Hier geldt recht van de sterkste' Texelaars werk 'Hou juh bek joh J Jeugdgevangenis Doggershoek werkplek Texelaar Marcel Boone EN HUN Bloid koike bloive in kerk De Waal Gemeente blijft carport weigeren 1 bAbbbb COURANT Hier geldt het recht van de sterkste. Die jongens moeten lier knokken voor hun plekje. En ze proberen voortdurend jan je gezag te tornen, dus je moet heel duidelijk je gren- [j! ;en stellen en laten zien dat ze je er met onder krijgen. Dat ia sniet altijd makkelijk. Soms loopt het uit de hand en wor- M Jen ze agressief. Ik heb vaak genoeg doodsbedreigingen laar mijn hoofd geslingerd gekregen. Toch heb ik me nooit ierieus bedreigd gevoeld. In hun woede gooien die jongens irvan alles uit, maar bij mij gaat dat het ene oor in en het indere weer uit.' Marcel Boone (29) is leraar in de gesloten istitiële jeugdinrichting De Doggershoek in Den Helder. Co limposante gebouw langs de weg iting Julianadorp Is omgeven door Ier, een torenhoge muur en, min- goed zichtbaar, hoge hekken met ikeldraad. Toch oogt het gebouw I direct als een gevangenis Bin- i geldt hetzelfde. Veel beton en vig hekwerk, maar minder kil als wacht in een ba/es. De leefgroe- i, waar de jongeren met maximaal alt personen wonen, zien er met jezellig uit door het gebruik van ing blauw en moderne meubeltjes, leslokalen zijn klein en sober maar schillen niet veel van die in een juliere school De gang tussen de alen wordt opgevrolijkt door teke- gen en gedichten van gedetineer- kwart voor negen, ruim voor de sen beginnen, is Marcel Boone uit Burg al op zijn werk aanwezig, maandag ga ik altijd een uurtje ider heen. zodat ik het weekend- laal kan doorlezen en op mgn ge- de planning voor de activiteiten- rrr schoolgangen zijn versierd met werk van de jongeren. er iets aan de hand is als een collega op de knop drukt.' De veiligheid wordt op een even simpele als doel treffende manier in de hand gehou den. Bij een alarmmelding schieten alle leraren en groepsleiders die op dat moment hun handen vrij hebben te hulp. Daarvoor krijgen de mede werkers maandelijks een fysieke weerbaarheidtraining waarbij hun wordt geleerd de jongeren in be dwang te houden. Daarnaast is er een aparte bewakingsdienst die vooral in de nachtelijke uren de leef groepen in het complex in de gaten houdt. Na het passeren van een groot aantal (afgesloten) deuren en gangen komen we terecht in Het Dok, de school voor jongeren in de inrichting. Hier krijgen ze de kans een vak te leren. 'Als de jongeren nieuw binnen komen, worden ze gescreend en wordt bekeken in welke klas ze terechtkunnen.' De klasjes zijn klein en bestaan uit maximaal acht jonge ren die ieder op V(M)BO-niveau een J IF (jg idag kan maken.' De verslaggever, een dagje mag meelopen met one, moet eerst een legitimatiebe- overleggen en haar tas langs de tgenapparatuur laten passeren irdat zij naar binnen mag. 'Elke tas hier naar binnengaat, wordt ge- £kt', licht Boone toe. Na binnen- nst pakt hij zijn piepers: onmisbare ibuten voor de medewerkers van jeugdinrichting. 'Als het uit de 'd loopt dan druk ik op de rode ip en komt er direct assistentie, die andere pieper kan ik zien waar De Doggershoek worden jon- ens en meiden ondergebracht ie een gevangenisstraf moeten itzitten of behandeld moeten 'orden. Daarnaast biedt de in citing onderdak aan jongeren ie er volgens de OTS-maatregel jn geplaatst (onder toezicht stel- ig, red.). Deze jongeren, vaak 'eisjes. zijn bijvoorbeeld uit huis splaatst of worden door hun srblijf in De Doggershoek be- chermd tegen loverboysdie mge meisjes onder dwang in de rostitutie laten werken. In de in- chtmg wordt gewerkt volgens et sociale competentiemodel. 'at houdt in dat probleemgedrag ordt benaderd als onvermogen fti tot gewenst gedrag te ko nen. Getracht wordt de jongeren aardigheden aan te leren waar oor zij zich acceptabel gedra- en. Wangedrag wordt dus niet einterpreteerd als onwil, maar 's onvermogen. Daarom wordt •nnen de muren ook niet ge- proken van cellen, maar van amers. Straf is ook een term die De Doggershoek niet wordt ge bikt. Als een jongere de regels vertreedt, beschikt die op dat 'oment met over de juiste vaar teden om in de groep te blij- 'nen volgt verwijdering naar de tn kamer of een afzonderings- y'mte Om de |ongeren zoveel 10gelijk vastigheid te geven, 'ordt in De Doggershoek veel aarde gehecht aan ritme en re- e'maat, aangepast programma krijgen. 'De jongens die ik lesgeef kunnen het ni veau van de gewone V(M)BO-klas met aan of hebben dusdanige gedragsproblemen dat ze voor een te grote verstoring zouden zorgen.' Briefing De lesdag van Boone begint met een briefing om halfnegen met alle leer krachten. Hierin worden ze bijgepraat over de gebeurtenissen van het afge lopen weekend dan wel de afgelopen nacht. 'Joshua* is in de afzondering gezet en Soma* is gisteravond met teruggekeerd van verlof', leest do cent Bert zijn collega's voor. De infor matie is bedoeld om de docenten voor te bereiden op eventuele proble men in de klas. De sfeer is relaxed De docenten babbelen gezellig met elkaar en er worden volop geintjes gemaakt. Niks geen gestresste types of afgepeigerde gezichten 'Het is heel belangrijk dat je het goed met elkaar kunt vinden. Het werk is men taal behoorlijk zwaar dus een geintje op z'n tijd of een goed gesprek met een collega is een waardevolle uit laatklep. Bovendien moet je op elkaar kunnen vertrouwen in crisissituaties', aldus Boone. Hij volgde in zijn ge boorteplaats Zwolle de Pabo en wist na een stage dat hij wilde werken in het speciaal onderwijs. 'Ik vind het gewone basisonderwijs te soft. Dat sprak me totaal niet aan. Ik heb toen gekozen voor een stage op een ZMOK-school (zeer moeilijk opvoed bare kinderen, red.) en toen dacht ik dit is wat ik wil.' Dus solliciteerde hij als netafgestudeerde leerkracht bij een jeugdinternaat in de omgeving van Zwolle. 'De leeftijdsondergrens was daar 25, en ik was nog maar 22. Ik heb toch gesolliciteerd en werd aangenomen.' Dat ging niet zonder slag of stoot. 'Ik werd volledig door de mangel gehaald tijdens het solli citatiegesprek. Of ik wel wist waar ik aan begon en dat ik het toch nooit zou redden. Maar gelukkig namen ze me wel aan.' De eerste weken waren rampzalig. 'Ik wilde vriendelijk zijn en aardig gevonden worden. Dat was een manier van overleven. Sommige jongens daar hadden toch een be hoorlijk strafblad, waar ik van onder de indruk raakte. Maar dat werkte averechts. Ze hebben meteen door wanneer de prooi zwak is en maken gehakt van je. Een harde aanpak ge nereert meer respect Je moet er af en toe echt met de botte bijl op inhak ken.' Poging tot doodslag Na de briefing gaat rond 8.45 uur de eerste bel. De deuren gaan open en zo'n honderddertig jongeren, varië rend van twaalf tot eenentwintig jaar, komen de school binnen. Kinderen van de straat. Vaak afkomstig uit de goot van de samenleving en niet zel den met een waslijst aan delicten achter hun naam. De meeste meisjes die er zijn geplaatst, zitten er uit zelf bescherming. Puur lijfsbehoud om te ontkomen aan mishandeling en/of seksueel misbruik. 'Je maakt hier heel trieste gevallen mee.' Als de tweede bel gaat, zit iedereen in het lokaal van zijn klas. De groep van de Texelse leerkracht bestaat uit vijf jon gens, in de leeftijd van vijftien tot ze ventien jaar. Bepaald geen lieverdjes. Jongens met zware delicten achter hun naam, poging tot doodslag en inbraak met zware mishandeling. Jongens die in de meeste gevallen een ontwikkelingsstoornis hebben en verwaarloosd zijn in hun opvoeding en die (verder) zijn afgegleden naar de criminaliteit. Op eén na dragen ze al lemaal een baseballcap die tijdens de les opblijft en waar ze zich graag ach ter verschuilen. Twee jongens hou den hun jas aan. De 'werkhouding' is bij allemaal hetzelfde, onderuitgezakt op hun stoel met een ongeïnteres seerde blik in de ogen en een koele uitstraling. Niettemin is De Doggershoek waarschijnlijk een van de weinige V(M)BO-scholen waar de leerlingen graag naar toe gaan en waar ze ervan balen dat het vakantie is. 'School vormt een stuk afleiding. Als ze met gaan, moeten ze de hele dag op hun leefgroep blijven en ver velen ze zich te pletter. Dus ze komen graag. Zeker als ze doorhebben dat ze hier echt diploma's kunnen halen. Geen sullige gevangenisoorkonde, maar een erkend ROC-diploma Dat werkt heel stimulerend.' Daar komt een van de belangrijkste taken van Boone om de hoek kijken In zijn zo geheten schakelklas zitten jongens die te slecht zijn voor de gewone klas of een te ernstige gedragsstoornis hebben. Verder zijn ze vaak al jaren met meer op school geweest en heb ben ze dus een flinke leerachterstand opgelopen. 'Het belangrijkste is om ze eerst weer plezier in school aan te leren Dat ze er weer lol in krijgen om iets te leren. Ze kunnen hier kiezen uit verschillende richtingen, bijvoorbeeld metaal of houtbewerking. Naast een stukje theorie krijgen ze ook praktijk lessen De dag is verdeeld in drie lesblokken. De eerste les, algemeen vormend onderwijs, duurt tot 10.15 uur, waarna een half uur pauze volgt. Dan zijn er praktijklessen tot 12.15 uur. Na de lunch verdwijnen de jon geren verplicht een uur naar hun ka mer Om 14.00 uur worden de lessen worden hervat. Kamp Vier jaar lang werkte Boone in het internaat met jeugdige delinquenten en gedragsgestoorde jongeren. Ie dere zes weken ging de groep op kamp. 'Dat waren voor ons de kren ten in de pap. Dan trek je een week lang met die jongens op en ga je op survivalkamp, mountainbikekamp of skikamp. Dat was geweldig. Dan leer je ze op een andere manier kennen.' Toen die uitstapjes door bezuinigin gen en een te groot recidivecijfer op het internaat vervielen, besloot Boone op zoek te gaan naar een an dere uitdaging. Inmiddels was hij al enige tijd samen met vriendin Trisha, die hij tijdens het Pinkstervoetbal toernooi op Texel ontmoette. 'Ik heb toen gesolliciteerd bij De Doggershoek en werd meteen aan genomen. Daarna ben ik naar Texel verhuisd.' In de jeugdinrichting, die zo'n drie jaar geleden werd geopend, was Boone de jongste leerkracht, maar wel de enige met ervaring in het lesgeven op een internaat De overige docenten kwamen o.a uit het regu liere basisonderwijs, het speciaal onderwijs of het bedrijfsleven. 'Die wisten eerst totaal niet wat hen over kwam. Lesgeven gaat hier op een andere manier dan op een gewone school. Je bent hier vooral pedago gisch bezig en met didactisch. Op vier poten zitten, met twee woorden spreken, een goede werkhouding aannemen. Daar begin je mee School is eigenlijk bijzaak Dat moet je accepteren Lukt dat met, dan raak je enorm gefrustreerd.' Boone praat uit ervaring. 'In het internaat was ik heel fanatiek met de lesstof bezig. Wilde ik dat ze iedere dag een opge legde taak afmaakten en hun best zouden doen voor een examen. Als ze dan zakten, baalde ik vaak nog meer dan de jongere zelf. Daar ben ik dus mee gestopt Dat werkt met.Wanneer het uit de jongere zelf komt, zal ik mijn uiterste best doen om hem zo goed mogelijk te begelei den,' PIJ-maatregel Nadat Boone de boeken heeft uitge deeld, gaan die, na enige tijd, lang zaam open en wordt gestart met het maken van opdrachten. Sander*, die achter een bureau met een compu ter zit, laat zijn boeken dicht voor zich liggen en gaat een potje pokeren op de computer. 'Sander, doe weg dat spel. Zet jii 'm uit, of doe ik het De jongen gaat onverstoorbaar verder en Boone richt zijn aandacht op een van de andere leerlingen Na een tweede herhaling klikt de jongen foeterend het spel dicht. De tekst die hij stan daard op het werkscherm heeft inge steld is tekenend: hou juh bek joh. Even later stapt hij op de jongen af en volgt er een kort gesprekje. 'Hij heeft slecht nieuws gekregen en zit even niet zo lekker in z'n vel, dus ik laat 'm maar even. Dat werkt beter. Als ze een goed excuus hebben en door omstandigheden niet zo in vorm zijn, gun ik ze meestal wat rust. Het heeft totaal geen zin om ze te dwingen, want dat levert alleen maar agressie Marcel Boone. 'Die twee of drie die wél willen, daar doe je het voor boek uit. Ik ben best wel een beetje gemotiveerd Zo rustig als Anthony nu is. zo agressief was hij een paar dagen eerder Snel gefrustreerd als iets met lukt, heeft hij regelmatig woede-uitbarstingen. 'Vorige week was het heftig Toen vloog de com puter door het lokaal.' De inbraak die hij pleegde ging gepaard met grof geweld, waarbij het slachtoffer onge nadig werd afgeranseld met een koe voet Zijn behandeling voor inbraak met zware geweldpleging duurt in ieder geval tot het voorjaar van 2006. Daarna wordt er opnieuw over zijn geval beslist. Agressie De aanwezigheid van een alarmknop vindt Boone rustgevend, maar met zaligmakend. 'Vaak probeer Ik de jon gere toch in de klas te houden en het zelf op te lossen. Ik wil me met te snel achter dat alarm verschuilen Het Is wel gebeurd dat Ik zelf zo'n jongen tegen de grond werk. Puur om te la- op. Ze moeten wel een goede reden hebben Slappe smoesjes accepteer ik niet. Dan moeten ze of aan het werk of ik laat ze ophalen en naar hun groep terugbrengen Daar worden ze dan in de meeste gevallen naar hun kamer gestuurd. Het woord kamer is in De Doggershoek synoniem voor cel, want de deur is alleen van buiten te openen en gaat op slot als de jon gere er zit. De ruimte van circa vijftien vierkante meter is gevuld met een bed, wastafel, wc en meestal tafel of bureau. De inrichting en schoonmaak regelen de jongens zelf. Hoewel er voldoende lege tafels zijn, zit Anthony* steevast bij Marcel aan het bureau Hij zit nu zo'n drie maan den in De Doggershoek en is afkom stig uit een andere jeugdgevangenis. 'Ik zit hier voor inbraak', beantwoordt hij de vraag van de verslaggever. 'Beetje domme actie met twee vrien den. In die andere gevangenis kon je niet behandeld worden en ik heb PIJ dus ben ik hier naar toe overge plaatstEen PIJ-maatregel is een soort jeugd-TBS. Een gedwongen behandeling in een gesloten jeugd inrichting, opgelegd door de kinder rechter. Vaak is er sprake van een ontwikkelingsstoornis die leidde tot een misdrijf. De kans dat zo'n jongere ontspoort als hij terugkeert in de sa menleving wordt hierdoor vermin derd. 'Ik vind het met zo streng hier, dat valt wel mee. En er zitten hier meisjes, dat is ook wel leuk.'Anthony is gemotiveerd begonnen aan de vakopleiding lassen. 'Ik wil automon teur of iets dergelijks worden, maar dat kan hier niet, dus ben ik maar begonnen met lassen. Ik heb al een De gang waaraan de woongroepen zijn gesitueerd. De toegangsdeuren zijn alleen door medewerkers te openen. ten zien dat ik niet met me laat sol len Zeer agressieve jongeren wor den ontkleed en in een scheurjurk in de afzondering geplaatst, een isoleer cel met slechts een bed met vast matras erop en een dikke deken. Dat is nodig omdat met name meisjes nogal een automutileren, bijvoor beeld zichzelf in de armen krassen met een scherp voorwerp Regelma tig ontstaat een agressieve sfeer in de klas. 'Het kan heel rustig beginnen en binnen twee minuten volledig om slaan. Dan wordt er een verkeerde opmerking gemaakt en slaat de vlam in de pan.' Vaak gaat het om ruzie tussen leerlingen onderling, soms richt de agressie zich op de leraar. 'Ik heb wel eens een stoel naar mijn hoofd gesmeten gekregen, maar meestal valt het mee.' De Texelaar geeft alleen les aan jongens. 'Daar heb ik min of meer bewust voor ge kozen. Op het jeugdinternaat had ik ook alleen jongens. Toen ik hier kwam heb ik gemengde klassen gehad, maar die meiden vond ik lastig om mee om te gaan. Jongens hebben behoefte aan een direkte aanpak. Bij meiden moet je de boodschap toch wat tactischer verpakken. Ik heb een keer een keiharde schop tegen mijn scheenbeen gehad van zo'n meisje. Dan sta je raar te kijken.' Hoewel hij naar eigen zeggen een opvliegend karakter heeft en hij zich tijdens zijn grote hobby voetbal (bij SV De Koog) nog wel eens laat gaan, is Boone in zijn werk de rust zelve. 'Soms moet je wel eens over de rooie gaan, maar meestal werkt het juist goed als je heel rustig praat tegen een jongere die door het lint gaat.' Privileges Terwijl Boone Dirk" assisteert met zijn taalopdracht, helpt een stagiaire van een school voor culturele vorming de Marokkaanse Mohammed* met het leren van Nederlands. 'Die jongen is zo gemotiveerd om Nederlands te leren. Hij wil heel graag, maar waar schijnlijk moet hij toch het land uit Hij is hier zonder paspoort gekomen en dan in een inrichting vanwege poging tot doodslag, die wil minister Verdonk wel kwijt.' Ik denk dat hij er ingeluisd is. Dit is zo'n aardige jongen met een heel open blik, dat maak je zelden mee hier'geeft Boone zijn eigen me ning. Het laatste half uur van de les staat in het teken van 'wat leuks' 'Het kost al genoeg moeite om die jon gens een uur lang gemotiveerd te houden. Anderhalf uur is erg veel ge vraagd Meestal gaan we het laatste half uurtje darten. Dan doen we een spel dat de samenwerking tussen die jongens stimuleert.' Als de tweede bel gaat, mag de deur open en heb ben de jongens pauze. De meeste gaan naar buiten om een sigaretje te roken op de binnenplaats van de in richting Een net terrein met veel wa ter en gras, dat afgezien van de hoge hekken die er staan, lijkt op een stadspark. Alle jongeren in De Doggershoek krijgen EUR9.30 per week om bijvoorbeeld sigaretten of telefoonkaarten te kopen via een bestellijst. Verder kunnen ze door goed gedrag punten verdienen waar mee extra privileges kunnen worden aangeschaft. Nutteloos Boones omgeving reageert verschil lend op zijn werk in Het Dok. 'Het is toch nutteloos, zeggen mensen dan. Het zijn allemaal criminelen, zonde van de tijd en de energie. Maar voor die twee of drie die het wél willen, daar doe je het voor. Moet je eens zien hoe trots ze zijn als ze slagen En hoe zenuwachtig als ze examen moeten doen. Die jongens zijn zo vaak afgewezen dat ze heel blij zijn als ze zien dat ze dit wel kunnen.' Re gelmatig eet hij mee in de leefgroep van een van zijn jongens. Er is een gezamenlijke huiskamer, spelletjes kamer en badkamer. Ze zijn zelf ver antwoordelijk voor de schoonmaak van hun groep. De jeugdige gedeti neerden worden begeleid en geob serveerd door twee groepsleiders die permanent in het appartement aan wezig zijn. Die grijpen in waar nodig en stellen doelen vast Jongeren die bijvoorbeeld agressief reageren, kun nen punten verdienen voor privileges als zij hun woede onder controle hou den. 'Je merkt dat die jongens het erg waarderen als je interesse voor ze toont. Ze laten hun kamer zien en willen even met je tafeltennissen of zo. Dat schept een band. Die jongens gaat echt door het vuur voor me. Ik heb al een paar keer meegemaakt dat een van mijn jongens ingreep als een ander dreigde mij een klap te geven.' Soms heeft Boone een speciale band met een van zijn leerlingen. 'Zoals Mohammed. Die kwam huilend om mijn hulp vragen, omdat hij het land wordt uitgezet. Dan krijg je een brok in je keel. Soms probeer je te helpen, maar in dit geval haalde dat niks uit.' Texelse delinquenten heeft hij nog met gehad. 'Maar dat zou ik geen probleem vinden. Ik kan werk en privé prima scheiden De Texelaar, die vo rig jaar is getrouwd en in april volgend jaar vader wordt van zijn eerste kind. wil nog een jaar of vijf voor de klas staan. Dan hoopt hij door te kunnen stromen naar een management functie. Daarvoor volgt hij momenteel een HBO-opleiding. 'Dit werk is men taal ontzettend zwaar. Gelukkig sport ik veel, zodat ik een goede uitlaatklep heb, maar ik zie me dit niet tot mijn vijfenzestigste doen.' In verband met de privacy van de betrokkenen zijn alle namen van ge detineerden gefingeerd en zijn geen jongeren herkenbaar gefotografeerd. Tekst en foto's Louise van der Sluis De binnenplaats waar de jongeren tussen de lessen door worden gelucht. In de kerk van De Waal vindt zater dag 27 november een optreden plaats van Wim Baas en Marius de Haas met hun programma in West fries dialect Bloid koike bloive Door het steeds toevoegen van verhalen, rijmen en anekdotes blijft dit pro gramma actueel en afwisselend Het is een programma met een lach en een traan, dat door de spelers zelf wordt geschreven. Wim Baas ui Oostwoud schrijft al dertig jaar verhalen en anekdotes in dialect met de zo kenmerkende Westfnese humor. Marius de Haas uit Broek op Langedijk wordt wel de 'Pavarotti van West-Friesland' ge noemd en deed twee jaar geleden mee met het televisieprogramma Una Voce Particolare. De voorstelling in De Waal begint om 20.00 uur, de toegang bedraagt €8,50 Kaarten zijn vanaf 19.00 uur te verkrij gen aan de zaal, of vooraf te bestel len door overmaking van €8,50 op bankrekening 609410261 van de stichting Bloid Koike Bloive. Reserve ren kan ook via tel. 0229-201465 of 0226-316560, of via de website www.bloidkoikebloive.nl. De carport waarvoor H.W. Dijkgraaf uit De Koog vergunning wil hebben, mag niet worden beschouwd als een bijgebouw, huishoudelijke berging of garage. De gemeente deed dat wel en kreeg daardoor ongelijk van de Alkmaarse rechter toen Dijkgraaf te gen de weigering van de door hem gevraagde bouwvergunning in be roep ging. Wat de gemeente betreft, betekent dat met dat de vergunning alsnog wordt verstrekt. Bij de nu te nemen nieuwe beslissing op het bezwaar dat Dijkgraaf tegen de weigering van de vergunning indiende, zal de bouw evengoed van de hand worden ge wezen, echter met een andere moti vering Tpyp, VRIJDAG 29 OKTOBER 2004

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 2004 | | pagina 7