voor
Texel niet
mderzoek: vrijgezellenbestaan op
Happy single eerder
litzon dering dan regel'
eenvoudig
Nieuwe man of vrouw
prooi voor vrijgezellen
Mb z/e /-/£' qZ.
een ecwre ve.nj.
Heftop
<u o^eff
Joek over 'Amsterdammertjes' in oorlogstijd
ov*V^Q«GG6rr/
D«q
Sc-lrMJ
ictieplaten
RKTOON GÖ£S 2Ji-0^-O 3
-IEXELSE J coURANT
Scalafeest
Time Out
Kogerstrand Ruïne decor les oorlogsgeschiedenis
Auto gestolen
Alleen zijn doe je op Texel met z'n allen
Horeca waarschuwt
Texelse raddraaiers
DONDERDAG 24 APRIL 2003
imorgen is aan de leerlingen
i de hoogste klassen van de ba-
scholen een 27 pagina's tellend
ekje uitgereikt dat gaat over de
evenissen van de honderden
ideren uit West-Nederland die in
1 laatste oorlogsjaar op Texel
-bleven en zo ontsnapten aan de
ngerwinter.
idat de meeste kinderen uit Am-
rdam of omgeving kwamen, wer-
ze 'Amsterdammertjes' ge-
jmd. Ze werden liefderijk opge-
nen door Texelse gezinnen en
■en spoedig aangesterkt. Het ver-
op het eiland werd voor hen een
rergetelijk deel van hun jeugd,
ar niet alleen in gunstig opzicht,
omdat in die tijd ook de opstand van
de Georgiërs uitbrak, waardoor en
kele kinderen omkwamen en anderen
traumatische ervaringen opdeden.
De contacten van de Texelaars met
de Amsterdammertjes verwaterden
in de meeste gevallen, totdat ter ge
legenheid van de viering van de veer
tigjarige bevrijding in 1985 een reü
nie werd georganiseerd Veel
kinderen van toen konden worden
opgespoord, onder andere met be
hulp van het KRO-radioprogramma
'Adres onbekend'. Bij die gelegen
heid kwamen veel oude brieven,
dagboekfragmenten en foto's boven
water en zetten veel Amsterdam
mertjes hun herinneringen op papier.
Toen Maria de Graaf uit De Koog, die
destijds bij de organisatie van de reü
nie was betrokken, dit materiaal be
schikbaar stelde van het luchtvaart
en oorlogsmuseum op het vliegveld,
kwam Gelein Jansen op het idee om
een deel ervan te verwerken in het
boekje dat nu is uitgebracht Hij
schreef er een op de leeftijd afge
stemde inleiding bij en voegde er fo
to's en andere illustraties bij. Het
boekje is ook voor volwassen lezers
interessant, vooral door de vaak ont
roerende brieven, zowel van de
Amsterdammertjes zelf als van hun
Texelse pleegouders. Amsterdam
mertjes in oorlogstijd is te koop voor
€2,50 onder andere in het luchtvaart
en oorlogsmuseum.
gelegenheid van de nieuwe inrich-
vieren gebruikers van jongeren-
trum Time Out vri|dag een Scala-
it. De zaal gaat open om 21.30
Tussen 22.00 en 02.00 is er een
itelijk programma. Joram van der
ik, winnaar van de Texelse DJ-
ipioenschappen. draait R&B en
se Om 23.00 uur beklimt
atever het podium. Deze Texelse
ld bestaat uit Jean Paul Snijder.
Frank, Pim Frank en Martes
ns. Zij spelen summer/retrorock.
ïun optreden verzorgt DJ Van der
k een tweede set. De toegang is
lis.
iden mogen niet loslopen op
iping Kogerstrand. In de krant van
lag werd abusievelijk gemeld dat
wel zou mogen. Honden worden
oogd op de camping, maar ze
aten aan de riem blijven. Hetzelfde
jt voor Loodsmansduin, De
liter en Om de Noord, de andere
ipmgs van de RST. In het hele
igebied geldt het jaar rond een
ilijnplicht voor honden. Alleen in
gedeelte tussen het Jan Ayeslag
;ampmg Kogerstrand mogen ze
1 september tot 1 maart loslo-
Vooruitlopend op dodenherdenking
nam amateur-historicus Jaap Bakker
uit Oudeschild leerlingen van de
Jozefschool mee naar plaatsen waar
het oorlogsverleden nog tastbaar is.
Zoals de Georgische begraafplaats
op de Hogeberg en de ruïne van wij
len Coba de Waal
aan de Wilhelminalaan. De woning
werd tijdens de beschietingen van
Den Burg in april 1945 in puin ge
schoten. Desondanks heeft De Waal
nadien lange tijd in de ruïne ge
woond Op de foto toont Bakker de
scholieren een kopie van het type
granaat waarmee de bezetters des
tijds schoten.
(Foto Goran] Timmerman)
Vanaf een parkeerterrein bij een
vakantiepark aan de Slufterweg in
Eierland is vrijdag een auto gestolen
van het merk BMW, type 316. Het
voertuig is donkerblauw en voorzien
van het kenteken SF-08-DG. De dief
stal moet tussen 9.00 en 10.00 uur
zijn gepleegd.
Nu het toeristenseizoen weer aan
breekt, houden veel horecaonder
nemers hun hart vast voor overlast
door Texelse jongeren. Volgens
Jook Nauta, voorzitter van Horeca
Texel, is er een kleine groep jonge
ren die zich misdraagt tijdens het
uitgaan en met bravoure en
machogedrag de sfeer verpest. Dit
brengt veel overlast met zich mee
en zorgt bovendien voor een nega
tief imago voor de horeca op het
eiland.
De laatste jaren zijn er vooral in het
voorseizoen, als het uitgaansleven
zich naar De Koog verplaatst, talrijke
incidenten geweest met Texelse jon
geren. Daarom zijn afgelopen winter
aanvullende afspraken gemaakt op
het convenant Plezierig en Veilig Uit
gaan op Texel, dat al eerder werd ge
sloten door gemeente, politie en
Horeca Texel. Deze afspraken hou
den een systeem van lokaal- en
straatverboden m die aan Texelse
jongeren worden opgelegd. Dit geldt
voor alle misdragingen in het
uitgaansgebied, zowel binnen als
buiten de horecagelegenheden. Jon
geren die zich ernstig misdragen kan
de toegang tot een of meer
horecabedrijven worden ontzegd
voor een periode van tenminste een
maand. Als dat verbod wordt ge
schonden of indien dezelfde persoon
zich later opnieuw schuldig maakt
aan misdragingen volgt er weer een
lokaal verbod, maar nu voor langere
periode. Verder zal de burgemeester
dan overgaan tot het opleggen van
een straatverbod voor deze persoon.
Alle betrokken instanties worden van
een opgelegd verbod op de hoogte
gebracht. Afgelopen winter kregen
twee Texelse jongeren een straat
verbod opgelegd.
roeg me vaak af: wat moet je met je behoefte aan seks, als
■iemand hebt om mee te vrijen? Wat moet je doen als je al
ouder bent en je bent single, hoe vervul je dan je behoefte
seks, intimiteit, warmte, koestering, aanmoediging? Is ie-
een wel zo happy als de media ons doen geloven?' Aldus
passage uit het voorwoord van de afstudeerscriptie van
lernel Geurtz. Zij ontving deze week haar bul omdat zij on-
js afstudeerde als sociologe aan de Universiteit van Amster-
i. De 47-jarige Texelse onderzocht het single zijn op Texel.
irom een afstudeerscriptie over
les op Texel? Natuurlijk omdat ik
single ben en heel veel mensen
ne heen dar tegenwoordig zijn,
atuurlijk omdat het een hot item
tijdschriften en andere media.'
islaggevend was echtereen col
van dr. Gert Hekma en dr. Saskia
ervaart, dat Geurtz in het najaar
2001 bijwoonde. Daarin kwam
jkend gedrag' aan de orde van
Mende groepen mensen ten
:hte van de maatschappelijke
n Belangrijk onderdeel was
In seksualiteit. 'Wat me nogal op
was de vanzelfsprekendheid
mee seksueel contact veronder-
werd. Er wordt altijd maar aan-
men dat de mens seks heeft en
i helemaal met zo.' Dat uitgangs-
vormde voor Geurtz, moeder
wee zoons en zelf al vijf jaar sin-
Ie basis voor haar onderzoek. De
efte aan seks en intimiteit speelt
een single een cruciale rol. Juist
ntbreken van intimiteit en seks
:en vaste partner bepaalt dat ie-
I de titel 'single' krijgt, zo stelt de
rzoekster. Zelf hanteert zij in het
Brzoek consequent de term sin-
'Een single is iemand zonder
partner, een alleenstaande is ie-
I die alleen een huishouding
Dat kan dus ook best iemand
iet een LAT-relatie of zo. Dit on-
>ek richt zich echt op mensen
er vaste partner.' De benaming
zei is volgens Geurtz ook niet
Tsselijk, omdat daarmee vooral
0e personen, ouwe vrijsters en
I mannen die achter de vrouwen
0ep worden bedoeld.
Flinke toename
wat cijfers. De Texelse bevol-
|telde ten tijde van het onder
dat in de periode van januari tot
P me' 2002 werd uitgevoerd,
P 3.700 inwoners. Daarvan had-
F bijna vijfduizend geen 'ge-
I" relatie, dat wil zeggen dat hun
Jouden niet werd gevoerd door
volwassenen. Texel kende vo-
rr 2°'n vijftienhonderd alleen-
I en. Die cijfers zijn afkomstig
gemeentelijke afdeling
mate van de natuur en de wisselin
gen van de seizoenen op het eiland.
De meeste singles ervaren de beslo
ten sfeer als gevolg van de eiland
situatie als prettig en beschermend-
Niet allen zijn die mening toegedaan.
'Ik ervaar een grote beperking in mijn
vrijheid', zo stelt een 33-jarige deel
nemer aan het onderzoek. Hij is al zes
ondervraagden dusdanig aan Texel
verbonden dat zij niet snel naar de
overkant zouden verhuizen als ze een
overzeese partner zouden tegenko
men. 'Nee, behalve als hij een motor
boot, een goedlopend bedrijf en een
villa met eigen land heeft', zegt een
38-jarige heterovrouw over dit onder
werp. Zij is vijfjaar single en moeder
Burgerzaken. Daaruit maakt Geurtz
op dat het aantal alleenstaanden, net
als landelijk, ook op Texel in de afge
lopen tien jaar flink is toegenomen.
Voor haar onderzoek interviewde zij
twintig Texelse singles, tien mannen
en tien vrouwen, in de leeftijd van
dertig tot vijfenvijftig jaar. De enige
criteria voor deelname waren een
minimumleeftijd van dertig jaar en de
singlestatus op 1 januari 2002. Ge
zien de omvang van de doelgroep is
het onderzoek niet representatief
voor het single zijn op Texel. 'Ik heb
ook met de pretentie om een repre
sentatief beeld te geven. Elke single
verschilt enorm van de andere en een
absoluut beeld is onmogelijk.' De
deelnemers aan het onderzoek heb
ben zichzelf aangemeld. Volgens ei
gen zeggen heeft Geurtz wel gepro
beerd om meer teruggetrokken
Texelse singles bij het onderzoek te
betrekken, maar waren degenen die
daarvoor werden benaderd pertinent
in hun weigering.
Openhartig
Hoofdvraag in het onderzoek is: hoe
ervaren singles op Texel hun single-
bestaan? Om die vraag te kunnen
beantwoorden voerde Geurtz diepte
interviews van vele uren met de twin
tig vrijgezellen en probeerde zij aan
de hand van de uitkomsten een rela
tie te leggen met bestaande sociolo
gische theorieen, om tot een diep
gaander inzicht te komen van de
single-problematiek in het algemeen
en op Texel in het bijzonder. De sin
gles kregen vragen over een vijftal
hoofdthema's voorgelegd. Die had
den betrekking op hun verbonden
heid met het eiland, hun zoekgedrag,
tijdsbesteding, de mate waarin zij
gelukkig zijn en hun behoefte aan in
timiteit en seks. Volgens Geurtz wa
ren alle geïnterviewden, die overigens
anoniem blijven in het onderzoek,
zeer openhartig in hun antwoorden
en liepen de uitkomsten op een aan
tal punten behoorlijk uiteen. Dat geldt
ook voor onder andere de seksuele
geaardheid, leeftijd en opleiding van
de vrijgezellen. Van de ondervraag-
Single in de bouwmarkt. Als alleenstaande vrouw is Pieternel Geurtz ook op zichzelf aangewezen voor klussen in huis.
den zijn er zestien heteroseksueel,
één homoseksueel, één biseksueel
en twee multiseksueel. Onder dat
laatste wordt verstaan een persoon
van wie de voorkeur, fantasie, erva
ring en activiteiten niet beperkt blij
ven tot één persoon van een bepaald
geslacht. Vijf van hen zijn geboren
Texelaar Van de ondervraagden
jaar single Ook een 46-jarige Texelse
ervaart negatieve kanten aan het
wonen op een eiland. 'Ik ervaar te
weinig ruimte, te weinig lotgenoten,
te weinig leuke mannen. Ik voel me
beperkt in al mijn keuzes.' Volgens
Geurtz zijn het vooral de vrouwelijke
deelnemers aan het onderzoek die
gebukt gaan onder de sociale con-
van twee kinderen. Sinds zes jaar
woont zij op Texel.
Zoekgedrag
Opvallend is de conclusie van Geurtz
dat veel Texelse singles maar betrek
kelijk weinig doelmatig zoekgedrag
vertonen: zij willen over het algemeen
wel graag een vaste partner, maar
hebben er zes kinderen, van wie
slechts één man.
Sociale controle
De singles die meewerkten aan het
onderzoek hebben over het alge
meen een sterke band met Texel.
Zeventien van hen ervaren op Texel
vrijheid van leven en genieten in grote
trole op het eiland. Zij kunnen minder
met hun vrijheid en zijn bang om een
slechte naam te krijgen als ze regel
matig worden gezien met andere
mannen. 'Door sociale controle leef
ik anders. Ik flirt minder en ben min
der op jacht dan dat ik zou willen',
vertelt een vrouwelijke single in het
onderzoek Niettemin zijn bijna alle
doen er niet al te veel aan om moge
lijke ontmoetingen met geschikte
kandidaten te bewerkstelligen. Daar
komt bij dat diverse singles de term
zoekgedrag negatief interpreteren
Dat wordt gezien als hinderlijk op
zoek gaan in de kroeg. Daarom wor
den veel singles liever met tot de
groep zoekende singles gerekend.
'Een partner moet je niet zoeken,
maar toevallig tegenkomen. Dat is
een zoekinterpretatie die door veel
mensen wordt gehanteerd', licht
Geurtz toe. Verder vindt een aantal
respondenten het single zijn met iets
om trots op te zijn. Er rust een taboe
op en dat werkt belemmerend in het
zoekgedrag. Verder speelt het gebrek
aan een sociale infrastructuur voor
singles op Texel een rol. Diverse
geïnterviewden klagen over een te
kort aan culturele activiteiten en leuke
cafés waar andere alleenstaanden
ontmoet kunnen worden. Dat ook
andere Texelse singles dat probleem
ervaren, blijkt uit het feit dat onlangs
de website 'Spontaan Texel' werd
opgericht. Een internetsite waar
Texelse singles met elkaar in contact
kunnen komen om wat leuks te on
dernemen. Initiatiefneemster van
deze site is Jenny Ellen uit Den Burg.
Ook zij is single en zocht een moge
lijkheid om haar 'netwerk' uit te brei
den en met andere alleenstaanden in
contact te komen. Spontaan Texel
heeft overigens mets te maken met
contactadvertenties of relatie
bemiddeling. Het gaat puur om het
gezamenlijk ondernemen van activi
teiten. Inmiddels hebben ruim dertig
leden zich aangemeld.
Seks
Seks en intimiteit vormen volgens
Geurtz het meest wezenlijke thema
van het single-onderzoek. De be
hoefte aan seks bij de onderzochte
singles blijkt groot. Twaalf van hen
geven aan dagelijks behoefte te heb
ben aan seks. Een oplossing voor dat
probleem blijkt met eenvoudig voor
handen De singles met een grote
seksuele behoefte blijken veel te fan
taseren over seks. Anderen proberen
hun seksuele behoefte om te zetten
in zelfontplooiing op andere vlakken.
'In plaats van gericht te zijn op sek
sueel contact zouden singles hun ei
gen persoonlijke bewustzijns-
ontwikkelmg centraal kunnen stellen',
zo merkt een 49-jarige heterovrouw
op. Zij omschrijft zichzelf als een ab
soluut niet-zoekende single die haar
eigen leven wil verruimen. In het on
derzoek vormt zij op dit vlak een min
derheid. De meeste singles proberen
hun behoefte aan seks op andere
manieren op te lossen, zoals het ge
ven van erotische massages aan
vrienden, kijken naar porno op inter
net, masturberen of hebben seks via
een zogeheten one-night-stand.
Niettemin geeft de helft aan niet of
nauwelijks seks te hebben ten tijde
van het onderzoek. Gemiddeld ge
zien geven de Texelse singles hun
seksleven een betrekkelijk laag cijfer:
een 5,1Degenen die regelmatig met
een vaste sekspartner vrijen, geven
de hoogste cijfers. Het gemiddelde
landelijke cijfer ligt aanzienlijk hoger
dan die twijfelachtige vijf. Uit onder
zoek van Gertjan van Zessen en Theo
Sandfort, die in de beginjaren negen
tig de seksualiteit in Nederland on
derzochten, was het gemiddelde lan
delijke cijfer een 7.4 De sociale
controle op Texel blijkt een belang
rijke rol te spelen in de waardering
voor het eigen seksleven. Het
geroddel op Texel en de sociale con
trole weerhoudt een groot aantal res
pondenten van het ontwikkelen van
meer seksuele initiatieven. Behalve
aan seks blijkt ook de behoefte aan
intimiteit, aan 'gewoon' lichamelijk
contact, groot bij de alleenstaanden.
Conclusies
De eenvoudige maatschappelijke
gedachte dat het gemakkelijk is om
als single door het leven te gaan, gaat
zeker niet altijd op voor Texelse sin
gles. Dat is de belangrijkste conclu
sie die Geurtz trekt. 'De vrijheid die
het alleen zijn met zich meebrengt, is
voor singles heel belangrijk, maar
heeft ook vaak een schijnbaar karak
ter. Single zijn geneigd toch wel po
sitief over hun singlebestaan te spre
ken. maar in de antwoorden die
werden gegeven tijdens de interviews
zitten veel aanwijzingen dat ze niet zo
gelukkig en tevreden, soms zelfs
ronduit eenzaam zijn.' De meeste sin
gles willen liever een partner aan hun
zijde, willen liever niet single zijn.
Slechts twee geïnterviewden zijn
overtuigd single, maar vooral na een
aantal negatieve ervaringen: bewust
single uit armoede, niet uit vreugde.
Verder constateert de onderzoekster
dat de singles relatief meer alcohol
drinken en roken en de toekomst met
zorg tegemoet zien, onder andere
vanwege de gebreken die het ouder
worden met zich meebrengt. Volgens
Geurtz is het niet eenvoudig om op
lossingen te zoeken voor de diverse
problemen van de Texelse singles.
Wel is zij ervan overtuigd dat er meer
ontmoetingsmogelijkheden moeten
komen op Texel, omdat er in feite
geen sociale infrastructuur is voor
wat oudere singles. Wie geïnteres
seerd is in haar sociologische onder
zoek, kan dit bestellen via e-mail:
single_nl@yahoo.co.uk.
Singles spotten
Hoewel haar eindscriptie een lijvig
rapport is geworden, is Geurtz nog
niet klaar met het onderwerp. Zij
werkt momenteel aan een boekje
voor Texelse alleenstaanden. Lekker
single op Texel moet een wegwijzer
worden voor singles op het eiland. 'Er
komt veel humor in en veel tips, bij
voorbeeld waar je singles kunt spot
ten, hoe je kunt netwerken, maar ook
hoe je als single gezonder kunt le
ven.' Het boekje komt vermoedelijk
na de zomervakantie in de boekhan
dels.
Tekst en foto Louise van der Sluis