Schoorsteenvegen favoriet bij 'vuurvreter' André Brouw"
'Doe niet onder voor een
vrouw met schoonmaken
'We kunnen nog
steeds de hort op
Kustgids van Texe
Xexelaars HE^ we
Marieke Kooiman nieuwe
diabetesverpleegkundige
www.tQXQlwereldwijd.nl
'I
Bruidspaar al 65 jaar gelukkig
TEXELSE g COURANT
Dammen en
schaken op
Teso-boot
Inenten en
paarden en
sr
DINSDAG 27 APRIL 2004
Aanmi
kLg-Tflr-H:
'Ik ben een vuurvreter. Ik hou van bikkelen en werk de hele dag
keihard door. Soms is het wel eens te gek en dan moet je even
gas terugnemen. Als je ouder wordt, gaat dat makkelijker, maar
je moet me niet binnen achter een bureau zetten, want dan word
ik stapelgek.' André Brouwer is al bijna twintig jaar werkzaam
in de schoonmaakbranche. Hoewel hij dat werk aanvankelijk
absoluut niet zag zitten, heeft hij zijn draai inmiddels prima
gevonden. 'Je zou het misschien met denken, maar in dit vak
is elke dag anders.Over zwijnestallen, kraaiennesten en laag
vliegers.
Inderdaad, de ramen van zijn eigen
huis zijn schoon. Een stiekeme blik
op de richeltjes leert dat ook daar
geen stof te bekennen is. En last but
not leastde wc is keurig schoon.
Want dat is. zou blijkt later in het in
terview. een van de belangrijkste din
gen in het schoonmaakvak. De wc
moet blinken. Als knaap van eenent
wintig kwam Brouwer in het
schoonmaakvak terecht. 'Ik werkte
toen bij Wim Trap in de bollen en dat
beviel me uitstekend. 'Lekker beulen
en altijd buiten, prachtig. Maar ik had
daar geen vaste baan en toen ik een
huis wilde kopen, ben ik overgestapt
naar Vinke, want dat was familie van
mijn toenmalige vrouw', vertelt Brou
wer. In zijn pubertijd wordt al duide
lijk dat zijn schoolloopbaan geen lang
leven beschoren is. 'Ik zat op de LTS
metaal, maar ik bakte er niks van. Liet
anderen werkstukken voor me ma
ken. Al mijn vrienden deden metaal,
dus daarom deed ik het ook. Je wou
in die tijd niet bij de houtluuse horen.
Zo noemden ze de leerlingen van de
afdeling hout. Wij waren de
roestkrabbers, die waren stoer.' Met
zijn hakken over de sloot slaagde hij
voor zijn diploma. De zes jaar erna
werkte hij in de bloembollen, tot hij bij
Vinke aan de slag ging. 'Ik zei met
een al dat ik dat werk met lang zou
blijven doen, want ik vond er geen
reet aan. Vloeren schrobben bij Albert
Heijn. ramen lappen en zomerhuisjes
schoonmaken. Ik zie me nog beulen
door de Sluftervallei. Vooral de vrij
dag en zaterdag waren stressdagen.
Dan kwamen erzo'n honderdveertig
schoonmakers van de overkant die
allemaal in de bussen moesten wor
den verdeeld. Altijd druk, altijd
stress.'
Zijn inzet en werklust bleven niet on
opgemerkt. 'Vinke merkte wel dat ik
meer in mijn mars had. Ik ben een
mensen op letten en dan zorg je na
tuurlijk dat dat er piekfiin uitziet', grin
nikt Brouwer. 'Je kan moeilijk elke
week de hele tent uitsoppen, daar
heb je geen tijd voor, dus je pakt
vooral de dingen aan die opvallen. De
keuken en het sanitair moeten
schoon zijn en er mag geen stof op
de vloer liggen. Stof onder het bed is
helemaal uit den boze. 'Het aller
ergste is een vieze wc. Zeg nou zelf.
op een smerige wc zitten is toch het
goorste wat er is?'
Eigen baas
Na een periode van zo'n tien jaar
raakt Brouwer in onmin met zijn baas
en begint hij in 1996 zijn eigen
schoonmaakbedrijf. 'Het ging met
een hartstikke goed. Ik heb keihard
gewerkt om de boel op te bouwen en
er kwam steeds meer werk. Op een
gegeven moment kun je het met meer
alleen en moet je personeel aanne
men. Op het hoogtepunt had ik ze
ven man personeel.' Die periode
heeft hij echter achter zich gelaten.
'Dat wil ik nooit meer. Je wordt er niks
We hebben een keer op Beachpark
een wissel gehad waar de pannen
met eten nog op tafel stonden. Die
mensen zijn gewoon weggerend. Met
vier man zijn we drie uur bezig ge
weest om de boel schoon te krijgen.
Dan loopt je hele planning in de soep
en om twee uur staan de nieuwe
huurders op de stoep en die willen
wel naar binnen.' Volgens Brouwer
komt het regelmatig voor dat er din
gen kapot zijn en dat de afvalbakken
overvol worden achtergelaten. Soms
beseffen huurders wat zij de schoon
makers aandoen. 'We hebben het
een keer bij de Turkse Tent gehad dat
de huurders, een groep jongens, er
echt een zooitje van hadden ge
maakt. Maar ze hadden zes bier
kratten met lege flesjes achtergelaten
die wij mochten inleveren. In de
woonkamer hing aan het plafond een
condoom dat een paar meter was
uitgerekt vol met kleingeld Ze had
den er een briefje bij gedaan: Sorry
voorde rotzooi. Dat zijn dan wel weer
grappige dingen. Die vergeet je niet.'
Overigens wordt er tegenwoordig
nauwelijks fooi meer gegeven. 'Vroe
ger vond je nog wel eens een paar
gulden op tafel, maar dat is er nu met
meer bij. Ik denk dat dat ook komt
omdat de mensen tegenwoordig
moeten betalen voor de etnd-
schoonmaak. Dan hebben ze geen
zin meer om nog fooi ook te geven.'
Kampers
Het leukste onderdeel van zijn werk
vindt hij het schoorsteenvegen. In de
periode van september tot eind maart
veegt de 38-jarige Texelaar, die
woont in Oosterend, per maand zo'n
honderd schoorstenen. 'Dat is prach
tig werk. want je komt heel onver
wachte dingen tegen. Regelmatig zit
ten er kraaien in schoorstenen en die
slepen daar van alles in. Paarden-
poep, pakken touw, elektriciteits
draad, je kan het zo gek niet beden
ken.' Soms komt Brouwer ook dode
vogels in de pijp tegen. 'Die vliegen
er dan in en kunnen er niet meer uit.'
Een enkel kauwtje heeft geluk. 'Ik heb
het eens bij een oud vrouwtje gehad
dat er een vogeltje uit de kachel
kwam vliegen. Ze deed het deurtje
open en daar kwam dat beest de
kamer in fladderen. Ik heb toen snel
vuurvreter, ik ga maar door dus na
een jaar of vijf klom ik op tot voorman
en moest ik de jongens in de buiten
dienst wegwijs maken. Toen begon ik
het werk ook leuk te vinden. Van na
ture ben ik wel schoonmakerig en
opruimerig. Ik houd van schoon. En
ik doe zeker niet onder voor een
vrouw met schoonmaken. Als je in dit
werk start en je moet een bungalow
schoonmaken, dan weet je gewoon
niet waar je moet beginnen. Dat leer
je door de jaren. Een bungalow waar
bij een ander twee uur voor staat, heb
ik in drie kwartier schoon.' Verder
komt enige boerenslimheid een
schoonmaker goed van pas. 'Je weet
op een bepaald moment ook waar
wijzer van en het geeft een hoop
meer zorgen. Nu heb ik drie man op
de loonlijst en dat bevalt prima. Zo
hou ik mijn vrijheid en is het allemaal
goed te doen.' Zelf neemt hij de
zware klussen voor zijn rekening, af
gewisseld met de schoonmaak van
kantoren en bedrijfsruimtes. 'Ik heb
een aantal kleine vakantieparken en
dat werkt prima. Daar wordt lang niet
zo'n rommel gemaakt als op de grote
parken. Dat komt doordat er veel
vaste gasten zitten die goed contact
hebben met de eigenaars, dan maak
je er geen bende van.' Anders is dat
volgens Brouwer op parken als De
Krim of Euroase. 'In het verleden heb
ben we daar heel wat meegemaakt.
'Of het liefde op het eerste gezicht
was? Ja, ik denk van wel. Ik vond
d'r wel leuk', herinnert Aris Wuis
zich nog goed over de dag dat hij
zijn vrouw Treintje Roeper ont
moette. Zondag vierde het bruids
paar in huiselijke kring z'n 65-ja-
rige trouwdag.
Omdat de 90-jarige Wuis hart
problemen heeft, zag hij dit jaar af van
een groot feest en besloot het paar
om gezellig thuis te blijven, in hun
seniorenwoninkje in De Ree te Oude-
schild. 'Een aantal van onze kinderen
is op bezoek geweest en natuurlijk de
burgemeester', vertelt zijn 88-jarige
echtgenote. Het bezoek van Geldorp
vormde voor beiden het hoogtepunt
van de dag. Maar ook de maandag
leek een mooie dag te worden. 'De
post is nog niet geweest, maar ik
verwacht een brief van de koningin',
aldus Wuis. Ook toen het paar vijf jaar
geleden z'n diamanten huwelijksfeest
vierde, volgden er koninklijke felicita
ties. Wuis, afkomstig uit Het Noor
den, leerde zijn latere vrouw kennen
tijdens Nieuwe Sunderklaas in Den
Burg. 'Toen had je dat nog. In Den
Burg was er Nieuwe Sunderklaas en
ging je met verkleed en daarna was
er in Skil Ouwe Sund en dan was je
wel verkleed', herinnert Wuis zich. Na
vier jaar verkering stapte de agrariër
met zijn grote liefde in het huwelijks
bootje. Het kersverse echtpaar
woonde en boerde bijna veertig jaar
op Oostzicht en verhuisde vervolgens
naar de Schorrenweg.
Oudeschild
Sinds enkele jaren woont het paar in
Oudeschild. 'We hebben zes kinde
ren en een paar wonen er in Oude
schild, dus het was wel makkelijk als
wij hier ook gingen wonen', aldus
Treintje Wuis-Roeper. 'En het is wel
zo leuk hier bij de haven, daar ge
beurt elke dag wel wat. Als je in Den
Burg woont, kun je langs de winkels,
maar dat heb je na een keer ook wel
gezien', vult haar man aan. Hoewel zij
beiden erg gehecht waren aan Het
Noorden en het boerenleven, bevalt
het leven in Oudeschild prima. De
laatste jaren heeft het bejaarde paar
wat gas teruggenomen. 'Ik bakte al
tijd zelf brood en ik fietste ook nog,
maar daar ben ik mee gestopt. Ik doe
het nu een beetje rustiger aan', aldus
de vrouw des huizes. Ondanks haar
hoge leeftijd oogt zij kwiek en is de
op Oost geboren Texelse dagelijks
actief met onder andere handwerken.
Wuis, die vanwege zijn hart
problemen wat minder mobiel is, ge
niet niettemin volop. 'De dagen vlie
gen om. Ik vind het leven nog
prachtig en ik rij nog auto, dus we
kunnen nog steeds de hort op.'
Slechts eenmaal hebben zij Texel lan
ger dan een dag verlaten. 'Een aan
tal jaar geleden kwam onze schoon
dochter vertellen dat we op vakantie
moesten. Geen sprake van. zei ik
meteen. Maar ze hadden alles al ge
regeld, dus moesten we.' De zes kin
deren van het paar hadden een
vakantieverblijf van enkele dagen in
de Flevopolder gearrangeerd. 'Nou,
het ging best hoor, maar als we zelf
een dagje weggaan, zorgen we er
altijd voor dat we 's avonds weer
thuis zijn.'
Briljant
Dat niet veel oudere echtparen de
zogeheten briljanten huwelijksdag
bereiken, beseffen zij terdege. 'Wij
zijn in De Ree het enige getrouwde
stel. De meesten blijven alleen over.'
Hoewel zij zich realiseren dat op deze
leeftijd iedere dag de laatste kan zijn,
geniet het echtpaar Roeper volop.
'Tien jaar geleden zeiden de artsen al
dat ik nog maar een half jaar te leven
zou hebben als ik niks aan dat plekje
op mijn longen zou doen, en twee jaar
geleden zei de dokter nog dat ik nog
twee maanden had als ik geen
nieuwe hartklep zou laten plaatsen.
Maar je ziet het, ik ben er nog steeds',
aldus Wuis, die er grinnikend aan toe
voegt: 'Maak het stukkie maar niet te
lang, anders zeggen ze in Het Noor
den dat die ouwelui weer zitten op te
scheppen!'
Marieke Kooiman uit De Koog is de
naar Hattem verhuisde Els Zoon
opgevolgd als diabetesverpleeg
kundige van de Thuiszorg Kop van
Noord-Holland (onderdeel van
Corbis Plus). Ze ondersteunt en
begeleidt mensen met diabetes.
Els Zoon doet soortgelijk werk in
Heerde, dat op tien kilometer af
stand van Hattem ligt, de plaats
waar haar man Piet burgemeester
is.
Toen Els Zoon een jaar of veertien
geleden naar Texel kwam, begon ze
hier als wijkverpleegkundige. Na ver-
Hoewel het zondag geen groot leest was, kijken Aris Wuis en Treintje Wuis-Roeper terug op een gedenkwaardige dag.
(Foto Louise von der Sluis)
Marieke Kooiman: 'Diabetes wil niet zeggen
dat je helemaal geen zoetigheid meer mag
eten.(Foto Gemrd Timmerman)
loop van tijd volgde ze bijscholingen,
onder meer tot diabetesverpleeg
kundige. Als zodanig werkte ze in een
huisartsenpraktijk in Den Helder en
maakten ook huisartsen op Texel
gebruik van haar deskundigheid. Nog
maar kort geleden vroegen huisart
sen haar een opzet te maken voor
een structurele diabetesondersteu
ning. 'Het aantal mensen met diabe
tes groeit sterk. Door onze westerse
manier van leven, teveel eten en te
weinig bewegen, krijgen mensen die
er erfelijke aanleg voor hebben eer
der diabetes. Wie te dik is, belast de
organen extra. Soms is dat de al
vleesklier. Als het lichaam te zwaar
wordt, reageert dat met een resisten
tie tegen insuline.'
Twee tot vier procent van de mensen
lijden aan diabetes. De symptomen
zijn: meer dorst, vaker plassen, ach
teruitgang van het gezichtsvermo
gen, vermoeidheid en vage klachten.
'De meest adequate behandeling is
afvallen, maar met onze Bourgondi
sche levensstijl is dat ook het moei
lijkste. De één lukt het wel, de ander
met. Als diabetesverpleegkundige
begeleid ik dat. Het is belangrijk om
een goede relatie met de patiënt op
te bouwen. Ik heb gemerkt dat hij of
zij dan eerder genegen is om de le
vensstijl te veranderen.' Els Zoon
heeft inmiddels soortgelijk werk ge
vonden in Heerde, waar ze als
diabetesspecialist werkt voor huisart
sen. 'Ik wilde bewust niet in Hattem
aan de slag, omdat je dan toch als de
vrouw van de burgemeester wordt
aangemerkt. In Heerde, dat toch
maar tien kilometer van Hattem ligt,
kennen ze me niet eens. In dat op
zicht verschilt het erg met Texel, waar
bijna iedereen elkaar kent.'
Zoetigheid
Voorlichting en educatie omvatten
een groot deel van het takenpakket
van haar opvolgster Marieke Kooi
man. 'Vooreen goede gezondheid is
het nodig om tenminste vijf keer in de
week dertig minuten te bewegen. Dat
kan zijn wandelen, fietsen, maar ook
stofzuigen. Als je diabetes hebt, dan
wil dat niet zeggen dat je helemaal
geen taart of zoetigheid meer mag
eten. Zelfs een biertje mag. Maar wel
met mate. Je moet je vooral bewust
zijn wat je eet en hoeveel suiker je
mag. Wie diabetes heeft, moet zijn of
haar leefgewoontes aanpassen. Re
gelmaat is heel belangrijk. Dus als
patiënten op vakantie willen, moeten
zich er goed van bewust zijn hoe ze
met reizen omgaan. Want dat kan de
regelmaat verstoren.'
Kooiman geeft ook advies over hoe
een te laag en te hoog bloed
suikergehalte is te voorkomen. Ze
geef voorlichting over gebruik van
medicijnen, instructies over het ge
ven van een injectie, het zelf contro
leren van het bloedsuikergehalte met
behulp van een bloedsuikermeter, het
verzorgen van de voeten en voorko
men van wondjes of andere klachten
die zich bij diabetici voordoen. Ook
kunnen de ogen van diabetes
patiënten achteruit gaan. De ontwik
kelingen bij de behandelingen van
diabetes zijn de laatste jaren snel
gegaan. Ook de begeleiding van pa
tiënten is een stuk verbeterd. Zo is er
op Texel bijvoorbeeld een diabetes
cirkel, een samenwerkingsverband
met als resultaat dat bij patiënten elk
jaar de bloedwaarden worden geme
ten, oogfoto's worden genomen en
de bloeddruk wordt gemeten. Posi
tief is ook dat er een goede samen
werking is tussen huisartsen en
Thuiszorg Kop van Noord-Holland.
Patiënten kunnen via de huisarts,
diëtist of ziekenhuis naar Marieke
Kooiman worden doorverwezen,
maar er kan ook een afspraak worden
gemaakt via het Meldpunt Thuiszorg
Kop van Noord-Holland, tel. 0223-
650222.
Dammers en schakers binden zater
dag 22 mei de strijd met elkaar aan
op één van de heen en weer varende
boten van Teso. Deelname staat
open voor spelers van alle leeftijden,
zowel van Texel als daarbuiten. Het
toernooi zal worden opgeluisterd
door enkele prominente spelers uit de
nationale top, die hun kunnen zullen
tonen aan het publiek. Het evene
ment wordt georganiseerd door de
Texelse dam- en schaakvereni
gingen, in samenwerking met de
Sportraad, die haar vijftigjarig jubi
leum viert. Een soortgelijk evenement
trok vijfjaar geleden veel belangstel
ling. Nadere bijzonderheden worden
nog bekend gemaakt, maar wie met
kan wachten, kan eventueel al con
tact opnemen met Piet Bakelaar (tel.
313843) of Jos de Wolf (tel. 322246).
Sinds 1 januari moeten alle
en pony's in het bezit zijn
paardenpaspoort. Daartoe is
dig dat het dier is voorzien
transponderchip en dient er
schets van het paard te
maakt. In manege Akenburg
dag gelegenheid paarden
chip te laten voorzien. Dit gebeuiil
dens de jaarlijkse inenting tegen|
fluenza en tetanus, tussen 11
12.00 uur. De kosten van een
bedragen €22,50 per paard,
dienen alle papieren van het
worden meegenomen. De
voor het inenten bedragen
paard. Hiervoor dient het
paspoort of het inentmgsboekje|
worden meegenomen,
kan via de daartoe bestemde
de manege.
■nj
Texel i! hier cróputt KecuriwxJte tredtUmaiend. Op het
6 lino znn 30 hm sten gtxAo dunqetneder. t*
viadMt. tier yr untBin Mr.mw.rt van Drtn H&dor.
wqardocr heC f\ »crt de éndero
weddcncvandon snol te bo.-c-Apn s
jtjntji inwonen: 13 450(2002)
nlduwr Vtzrq 2002S'j.uyJé*) 21 en Un irk.'-0 20
Actueel
OivOit- voor deze p ujr.a witt e en njocmle
'AiCC-riiierr goxedrc. voor dve.to be«Jaode «.n
nieuwe gemeente- cn st.-jndo-sowa toel en cox
ioüii com ypwicenam en wr-s.ccw:. totnvooru?
Vocrms«K afgorrerwWGTnsb'j' pagina
Kaart
.Texel
J|st*.i| vj A til 6
'OE(3>ïI
Ook Texel ontbreekt niet in de di
gitale kustgids van de EUCC. Deze
organisatie zet zich in voor verant
woord kustbeheer en bescher
ming en behoud van natuur en
landschap. Op de Nederlandse
site is veel informatie terug te vin
den van diverse kustgemeenten.
Texel krijgt veel aandacht. Er wordt
uitvoerig informatie gegeven over
de stranden en de faciliteiten die
daar te vinden zijn. Verder wordt er
ingegaan op de natuurgebieden
op het eiland en wordt informatie
verstrekt over de totstandkoming
van jonge duinen. Omdat de
website tevens ingaat op de his
torie van het eiland en veel nuttige
informatie bevat, is deze ook inte
ressant voor Texelaars. Die kunne'
vanaf de site tevens informatie#
den over andere stranden in Ne
derland. De website is overzicht?
lijk ingedeeld met heldere kleurt'
en een duidelijke structuur. W
menu's zijn onderverdeeld in sub
menu's, zodat de bezoeker in et1
paar stappen is, waar hij wil it
Natuurvriendelijkheid hebben fi
lmakers hoog in het vaandel. W
blijkt onder meer onder het kop
bezoekersinfo. Daar staan bijvod'
beeld alleen (recreatieve) bedrijf
in waaraan de Milieubaromete
toegekend- Dit is een keurm®1
voor milieuvriendelijke bedrijven
Het adres: httpV/www.kustgids11,
texel/index.html.
de schuifpui opengezet, want anders
heb je een hoop troep. Zo'n beest is
natuurlijk roetzwart.' Dat is hij naar
eigen zeggen ook zelf regelmatig. 'Als
ik een dag aan het schoorstenen-
Op de ladder in de buitenlucht is schoonmaker André Brouwer volledig in zijn element.
vegen ben. wil je niet weten hoe ik
eruit zie. Dan lijk ik wel zwarte piet.
Vooral rond de Sinterklaasperiode is
dat prachtig. Als er dan kinderen in
het huis zijn waar ik de schoorsteen
moet vegen, dan roepen ze he, daar
komt zwarte piet'. Ik vertel ze dan een
spannend verhaal en dan zie je ze
genieten. Prachtig vind ik dat.' Hoe
wel hij van alles tegenkomt in schoor
stenen, is daar niets van waarde bij.
'Ik hoop nog steeds op een gouden
ring of een horloge', grinnikt hij. Dat
schoorsteenvegen ook interessante
handel is, merkte hij zo'n drie jaar
geleden. 'Toen werd ik door diverse
mensen gebeld die hun schoorsteen
hadden laten vegen voor enorme
bedragen. Bleek dat er van die kam
pers actief waren. In De Waal zijn
verschillende oude vrouwtjes opge
licht. Ik heb er toen meteen werk van
gemaakt en in de krant gewaar
schuwd voor die praktijken. Toen was
het oVer ook.'
Hoewel zijn lijf niet altijd meewerkt,
hoopt Brouwer, vader van Rick (13),
Sil (11) en Suus (1), nog zo'n vijftien
jaar door te gaan met zijn
schoonmaakbedrijf. 'Ik vind het
prachtig, maar merk wel dat het licha
melijk zwaarder wordt. Ik heb een
aangeboren afwijking in mijn rug.
Daar zit een S-bocht in en af en toe
heb ik daar behoorlijk last van. Soms
heb ik gigantisch veel pijn en kan ik
bijna mijn bed met uitkomen
spit. Maar dan staat mijn
afspraken en neem ik een hand
len en dan ga ik toch aan het
Verstandig is het natuurlijk niet altj
maar ik hou er niet van om af t
len. Dan moet het wel zo erg
ze me weg moeten slepen.'
heeft hij zich voorgenomen om
iets rustiger aan te doen. 'In
tus word ik weer vader en je
ook wat met je kinderen
doen. Hard werken is leuk,
moet niet uit het oog verliezen
het werkelijk om gaat in het
Tekst en foto Louise van der
