ieerlijk dat onze wieg op Texel stond'
Texelaars spreken vrijuit
ver wonen op 'hun' eiland
Zee rondom
'Texel gewoon het
mooiste wat er is
Harde wind zit
landhopper dwars
5
w
Ineke Noordhoff
- - TV
WM
"A X
ISTAITX84
Zelfs nummerbord in teken aan eiland
.TEXELSE
COURANT-
>v
v; t.
LEVEN OP DE
WADDENEILANDEN
Holle weggetjes
!l
Derde plek Stark
in Koudekerken
Man mishandeld
DINSDAG 10 AUGUSTUS 2004
ht én vond de vrijheid en het
J(j( iur. Net als zijn drie ooms,
jeger met het scheepje De
ieuw voor Teso een dienst
lielden tussen De Cocks-
n Vlieland. Maar in de afge-
twintig jaar kwamen er
meer toeristen en veran-
de sfeer. Tegenwoordig
hij de deur van zijn stuurhut
Vriendschap vaker dicht,
e, dan komt eerst het kindje:
lij even kijken? Dan volgt
iven later komt mama ook.
het weet zitten ze aan je
■aiiemoeien zich ermee.'
nig
iel
één van de ontboezemingen
Boon in Zee rondom, leven op
Ideneilanden, een bundel in-
van journaliste Ineke
raff met bewoners van Texel,
I, Terschelling. Ameland en
nonnikoog, die vrijdag in
ndel Het Open Boek werd ge
leerd. De schipper van het
ar Vlieland leeft van het over
ran toeristen, maar spreekt
ver zijn broodwinning, of lijkt
ader geval te doen, en dat is
de charmes van het boek.
en van nu zijn consumenten;
in hetzelfde als op de wal.
Vroeger kwamen mensen voor het
eiland en zochten ze een plek om
droog te slapen. Nu willen ze een
zonvakantie met een sauna en mag
netron. Is het geen mooi weer, dan is
hun vakantie mislukt. Dat raakt kant
noch wal. Ik denk dan: Ga lopen, kijk
om je heen. De McDonald's-menta-
liteit komt snel. Mensen willen niet
meer in een kippenhok logeren en ze
varen het liefst achter getint glas naar
Vlieland.'
Boon roept de eerste jaren dat hij met
De Vriendschap voer in herinnering,
een tijci die hij 'één groot feest'
noemt. 'We legden de boot vast op
Vlieland, gingen mee met de truck
over de Vliehors naar het Posthuis.
Dan aten we een broodje op de dijk,
ouwehoerden wat en gingen aan het
einde van de middag pas terug.' La
ter werd het gestoomlijnder, 'maar
daardoor ook meer werk'. 'Afgelopen
seizoen had ik wel het idee: Er hoorde
toch nog iets bij? In het voorjaar, het
begin van het seizoen, is het oude
gevoel er nog wel op ontdekkingsreis
te zijn. Dan moet je uitvinden of de
zandbank is veranderd en waar de
zeehonden zitten. Aan het einde van
het seizoen zit alles op je nek; het
nieuwe is eraf. de zorgen drukken
zwaarder.' Hardop mijmerend vraagt
Ier Ine*e Noordhoff overhandigt het eerste exemplaar van haar boek 'Liefde over
i'aan Sil Boon. Dat gebeurde tijdens een zee goed bezochte presentatie, vrij-
lef Open Boek, waar belangstellenden zelfs op de stoep stonden. De schrijfster
interviewd door boekenschrijver Gerrit-Jan Zwier, zelf een groot liefhebber van
hij zich af of hij zijn werk nog lang zal
doen: 'Misschien moet ik eens iets
anders gaan doen. iets in de bloem
bollen, zoals opa. De hele dag lekker
alleen op het land. Om aanspraak zit
ik niet verlegen. Als ik hier achter de
dijk mijn vinger in het water steek, sta
ik in contact met de wereld.'
Ook de andere geïnterviewden in het
boek lijken geen blad voor de mond
te nemen. Zo vertelt Jan Driehuis, die
in Utrecht opgroeide en in 1965 een
aanstelling als onderwijzer op de
Jozefschool kreeg, dat zijn echt
scheiding, in de jaren tachtig, erg
moeilijk lag bij het bestuur van de
school. 'Dat merkte ik opnieuw toen
ik schoolhoofd wilde worden. Ze zei
den ineens: "Er ontbreekt een dimen
sie aan je vakmanschap.'" Dat de
omgeving de scheiding niet accep
teerde. voelde hij als een vernede
ring. 'Ze probeerden mijn huidige
vrouw zelfs te verbieden om langs de
school te lopen.' Ook de problemen
die hij als schoolhoofd in De Waal
ondervond, blijven niet onbesproken.
'Een deel van de mensen was wat
vrijgevochten, een ander deel met.
Dan is het al snel zo dat de ene helft
van het dorp achter je staat en de
andere helft niet. Zoiets kan in ieder
klein dorp gebeuren, het is niet spe
cifiek voor Texel hoor.'
Dirk Roeper van hoeve Plassendaal
verhaalt over zijn worsteling, met
zichzelf en met zijn vader, die voor
afging aan zijn beslissing om als
natuurboer verder te gaan. Terloops
gaat hij daarbij in op de Texelse men
taliteit. 'Ik ben geen traditionele boer
in hart en nieren zoals mijn vader.
Misschien heb ik me vroeger onvol
doende afgevraagd of ik wel boer
wilde worden, ben ik te veel op de
automatische piloot in het spoor van
mijn vader getreden. Ik denk dat het
gemakzucht was, Texelse gemak
zucht; omdat er minder concurrentie
is op het eiland kan het allemaal best
een tandje lager. Daar word je ge
makzuchtig van. Een aannemer bij
voorbeeld "komt wel eens langs".'
Theunis Piersma, die een baan als
onderzoeker bij het NIOZ combineert
met een hoogleraarschap in Gronin
gen, besloot na veertien jaar op Texel
te hebben gewoond het eiland weer
te verlaten. Om meerdere redenen. 'Ik
ben waddenonderzoeker. En als ik
dan in mijn vrije tijd op Texel over de
dijk liep, dan was dat zo ontzettend
belastend. Altijd zag je die ecologi
sche ellende. Het dringt zich aan je
op. Je ziet een visser waarvan je
denkt: Wat doet die nou? Of een
zieke eidereend. Ik ben er zo bij be
trokken geweest dat het aan alle kan
ten pijn doet.' Daarnaast geeft hij toe
wellicht te hoge verwachtingen te
hebben gehad. 'Als ik nu terugkijk,
realiseer ik me dat ik een romantisch
beeld had van het leven op een
waddeneiland. Ik verheugde me op
het wonen in - hoe zal ik het noemen
- een zeebiologisch intellectueel kli
maat. Je kent de namen van mensen
die iets voorstellen in die wereld. Ik
had een voorstelling van leven tussen
mensen waaraan je je kunt optrek
ken. Maar dat trof ik niet op Texel. Wel
was er de verrukking van het mogen
werken in de Waddenzee.' Conclude
rend wijt hij de 'mislukking' toch maar
aan zichzelf. 'Ik heb geen enkel be
zwaar tegen de Texelaars en het land
schap is er ook best te harden - al zijn
de wellanden net zo versjacherd als
elders. Ik heb het er gewoon met ge
vonden. Misschien heb ik niet ge
noeg mijn best gedaan.'
Wat overheerst zijn de liefdesverkla
ringen die vrijwel elke bewoner voor
'zijn' of 'haar' eiland heeft.
Terschellinger Frans Horjus, die als
schipper op de bruine vloot alle
Waddeneilanden goed kent, heeft zijn
keuze gemaakt. 'Terschelling heeft
een grotere variëteit aan natuur dan
de andere waddeneilanden: een
groot bos, duinen en polders. Schier
monnikoog lijkt qua natuur het meest
op Terschelling. De rest is anders.
Ameland is kaler. Op Texel blijf ik
meestal in de haven van Oudeschild,
maar soms loop ik over de Hoge Berg
naar Den Burg - een erg fraai stuk. Ik
zou met direct op een ander eiland
willen wonen.' Ook waddengids
Wiepke Toxopeus kan goed vergelij
ken, want als dochter van de laatste
voogd van Rottum was ze één van de
laatste bewoners van het kleinste
Waddeneiland van Nederland. Ze
woont al jaren in Den Hoorn, maar
kent ook de andere eilanden goed.
'Vroeger vond ik Rottum beslist het
mooiste eiland. Tegenwoordig denk
«Sv.
Hef omslag van 'Zee rondomwerd ontworpen door Zeno. de foto gemaakt door Toon Fey.
ik daar genuanceerder over. De
waddeneilanden hebben ieder hun
eigen bekoring. Ik vind het leuk om af
en toe op ieder eiland te komen. Het
strand, het wad, dat verveelt nooit.
Op Texel hebben we heel veel ver
schillende landschappen Als je op
de Pontweg rijdt, heb je niet direct het
gevoel dat je op een eiland bent.
Maar ga je gelijk linksaf dan voelt het
al snel anders. Dat weidse van de
Hors met die nieuwe dumtjes. dat is
voor mij het meest eiland.'
Kokkelvisser Dirk Schagen neemt de
gelegenheid van het interview te baat
en spreekt zich scherp uit over auto
riteiten en wetenschappers die zijn
beroep om zeep willen brengen. Maar
hij toont zich ook een gevoelsmens,
die zichzelf gelukkig prijst dat hij op
Texel woont. Dat blijkt vooral aan het
slot van het gesprek, wanneer echt
genote Fenny een ballade opzet van
het Visserskoor waarin Dirk al acht
tien jaar zingt. Texel, je polders je dij
ken, je luchten. Parel van goud Gou-
denboltje, dat is ons eiland. 'Beter
kan ik het niet onder woorden bren
gen. Het voelt zo bevoorrecht om op
zo'n mooi eiland geboren te worden.
We genieten hier zo. Op de fiets, op
het strand, in de Slufter als de lams
oor bloeit. Als ik in de stad ben, en
iemand loopt een tijdje achter me
aan, word ik al onrustig. Dan voel ik
me met veilig. Fenny en ik zeggen
vaak tegen elkaar: "Wat is het toch
heerlijk dat onze wieg op Texel
stond." En dat meen ik echt.'
Zee rondom, leven op de Wadden
eiland is geschreven door Ineke
Noordhoff (48), die als journalist
onder meer voor de Volkskrant,
Trouw en het Nieuwsblad van het
Noorden werkte. Het boek is ver
schenen bij uitgeverij Atlas en kost
€16,50.
Joop Rommets
VERVOLG VAN PAGINA 1
den gereden. Hij kreeg bijval van
Schaatsenberg. Frans Visman (D66),
Van der Spek en Joop Groeskamp
(Texels Belang) vonden dat fietsers
op de paden moeten kunnen blijven,
onder de voorwaarde dat met alle
paden voor hen toegankelijk zijn en
dat mountainbikes er niet mogen
komen. Visman vond dat paarden
niet meer op de weggetjes moeten
komen, terwijl Groeskamp en Van der
Spek daar minder moeite mee had
den. Oosterbaan waarschuwde er
ook voor dat het plan met te
'popperig' moet worden. Volgens
hem gaat het onder meer die kant uit
als de weggetjes volgens plan wor
den voorzien van 31 naambordjes.
Burgemeester Geldorp kon zich vin
den in zijn voorstel om dan liever fol
ders op te stellen waarin de namen
van de nieuwe weggetjes komen te
staan.
Hoe duur het project gaat kosten,
maakt de gemeente nog met bekend.
Het is de bedoeling dat ongeveer tien
procent voor rekening van de ge
meente komt en dat de rest via sub
sidies van de overkant wordt verkre
gen. Daar wordt momenteel aan
gewerkt. De uitbreiding van de holle
weggetjes is in handen van een pro
jectgroep met vertegenwoordigers
van Staatsbosbeheer, Natuur
monumenten en agrarische natuur-
veremgmg De Lieuw. De leiding van
de projectgroep is in handen van de
gemeente. De projectgroep opereert
namens de Gebiedscommissie Texel.
Om de aanleg van de nieuwe paden
mogelijk te maken moet de gemeente
bij de provincie een artikel 19 lid 1
procedure op de Wet Ruimtelijke Or
dening voeren. De zware variant van
de procedure is nodig, omdat het
Hogeberggebied een agrarische be
stemming heeft. De gemeente ver
wacht dat de procedure eind dit jaar
is afgerond, zodat het plan in 2005
kan worden uitgevoerd. Tegen die tijd
moet ook meer duidelijk zijn over de
subsidies. Het project wordt daarna,
vanwege de grootte van het bedrag,
openbaar aanbesteed. Volgende
week woensdag 18 augustus houdt
de gemeente een informatieavond
over de plannen voor bewoners en
belanghebbenden. Die begint om
20.00 uur op het raadhuis aan de
Groeneplaats. De stukken liggen
vanaf maandag 16 augustus ter in
zage op het gemeentehuis.
lingvan Ruud Engelberts uit
ïendam om zwemmend en
évan Den Helder naar Texel
volgens naar Vlieland, Ter-
ng, Ameland en Schier-
;oog te gaan, is mislukt. De
fan Den Helder naar Texel
zondag probleemloos en
s schema, maar de over-
an het Eierlandse gat moest
afgeblazen omdat het te
Omdat het volgens het
iricht de komende dagen
aaien, ziet het er naar uit dat
intuur ook niet voor een be-
ideel zal slagen. Engelberts
van plan op korte termijn
luwe poging te doen zodat
melding van de nooit eerder
lomen tocht in het World
ss Book of Records op zich
ichten.
voor deze vorm van eiland-
9, ontstond in april vorig jaar
igelberts op de veerboot naar
tond en zich verbaasde over
safstand tussen het eiland en
Ie wal: 2400 meter. De 41-ja-
xfuctmanager (die de zwem-
hobby beoefent, zwemles-
ift en lid is van de Reddings
van Leidschendam) zag bij
li
het bestuderen van zeekaarten dat
ook de afstanden tussen de andere
eilanden niet groot zijn. Je zou dus
van Den Helder naar Schiermonnik
oog kunnen gaan door van eiland
naar eiland te zwemmen. En als voor
het oversteken van de eilanden zelf
een mountainbike zou worden ge
bruikt, zou het allemaal op eigen
spierkracht gebeuren.
Geen risico's
Riskant mocht het niet worden.
Engelberts nam zich daarom voor om
de poging te doen in augustus als de
watertemperatuur het hoogst is en bij
een windkracht van ten hoogste drie.
De oversteken zouden plaatsvinden
bij dood tij tussen eb en vloed, zodat
hij de eerste helft van de tocht de
stroom van de ene kant en de tweede
helft van de andere kant zou hebben
en dus niet een groot eind de Noord
of Waddenzee zou opraken. De over
steken zouden plaatsvinden tiidens
de eerste laagtij van de dag, dus zou
per dag maar één oversteek worden
gemaakt. Verder werden begelei
dende boten geregeld met vol
doende reddings- alarmerings- en
communicatiemiddelen. De beroeps
vaart diende zoveel mogelijk geme
den te worden en er was toestem
ming nodig van diverse instanties
omdat de zwemmer zou doordringen
in defensie- en natuurgebieden. De
overnachting zou op de diverse eilan
den plaatsvinden. Op Texel zou dat
hotel Molenbos zijn.
Windkracht zes
De eerste oversteek verliep dus naar
wens. Na een overnachting in Lands
End en uitgezwaaid door zijn vrouw
ging Engelberts zondagochtend om
half negen te water en zette minder
dan anderhalf uur later voet op de
zuidpunt van de Texelse Hors. Hij was
begeleid door een boot van de
Helderse reddingsbrigade die ook
zorgde voor het vervoer van de
mountainbike. Op dezelfde manier
zou de volgende dag het Eierlandse
gat worden bedwongen, maar dat
ging dus niet door. Met zijn bike op
het strand bij paal 33 aangekomen
zag Engelberts op zijn windmeter wat
hij al vreesde: windkracht zes. Door
deze kracht stonden er golven die
hinder en weerstand opleverden en
die het visuele contact tussen zwem
mer en volgboot verhinderden. De
zwemmer liet zich toen met de rub
berboot van de Texelse Reddings
brigade naar het buureiland brengen
en ook de volgende oversteken zou
den varend gebeuren. Donderdag is
Engelberts in elk geval op Schier
monnikoog waar hij volgens het plan
via Engelsmanplaat heen zou zwem
men. De eilandhopper heeft de tocht
voor eigen rekening georganiseerd.
Ondanks het feit dat maar één over-
3ft*.vX
ks) in de rubberboot van de reddingbrigade op weg naar Vlieland.
(Folo Harry do Graaf)
steek zwemmend is gemaakt is het
toch een sportieve prestatie gewor
den, want met een mountainbike alle
eilanden in de lengte oversteken
waarbij nogal wat slecht berijdbaar
strand moet worden getrotseerd is
geen peulenschilletje. Voor vermel
ding in het Guinnes Book is het he
laas niet bijzonder genoeg...
Simon Stark uit De Cocksdorp
heeft een derde plaats behaald bij
tractorpullwedstrijden in Koude
kerken aan de Rijn. Stark reed in de
specialklasse met de 1750 PK tel
lende The Magie.
Zijn zoon Bert werd in dezelfde klasse
vierde met de 1250 PK tellende The
Chaotic Express. Zij moesten een ge
wicht van 25 ton over een baan van
honderd meter lengte slepen. Beiden
wisten hun materieel niet schadevrij
te houden. Simon hield een doorge
brande spoel over aan de wedstrijd
en Bert kampte met een kapot mlaat-
spruitstuk. In het algemeen klasse
ment om het Nederlands kampioen
schap staat Simon Stark met The
Magic op een derde plaats achter
tractorpullers Jack Steine en Ronnie
Toonen, die gedeeld eerste staan.
The Chaotic staat op de vierde
plaats. De Starken hebben nog een
paar wedstrijden voor de boeg om
alsnog het landskampioenschap in
de wacht te slepen. Zaterdag rijdt
Team-Stark in Stede Broec. The
Chaotic wordt dan voor de gelegen
heid bestuurd door dorpsgenoot
Herm van Beek.
Bij een schermutseling in De Koog
tussen een aantal jongeren raakte
vrijdagnacht een 21-jarige inwoner
van Haaften gewond. De man ging
verhaal halen nadat zijn vriend een
duw had gekregen van iemand.
Daarop werd hij door verschillende
jongens geslagen en liep hij een snee
in zijn achterhoofd op. Ook zijn kle
ren kwamen niet ongeschonden uit
de strijd. Een portier van een
horecabedrijf kon een van de daders
aanhouden, een 15-jarige jongen uit
Gouda. Hij werd aan de politie over
gedragen en een nacht in de cel ge
zet.
Ingeborg en Volker Herold, samen al tachtig jaar op Texel, bij het opmerkelijke nummerbord van hun auto. (Foto Gerard Timmerman,
Toen Volker Herold uit Starnber-
germehr bij München verliefd
werd, brak een spannende periode
aan. Wat zou ze van Texel vinden?
Hij kwam er al vanaf z'n dertiende
en wilde per se elk jaar één keer
een vakantie op het eiland door
brengen. Zou z'n aanstaande echt
genote Ingeborg dat ook willen?
Gelukkig wel. Al 35 jaar komt zij elk
jaar naar Texel, hij inmiddels al 45
jaar.
Elke Texelaar op vakantie zal het een
keer hebben meegemaakt. Dat wordt
gevraagd naar de herkomst en de
vragensteller met verbazing kennis
neemt van het antwoord. Wie op zo'n
mooi eiland woont, gaat toch niet
ergens anders op vakantie? Zeker
omdat zovelen zulke afstanden afleg
gen om er te komen. Zoals Volker en
Ingeborg Herold, die er zo'n duizend
kilometer voor over hebben. En dat
terwijl ze op amper een uur rijden van
het fraaie Tirol zitten. 'We zijn gewoon
aan verslaafd aan Texel, net als onze
kinderen, die ook alweer hun kroost
meenemen naar het eiland.'
Ze zijn op elke uithoek van het eiland
geweest, hebben alles gedaan wat er
maar te doen valt, beschikken over
een veelheid aan kaarten, waarvan
sommigen al museale waarde heb
ben, en hebben hier een uitgebreid
netwerk van vrienden en kennissen.
Hun 25-jarige bruiloft werd uiteraard
op het eiland gevierd en toen ze gis
teren 36 jaar getrouwd waren .namen
ze er hier een lekker glaasje op.
Volker: 'Texel is gewoon het mooiste
wat er is. Er is natuurlijk heel wat ver
anderd in die vijfenveertig jaar dat ik
er kom. Veel meer toeristen bijvoor
beeld, die veel langer blijven Vroeger,
in de hippietijd zat De Koog ook wel
vol, maar dat was maar een periode,
zonder vandalisme en zo. Dat was
anders dan nu. Het is ook langer
druk. Maar we zijn met het eiland
meegegroeid en daardoor merk je de
veranderingen niet zo. Eén van de
grote voordelen van de groei is de
komst van de dubbeldeksboten, We
hebben vroeger wel twaalf uur voor
de boot gewacht En dan hadden we
er ook al een reis van twee dagen
opzitten.'
Ze zijn inmiddels de trotse eigenaar
van een appartement in complex 't
Kerckeland aan de Schumakersweg,
waar ze zo'n 230 dagen per jaar ver
blijven. 'Van een tweede huis kun je
dus amper meer spreken.' Niet alleen
omdat ze er vijf gratis overtochten
aan overhouden, beschikken ze elk
over een aandeel van Teso. 'Als het
even kan, dan bezoeken we ook de
aandeelhoudersvergaderingen.' Hoe
ver de adoratie voor het eiland gaat.
blijkt als het nummerbord van hun
auto ter sprake komt, waarin ze de
letters TX hebben laten opnemen.
Het cijfer 84 verwijst naar het num
mer van hun appartement.
