'Wordt er niet gestart,
dan zit ik te janken
25 jaar Ronde om Texel: tijd voor bezinning?
alle kanten
■TEXELSE J couRANT
Jubileumveiling
Ronde om Texel
Wat ik zeggen wou...
teehondenvirus
Natuurmonumenten
DINSDAG 11 JUNI 2002
len kwart eeuw geleden ging een groepje catamaranzeilers de uitda-
jmg aan om zo snel mogelijk rond het eiland te varen. Stromingen,
jndiepten, wind en manshoge golven vereisten kennis over de elemen-
- en en doorzettingsvermogen. De bescheiden eerste Ronde van toen
jroeide uit tot de Biggest Catrace of the World, een mediaspektakel
vaarin op het hoogtepunt zo'n duizend catamarans meevoeren. Anno
>002 is het deelnemertal gestabiliseerd op circa 700 en zijn zo'n 450
rijwilligers in touw om het evenement te doen slagen. Waar velen in
T^ouw zijn, wordt ook wel eens gemopperd. Bijvoorbeeld over de com-
nercie, die de touwtjes in handen zou hebben. 25 jaar is een mooi
roment om organisatie, zeilers, vrijwilligers en andere betrokken aan
iet woord te laten over het verleden en de toekomst van de Ronde.
ixelaar Kees Bakker, fanatiek deelnemer. In 1987 zeilde ik het eerste Rondje. Een
iitser, die met een prototype van een catamaran kwam aanzetten, vroeg of Margo en
ermee wilden varen. We waagden het erop, maar kwamen niet verder dan De
eksdorp, waar we averij kregen. Die eerste keer was héél spannend, maar niet suc-
svol Er deden toen al vele honderden boten mee, maar de organisatie was een stuk
rwoudiger. Er stond een schaftkeet op de parkeerplaats, waar je kon inschrijven, er
is een tent, overigens lang met zo groot als nu, een toiletgebouw en een prijsuitreiking
dal was het In mijn ogen waren dat de mooiste jaren, ledereen kende elkaar, het ging
gemoedelijk aan toe, er was nog ruimte voor een beetje gekkigheid en er stond niets
het spel. De commercie sprak nog niet mee. ledereen deed mee voor zichzelf, met
een catamaranfabrikant tevreden te stellen. Ik denk dat veel zeilers met weemoed
jidie tijd terug denken Nu gaat het heel anders. Voor kwajongensstreken Is geen ruimte
sr, het gaat allemaal veel serieuzer. Wie wil winnen moet over de beste sponsor en
I beste materiaal beschikken, een topzeiler zijn en alle landelijke zeilevenementen
•evaren En dan nog kan het bij een foute start verkeerd gaan Zoals bij alle grote eve
renten moeten bepaalde mensen in de watten worden gelegd, net als vertegenwoor-
isvan andere instanties. Dat vergt faciliteiten en een strakke organisatie. En dat kost
emaal veel geld, waarvoor je sponsors nodig hebt, die op hun beurt wéér eisen stel-
Itdenk niet dat er nog een weg terug is naar zoals het pakweg vijftien jaar geleden
g loen de opbouw een paar dagen tevoren begon. We deden het allemaal zelf en
dden hart voor het zeilen. Nu heb je de zeilers en de medewerkers. Er zijn vrijwilligers
niets om het zeilen geven, maar die er wel veel plezier aan beleven. Dat is hun goed
hl.We doen het allemaal voor hetzelfde doel: het Rondje. Ik denk dat de beste keuze
gemaakt, want zeg jij maar eens op welke manier het beter had gekund. Het is een
ichtig evenement, dat maar één keer per jaar wordt gehouden en het blijft spannend
eraan mee te doen. Ik krijg nu al kippenvel als ik er aan denk.'
n Hennink, ex-zeiler en organisator van het eerste uur. 'Vroeger had je geen boten
larmee je zowel op zee als op wad kon varen Catamarans hadden de combinatie van
nnig diepgang en toch zeewaardig. Toen konden we het eiland rond. We deden dat voor
teerst in 1973. Met Peter Spijker en nog een paar mensen met twee catamarans een
indje om het eiland. Die eerste keer was het in het Eierlandsche Gat behoorlijk ruig Ik
legen mijn zoon, die toen 13 jaar was' 'Als je eraf dondert, moet |e jezelf zien te red-
Bij Peter Spijker woei het roer stuk. We hebben dat nog op het strandje voorbij de
urtoren gerepareerd. We waren toen de enigen op Texel met een catamaran Dat wer-
er in de loop der jaren meer. We kregen in Oudeschild geen plek en kwamen op het
sterslag terecht, waar we op zee eerst driehoekjes zeilden, de Biercup. Op een hei
moment ontstond het idee om een Rondje Texel te doen. De vrouwen deden het
orwerk, de administratie en zo. De eerste keer verschenen er ruim tachtig boten aan
start, een aantal dat steeds verdubbelde. Het waren toen nog echte prestatietochten,
eerst aankomende was winnaar. Nu wint degenen die de beste sponsor heeft en het
:este geld. De Ronde is erg commercieel geworden, voor mij té. De zeilers sneeuwen
der bij alle handel eromheen. Maar er is geen weg terug meer. Ik weet nog dat Pali
all de Ronde sponsorde Dat deden ze heel goed. Op laatst wilden ze het evenement
ememen, maar dat wilden de clubleden niet. Het verbaast me nu nog steeds dal ze er
il mee instemden dat het een stichting werd.'
Hem Huizinga, vrijwilliger van het eerste uur: 'Als er niet gestart wordt, dan zit ik te
iken We hebben een hechte ploeg van tien man en zijn er een dikke week mee bezig,
ukte of met, bij de start zijn we allemaal op het strand. Als je al die bootjes op zee ziet,
is wel zó'n mooi gezicht Ik neem er elk jaar een week vakantie voor op. Er wordt wel
zegd dat hel rondje te commercieel wordt. Maar het Rondje kan niet zonder Cisco. Ze
mpen er een enorm budget in. Zelf ken ik die lui niet en dat hoeft ook niet ledereen bij
Ronde heeft zijn eigen taak en als zij wat vragen, dan doen wij dat gewoon. Het mooie
dit werk is dat we niks moeten Als we even willen roken of een bakkie, dan doen we
I gewoon Ze zeggen nooit: 'Je moet zus of zo', maar altijd: 'heb je even tijd?' 'Wel heb-
"we onlangs een akkefietje gehad met de organisatie. We bivakkeren al jaren in een
llgebouwde zeecontainer. Daarin deden we alles. En ineens werd gezegd dat hij niet
meer op het strand mocht, want het was geen gezicht. We werden in een hoekje van de
parkeerplaats weggedrukt Er moesten zo nodig nieuwe containers komen. Maar dat
pikten we met. Vrijwilligers zeiden van als het zo moet, dan helpen we met meer. Wat is
nu belangrijker, de uitstraling op de parkeerplaats of de vrijwilligers? Er werd over ons
beslist en dat pikten we niet. Als Pietje (Kager, red.) met zijn telekraan met meer hijst,
dan staat er gewoon niks meer Het is uitgepraat en wat ons betreft: zand erover. Nu
kunnen we tenminste weer naar onze eigen keet, waar we lekker met ons eigen ploegje
kunnen zitten. Wat moeten wij bij die lui van die veiligheidsbootjes?'
Erik van der Spek, boswachter bij Staatsbosbeheer: 'In die 25 jaar hebben de Ronde
organisatie en Staatsbosbeheer elkaar goed leren kennen en weet de organisatie prima
wat wel acceptabel is en wat niet De Ronde houdt bijvoorbeeld steeds meer toezicht op
het illegaal kamperen op het parkeerterrein. Er is een periode geweest dat het parkeer
terrein als kampeerveld werd gebruikt. Dat werd een tijdje begeleid en toen dat stopte,
ging het kamperen massaal verder, maar toen illegaal, met alle randverschijnselen.
Mensen die de duinen als toilet gebruiken, en zo. Maar dat is al lang verleden tijd. Ook de
hele verkeersregeling verloopt tegenwoordig goed, net als de afspraken op de Hors over
het ontzien van de dwergsternkolome, al is er altijd wel een of andere motorrijder of
bestuurder van een vierwieldrive die rijdt waar dat niet de bedoeling is. Maar daar is de
organisatie zelf vrij fel op. En de politie en wijzelf zitten er behoorlijk achteraan Wat blijft
is de grote belasting van het gebied rond paal 17. Maar gelet op enorme mensenmassa
die er verkeert, blijft het behoorlijk binnen de perken. In deze vorm is het acceptabel,
veel drukker moet het met worden, want dan loopt de boel vast. Een paar jaar geleden
deed zich bij de Ronde een misser voor, toen de organisatie meende een groot vuur
werk te moeten afsteken, wat voor nabijgelegen broedkolonies veel overlast veroorzaakte.
Dat soort dingen moet je niet te vaak hebben.'
'Een evenement als het Rondje beïnvloedt wel de beleving van andere gebruikers van
de natuur Voor wandelaars die op de Seetmg een tochtje maken, is door de herrie de
aardigheid er wel af. Bij het Rondje, maar ook andere evenementen die in toenemende
mate in bos en duinen worden georganiseerd, stellen wij ons voortdurend de vraag wat
de effecten zijn op de natuur en de beleving daarvan op andere recreanten. We zeggen
regelmatig ergens "nee" tegen. We kijken héél nadrukkelijk of het in ons gebied moet of
dat het ook ergens anders kan. De natuur moet niet alleen een instrument of een han
dige plek zijn om iets te doen. Het moet duidelijk iets toevoegen. Neem de Tesselfair
Natuurbeleving is daarbij een doelstelling. Bovendien wordt het gehouden op de speel
weide. Maar op het parkeerterrein bij paal 17 zouden we het niet toestaan.'
Erik Menkveld, beheerder van Natuurmonumenten. 'De Ronde trekt veel mensen aan
en dat geeft een bepaalde druk op de natuur Vogels als de velduil, waarvan er nog maar
zes paar op Texel broeden, kunnen daar bijvoorbeeld slecht tegen. Maar op zee denk ik
met dat de bootjes veel overlast veroorzaken. Als dat nu elke dag zou gebeuren, maar
het is maar één dag per jaar. Bovendien mogen ze niet door beschermd natuurgebied
Wat ik leuk vond is dat ze in het Rondeblad vorig jaar aandacht besteedden aan De
Schorren. Vroeger voeren ze daar voor een recordpoging nog vlak langs, wat verstoring
gaf Sinds we daar afspraken over hebben gemaakt varen ze er met een wijde boog
omheen. Of al die honderden catamarans bijdragen aan het imago van rust en ruimte
dat Texel wil uitdragen, betwijfel ik overigens.'
Veronica Bos, directeur van de VVV Texel. 'Als VVV dragen we voor Texel inderdaad
het imago van rust en ruimte uit, maar ook van sport. Sportieve mensen passen bij Texel.
Het Rondje hoort bij het eiland en laat een
bepaalde kant van Texel zien. De Ronde le
vert ook veel promotie. Het is bijvoorbeeld
te zien in Studio Sport. Het toont de zee. de
natuur, de spanning en de strijd tegen de
elementen Water, wind en stromingen: ty
pisch Texelse zaken die prachtig in beeld ko
men. We sponsoren met een bepaald be
drag en daarnaast in natura We versturen mailings en prijzen de Ronde aan in mailings.
Het Rondje heeft een heel specifieke sfeer, die in ieder geval veel mensen van de over
kant aantrekt en dus promotionele waarde heeft Ik dacht altijd dat het in de week van
het Rondje altijd een stuk drukker is op Texel, maar dat is nu juist weer niet het geval.
Texel zit helemaal niet vol, al denken veel mensen dat wel. Misschien is dat beeld eens
aan verandering toe.'
Mark van Rijsselberghe, heeft zich verdiept in de Planologische Kernbeslissing
(PKB) Waddenzee. 'In het concept PKB Waddenzee stond aanvankelijk dat er met mo
torboten met sneller mocht worden gevaren dan twintig kilometer per uur. Snelle
catamarans varen gemiddeld 35 tot 40 kilometer per uur, waardoor reddingboten met
zouden kunnen volgen Daardoor zou de veiligheid van het Rondje in het gedrang ko
men. Maar inspraakreacties hebben ertoe geleid dat er voor evenementen een uitzonde
ring kan worden gemaakt en er dus wel sneller mag worden gevaren. Daarvoor moet wel
een aanvraag worden ingediend. Moeilijker ligt het voor een zeilschool, die dus elke dag
ontheffing zou moeten aanvragen. Zo waren er nog wel wat andere maatregelen die grote
zeilevenementen op het Wad moeilijk zo niet onmogelijk maakten. Er werd in de PKB
gesproken over duurzaam medegebruik op het Wad, maar dat begrip was met eens ge
definieerd. Inmiddels is dat allemaal wat afgezwakt en staan er in de PKB geen belem
meringen meer voor het Rondje. Met het veranderde politieke klimaat moet je trouwens
nog maar afwachten of de definitieve versie van de PKB wel door de Tweede Kamer komt.'
Sidny van Zon, interim-voorzitter van de Ronde om Texel. 'Bij de organisatie van de
Ronde draait het om evenwicht. Commercie en sport staan bijvoorbeeld op gespannen
voet met elkaar. Een aantal zeilers heeft niet zoveel op met sponsors als Cisco. Daar
naast hebben we te maken met het milieu. Motoren over het strand, vliegtuigen en snelle
motorboten. Veel natuurmensen zouden het liefst helemaal geen Rondje willen, maar aan
vaarden het toch zoals het nu is. Met de beheerders proberen we tot overeenstemming
te komen Dan hebben we nog het programma in de tent. Ook daarover hoor je gezeur
en enthousiaste geluiden. En er zijn ook mensen die zich eraan ergeren dat bepaalde
mensen in de watten worden gelegd. Het is altijd wel een kleine minderheid die zich laat
horen, de grote massa zwijgt, wat je daar ook voor conclusies aan mag verbinden
'We proberen een topevenement te zijn en dat kost veel geld. We kunnen niet buiten de
commercie Maar we moeten wel een evenwicht zien te vinden waarin de sponsors, de
zeilers en de medewerkers zich behaaglijk voelen, al kun je het nooit iedereen naar de
zin maken. De sponsors mogen niet de dienst uitmaken en als bestuur waken we ervoor
dat zoiets gebeurt. Als bestuur van de stichting bepalen wij het beleid Maar aan de an
dere kant is het reëel dat sponsors iets terugkrijgen voor het vele geld dat ze erin steken.
Tevoren stellen we daarom vast welke uitstraling het evenement naar buiten heeft. Aan
het Rondje werken 450 vrijwilligers mee. Natuurlijk is er altijd wel wat frictie, want niets
menselijks is ons vreemd. We nemen veel beslissingen, ook wel eens waarmee som
mige medewerkers moeite hebben. Naderhand bespreken we die dan en als blijkt dat de
beslissing verkeerd was. dan stellen we die bij. De vrijwilligers moeten het gevoel heb
ben dat ze serieus worden genomen. Voor ons is iedere medewerker even belangrijk.
Juist omdat de Ronde dit jaar 25 jaar bestaat, doen we extra veel voor ze, gewoon uit
waardering.'
'Het jubileum is ook een mooi moment om de zeilers zelf te laten uitspreken wat ze ervan
vinden. Bijvoorbeeld van het programma in de tent. Laat ze maar eens aangeven wat ze
de sterke en de zwakke punten vinden. Ze krijgen daarom dit jaar allemaal een
enquêteformulier. We proberen het iedereen naar de zin te maken en doen er alles aan
om iedere betrokkene recht in de ogen te kunnen kijken.'
Martin Warnaar, houder van het Ronderecord in het Rondeblad: Die emotie, die haat
liefde verhouding hoort bij het Rondje. Net als de opspanning vooraf en de ontspanning
na afloop. Voor de vrijwilligers bestaan de grondzeeën en tuigenstroom uit andere ele
menten. Uit heethoofdige zeilers, een lastige sponsor, altijd gebrek aan tijd en weer een
tekort op de begroting. Maar de ambitie om Texel op zijn best te laten zien en te delen
met diezelfde sympathieke zeilers, sponsors en publiek overheerst. Ook dat is soms top
sport met bijbehorende emoties. En dat is ook typisch Texels. Misschien moeten wij die
typisch Texelse elementen weer eens wat versterken
Tekst: Gerard Timmerman
De Ronde om Texel viert het 25-jarig ju
bileum onder andere met een jubileum
veiling die vrijdag om 16.00 uur begint
in de feesttent Onder de hamer komen
allerlei voorwerpen die betrekking heb
ben op de Ronde om Texel. De op
brengst van de veiling komt in z'n ge
heel en goede aan de KNRM en het
Tesselhuus, het vakantiehuis voor
zwaar zieken. Verder zijn er op en rond
het strand van paal 17 de hele week
activiteiten. Donderdagavond om 20.00
uur start een feestavond met een be
kende Nederlandse artiest.
Op hel strand bij paal 17 werd maandag druk gewerkt aan de opbouw van de feesttent.
Bntvcn ijn k-icn Buutn vcrjjilwo.inkliikhe'd »an df
daadwerkelijk zeehonden aan-
i,eT stelt het ministerie een spe-
1 meldpunt in, waar mensen de
e" kunnen melden. Deskundigen
"derobben daarna op. LNV ver-
mensen om uit de buurt te blij-
van aangespoelde zeehonden
4 of levend). Het phocine dis-
Per virus kan met op de mensen
den overgedragen, maar een zee
man andere ziektekiemen bevat-
de wel van invloed kunnen zijn op
jezondheid, aldus het ministerie,
'e dieren worden, als ze nog in
de staat zijn, ingevroren voor
enschappeli|k onderzoek. Vol-
s Brugge gebeurt het invriezen op
di| Alterra. 'We hebben bij
'"tare wel een vrieskist, maar daar
""aar één zeehond in. Bovendien
zou het ook niet goed zijn om ze
dichtbij de opvang op te slaan.'
De laatste dagen zijn er geen nieuwe
meldingen geweest van dode zee
honden, zegt Brugge. De tellingen
van de dode dieren wordt bijgehou
den door het waddensecretariaat.
Volgens het ministerie is echter wel
de kans aanwezig, dat het ook in het
Nederlandse deel van de Waddenzee
uitbreekt. LNV wijst erop dat een zee
hond zo'n 150 kilometer per dag kan
zwemmen.
Als het virus toeslaat in Nederland,
betekent dat nog niet automatisch
dat er veel dieren zullen aanspoelen
op Texel. Brugge wijst erop dat dat
mede afhankelijk is van het getij en de
wind. 'De vloed is meestal wat ster
ker dan de eb. Het is dus mogelijk dat
er dieren in Duitsland aanspoelen.'
De dreiging houdt de gemoederen
inmiddels wel bezig. Vorige week
Kwamen wetenschappers uit Neder
land, Duitsland en Denemarken bij
Na vijf dagen aaneen met gasten op
het wad, waarbij we ze de visserij op
een positieve manier laten beleven,
elkaar voor overleg over de sterfte.
Voor komende woensdag staat over
leg gepland tussen betrokken ge
meenten en beide zeehonden
opvangcentra.
Het phocine distemper virus zorgt
ervoor dat het immuumsysteem van
een rob wordt aangetast. Het dier
wordt daardoor vatbaarder voor ziek
ten Een longontsteking is meestal de
doodsoorzaak. De dieren dragen het
virus op elkaar over door hoesten De
incubatietijd bedraagt tien tot veer
tien dagen. Volgens deskundigen is
er verder niks te doen tegen het vi
rus en moet het uitwoeden.
kwam ondergetekende na het door
lezen van de Texelse Courant van 5
juni met een koude douche weer tot
bezinning. Het stuk over de
kokkelvisserij is helemaal toege
schreven naar Natuurmonumenten,
het valt mij nog mee dat er geen giro
nummer bij staat! Het feit dat er vol
gens Natuurmonumenten in verbo
den gebied is gevist, berust op
onjuistheden. Waarom gaat de jour
nalist bijvoorbeeld niet in op het ge
bruik van twee verschillende
navigatiesystemen? Laat de heer
Menkveld daar eens over uitweiden.
Zo is het stukje over het omwoelen
van de grond een totaal verkeerde
voorstelling van de feiten. Het is juist
een bewezen feit dat op de plekken
waar op kokkels gevist is enorme
hoeveelheden kokkelzaad zijn geval
len. Verder is het zeer storend dat de
heer Menkveld beweert dat het de
schuld is van de vissers dat de
eidereenden sterven. Bewezen is dat
er in afgesloten gebieden enorme
hoeveelheden grote kokkels ieder
jaar weer gereserveerd worden voor
de vogels. Dat de Waddenzee veran
dert is zeker, maar één dikke bries uit
het noordwesten verandert veel meer
aan het wad dan alle vissers tezamen.
Tot slot wil ik de heer Menkveld het
volgende zeggen: het is simpel om
niet goed bewezen uitspraken te
doen als je iedere maand je loon ge
stort krijgt. Hou ook eens een klein
beetje rekening met de sociaal-eco
nomische activiteiten in de Wadden
zee. Het is namelijk heel goed moge
lijk om als natuurbeschermers en
vissers tot een juist beheer van onze
Waddenzee te komen. En ook van de
Texelse Courant verwacht de lezer
hoor- en wederhoor.
At your service!
Robert Frido Boom,
Oudeschild.
Naschrift redactie:
We hebben een aantal opmerkingen
in deze brief voorgelegd aan Erik
Menkveld. beheerder bij Natuur
monumenten. 'De heer Boom heeft
gelijk als hij zegt dat er kokkelzaad op
de omgewoelde bodem valt, maar
het probleem is dat het zich met
hecht. Bovendien gaat het met alleen
om de kokkels. In omgewoelde grond
wordt fijn en grof slib van elkaar ge
scheiden, wat ook zeer nadelig is
voor ander bodemleven, zoals zeep-
leren. Er zijn inderdaad wel kokkels in
de Waddenzee, maar vaak met van
de goede maat. Voor eidereenden
mogen ze niet te klem zijn en niet te
groot. Bovendien worden de kokkel
gevangen in die gebieden waar ook
de eidereenden zich voeden. Dus de
goede maat kokkels ontbreekt, en
bovendien liggen de kokkels met op
voor eidereenden beschikbare plek
ken. Natuurlijk hebben wind en an
dere weersomstandigheden grote in
vloed op de natuur in de Waddenzee,
maar doordat de mens ingrijpt veran
dert die natuur Het wad is een in
lange tijd geëvalueerd systeem dat
nu in korte tijd verandert. Dat kan de
natuur met bijbenen.' Over de
navigatiesystemen: 'Erzijn inderdaad
twee verschillende navigatie
systemen in gebruik. Maar dat is
geen rechtvaardiging voor het feit dat
de vissers op verboden gebied vis
sen, dus op terrein van Natuur
monumenten. Ze wisten het donders
goed. Het gebeurde al eerder in 1992
en toen hebben we van de visserij de
toezegging gekregen dat het niet
meer zou gebeuren En nu lagen er
op De Schorren ineens meerdere
schepen te vissen. Dat kan geen toe
val meer zijn.'