Erkenning van
zeewaardigheid
oor Texelstroom
iouwvallige huisjes en gespikkelde eieren in de Dennen
fogelwerkgroep onderzoekt
lief en leed in nestkastjes
Prof. dr. Boom houdt
oratie over toekomst
van de ijzerproductie
Zo!
F amilieberichten
■TEXELSE J> C0URANT
on at ie Mondriaan Stichting
'Uzer, meester der metalen?'
Open atelier
in Den Hoorn
Akkerbouwers
bekijken gewas
Ben Peter
Daar ben ik dan...
Jasmijn
Merel Serlé
Fe*e/sfroom In actie bij het binnenhalen van de Duylken, op zondag 28 april jongstleden.
DINSDAG 11 JUNI 2002
Vogelwerkgroep aanvankelijk hon
derd kastjes onder zijn beheer nam.
Door een tekort aan vrijwilligers die
de nestjes willen nalopen, zijn er nu
nog maar vijftig overgebleven. Links
en rechts zijn dus kastjes verdwenen
en dat verklaart de vreemde numme
ring kris kras door het bos. Van een
logische volgorde is geen sprake
meer. Hoewel de nestkastjes ook
geschikt zijn voor de ringmus en het
winterkoninkje, worden ze toch het
meest gebruikt door de mezen. Maar
soms ook door twee verschillende
bewoners, aldus Hans Witte van de
werkgroep. Zo had een winter
koninkje vorig jaar een nestje ge
maakt, eieren gelegd, maar het
broedsel was niets oeworden en hij
was weer vertrokken. Bewoner num
mer twee, een koolmees, had er
daarna zijn nest bovenop aangelegd
en toen zijn broedsel uitkwam en hij
begon te voederen, kwam het winter
koninkje weer terug. 'Hé', dacht hij,
zijn mijn eieren toch uitgekomen?
Aan het werk dan maar, die kinderen
moeten eten. Het gevolg was dat het
broedsel tot in de grond werd ver
wend door twee verschillende vo
gels, die niet wisten hoe hard ze de
rupsjes en andere insecten moesten
aanvoeren.'
Alle gegevens worden aan het eind
van het seizoen doorgegeven aan het
SOVON, dat gesubsidieerd door het
ministerie de vogelstand in kaart
brengt. Om de paar jaar wordt een
nieuwe atlas uitgegeven waarin van
alle in Nederland broedende soorten
wordt aangegeven waar zij te vinden
zijn. De nieuwste wordt binnenkort
verwacht. Een smulboek voor de
echte liefhebber.
Tekst en foto Corrie Timmer
gerestaureerde loodsbotter
ilstroom voldoet aan de
gheidseisen zoals die staan
esteld in Register Holland. Dat
:en inspecteurs vastgesteld,
goedkeuring betekent dat het
906 gebouwde schip in aan-
king komt voor een certificaat
deugdelijkheid en met maxi-
I twaalf passagiers de zee op
lestuurvan de Stichting Behoud
Isvaartuig Texelstroom - be
nd uit voorzitter Jos Engelvaart,
«ngmeester Jan Beijert, secreta-
ïter Lock en Fridt Blanken - toont
erg verheugd met de erkenning,
succes is het resultaat van de
van professionele vaklui, een
e kern van hardwerkende vrijwil-
sen bijdragen van vele liefheb-
lot in Finland toe.' De harde
bestaat uit ongeveer vijftien vrij-
jers, die de afgelopen jaren vele
'1 de restauratie hebben gesto
en het schip onder meer inricht
ten met twaalf kooien. Die grootscha
lige opknapbeurt is inmiddels zo ver
gevorderd, dat 'ter verhoging van de
authenticiteit' eigenlijk alleen nog een
nieuw houten dek moet worden ge
realiseerd. Als gevolg van het gebruik
heeft het schip op niet al te lange ter
mijn bovendien nieuwe zeilen en
zwaarden nodig.
In totaal gaat het om een investering
van circa 70.000 euro. Veertig pro
cent van dat bedrag wordt betaald
door de Mondriaan Stichting, mits
Engelvaart en de zijnen vóór 1 juli
kunnen duidelijk maken dat ook voor
de resterende zestig procent (40.000
euro) geldschieters zijn gevonden.
Ook dit bericht heeft voor euforie
gezorgd bij de Texelstroomstichting.
'Een bijdrage van de Mondriaan
Stichting krijgt je niet zomaar. Het is
de ultieme erkenning van de histori
sche betekenis en museale waarde
van het schip', meent Peter Lock.
Overigens heeft de stichting toch niet
te klagen over geldschieters. Bijdra
gen kwamen inmiddels binnen van
overheidsinstanties en diverse
Texelse bedrijven, het VSB Fonds,
Prins Bernhardfonds, de Van den
Berch van Heemstede Stichting,
M.A.O.C. Gravin van Bylandt Stich
ting, Stichting K.F. Heinfonds, Stich
ting Dr. Hendrik Muller's
Vaderlandsch Fonds, Stichting
Thurkow Fonds, Stichting W.J.O. de
Vries Fonds en de Stichting TBI
Fonds. De Texelstroom, de oudste
nog varende stalen loodsbotter, is
bovendien opgenomen in het regis
ter van varende monumenten van de
Federatie van Oud-Nederlandse
Vaartuigen.
Hoewel het er financieel dus niet
slecht uitziet, is de stichting nog op
zoek naar geldschieters, vooral ook
om zich te verzekeren van de bijdrage
van de Mondriaan Stichting. Bedrij
ven en particulieren kunnen voor een
bedrag van 5000 euro nog steeds
eigenaar worden van een certificaat
en daarmee 'Commissaris van
Pilotage' worden. Zo'n certificaat
vertegenwoordigt een deel van de
waarde van het schip en geeft het
recht de Texelstroom (en bemanning)
één dag per jaar te gebruiken. Ook
andere vormen van ondersteuning
zijn mogelijk. De stichting is bereik
baar op het adres Trompstraat 14A,
1792 BK Oudeschild. Tel. 322328 of
312599. Fax 320321De loodsbotter
heeft ook een eigen website
(www.texelstroom.nl), waarop onder
meer informatie is te vinden over
mogelijkheden om een tocht te boe
ken.
In een van de schuren van Axel Lap
aan de Witteweg bij Den Hoorn,
houdt kunstenares Astrid Faber vrij
dag, zaterdag en zondag 'open
atelierdagen'. De kunstenares laat
onder de titel 'Texelse droombeelden'
werken zien die zijn vervaardigd met
gemengde technieken. Op het strand
worden foto's gemaakt van stenen,
strandpalen en strandvondsten. Deze
foto's worden dan later bewerkt met
verf en inkt. Daarnaast maakt zij
schilderijen in olie- en acrylverf en
aquarellen.
Astrid Faber woont en werkt afwisse
lend in Amsterdam en op Texel. Na
vele tentoonstellingen in binnen- en
buitenland leek het een goed idee het
werk in het atelier op Texel te laten
zien. Het atelier is vrijdag geopend
van 16.00 tot 19.00 uur. zaterdag en
zondag van 12.00 tot 18.00 uur.
Akkerbouwers maken woensdag een
rondje langs diverse bedrijven en per
celen op het eiland om ervaringen uit
te wisselen en gewassen te bekijken
en bespreken. Aan de orde komen
onder meer onkruidbestnjding,
gewasbescherming, groeiafwijkingen
en verdere actuele zaken. De 'veld-
bijeenkomst' wordt georganiseerd
door de Vereniging voor Bedrijfs
voorlichting voor de Landbouw op
Texel. Er wordt om 19.30 uur begon
nen op het bedrijf van Bram en Jannie
de Ridder, Postweg 183 in Eierland.
rzit-ie! Ik zie een stropdasje.'
is het geen pimpel, maar een
is het antwoord. Peter Rood
oon Rogier zijn op hun weke-
lenestkastinspectie in de Den-
Gewapend met een ladder en
notitieblok lopen zij langs 'hun'
entien kastjes om alle gege-
5 over de bewoners te registre-
hadden twintig kastjes, maar
j jaar is er een boom omgezaagd
Bevallig zat daar ook een kastje
vertelt Rina Rood. Peter en
i, woonachtig aan de Dageraad
Horntje, lopen vanaf half april tot
juli ieder weekend hun rondje
iszo'n twintig mezennestkastjes,
is geassisteerd door zoon Rogier,
kom je er nu bij om dit karwei aan
ikken? 'Onze interesse werd ge-
door de vele vogels in de
ichages rond ons huis', vertelt
Er waren zoveel soorten en het
zo'n leuk gezicht al dat gedoe,
lijft ernaar kijken en dan wil je ook
in hoe ze heten. Met mijn zus ben
en een dagje mee geweest naar
landelijke dag van de Vogel-
iherming Nederland en zo rol je
nlijk van het een in het ander. Bij
ogelwerkgroep Texel hebben we
maal een vogelcursus voor
nners gevolgd en éénmaal per
verzamelen we om zes uur 's
jens met een groepje in de dui-
bij paal 9. Dan gaan we jonge
tuwen ringen. Er zijn drie officiële
irs, want dat is toch een speciale
jigheid. De anderen halen de
uwen links en rechts overal van-
i Nee, ik niet. Ik wil dat gewrie-
met in mijn handen hebben. Ik sta
iet een notitieblok bij en schrijf
op. Ze worden gewogen, de kop
Jtopgemeten, de spanwijdte van
teugels, van alles. Dit werk met
oezenkastjes doen we nu voor
derde jaar. De Vogelwerkgroep
d met een stalletje op de
nginnemarkt in Den Burg en we
en het zo leuk wat ze allemaal
dat we dachten: laten we dan
«at gaan doen. We bekijken ie-
week alle kastjes, ook al zit er in
|in niks in. Er kan altijd nog een
issmg komen. We beginnen er-
lussen 15 en 20 april en gaan
tot half juli. Drie maanden lang
weekend een rondje. En het is
weer leuk en steeds weer an-
Vorig jaar waren in het begin alle
kastjes nog leeg of half gestoffeerd.
Dat wil zeggen, dat de vogel met mos
en veertjes zijn nestje al bijna klaar
heeft. Dit jaar is het voorjaar voor de
vogels veel vroeger begonnen en
troffen we bij de eerste ronde al een
nest met negen eitjes aan. We heb
ben de hele stofferingsperiode ge
mist. Ik heb me laten vertellen dat het
te maken heeft met de temperatuur
in maart en april.' Het meest ideale
tijdstip voor de ronde is de late na
middag, als er normaal gesproken
weinig mensen meer in het bos zijn.
Rina: 'Dat is vooral om gezeur te
voorkomen van mensen die denken
dat we iets ongeoorloofds doen en
dan aan de bel willen trekken. We
hebben dit jaar zelfs een brief van de
Stichting Vogelonderzoek Nederland
als pas meegekregen om bij even
tuele vragen te laten zien.'
Op mezenjacht
Zaterdag 1 juni loopt een verslag
geefster van de Texelse Courant een
rondje mee. De speaker van het
volleybaltoernooi op de speelweide
van Staatsbosbeheer verstoort de
rust in het bos in hoge mate, maar de
vogels kwinkeleren en fluiten er des
ondanks lustig op los. Peter sjouwt
de ladder en klimt telkens omhoog
naar de kastjes om met geoefend
oog zijn bevindingen door te geven
aan Rogier, die in aangegeven codes
op de zogenoemde nestkastkaart de
'scores' bijhoudt van ieder kastje.
'Deze zal wel leeg zijn', is zijn conclu
sie al voordat hij bij 'huisje 68' de lad
der bestijgt. 'Vorige week toch ook
al?', merkt Rogier op. 'Nee kijk. ze zijn
aan een nieuw nest begonnen. Twee
eitjes!' En hij dreunt zijn bevindingen
verder op: 'Nieuw nest, twee eitjes,
eieren koud, niet toegedekt, ouders
aanwezig?' We zien niets vliegen en
horen ook geen alarmroep rond de
boom. 'Oké, dat is dan code E1PO.'
Ook in een volgend huisje zijn de
mezen aan een tweede leg begon
nen. Er zijn al zes eieren. Een veelbe
lovend begin. Mezen leggen zo'n tien
tot twaalf eieren. Elke dag één. Als
het legsel klaar is, begint het broe
den. Een klus die vijftien dagen in
beslag neemt. Daarna begint het
grootbrengen. De jongen worden
door beide ouders gevoed met rup
sen, blad- en schildluizen en andere
insekten. Er is berekend dat een paar
in de weken dat het zijn jongen voert
zo'n 500 keer per dag af en aan vliegt
en in totaal dus 10 000 rupsen en in
sekten vernietigt. De pimpelkinderen
vliegen uit na negentien dagen, de
kleine koolmeesjes doen er een dag
langer over. Het kenmerkende ver
schil tussen een koolmees en een
pimpelmees is de zwarte borststreep
stropdasbij de koolmees en het
kobaltblauw op de kop van de
pimpelmees.
Niet bij ieder kastje is de bericht
geving over de bewoners even vreug
devol. Na even luisteren bij nummer
32 zegt Peter: 'Ik hoor niks. Ze kun
nen nog niet zijn uitgevlogen volgens
onze aantekeningen.' Helaas is het
de bittere waarheid. Acht prachtig
blauwe pimpelkopjes, koud en dood.
De ouders zijn waarschijnlijk door een
havik of sperwer soldaat gemaakt.
Hun kinderen moesten ook eten
Maar we komen ook leuke kastjes
tegen. Zo wonen in huisje 76 dertien
kleine pimpeltjes. 'Alle dertien goed',
zoals Peter opmerkt. 'Klaar om uit te
vliegen.' Het huisje hangt een beetje
krikkemikkig aan de boom en wordt
door vader en zoon vakkundig met
een touw stevig om de stam gebon
den. Het kan er weer even tegen. In
de herfst en in het vroege vooriaar
wordt groot onderhoud gepleegd.
Dan worden de kastjes gerepareerd
en schoongemaakt.
Rakelings
De pimpelmees is de meest onver-
schrokkene van de twee mezen-
soorten. Zit hij eenmaal goed te broe
den, dan zal hij meestal kwaadaardig
blazend op zijn nest blijven zitten als
het dak van zijn huisje door de con
troleur wordt opgelicht. De koolmees
kiest er doorgaans voor om snel via
de kleine aanvliegopening te verdwij
nen. Meermalen moet Peter snel met
zijn hoofd wegduiken voor de weg
schietende vogel, die daarna in de
buurt zijn alarmeringsgeluid laat ho
ren. De gewaarschuwde jongen dui
ken in elkaar en zitten doodstil, zon
der zich te verroeren. Geeft de
oudervogel dit signaal niet, dan ko
men alle kopjes hoopvol omhoog: er
komt eten aan.
Al lopend en soms zoekend tussen
het steeds voller wordend gebladerte
genieten we van al het moois dat het
bos te bieden heeft. Het is een gefluit
en getwinkel van jewelste, maar
slechts een enkele maal is de zanger
zelf te zien. Peter vertelt: 'Drie weken
terug gingen we met Adriaan Dijksen
Peter en Rogier Rood op pad in de Dennen om nestkasten te inspecteren.
op vogelexcursie. Die zei dat je vo
gels beter kunt leren herkennen aan
hun geluid dan aan hun voorkomen,
omdat je ze meestal toch niet ziet.
Nou heeft iedere vogel verschillende
geluiden, maar denk nou eens aan de
hitparade, aan de Top 100 of de Top
40. Al bij de eerste klanken weet je
toch welk nummer er gaat komen?
Zo is het met een beetje oefenen bij
vogelgeluiden ook. Hoordat is een
vink. Die typische vinkenslag. En hoor
je die winterkoninkjes? Een plaag bij
een vogelluistertocht. Ze roepen
overal doorheen, een kabaal dat die
dingen kunnen maken.' De laatste
huisjes hangen in dicht met braam
struiken begroeid bos, waar de mee
gebrachte snoeischaar uitkomst
brengt. Met een blik in een nestje met
zes warme, crèmekleurige,
bespikkelde eitjes en het gezicht op
een nest propvol blauwe kopjes en
gele snaveltjes is de tocht voor dit
weekend ten einde.
Vogelwerkgroep
De Vogelwerkgroep Texel bestond op
1 januari 2002 twintig jaar. Zij willen
dit heuglijke feit in de loop van dit jaar
vieren, samen met de Helderse werk
groep, die eveneens in 1982 is opge
richt. De Vogelwerkgroep heeft het
beheer van de nestkastjes overgeno
men van Staatsbosbeheer, dat begon
met een bestand van 200 kastjes,
genummerd van 1 tot 200. Tien jaar
geleden besloot SBB met de nest
kastjes te stoppen, omdat bepaalde
vogelsoorten kunstmatig werden be
voordeeld ten opzichte van andere
soorten. Dit werd niet langer wense
lijk gevonden. Het leidde tot groot
protest bij het publiek, waarna de
'Uzer, meester der metalen?', is het motto van de oratie die
oud-Texelaar prof. dr. Rob Boom vrijdagmiddag houdt ter
gelegenheid van zijn ambtsaanvaarding als hoogleraar in
de faculteit Technische Natuurwetenschappen aan de Tech
nische Universiteit Delft. In deze functie is Boom werkzaam
op het vakgebied Bereiding en Raffinage van Metalen. De
plechtigheid, die wordt gehouden in de aula van de TU,
Mekelweg 5 in Delft, begint om 16.00 uur.
Het was werkelijk
één groot feest
om 9 maanden bij
m'n moeder te zijn
geweest.
Maar nu ik m'n
vader ken
ben ik heel blij dat
ik ter wereld ben
8 juni 2002
Rob en Mirjam
Daalder
Sluyscoog 41
1791 VVV Den Burg
1Vedspnu..
Geboren S juni 2002
om 04.40 uur.
Zoon en broertje van:
Annemane
•Eri
Ducf^
'De 'Xinjterstraat 125
1792 5VP Qutbeschild
0222-515126
Voor uw blijken van belangstelling en medeleven
betoond tijdens de ziekte en na het overlijden van mijn
man, onze vader, opa en ouwe opa
MAARTEN BROUWER
zeggen wij u hartelijk dank.
Een bijzonder woord van dank gaat uit naar de me
dewerkers van verpleeghuis Texel, dr. Piasmans en
dr. Van Dijk voor hun goede zorg.
M Brouwer-de Smidt
Kinderen en kleinkinderen
Texel, juni 2002.
Donkere haartjes.
Driftige gebaartjes.
Handjes, voetjes,
oogjes, oren.
Dolblij zijn wij dat onze
dochter is geboren!
Naam:
Lotte
Geboortedatum:
7 juni 2002
Tijd: 2.17 uur
Gewicht: 3760 gram
Lengte: 52,5 cm
Dochter van
Willem en Ingnd
Hemelraad
Nova Zemblastraat 38
3401 ZT IJsselstein
Tel. 030-6878203
Ik ben nieuwsgierig en
ongeduldig, maar lekker
stevig en heeeel zacht.
Ik ben geboren op 3 juni om
3 voor half 6 's ochtends,
en ik woog al 3950 gram.
Ik ben een dochter van
Nienke Bloksma
en Rudi Serlé
en het zusje van
Maartje.
Gasthuisstraat 32
1791 GL Den Burg
Tel: 0222-321 303
Zijn benoeming tot hoogleraar is
de kroon op de wetenschappelijke
carrière van Boom, die in 1946 in
Den Burg werd geboren als zoon
van Piet M. Boom en Greetje Zijm.
Na de Jozefschool bezocht hij van
1958 tot 1963 de toenmalige Rijks
HBS en ging natuur/wiskunde,
sterrenkunde en experimentele
natuurkunde studeren aan de Uni
versiteit van Amsterdam. In 1974
promoveerde hij op een proef
schrift over het legeringgedrag van
metalen. In de diverse functies (uit
eindelijk als directeur van de
researchafdeling van Hoogovens,
nu Corus) bleef hij betrokken bij dit
specialisme. Hij schreef enkele
boeken over het vakgebied en on
derhoudt een wereldwijd netwerk
met vakgenoten. Hij is één dag per
week hoogleraar in Delft, de an
dere dagen werkt hij bij Corus in
IJmuiden.
In de oratie gaat Boom in op de on
voorstelbaar grote betekenis van de
metalen in de wereld. Per jaar wordt
meer dan 900 miljoen ton metaal ge
produceerd. Meer dan 90% daarvan
is ijzer of staal, de verzamelnaam
voor ijzerlegeringen. 'Uzer is de ab
solute heerser der metalen. De ont
wikkeling in de bereiding en raffinage
van ijzer en staal in de twintigste
eeuw is adembenemend geweest,
maar dat heeft nauwelijks aandacht
gekregen van het publiek. Wat dat
betreft is staal net als lucht, het is
overal, maar je merkt het pas als het
ontbreekt. Zonder het sterke staal is
een moderne maatschappij niet meer
denkbaar, maar het imago is zwak'.
Met het vraagteken dat Boom heeft
gezet achter het motto van zijn ora
tie wil hij aangeven dat de hegemo
nie van staal wordt bedreigd door de
opkomst van lichte metalen, zoals
aluminium, magnesium en titanium
voor transport en constructie.
Rob Boom in toga tijdens een academische
plechtigheid. (EotoOxtrot ru Detfij
De staalindustrie heeft daarop de te
genaanval ingezet door nieuwe staal
soorten en verwerkingstechnieken te
ontwikkelen die een auto veel lichter
maken zonder kostenverhoging.
Maar de kostprijs van lichte metalen
is hoog. 'Vergelijking van hun berei
ding met de hoogontwikkelde
productietechnologie van ijzer en
staal levert interessant materiaal op.
Uzer kan de lichte metalen een lesje
leren in schaalgrootte, proces
beheersing, energiegebruik, produc
tiviteit en kosten'.
Boom geeft aan dat de ontwikkeling
van de staaltechnologie niet mag
stagneren. Bij het bereiden van ijzer
en aluminium worden nu nog grote
hoeveelheden koolstof gebruikt en
komt kooldioxide (C02) vrij, wat bij
draagt aan de ongewenste opwar
ming van de atmosfeer. Daarom zul
len koolstofloze technieken moeten
worden ontwikkeld voor de groot
scheepse productie van ijzer en alu
minium. Als dat niet gebeurt, zullen
magnesium en titanium (die zonder
direct gebruik van koolstof gemaakt
worden) hun kans grijpen om alumi
nium en ijzer te verdringen.
Gelijk bij de geboorte, het leven als een warme
deken over een nieuw geborene valt,
viel de warmte van het leven
afgelopen weekend over deze kersverse Abraham
Ik wil hiermede eenieder bedanken voor
zijn belangstelling en persoonlijke inzet.
Dries „Abraham" Veltkamp
