Kunnen we dat land niet
naar Den Hoorn krijgen?'
'Steeds een verrassing
wat we boven halen'
Texelaars
5
<oud eten land' aanleiding kavelruil
O
Visserman maakte ups en downs mee
lm
HUN
.TEXELSE
COURANT"
College: kermis
uur later sluiten
na
IZO GEVOEG UIT ZICHT)
(M£yR00W D£ BORRV^r
4
Een nieuwe slechtweervoorziening
Dieren Kotex
VRIJDAG 28 NOVEMBER 2008
fijfaar en vele, soms emotionele,
«snokken gingen vooraf aan een
imangrijke kavelruil waarbij vijf
igr.rische bedrijven zijn betrok-
(ende stichting Samen Eén en de
[eneente. Op initiatief van de
jliciting Agrarisch Texel (SAT) ver-
viselt 29 hectare grond van eige-
iaai met als resultaat dat de boe-
en lun landerijen een stuk sneller
m ^makkelijker kunnen bereiken
;n öt De Waal z'n rotonde krijgt,
jist rmiddag werden in het raad-
,uisde contracten ondertekend.
(out eten landZo noemden de ge-
iroelers Jan en Piet Lap van de
Vesferweg bij Den Hoorn de 9,7 hec-
are irond die ze tussen de Schilder-
veg ;n de Middellandseweg bebou-
»en.Vruchtbaar land, maar met het
ransiort van en naar het perceel,
jver Ie hobbelige weggetjes van de
jogoerg naar Den Hoorn, was veel
ijd gimoeid, waardoor ze regelma-
ig telaat aanschoven aan de eten-
itafel Met de vraag of ze dat land bij
)ud6child met eens naar Den Hoorn
londin krijgen, meldden ze zich vijf
aar gleden bij Cees Vlaming, voor-
itter'an de SAT. Deze stichting heeft
ot dusver vijftien vrijwillige
;aveluilen tot stand gebracht. De
;AT itelt zich tot doel de structuur
an <B landbouw op peil te houden
a wiar mogelijk te verbeteren Dit
loonerverdeling van versnipperde
avefc.
Samen Eén
ïlamitg, die de onderhandelingen
amei met bestuurslid Flip Breman
oerdr, ondervond al snel een pro-
ileerr 'De gebroeders Lap hadden
nie bij gezegd dat ze het land
achten van de steunstichting Sa-
nen Eén.' Deze stichting bezit ver-
preidover het eiland meerdere lan-
lerijei, die afkomst zijn uit onder
meer legaten. De stichting zet zich
met nadruk in voor de ouder wor
dende mens, waarbij is afgesproken
dat de middelen op Texel blijven.
Voorzitter Wim Eelman legde uit dat
de stichting de grond als een 'onbe
zorgde belegging' beschouwt. De
stichting verkoopt het daarom met,
maar streeft wel een optimaal rende
ment na. Omdat een doelmatiger lig
ging van de bezittingen de pacht-
opbrengst gunstig kan beïnvloeden,
vond Vlaming een open oor toen hij
bij het bestuur aanklopte met de
vraag of de stichting het aan Lap
verpachte land wilde ruilen. Vlaming
en Breman hadden gehoord dat Dick
Kikkert van de Hemmerkooi een deel
van zijn land (11,32 hectare) om
leeftijdsredenen wilde verkopen. Het
toeval wilde dat deze landerijen
grensden aan die van de Lappen én
aan die van de stichting Samen Eén.
Bovendien lag de grond een stuk
dichter bij hun bedrijf Bute Weste.
Voortaan zouden de gebroeders dus
op tijd voor het eten thuis zijn. Hier
mee was één hindernis genomen.
Een ander verzoek was dat van Jan
Smit, melkveehouder aan de
Middellandseweg, die zijn boerderij
graag wat wilde uitbreiden. Dat kwam
mooi uit, want zo was een koper ge
vonden voor de grond van de stich
ting Samen Eén. Vlaming en Breman
verbonden er wel een voorwaarde
aan. Smit moest in ruil 4,5 hectare
inleveren aan de Kadijksweg. Dat
land grenst namelijk aan dat van
bollenteler en veehouder Jan van der
Haas uit De Waal. Die wilde graag
ruilen tegen vier hectare grond die hij
in Pijnacker bezit. Een ongebruike
lijke vraag, maar bij navraag bleek dat
mogelijk te zijn. Deze grond wordt nu
door een notaris te koop aangebo
den. Bijkomend voordeel van deel
name aan een kavelruil is namelijk dat
over de grondprijs geen kosten voor
kadaster, notaris en overdrachts
belasting zijn verschuldigd.
Terwijl de kavelruil werd voorbereid,
lazen Vlaming en Breman in de krant
dat de onderhandelingen tussen Van
der Haas en de gemeente over de
rotonde waren vastgelopen. 'We heb
ben toen gevraagd aan wethouder
Corrie Heijne of we ermee aan het
werk mochten. Dat wilde ze graag.
Vanzelf ging het met, maar de twee
onderhandelaars wisten tot ieders
tevredenheid wel een doorbraak te
compenseren. 'Het waren zware dis
cussies. Maar we probeerden het
zakelijk te houden en daardoor heb
ben we het gered.' Hij toonde begrip
voor de emoties van Van der Haas.
'Want een rotonde in je voortuin is
ook met alles.' Wethouder Heijne
zegde toe maatregelen te nemen die
de overlast voor het gezin zoveel
mogelijk beperken Voor de 0,1 hec
tare die Van der Haas afstaat, krijgt
hij er netto een halve hectare bij,
grond waarvoor hij overigens gewoon
moet betalen De aankoopprijs be
draagt €18.151,- per hectare, op
Texel de gangbare prijs voor land
bouwgrond. Maar hij heeft wel het
voordeel dat hij nu zijn land naast de
deur heeft, in plaats van bij Delft.
Vlaming constateerde dat de kavelruil
Samen Eén een 'zeer ingewikkelde'
was, maar tot een mooi resultaat had
geleid. De tijd en energie die hij en
Breman er op vrijwillige basis in heb
ben gestoken leverden veel compli
menten op. Onder andere van burge
meester Joke Geldorp. 'De SAT heeft
aangetoond dat het een breder be
lang dient dan de landbouw alleen en
ook maatschappelijk betrokken is.'
Achterover leunen is er voor de on
derhandelaars niet bij. Een nieuwe
kavelruil dient zich alweer aan Het
betreft onder meer gronden langs de
Laagwaalderweg. Hiermee is 30 hec
tare gemoeid.
lees Vlanmg van de Stichting Agrarisch Texel en veehouder Dick Kikkert, één van de betrokkenen bij de vrijwillige kavelruil, onderte
kenen hé contract. Op de achtergrond andere deelnemers aan de kavelruil. Gora/d Timmorman)
Indanls tegenwerking vanuit De
toog wil het college van b en w de
lermis komende zomer een uur
snger laten doorgaan. Door het
iluitincptijdstip op te schuiven van
13.00 raar 24.00 uur verwacht de
lemeeite een betere aansluiting
ip het uitgaansleven en dat het
lublief rustiger vertrekt. In het
aatsteuur moet de volumeknop
wel eet stuk omlaag.
)e doipscommissie van De Koog is
egen de verlenging. Vorig jaar werd
i geklaagd over geluidsoverlast door
5 Je kermis en de vrees bestaat dat dit
alleen maar langer zal duren. Met
name gasten van de naastgelegen
bungalowpark en camping
Coogherveld en hadden er last van.
B en w betreuren overigens dat deze
klacht de gemeente pas een maand
na de kermis bereikte. 'Anders had
den we hier direct actie tegen kunnen
ondernemen.' Het organiserende
Bureau Kermisgids BV heeft zelf tij
dens de kermis geen klachten ont
vangen over geluidsoverlast. Maxi
maal mag 80 dB worden gepro
duceerd. Het bureau verwacht dat
verlenging van de sluitingstijd met
een uur een aanzienlijk hogere pacht-
opbrengst zal geven. 'In 2003 was
het zo dat als het publiek net op gang
was gekomen om kermis te vieren,
het feest alweer afgelopen was. Zeer
frustrerend, met alleen voor de ex
ploitanten, maar ook voor het
uitgaanspubliek, dat om 23.00 uur
alweer werd weggestuurd. Met een
uur extra kunnen de bezoekers na
afloop rustig hun weg vinden naar het
uitgaansleven.'
De Koger dorpscommissie is bang
dat door het uur extra de overlast lan
ger doorgaat. Een aantal bewoners
van De Koog wil de kermis zelfs ver
plaatsen naar een tijdstip buiten het
seizoen Dit zou volgens de ge
meente een funeste uitwerking heb
ben op de pachtopbrengst, die vorig
jaar €58.057,- bedroeg. Een ge
schikte andere locatie is er volgens
de gemeente niet.
MRK TA0£?£ft|
AKtNeVUUTSt
IN WtRDING
flHTQON GO&S© i%- ZO»?
'Alleen voor het geld moet je niet
gaan vissen. Je moet met de ploeg
overweg kunnen en een beetje lol
met elkaar kunnen trappen. Want
als je elke week met tegenzin naar
zee gaat en als een dooi muis in
een hoek kruipt, dat werkt niet.'
Adrie Kager (50) van de TX14
Grietje vindt de visserij na meer
dan dertig jaar op zee nog steeds
een spannend vak.
'Toen ik begon had ik ten opzichte
van de jongens aan de wal een goed
inkomen. Maar dit is de enige be
drijfstak waar de inflatie niet is mee
gegroeid. Ik verdien nog net zoveel
als twintig jaar geleden. Als ik dan zie
wat voor looncompensatie die jon
gens aan de wal de laatste jaren heb
ben gekregen. Wij met. We hebben
inkomen ingeleverd, maar ook vrij
heid. Het begon met de maaswijdtes,
omdat je bepaalde vismaten niet
meer mocht vangen. Daarna kreeg
iedereen op basis van historische
rechten een quotum toebedeeld.
Toen kregen de visserlieden het ca
deau en nu moet er voor worden be
taald. Ik vind dat met kloppen. We
hebben een periode gehad dat je niet
meer dan 152 dagen mocht vissen
Het aanbod nam af en de prijzen lie
pen op. ledereen verdiende toen
goed en had een hoop vrije tijd. Maar
toen wilden de visserlui weer meer en
begonnen ze aan die dagen te
knoeien. Hadden ze het maar zo ge
laten. Nu heb je bijna geen weken
meer waarin we stilliggen.'
Oudgedienden uit de visserij weten
het: het vissersvak kent z'n ups en z'n
downs. Dat was al zo in de dertiger
jaren, toen met de aanleg van de Af
sluitdijk de haring verdween Het ene
moment lag de haven nog vol visser
schepen, het andere was de vloot
gehalveerd Nu is het niet anders.
'Toen ik begon te vissen, lagen er
denk ik nog eens zoveel kotters in de
haven als nu Het was toen een stuk
gezelliger. Als windkracht zeven werd
opgegeven, dan bleven we binnen.
We deden bij elkaar een bakkie en
wachtten de weerberichten af. Al
geeft-ie tegenwoordig kracht 12 op,
dan gaan we evengoed. De schepen
kunnen het makkelijk hebben. Maar
in zulk zwaar kun je natuurlijk je werk
niet doen.'
Overweeks
Kager, wiens vader bedrijfsleider van
het voormalig coöperatief loonbedrijf
was en later bij de Aankoopcentrale
Texel (nu Agrifirm) werkte, koos al
vroeg voor het vissersvak. 'Ik zat nog
op de LTS toen mijn maat Peter
Bremer van school ging en op de TX5
aan de slag ging. Op zaterdag hielp
ik hem vaak. Met schoonmaken en
zo. En soms mocht ik een weekje
meevaren. Hartstikke leuk. Er zaten
allemaal jonge gasten op. Zo ben ik
er een beetje ingerold. Toen ik na
school ook de visserij in wilde, zei m'n
moeder: Ga eerst maar eens een paar
keer mee, om te kijken of je er wel
tegen kunt. Dat heb ik toen gedaan.
In slecht weer had ik niks geen last.
Toen nog een jaartje naar de visserij-
school. waar ik tot machinist werd
opgeleid. Ik haalde mijn EHBO-di-
ploma en was klaar om te gaan va
ren. Eerst op de TX34 van de gebroe
ders Daalder, de latere TX27 van
Adrie Hutjes. Met een meter of 34
lengte was het voor die tijd een flink
schip. Ik was kok. Het vissen ging
anders dan nu. We zaten op knietjes
op het dek de vis uit te zoeken. Als je
grote bulten grond ving, dan stond
één man met de slang te spuiten en
een ander keek of er geen maatse vis
ontsnapte. We deden elk uur een
trek Het verschil met nu is dat we in
die tijd de tdigen zelf moesten laten
vieren en de giek zelf moesten laten
VERVOLG VAN PAGINA 1
Jacht ain hanen die 's nachts begon-
len te k-aaien De Kotex zat met een
koop hinen, omdat mensen regel
matig zo'n dier bij de kinderboerderij
Jumpten als ze zelf niet meer wisten
wat ze trmee aanmoesten. Janssen:
We hopen dat mensen dat niet meer
willen daen. Een kip vangen is met zo
moeilijk maar het vangen van een
kaan is net zo lastig als het vangen
van een meeuw op het strand.' De
9emeertewoordvoerder steunt Kotex
m haar oproep geen hanen meer te
Jumpei bij de kinderboerderij.
'Kotex wordt daardoor met het pro
bleem ran een ander opgezadeld en
bet zijr wel vrijwilligers die daar be-
zijr. Bovendien kunnen met die
banen ziektes meekomen en kunnen
een ander tot last zijn.'
Orn da klagende buren verder ter
wille tj zijn, worden er hokken ge
bouwd waar de kippen 's nachts in-
9aan en er wordt een net over de vij-
•ergspannen, zodat wilde eenden,
meeuwen en kraaien er niet meer
kunnen komen. Volgens Jansen kun
nen bezoekers straks nog wel brood
blijven voeren aan de dieren die wel
in de vijver mogen zijn. Het is het de
bedoeling dat de nieuwe levende
have wat gevarieerder van soort
wordt. 'We willen van verschillende
soorten koppeltjes gaan houden.'
Voor de kippen is één haan overge
bleven, zodat er nog aan het nage
slacht kan worden gewerkt.
Kotex vindt het jammer dat ze een
hoop dieren heeft moeten wegdoen.
'Het is zonde als dit op deze manier
zou doodbloeden.' Jansen wijst erop
dat met name voorzitter Toon van
Haastrecht dagelijks in de weer is om
de kinderboerderij draaiende te hou
den. 'Het kost de vereniging ook zo'n
vijftienhonderd euro per jaar aan
voedsel.' Kinderen uit de buurt gin
gen laatst nog rond in de Mars om
eten op te halen voor de dieren. Jan
sen schat dat dagelijks gemiddeld
zo'n zestig mensen even langskomen
op de kinderboerderij. 'Daar zitten
veel oma's met kleinkinderen bij.' Half
december gaan de betrokken partijen
opnieuw met elkaar om tafel.
Adrie Kager, machinist op de TX14 'Grietje'
rondje door de machinekamer.
'Ik help aan dek gewoon mee met de visverwerking. Als ik daarmee klaar ben, maak ik een
zakken. Dat winchen gaat nu allemaal
automatisch. We hadden in die
begintijd niets met quotum te maken.
We waren toen echt vrij. We vingen
zoveel als we konden. Al kwam je met
tien ton tong binnen, niemand die
zich er druk om maakte. Maar wel
gewoon vissen van maandag tot vrij
dag. Toen wisten we amper wat
overweekse reizen waren. Er was
zoveel te vangen, je piekerde er niet
over. Dat is tegenwoordig wel anders.
Door dat quotum van vandaag de
dag is het zo dat als het met de ton
gen te hard gaat, we op schol gaan.
Dan moet je naar de Doggersbank.
Dat is zó ver weg, dan moet je wel
overweeks. Anders kom je vistijd te
kort. We hebben net drie overweekse
reizen achter de rug. Dat is best een
hele ruk. Vissenj is een continubedrijf,
dag en nacht doorgaan.'
Mentaliteit
'Op de 34 heb ik bijna 25 jaar geva
ren. Eerst als kok, na mijn militaire
dienst als machinist. Daarna ben ik
overgestapt naar de FR231, een
omgevlagd schip van Pieter Trap.
Daar heb ik 21 maanden op gevaren.
We visten continu overweeks. Het
nadeel daarvan is dat je sociaal ach
terop raakt. Veel dingen die zich thuis
afspeelden, gingen aan me voorbij
Met opgroeiende kinderen gaat dat
niet. Toen kwam er een plaatsje vrij
op de TX14, ook van de firma Ellen-
Trap. Hier vaar ik alweer een jaar of
vijf op We gaan af en toe nog wel
eens overweeks. maar daar staat dan
ook wel weer een vrije week tegen
over. We kunnen als ploeg goed met
elkaar overweg. De taken zijn ver
deeld. Willem (Smit, red.) is kok, Rien
(Brouwer, red.), de schipper, staat in
de stuurhut, ik doe de machinekamer,
een ander gaat over het visruim en zo
heeft iedereen z'n eigen werk.' Dat
Kager machinist is, wil niet zeggen
dat hij de hele reis in de machineka
mer rondhangt 'Ik help gewoon aan
dek mee met de visverwerking. Als ik
daarmee klaar ben, maak ik een
rondje door de machinekamer. Als er
eens wat stuk is, dan repareer ik dat
onder het vissen. Dan help ik met de
netten leegmaken en overboord
gooien. Als dat klaar is, duik ik weer
de machinekamer. Als de reparatie
klaar is. dan ga ik gewoon weer vis
verwerken.'
Omscholen
'Op zo'n schip moet je blindelings op
elkaar kunnen vertrouwen. We heb
ben nu een prima ploeg, maar we
hebben wel jongens aan boord ge
had die niet mi|n mentaliteit hadden.
Als je vroeger met opschoot, dan kon
je een schop voor je flikker krijgen.
Tegenwoordig denkt zo'n snotneus
die net van school komt dat hij met
een in de brug kan staan. En als je er
wat van zegt. dan krijg je een grote
mond. Vroeger kreeg zo'n gast een
slag voor z'n harses.'
'Toen ik begon te varen was het zo
dat als je nergens meer terechtkon,
je altijd nog visserman kon worden.
Vandaag de dag moet je papieren
hebben. Maar nu kiest steeds minder
jeugd voor de visserij. Ze willen een
keer of drie op vakantie en
tweeverdieners hebben samen nét
zo'n inkomen als ik in zo'n hele week
op zee. Alleen zijn zij alle dagen thuis,
ze hebben vakantiegeld en als ze
geluk hebben een dertiende maand.
Op Urk laten veel vissers zich
omscholen. Gewoon omdat de toe
komst erg duister is. Nu willen ze ons
weer op de schol gaan korten. We
moeten elk jaar inleveren Een keer
tje wat inleveren is niet erg, als het
dan maar ten goede van de sector
komt. Zo hebben ze een jaar of tien
geleden de scholboxen ingesteld.
Bedoeling was dat de kleine vis zou
worden gespaard, zodat er meer vis
zou komen. Achteraf is gebleken dat
daar niets van terecht is gekomen.
Het quotum is nu al zoveel ingekrom
pen, dat overbevissing gewoon niet
meer mogelijk is. Maar als de biolo
gen zeggen dat er te weinig vis is,
wordt er toch weer naar de visserman
gewezen. Wij op ons beurt wijzep
naar de offshore. Als je ziet wat er
voor leidingen over de zeebodem lo
pen en hoeveel er aan boortorens en
andere rotzooi staat. Je kan mij met
vertellen dat dat goed is voor de vis.
Veel jongere gasten zeggen Nu kan
Ik nog wat anders. Maar op een leef
tijd zoals de mijne ben je al snel te
duur voor een werkgever. Ik voel me
lichamelijk nog prima en zolang dat
het geval blijft en mijn collega s niet
zeggen dat ik in de weg loop, dan vis
ik door. Maar dit werk vergt best veel
van het lijf, dus doorgaan tot je 65ste
zit er niet in. Ik hoop het nog wel een
jaar of vijf vol te houden.'
Geïsoleerd
Kager heeft aan boord de reputatie
aardig te weten wat er op het eiland
speelt. 'Ik blijf graag een beetje op de
hoogte van wat er in mijn leef
omgeving gebeurt. Ik ken op Texel vrij
veel mensen en in zo'n weekend hoor
en lees je van alles. En als het erg
spannend is, sturen ze ons wel eens
een fax. Maar we hebben geen krant
of televisie. En doordat ze bij de ra
dio alle frequenties hebben veran
derd, kunnen we niks meer ontvan
gen. Een belangnjke voetbalwedstnjd
gaat nu aan onze neus voorbij Er zijn
maar een paar kotters met satelliet
schotels aan boord. Alleen via de
wereldomroep horen we nog wel
eens wat. In dat opzicht is het hier
best een geïsoleerd bestaan.' Maar
echt veel tijd om het nieuws te vol
gen is er met aan boord. 'Elke zeven
kwartier wordt er een net binnen ge
haald en kunnen we aan de bak. |n
die tijd moet de vis verwerkt, je moet
eten en - als het je wacht met is - dan
kun je een boek lezen, een film kijken
of een tukkie doen. Soms zit je net
een half uur boven en loopt het net
in de grond. Dan is het meteen halen.'
'Leuk vind ik het nog steeds. Het
avontuurlijke spreekt me erg aan. Het
is steeds weer een verrassing wat we
boven halen. Een enkele keer is dat
wel eens wat minder leuk. Twee keer
haalden we een stoffelijk overschot
boven. Dat is een rare kijk. En we
hebben eens een container hasj op
gevist. Die was gewoon op de zee
bodem geparkeerd Soms een
mammoetkies en deze week hadden
we nog een fossiel van steen. Maar
voor de rest met veel. Er is al zolang
over die zeebodem heen gerost, het
meeste is al opgevist.'
Tekst en foto Gerard Timmerman