'anneer zag dit zand
voor het laatst licht?
'Net eb en vloed, ineens
willen ze allemaal huren
)ateringsmethode op Texel geijkt
Wonderbaarlijke Australische zoogdieren
Guus Zegel stopt na 35 jaar met fietsen
heiligheid troef bij nieuwe auto's Gemeentewerken
.TEXELSE J COURANT1
/wV "CSC
Kampioenen
sportvisclub
De Zalm op pad
voor zeiljachten
-
DINSDAG 1 APRIL 2003
Wanneer is een duin, stuifdijk, zandplaat of strandvlakte
ntstaan? Met behulp van de luminescentiedaterings-
tethode is het mogelijk het precieze antwoord op zo'n
aag te geven, zodat het een geweldig middel is bij het be-
luderen van de kustvorming in de loop der eeuwen. We-
nschappers en andere geïnteresseerden toonden zich vo-
ge week onder de indruk, toen de juistheid van de
lethode werd bewezen door de resultaten te vergelijken
iet bekende historische gegevens over het duin- en
[randgebied van zuidelijk Texel.
ie vergelijkingen werden gemaakt
dens de op het NIOZ gehouden
arlijkse studiedagen van het Neder-
nds Centrum voor Kustonderzoek
ICK), een samenwerkingsverband
,n Rijkswaterstaat, diverse umversi-
iten en andere wetenschappelijke
intra, waaronder het NIOZ De Ita-
lanse onderzoeker en promoven-
js Mirko Ballarini van de Technische
nversiteit Delft gaf donderdag tij-
ins een colloquium uitleg van het
iteringsysteem. dat al geruime tijd
leden werd ontwikkeld, maar
oral in de Texelse situatie zijn
aarde overtuigend kon bewijzen.
Klok
Ij luminescentiedatering, ook wel
itische datering genoemd, kan
Drden bepaald wanneer kwarts
laaruit duinzand voor het grootste
iel bestaat) voor het laatst door
inlicht is beschenen, dus het mo-
mt waarop het door ander zand is
idolven. Het gebeurt door het me-
van het electronensignaal dat van
zandkorrels uitgaat. Dit signaal
irdt opgebouwd onder invloed van
ituurli|ke radioactiviteit van de om
ving en stopt zodra de zandkorrels
worden blootgesteld aan zonlicht.
Het is een soort klok die begint te
lopen als de korrel in het duin wordt
begraven. Hoe langer geleden het
duin is gevormd, hoe sterker het sig
naal. Zo kan bijvoorbeeld worden
vastgesteld dat het Grote Vlak in de
Hoornder duinen is gevormd tussen
1738 en 1749, maar ook dat een
piepjong embryoduintje op de Hors
daar in 1995 nog niet was.
Perfect ijkgebied
De onderzoekers hadden voor het
bepalen van de nauwkeurigheid van
hun methode geen beter gebied kun
nen kiezen dan het duin- en strand-
landschap van Texels zuidpunt. Niet
alleen zijn daar de afgelopen duizend
jaar - al of met door toedoen van de
mens - enorme veranderingen opge
treden, maar van veel stukken is pre
cies bekend wanneer dat is gebeurd,
omdat er betrouwbare historische
gegevens zijn, onder andere in de
vorm van landkaarten. De onderzoe
kers namen de zandmonsters die zij
onderzochten op plekken waarvan ze
de ouderdom al wisten en konden
dus eenvoudig vaststellen of deze
overeenkwam met de datering die
werd afgeleid van de luminescentie
meting. De monsters moesten uiter
aard in het donker worden genomen
om te voorkomen dat het signaal zou
worden weggevaagd door het zon
licht. Toch kon overdag worden ge
werkt door het graven van een klein
gat en het zand weg te halen uit een
der wanden met behulp van een licht
dichte buis. De tientallen aldus ver
zamelde monsters werden genomen
in de jongste duinen bij de Hors, de
Horsmeertjes en de oudere meer
landinwaarts en noordelijker gelegen
duinenrijen tot aan de grens met het
cultuurland. Het leverde een kaart op
die bezaaid was met jaartallen tussen
1500 en 2000.
Veelbelovend
Het bleek allemaal te kloppen met
wat al bekend was, zodat mag wor
den aangenomen dat de daterings
methode in terreinen met onbekende
historie betrouwbaar de ouderdom
aangeeft. Dit biedt mogelijkheden
voor (verder) onderzoek naar de ge
schiedenis van het kustgebied, waar
mee onder anderen amateur-geolo
gen professor Kees de Jager en
Willem Kikkert zich bezig houden.
Eerstgenoemde zei tijdens het
colloquium dat luminescentiedate
ring mogelijk ook van dienst kan zijn
bij het onderzoek naar het ontstaan
van het Marsdiep. Dat Marsdiep
kwam tijdens de NCK-dagen overi
gens ook ter sprake Een van de voor
drachten ging over de interpretatie
van de meetgegevens die permanent
worden verzameld met behulp van
apparatuur die in een der veerboten
is opgesteld.
De deelnemers van de NCK-dagen kregen zaterdagochtend tijdens een excursie toelichting temidden van de embryo- en babyduint/es van de Hors.
(Foto Harry de Graaf)
71\'
l'
Buitonkull p>
Hoomdor Nlouwfrnri
1SS1
1S55-W
Silke Kruk uit Oudeschild, studente
dierverzorging aan de Middelbare
Agrarische School, loopt stage in
Taranga Zoo, een dierentuin in het
Australische Sydney. Zoals beloofd
houdt ze onze lezers op de hoogte
van haar belevenissen down under.
In de eerste week werkte ze op de
vogelafdeling, in de tweede bij de
reptielen en amfibieën. In haar
derde week maakte ze kennis met
specifiek Australische zoogdieren.
Australische zoogdieren, ook wel oz
mammals genoemd Dat is de afde
ling waar ik de afgelopen week heb
door gebracht. Dit is een echte
Australische afdeling, met kangoe
roes, koala's en vogelbekdieren.
Vogelbekdieren zijn inderdaad bijzon
der wonderbaarlijke dieren, ze zien er
uit alsof ze in elkaar geflanst zijn uit
allemaal losse onderdelen van ver
schillende dieren. Het verhaal gaat
dat toen de eerste (opgezette) exem
plaren van dit dier naar Europa kwa
men niemand geloofde dat ze echt
waren.
Australië beschikt over een grote
hoeveelheid wonderbaarlijke dieren.
Zo zijn er de eierleggende zoogdie
ren, het vogelbekdier en de ecidna,
een soort mierenetende mega-egel,
zo groot als een basketbal. En natuur
lijk zijn er een heleboel buideldieren,
waarvan de koala en de kangoeroe
wel de bekendste zijn. Een deel van
mijn week heb ik doorgebracht in het
nachthuis. Dit is het deel van de die
rentuin waar een omgekeerd dag- en
nachtritme wordt aangehouden om
ook nachtdieren aan de bezoeker te
kunnen tonen. Je vind hier de
possums, vleermuizen en kleine
knaag- en buideldieren. Het werk
daar bestaat voornamelijk uit het voe
ren van de dieren en het aanslepen
van verse takken en bladeren.
Verder heb ik deze week koala's
kangoeroes en wallaby's - een klein
soort kangoeroe - gevoerd. Sommige
van deze dieren zijn zeer aanhanke
lijk, omdat ze met de hand zijn opge
voed En ik moet zeggen: het is best
lastig werken met een reuze kangoe
roe die steeds voor je gaat zitten of
je been of hark probeert vast te hou
den, vooral omdat ze heel erg sterk
zijn. Ook was er een koala die graag
even op de arm genomen wilde wor
den. Ze zijn echt heel erg zacht.
Koala's slapen twintig uur per dag.
wat een leven!
Ook heb ik nog een deel van een
middag doorgebracht met
wombatsitten, als variant op
babysitten. Het ging om drie jonge
wombats die met de hand opgevoed
worden. Wombats zijn bijzonder bal
dadig beesten. Ze zijn vrij groot en
lomp, tot kniehoog, met een massief
ronde bouw. Gelukkig waren deze
drie nog klein en erg braaf, dus ik had
geen problemen.
Volgende week ga ik naar marine
mammals, waar zeezoogdieren, zee
leeuwen, otters en andere water
dieren worden gehouden. Deze afde
ling is verantwoordelijk voor de
shows die gegeven worden in de zoo,
ik ben benieuwd...
Rein Kuyper is met 484 centimeter
kampioen geworden in de winter-
serie van de sportvisclub. Tweede
werd Nico Tessel, derde Poul Ver
hagen. In het kampioenschap van
2002 eindigde Nico Tessel op een
eerste plaats, gevolgd door Rein
Kuyper en Map van der Zwaag.
Deze laatste eindigde als eerste bij
de bootwedstrijden van het afge
lopen seizoen, gevolgd door Jos
Tielemans en Poul Verhagen.
De eerste bootwedstrijd van het
nieuwe seizoen is zondag succesvol
verlopen. Verdeeld over de drie klas
sen vrij, senioren en jeugd werden in
totaal 33 vissen gevangen, met een
gezamenlijke lengte van 735 cm.
Theo van Buren ging met 5 vissen
(105 cm) met de eerste plaats strijken
bij de senioren. Eerste bij de jeugd
werd Dennis Witte (3 vissen, 62 cm),
eerste in de vrije klasse werd Piet
Prins (2, 42).
De volgende wedstrijd is de selectie
wedstrijd voor het Nederlands kam
pioenschap, die op 5 april op Wie-
ringen wordt gehouden. Deelnemers
vertrekken met de boot van 6.05 uur.
Uitslagen:
Bootwedstrijd: Senioren: 1. Theo van Buren 5
vissen. 105 cm; 2 Nico Tessel 4. 99; 3 Rein
Kuyper 4. 93 Jeugd 1 Denms Witte 3. 62 2
Robin Eelman 0. 0 Vrije kJasse 1Piet Prins 2.
42: 2 Frans Bik 2. 37, 3. Eduard Meyer 1,30.
Kampioenschap bootvissen 1 Map van der
Zwaag 1303 cm; 2. Jos Tielemans 1093; 3. Poul
Verhagen 896, 4 Rein Kuyper 698; 5 Johan
Hopman 668; 6. Kees Kalis 577; 7 Chns
Tielemans 512, 8. Nico Tessel 4819. Ad Bos
huis 408, 10 Pierre de Kroon 388 Jeugd. 1.
Dennis Witte 278,2. Robin Eelman 230; 3. Daan
Hopman 138
Wintersene-1 Rein Kuyper 484.2. Nico Tessel
392; 3 Poul Verhagen 167; 4 Frans Bos 120,
5 Kees Kalis 15. Jeugd: 1 Dennis Witte 40; 2
Robin Eelman 0.
Kampioenschap 2002" 1Nico Tessel 946; 2.
Rein Kuyper 885; 3 Map van der Zwaag 860:
4. Poul Verhagen 659; 5 Frans Bos 444. Jeugd.
1. Dennis Witte 241; 2 Daan Hopman 116; 3.
Robin Eelman 77.
Zalm van de KNRM in De Koog
eft vrijdagavond hulp verleend
het lostrekken van twee zeil-
:hten. De schepen, een Neder-
ïdse en een Engelse, waren vast
lopen in het Malzwin, ten zuiden
n De Bollen.
De Dorus Rijkers uit Den Helder en
De Zalm voeren uit om beide sche
pen te helpen. Omdat de Dorus Rij
kers niet dichtbij de schepen kon
komen, ging De Zalm mee om sleep-
verbindingen tot stand te brengen.
De Dorus Rijkers trok daarna het
Nederlandse jacht los. Het Engelse
jacht lag iets minder vast, waardoor
De Zalm dit kon lostrekken. Beide
schepen waren onderweg van Den
Oever naar Den Helder. Aan boord
van het Nederlandse schip waren
twee mensen, aan boord van het
Engelse vier. De Engelsman was ach
ter de Nederlander aangevaren, om
dat hij onbekend was op de Wadden
zee. Nadat ze waren vlotgetrokken,
zetten beide schepen de reis naar
Den Helder voort. De Zalm voer uit
met vier mensen.
dienst Gemeentewerken heeft
ee nieuwe voertuigen in gebruik
nomen. Aan het wagenpark wer-
n een nieuwe vuilniswagen en een
per - spreek uit kieper - toege-
>gd. Bij beide voertuigen staat de
ligheid van de gebruikers en de
ideweggebruikers hoog in het
indel De reinigingswagen, een
iF CF 77.250, is onder meer uitge-
>t met een camerasysteem waar
mee in de cabine het laden op een
kleurenmonitor kan worden gevolgd.
Een tweede camera wordt ingescha
keld zodra de auto rechtsaf wil slaan,
zodat de chauffeur zicht krijgt op de
dode hoek naast de cabine. Verder
wordt de maximumsnelheid van de
wagen teruggebracht tot 30 kilome
ter per uur zodra een belader plaats
neemt op de achtertrede. De kipper,
eveneens van het merk DAF. is net als
de vuilniswagen, uitgerust met elek
tronisch bediende schijfremmen met
ABS, zodat ook in de wintermaanden
veilig kan worden gereden. De voer
tuigen kosten respectievelijk
€185.000,- en €115.000,- Met de
nieuwe aanschaf komt het totale wa
genpark van Gemeentewerken uit op
zeventien voertuigen.
de nieuwe
voertuigen is niet alleen rekening gehouden met de veiligheid, maar ook met bedieningsgemak.
(Foto Hans IViffo. Gemcontewnrien Texef)
Sinds 1974 was hij het vaste
aanspreekpunt op de haven van
Oudeschild voor toeristen die een
fiets wilden huren. Met de verkoop
van zijn fietsenverhuurbedrijf aan
de gebroeders Van der Linde komt
daar voor Guus Zegel een einde
aan.
Op zijn brommer wilde hij 's avonds
wel eens rondje langs de haven ma
ken om te kijken wat er aan schepen
was binnengekomen. Op die manier
kon hij alvast inschatten hoeveel fiet
sen hij de volgende dag nodig zou
hebben voorde verhuur. In de begin
jaren was dat aantal nog op een paar
handen te tellen, maar door de jaren
heen steeg het aantal verhuurde fiet
sen fors. 'Toen ik ermee begon, had
ik 50 fietsen nodig. De laatste jaren
minimaal 400', vertelt Zegel. 'En al
lemaal voor de dagverhuur. Het was
soms net eb en vloed. Kwamen ze
ineens met zijn allen tegelijk langs om
fietsen te huren. Het begint met de
Pasen en na Hemelvaart is het raak.
Dat duurde' zo ongeveer tot en met
september. Ik heb wel eens meege
maakt dat er zoveel mensen tegelijk
kwamen, dat ik ze voor de keuze
stelde. Of een kwartiertje wachten tot
ik nieuwe fietsen had gehaald of
meerijden naar de opslag, zodat ze
daar een fiets konden krijgen Reed
ik met een aanhanger vol toeristen
naar de opslag.'
Zegel begon aanvankelijk met de
verhuur bij het clubschip van de
watersportvereniging. Later ver
huisde hij naar de ruimte onder pa
viljoen De Verrekieker (tegenwoordig
café-brasserie De Compagnie). Pas
santen en opvarenden van de bruine
vloot waren zijn belangrijkste klanten.
In de winter lag de verhuur nagenoeg
stil. 'Maar die tijd had je ook wel no
dig om de fietsen weer op orde te
krijgen voor het nieuwe seizoen.' Niet
alle huurders brachten de fiets altijd
weer terug in de staat waarin hij was
geleverd. 'Als je een fiets weer in han
den kreeg, voelde je het meestal
meteen als er iets niet in orde was.
Over het algemeen viel het wel mee,
maar je kreeg ze wel eens stuk terug.
Zwitsers waren er nog het meest
punktlich in, Nederlanders het minst.
Bij schoolgroepen was het ook af
hankelijk van de leerkracht die erbij
was.'
In totaal zat Zegel 35 jaar lang in de
fietsen. Hij kwam in de zaak nadat zijn
vader was overleden. Samen met zijn
moeder nam hij de leiding over van
het bedrijf dat zijn opa Fulps Zegel en
diens broer Melle in 1928 hadden
opgezet in Oudeschild. Later ging de
rijwielhandel over naar de Parkstraat
in Den Burg. Vijf jaar geleden werd het
bedrijf opgesplitst in de rijwielhandel
(beheerd door Guus' broer Melle Ze
gel) en een verhuurbedrijf (Guus Ze
gel). Dat bedrijf is nu verkocht aan de
firma Van der Linde uit De
Cocksdorp. Zegel: 'Ik moet stoppen
vanwege mijn gezondheid. Ik moet
geopereerd worden aan mi|n rug.
Vorig jaar heb ik het net gered, maar
dit jaar moet ik stoppen met deze
activiteiten.' Via via vernam Van der
Linde dat het fietsenverhuurbedrijf te
koop was. Na een paar gesprekken
kwamen Zegel en Van der Linde tot
zaken. De Stichting Passantenhaven
Texel, eigenaar van De Compagnie
en verpachter van de fietsverhuur
ging er ook mee akkoord. Van der
Linde: 'De gesprekken met de stich
ting zijn plezierig verlopen.' De over
name betekent voor Van der Linde in
twee opzichten een uitbreiding van
het bedrijf. De firma, die al fietsen
verhuurt in de noordkop, wordt een
van de grotere fietsverhuurbedrijven
op het eiland én gaat met een winkel
beginnen. Bedoeling is dat onder De
Compagnie een zaak komt waar toe
risten voor de eerste levensbehoef
ten terechtkunnen. Van der Linde:
'Dat was hier nog met. De stichting
Passantenhaven wil graag een breed
assortiment aanbieden, dus daar
gaan we mee aan de slag. We willen
bijvoorbeeld met broden gaan wer
ken die we hier zelf afbakken, men
sen kunnen drinken kriigen, een
krantje kopen, ansichtkaarten. Met
de Hemelvaart gaan we open.' De
firma, waar vier mensen werken,
neemt er geen extra personeels-
krachten voor in dienst Wel wil het
bedrijf met vakantiekrachten gaan
werken. Ook wordt bekeken in hoe
verre met de Stichting Passanten
haven Texel kan worden samenge
werkt.
De schuur aan de De Heemskerck-
straat in Oudeschild waar Zegel in de
winter zijn fietsen stalt, is met over
genomen door Van der Linde. Het
pand is gekocht door handelsonder
neming Boonstra uit Medemblik. De
fietsen worden voortaan 's winters
opgeslagen bij Van der Linde in De
Cocksdorp. In het seizoen komen ze
buiten naast het paviljoen te staan.
Zegel blijft nog een tijdje betrokken bij
de zaak. 'Om het goed over te dra
gen en om waar nodig nog wat tips
te geven. Ik rijd nog wel eens langs
de haven om te kijken wat er nodig
is.' Van der Linde: 'Van het verhuren
van fietsen hebben we natuurlijk wel
verstand, maar Oudeschild is toch
een nieuw terrein voor ons. Dus ik
vind het wel prettig als Guus dat nog
een tijdje wil blijven doen.'
Guus Zegel (links) en Erwin van der Linde, die samen met zijn broer Willem de fietsenverhuur van Zegel heeft overgenomen.
(Foto Jeroon van Hattum)
