Watersport blijft afkerig
van turbines bij haven
m
et Huisman beklimt Aconcagua
Nooit verder gaan
an het lichaam wil'
Uitgaan of niet uitgaan?
.TEXELSE J C0URANT.
m
Molen met
gondel lijkt
leuke attractie
Van Lubek
kleurloos
tijdens EK
Van Wijk en Reijers
golfkampioen
Sjirk Brans beste
schapenscheerder
Man gewond bij
vernielen raam
Groen
Zwart
DINSDAG 9 JULI 2002
Katersportvereniging blijft zich verzetten tegen de bouw
grote windturbines vlakbij de jachthaven en de
santenhaven in Oudeschild. Een bezoek aan een
dmolenpark in Duitsland waar turbines staan van het
dat het NUON op Texel wil bouwen ter vervanging van
ier kleine verouderde molens, heeft daarin geen veran-
ng gebracht.
Voorzitter Jook Nauta van de
Watersportvereniging Texel: 'Die
turbines met een masthoogte van
66 meter maken in vergelijking met
de bestaande molens in verhou
ding niet zoveel lawaai, maar zijn
wel degelijk te horen voor de hon
derden mensen die op de boten
verblijven. We zouden een slecht
gastheer zijn als we ons daar niet
tegen zouden verzetten. Aan die
grotere turbines zal wel niet te ont
komen zijn, maar ze moeten op
grotere afstand van de haven ko
men'.
De watersportvereniging houdt mo
menteel een enquête onder haar pas
santen om aan de hand van open vra
gen te bepalen in hoeverre men
tevreden is over de diverse voorzie
ningen die de haven biedt. Op 1 juli
waren 108 ingevulde formulieren bin
nen, de oogst van het voorseizoen.
Daaruit blijkt dat het oordeel over de
faciliteiten en de service op de haven
over het algemeen gunstig tot zeer
gunstig is. Alleen de vier windturbines
zijn een bron van ergernis. Ruim 70%
van de geënquêteerden gaf aan ze
'hinderlijk' te vinden. Naast de ge
luidshinder vindt het watersport-
bestuur ook de omvang van de
windturbines bezwaarlijk in de klein
schalige omgeving van de haven. 'Als
ze komen op de door het NUON ge
wenste plaatsen zullen ze onaange
naam dominerend zijn'.
Het NUON wenst in plaats van de vier
bestaande turbines twee veel grotere
van het type E-66 met een mast
hoogte van 66 meter en een vermo
gen van 1800 kilowatt. Verder heeft
Dick Graaf het plan om in plaats van
de twee kleinere molens waarvoor hij
reeds vergunning heeft, één grote te
bouwen.
Excursie
De E-66 molen hoort tot de meest
succesvolle die worden geprodu
ceerd door Enercon, een Duitse on
derneming met 5000 medewerkers
en vestigingen in diverse landen, dat
een aanzienlijk deel van de
windturbineproductie in de wereld in
handen heeft. Molens van dit type
vormen de ruggengraat van menig
modern windmolenpark. Eén van die
parken bevindt zich in de buurt van
Aurich in Noord-Duitsland, vlakbij
een der belangrijkste turbinefabrie-
ken van Enercon. Dat gaf de ge
meente Texel de mogelijkheid om
donderdag in één dag een excursie
te organiseren naar zowel het park als
de fabriek Aan het busreisje werd
deelgenomen door mensen van het
gemeentebestuur (de wethouders
Eelman en Hin en enkele raadsleden),
Stichting Duurzaam Texel, vissers
vereniging DETV, CIV, het provinciaal
economisch stimuleringsfonds Kop
en Munt, de watersport, Grontmij,
dorpscommissie Oudeschild en le
den van de 'klankbordgroep' die be
trokken is bij de tweede fase van de
haveninrichting.
rs kijken en luisteren naar de imposante E-66 windturbines in het Duitse park
exemplaar op de voorgrond is voorzien van een gondel. (Foto's Harry de Graaf)
In Groningen voegde ingenieur Bern-
hard Fink zich bij het gezelschap. Hij
is manager van de Nederlandse ves
tiging van Enercon en fungeerde de
rest van de dag als excursieleider. In
de fabriek in Aurich onderging de
Texelse delegatie een bedrijfs
presentatie waarbij de jongste tech
nische ontwikkelingen op het gebied
van windturbines breed werden uit
gemeten.
Groter is beter
Duidelijk werd gemaakt dat (zeer)
grote turbines verre te verkiezen zijn
boven kleinere. omdat hun
elektriciteitsproductie enorm veel
hoger is bij naar verhouding minder
geluidshinder, terwijl ze een 'rustiger'
beeld opleveren, omdat de wieken
langzaam draaien. De grootste
turbine die Enercon binnenkort in
productie neemt, is de E-112, met
een mast van meer dan honderd
meter en wieken met een lengte van
52 meter, zodat het rotoroppervlak
één hectare beslaat. Het gevaarte
heeft een vermogen van 4,5 mega
watt. Nóg grotere molens zijn tech
nisch mogelijk, maar het probleem is
dat de onderdelen daarvan niet meer
over de weg kunnen worden ver
voerd. Een belangrijke ontwikkeling is
ook dat de grote moderne windmo
lens geen tandwielkast meer nodig
hebben. De as van de wieken is
rechtstreeks met de generator ver
bonden, wat gunstig is voor geluids
niveau, onderhoudskosten en rende
ment.
Het Texelse gezelschap bezocht
daarop het productiegedeelte van de
fabriek en zag daar hoe de kunststof
wiekbladen van verschillende soor
ten Enerconmolens werden vervaar
digd Ook de fabricage van de gene
ratoren kon van nabij worden beke
ken. Het wikkelen van de
magneetspoelen en het vervaardigen
van de andere onderdelen van de
enorme rotoren en statoren bleek
voor een groot deel handwerk te zijn.
De fabriek is een gewaardeerde bron
van werkgelegenheid voor Aurich en
omgeving.
Uitkijkpunt
De specifieke belangstelling van het
Texelse gezelschap voor juist de E-
66 turbine heeft te maken met het feit
dat dit type ook kan worden gecom
bineerd met een uitkijkpost. Vlak on
der de rotoras op ruim 60 meter
hoogte zit een gondel met plaats voor
tien tot vijftien mensen. Het idee leeft
om één van de nieuwe turbines in
Oudeschild uit te rusten met zo'n
gondel. Door de hoogte (twee keer
zo hoog als de toren van de NH kerk
van Den Burg) is heel Texel te over
zien, zodat het een veelbelovende
toeristische attractie kan zijn.
De molen maakt deel uit van het
windpark Holtriem, dat in 1998 werd
gebouwd en 35 turbines van het type
E-66 omvat. De meeste leden van de
Texelse delegatie maakten de ver
moeiende klim naar boven en keken
vanuit de gondel op het landschap
als vanuit een helikopter Dat vlakke,
eentonige polderlandschap met veel
jong geboomte is minder interessant
dan het gevarieerde Texel, zodat de
verkregen indruk zeker met geflat
teerd was.
Hoorbaar
Een realistische en maatgevende in
druk kreeg het gezelschap ook van
de aanblik en nog meer van het
geluidsniveau van de fraai gelijnde
turbine. Over de aanblik viel te twis
ten en dat gebeurde dan ook, maar
er was weinig twijfel over dat het ge
luid een bron van zorg kan worden.
Er stond een krachtige wind, waar
door er veel achtergrondruis was.
Onder die omstandigheid veroor
zaakt het geluid van de molen zelf de
minste hinder, omdat naar verhou
ding weinig aan het bestaande 'na
tuurlijke' lawaai wordt toegevoegd.
Toch was de turbine nog best te ho
ren, niet zozeer vlak bij, maar wel op
meer dan honderd meter afstand. Bij
wat minder wind kan dat alleen maar
erger zijn, was de conclusie van
vooral de watersportbestuurders, die
dan ook vinden dat het met verant
woord is dit toe te laten op korte af
stand van 700 slapende mensen die
prijs stellen op rust. Zoals gemeld
heeft men met de bestaande vier
molens al het nodige te stellen Zelfs
is ooit de afspraak gemaakt dat één
of twee van de meest nabije molens
onder bepaalde omstandigheden 's
avonds moeten worden stilgezet.
Door verandering van het juridisch
regiem is het naleven van die af
spraak een probleem. Nauta betreurt
dat maar voelt weinig voor harde ac
tie tegen het NUON. 'Het is heel be
langrijk om bij de discussie over de
inrichting van de haven de sfeer goed
te houden. We moeten er door over
leg zien uit te komen'.
Discussie op hoog niveau. De meeste leden
meter hoogte de omgeving in vogelvlucht te
van de delegatie maakten gebruik van de gelegenheid om vanuit de gondel op ruim 60
bekijken. Unks Ir R. Fmk van Enercon.
raman (links) en enkele andere leden van klimploeg Terschelling rusten even tijdens de beklimming van de Kilimanjaro.
(Foto Are hiel klimptoea)
ervan ons de top zouden ha-
5 dat al prachtig.' Piet Huis-
uit Den Burg maakt deel uit
en 12-koppig klimteam van
helling, dat van 12 januari tot
'mari volgend jaar in het
sgebergte de Aconcagua
'eklimmen. Deze berg is met
'962 meter de hoogste van
Amerika. Ook de geboren
aar Laurens Conijn is lid van
nploeg.
'ongeveer vijf jaar geleden be-
^met klimmen', vertelt Huis-
Inwoonde toen op Terschelling
Wimploeg zocht versterking. Ik
^n van de vier mensen die
het team kwamen. Ik ben
>'e' gaan trainen met de groep
hebben vervolgens enkele
'n Oostenrijk beklommen. In
tyn moest ik wel wennen aan
^die in Oostenrijk en Zwitser-
W normaal zijn. Ik was gewend
"öt grootste duin van Ter-
- van 150 meter hoog.'
n9egeven moment leefde bin-
Nimploeg het idee dat er een
Pjoject moest worden opgezet.
r,an: 'We wilden iets doen wat je
^gesproken maar één keer in
^meemaakt. Dat werd dus de
f'r.g van de Kilimanjaro, vorig
'8 wilden de top op 5895 me
ter bereiken. Toen we in Afrika waren
moesten we eerst acclimatiseren. We
hebben als training de naastgelegen
Mount Meru, van 3500 meter, be
klommen. Wat heel opvallend was
toen we daar aankwamen, was dat er
allemaal dragers achter een muurtje
stonden te wachten. Die mensen
worden ingehuurd om de bepakking
van bergbeklimmers te dragen. Ze
staan soms dagen in de rij om een
klus te krijgen. De lokale bevolking is
erg arm. het zijn hun belangrijkste
inkomsten. Maar als wij op de berg
stonden te hijgen, liepen zij gewoon
te zingen. Sommigen komen twee
keer per maand op de top.'
De beklimming van de Kilimanjaro
was zwaar maar succesvol. 'Om de
Kilimanjaro te beklimmen moet je in
een spiraal naar boven lopen. Eerst
loop je op de steppe, dan tropisch,
dan sneeuw. Je draait als het ware
om de berg heen. Op de berg heb je
op een gegeven moment vijftig pro
cent minder zuurstof Een goede
conditie is vereist. Je vraagt steeds
meer van je lichaam, terwijl je steeds
minder kunt. Je teert op je reserves
en wordt steeds zwakker, terwijl je
nog hoger wil. Als je gaat dalen be
gint je hart ook sneller te kloppen,
zelfs als je stilstaat. Uiteindelijk heeft
iedereen de top bereikt. Op een ge
geven moment viel da klimploeg in
tweeën. Ik zat in de voorste groep.
Toen wij aankwamen was het nog
donker, dus we hebben alleen wat
foto's met een flits kunnen maken. De
tweede groep kwam een half uur la
ter. Die konden genieten van het uit
zicht, veel foto's maken en zelfs even
filmen.'
Inmiddels is Huisman volop in trai
ning voor de volgende uitdaging. De
Aconcagua is net als de Kilimanjaro
één van de zogenoemde Seven
Summits. Dit is de verzamelnaam
voor de zeven bergen die op hun
werelddeel de grootste zijn. Deze
komende beklimming wordt zwaar
der dan die in Afrika, verwacht Huis
man. 'De Aconcagua is sowieso ho
ger, de gevoelstemperatuur is bijna
vijftig graden onder nul. Net als bij de
Kilimanjaro zullen we op een gegeven
moment tot boven de knieën in de
sneeuw staan. Het grootste verschil
is dat we deze keer zonder dragers
gaan. We zullen dus alle bepakking
zelf moeten sjouwen. Ik train nu ook
vier of vijf keer per week. Hardlopen,
fietsen en krachttraining. Binnenkort
gaan we met de hele klimploeg een
keer op Texel mountainbiken. Daarna
ga ik in november naar Zwitserland
om klimervaring op ijs op te doen.'
Door de koude heeft het team
warme, beschermende kleding no
dig. Deze kleding wordt deels
gesponsord door Mantje Sport, waar
Huisman bedrijfsleider is. Als tegen
prestatie zal op de kleding het logo
van Mantje worden genaaid en wordt
een half uur durende videoregistratie
van de klim op de Kilimanjaro in de
zaak vertoond.
Huisman wil voortdurend zijn grenzen
verleggen. 'Het is zo'n unieke erva
ring dat we het nóg eens wilden
doen. De tweede keer moet het na
tuurlijk wel moeilijker worden. Vier
mensen op de top zou al genoeg zijn,
al proberen we allemaal het einde te
bereiken. Het helpt als je een gezel
lige ploeg hebt. ledereen heeft res
pect voor elkaar, zeker na de beklim
ming van de Kilimanjaro. Je weet
namelijk zelf hoe diep je moest gaan
om er te komen. Ik zal zelf nooit ver
der gaan dan mijn lichaam wil. Een
duidelijker signaal kun je niet krijgen.
Medicijnen tegen bijvoorbeeld
hoogteziekte gebruik ik met, dan ga
ik liever afdalen.'
Om enige ervaring in de klimploeg te
betrekken is één van de beste Neder
landse klimgidsen ingehuurd. Robert
Steenmeyer gebruikt op zijn beurt de
klimtocht in Zuid-Amerika als voorbe
reiding op zijn soloklim naar de top
van de Mount Everest, de hoogste
berg ter wereld.
De voorbereidingen op de beklim
ming van de Aconcagua van klim
ploeg Terschelling zijn op de voet te
volgen via www.klimploeg-
terschellmg.nl
'Eens in de zoveel tijd heb je een
slechte wedstrijd. Het is alleen
jammer dat die juist zaterdag was',
vertelt een teleurgestelde Ingrid
van Lubek. Tijdens het Europees
kampioenschap in Hongarije ein
digde de triatlete vlak achter de
middenmoot.
Onder grote publieke belangstelling
kende Van Lubek een goede start in
Gyor. In een veld van 55
deelneemsters was het lastig lopen
op de met kinderkopjes geplaveide
straten. Na twee ronden in de
Hongaarse stad, waar het rond de
dertig graden was, lag Van Lubek
snel in het water. Daar kreeg de
Texelse een paar ongelukkige trap
pen van concurrentes, waardoor ze
in de tweede groep startte met fiet
sen. De kopgroep kon door slechte
samenwerking van de concurrentie
haar voorsprong echter vergoten. In
een uitzichtloze positie begon Van
Lubek aan het loopgedeelte. Tijdens
het hardlopen kreeg de triatlete last
van haar maag, waardoor de adem
haling werd bemoeilijkt Van Lubek:
'Ik vroeg me af of het erger is om uit
te stappen of om slecht te finishen.
Ik koos voor het laatste en denk dat
ik rond de dertigste plaats ben geëin
digd. Dat is jammer, want het optre
den in Holten, vorige week, bood
perspectief voor het EK. Helaas
kwam het er met uit.'
Nadat Jan van Wijk vorige week al
jeugdkampioen van Texel werd, wist
hij deze week beslag te leggen op het
clubkampioenschap strokeplay van
de Texelse golfclub. Aan dit kam
pioenschap werd door 39 leden deel
genomen. Er werd geen handicap
berekend. Winnaar werd degene die
het minst aantal slagen nodig had om
de achttien holes te spelen. Jan van
Wijk eindigde met 73 slagen als eer
ste, net voor Jaap Duin (76). Derde
werd Vernon Hughes (83). Bij de da
mes wist Gerdi Reijers haar titel te
prolongeren met 88 slagen. Tweede
werd Maria Buschens (91), derde
Margreet de Graaff (99).
Spelers met een handicap boven
26,5 speelden nog om de maand-
beker. Hierbij werd de handicap wel
verrekend. Bij de heren eindigde
Joop Kohnhorst voor Piet Brouwer en
Martin Vlastra. Bij de dames werd
Margriet Peetoom eerste, gevolgd
door Cocky Kohnhorst en Janny
Vlastra. Longest dnves werden gesla
gen door Jan van Wijk en Els Postma,
nearys waren er voor Jan van Wijk en
Margnet Peetoom
Tevens vond zondag de pnjsuitreiking
van de wintercompetitie plaats. De
finale werd gespeeld tussen Hans de
Beer en Gerdi Rei|ers. Reijers ein
digde als eerste en won de wissel
trofee. Derde werd Jo Oosterveer.
Het Texels kampioenschap schapen
scheren, volgens traditie gehouden
tijdens de eerste Hoornder Donder
dag, is gewonnen door Sjirk Brans
Juryleden Piet Bakker (van De Wad
del) en Han Bakker (Scholleboe) von
den dat hij alle facetten het beste
beheerste: van de behandeling van
het schaap tot het oprollen van de
wol. Barend Albers veroverde de
tweede prijs. Harry Bakker kwam
volgens de jury de derde prijs toe.
Titelverdediger Willem Kieft viel bui
ten de prijzen. In totaal deden zes
scheerders mee.
Het Texels kampioenschap schapen
melken trok acht deelnemers. Een
toerist uit Friesland gaf zich ter plekke
op en won tot ieders verbazing de
kampioensbeker. De tweede en
derde prijs gingen naar Mar. van
Maldegem en Siem Plaatsman Hun
verrichtingen werden beoordeeld
door juryleden Henk Tjepkema en
Dirk Roeper (De Fenne), die het met
gemakkelijk hadden op deze - toch
nog droge - avond. De schapen wa
ren beschikbaar gesteld door Frans
Bakker, die de beesten voor de ge
legenheid in de wol had gelaten en
waarvan de lammeren onlangs waren
'gespeend'.
Een 23-jarige inwoner van De Koog
heeft zichzelf verwond toen hij iade
nacht van zaterdag op zondag een
raam vernielde vaaeen gebouw in de
Dorpsstraat. Hij moest worden be
handeld in de Medische Post, waar
tientallen hechtingen in een arm en
een hand werden aangebracht Na de
behandeling maakte de politie pro-
ces-verbaal op
Redactioneel commentaar
Na het onverwachte bezoek van de Drank- en Horeca Inspectie op
vrijdagavond zit de schrik er bij de natte horeca goed in. Waar jeugdige
Texelaars en toeristen van beneden de zestien jaar tot die tijd nog wel
kom waren in veel zaken, komen ze er na enkele stevige bekeuringen
met meer in. De portiers staan op scherp, jeugdigen waarvan ook maar
enigszins wordt betwijfeld of ze al zestien zijn komen er zonder het to
nen van een identiteitskaart met meer in. Andere cafébazen gaan een
stapje verder en merken 18-jarigen met een kruis, zodat ze sterke drank
mogen drinken.
Het zijn impopulaire maatregelen die we op het tolerante Texel niet ge
wend zijn. De cafébazen hebben weinig keus. Zij worden immers ver
antwoordelijk gehouden voor wat er in hun zaak gebeurt. Als er overtre
dingen worden geconstateerd, draaien zij op voorde bekeuring. De vraag
is of het lukt de problemen buiten de deur te houden. Bij de jeugd bene
den de zestien zal dat nog wel gaan, maar bij de groep van zestien en
zeventien aan wie alleen maar zwak alcoholische dranken mogen wor
den geschonken, ligt het een stuk moeilijker. Een jongen die wél acht
tien is, kan bijvoorbeeld twee glazen Juttertje bestellen en éen glas aan
zijn 17-jarige vriendin geven. En dan is er nog het vage onderscheid
tussen wat nu wel en geen sterke drank is De bekende Breezers met,
maar andere mixjes wel. Het maakt het werk voor de kasteleins en obers
er niet eenvoudiger op.
Natuurlijk is het terecht dat er op wordt toegezien dat al te jonge jeugd
zich niet te buiten gaat aan alcoholgebruik en dat er iets tegen wordt
gedaan. Het gemak waarmee door jongeren grote hoeveelheden alco
hol naar binnen wordt gewerkt baart grote zorgen. Evenals het gegeven
dat er in de Texelse discotheken tot in de kleine uurtjes kinderen van
twaalf, dertien jaar rondhangen. Onlangs verweet horecavoorzitter Jook
Nauta ouders dat ze uitgaansbedrijven als nachtcrèche gebruiken, met
alle nadelige gevolgen van dien. Niet alleen vakantiegangers, ook Texelse
ouders nemen graag een avondje 'vrijaf' en zien er met tegenop hun
kroost met een flinke hand zakgeld in het nachtleven los te laten. Het is
goed dat dit soort excessen een halt wordt toegeroepen,
Met het rigoureuze beleid om iedereen beneden de zestien jaar te we
ren schiet het nu de andere kant uit. Deze doorgaans niet al te welge
stelde groep mag dan per persoon wel niet het meeste verteren, met
elkaar kunnen ze nog voor een leuke omzet zorgen. Bovendien zorgen
ze voor reuring en dat heeft weer een wervend effect op andere, oudere
stappers. Niet voor niets wordt de jeugd met velen tegelijk met bussen
opgehaald uit de vakantieparken en vanaf de haven van Oudeschild. Het
weigeren van deze groep is begrijpelijk, maar de horecaondernemers
treffen zichzelf ermee in de portemonnee. Tijdens het hoogseizoen, met
een overmaat aan stappers, merken ze daar wellicht met zoveel van, in
het voor- en naseizoen bezorgt de jeugd de exploitanten een leuk 'staand
zeiltje'.
Groot is de pijn voor de jongeren van zeg maar veertien en vijftien jaar.
In de discotheek waar ze tot vorige week nog welkom waren, komen ze
ineens aan de vaste deur. De schrik zit er in, geen ondernemer die ze wil
hebben. De gevolgen waren zaterdag al merkbaar. Grote groepen jon
geren die niet naar binnen mochten en ontevreden de straat
afschuimden. De vraag is waar deze groep nu z'n heil gaat zoeken. Ten
zij er spontane een mentaliteitsverandering optreedt, zullen ze wel niet
thuisblijven. Oudeschild vreest nu al grote overlast door rondhangende
jeugd van de bruine vloot, die anders in Question Plaza of elders vertier
zocht. Dan is zo'n nachtcrèche toch maar wat makkelijk. Uitgaan of met,
een bijkomend probleem waar Texel niet omheen lijkt te kunnen.
