Schilderijen rode draad
in boek over visserij
Kinderkleding bij B-kids
'Onze kinderen vinden
winkel helemaal cool!'
Speulen in Den Burg
wordt meer gespreid
Even soep tussen de speculazen doo
ZDH boekt ruime overwinning
Schriftelijke vraag
(bouw)plan altijd
principeverzoek
j J$edri]v\gheid
COURANT
TEXELSE
Wat ik zeggen wou...
Bommen
Met de kleding- en speelgoed
winkel Babyface van de familie
Bosma in de Weverstraat is het net
als met kinderen: uit het jasje ge
groeid. Het bedrijf dat negen jaar
geleden is gestart, heeft een grote
verandering ondergaan. Van ge
specialiseerde babyzaak groeit B-
kids door naar een winkel met kle
ding en speelgoed voor kinderen
van 0 tot 12 jaar.
De omschakeling heeft er deels mee
te maken dat de winkel onvoldoende
kan concurreren met de grote baby
hallen aan de overkant. 'Maar het
komt vooral doordat klanten ons re
gelmatig vroegen naar betaalbare
kleding voor wat grotere kinderen',
vertelt Karin Bosma. Het leidde tot
een geheel nieuwe formule, waarin
nog wel babykleertjes en -speelgoed
te koop zijn, maar waarin nu een veel
breder assortiment wordt gevoerd. In
de rekken hangen spijkerbroeken,
truien, jasjes en andere kleding-
artikelen voor kleine kinderen, maar
ook |onge tieners. Met merken zoals
Bestseller, Pink en PH industries voert
de winkel een populair genre en
wordt ingespeeld op trends 'Het is
betaalbare kwaliteitskleding en door
dat de collectie een keer of vier per
jaar wordt vernieuwd, is er steeds wat
nieuws te zien in de winkel. 'Als bij
voorbeeld Disneyfiguren in de mode
zijn, dan kunnen we daar direct op
inspringen.' Nieuw zijn ook de ca
deauartikelen voor kinderen, varië
rend van kraamcadeautjes tot speel
goed voor onder de kerstboom. Niet
zonder trots vertellen Bosma en haar
medewerksters dat hun kinderen, die
qua leeftijd tot de doelgroep behoren,
al een kijkje in de vernieuwde zaak
hebben genomen. 'En ze vinden de
winkel helemaal coo/!' Kinderwagens
en aanverwante baby-artikelen wor
den nog wel op bestelling geleverd
De winkel is aangekleed door Ruud
van Holland, echtgenoot van mede
werkster Yvonne van Holland. 'Met
weinig middelen heeft hij er iets
Wie vooruitlopend op een bouw-
aanvraag schriftelijk de vraag stelt
of een bouw- of ander plan mag
worden uitgevoerd, moet er reke
ning mee houden dat de gemeente
dit aanmerkt als principeverzoek.
Dat betekent dat de gemeente au
tomatisch een uurtarief in rekening
brengt.
Het besluit van de gemeenteraad om
de kosten voor principeverzoeken
door te berekenen aan burgers heeft
in een aantal gevallen tot onaange
name financiële verrassingen geleid.
Niet elke burger blijkt bekend te zijn
met de manier van werken van de
gemeente, wat heeft geresulteerd in
misverstanden, onverwachte reke
ningen en flinke discussies aan de
balie Grondgebied. Als er onzeker
heid bestaat of een plan al dan met
voldoet aan de voorschriften in een
bestemmingsplan, dan is het gebrui
kelijk dat de indiener zich eerst tot de
gemeente wendt met de vraag of het
college het plan in principe zal toe-
moois van weten te maken.' Ter intro
ductie verloot B-kids onder de klan
ten een speciale kinderfiets.
DINSDAG 16 NOVEMBER 2004
1'U.VU.I vu
Karin Bosma, Gerda van der Kraats en Yvonne van Holland in de nieuwe winkel B-kids. (Foto Gerard r,mm«rman)
Olieverfschilderij van de TX 26 'Aagje Petronella' en de TX 64 'Vier Gebroeders' en waarschijnlijk de TX 17, gemaakt door Van der Wouw
(voorletters onbekend)
Een kunsthistorisch visserijdocu
ment. Zo laat het boek Eb en Vloed
met schilderijen en verhalen over
de Texelse visserij, zich het best
omschrijven. Het boekje preten
deert geen compleet beeld te zijn
van de visserijgeschiedenis op het
eiland. 51 schilderijen van botters,
kotters en andere vaartuigen vor
men de rode draad.
Het is vooral oud-visserman Cor de
Wolf die zijn hele ziel en zaligheid in
het boekje heeft gestopt. Hij kent de
vissers en de visserij van voor tot
achter en toen hij vorig jaar de boer
op ging om schilderijen los te praten
voor de tentoonstelling Eb en vloed
in de vissen) die het Maritiem en
Jutters Museum het najaar hield, ga
ven veel eigenaars hun bezit zonder
nadenken aan hem mee. Want De
Wolf is een man die vertrouwen uit
straalt. Hij weet veel over de visserij
en liep al een jaar of tien rond met het
plan om een boek over de visserij te
schrijven. Maar hoe, en in welke
vorm? De schilderijen, die door schil
ders als Reinier Sijbrand Bakels. Ad
Blok van der Velden, Souwtje de Wijn,
Harry Tielemans en minder bekende
kunstenaars veelal in opdracht zijn
gemaakt, bleken een prima leidraad
om de verhalen aan op te hangen. Ze
tonen welke verandering de visserij in
ruim honderd jaar heeft meegemaakt.
Een periode waarin Texel ooit 175
visserschepen bezat en de visserij
voor een groot deel van de bevolking
de belangrijkste bron van inkomsten
was. Vissers waren in die jaren met
gespecialiseerd in een bepaalde
soort vis, maar schakelden meerdere
malen per jaar om en beschikten over
een brede kennis. De schepen waren
met alleen een productiemiddel, aan
de tuigage kon men het een en an
der aflezen. Een vergulde mastkloot
gaf bijvoorbeeld aan dat het schip vrij
was van schulden. En als eerbetoon
werden de schepen vaak vernoemd
naar familieleden.De vissers waren
trots op hun bezit en lieten deze door
kunstschilders vastleggen. Ze beeld
den de vaartuigen doorgaans stoer af
tegen het decor van een donkere
hemel en een ruige zee met hoge
golven en witte schuimkoppen. De
Wolf verhaalt hoe de vissers wedijver
den in stuurmanskunst en een zeil
wedstrijd niet uit de weg gingen.
Competitie was er ook op het vlak
van de vangsten. 'Je had vissers en
vangers', vertelde Rob van Ginkel,
tijdens een inleiding bij de presenta
tie van het boek. 'Het ging erom hoe
veel kisten je op de kant zette.'
Maar teveel kon ook, en bij te grote
aanvoer daalden de prijzen.
Het boek verhaalt hoe aan het eind
van de jaren twintig een overschot
consumptiegarnalen werd verkocht
aan de gebroeders Blom, die hun
eenden ermee vet mestten. De roe
rige tijden die de visserij in die jaren
meemaakte, leidde onder meer tot de
oprichting van verenigingen. Het ver
haal hierover staat onder een schilde
rij van de TX 123 van Cornells Tim
mer Azn die bestuurder was van de
visserijvereniging van Oosterend, het
dorp dat in die tijd zelfs twee be
langenverenigingen had: DETV (Door
Eendracht tot Vooruitgang) en BHG
(Betracht Het Goede). Samenge
werkt werd ook met vissers van Wie-
ringen, maar toen de Zuiderzeesteun-
wet na de aanleg van de Afstuitdijk
voor Texel nadelig uitviel en de
Wierigers er beter vanaf kwamen,
splitsten de Texelaars zich af.
Het boek illustreert de overgang van
'lïtfè ttrdSSOW
de houten botters en blazers met
zeilen tot de stalen motorbotters,
zoals de TX 14, die Arie Ellen in 1927
liet bouwen. Daarbij het verhaal over
de belangrijke rol van de familiebe
drijven in de visserij Voor de stalen
botter legde de hele familie Ellen
'botje bij botje' en moest een stuk
land en huis worden verhypothe
keerd. En als er niet kon worden ge
vist, dan werkten Ellen en zijn drie
zoons bij een boer.
Het onderschrift bij de TX 24 van
Willem van der Vis vertelt hoe deze
schipper ondanks de crisis in 1930
één van de grootste Texelse kotters
liet bouwen met een motor van 100
pk. Ondanks de slechte tijd werd er
redelijk besomd en werd het schip in
tien jaartijd schoongevaren, wat be
tekent dat het schip schuldenvrij was.
In de oorlog werd het schip door de
bezetters gevorderd Na de bevrij
ding zocht Van der Vis intensief naar
zijn schip, dat nooit werd teruggevon
den. Met andere kotters was dat wel
het geval. Over de naweeën van de
oorlog en de risico's daarvan voor de
vissers gaat de anekdote over de TX
37, die in 1946 een mijn in de netten
kreeg. Bij het halen explodeerde het
oorlogstuig onder de kotter, waarbij
het schip nagenoeg uit het water
werd getild en grote schade opliep.
Maar er deden zich geen persoonlijke
ongelukken voor Het schilderijen-
boek laat zien hoe de schepen gaan
deweg groter, sterker, meer geavan
ceerd en veiliger werden. Hoe de
bemanning van breed georiënteerde
visserlui gespecialiseerde vaklieden
werden en hoe de schepen steeds
kapitaalintensiever werden. En het
beschrijft de komst van de boomkor-
visserij en het steeds intensiever
worden van de visserij De Wolf me
moreert de komst van de vangst
beperking in 1975 en de daarmee
gepaard gaande visfraude. 'In die
periode gold het motto: wet overtre
den often ondergaan.' De ontwikke
lingen deden het imago van de vis
serij geen goed. 'Ik hoop dat dit boek
een positieve bijdrage levert over hoe
er tegen de visserij wordt aangeke
ken.'
Golf
De chronologische geschiedschrij
ving aan de hand van de schilderijen
heeft z'n charme, maar het brengt de
beperking met zich mee dat niet alle
mooie verhalen kunnen worden ver
teld en dat lieden die een grote rol in
de visserij speelden niet of onderbe
licht zijn, simpel omdat er van hun
vaartuigen geen schilderij is. Maar
wie geïnteresseerd is in een diep
gaand historisch perspectief van de
visserij heeft waarschijnlijk al het
boek 'Tussen Scylla en Charybdis'
van Rob van Ginkel in de kast. De
Wolf werkte die bij de totstandkoming
nauw samen met museummede
werker Maarten Roeper. Opmerkelijk
is de afgeronde onderkant van het
boek. De eén ziet er een boeg in, de
ander een golf, De Wolf zelf liet het in
het midden. In donkergroen oogt het
boekje wat somber en de wat donker
ogende schilderijen maken het er met
sprankelender op. 'Van sommige
schilderijen kon je de sigarettenrook
afschrapen', verdedigt De Wolf foto
graaf KeesNan Dogger en de drukker.
Eb en Vloed, een uitgave van het
Maritiem en Juttersmuseum, is te
koop bij het MJM en bij de Texelse
boekhandels en kost €12,50.
Het Ouwe Sunderklaasfeest in Den
Burg wordt dit jaar iets anders ge
organiseerd om het voor spelers,
publiek en jury aantrekkelijker te
maken. Belangrijkste verandering
is dat de jurering in het rondje
Groeneplaats, Parkstraat, Wever
straat, Stenenplaats en Binnen-
burg meer wordt gespreid. In
plaats van drie jury's van elk drie
personen komen er vijf van twee,
die zich zullen opstellen bij Mode
huis Moerbeek, Nauta Boek, Zegel
Modes, Bentex en Het Open Boek.
Door deze spreiding wordt bereikt
dat er op meer punten wat te be
leven is waardoor de drukte-
concentraties minder groot wor
den.
De speulers krijgen bij de start bij De
Lindeboom een kaartje waarop de vijf
juryplekken zijn aangegeven. Op het
zelfde kaartje staat het nummer van
de voorstelling. De bedoeling is dat
de spelers alle juryposten bezoeken
en daar hun kaartje laten aftekenen,
maar dat hoeft niet in volgorde. Als
bijvoorbeeld bij een der |uryposten
grote drukte is, zodat daar gewacht
moet worden, kan worden doorgelo
pen of gereden naar een volgende
post. Het is niet de bedoeling dat van
de gebruikelijke looprichting (tegen
de wiizers van de klok in) wordt afge
weken.
Bondig
Soms zijn voorstellingen te langdurig,
vooral als er liederen bij worden ge
zongen met eindeloos veel couplet
ten. Zo'n act veroorzaakt bij elke
beoordelingspost een opstopping.
Bij de 'krijgsraad' die de jury van Den
Burg vrijdag in De Lindeboom hield,
werd daarom overwogen strafpunten
toe te kennen voor langdurigheid. Bij
nader inzien werd dat minder tactisch
gevonden zodat besloten werd extra
punten te geven voor bondigheid. Er
zal geen voorgeschreven maximum
tijd gelden, maar voorstellingen 4
langer dan ongeveer twee minute
duren, zitten in de gevarenzone. He
ideaal is ongeveer anderhalve m
nuut. Wat betreft bondigheid zal ooi
worden gelet op de meegedrage
teksten Die moeten kort zijn, 4
snel in het voorbijgaan zijn te begrj
pen. De nieuwe regels hebben alles
betrekking op de volwassen spelers
Bij de kinderen blijft alles bij het oude
Wat betreft de grote wagens wore
eraan herinnerd dat deze lager da
3,80 meter moeten zijn omdat s
anders in aanraking komen metd
feestverlichting die boven de strate
hangt. De maximumlengte is act
meter.
Jongerei
De mensen die bij de organisatie va
Ouwe Sunderklaas in Den Burg zj
betrokken, maken zich zorgen ov-
de licht tanende belangstelling di
zich de afgelopen jaren heeft afgele
kend, zowel wat betreft spelers ai
toeschouwers. Enkele grote groepe
die soms wel een decennium of iao
ger acte de precense gaven, zijn ui
eengevallen en hebben te wem.
opvolgers gekregen. De jury van Da
Burg hoopt op meer toestroom va
vooral jongeren. Die zien Ou»
Sunderklaas in meerderheid voor;
als een gelegenheid om uitgebra
maar met gecostumeerd te stappen
Velen van hen zouden best teven
een pakkende voorstelling in elkar
kunnen zetten en zo voor een nieuw
impuls zorgen. Gehoopt wordt datd
toenemende aandacht van de schc
len voor lokale historische gebruike
met zich zal meebrengen dat ookhs
meedoen aan Ouwe Sunderklaaszi
wordt gestimuleerd door er tgdensd
les over te vertellen en door het ui
wisselen van ideeën aan de hand va
de plaatselijke actualiteit.
UI
Sijr
Ine
Ier
ZDH heeft zichzelf zondag een
prima dienst bewezen. Door met 5-
1 van concurrent GSV te winnen,
verwijderden de Hoornders zich
verder van de onderste plaats, ter
wijl ook de middenmoot in het vi
zier bleef.
ZDH had op eigen terrein een niet al
te moeilijke middag. De gasten uit
Grootschermer lieten zien over een
ijverig team en een paar goede spe
lers te beschikken, maar konden toch
nauwelijks wedijveren met de thuis
ploeg, die al na een paar minuten op
voorsprong kwam, toen verdediger
Jan-Willem Bakker de bal onder
schepte en op Niels Dekker passte.
De aanvaller bewees niet alleen ra
zendsnel te zijn, maar ook goed te
kunnen schieten (1-0).
Ook daarna bleef ZDH de beste
ploeg, maar GSV kwam onverwacht
op gelijke hoogte, toen de bal na een
corner uit de doelmond van de
Hoornders werd gekopt en één van
de middenvelders de bal vanaf een
meter of twintig keihard in de kruising
schoot. Keeper Tjarko Stolk, die zijn
met rugklachten kampende neef
Christlaan verving, was kansloos.
Vlak voor rust kwam ZDH toch weer
op voorsprong. Aan de basis van de
treffer stond vrije verdediger Bernard
Ipenburg, die de bal met een boogje
over de verdediging plaatste, richting
de naar voren snellende Mike de
Bruijn, die wederom op het midden
veld was geposteerd. De Bruijn hield
Wat voor impact heeft die bommen-
gooierij op mens en milieu? De mens
komt in het verhaal helemaal niet voor
en over de vervuiling van het wad
hoor ik ook niemand praten. Tijdens
een hoorzitting op Vlieland onthulde
een bioloog, die daar al veertig jaar
woonde, wat er in de loop der jaren
aan afgeschreven tanks, jeeps en
ander wapentuig onder het zand is
verdwenen. En dan praten we nog
niet over de grote hoeveelheden gif
tige stoffen (het gaat hier om tonnen).
Moet daar nu nog meer bij?
Het zijn roerige en angstige tijden in
Nederland. Over ieders bestaan
hangt langzamerhand een grauw
sluier en dan gaan we hier fijn oor-
logie spelen. Moet dit nu echt? Ik vind
dat het geen pas geeft en zeker met
op dit moment Ik vind het onfatsoen
lijk.
Ik ben me er heel wel van bewust, dat
dit ingezonden stuk totaal mets zal
Samenstellers Maarten Roeperen Cor de Wolf met het boekje Eb en Vloed, met schilde-
rijen en verhalen over de Texelse visserij. (Foto Gerard Timmerman)
het hoofd koel en gaf een voorzet q
maat op Jacco Kager, die geen ei
kele moeite had te scoren: 2-1
Na rust werd het al snel 3-1. te
Daan van der Slikke aan de rechï
kant een demarrage plaatste en va'
de achterlijn een prachtige voorc
gaf op Ivar van Elk, die net in de plcx
was gekomen voor Joop Rommet1
Van Elk tikte bij de tweede paal sinrj
pel in. Daarmee was de wedstrijd
gespeeld. De ZDH'ers kregen stee
meer zelfvertrouwen en combine
den een paar keer fraai, terwijl bij G
langzaam het licht uit ging. Dat res
teerde in een groot aantal kans
voor de thuisploeg. Met name Jac
Kager werd herhaaldelijk in stellif
gebracht, maar hoewel de lange sp'
verdienstelijk speelde, miste hij
kans om in één wedstrijd een keer
vier te scoren. Wel gaf hij, na ea
aanval over vele schijven, een si
tikje op Niels Dekker, die eerst ha
op de lat schoot, maar in de reboun
zelf op tijd was om de bal in het n:
te werken. Even later liet Dekker
dereen zijn hielen zien en bracht
Kager in stelling. Die miste, ma
achter hem dook Van Elk op end
was wel succesvol (5-1).
Zondag treft ZDH op de oever vanh
IJsselmeer alweer voor de twee:
maal dit seizoen Schellinkhout. Thm
verloren de Hoornders met
gelegenheidsteam met 0-1, ditma
moet worden gewonnen om de as'
sluiting met de middenmoot te l>
werkstelligen.
Wei
ev<
nd
ror
pul
Dit
zaa
laat
ind
env
ivec
JltZI
de
ges
rak;
Daa
op
beg
iVitt
'en
fan
bes'
de1
tnk
prof
Twee jonge scouts genieten even van
een broodje en een kop soep tijdens
de Speculaasactie van Scouting
Texel. Zo'n honderd scouts, ouders
en begeleiders trokken zaterdag over
heel Texel langs de deur om specu
lazen te verkopen. De actie verliep
goed. Ongeveer een uur voordat ze
ermee zouden stoppen, hadden de
scouts alle ruim tweeduizend koeken
van bakkerij Timmer verkocht De
opbrengst is bestemd voor het
zestigjarig bestaan dat volgend jaar
wordt gevierd. De scouts kwamen
tussen de middag bij elkaar in een
tent op de Groeneplaats, waar een
kop soep en een broodje klaar stort
Op het plein stond ook een verkool
stand, waar mensen gratis een K
koffie of chocolademelk kregen als:
een koek kochten. Het was de eers
keer dat de scouts huis-aan-l»
speculaas verkochten. De organe
tie wil het volgend jaar opnieuw dok
staan. Omdat mondelinge verzoeken
niet in behandeling worden geno
men, moeten deze schriftelijk (of per
e-mail) worden gesteld. Na zo'n
schriftelijk verzoek stuurt de ge
meente de indiener met eerst een be
richtje dat de vraag als principe
verzoek wordt behandeld en er dus
een vergoeding voor rekent, maar
gaat er zonder tegenbericht mee aan
de slag. Dit jaar bedraagt het tarief
EUR53.04 per uur. Is het een eenvou-
dige vraag, bijvoorbeeld over een
plan dat niet strijdig is met het be
stemmingsplan, dan is een ambte
naar er met lang mee bezig en hoeft
het verzoek niet aan het college van
b en w te worden voorgelegd. Maar
staat het plan wel op gespannen voet
met het bestemmingsplan, dan moet
ook het college zich erover buigen.
Hierdoor zijn er meer uren mee ge
moeid en valt de rekening dus hoger
uit.
De toeristen hebben amper hun hie
len gelicht, of het spektakel begint
weer. Gisteravond las ik de aankon
diging dat de Belgische luchtmacht
het bestaat om op de Vliehors vijftig,
let wel: vijftig bommen te droppen. En
niet van die heel kleine jongens, nee
500-ponders.
Ik begrijp met dat er van overheids
wege toestemming wordt gegeven
om hier in het noorden zoveel over
last te veroorzaken. En voor wat, in
vredesnaam? ledereen heeft de
mond vol over de Wadden, dat
prachtige gebied waar we met z'n
allen héél zuinig op moeten zijn De
mechanische kokkelvisserij wordt
verboden, men probeert van alle kan
ten de gasboringen te voorkomen,
etcetera. Leve de kokkels, de vogels
en de zeehonden, maar over mensen
hoor ik helemaal niets.
uitmaken. Maar in m'n hart hoop ik
dat er mensen met gezag op zullen
staan, die zeggen: 'Nee, dit kan niet,
dit moet stoppen
Rietje ten Brug,
De Cocksdorp.
