Herinneringen aan de watersnoodramp van 1953 mmmm mmm HfcfT- p .TEXELSE y COURANT' Sokken breien Eieren Veilige kerk Gewend rmm 'Water kwam ons al tot de middel' Op pantoffels Nuchter Bizarre vangst - Veel winstpunten bij dressuur Conferentie over scheepsrampen Dorpentocht Texels Belang Uw droom- keuken... vindt u in onze showroom. W Keuken centrum Texel VRIJDAG 31 JANUARI 2003 herinner me die Februari-ramp nog jei goed. De radio gaf berichten >f, maar de buren vertelden elkaar ze gehoord of gezien hadden, ige mensen werden na de ramp jeroepen te helpen aan de dijken je Eendrachtspolder. Ik was veer- jaar oud en zat op de huishoud- ool. Er werden geen lessen gege- maar er was werk genoeg om te verlenen. Ik weet dat jongens de landbouwschool naar de idrachtspolder gingen om de rderijen en de huizen schoon te robben Ook meisjes gingen daar- n. Op school werden de taken jeeld. Ik ging met een groep meis- I naar de Lindeboom (nu de fcobank). In een kamertje moesten Ihele stapels brood smeren en in Jzen doen. Dat werd naar de werk- §nsen op de dijk gebracht. Er gin- >n ook melkbussen met koffie heen. 8 hebben ook dagen achter elkaar SSken met aardappels moeten schil- n. Er stonden grote wastobbes met ichilde aardappels. Koud dat die ers waren! En we hadden pe mesjes om mee te schillen, js we kregen koude handen. We sbben ook zakken met wortels ihoongemaakt. Hier werd eten imppot) van gemaakt en naar de ■kmensen aan de dijk gebracht, ok was er een Rampenfonds. Men- in konden kleding en dekens (en )ld?) die ze missen konden daaraan Sven Ik ben in een schuur, weer met Ölsjes van school, kleding aan het (Zoeken geweest. In de schuur was ijskoud en de kleding was dat jk dus leuk werk was het niet. Ik eet nog dat iemand uit het Texelse Éipgebied kleding mocht uitzoe- >n Ze kreeg dekens, beddengoed Hvarme kleding mee. Die vrouw zat ï'een kistje te huilen, dat heeft me ypntroerd.. Later moesten we in de Édwerkles sokken breien voor het ampenfonds. Er moest, als ze klaar aren, een bolletje stopwol in gedaan orden, zodat daar later de sokken iee gestopt konden worden. Ik zal t alles nooit vergeten, hoe ik als 14- rige meisje toch al hielp bij de atersnoodramp. Nel Witte-Smit Iedereen beleefde de waters nood op zijn eigen manier. Een bloemlezing uit de reacties die gestuurd werden aan de re dactie van de Texelse Courant. De verhalen over de waters nood werden samengesteld door Gerard Timmerman, Harry de Graaf en Jeroen van Hattum. p de bewuste dag zou ik naar het itrum van De Koog gaan om te ikelen. Ik passeerde een paar Iers en hoorde dat er auto's wa in vertrokken richting polder De Sndracht. Op mijn vraag of zij daar an niet heen moesten, kreeg ik als ■woord 'laten die lui die er wonen at zelf maar uitzoeken.' Ik kwam iun Vennik tegen en we liepen De oog uit. Er kwam een auto langs die el naar De Eendracht ging om te alpen. We konden instappen. Bij de dracht aangekomen, waren er al insen die uit de polder kwamen Je an er eigenlijk niks doen. Ik kwam iek Schoo en Bouke Kramer, de penteboer van De Koog, tegen. Die lp dat er al water over de dijk kwam. Cijk maar naar de meeuwen die er bij Ossen rondvliegen.' We kwamen bij an boerderij. Die was verlaten en er gen verschillende zaken die ze in de aast wel hadden klaar gezet, maar :aar ze met meer aan toe waren ge- omen om mee te nemen. Ik pakte an grote witte emaille schaal met jftig eieren. Teun Vennik pakte een (pllamp en melkzeef. Bij het terug- aren door het water zagen we bus an de weg kantelen. Er was geen èvaar voor de inzittenden, maar la- ir hoorden en zagen we dat er pa- iek uitbrak. Het gevolg was dat ze it de achterdeur en ramen sprongen, in val kwamen en door het (stromende water verdronken. Twee an hen zag ik verdrinken. Ik her- ende nog Redmer IJska. Opeens ntdekte je dat het steenkoud was en ijn we terug gegaan. De laatste vijf )eter stond er zoveel druk op onze Bnen dat we voetje voor voetje joesten lopen. Veel mensen staken un handen vooruit om ons te grij- en. Toen we binnen hun bereik wa in, werd ik gegrepen door politie- nt Tromp. Er stond toen nog maar ig centimeter water. De dijk- Borbraak was al voorspeld door een Pibtenaar van Rijkswaterstaat, maar Ij, had geen gehoor gekregen in ei- en kring. i'e zijn weer met de auto naar De loog teruggekeerd. Toen de polder féer droog was, heeft Arie Bonne de 'eren, die in een greppel terecht "iren gekomen, weer terug gevon- h. Ze waren heel en allemaal nog ^gebruiken. Zelf kon ik later voor de iuwen niets doen, maar in overleg it de gemeente Texel stuurde ik êchtig vers ingevroren wilde konijnen aar de gevluchtte Zeeuwen die in btels waren opgevangen. Op zondag 1 februari 1953 was ik acht jaar oud. Mijn moeder vertelde ons (de kinderen) dat vader (Willem van Sambeek, Schilderend 1) er met was. Hij was die nacht uit bed ge haald om bij het dichten van gaten in de dijken te helpen. De storm en de zee hadden daarvoor gezorgd. Meer wist ze met. Als kind uit een goed katholiek gezin ging ik die ochtend om tien uur ter kerke. Toen ik ons huis verliet, overviel mij een angstig en beklemmend gevoel. Er hing iets onheilspellends in de lucht. Ik haastte mij daarom naar de kerk en was blij. voor de eerste keer in mijn jeugdig leven, dat ik in de kerk was. De goede pastoor Persoon deed de mis. Ik weet wel dat ik het gevoel had dat de mis voor mij heel lang mocht duren. Ik voelde mij veilig in die kerk en vond het jammer dat de mis was afgelo pen. Van het rampzalig gebeuren in de Eendrachtspolder hoorden wij pas later. Wie daar waren omgekomen, wisten we niet, maar ons vader was nog met thuis. Van enig communica tie van hulpverlemngsdienten of over heid was geen sprake. De angstige spanning werd dan ook pas laat in de middag gebroken toen ons vader thuiskwam. Joost van Sambeek Tijdens de dijkdoorbraak was ik met op Texel, maar aan het weekeinde heb ik wel herinneringen. Op vrijdag 30 januari was ik op het gemeente huis in Den Burg. Ik was daar om in oude boeken van het bevolkingsre gister een en ander na te pluizen omtrent de Texelse vissers die in het begin van de twintigste eeuw van wege de slechte economische toe stand het eiland verlieten. Het was een belangrijke dag, want het was de dag dat over de ruilverkaveling moest worden gestemd. Op het gemeente huis bleek duidelijk dat het geen ge wone dag was. 's Avonds was ik op bezoek bij de heer Jan Boom in Oudeschild. Daar was op mijn ver zoek ook een oude buurman van hem. De buurman, ik ben zijn naam vergeten, behoorde tot die groep vis sers die naar Amsterdam-Noord was verhuisd om daar emplooi te vinden in die industrie die daar tot ontwikke ling kwam. In 1903 was in Amster dam de spoorwegstaking geweest. Die bewuste buurman was erbij be trokken geweest. Het was voor mij een zeer interessant bezoek om bij de heer Boom een ooggetuige te ont moeten. Na dat bezoek ging ik nog even bij de familie Heule (Rijkswater staat) langs. Zij vertelden mij dat ze een boeiend radioprogramma had den beluisterd: de herdenking van de spoorwegstaking van 1903!!! De volgende dag omstreeks 13.00 uur ging ik per fiets naar Oudeschild. Het viel me op dat ik vanwege de hevige wind helemaal niet hoefde te trappen. Toen ik op de boot tegen over conducteur Kaczor een opmer king maakte over de storm, ant woordde hij: 'Och, we zijn hier wel wat gewend. Zo bijzonder is het nu ook nog niet!' De volgende dag, zon dag. hoorde ik pas wat er die nacht allemaal in ons land was gebeurd. S. Schreur yAs/s.:.y.y.:., Koningin Juliana tijdens haar bezoek aan de ondergelopen polder de Eendracht. Rechts naast haar Jaap Boon en uiterst rechts, met ambtsketen, burgemeester C. de Koning. Het was zaterdagmiddag. Ik zou nog een aansluiting voor de kerktelefoon aanleggen, maar ik heb de ladder maar weer weggebracht. Ik durfde met omhoog, want het werd nood weer. Onderweg sprak ik Jaap Vla ming (groot Jaap). Ze waren met de kotter binnengekomen. Hij zei: 'Vre selijk zoveel water. De haven stond al blank.' Ik was pas een paar jaar ge trouwd en woonde in een van die kleine huizen in het Schoolstraatje. Regen en wind, het lekte op de zol der. Overal zette ik schaaltjes en pan netjes om het lekwater op te vangen. 's Nachts werden we opgeschrikt door vallende brokken steen. Bij Jo Verseput en Wim Koopman, die een paar huizen verderop tegenover ons woonden, was de hele bovengevel tot zolderhoogte op de straat geval len. Je zag ze in hun onderbroekies naar beneden staren. De volgende ochtend was ik op tijd uit bed, want ik wilde de nieuwsberichten horen. Ik dacht dat er met die storm op zee wel heel wat gebeurd zou kunnen zijn. Toen hoorde ik van de verschrikke lijke berichten uit Zeeland Dijk doorbraken en mensen en dieren die waren verdronken. Nu weet ik met of de toestand op Texel ook nog ge noemd werd, maar ik zei tegen mijn vrouw dat ik nog even naar het plein tje bij IJs Koppen bij het weerglas wilde. Daar stonden vast wel men sen. Ik wilde even horen wat er gaande was. Ik schoot in mijn lange zwarte winterjas en deed in de haast mijn pantoffels maar aan. Op het pleintje stond al een man of tien Ze wisten al van de situatie bij de sluis bij Oudeschild. Terwijl we stonden te praten, kwam er een auto aan die bij ons stopte. Er zaten twee mannen in. Ze kwamen van het gemeentehuis, moesten naar de Oostersluis, maar wisten de weg niet. Ze moesten er de toestand opnemen. Wij zeiden: 'mak kelijk zat, je rijdt maar door Oost heen de dijk op en je bent er.' 'Maar dat is de Noordersluis', zeiden ze. Wij den ken. 'Oh, maar dan moeten jullie naar het sluisje bij het Wagejot tussen Oost en de Kaap in.' Niemand leek zin te hebben om mee te gaan. Ik vroeg wat de bedoeling was. 'Even de kritieke toestand opnemen en meteen weer terug', zeiden ze. Ik bood aan mee te gaan. Daar gingen we. Eerst naar Zevenhuizen en toen over het smalle weggetje naar de dijk. Het laatste stuk daarvan loopt op af stand parallel aan de dijk Soms zag ik een hele golf water over de dijk spoelen Bij de dijk aangekomen, waren daar een man of acht bezig zand in zakken te scheppen. Een van de mannen van het gemeentehuis liep het trappetje bij de dijk op, keek er even en kwam terug naar beneden. We zouden weer in de auto stappen. 'Hee', riepen de anderen tot me, 'wat ben jij van plan. Weglopen?' 'Ja', zei ik, 'ik loop op pantoffels.' 'O', zeiden ze. 'daar kun je even goed op lopen.' En het regende maar door. Jan van Tees Smit zei tegen me dat hij het in zijn rug had en daardoor geen zakken kon sjouwen. 'Jij moet ze maar naar boven brengen.' Daar ging ik met mijn zondagse jas aan en op pantoffels een zak zand voor de buik sjouwend naar boven. Daar kreeg ik de schrik van mijn leven, want de zee stond aan de bovenkant van de dijk en ik wist dat het nog een half uur voor hoogwater was. Ik liet de zak los en weg was hij. Had het zin? Ik weet het niet, want wat er onder water gebeurde, wist je met. Maar een tijdje later had het wel zin dat we er waren, lotussen waren er al heel wat mensen bij gekomen. Er kwam iemand aanrennen, ik meen dat het Rentenaar was, die riep: 'Kom gauw naar het sluisje, want daar is een stuk van de binnenkant van de dijk in de dijksloot gezakt.' Wij erheen en dat was net op tijd. want in het midden van de ontstane kuil borrelde het zeewater al naar binnen. We heb ben de hele kuil met zandzakken ge vuld. Dat heeft wel een doorbraak voorkomen, want wat er anders zou zijn gebeurd, is met geen pen te be schrijven. Hierna ben ik weer naar huis gelopen. Om een uur of half vier was ik, tot opluchting van mijn vrouw, weer thuis. Die had de hele dag in de angst gezeten, want niemand wist waar ik was. De volgende dag ben ik er weer heen geweest met laag wa ter. Toen kon je zien wat een ravage er was aangericht. Je kon je niet in denken. waarom er geen doorbraak is gekomen. De dijk was op een aan tal punten bovenaan nog maar een tuinwal breed. Iemand zei eens tegen me dat er onder de dijk nog een eeu wenoude wierdijk ligt en dat dat het behoud is geweest. Het zou mogelijk kunnen zijn, maar ik weet het niet. Siem Dros >>y,vXfcN wv* Jan van Zwan Op deze oude foto's uit de Texelse Courant een ingestort huis en noodherstel aan de dijk. 'Het was 's morgens om negen uur en ik kwam net uit de stal toen er een man aan de deur stond om te zeggen dat ik naar de dijk moest. Ik zou niet meer weten wie het was, iemand van het Waterschap denk ik. Ja, wat doe je dan. Je pakt je rommeltje bij elkaar en je zorgt dat je in De Cocksdorp komt. Laarzen aan, schop mee, pak- kie brood in je zak.' vertelt mijn va der Henk Prins van hoeve Oud Duin oord uit de polder Eierland. 'Ik stond ergens bij het gemaal en heb wacht- gelopen en zandzakken gevuld. De zakken werden overal bij de boeren vandaan gehaald en ik denk dat het zand ergens uit een akker werd ge graven. Daar was ik niet bij. Harm Nieboer reed met een vrachtwagen van Freek Dijksen, de vrachtrijder van De Cocksdorp (hij woonde waar nu schilder Graaf zit) de dijk op om de zandzakken boven te krijgen. Dan moest hij met een slinger de dijk weer af, net langs het kanaal. Dat was een huzarenstukje. Je kunt wel zeggen dat die man met zijn leven gespeeld heeft. Een ander waar ik diep respect voor heb was eén van de Teeuwen. Ja, zo werden ze genoemd. Bakker was zijn echte naam. Heette hij geen Piet-Leen van zijn voornaam? Weet jij dat nog Jane? In elk geval, ik weet dat die familie een beetje met de nek aangekeken werd, maar hij deed wat niemand anders durfde. Er was al een beetje een gat in de dijk geslagen en er moest eerst een zeil tegen de bui tenkant om de dijk te beschermen en daar moesten de zandzakken tegen aan. Iedere keer als de golven terug trokken liet hij zich in het gat zakken om het zeil verder naar beneden uit te rollen en een nieuwe zak op zijn plek te duwen. Geen mens durfde het, maar hij deed het. Zo leer je mensen kennen. Net na de middag liep de Eendracht vol en vrijwel met een begon het water te zakken. Je snapt het niet. Zo'n klein poldertje, 't Was maar een emmertje vol vergele ken bij al dat zeewater. Voor de dijk bij De Cocksdorp was dat de redding. We liepen nog maar op een heel smal richeltje.' En zijn vrouw(mijn moeder) vertelt: "s Middags stond hij ineens weer achter me en ik wist niet hoe ik het had. 'Waar kom jij vandaan,' zeg ik. Een uur eerder waren er weer mensen om nog meer zakken ge weest en één van hen had gezegd de Eendracht is ondergelopen en er zijn vijf mensen verdronken. Ook die van Prins met die grote ogen. Die hebben we niet meer gezien. Ik wist niet hoe ik het had. Ik zat daar met de kinde ren en ik dacht: ik zal eerst maar met ze gaan eten. 't Is al lang etenstijd. En jij, zegt ze op mij wijzend, zat op de raampost en vroeg Komt Arie Timmer(de kruidenier) dan nog wel langs met de boodschappen Geluk kig. dan hoeven we tenminste geen honger te lijden. Mijn vader besluit zijn verhaal: 'Je snapt niet waar zo'n stuk onverstand het idee vandaan haalt om zoiets tegen je vrouw te zeg gen. Ik had nog niet eens natte be nen.' En ik? Ik ben tot op de dag van vandaag dankbaar dat mijn ouders me hebben aangehouden na zo'n berekenend nuchtere opmerking. Come Timmer-Prins Bemanningsleden van de TX 14 'Grietje Trap' deden maandag nabij de Engelse kust een bizarre vangst. Terwijl ze platvis aan het sorteren en strippen waren, verscheen er een menselijke voet op de band. Het schip voer op dat moment op 53.30 graden noorderbreedte en 2.30 gra den westerlengte. Lang is de nog re delijk gave voet niet aan boord ge weest. Nadat een bemanningslid het lichaamsdeel in afwachting van ver dere maatregelen even op een luik had gelegd, spoelde het met een flinke golf weer overboord. Overlevende M. Boogaard uit De Koog deed kort na de catastrofe het volgende relaas aan de verslaggever van de Texelse Courant: 'Toen wij het water zagen komen spoedden we ons meteen in de richting van de Eiertandse dijk. Niemand onzer had er ook maar de minste erg in dat wij ons hierdoor in groot gevaar begaven: wij hadden immers via de dijk moeten gaan. Achteraf gebleken hadden wij helemaal met weg hoeven gaan, want hoger dan een meter kwam het wa ter rond de boerderij Zeeburg met. We trokken over het pad waarover men ons met autobussen had ver voerd. Een man of tien stapten in de bus, anderen sprongen op een trek ker, er ging een luxe wagent/e rijden en politie Tromp stapte op zijn motor. Geen van de voertuigen heeft de Eiertandse dijk kunnen halen. Op een honderd meter werden zij door het wild stromende water van de weg gesleurd en in een sloot gedrukt. Wie liepen achtereen autobus, misschien met een man of dertig. Willem Dijker liep naast me. Stond het ons bij de boerderij nog niet eens tot onze knieén, een meter of twintig verder kwam het al boven de laarzen We zagen voor ons mensen uit de auto bus springen, toen wii de bus bereik ten kwam het water ons al tot het middel. Er liepen zo 'n dertig man vóór ons. Ik zei tegen Willem Dijker: laten we de schop maar in de bus gooien Dat deden we en gingen verder. IJska was de laatste van het ploegje dat voor ons uitliep. Op een gegeven moment zag ik zeker zeven man de naast de weg gelegen sloot inspoelen. Sommigen hunner kwa men aan de andere kant van de sloot op het onder water staande land weer boven. Het water kwam al hoger en de stroom was zo sterk, dat wij het met meer op de benen konden hou den. Ik begon te zwemmen. Dijker ook Allebei kwamen we boven het land, maar daar zakte Dijker weg en ik heb hem niet meer gezien. Zwem mend en drijvend wist ik de dijk vrij dicht te naderen, hoe tang ik in het water heb geworsteld weet ik met, maar opeens zag ik een touw voor me, ik trachtte het te grijpen, maar het ging weer weg. Weer kwam dat touw terug, maar weer kon ik er niet bij. De derde keer wist ik het te pakken te krijgen door me vooruit te werpen. Zo werd ik gered. e, «srtj; De coupure in Oudeschild werd met zandzakken waterdicht gemaakt. Marjon van der Feen. Priscilla Noorlander en Noortje Duin reden zondag alledrie vier winstpunten bij elkaar bij de dressuurwedstrijden in manege Akenburg. Marjon van der Feen behaalde met haar paard Lobke tweemaal een eerste prijs bij de B- paarden. Bij de B-pony's waren er twee eerste prijzen voor Noortje Duin met Democraat. Priscilla Noorlander werd met Flame twee keer tweede. Ook Annemarie en Eva van der Linde waren goed op dreef. Eva behaalde met haar paard O Cocksboy Texel twee eerste prijzen en twee winst punten in de klasse Z1Annemarie en haar paard Pride Silvano Texel be haalden twee winstpunten en twee eerste prijzen in de klasse M2. Verder waren er twee winstpunten voor Bea Dekker, Marieke Wuis, Pauline van der Star en Desiree Witte 's Morgens nog behaalde Ellen Blom met Okona drie winstpunten bij het L- springen in Schoorl. Nathalie Rab met Flashlight behaalde bij het B- sprmgen drie winstpunten en geen prijs. Uitslag: Blok 1: B-paarden 1 Marjon v/d Feen met Lobke 178; winstpunt voor Evalien Wetenngs 163; tweede proef: 1 Marjon v/d Feen met Lobke 180; winstpunt voor Feiko v/d Laan 156. B-pony's cat d/e: 1 Noortje Duin met Demo craat 177; 2. Priscilla Noorlander met Flame 176; winstpunt voor Maneke Wuis 162, winst punt voor Desiree Witte 163, winstpunt voor Annemarie Loos 157. tweede proef: 1 Noortje Duin met Democraat 177, 2. Priscilla Noorlander met Flame 169; winstpunt voor Desiree Witte 157, winstpunt voor Maneke Wuis 165. Blok 2 M1-pony's. 1. Sifra v/d Vis met Padan J53. tweede proef1Sifra v/d Vis met Padan 157, M1- en M2-paarden: 1 Annemane v/d Linde met Pride Silvano Texel 166, 2. Gea de Ridder met Nando 163. tweede proef: 1. Annemane v/d Unde met Pride Silvano Texel 160: 2. Marloes v/d Vis met Newton 156+; winstpunt voor Hansje v/d Kooi 156. Z1 - en 22- paarden 1 Eva v/d Linde met O Cocksboy Texel 182; tweede proef 1 Eva v/d Linde met O Cocksboy Texel 180 Blok 3. L1 -cat B: 1Sylvia Eelman met Faranja 153; tweede proef: 1 Sylvia Eelman met Faranja 160 L1- en L2-pony's: 1. Pauline v/d Star met Starlight 159; tweede proef 1Joneke Meyer met Baileys 166; winstpunt voor Pauline v/d Star 162; winstpunt voor Uselotte Schoo 159. L1- en L2-paarden. 1. Bea Dekker met Revanche 166; 2 Birgit Sassenburg met Kris- jan 157; tweede proef: 1 Bea Dekker met Re vanche 160; 2. Maren Kuyper met Vareja 158. Onder de titel 'Zwart getij' wordt op donderdag 13 en vrijdag 14 maart op Terschelling een conferentie gehou den over scheepsrampen. Een ramp als met de tanker 'Prestige' voor de Spaanse kust had ook in het Waddengebied kunnen gebeuren. Hoewel de overheid maatregelen heeft genomen om rampen als deze. waarbij olie of andere giftige stoffen vrijkomen, te voorkomen en te be strijden, zullen de gevolgen desas treus zijn. Op het congres wordt ge probeerd beter zicht te krijgen op de potentiële gevaren. Centraal daarbij staan de vragen hoe de risico's nog verder kunnen worden terugge bracht, welke rampenplannen er zijn en hoe die in hun werk gaan. Spre kers zijn onder meer medewerkers van Rijkswaterstaat en het kust wachtcentrum Den Helder, maar ook komen rederij Vopak Shipping uit Dordrecht, Greenpeace en het bergingsbedrijf Smit aan het woord. Namens het NIOZ spreekt dr. Kees Booij. De discussies worden geleid door de burgemeesters van de Waddeneilanden, onder voorzitter schap van burgemeester Geldorp van Texel. De raadsfractie van Texels Belang bezoekt ook in 2003 alle Texelse dor pen. De Cocksdorp is maandag 3 februari als eerste aan de beurt, le dereen die iets op het hart heeft en dit met de fractie wil bespreken is vanaf 20.00 uur welkom in het Eierlandsche Huis. Het is wenselijk een afspraak te maken met fractie voorzitter Piet Standaart, tel. 314761 In verband met de privacy wordt steeds met één bezoeker tegelijk gesproken.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 2003 | | pagina 7