Xexelaars HE^ werk
Texelse bibliotheek open boek voor Maaike Vonk
'Iklees nog steeds
stiekem kinderboeken
Van vakantieoord
tot geïsoleerd eiland
Plaatsman en Kager
kampioen bowlen
Trekker trekwedstrijden krijgen Texels tintje
i COURANT
Gif ontsnapt bij
lichten container
Texel centraal in roman Lichtjaar
Receptenwedstrijd
Duurzaam Texel
TF YPÏ on VRIJDAG 23 JANUARI 2004
Roijiidvrs
■•A 'tcchmcV»
i f
2895.2. Robert van Splunter 28913 Rinse Dijt
2839. 4. Marcel Witte 2808; 5. Peter Veldman
2778; 6 Henk Plaatsman 2744. Hoogste serie
dames: Trijn Stiggelbout 1092; hoogste serie
heren. Henk Plaatsman 1115. Hoogste game
dames: Conne Plaatsman 205, hoogste games
heren. Robert van Splunter 222.
Bij het lichten van de eerste gif
container van de Andinet is
woensdagavond een onbekende
hoeveelheid arseenpentoxide in
zee terecht gekomen. Laborato
riumonderzoek van watermonsters
die Rijkswaterstaat tijdens het lich
ten maakte, moet uitwijzen wat de
gevolgen zijn.
Volgens een woordvoerster van
Rijkswaterstaat (RWS) startte de con
tainer met lekken nadat de drijvende
bok met het hijswerk was begonnen.
'Toen hij op de bodem stond, lekte de
container nog met. Dat begon toen hij
ongeveer dne meter boven de zeebo
dem was. Dat werd gezien door de
duikers die de stroppen hadden aan
gebracht. Er stroomde een gele vloei
stof uit.' Hoeveel liter in zee kwam, is
onbekend.
Boven water werd de container vol
gens RWS meteen op een ponton in
een waterdichte bak gezet. Hij lag op
een diepte van ruim vijfentwintig
meter. De duikers hebben volgens de
woordvoerster geen gevaar gelopen
'Zij zijn gespecialiseerd en weten wat
ze doen.' De watermonsters die het
meetschip Zirfaea van RWS nam, zijn
over een paar dagen bekend.
De container, die 210 vaten met elk
100 liter arseenpentoxide bevat, is
gisteravond aangekomen in Den Hel
der. De verzekeringsmaatschappij
van de Andinet moet ervoor zorgen
dat hij wordt afgevoerd naar een ge
specialiseerd bedrijf dat onderzoekt
wat nog bruikbaar is De berging van
de twee andere gifcontainers is van
wege de weersomstandigheden uit
gesteld tot na het weekend. De
woordvoerster kon niet zeggen of
berging daarvan wordt aangepast
naar aanleiding van het voorval met
de eerste.
De zoektocht van de drie mijnen-
jagers en het hydrografisch vaartuig
van de Koninklijke Marine naar de 63
losse vaten die de Andinet verloor,
heeft nog nilks opgeleverd. Volgens
een woordvoerster van de marine
kost het tijd en geduld om ze te vin
den. De marine speurt boven de
Waddeneilanden op een route van
185 kilometer en 1000 breed waar de
vaten zouden moeten liggen. Er
wordt dag en nacht gezocht.
Het Openbaar Ministerie in Amster
dam is begonnen met een straf
rechtelijk onderzoek naar het onge
val van zondag 21 december. Het OM
onderzoekt of het werkelijk een on
geluk was of dat het gif opzettelijk is
geloosd De kapitein van de Andinet
is inmiddels verhoord en ook de re
der wordt bij het onderzoek betrok
ken. Behalve de containers en de
vaten verdween in december ook vijf
duizend liter arseenpentoxide los in
de golven.
Opmerkelijk veel nieuwe boeken
spelen op Texel of hebben op z'n
minst een duidelijke relatie met het
eiland. Schreven we in de krant van
afgelopen dinsdag over de
misdaadroman Troebel water die
op Texel begint, deze week werd
de redactie attent gemaakt op
Lichtjaar, de afgelopen jaar ver
schenen tweede roman van Arnout
ter Haar.
Het verhaal gaat over Derk, die het
vijftien jaar na de verdwijning van zijn
vriend Paul weer aandurft om naar
hun vakantiewoning op Texel te gaan.
In de tussenliggende jaren is het huis
geregeld bewoond geweest door
vrienden en familie, zodat het welis
waar goed onderhouden is, maar
Derk zich eerder gast dan eigenaar
voelt. Om zijn nieuwe relatie met
Rogier kans van slagen te geven, is
het hard nodig dat hij het verleden
laat rusten. Maar Derk kan en wil dat
niet. Hij klampt zich vast aan een
geïdealiseerde, verloren liefde, wat
hem uiteindelijk zijn relatie én zijn
geestelijke gezondheid kost. Onder
tussen komt de lezer aan de hand van
dagboekfragmenten aan de weet dat
de relatie tussen Paul en Derk hele
maal niet zo ideaal is geweest als
Derk graag wil doen geloven. Daar
bij blijft de vraag wat er met Paul is
gebeurd. Is hij verdronken bij zijn
dagelijkse duik in zee of heeft hij be
sloten alle schepen achter zich te
verbranden en naar het buitenland te
gaan?
Lichtjaar is een knap geschreven
boek. Het bevat mooie sfeerbeelden
en sterke dialogen. En doordat de
lezer aan de ene kant steeds meer te
weten komt over de geschiedenis
van Paul en aan de andere kant de
relatie tussen Derk en Rogier ziet ver
slechteren, ontstaat gaandeweg een
broeierige sfeer. Hoewel zich met al
te veel spectaculaire gebeurtenissen
voordoen, boeit het boek tot de laat
ste bladzijde. Texel vormt aanvanke
lijk niet meer dan een decor, maar
wordt in het vervolg steeds belang
rijker voor het verhaal zelf. Terwijl
Derk zich meer en meer vastklampt
aan zijn verleden met Paul en daar
mee aan het eiland waar ze samen zo
gelukkig zijn geweest, verwijten eerst
Rogier en ten slotte ook zijn oude
vrienden hem dat hij zich afsluit. Van
een mooi en rustig vakantieoord -
waar je lekker kunt uitwaaien in de
Geul, de Slufter of op de Hors en bij
komt van het jachtige leven in de
Randstad -, verandert Texel in een
geïsoleerd eiland, met bewoners die
je nooit als één van hen zullen be
schouwen en waar je het gevaar
loopt ten slotte langzaam gek te wor
den.
Het vakantiehuis van Derk bevindt
zich ergens tussen Den Hoorn en de
Mokbaai, maar is waarschijnlijk be
dacht. Dat geldt veel minder voor de
andere Texelse locaties die worden
beschreven. Opvallend is alleen dat
de schrijver het over Den Horn heeft,
waar andere namen met zijn veran
derd. Een enkele kritische beschou
wing wordt met geschuwd Op een
fietstocht van huis naar de Slufter rij
den Derk en zijn gewezen schoonzus
door De Koog, wat geen onverveeld
genoegen is: 'De Koog zag er on
danks het zonnige weer troosteloos
uit. Derk wist met wat erger was: dit
dorp in de winter, zonder toeristen,
waardoor je de lelijkheid van de
Dorpsstraat maar al te goed te zien
kreeg, of De Koog in het hoogsei
zoen. als alle lelijkheid aan het oog
onttrokken werd door door de over
vloed aan dikke roodverbrande toe
risten.'
Lichtjaar is uitgegeven bij Uitgeverij
Contact, telt 286 pagina's en staat
geregistreerd als ISBN 90 254 1933
'Eigenlijk heb ik het mooiste baan
tje dat er is. Ik mag me overal mee
bemoeien, zaken regelen, maar
hoef geen beleidsnota's te schrij
ven.' Maaike Vonk werkt al veertien
jaar in de Texelse Bibliotheek. Ooit
begonnen als invalkracht is ze nu
vestigingscoördinatoren als zoda
nig verantwoordelijk voor het
reilen en zeilen van de bieb.
Het is haar vrije dag, maar niettemin
heeft ze de komst van de verslagge
ver aangegrepen om toch nog snel
een paar klusjes af te handelen en
een paar mailtjes te versturen. Want
haar werk maakt een belangrijk deel
uit van haar leven. Sinds zij ruim
tweeënhalf jaar geleden werd aange
steld als vestigingscoördinator heeft
zij er een flink pak werk bij gekregen.
'Ik werk nu tweeëndertig uur en zit het
grootste deel van de tijd hierboven,
op kantoor. Dat is het enige nadeel
van deze baan. Dat je nauwelijks
meer op de werkvloer bent en het
contact met de mensen kwijtraakt',
- vertelt Vonk.
Na het vertrek van bibliothecaris
l Gerdie Limonard bestond er binnen
de Texelse bibliotheek twijfel over de
vraag of die vacature weer moest
worden opengesteld of dat er wellicht
andere opties waren. 'Vanuit
Probiblio (het overkoepelend orgaan
van bibliotheken, red.) kwam het
voorstel om geen nieuwe locatiema
nager aan te stellen, maar een
- vestigingscoördinator. Die zou dan
met worden belast met de beleids
zaken en het contact met de wethou
der en dergelijke. Dat leek me wel
wat.' Na overleg met haar collega's
besloot Vonk die nieuwe uitdaging
aan te gaan. Hoewel zij boven de me
dewerkers kwam te staan waarmee
zij al jaren werkte, leidde haar aan
stelling met tot frictie of wrevel. 'He
lemaal met. Ik was al plaatsvervan
gend hoofd en in die zin al bezig met
een deel van het werk dat ik nu doe
Het was wel een beetje vreemd in het
begin. De eerste keer dat ik
Om het gebruik van Texelse
1 producten meer onder de aan
dacht te brengen, houdt de stich
ting Duurzaam Texel een recepten
wedstrijd voor zowel professionals
als amateurs. Tot uiterlijk 8 februari
kunnen recepten worden ingele
verd in de categorieën voor-,
hoofd- en nagerechten en snacks
en broodjes. De recepten moeten
zo veel mogelijk gebruik maken
van Texelse producten. In ieder
geval het hoofdingrediënt moet
een Texels product zijn. De inge
zonden recepten worden door
Duurzaam Texel in boekvorm uit
gebracht.
De jury bestaat uit de koks van
Opduin, Rebecca, Rötisserie 't
Kerckeplein en Het Vierspan. De uit
slag wordt op 17 februari bekend
gemaakt tijdens de Texelse
Producten Beurs op De Krim. De win
naars in elke categorie mogen met
twee personen dineren bij Opduin,
RebeCca, 't Kerckeplein of Het Vier
span en ontvangen daar een
verrassingsmenu van drie gangen.
Daarnaast worden de winnaars uitge
nodigd hun recept voor een select
gezelschap klaar te maken in de keu
ken van Opduin. Eventueel kunnen ze
die dag ook wat langer meedraaien
om een beeld te krijgen van het werk
in een grote hotelkeuken.
Recepten kunnen voorzien van naam
en adres tot uiterlijk 8 februari worden
ingeleverd bij de Stichting Duurzaam
Texel, Warmoesstraat 50, Den Burg,
of via e-mail: info@duurzaamtexel nl.
Simon Stark, hier met de 1200 PK sterke 'Chaotic Express' in actie tijdens een trekker trekwedstrijd in Stedebroek.
De trekker trekwedstrijden vormen
zondag 30 mei een prominent on
derdeel van het Pinksterevene
ment dat de Vereniging voor Oude
Trekkers en Motoren (OTMV) op 29,
30 en 31 mei houdt. Simon Stark,
die de organisatie van de trekker-
trekwedstrijden op zich neemt,
roept Texelse trekkerchauffeurs
zich op te geven voor deelname en
zonodig te starten met het aanpas
sen van hun tractoren.
Zware tractoren die nog zwaardere
gewichten over een zo'n groot moge
lijke afstand moeten zien voort te sle
pen. Bij dit tweejaarlijkse spektakel
wordt gestreden in de standaard
klasse (waarbij alleen extra brandstof
in de cilinder mag worden gespoten),
de sportkrasse (waarbij de tractoren
met turbo's en ander materiaal mo
gen worden opgevoerd) en de spe
cials (de zwaarste categorie, met
vliegtuig- en andere motoren). Tradi
tioneel verschijnen er deelnemers uit
het hele land uit de start, maar Stark
daagt de Texelaars uit de eer op Texel
te houden. 'Wat minder de kroeg in
en sleutelen met die hap.' Zelf geeft
hij het goede voorbeeld, door met zijn
zoons Ben en Bert met twee of drie
specials aan de start te verschijnen.
Vorig jaar hebben ze ervaring opge
daan tijdens overkantse wedstrijden.
Ze rijden met een door hen aange
kochte trekker, die is uitgerust met
een 12-cilinder V-motor en een trek
kracht heeft van 2000 PK. Een
tweede special, de Chaotic Express
met een Tatra V12 motor, hebben
vader en zoons zelf gereviseerd.
Deze trekker heeft een vermogen van
1200 PK. Daarnaast beschikken ze
over de Mighty Dream, een special
van 800 PK, die te koop staat.
'Texelaars kunnen er zo mee aan de
start verschijnen. Hij is op te voeren
tot 2500 PK.' Deelnemers kunnen
zich opgeven bij Simon Stark, tel. 316
220 of 06-20002227.
Corine Plaatsman en Pietje Kager
zijn afgelopen weekend Texels
kampioen bowling geworden.
Plaatsman won met 2757 pins van
haar tegenstanders in de klasse
dames A/B, Kager gooide 2895
pins bij de heren A/B. De strijd
werd bij de dames C/D gewonnen
door Karelien Schouwstra (2265),
bij de heren C/D door Martien Roe
per (2736). De strijd kon soms hoog
oplopen en werd bij de heren A/B
beslist op een veschil van vijf pins.
In totaal streden 35 bowlers om de
titels. De spelers die vorig seizoen
een gemiddelde van boven de 160
haalden, kwamen uit in de klasse C/
D, wie een gemiddelde had van meer
dan 160 kwam in de klasse A/B te
recht. Er werd zonder handicap ge
speeld. Alle deelnemers gooiden tien
games, waarna degenen met het
hoogste gemiddelde naar de finale
gingen, waarin nog eens zes games
werden gespeeld.
Zaterdag werd een serie dubbels en
een serie enkels afgewerkt, waarbij al
erg goed werd gegooid. Henk Plaats
man gooide al direct een game van
220 en de hoogste serie van 1115.
Martien Roeper gooide zelfs twee
200-games. Na de eerste dag ston
den zij dan ook bovenaan in hun
klasse. Ook Karelien Schouwstra
nestelde zich met een mooi 194-
game op een eerste plaats. Titel
verdediger Trijn Stiggelbout gooide
een paar 200-games bij de dames en
met 1092 ook de hoogste serie.
Zondag gooide Robert van Splunter
al in de voorrondes een game van
222, de hoogste game van het toer
nooi. Corine Plaatsman gooide in
haar klasse met 205 de hoogste
game. Voor beiden was een extra
prijs beschikbaar. Titelverdediger
Pietje Kager bleef met enkele 200-
games aan kop bij de A/B klasse en
in de C/D klasse wist Mischa Witte
een eerste plaats te behalen. Na de
voorrondes was bekend wie de
dubbeltitels hadden gewonnen. Bij
de heren waren dat Pietje Kager en
Jan Plaatsman en bij de dames
Corine Plaatsman en Natalia Daalder.
In de finales van de C/D heren kon
Mischa Witte niet op tegen Martien
Roeper, die gedurende het hele toer
nooi constant speelde. Wel wist Witte
concurrent Chris Dobber voor te blij
ven.
Omdat titelverdediger Trijn Stiggel
bout zich had afgemeld voor de finale
bij de dames A/B, was er plaats voor
een nieuwe kampioen. Corine Plaats
man wist daarbij opponenten Will
Rovers en Chris Krijnen op een be
hoorlijke afstand te houden. De strijd
bij de dames C/D ging tussen
Karelien Schouwstra en Marjon
Veenstra, omdat de derde finalist,
Ans Keularts, na de tweede game
was uitgevallen met een blessure.
Schouwstra wist de in de voorrondes
opgebouwde voorsprong te behou
den. Bij de heren A/B dacht titel
verdediger Pietje Kager genoeg voor
sprong te hebben, maar moest in de
zesde game alle zeilen bijzetten om
Robert van Splunter op afstand te
houden Door zeer goed te spelen,
wist deze binnen korte tijd van een
vierde naar een tweede plaats op te
klimmen. Hij kwam uiteindelijk
slechts vijf pins te kort om de eerste
plaats over te nemen.
Uitslagen
Double heren 1 Pietje Kager Jan Plaatsman,
double dames. 1Conne Plaatsman Natalia
Daalder Single heren C/D. 1 Martien Roeper
2736. 2 Mischa Wittte 2703; 3 Chris Dobber
2662; 4 Erik Witte 2613, 5. Stevan van Beek
2374, 6. Hans Coot 2369 Single dames C/D
1. Karelien Schouwstra 2265, 2. Marjon
Veenstra 2232; 3 Ans Keularts 1608 - uitge
vallen in finale Single dames A/B 1, Conne
Plaatsman 2757; 2 Wil Rovers 2575, 3. Chris
Krijnen 2553. Single heren A'B 1 Pietje Kager
functioneringsgesprekken voerde,
vroeg ik ook hoe zij vonden dat ik lei
ding gaf. Nou, je mag er best wel wat
meer boven staan, kreeg ik toen te
horen. Dit is mijn manier, ik zoek al
tijd naar consensus, maar uiteindelijk
gebeurt het wél op mijn manier. Soms
duurt dat wat langer, maar het lukt
wel.'
Jeugd
Voor haar aanstelling als vestigings
coördinator was Vonk vanaf 1995
werkzaam als jeugdbibliothecaris,
een functie die in dat jaar met goed
keuring van het college werd ge
creëerd, toen zij haar papieren daar
voor haalde, 'Ik vond dat geweldig,
want mijn hart ligt bij de jeugd. Die
staat zo heerlijk open voor dingen en
is makkelijk bereikbaar via de scho
len.' Zij stond aan de wieg van het
jaarprogramma dat de bibliotheek
aan de Texelse scholen aanbiedt en
introduceerde de Peutermaand op
Texel. Beide projecten zijn nog steeds
zeer succesvol. 'Veel mensen denken
dat wij alleen werken als de biblio
theek open is, maar we werken bijna
nog harder als de deur dicht is. Dan
zijn we bezig met de schoolprojecten.
Bijna dagelijks wordt er bijvoorbeeld
voorgelezen aan schoolgroepen.' De
Texelse scholen krijgen ieder jaar een
programma aangeboden, waarop
kan worden ingeschreven. De jong
ste groepen wordt voorgelezen aan
de hand van een thema en iets
oudere jeugd wordt spelenderwijs
wegwijs gemaakt in de bibliotheek.
Samen met Toos Maas, die het
jeugdproject op de werkvloer bege
leidt, is Vonk voortdurend bezig met
vernieuwingen en veranderingen.
'We proberen steeds leuke manieren
te zoeken om voor te lezen, want je
moet jeugd wel blijven boeien.' Dat
betekent dat 'droog' voorlezen in de
bieb achterhaald is. Terwijl er voorge
lezen wordt, kunnen de kleintjes de
bijbehorende prenten zien op een
groot projectiescherm. Populair is
ook voorlezen met behulp van een
kamashibaiy kastje, simpel gezegd
een Japans vertelkastje. Daarin wor
den de prenten beurtelings getoond,
terwijl de voorlezer de tekst vanach
ter het kastje voorleest. Een
poppenkastachtige voorleesmamer,
die zeer populair is bij de jongste
jeugd. Het contact met die kleintjes
vindt Vonk een van de leuke onder
delen van het werk. 'Dan sta je in een
winkel naast een moeder met kind en
dan zegt zo'n kindje triomfantelijk: ik
ken you! Zo'n moeder fronst dan de
wenkbrauwen en zit zich peinzend af
te vragen waar haar kind die vrouw
dan wel van kent. Dat is grappig. En
het is leuk dat je Texelse jeugd ziet
opgroeien. Zo lees je ze voor in groep
één en dan kom je ze weer tegen bi|
de introductie in de brugklas.'
Haar huidige baan biedt Vonk de
mogelijkheid zich ook op activiteiten
voor volwassenen toe te leggen. 'We
hebben dit seizoen voor het eerst een
jaarprogramma voor volwassenen
samengesteld. De |eugd staat op de
rails, dus hebben we eens kritisch
gekeken naar ons aanbod voor oude
ren. Daar deden we eigenlijk niet zo
veel voor Nu hebben we iedere
maand een andere presentatie, die
wordt gekoppeld aan een activiteit.
Deze maand staat bijvoorbeeld hon
derd jaar luchtvaart centraal en heb
ben we havenmeester Ed de Bruijn
gevraagd een lezing te verzorgen
over het weer en de kleine luchtvaart.
We kiezen zoveel mogelijk Texelse
onderwerpen en sprekers, omdat het
anders onbetaalbaar wordt
Maaike Vonk: 'Mijn hart ligt bij de jeugd. Die staat altijd open voor nieuwe dingen. Geweldig.
Hoewel er gewerkt moet worden met
een krappe begroting, wordt gepro
beerd zoveel mogelijk te organiseren.
'We hebben een raamsubsidie. Dat
betekent dat we het geld naar eigen
inzicht mogen besteden, maar je kunt
het maar eén keer uitgeven. In ieder
geval wil ik met snijden in de collec
tie. Die vormt toch de basis.' Verder
wil Vonk een ondervertegenwoor
digde doelgroep aanboren: de jonge
ren. 'We hebben veel activiteiten voor
de jeugd tot zes jaar en voor volwas
senen staat nu het een en ander op
de rit, maar voor jongeren doen we
eigenlijk niks. Ik heb contact gezocht
met de OSG om te bekijken of en hoe
we dat gat kunnen opvullen. Iedere
twee jaar hebben ze daar een
Theaterweek waarin de beeldende
kunst centraal staat, misschien kun
nen we het tussenliggende jaar op
vullen met een programma waarin
boeken en schrijven centraal staan.'
Het idee van Vonk is ook opgepakt
door diverse andere bibliotheken in
de regio, zodat bekeken zal worden
of een dergelijk project gezamenlijk
aan het voortgezet onderwijs kan
worden aangeboden. Haar grootste
uitdaging voor dit jaar vormt Imme
Dros. 'Dit jaar bestaat de Kinder
boekenweek vijftig jaar. Ik wil dol
graag Imme Dros naar Texel halen.
We hebben dat al geprobeerd via de
SSS, de organisatie waar je bekende
schrijvers kunt boeken voor een le
zing op scholen en bibliotheken,
maar dat lukte niet Ze zeiden daar
dat Dros niet meer in het openbaar
optreedt. Toevallig ben ik in het bezit
van haar privé-nummer, dus we gaan
vast zelf nog een poging doen.'
Grote fout
Zelf is de 46-jarige Vonk, moeder van
drie zonen van 14, 17 en 20 jaar, al
van jongs af aan gek van lezen. Door
haar werk als jeugdbibliothecaris las
zij jarenlang vooral kinderboeken. 'De
laatste paar jaar heb ik ook weer di
verse andere boeken gelezen omdat
je je toch wilt voorbereiden op lezin
gen of wilt weten wat mensen bezig
houdt. Het lukt niet om alle nieuwe
boeken te lezen. Dat is gewoon te
veel. Wekelijks komen hier zo'n vijfen
twintig tot dertig boeken binnen, dus
je leest wat je leuk vindt. Maar ik lees
nog steeds stiekem kinderboeken
hoor, die zijn gewoon zo leuk!' Haar
passie voor lezen wordt niet gedeeld
door het thuisfront. 'Mijn echtgenoot
leest ongeveer één boek per jaar en
dan moet het niet al te dik zijn en mijn
jongens zijn ook niet bepaald lezers.
Daar heb ik een grote fout gemaakt
in de opvoeding', grinnikt Vonk.
'Want het is eigenlijk een beetje mijn
eigen schuld. Ik nam altijd boeken
voor ze mee. Ze hoefden nooit zelf
naar de bieb, dat zijn ze dus ook niet
gewend.' Op de vraag of zij het voor
nemen heeft om zelf nog eens een
boek te schrijven antwoordt zij reso
luut nee. 'Absoluut niet. Ik lees graag,
maar schrijven laat ik aan iemand
anders over.'
Tekst en foto Louise van der Sluis
