i>;>
Sterfte onder zeehonden
logelijk lager dan verwacht
'Zomeroffensief' tegen
kokkelvisserij gestrand
JT
EcoMare verzamelt dode zeehonden in vriescontainer
Onsmakelijke geur hangt
rond witte plastic zakken
<iek in Waddenzee over paar weken verwacht |sn jk wil 2 retour te xeU^vueirho j
Grauwe Gans
Excursie de Hors
■TEXELSE
COURANT'
B0EK3E VOOR DE VRIEMD5CHRP
OF GELÜK OOK VOOR DE "30COBR
ELIS9BETH, D6 MEEPVRlDE LENG,
l0F<*R LIEVER HET DE F?LU
NOD-NOül DE ZRKEN Z'JN]
FLINK UIT GE&REIOU
jWRT DRCHT"ÏFTwE HEBBEN Bii DE
TESO RL EEN BOD UIT GEBRRCHTf
jOP DE MRR5DIEP
Nieuwe wegen?
Bezwaar Waddenvereniging ongegrond
Taxi 312000 krijgt
ziekenvervoer van
ziekenfonds Univé
Posthuys krijgt
dépendance
in Bergen
Prijsverhogingen
vi&fi&y.
Wu/p en Bibi Boerkamp halen de dode zeehonden van boord van bewakingsschip Phoca.
VERVOLG VAN PAGINA 1
'monumenten, heeft hierover
sken gemaakt. Erik van der
van Staatsbosbeheer: 'Als er
'aatbare schade aan landbouw-
sen wordt veroorzaakt, dan
»ij natuurlijk niet dwarsliggen.'
eld wordt op maatregelen om
te prikken. 'Maar dat doen we
op plekken waar dat kan. Want
m gans broedt in een kolonie
ars, gaan wij de boel daar met
(en. Maar er zijn ook plekken
het wel kan. Overigens is het
'aar de vraag of het stuk maken
eren het gewenste effect heeft,
longen uit eieren die wél uitko-
hebben door hun kleinere aan
tal waarschijnlijk een grotere kans om
te overleven.'
Volgens de WBE-voorzitter is de ten
dens dat sinds de inwerkingtreding
van de nieuwe Flora- en Faunawet
ook andere vogelsoorten in aantal
toenemen. Voorbeelden zijn kraaien,
eksters en kauwtjes. 'Kauwtjes pik
ken zaadjes of het groen uit jonge
plantjes. En ze beschadigen het plas
tic op voerkuilen of op van die geper
ste balen in het land. En laatst klaag
den ook bewoners van een dorp
erover. Ook kauwtjes zijn een be
schermde vogelsoort. Waar er in het
verleden afschot plaatsvond, is dat
nu met meer het geval. De boer moet
kunnen aantonen dat er per hectare
minimaal €125,- schade is geleden.
Dat kunnen ze zo één-twee-drie niet.
In het verleden hebben we de stand
altijd kort gehouden, en daar worden
we nu voor gestraft.'
jaren sluimerend aanwezig was in de
Waddenzee is uitgesloten. 'Uit onder
zoek is gebleken dat de Waddenzee
de afgelopen jaren vrij is geweest van
het virus. Maar in de buurt van Anholt
is het wat minder goed in de gaten
gehouden.'
Reijnders benadrukt dat bij de ver
wachtingen altijd slagen om de arm
moeten worden gehouden. 'Je weet
nooit wat er nog kan gebeuren. Maar
we hopen dat het uiteindelijk een laag
percentage wordt.'
Vogelwerkgroep Texel houdt zondag
een wandelexcursie over de Flors.
Deze staat onder leiding van Giel
Witte. Er wordt om 10.00 uur vertrok
ken vanaf de parkeerplaats aan de
stuifdijk. Ook met-leden mogen mee
lopen.
VRIJDAG 16 AUGUSTUS 2002
erfte onder zeehonden door
ihocine distemper virus valt
■lijk lager uit dan in eerste in-
vermoed. Wetenschappers
en de verwachting terugge
it naar vijfentwintig tot vijftig
>nt. Eerder werd aangenomen
:o'n vijftig tot zestig procent
je robben in de Waddenzee
iterven door de 'zeehonden-
■uwe aanname is gebaseerd op
lerftecijfer rond het Deense ei-
tnholt en in het Kattegat, waar
de zeehondenziekte uitbrak,
je toegenomen immuniteit na
idemie van 1988 speelt een rol.
asis van dat laatste hebben
ichappers het verwachte sterf-
;r bijgesteld van maximaal zes-
ar vijftig. De verwachting van
aal vijfentwintig procent is ge-
<d op de sterfte bij Anholt en
iattegat. 'De epidemie is daar
dels over zijn hoogtepunt heen'.
zeehondenexpert Peter
jers van onderzoeksinstituut
a. 'Het sterftecijfer ligt er ver-
lelijk tussen de 20 en 25 pro-
Dat is lager dan eerder werd
jnomen.'
amende weken zet de sterfte
ivermmderd voort. Reijnders
icht dat de sterftepiek in het
rlands deel van Waddenzee
deze maand, begin volgende
d wordt bereikt. Sinds 16 juni,
waarop het virus in Nederland
vastgesteld, zijn ruim driehon-
dode zeehonden gevonden. In
lederlandse deel van de Wad-
•e leven naar schatting min-
zesduizend zeehonden.
jnvi
Volgens Reijnders is het mogelijk dat
het huidige virus minder agressief is
dan het vorige, waardoor het aantal
slachtoffers meevalt. Het phocine
distemper virus dat in 1988 huishield,
doodde zestig procent van alle zee
honden in de Waddenzee. 'Er is niet
veel verschil tussen dit virus en dat
virus, maar het kan net iets uitmaken.'
Virologisch onderzoek moet uitwijzen
of dat het geval is Volgens Reijnders
zou de zeehond deze keer ook beter
bestand kunnen zijn tegen het virus
dan in 1988. 'Toen was er nog een
verminderde weerstand door de
pcb's in het water. Als de dieren nu
een betere conditie hebben, kunnen
ze ook beter met het virus omgaan.'
Het aantal pcb's in de zee is nu veel
lager dan in 1988.
Veel zeehonden zijn drager van het
virus, dat ze onder meer door hoes
ten aan elkaar overdragen. Na be
smetting is er een incubatietijd van
tien tot veertien dagen. Een zeehond
waarbij de ziekte zich openbaart,
sterft over het algemeen vrij snel en
vaak aan een longontsteking.
Marge
Reijnders verwacht dat tussen de
3500 en 5000 robben overblijven in
de Waddenzee. 'Het is nog een ruime
marge, omdat we met zeker weten of
het lagere sterftecijfer bij Anholt ook
hier zal optreden. Voor de individuele
zeehond is het een ramp, maar in zijn
totaliteit blijven er absoluut veel meer
over dan in 1988.' Toen werden na de
ramp zo'n 450 zeehonden geteld. Op
basis van berekeningen, betekende
dat dat ruirn zevenhonderd robben in
het Nederlands deel van de Wadden
zee het virus hadden overleefd. In een
paar jaar tijd steeg de populatie
daarna overigens weer tot boven de
duizend, omdat het geboortecijfer
onder de overgebleven dieren toe
nam van twaalf naar twintig procent
en omdat de overlevingskansen van
de robben ook groter werden.
In totaal zijn bij Nederland, Duitsland,
Denemarken, Noorwegen en Zweden
inmiddels zo'n 3500 zeehonden over
leden aan het virus. Op de grens van
Belgie en Frankrijk heerst het even
eens. Deze week werd het virus in
Engeland voor het eerst waargeno
men bij het estuarium Wash.
Reijnders. 'Dat is een klem gebied dat
een beetje te vergelijken is met de
Waddenzee De uitbraak in Engeland
verloopt volgens verwachte patro
nen. Reijnders wijst erop dat het vi
rus zich in 1988 verspreidde tot in de
Ierse zee.
Dierenarts Bergman van het Zweeds
Museum of Natural History in Stock
holm is begonnen met het verzame
len van nertsen in de buurt van
Anholt. Op dat eiland zijn een paar
nertsenfarmen. Bergman wil bekijken
of de dieren mogelijk de veroorzaker
zijn van de ziekte. In 1988 begon de
ziekte ook bij het Deense eiland. Vol
gens Reijnders is het in theorie zeker
mogelijk dat nertsen veroorzaker
kunnen zijn geweest. 'Maar dan ishet
wel de vraag hoe het virus in een
zeehondenvirus is veranderd. Kenne
lijk moet er dan een mutatie zijn op
getreden.' Reijnders sluit ook niet dat
een grijze zeehond of een zadelrob
het virus naar de wateren rond Anholt
heeft gebracht. Beide diersoorten
kunnen het virus bij zich dragen, zon
der er zelf ziek van te worden. De
aanname dat het virus de afgelopen
TJA
De Waddenvereniging heeft niet
hard kunnen maken dat de
kokkelvisserij de oorzaak is van de
sterfte van eidereenden. Dat oor
deel sprak de Raad van State gis
teren uit. De Waddenvereniging
had in juni bezwaar ingediend te
gen de vergunning die het ministe
rie van LNV had verleend aan de
kokkelvissers. Nu die is afgewe
zen, kan het kokkelseizoen van
start
'Een jaarlijks terugkerend ritueel', zo
typeert de kokkelvisserij de bezwaren
die de Waddenvemging jaarlijks in
dient tegen de verleende vergunnin
gen. 'Uiteindelijk komt het ieder jaar
tot een rechtszaak waarin de Raad
van State de vissers in het gelijk stelt',
aldus Jaap Holstem, secretaris van
de Productenorganisatie Kokkelvis-
serij. Volgens de Waddenvereniging
is de hoeveelheid voedsel die voor de
vogels wordt gereserveerd niet toe
reikend. Daarnaast zouden de vissers
schade toebrengen aan de bodem
van de Waddenzee
'Messen ploegen de zeeboden tot
een diepte van vijf centimeter om, om
de loskomende kokkels vervolgens
met grof geweld naar boven te zui
gen', schrijft de Waddenvereniging in
een brochure aan de leden. 'Ze ver
storen daar alle leven en vernietigen
het zelfs. Als wij nu niets doen zal het
wad binnenkort weer het toneel zijn
van massale vogelsterfte In de bro
chure wordt een oproep aan de leden
gedaan geld over te maken, om de
mechanische kokkelvisserij een halt
toe te roepen. Holstein kende de bro
chure dinsdag nog met, maar haalt de
schouders op. 'Het jaarlijkse zomer
offensief van de Waddenvereniging is
kennelijk weer begonnen. Het is niet
te geloven dat elk jaar weer dezelfde
procedure in gang wordt gezet.'
De rechter concludeerde echter dat
'op basis van de tot nu toe beschik
bare onderzoeken geen eenduidige
conclusies zijn getrokken met betrek
king tot de oorzaak van de grote
sterfte van de eenden in de afgelopen
drie winters'. Inzake de bodem
beroering bracht de Wadden
vereniging onder andere het rapport
van Teunis Piersma over effecten van
de kokkelvisserij op de Waddenzee in
stelling. Maar ook dit gaf volgens de
rechter geen aanleiding tot een ander
oordeel. Het wordt 'meegenomen' in
de evaluatie van de schelpdieren-
visserij in 2003, waarop de rechter
niet vooruit wilde lopen. Door de uit
spraak mag er dus op kokkels wor
den gevist. Deze week zal dat nog
met gebeuren, omdat de kokkels nog
met hun maximale omvang hebben
bereikt. Holstein: 'De groei en de
kwaliteit worden van dag tot dag be
keken. Ze groeien nu nog naar ons
toe. Zodra het optimale moment is
aangebroken, vaart de vloot uit.'
Taxi 312000 uit Den Burg krijgt
hoogstwaarschijnlijk vanaf vol
gend jaar het zittend ziekenvervoer
van Univé Verzekeringen op Texel
in handen. Univé heeft het vervoer,
dat nu nog is ondergebracht bij
Taxi Grootjen, voorlopig gegund
aan Taxi 312000.
Voor het taxibedrijf betekent het
nieuwe ziekenvervoer een uitbreiding
van het wagenpark met drie of vier
nieuwe taxi's, zegt mede-eigenaar
Bart de Vries. Het personeel moet
vermoedelijk met vijf of zes man uit
breiden. Zittend ziekenvervoer is met
nieuw voor het bedrijf. Het verzorgde
dat al voor particulier verzekerden en
mensen bij andere ziekenfondsen.
'Maar het ziekenfonds van Univé is
de grootste op Texel en dat is mooi
om erbij te hebben', aldus De Vries.
Zittend ziekenvervoer is er voor men
sen die niet zelfstandig met (open
baar) vervoer naar een dokter of zie
kenhuis kunnen gaan. Op basis van
een medische indicatie komen ze in
aanmerking voor het vervoer. Hoe
veel mensen Taxi 312000 extra gaat
vervoeren, is niet bekend. Het bedrijf
gaat volgens De Vries in eerste in
stantie een driejarig contract aan met
Univé. De definitieve gunning heeft
plaats in september. Volgens De Vries
is dat echter nog een formaliteit.
Galerie Posthuys Texel in De Koog
heeft met ingang van vandaag een
dépendance in Bergen. Het is
Gallery Forest op het adres Van
Blaaderenweg 10 a. Dit nieuwe
pand biedt onderdak aan het be
drijf Forest Bergen van Louis Witte,
dat is gespecialiseerd in hard- en
software voor beleggers.
Van de benedenverdieping van bijna
300 m2 is een galerie gemaakt. Het
feit dat Witte een kennis is van René
Geurtsen van Galerie Posthuys leidde
tot samenwerking met de afspraak
dat Geurtsen ervoor zal zorgen dat in
Gallery Forest voortdurend kunst
wordt aangeboden Werken die aan
vankelijk worden getoond in het
Posthuys, gaan vervolgens naar Ber
gen.
Enige relatie tussen kunst en de op
Een kampeerder die op een Texelse
camping wat spulletjes in de winter-
opslag deed, betaalde vorig jaar
ƒ170,-. Dit jaar kreeg hij een rekening
van circa €225,- gepresenteerd, bijna
ƒ500,-. Een Duitse vakantieganger
die voor een patatje speciaal €6,30
(ƒ13,86,-) moest betalen. Iemand
betaalde voor een bepaald type bun
galow in een Texelse vakantiepark
vong |aar voor dne weken ƒ3.517,20.
Voor dezelfde bungalow, in dezelfde
penode, met hetzelfde servicepakket,
moest hij dit jaar €1921,22 4233,81)
neertellen, een verschil van €325
716,60), bijna 20 procent. 'Zo zijn
er met de Texel-gids meer vergelijkin
gen te maken waarbij de prijzen met
een belachelijk percentage zijn ver
hoogd. Helaas is daarom een veelvul
dig bezoek aan Texel onmogelijk ge
worden. Texel, denk aan uw zaak',
schrijft de betreffende huurder. Het
zijn enkele reacties die de redactie
kreeg toegestuurd naar aanleiding
van een oproepje in de Texelse Cou
rant. Om tot een vollediger beeld te
komen, kunnen we meer voorbeel
den gebruiken. Ze kunnen worden
gestuurd naar: Texelse Courant,
postbus 11, 1790 AA Den Burg, e-
mail redactie@texelsecourant.nl, fax
323000 of telefoon 362620.
beleggers gerichte bedrijfsmatige
activiteit van Witte lijkt er niet te zijn,
maar is er volgens de initiatiefnemers
wel degelijk. Daarom wordt de slogan
gehanteerd 'Beleggen is een kunst'
De galerie wordt vanavond geopend
door George Möller, een prominente
figuur in de beurswereld. De expose
rende kunstenaars zijn de komende
weken Maya Wildevuur (schildenjen),
Birgit Paanakker (schilderijen), Erik
Bauknecht (schilderijen) en Henny
Zwart (bronzen). Actuele informatie
over wat beide galeries hebben te
bieden vindt men op www.-
posthuystexel.nl en www.gallery.-
forestbergen.com. Gallery Forest is
open van maandag tot en met zater
dag van 10.00 tot 18 00 uur.
"(rel graan. De donkere vlekken achter in het veld zijn volgens de landbouwer veroorzaakt door vretende grauwe ganzen.
(Foto Gerard Timmerman)
'TX65, 14-8, Phoca'. Met een
watervaste stift zet stagiaire Bibi
Boerkamp van EcoMare de tekst
op de witte plastic verhuiszak. In
de zak het kadaver van een dode
zeehond. Het dier krijgt zijn eigen
code, voordat hij in de vries
container verdwijnt die de
zeehondenopvang op het terrein
achter Alterra sinds vier weken
gebruikt om dode robben te bewa
ren.
Zes stuks brengt de Phoca
woensdagavond aan wal in het
NlOZ-haventje. Door de sterfte treft
het bewakingsschip van Landbouw,
Natuurbeheer en Visserij regelmatig
dode zeehonden aan. De zes stuks,
eerder die dag gevonden op de Ra
zende Bol, zijn hoogstwaarschijnlijk
gestorven aan de gevolgen van de
zeehondenziekte.
'Zet je nog even op de zak dat ze niet
vers meer zijn', vraagt medewerker
Kees Kuip van EcoMare aan Boer
kamp als de kadavers op de steiger
liggen. Een vissige, onsmakelijke
lucht hangt rond de witte 'body-
bags'. De aanblik is evenmin prettig.
Bloedsporen op het witte plastic en
her en der prijken zwarte gaten op de
plaatsen waar eerst de ogen zaten.
Kuip: 'Dat is het eerste dat de meeu
wen eruit pikken als ze zo'n beest
zien liggen.'
Voordat ze ze nummeren en afvoe
ren, pakken Kuip en Boerkamp de
dieren goed in. Om de handen heb
ben ze rubberen handschoenen. Het
phocine distemper virus is met be
smettelijk voor mensen, maar de die
ren kunnen wel andere ziekten, zoals
tuberculose, overdragen. De uitste
kende flappen van het plastic worden
om de kadavers gerold en met een rol
plakband vastgezet. Twee keer gaat
er een extra zak om de rob om hem
goed afgedekt te krijgen. Met een
zwaai legt Kuip ze daarna achter in
de bestelbus van EcoMare. 'Ik neem
toch liever levende zeehonden mee',
laat hij weten.
Koud
Uit de vriescontainer op het terrein
van Alterra komt een koude lucht.
Ook hier een bedompte, niet frisse
geur. De zakken met zeehonden
lichamen liggen opgestapeld tegen
De dode dieren worden in een vriescontainer achter onderzoeksinstituut Alterra bewaard.
Het is de bedoeling dat de kadavers later worden gebruikt voor wetenschappelijk onder
zoek.
de achterwand. Een voor een dragen
Kuip en Boerkamp de zes nieuwe
naar binnen. Zo'n zestig stuks liggen
er inmiddels opgeslagen, vertelt
Henk Brugge van EcoMare. Allemaal
gevonden op Texel of om andere
delen van Noord-Holland. Brugge: 'In
totaal zijn er nu op Texel 69 zeehon
den gevonden en elders in Noord-
Holland tien. Maar ze liggen niet al
lemaal in de container, er zijn er al een
paar naar de destructor gebrachtDe
robben worden bewaard voor weten
schappelijk onderzoek. Het is de be-
(Foto 's Jeroen ven Hertum)
doeling dat medewerkers van Alterra,
het NIOZ en eventueel de Erasmus
Universiteit in Rotterdam onderzoek
gaan uitvoeren op de kadavers. De
vriescontainer was al aanwezig op
het terrein. Huur en elektriciteit van de
container worden voor EcoMare be
taald door het ministerie van Land
bouw. De nabijheid van de dode zee
honden had woensdag ovengens
geen effect op de eetlust van een
paar onderzoekers. Die zaten een
eindje verderop lekker in het zonne
tje te barbecuen.
