Texelstroom vormt echt
bedreiging voor eiland'
Mart Zijm staakt eeuwige strijd tegen oprukkend water
Veranderingen op en
bij AH-parkeerterrein
Waterverfconcours
gaat op herhaling
1 ff COURANT
"HS-SSf*
AMNESTY
Extra zomerhuizen
op 't Stappeland
niet gewenst
Waar gaan we
uit eten?
Workshop reinetics
en modern dansen
Bollen spoelen
wordt gedoogd
CNV huldigde
trouwe leden
Strenge regels op
toernooi De Koog
VRIJDAG 23 MEI 2003 TFYPI oc
ffi§fVVNBlT Dl VG
Wfff* «Out m, t
Fl^i.vjusuiwit
CMCCN^nu-- »*i«
Kt MS Cü^1
Qvmaku
boring eo /aunvsiea
"HJïja/en
International
Jarenlang moest hij toezien hoe
zijn werkterrein telkens een stukje
kleiner werd. De strijd tegen de
Noordzee was echter niet zijn
grootste zorg. De oprukkende
Texelstroom hield Mart Zijm, hoofd
technische dienst van Rijkswater
staat, meer bezig houden. Net als
de vrees dat de boot een keer de
fuik in de veerhaven zou stukvaren.
'Het is in al die veertig jaar geluk
kig vijfhonderdduizend keer goed
gegaan.' Vrijdag neemt de geboren
en getogen Texelaar na veertig jaar
afscheid van zijn werk.
'Als je metselaar bent, kun je op zon
dag nog eens met je vrouw langs je
werk fietsen en laten zien wat je hebt
gemaakt. Als wij op een zondag langs
de Waddenzee fietsten, lag dat toch
anders', zegt de 61-jarige Zijm la
chend.
Boven water is er niks van te zien,
maar onder water moeten in de veer
tig jaar dat Zijm bij Rijkswaterstaat
werkte naar schatting honderd
duizenden vierkante meters zink-
stukken zijn aangebracht. Elk jaar
weer om te voorkomen dat de opruk
kende Texelstroom een serieuze be
dreiging kan worden voor de dijk.
'Langs de Noordzee heb je altijd nog
duinen genoeg die het water tegen
houden als het nodig is Langs de
zuidoost kust heb je dat met. De
Texelstroom vormt echt een bedrei
ging voor het eiland. Het is niet
ondenkbeeldig dat de Prins
Hendrikpolder onder water loopt, als
wij hier mets meer zouden doen te
gen de erosie. We hebben het in de
hand maar er moet elk jaar opnieuw
aan gewerkt worden.'
Eenmaal moest hij hard op de deur
van enkele chefs trommelen, omdat
er een keer te weinig geld beschik
baar werd gesteld voor de bescher
ming van de dijk. Zijm maakte zich
oprecht zorgen. 'We hanteren een
verdedigingslijn van vijf meter bene
den NAP Daar moet je geen afbreuk
aan doen, want dan loop je het risico
de stroom gaat meanderen (van
koers veranderen) en dat het mis
gaat.' Een jaar later was er weer vol
doende geld voor de werkzaamhe
den. 'We hebben toen geluk gehad
met het weer, want achteraf bleek dat
ene jaar gelukkig geen kwaad te heb-
ben gedaan.Er is per jaar gemiddeld
een half miljoen euro nodig voor de
verdediging van de oostkust.
Meten
Zijm's loopbaan begon in 1962 in de
veerhaven die toen werd aangelegd
op 't Horntje Hij werkte mee bij het
aanbrengen van de havenmond en
de fuik. In juni 1963 trad hij in dienst
bij Rijkswaterstaat in Hoorn. 'Ik be
gon met het uitvoeren van metingen
langs de Noord-Hollandse kusj tus
sen Zandvoort en Den Helder. Later
werd ik meetleider op Texel. Kreeg ik
twee assistenten met wie ik tot acht
honderd meter uit de kust de bodem
in kaart bracht, zodat we gedragin
gen van de kust konden volgen.'
De Texelse kust stond volop in de
belangstelling vanwege de hoge af
slag. Het was bijna normaal als het
oprukkende Wlolengat in een jaar tijd
een stuk van twintig meter veror
berde. Losers noemde Zijm zichzelf
en zijn collega's ooit in een interview,
omdat ze elk jaar weer terrein moes
ten pnjsgeven. De snelheid waarmee
dat gebeurde, zag hij in veertig jaar
echter wel enorm afnemen en de
technieken waarmee de afslag werd
bestreden veranderden.
In zijn beginjaren maakte hij nog mee
dat het zand werd vastgehouden met
schermen die op het strand werden
geplaatst. 'Maar meestal was dat
zand met de eerste de beste najaars
storm alweer verdwenen.' Veel hoop
was toen gericht op de strand-
hoofden die in 1958 waren aange
bracht tussen paal 9 en paal 18. Vol
gens berekening zouden die de
afslag nagenoeg tot stilstand moeten
brengen. Die voorspelling kwam
slechts ten dele uit. 'De strand-
hoofden waren gebouwd met de kop
op de laagwaterlijn. Bij nieuwe afslag
werden ze telkens een stukje langer
gemaakt. Als ze 212 meter lang zou
den zijn, zou de afslag ten einde zijn.
De afkalving bleek niet te stoppen,
maar verminderde wel. Eerst was het
gemiddeld twintig meter, later nog
maar twee tot vier meter per jaar.'
In 1979 maakte hij de eerste
zandsuppleties mee. Texel en
Goeree-Overflakkee waren de eerste
plaatsen in Nederland waar de tech
niek werd toegepast. Met een pijp
werden daarvoor grote hoeveelheden
zand weggehaald bij de Ballastplaat
kilometer uit de kust gaan halen In
1990 deed het begrip basiskustliin
zijn intrede bij Rijkswaterstaat. Op
papier is een lijn getrokken en die
wordt sindsdien gehandhaafd. Waar
onder water suppleties werden aan
gebracht. Volgens Rijkswaterstaat
kan op die manier voor hetzelfde geld
drie keer zoveel zand worden aange
bracht Ook is het minder verstorend
Mart Ziim op één van de vele zinkstokken die de afgelopen decennia onder zijn leiding werden ingezet in oe sinjo tegen ue op,
(Foto Jeroen van Hattum)
Texelstroom.
aan de overkant van het Robbegat.
In 1990 werd de zandwinning bij het
Robbegat gestaakt. 'Het zand bleek
na twee jaar eigenlijk weer terug
gespoeld te zijn naar waar het van
daan kwam. We zijn het toen op elf
de lijn wordt overschreden, vindt
suppletie plaats. Rijkswaterstaat be
steedt jaarlijks miljoenen aan de kust
verdediging van het eiland.
Vorig jaar maakte Zijm nog mee dat
tussen paal 17 en 23 voor het eerst
voor mensen op het strand. Rijkswa
terstaat verwacht dat het zand zich in
éen a twee jaar op natuurlijke wijze
richting het strand begeeft. Zijm: 'Ik
ben benieuwd hoe dat zand zich gaat
gedragen. Het kan zijn dat we deze
zomer een wat minder breed strand
hebben, maar we moeten met ze
nuwachtig worden als het nog met
aanspoelt. Volgens het theoretische
model klopt tot nu toe alles wat er
gebeurt.'
Dat zich bij de strekdam, die in 1995
werd aangelegd nabij de vuurtoren,
in een paar jaar tijd een enorme zand
plaat zou ontwikkelen, was voor hem
een verrassing. Volgens plan zou tus
sen de dam en paal 23 zandophoping
moeten plaatsvinden. Dat gebeurde
ook, maar aan de andere kant van de
dam ontwikkelde zich in een rap
tempo ook een grote plaat Zijm leidt
het terug op een storm die vlak voor
de aanbesteding woedde. 'Er was
daardoor een zwin op het strand ont
staan. Het strand was op die plaats
deels verdwenen. Dat kon natuurlijk
met. We hebben daarvoor zand ge
wonnen door op zee twee geulen met
elkaar te verbinden, zodat er op het
strand toch aan de dam kon worden
gewerkt.'Een bijeffect van die ingreep
was dat de stroming ver uit de kant
bleef, waardoor de plaat aan de
noordzijde ontstond. Zijm: 'Als de
kinderen in die tijd naar huis kwamen,
wilden ze van de boot vaak eerst
even naar de strekdam rijden om te
zien hoeveel zand er nu weer was
bijgekomen. En ik wilde het zelf ook
graag zien. Je werd er op een gege
ven moment zelfs een beetje hebbe
rig van zo snel als het ging. Ik kwam
er ook graag als vogelaar, omdat er
altijd bijzondere vogels te zien waren
op die plaat. In strenge winters zitten
daar veel ijseenden, omdat er door de
stroming altijd veel voedsel aanwezig
is. En ik vind het mooi om gewoon
naar de ribbels in het zand te kijken.'
De natuurliefhebber Zijm kon op an
dere plaatsen ook zijn hart ophalen,
nadat er aan de kust was gewerkt. 'Ik
heb het ontstaan van het zuidelijk
Horsmeertje nog meegemaakt, nadat
we daar een extra rij duinen hadden
aangebracht. Dat ontstaan ging
daarna helemaal vanzelf.'
Haven
Dat de onderhandelingen tussen
Rijkswaterstaat en de gemeente over
de haven van Oudeschild zin
braken, vindt hij niet erg. 'Ikben
om voor de collega's. Die heb:
genoeg meegemaakt door
bezuinigingen. Doordat de havé
naar de gemeente gaat, blijft a
de dienstkring van Rijkswaters^
Texel.' Daar werken vijfeni
mensen.
Volgens Zijm is het belangrijk
dienstkring voor het eiland bet#
blijft. 'Je bent daardoor een ir
lijk aanspreekpunt en als er sir
opsteken, weet je elkaar goed
den, omdat de lijnen kort zi|n. s
sta |e toch sterker.'
Zijn loopbaan eindigt, bijna
lisch, op de plaats waar hij bi
Zijdelings was Zijm nog
de verbreding van de havenmc
en fuiken in de veerhavens van
en Den Helder. Hij zwijgt ei?
haalt dan het aantal van vijfhon
duizend overtochten aan. 'Hete
tastisch dat dat altijd goed is ga
Je veerverbinding is je enig co
met de vastewal. Als daar ie(i
gebeurt, heb je echt een profcj
Dat was een verantwoordelijk
nog wel eens op mijn scha
drukte. Het is een complimert
Teso dat het altijd goed is geg;
Zijm hoopt na zijn pensionering
en dan nog binnen te kunnen b
lopen op het kantoor aj
Keesomlaan. 'Gewoon een t
koffie, tenzij ze me echt niet
willen. Maar ik hoop ze som:
advies te kunnen geven en
graag de peilgegevens blijvenb
den.' Zijn vrije tijd wil hij onde
besteden aan zijn kinderen em
kinderen en enkele hobby's,
een ringvergunning voor
waardoor ik mee kan helpen tj
verskooi en wil daar ook meen
vens gaan verzamelen. Daar
inventariseer ik een aantal nata
bieden broedvogels en er mc<
in huis nog een keuken worde
bouwd. En ik heb ook het adve
had om het eerst eens rustig:
gaan doen na mijn pensionen!
hoeven me dus voorlopig nogr
vragen voor andere dingen.'
Jeroen van It
De vergroting van het parkeerter
rein bij de AH-supermarkt en de
daarmee samenhangende aanpas-
singerr en verkeersmaatregelen in
de omgeving zijn niet in alle op
zichten een succes gebleken. Naar
aanleiding van een evaluatieavond
zijn de knelpunten geïnventari
seerd, wat voor het college aanlei
ding is geweest om veranderingen
voor te stellen. Die zullen echter
pas worden doorgevoerd als alle
belanghebbenden er kennis van
hebben genomen en raads
commissie en gemeenteraad ak
koord zijn gegaan.
De entree van het parkeerterrein aan
de Waalderstraatkant wordt verscho
ven richting Sonnevanck zodat deze
praktisch recht tegenover de Witte-
kruislaan komt. Op het terrein wordt
een routing aangebracht om het ver
keer in één richting te laten rijden, wat
mogelijk is als enkele parkeervakken
worden verlegd. Op de hoek Waal-
derstraat-Burgethoutstraat zal een
groenstrook of plantenvak worden
aangebracht. Op het aan het parkeer
terrein grenzende bevoorradingsplein
zal 's middags geen bevoorrading
meer plaatshebben; met AH zal wor
den bekeken of bevoorrading in de
ochtend mogelijk is.
In de Wilhelminalaan, Binsbergen-
straat, Brouwerstraat, Drijverstraat en
Thijsselaan zal betaald parkeren wor
den ingesteld met hetzelfde tarief als
voor de middenring van Den Burg
geldt. Bewoners van deze omgeving
kunnen een parkeerkaart kopen
waarmee ze voor €14,- per jaar on
beperkt kunnen parkeren. De rij
richting van de éénrichtingstraten
Bmsbergenstraat en Brouwerstraat
zal worden omgedraaid. Er komt een
verhoogd plateau op de kruising
Drijverstraat-Burdetstraat en er komt
een onderbreking in de rij langs-
parkeervakken op de Drijverstraat.
De kosten van de aanpassingen van
het parkeerterrein, de aanleg van het
plateau en de onderbreking in de
langsparkeervakken kunnen worden
gedekt met het restant van €35.000,-
dat nog van het totale budget over is.
De invoering van het betaald parke
ren in de genoemde straten kost
€60.000,-Dat zal naar verwachting
worden terugverdiend met de op
brengsten aan parkeergeld die op
€12.000.- per jaar worden geschat.
Het college heeft de bouw van
twee extra zomerhuizen in het
park 't Stappeland in De Koog van
de hand gewezen. Het bestem
mingsplan staat het niet toe en af
wijken van het plan kan alleen op
grond van criteria waaraan in dit
geval niet wordt voldaan.
Het gaat om het verzoek van de fa
milie Graafland-van den Berg die al
twee zomerhuizen op het terrein in
eigendom heeft en ook nog een stuk
grond in het Beachpark. De bedoe
ling was de twee nieuwe zomerhui
zen geschikt te maken voor gehan
dicapten.
Volgens het bestemmingsplan mo
gen op het terrein 61 zomerhuizen
komen en die zijn allemaal al gereali
seerd. Extra huizen zouden toelaat
baar zijn als het gaat om uitbreiding
van een bestaand bedrijf. Bij voor
keur zou het om hotels of apparte
menten moeten gaan en er zou
seizcensverbreding of kwaliteits
verbetering uit voort moeten komen.
Ook is bepaald dat de groei
mogelijkheden bedoeld zijn voor
kleinschalige bedrijven om de renta-
Van De Koog wordt wel eens gezegd
dat het aantal eethuizen aan de hoge
kant is. Dat de klant keus genoeg
heeft, blijkt in ieder geval uit het grote
aantal borden op straat, waarop de
horecaondernemers hun maaltijden
aan de man proberen te brengen. Bij
voorbeeld bij de hervormde kerk,
maar ook aan de Nikadel en langs de
passage tussen de Nikadel en de
Reimondo Fornoni uit Zaandam,
voorheen danser bij het Nationaal
Ballet, geeft met voormalig muziek-
en dansschooldocente Miranda den
Butter op 7 juni in sporthal Ons Ge
noegen een workshop reinetics en
modern dansen. Het eerste betreft
een door Fornoni ontwikkelde
trainingsmethode, waarvoor volgens
Den Butter zelfs de kleinste spiertjes
in beweging worden gezet en waar
voor een kleine groep Texelaars af en
toe speciaal naar Zaandam afreist.
Van 11.30 tot 13.00 uur wordt ge
tramd onder leiding van Fornoni en
van 13.30 tot 15.30 uur geeft Den
Butter een workshop modern dan
sen. Deelname kan in gedeeltes. De
kosten per deel zijn €12,50, voor bei
den betaalt men €22,50. De deel
name is beperkt, voor opgave en in
formatie bellen naar 316672 of
315929 ('s avonds).
biliteit te verbeteren en de werkgele
genheid te behouden en ook zou de
maximale uitbreiding met groter dan
25 procent mogen zijn. Aan deze cri
teria wordt in dit geval niet voldaan.
Het college vindt het op zichzelf sym
pathiek en gewenst dat wordt ge
streefd naar huizen die voor gehan
dicapten geschikt zi|n, maar dat kan
geen reden zijn om ze in afwijking van
de regels toe te staan. Als dat toch
zou gebeuren zullen zich meer bedrij
ven aandienen, die op deze manier
willen uitbreiden, precedentwerking
dus.
Hoewel de benodigde milieu
vergunning nog niet is verstrekt, mag
de firma Timmer-Prins aan de
Schorrenweg in Het Noorden een
bollenspoelinrichting in gebruik ne
men.
Het college heeft dat bepaald omdat
het rooi- en spoelseizoen voor de
deur staat en niet op de vergunning
kan worden geacht. De firma kon de
vergunning met eerder aanvragen
omdat het er naar uitzag dat men de
bollen kon bliiven spoelen bij de firma
Hoogenbosch aan de Rozendijk. Dat
bedrijf verkeerde weliswaar in staat
van faillissement maar zou wellicht
een herstart maken. Pas onlangs
werd duidelijk dat Timmer-Prins de
bollen zelf zal moeten spoelen. Het
weigeren van toestemming zou grote
financiële schade betekenen want de
meeste afnemers accepteren geen
ongespoelde bollen meer. De
gedoogperiode geldt van 10 juni tot
en met 10 augustus.
Onder de CNV-leden uit de kop
van Noord-Holland die vorige week
in hotel Beatrix in Huisduinen wer
den gehuldigd wegens langdurig
trouw lidmaatschap, waren twee
Texelaars. Jacob Dijker (74) uit Den
Burg, de zich vijftig jaar geleden
liet inschrijven als lid, kreeg de
gouden speld met diamant.
Di|ker was als landarbeider werk
zaam bij diverse agrarische en
aannemingsbedrijven: Beumkes en
W.H. Bakker in Den Hoorn. Goed
koop De Vries en De Vries Van de
Wiel.
Piet Bas (51) uit Oosterend kreeg de
gouden speld omdat hij 25 jaar lid
was, eerst bij de ambtenarenbond,
later de dienstenbond. Als admini
stratief medewerker was hij in dienst
van de N.V. TEM, later PEN, Energie
Noordwest en NUON. Sinds drie jaar
is hij werkzaam bij het accountants
kantoor B&B Van der Vis en Den Boer
in Den Burg.
Een hele dag samen met kunst
broeders op de Hogeberg bezig
zijn met één van de mooie lands-
schappen van het eiland op doek
of papier te vangen. Daarbij genie
ten van een door de organisatie
verstrekt lunchpakket en van het
vooruitzicht op een gezellige
avond waar de gemaakte werken
door de deelnemers zelf worden
beoordeeld. Dat is de opzet van het
Waterverfconcours 2003 dat op
maandag 9 juni - tweede Pinkster
dag - wordt gehouden.
Het Waterverfconcours werd voor het
eerst gehouden in 1981Het door de
TEEVA (Texels Enig Echte Vrije Aca
demie) georganiseerde evenement
trok toen veertig deelnemers, voor
een deel afkomstig van de overkant.
De opdracht was het vervaardigen
van één of meer aquarellen van het
Hogeberggebied. In de twee dagen
dat het concours duurde werden on
geveer honderd werken gemaakt. In
de volgende jaren werd het concours
Deelnemers aan het tweedaagse
voetbaltoernooi dat SV De Koog
zaterdag en zondag houdt zijn ge
waarschuwd: teams die zich te
buiten gaan aan vernieling, lawaai
en vechtpartijen worden uit het
toernooi gezet en niet meer uitge
nodigd. Dreigend taal, die de voet
balclub heeft vastgelegd in het re
glement.
SV De Koog was één van de clubs die
op het matje moesten komen bij de
burgemeester, naar aanleiding van
overlast 'Dat wil niet zeggen dat die
werd veroorzaakt door deelnemers
aan ons toernooi, maar wij dienen
hier wel voor te waken', staat in arti
kel 17 van het reglement. Als blijkt dat
deelnemers van het toernooi zich
misdragen, kan dat het einde beteke
nen van de jaarlijkse toernooi, zo
heeft de burgemeester laten door
schemeren.
Dit weekend worden twaalf teams uit
diverse regio's op het toernooi ver
wacht, Ze zijn ingedeeld in poules en
spelen wedstrijdjes van 26 minuten.
Het toernooi begint zaterdag om 9.45
uur, het fluitsignaal voor de finale
klinkt zondag om 15.30 uur, waarna
de prijzen worden uitgereikt. De
meest sportieve ploeg komt in aan
merking voor de Fair Playcup. Verder
zijn er bekers voor de beste doelman
en de beste speler van het toernooi.
Zaterdagavond om 22.00 uur, tijdens
het feest in de grote tent, vindt de
trekking van de grote loterij plaats.
viermaal gehouden en mocht het zich
in een steeds toenemende belang
stelling verheugen, tot het na 1984
stilzwijgend van de kalender werd
afgevoerd Dit jaar wordt een poging
gewaagd het Waterverfconcours
nieuw leven in te blazen.
Deelname aan het concours staat
open voor iedereen, De deelnemers
verzamelen zich 's morgens op een
terrein van schapenboerderij De
Waddel, waar zij een lunchpakket
krijgen uitgereikt. Vanaf half tien ver
spreiden de deelnemers zich door het
gebied rond de Hogeberg. Van iedere
deelnemer wordt aan het eind van de
dag tenminste één afgerond werk
verwacht, maar verder worden geen
eisen gesteld aan keuze van onder
werp of de te gebruiken techniek.
Anders dan de naam doet vermoe
den kan op het Waterverfconcours
ook met pastel, krijt, potlood, acryl of
welke andere techniek dan ook wor
den gewerkt. Het daggedeelte van
het concours sluit om 17.00 uur. 's
Avonds worden de deelnemers ver
wacht in eetcafe De Vlieger#;
de Kantoorstraat, waar zij
plakken van gekleurde stictes
ingebrachte werken beid
Voor de drie als beste beMi
werken is een klein prijsjKS
baar, maar het winnen a?
zeker niet de bedoeling vara
cours. Een deel van de iiy
werken zal de rest van de rsir'
Vliegende Koe blijven hantfJ1
een kleine expositie.
Deelname aan het concerns
€17,50, inclusief een lunchpaU
koffie en thee. 's Avonds worfi
Vliegende Koe een maaltijd
veerd. Deze is niet bij de pnjs
grepen en wie hieraan wil deeh
dient zich hier apart voor op Ie:
De kosten van deze
gen €15,-, exclusief
melden voor het concours
eetcafé De Vliegende Koe,
straat 13, Den Burg, via
mer 329723, of per e-mail: iri
texelsekunstenaars.nl. Bij ai
ding dient vermeld te
bruik wordt gemaakt van
boden avondmaaltijd.
www.dichterbijvrijheid.nl
www.amnesty.nl
Het Waterverfconcours werd voor het eerst gehouden in 1981
