten beheers
baar worden. Het opvangen van
asielzoekers beschouwt D66 als een
plicht, maar opvang, onderwijs en
gezondheidszorg moeten goed op
elkaar worden afgestemd. Voor asiel
zoekers (met status) die op Texel wil
len blijven, moet woonruimte worden
gezocht.
De mobiele tandartswagen moet de
basisscholen tweemaal per jaar blij
ven bezoeken. D66 is voor schone
energie, maar tegen windmolens in
Eierland en polder Het Noorden.
Oudeschild en de veerhaven komen
wél in aanmerking. Rioolstelsels
moeten waar mogelijk zo worden in
gericht, dat het hemelwater apart
wordt opgevangen en afgevoerd. Van
al het water dat door de riolen
stroomt, is ruim dnekwart vervuild
regenwater. D66 pleit voor woning
bouw in alle dorpen, waar mogelijk
op 'inbreidingslocaties'. Om de kos
ten te drukken kan de ondergrond
van starterswoningen in erfpacht
worden uitgegeven. Als een starter
verkoopt, moet het anti-speculatle-
beding van kracht zijn. Strijdig ge
bruik van permanente woningen
moet worden tegen gegaan. Huisves
ting van personeel is een eigen ver
antwoordelijkheid van de onderne
mer.
Burgemeester en wethouders wil
len de Stichting Duurzaam Texel
voor dit jaar een bijdrage van
€23.000,- 50.000,-) verlenen. Voor
2003 en 2004 wil het college jaar
lijks €88.500,- (ƒ195.000,-) uittrek
ken. Het voortbestaan van de
stichting lijkt daarmee nagenoeg
zeker.
Duurzaam Texel is de afgelopen
maanden druk bezig geweest om van
rijk, provincie en de gemeente bijdra
gen te krijgen, zodat na 1 maart de
activiteiten voortgezet kunnen wor
den. Doordat er nog geen toezeggin
gen van de overheid binnen waren,
was het voortbestaan van de stich
ting onzeker. Duurzaam Texel heeft
voor de komende drie |aar
€1.540.000,- (ƒ3,400 000,-) nodig.
De gemeente is de tweede
overheidsinstantie die met een toe
zegging komt. Begin november be
sloten Provinciale Staten €350.000,-
J771.300,-) uit te trekken voor de
komende drie jaar. De gemeenteraad
moet nog een beslissing nemen over
het voorstel. Het is niet duidelijk of het
rijk een bijdrage levert. 'Dat is volko
men ondoorzichtig', zegt Nienke
Bloksma, coördinator van Duurzaam
Texel. 'Er is sprake van gewijzigde
regels. Er wordt nu weer bekeken of
Texel wel binnen de doelstellingen
valt, dus het kan tot de zomervakan
tie duren totdat daar zekerheid over
is.'
Het Texels bedrijfsleven heeft bij el
kaar voor €435.000,- (bijna één mil
joen gulden) toegezegd onder de
voorwaarde dat andere partijen ook
meedoen. Van het provinciaal
stimuleringsfonds Kop en Munt en de
nieuwe provinciale subsidieregeling
Gebiedgencht Beleid kan Duurzaam
Texel €555.000,- (1,2 miljoen gulden)
verwachten.
Het college wil de gemeentelijke bij
drage voor dit jaar betalen uit de post
'onvoorzien' op de begroting. Bij het
vaststellen van de begroting voor
2002 was de subsidieaanvraag van
Duurzaam Texel nog met binnen.
Voor de stichting breekt nog een
spannende tijd aan, omdat de com
missie Financiën, Werken en Milieu
zich pas eind februari buigt over het
voorstel van het college. Het contract
van Bloksma loopt tot 1 maart. Het
contract voor de huisvesting van het
kantoor aan de Heemskerckstraat in
Oudeschild loopt tot dezelfde datum.
Op 13 maart neemt de gemeenteraad
een definitief besluit over de voorge
stelde gemeentelijke bijdrage.
Duurzaam Texel is betrokken bij veel
duurzame projecten op het eiland
Enkele daarvan waren Meimaand
Natuurmaand. de organisatie van de
beurs Duurzaam Bouwen, de afval
scheiding op vakantiecentrum De
Krim, de invoering van de milieu-
barometer voor logiesverstrekkers en
het bevorderen van doordeweeks
reizen. Ook wordt gewerkt aan de
oprichting van een centraal
informatiepunt voor duurzaam bou
wen, de stichting wil zich meer rich
ten op de landbouw en er wordt on
derzoek gedaan naar de
haalbaarheid van een kenniscentrum
dat opleidingen kan verzorgen in on
der meer duurzaam ondernemen.
Bij appartementenhotel Bos en Duin
vindt zondag de zesde Bos en Duin
cross van Atletiekvereniging Texel
plaats. Het grootste deel van het par
cours gaat over een onverhard pad,
en ook moet een enkele heuvel wor
den beklommen. De jeugd tot en met
12 jaar start om 11.00 uur en loopt
1300 meter, de oudere jeugd en de
senioren lopen 2,9, 5,8 of 8,7 km.
Deelname kost €2,- voor senioren en
€1,25 voor jeugd. Leden van AVT
hebben korting. Bij wijze van
verenigingsuitje neemt atletiek
vereniging NOVA uit Warmenhuizen
deel aan de cross. Deze cross biedt
dus een uitstekende kans voor
Texelse atleten om zich te meten met
een groep lopers van de overkant.
Voor meer informatie: Rita Dogger,
tel. 313387.
'rofessor Lucas Reijnders sprak een volle zaal toe: 'We hebben allemaal boter op ons hoofd, de één misschien wat meer dan de ander.
eens erg veel tijd zou kunnen vragen
'Tot ver in de laren zeventig werd
onder sociologen de visie verkondigd
dat hoe meer energie een samenle
ving verbruikt, des te beschaafder
deze zou zijn Die opvatting is erg
diep geworteld.'
Dat de zware industrie in Nederland
veel meer energie verbruikt (30 a 40
procent) dan alle huishoudens bij el
kaar (nog geen 5 procent), is volgens
Reijnders een feit. 'Maar dat is geen
reden om met zelf verantwoordelijk
heid te nemen in plaats van alle
schuld af te schuiven', riep een me
vrouw. Reijnders: 'Ik zou voor u klap
pen als dat niet zo hard zou klinken
door de microfoon. Als je niet begint,
wordt het nooit wat. We hebben al
lemaal boter op ons hoofd, de één
misschien wat meer dan de ander.'
Ook andere vormen van energie
winning kwamen aan de orde tijdens
de lezing, zij het veel korter, gezien
ook het gebrek aan tijd, dat onder
meer ontstond omdat maar liefst
driekwartier werd gepauzeerd De
bouw van een getijdencentrale is vol
gens Reijnders erg interessant, terwijl
voor problemen als zeehonden die
het apparaat in zouden zwemmen
oplossingen zijn te bedenkingen. 'El
ders is al ervaring opgedaan.'
Biovergassing kent nogal wat prak
tische bezwaren, terwijl zonne-ener-
gie relatief duur is. 'Enorm onder
gewaardeerd' noemde hij het gebruik
van aardwarmte, dat in maar liefst 48
landen over de hele wereld wordt toe
gepast en 'buitengewoon geschikt is
voor huishoudens en kassen', maar
niet eens in het rapport van Ecofys
(over alternatieve energievormen op
Texel) wordt vermeld. Volgens de in
de zaal zittende Nienke Bloksma van
de Stichting Duurzaam Texel is dat te
wijten aan het 'relatief geringe aantal
mogelijkheden op Texel'.
Ondanks de privatisering van de
energiebedrijven, zag Reijnders in
tegenstelling tot minister Jorritsma in
alle gevallen een belangrijke rol weg
gelegd voorde overheid. 'Overscha
kelen op alternatieve energiebronnen
is heel duur en geeft een enorme druk
op de kapitaalmarkt. Je moet al vroeg
investeren. Als je over 49 jaar zegt dat
binnen een jaar later alles moet zijn
geregeld, dan is het geld er gewoon
niet. Je moet nu dus al beleid voor
over 50 jaar gaan ontwikkelen. Dat
kun je niet aan de markt overlaten.'
tuurlijk altijd discussiëren over de
hoogte.' Op een vraag uit de zaal of
hij ook zo enthousiast over windmo
lens zou zijn als hij ze niet mooi had
gevonden, antwoordde hij zonder
aarzelen: 'Zelfs als ik ze afschuwelijk
had gevonden, had ik ze toch maar
geplaatst.'
De tegenwerping dat de molen bij het
NIOZ niet wordt opgebouwd omdat
mechanische defecten en slijtage te
hoge kosten veroorzaken, was niet
terecht, volgens Reijnders. 'De ont
wikkeling is nog maar jong. Je hebt
goede en slechte windmolens en
vooral de oudere exemplaren vol
doen niet altijd. Maar de molens die
op het ogenblik worden gebouwd,
zijn in het algemeen goed. Er is veel
verbeterd in de loop der jaren.'
Criticasters
Niet iedereen was het direct met
Reijnders eens. Onder zijn ongeveer
honderd toehoorders bevonden zich
ook enkele verklaarde tegenstanders
van windenergie, onder wie dr. Fred
Jansen, die in een vorige lezing (en
eerder ook in deze krant) had probe
ren aan te tonen dat de baten met
opwegen tegen de hoge kosten en de
verstoring van het landschap. Jansen
poogde ook Reijnders te overtuigen
en stelde hem enkele kritische vra
gen, maar de geleerde toonde zich
niet erg onder de indruk. Hij vertelde
dat hij het boek Windenergie: feiten
en fictie van Halkema viermaal had
gelezen en er desondanks weinig van
had begrepen. De cnticasters die zich
op dit geschrift baseren, vergeleek hij
met een sekte, die voor geen reden
vatbaar zijn. Die vergelijking schoot
bij sommige toehoorders in het ver
keerde keelgat, waarna Reijnders op
zijn beurt verweten werd dat hij zijn
kritiek niet met cijfers kan staven.
De meeste toehoorders hadden geen
boodschap aan dit ruzieachtige
twistgesprek, dat overigens een dis
sonant was tijdens de avond. Velen
grepen de gelegenheid aan om
Reijnders naar zijn mening te vragen
overéén of meerdere zaken. Eén van
de vragen luidde of het niet zinvoller
is om het terugdringen van het
energieverbruik te stimuleren, zodat
het minder nodig zou zijn om alterna
tieve energiebronnen aan te boren.
Volgens Reijnders heeft een goede
voorlichting zeker baat, maar hij
waarschuwde dat het doorvoeren
van een mentaliteitsverandering wel
Acht maanden lang reed Texelaar
j Pieter Dros op en neer naar Baarn.
In die tijd renoveerde de timmer
man in opdracht van een echtpaar
een oud huis, dat zo goed als van
de grond werd opgebouwd. In
oude stijl, met veel hout. En met
succes, oordeelt de Stichting Mooi
Baarn. De burgemeester uit die
plaats overhandigde eigenaars
Sander Haas en Corine Rosenthal
vorige week de prijs voor het
fraaist gerestaureerde huis in de
gemeente. Een woning die nu als
'villa' wordt aangemerkt. De tim
merman uit Den Burg was erbij en
mocht zich in de warme belang
stelling van de plaatselijk pers ver
heugen.
'Ik ken Pieter al een jaar of tien en heb
veel werk van hem gezien. Hij be
heerst het vakmanschap van een
echte klassieke timmerman, heeft ge-
l voel voor het maken van mooie din
gen en oog voor detail. Ik zei al lang
geleden: als ik ooit eens een huis wil
laten restaureren, dan is Pieter mijn
timmerman', motiveert Sander Haas
- zijn keus voor de Texelse timmerman.
Die gelegenheid deed zich voor toen
Haas en zijn partner een boerenland
werkhuis uit 1860 kochten, aan de
rand van Baarn. Dros (30): 'Dit was
een prachtig project. Ik was er van
het begin af aan bij betrokken. Ze
sloopten het op éen muur na. Daarna
lieten ze een aannemer het casco
neerzetten en nadat de installateurs
en stukadoors hun werk hadden ge
daan hadden, mocht ik aan de slag.
Je zag het langzaam worden zoals de
eigenaars dat graag wilden. Elke vrij
dag hadden we overleg, maar daar
buiten lieten ze me gewoon mijn gang
gaan. Want ze hadden vertrouwen in
me. Ze kenden mijn werk bijvoor
beeld van een woning aan de
Krimweg. Ook daarvoor heb ik al het
timmerwerk gedaan, geheel in oude
1 stijl. De keuken, de trap, de vloer,
kozijnen en noem maar op. Alles van
hout. Ze zeiden toen: 'Dat willen we
r ook.' Van de kelderplank tot de zol
der heb ik het voor hen verbouwd,
geheel in oude stijl. Alles in eiken,
want daar houden ze van. Oude bal
ken erin, vensterbanken, een eiken
vloer, een houten keuken en noem
maar op. Niets is standaard. De
convectors voor de verwarming zijn
I bijvoorbeeld afgewerkt met een ma
teriaal dat ik uiteindelijk bij De Bolder
heb gevonden. Een prachtig gezicht.
Het werkt zo: je ziet iets, vindt het
I leuk en gaat het maken. Voor jezelf of
voor de klant. Mensen weten tegen-
woordig precies wat ze willen.' Haas:
'Prachtig gewoon. Een huis compleet
met kmpvoegen, ouderwetse schuif
ramen, kraaldelen (schrootjes, maar
dan op een ouderwetse manier aan
gebracht, red.) en om de deur sier
lijsten (architraven, red.). Heel opval
lend is de keuken die hij geheel naar
onze wensen heeft ontworpen en ge
maakt. Het past precies bij de tijd
geest van onze woning. Zó mooi, ie
dereen slaat er van achterover. Dat is
voor tachtig procent aan Pieter te
danken.'
Het restaureren of opknappen in
oude stijl heeft Dros' voorkeur. 'Ik doe
dit werk nu een jaar of vier, vijf. Ik heb
het langzaam kunnen opbouwen.
Eerst stond ik nog op de loonlijst. Ik
belandde gelijk in dit soort klussen.'
Zo verbouwde hij ook hoeve De
Kerckeplaats. 'Voor deze boerderij
werkte ik voor 95 procent met ge
bruikte materialen. Ik ging gewoon de
sloperijen af en liep eens tegen hon
derd balken aan, van tien meter lang.
Allemaal grenen en Amerikaans gre
nen. Waar vind je dat nog?'
Hij werkte ook mee aan de renovatie
van het huis van de Dames Dijt, ei
gendom van zijn neef Kees Dros.
'Ook dat was een mooie klus. We
hebben daar plafonds gegipst, oude
panelen in de kamer vernieuwd en
van alles en nog wat. Ik heb kasten
voor ze getimmerd en van het hout uit
de vloer - Amerikaans grenen - heb
ik een keukentafel gemaakt.' Tafels
timmert hij regelmatig. 'Laatst heb ik
er eentje van notenhout gemaakt. De
opdrachtgever had zelf de tekening
gemaakt.' Een andere tafel van hem
is te bezichtigen in de toonzaal van
Oosterhof Meubelen.
Het werken in Baarn betekende dat
Dros veel aan de overkant vertoefde.
'De keuken maakte ik hier bijvoor
beeld in de werkplaats. Die nam ik
dan maandag mee in de bus. Door de
week bivakkeerde ik in dat huis.
Maandag, dinsdag, woensdag en
donderdag maakte ik veel uren, zo
dat ik donderdagavond weer thuis
was. Het was een mooi project, maar
het is ook lekker om op het eiland te
werken. Want ik heb thuis een paar
kleine kinderen, die je toch zo vaak
mogelijk wilt zien.'
Toch ziet het er naar uit dat hij nog wel
eens aan de overkant zal zitten. De
publiciteit rond het huis in Baarn le
verde hem al de eerste vervolg
opdracht op, namelijk om een eiken
vloer van 150 vierkante meter aan te
leggen. En een maand geleden
plaatste hij nog een keuken in
Hengelo. 'Oud-Texelaars vroegen me
dat.' Sinds een half jaar beschikt Dros
op het eiland wel over een eigen
thuisbasis, een ruime timmer
werkplaats in de schuur van Grismgt
aan de Hallerweg.
De prijs van de gemeente Baarn geeft
de Texelaar veel voldoening. 'De bur
gemeester was er, de lokale televisie
en noem maar op. Al die aandacht is
heel leuk. Maar het is vooral de er
kenning. Als je door zo'n huis loopt,
denk je toch: dat heb ik gemaakt.'
Eigenaar Haas mocht van de stich
ting een aquarel van zijn huis in ont
vangst nemen, gemaakt door een
plaatselijke schilder. 'Een mooie eer
volle vermelding.' Als regelmatig
Texelbezoeker, vindt hij dat Texel een
voorbeeld mag nemen aan Baarn.
'Zo'n prijs zouden ze ook op Texel
moeten instellen. Want het stimuleert
om datgene wat karakteristiek is voor
het eiland te behouden of in originele
staat te laten terugkeren.'
(Foto Pieter de Vnes)
dat ook Texel eigenlijk niet ontkomt
aan alternatieve methoden om elek
triciteit op te wekken. 'Ik denk zelf dat
het voornaamste trekpaard de zon
wordt. Maar een belangrijke rol is ook
weggelegd voor windenergie. Een
groot deel van de windmolens kan
offshore, enkele kilometer buiten de
kust, worden geplaatst. Maar ze zul
len ook op het land moeten komen en
dan is Texel een voor de hand lig
gende locatie.'
Op termijn zouden zelfs 'drie a vier
locaties' op het eiland in aanmerking
komen, aldus Reijnders, al was hij
een stuk terughoudender om die me
ning te verkondigen. Veel hangt vol
gens hem af van de draagkracht on
der bevolking. Bang voor kritische
geluiden toonde hij zich niet. Hij ver
geleek de Texelse situatie met die in
Friesland, waar een ruime meerder
heid vóór windmolens zou zijn. 'Eerst
vaak niet, omdat mensen allerlei be
zwaren zien. Maar als ze er eenmaal
(Foto Joop Rommets)
staan, blijken die molens toch wel
mee te vallen.'
Gewenning en smaak spelen volgens
hem de belangrijkste rol in de besluit
vorming omtrent windenergie. 'De
plannen voor een park in de Wadden
zee vind ik ook niks. Maar ik fiets veel
op Texel. En als ik dan bij Oudeschild
kom, dan denk ik altijd: een paar
windmolens zouden hier niet mis
staan, zeker niet op het bedrijven
terrein. Ik het begrepen dat de men
sen van de jachthaven een andere
mening zijn toegedaan. Dat kan, zelf
vind ik zo'n jachthaven weer niet zo
mooi.' Hij trok in dat verband de ver
gelijking met kerktorens, die ook erg
opvallen in het landschap, maar die
zelfs door atheïsten worden geac
cepteerd. 'En voor de bouw van een
vuurtoren zou je nu ook niet zomaar
een vergunning meer krijgen. Maar
die zijn gewoon nodig en dan vinden
mensen het wel goed. En je kunt na-
Drie grote windmolens op het
bedrijventerrein in Oudeschild, die
drie- tot vijfduizend huishoudens
op het eiland van energie kunnen
voorzien. Lucas Reijnders, hoogle
raar Milieukunde én fervent bezoe
ker van het eiland, ziet veel in dit
toekomstbeeld, ondanks de moge
lijke verstoring van het Texelse
landschap. 'Niks is de hemel op
aarde. Maar je moet je zegeningen
tellen en dan kun je niet anders dan
concluderen dat windenergie een
belangrijke bijdrage kan leveren
om in onze behoefte te voorzien.'
De Amsterdamse professor po
neerde zijn stelling tijdens een druk
•-bezochte openbare lezing, die werd
gehouden in het auditorium van het
NIOZ en was georganiseerd door de
i Rotary Texel. Reijnders, een lande
lijke autoriteit op het gebied van na
tuur- en milieuvraagstukken, toonde
begrip voor de bezwaren van tegen
standers, maar liet duidelijk weten
