Boksende kluizenaars
Dp het Texelse strand
:xplosieve groei heremietkreeftjes
1-1-2
admeesters komen in actie
oor onwel geworden zeiler
F amilieberichten
1 EXELSE j COURANT
De Zalm weg voor
groot onderhoud
Snelle Roelands
troeft Lohse af
Kgricdiensten
Medische zorg
TC VCI CC O VRIJDAG 2 AUGUSTUS 2002
it|ebaders die hun ogen de kost geven kunnen deze zomer
bijzonder beleven. In het ondiepe water langs het hele
glse strand komt de kleine heremietkreeft in ongekend grote
tallen voor. Er zijn zelfs plekken waar je er een paar hon-
j per vierkante meter kunt vinden. Biologen hebben nog
n sluitende verklaring voor deze explosie.
terne heremietkreeft (Diogenes pugilator) getekend doorJohan Reydon. Ware grootte
centimeter. Afgebeeld m het slakkenhuisje van de Glanzende tepelhoorn. Diogenes
en Griekse weesgeer en kluizenaar (heremiet) die naakt in een ton woonde
lleine heremietkreeft die luistert
de wetenschappelijk naam
enes pugilator, hoort hier eigen-
et thuis. althans niet voor lange
Tet diertje komt echter algemeen
langs de kusten van Afrika en
Middellandse zeegebied en de
van Biskaje met als uiterste
dgrens het Kanaal Incidenteel
en ze in onze zeeen terecht. Zo
Jen ze hier gesignaleerd in 1936,
renen toen en werden in 1950
euw waargenomen. In 1992
de kleine heremietkreeft weer
taar bleek in 1997 te zijn verdwe-
«aarschijnlijk als gevolg van de
ge winter 1996-1997. Telkens
ser waren ging het om zeer
■aantallen waarnaar echt ge-
moet worden. Nu zijn het er
enen. een ongekende explosie.
Verschillen
de gewone, veel grotere
mietkreeft die in de Noordzee
neen voorkomt, heeft de kleine
miet een week achterlijf dat hij
bermt door het in een verlaten
lp te stoppen. Bij de grote here
zijn dat wulken of andere grote
hoornslakken, de kleine die met gro
ter wordt dan enkele centimeters
heeft genoeg aan een alikruik. Som
mige badgasten denken dat de nu
waargenomen kreeftjes jonge exem
plaren zijn van de gewone heremiet,
maar dat is dus een misvatting. Het
verschil is duidelijk. De kleine here
miet is niet rood maar wit tot licht
blauw en heeft een grote linkerschaar
naast een veel kleinere rechter. Bij de
gewone heremiet is het andersom.
Ook het gedrag is anders. Een ge
wone heremiet kruipt letterlijk in zijn
schulp als hij wordt opgepakt en
komt pas weer half naar buiten als de
kust veilig is. De kleine komt direct
naar buiten, zwaait met zijn poten en
scharen en maakt zelfs een agres
sieve indruk. Het pugilator in zijn
wetenschappelijk naam betekent dan
ook bokser.
Paring ondergronds
In ondiepe zwinnetjes kun je dezer
dagen de boksertjes massaal zien
rondscharrelen. Vaak zijn mannetje
en vrouwtje aan elkaar geklampt,
waarbij het mannetje met zijn kleine
schaar de rand van de schelp van het
vrouwtje vasthoudt. NIOZ-bioloog Dr.
Piet de Wolf legt uit dat dit onderdeel
is van het paringsritueel. Het paren,
buik aan buik, is alleen mogelijk tij
dens en direct na het vervellen Als de
dieren daarvoor hun schelp verlaten
zijn ze een makkelijk prooi voor an
dere dieren, zodat ze daarvoor in het
zand duiken. Goed is te zien dat veel
vrouwtjes een bundeltje eieren aan
hun poten vasthouden als ze worden
opgepakt en geheel of gedeeltelijk uit
hun schelp komen. Uit de eieren ko
men larven die voorlopig vrij in het
water zweven en deel uitmaken van
het dierlijk plankton. Kleine heremiet
kreeften worden niet ouder dan an
derhalfjaar. Dr De Wolf veronderstelt
dat de kreeftjes die nu op het strand
zijn te zien, als larven hierheen zijn
getransporteerd vanuit het Kanaal,
zoals dat bij vorige invasies ook is
gebeurd.
Raadsel
Voor de enorme aantallen heeft hij
geen verklaring. De temperatuur van
het zeewater kan er mets mee te
maken hebben want die was in vorige
zomers even hoog Ook over een lan
gere termijn gezien is er met de tem
peratuur van de Noordzee niets bij
zonders aan de hand. Uit de dage
lijkse metingen die sinds 1860
worden gedaan blijkt dat het jaar
gemiddelde na dat jaar een graad
zakte, vervolgens kwam er weer een
graad bij. Op dit moment is de
Noordzee precies zo warm als in
1860. Voor zover er sprake is van
opwarming van de atmosfeer als ge
volg van de toename van C02 is dat
in elk geval niet af te leiden uit de tem
peratuur van het Noordzeewater
De kleine heremietkreeft is in elk ge
val gevoelig voor kou. Het is dus
waarschijnlijk dat hij bij het naderen
van de winter weer verdwijnt. Er zijn
overigens meer dieren uit zuidelijke
zeeën die af en toe 'proberen' of ze
het in onze streken kunnen uithouden
en daar dus tijdelijk worden gezien
Een voorbeeld is het breedpootkrabje
dat momenteel vrij algemeen voor
komt, maar tegen de winter weer zal
verdwijnen. Ook de velella (een soort
kwal van 5-10 centimeter die in het
water drijft en van een 'zeil' is voor
zien) is afkomstig van de andere kant
van het Kanaal
De Meerval vervangt de komende week reddingboot De Zalm die voor groot onderhoud naar IJmuiden is.
Reddingsboot De Zalm is dinsdag
naar IJmuiden gebracht voor groot
onderhoud. De Meerval is de ko
mende vier weken de vervanger
van de vaste boot van het KNRM-
station in De Koog.
In IJmuiden wordt De Zalm voorzien
van nieuwe elektrische bedrading, ze
krijgt een nieuw kompas en er komt
een nieuwe Yamaha Endura motor
achter te hangen De vervangende
Meerval lijkt sterk op De Zalm, maar
is net een ander type. De Meerval is
een zogeheten Float 500 en De Zalm
is een Avon-type. Het vervangende
schip is 5,1 meter lang, 2 meter breed
en ze heeft een diepgang van dertig
centimeter. De snelheid is ongeveer
25 knopen (46 kilometer per uur) en
er hangt een 60 pk buitenboord mo
tor achter (eenzelfde als op De Zalm).
Er kan tachtig liter benzine meegeno
men worden. Het schip biedt plaats
aan drie redders en vijf geredden.
Ook het onderstel van De Zalm is
naar de overkant voor een opknap
beurt.
Het team van De Koog kon dinsdag
avond meteen uitvaren met de ver
vangende reddingsboot, toen het
noodweer losbarste. Volgens Jan
Agter vaart De Meerval iets anders
dan De Zalm. 'Het is even wennen
De Zalm heeft een mooie v-vorm.
Deze is wat platter aan de onderkant,
waardoor hij wat harder op het water
kan klappen.'
(Foto Jeroen van Rottum)
Beide teams van de KNRM varen nu
met een vervangende boot. Het sta
tion in De Cocksdorp beschikte al
enige tijd over de'Jacoba Elisabeth,
omdat de Beursplein 5 eveneens weg
is voor groot onderhoud.
Deelnemers aan de Krimstrand-
loop die woensdagavond werd ge
houden troffen prima loopweer.
Alleen op het strand moesten ze
zoeken naar geschikt zand om
over te lopen.
Bij de acht kilometer werd fel gestre
den om de overwinning. Na vier kilo
meter liep Lutz Lohse iets vóór Ruud
Roelands. De laatste kreeg van zijn
vader nog een flesje water aange
reikt. Wellicht hielp dat, want
Roelands eindigde als eerste in een
snelle tijd van 27.54 min. Lohse liet
28.42 noteren Jan Zijm liet weer eens
zien dat hij een goede loper is. Hij
finishte als derde en eerste veteraan
in 31.47. De vier kilometer werd een
prooi voor Jaap Witte, die drie tellen
onder de 15 minuten bleef. De 14-ja-
rige Maurice Mülder uit Bonn werd
tweede in 16.49. Thomas Richter
vestigt zijn naam in de Texelse
hardloopwereld. Hij eindigde als
derde in 17.4 sec. Snelste vrouw
werd Rose Goslinga. Volop in training
voor de marathon van New York liet
zij de wijzers op 20.1 min staan. Voor
de jeugd over 1200 meter was het
een zware strijd. Op het eind moest
er nog even strandopwaarts een hel
ling genomen worden. Justin Een
hoorn uit Enschede deed dit het
beste en eindigde in 5.14, één tel voor
Sten Stem uit Drachten
DAAR RED JE
LEVENS MEE
Zondag 4 augustus 2002
HERVORMDE GEMEENTEN:
Den Burg: 9.30 u. ds. P A. den
Braanker.
Den Hoorn: 9.20 u. ds. J.
Vlasblom, voorzang
SOW-GEMEENTE TEXEL:
Oosterend: 9.30 u dhr E de
Fouw uit Rotterdam; 19.00 u. dhr
E de Fouw uit Rotterdam.
De Cocksdorp: 11.00 u dhr M D.
Kuiper; 19.30 u zangdient mmv
kopergroep Excelsior, orgel dhr.
Rijnders.
Oudeschild: 11.00 u. ds. F van
Helden.
INTERKERKELIJK:
9.30 u. Interkerkelijke dienst in NH-
kerk De Koog; voorganger ds. F.
bnu opletten en alert zijn. Dat
it devies voor de badmeesters
is de bewaakte stranddelen.
erochtend was het voor de
eeesters van paal 15 even
i Een cursist van zeilschool
terslag werd onwel aan boord
een catamaran.
zijn ze Meteen nadat de instruc-
van zeilschool Westerslag om
heeft gevraagd, wisselen de
neesters van paal 15 de dage-
ochtendkoffie bij strandtent-
ir Jurr Schuiringa in voor hulp
de zeiler. Op hol gaan ze naar de
die de instructeur kort daarvoor
et strand heeft gelegd. Het is
'oefening, er ligt een slachtoffer.
Heester Sjors de Ruyter trekt een
't|e naar badmeesterspost
Mower om een brancard te ha-
Badmeester Djurre van Bruchem
hem na een ambulance te
schuwen. Schuiringa verleent
te hulp. De man, die bij bewust-
■s. klaagt over tintelingen en hij
het benauwd.
tater dragen de badmeesters de
op de brancard naar de kiosk
"over Westerslag. Met slaapzak-
wordt hij warm gehouden, terwijl
oiringa met hem blijft praten en
in de gaten houdt Als de regen
fet, wordt de man in de kiosk
sgd
waar het gearriveerde
Mancepersoneel zijn ademhaling
hartslag onderzoekt. Vermoed
fldat hij last heeft gekregen van
^ventilatie Van de zeilschool is
^dels iemand op pad om droge
ren voor hem te halen. Het
fc,Jlancepersoneel besluit de man
!fte brengen naar de Medische
■'•nDe Koog Met behulp van de
festers wordt hij naar de zie-
'"agen vervoerd. De man komt
1 'nmiddels al weer wat kwieker
:fdan zo'n twintig minuten daar-
ir °P het strand Als hij weg is,
Jknde slaapzakken en brancard
weer opgeruimd. De Ruyter
Van Bruchem gaan nog even te-
r,aarde strandtent, de andere drie
^esters zoeken de wachtpost
Het voorval voltrekt zich kort nadat
Van Bruchem. tweedejaars student,
wat theoretische tekst en uitleg heeft
gegeven. Altijd alert zijn en er altijd
rekening mee houden dat er zomaar
iets kan gebeuren, is het devies. Van
Bruchem is één van de twintig
Utrechtse studenten die sinds 23 juni
als badmeester op het eiland vertoe
ven. Ze bewaken de stranden bij paal
9,12,15 en 17 De overige bewaakte
stranddelen zijn voor de Texels
Reddingbrigade
Van negen uur 's morgens tot zes uur
's avonds zitten de badmeesters op
hun post. Bij paal 15 houdt een per
soon vanaf de Westertower continu
de zee in de gaten, twee anderen zijn
aanwezig op het strand om toezicht
te houden en in te grijpen als het no
dig is. Een reddingvlet en twee klos
sen (reddingboei met tweehonderd
meter koord op een katrol) staan tot
hun beschikking. Het team bij paal 17
heeft ook nog een tweede, zelf aan
geschaft, reddingboot ter beschik
king.
De eerste drie weken, voor het begin
van het seizoen, hebben ze vooral
veel geoefend op de praktijk, vertelt
Van Bruchem. Regelmatig ging hij of
een andere badmeester te water om
zich door een ander te laten redden.
Vooraankondigingen werden met
gedaan. De bewakers op hun post
moesten er volgens hem rekening
mee houden dat er elk moment ie
mand in het water om hulp zou kun
nen gaan zwaaien. 'Alleen bij een
oefening met de boot hebben we het
van tevoren laten weten, omdat dat
allemaal nieuw was.' Ook tijdens het
seizoen wordt dagelijks nog geoe
fend. De badmeesters trainen zich
zelf in het 'lezen van de golven' om
inschattingen van het water te ma
ken.
Andere ervaringen met reddingen
hebben de badmeesters van paal 15
inmiddels ook opgedaan 'Zondag
waren er drie kinderen op een body
board die niet meer bij de pier kon
den wegkomen', vertelt Van
Bruchem. Over de pier gingen de
badmeesters naar de kinderen om ze
met een lijnreddmg uit het water te
halen De badmeesters van paal 17
haalden vorige week twee surfers uit
het water die in de problemen waren
geraakt Voorafgaand op het seizoen
worden ze getest op fysieke en men
tale weerbaarheid, ze krijgen EHBO-
lessen en ze krijgen trainingen in het
zwembad van een oud-badmeester.
Tijdens het verblijf op Texel brengen
de tweedejaars kennis over op de
eerstejaars die voor het eerst mee
gaan. De badmeesters blijven tot
begin september.
van Helden uit Oosterend; orgel
Hans de Goede. Marius Trap
(zang).
DEUTSCHE EV. GOTTES-
DIENST:
11.00 u. NH-kerk De Koog.
GEREFORMEERDE KERKEN:
Den Burg: 10.00 ds. F.J. Daane uit
Gent.
GEREFORMEERDE GEMEENTE:
in gebouw NH-kerk Oosterend:
11.15 en 16.30 u. leesdienst.
GEREFORMEERDE KERK
(Vrijgemaakt):
in de Doopsgezinde kerk te Den
Burg: 11.30 en 17.15 u. ds. P
Niemeijer.
DOOPSGEZINDE GEMEENTE:
Kogerstraat, Den Burg: 10.00 u
dhr. A. Jesse.
BAPTISTENGEMEENTE:
Julianastraat, Den Burg: 10 00 u.
ev N. Groot (New Tribes Mission)
uit Leerbroek.
ROOMS-KATHOLIEKE KERK:
Den Burg: zat. 19.30 u. hemekoor.
uitz. via De Lichtboei; zon. 10.45 u.
dameskoor.
Oosterend: zon. 9.30 u.
De Cocksdorp: vnj. 19.30 u.
rozenkransgebed.
Gollards: zat. 16.00 u.
DEUTSCHE H. MESSE:
De Koog: zon. 11.00 u.; woe
19.30 u.; vrij. 19.30 u. De
Cocksdorp: zat. 19.30 u.
JEHOVAH'S GETUIGEN:
Noordwester 3, Den Burg: Open
bare lezing, 10.30 u.. De opstan
ding - Een overwinning op de
dood; Wachttorenstudie, 11.20
u.: Leer en onderwijs de christelijke
moraal.
Artsen:
Medische Post: Nikadel 17. De
Koog, tel. 327270 Speciaal voor
toeristen; consult na telefonische
afspraak Toeristen op het noorde
lijk deel van Texel kunnen zich op
afspraak melden bij de praktijk van
R. van den Bent en F. Haasdijk,
Kikkertstraat 12, De Cocksdorp, tel.
316234.
Tandartsen: Voor spoedeisende
tandheelkundige hulp is via één van
de volgende telefoonnummers infor
matie te krijgen over het pijn-
spreekuur op zaterdagen, zon- en
feestdagen Tevens wordt het onge
vallennummer vermeld 313086;
314727; 314669; 312270 of 322008.
Verloskundigenpraktijk: T.M. Nie-
hoff en L.W. Aten, De Ruyterstraat
86, Oudeschild. Dag en nacht be
reikbaar via tel. 313090 of 06-
51404872.
GEZONDHEIDSZORG:
Thuiszorg: Thuiszorg Kop van
Noord-Holland. Voor alle hulp, zorg
en informatie: op werkdagen, 's
avonds en tijdens het weekeinde:
Centraal Meldpunt 0223-650222
- Voor alle zorg, huishoudelijke en
verzorgende hulp: Schoonoord
singel 44, Den Burg. tel. 321461.
Spreekuur elke werkdag van 9.00-
10.00 u.
- Jeugdgezondheidszorg: Schoon
oordsingel 44, Den Burg. tel.
313241. Spreekuur elke werkdag
van 8.30-9 30 u.
- Uitleenmagazijn/servicepunt:
Schoonoordsingel 44. Den Burg, tel.
314887 Geopend elke werkdag tus
sen 13.00-14.00 u.
- Diëtiste: voor afspraken elke werk
dag van 8.30-17.00 uur, tel. 0223-
650222.
Kraamhulp: Voor directe kraam
hulp op Texel en na poliklinische
bevalling: Kraamcentrum Noordhol
lands Noorden Den Helder, tel.
0223-540088 (24 uur bereikbaar),
Indicatie: Indicatie voor thuiszorg
en voor opname in verpleeg- en
verzorgingshuis: Stichting RIO Texel
Wieringen. Opvragen via tel. (0223)
671552. Opname geschiedt op ad
vies van huisarts of specialist.
OVERIGE HULPVERLENING:
Brand/Ambulance: Bij brand en
voor spoedeisend ambulancever
voer bellen 1-1-2 Of bel de Meld
kamer Noordholland-noord: 072-
5644444.
Politie: Keesomlaan 4a, Den Burg.
Het bureau is dagelijks open van
9.00 tot 17.00 u. Telefoon 0900-
8844 In spoedeisende gevallen: 1-
1-2
Gevonden munitie: Bel de politie,
tel. 0900-8844.
Dierenartsenpraktijk: Keesom
laan 11, Den Burg, tel. 312527.
Verslavingsproblemen: Voor hulp
bij problemen met alcohol, drugs of
andere verslavingen: bel tijdens kan
tooruren 319413 (De Nieuwe Skuul).
Toeristenpastoraat Bram
Guiljam, tel. 318581, 327970.
Stichting Welzijn Ouderen Texel:
Warme maaltijd voorziening,
alarmering, klusjesdienst, huishou
delijke dienst, versteldienst. Spreek
uur van 9.00 tot 10.00 u en van
14.00 tot 16.00 u-, De Buureton,
Molenstraat 2, Den Burg. Tel.
312696.
Kustwacht: Voor meldingen van
schepen en zwemmers in nood: tel.
316270.
Chemicaliën op het strand: Bel
de brandweer, 072- 5644444.
Apotheek: Weverstraat 95, Den
Burg; tel. 312112. Maandag t/m vrij
dag 8.00-18.30 u., zaterdag 10.00-
13.00 en 15.00-17.00 u.; zondag
11.00-12.00 en 16.00-17.00 u. Bui
ten die tijden alleen voor spoedei
sende gevallen.
Huiselijk geweld: Crisisopvang
huiselijk geweld, tel. 08-71901775.
Jongeren Informatie Punt voor
vragen en advies over wonen, wer
ken, studie, recht, relaties, seksua
liteit, verslavingen en vrije tijd.
Openingstijden dinsdag en woens
dag van 15.00 tot 17.00 uur; d'Ouwe
Ulo, Wilhelminalaan 1, Den Burg, tel.
315582.
Bureau Jeugdzorg: voor hulp aan
jongeren bij problemen en voor
opvoedingsondersteuning aan
ouders. Spreekuur elke donderdag
in d'Ouwe Ulo. Wilhelminalaan 1,
Den Burg Voor aanmelding, infor
matie en advies: 0900 2223330, elke
dag tussen 10.30 tot 12.30 uur.
Badmeesters Djurre van Bruchem, Sjors de
hulpverlening aan een catamaranzeiler die
gebracht.
Ruyter, Dick Naezer, Sebe Gerritsen en Paul van der Werf hielpen gisterochtend mee bij de
onwel geworden was bij paal 15. Met de ambulance werd de man naar de Medische Post
(Foto Jeroen van Rottum)
Je hebt je strijd gestreden,
het leven was soms zwaar.
Maar jouw liefde
houdt ons allen bij elkaar.
Bedroefd geven wij u kennis van het overlijden van
mijn lieve, zorgzame man, onze vader, opa en over
grootvader
Willem Hendrik Bakker
Texel. 28-8-1918
t Texel. 1-8-2002
Johanna Bakker-van Heerwaarden
Ineke
Dia en Gerard
Esther en Kees, Luci, Jelle
Marjo
Piet en Emy
Sabrina
Jacob en Elzbiëta
Sebastiaan, Anastazja
Alice en Henk
Burgerhoutstraat 12
1791 ED Den Burg
Vader is thuis
Maandag 5 augustus wordt de Heilige Mis van Re
quiem gehouden om 10.30 uur in de H. Johannes
de Doperkerk, Molenstraat 36 te Den Burg Aan
sluitend vindt de begrafenis plaats in het familie
graf op de R.K. begraafplaats aan de Keesomlaan
Na afloop van de begrafenis is er gelegenheid tot
condoleren in „De Witte Burcht", Molenstaat 19.
Hij heeft zijn strijd gestreden.
Zijn loop is voleindigd
W.H. Bakker
Canada: D.J. Bakker
Texel: S Bakker-van der Hoek
Nichten en neven Hopman
1-8-2002
Voor Uw belangstelling en het medeleven betoond
na het heengaan van onze lieve
MARCELIS DEEGE
betuigen wij U onze welgemeende dank.
Tieneke Gerda Deege-Brommersma
kinderen en kleinkinderen
De Koog - Texel, augustus 2002
Wij zijn getrouwd
27 juli in Maastricht
Mariska Witte S Jeroen Eysten
Aelberts Bergstraat 38
2023 CP Haarlem
