De grootste Texelaar
TEXELSE couRANT
VRIJDAG 19 NOVEMBER 2004
Jan en Paula Brouwer
Prediken het evangelie op de maan
dagse markt, tijdens kindersamen-
J.S. Dijt
Raadslid en wethouder van 1907 tot
Florens van Adrichem
(Aderkem)
Rentmeester en baljuw onder de
graaf van Blois in Schoonhoven.
Bouwde in 1370 aan de Vismarkt het
eerste stenen gebouw op het eiland
Liet daartoe op Oost een steenoven
bouwen.
Hermanus Ahlé
Was als chirurgijn, baardscheerder en
haarsnijder in 1814 de eerste genees
heer die op het eiland de inenting met
koepokstof toepaste ter bestrijding
van de pokken. Ook na de Franse tijd
ijverde hij voor vaccinatie. Bekleedde
diverse functies in het openbare le
ven en was gerechtigd tot het „hou
den van een Engelse school"
Welmoet Alderlieste
Weduwe in De Cocksdorp. die haar
brood verdiende met het venten van
petroleum en het aansteken van de
straatlantaarns. Stond altijd klaar
voor haar dorpsgenoten en werd tot
op hoge leeftijd bij sterfgevallen ge
roepen om af te leggen.
Reinier Bakels
Was een veelbelovend jurist tot hij in
1904 besloot zich helemaal aan het
schilderen te wijden. Bezocht vanuit
Den Haag de Schevenmgse vissers
haven. de havenstadjes langs de
grote rivieren en de vissersdorpen
rond de Zuiderzee. Legde in een ge
heel eigen stijl de havens met wach
tende vissersschuiten vast, het spel
van het licht op het water, de hoge
silhouetten van molens en torens.
Gebruikte een opvallende en drama
tische licht-donkerwerking. Schreef
een monografie over de impressionist
W.B. Tholen.
Bob Bakker
Van 1974 tot 2004 (president-)com-
missaris van TESO Was voorstander
van de aanschaf van dubbeldeks
veerboten, tegen de maatschappe
lijke stromingen in. Wist de betrok
kenheid van de aandeelhouders bij
de veerdienst te vergroten.
Nicolaas Cornelis Barendregt
Van 1978 tot 1993 raadslid en wet
houder voor de WD. Hoofdingeland
van het waterschap en commissaris
van TESO Werd in 1993 benoemd tot
burgemeester van Nieuwveen.
Jan Drijver
Maakte meer dan veertig jaar deel uit
van de leiding van zowel de Vereni
ging voor Natuurmonumenten als de
Vogelbescherming. Was betrokken
bij de aankoop van vele natuurgebie
den in Nederland. Voorvechter voor
de huidige Jacht- en Vogelwet en het
Internationaal Verdrag van Parijs over
de bescherming van vogels Schreef
vier boeken over vogels, waarvan
Texel, het vogeleiland genoemd
wordt als behorend tot de top tien
van Nederlandse vogelboeken.
Aalt Epe
Als boswachter (van 1910 tot 1945)
één van de grootste werkgevers van
het eiland gedurende de crisistijd in
de jaren dertig. Was van 1919 tot
1940 raadslid voor de Vrijzinnig De
mocratische Partij en secretaris van
de afdeling De Koog van de Bond
voor Vreemdelingenverkeer.
Cor van Heerwaarden
Zijn zomerrevue van de revuegroep
Op de bonnefooi groeide uit tot een
eigen theaterrestaurant, waar caba
retiers van nationale naam en faam
optreden. Verzorgt met de eigen me
dewerkers vrijwel dagelijks een ca
baretesk programma. Imtatiefnemer
van het tweejaarlijks huiskamer
theaterfestival in Den Hoorn.
Nico Dros
Historicus en schrijver. Studeerde
geschiedenis in Amsterdam, waar hij
afstudeerde in de richting Neder-
lands-lndië (Oost en West). Koos
voor het schrijverschap. Put voor zijn
romans uit eigen verleden in en rond
Oosterend. Publiceerde artikelen en
essays over Texel en over koloniaal
Java. Werd in 1992 genomineerd
voor de prestigieuze AKO-literatuur-
pnjs.
Huib (de Rijmelaar) Fenijn
Publiceerde tussen 1930 en 1964
vrijwel wekelijks een gedicht over een
actueel onderwerp in de Texelse
Courant. Was daarnaast als ceremo
niemeester betrokken bij tal van brui
loften en partijen, die hij opvrolijkte
met gedichten over de aanwezigen.
Publiceerde enkele voordrachts
bundels en een tiental jongensboe
ken.
Jan Flens
Bouwde in 1896 Hotel Texel op de
Groeneplaats (thans: hotel De Linde
boom). Het uit 1611 daterende raad
huis werd hiervoor afgebroken. Het
oude burgemeestershuis werd in het
nieuwe gebouw opgenomen. Met de
bouw van dit nieuwe hotel werd een
begin gemaakt met het aanpassen
van de dorpskern van Den Burg voor
van het toerisme.
Theodorus Reinardus Hin
Van 1945 tot 1966 wethouder voor de
KVP, belast met gemeentewerken en
volksgezondheid. Bestuurslid van de
landbouwschool en de landbouw-
huishoudschool. Voorzitter van de
land- en tuinbouwbond LTB. Mede
oprichter en voorzitter van RK rust
huis Sint Jan.
Imme Dros
Schreef tientallen (kinder)boeken,
toneelstukken, televisieseries en ver
halen over uiteenlopende onderwer
pen. Is de kinderboekenschrijfster
met de meeste onderscheidingen.
Kreeg tussen 1981 en 2004 twaalf
maal een Zilveren Griffel, een Zilve
ren Zoen, de Nienke van Hich-
tumprijs, de Woutertje Pieterseprijs
en de Theo Thijsseprijs. Meerdere
van haar boeken spelen op het Texel
van haar jeugd.
Harry de Graaf
Meer dan 40 jaar (hoofd)redacteur
van de Texelse Courant. Schreef
veelgelezen columns over zijn jeugd
Betrokken bij het maatschappelijk
functioneren van het eiland, waaraan
hij met zijn kritische, maar humoris
tische commentaren de nodige stu
ring gaf. Werd in 2002 ereburger van
Texel.
J.C. (Cor) Dros
Ondernemer in Eierland. Raadslid en
Cor van Groenigen
Landbouwadviseur. Schreef jaren
lang een wekelijkse rubriek over land-
prof. C. de Jagi
Sterrekundigevan wereldfaam. Dei
onderzoek naar hyperreuzen: eno
me, instabiele sterren. Beschreefs
men met Willem J. Kikkert de vra
ste geschiedenis van het eiland
Van het Clyf tot Den Hoorn".
prof. dr. W.H. Keeso
Was de eerste die helium in v® k
toestand wist te brengen. Ontdei a
daarbij dat er twee soorten hel», kj
bestaan en stond daarmee aan
wieg van de supergeleiding. Ontw
vele (internationale onderscheid
voor zijn werk. Werd benoemd
Officier in het Légion d'Honneura
daarmee één van de hoogst ond
scheiden Texelaars ooit.
Ada van Holland
Zelfs al is het maar de vraag of zij er
werkelijk voet aan wal heeft gezet, de
vermeende verbanning van gravin
Ada van Holland naar het moeilijk
bereikbare Texel (in 1203) heeft me
nig romantisch schrijver en dichter
geïnspireerd. Droeg daarmee indirect
bij aan de beeldvorming van een ro
mantisch, afgelegen en authentiek
eiland.
nl
Theo Hoogerheide
Was van 1976 tot 1994 directeur van
TESO. Ondanks tegenwerking van
maatschappij, politiek en tijdgeest
besliste hij over de komst van
dubbeldeks-veerschepen en maakte
TESO tot een groot en solvabel be
drijf. In een poging de aandelen van
de veerdienst voor het eiland te be
houden, stelde hij voor de NV om te
zetten in een coöperatie.
Louis van Hoorn
Zetboer op Buitenzorg tot 1924. Van
1924 tot 1951 secretaris/penning-
Reijer Pieter Keijs
Was van 1923 tot 1932 wethoui
voor de Vrijzinnig Democrali i
Maakte een eind aan het regime»
J.S. Dijt, die vanaf 1907 de doiw
rende kracht in de raad was geviea 61
Was met zijn Club van Zeven vet
vechter van de oprichting vai
TEM en de electrificatie van hit in:
land. Was medeveroorzaker vail J
vertrek van burgemeester Busi S(
Damste. Kreeg zijn grootste bek?'
heid door in de aandeelhouitf
vergadering van TESO (1922) tj ij
het voorstel van de Raad van C<*
missarissen te ageren om de uit i|
ring van het dividend te verhig»
Volgens Keijser waren de Texda»
vooral gebaat bij een verlaging
het tarief
Sijbrand <eijsf
Publiceerde in 1951 na twntig p
studie zijn magnum opus HefTesse
dat nog steeds geldt als hit sü
daardwoordenboek voor hetTess»
dialect. Weet het verdwijnen 'an'1
dialect aan de komst van TES
waardoor het eiland uit zijn isoaiW
raakte, en de daarmee sarmnfó
gende groei van het (massa)tods» cj
W.N. Ktidi
Van 1922 tot 1946 eerste ambtns
bij de gemeentesecretarie. Zetts
als zodanig in voor de Texelse tof
king, bij wie hij zeer geliefd was'»
Sd
Nol Binsbergen
Vogelkenner. Besteedde veel tijd aan
het bestuderen en fotografisch vast
leggen van vogels, zowel op Texel als
in de rest van Nederland, Hield lezin
gen, schreef diverse artikelen en boe
ken. Was als vogeldeskundige be
trokken bij de totstandkoming van de
eerste Texelfilm.
komsten op het strand en in de dor
pen.
Willem Bok sr.
Gemeentesecretaris van 1827 tot
1851. Advocaat, notaris en opper-
strandvonder. Betrokken bij tal van
zaken, waaronder de drooglegging
van Eierland en de Prins Hendrik
polder.
Pieter Meijertszoon Boon
Burgemeester van De Waal onder
schout Balthasar Huydecoper Leef
de in onmin met de autoriteiten. Boer,
eigenaar van landerijen in Waalen
burg, huurder van de kwelder. Werd
op last van Huydecoper door het Hof
van Holland in Den Haag veroordeeld
voor geweldpleging op de openbare
weg
Janny Craanen-Hemelrijk
Verzorgde met haar revuegroep De
Flierefluiters jarenlang voorstellingen
met eigen werk, vaak gebaseerd op
plaatselijke gebeurtenissen. Haar
smartlap Vuurtorenwachter (langs
Texelse kust) behoort nog steeds tot
het collectief geheugen.
Cor Bremer
Leverde een grote bijdrage aan het
verenigingsleven van Oosterend.
Was dirigent van Christelijk Zangkoor
De Lofstem (thans: Soli Deo Gloria),
het Christelijk Zangkoor Oosterend
(thans: Texels Christelijk Mannen
koor), Christelijke Muziekvereniging
Excelsior en Fanfarekorps VIOS
(Vooruitgang is ons streven) op Oost.
Voorzitter van de Algemene Christe
lijke Kleuterschool en lid van de com
missie van toezicht op de muziek
school.
Floris Dekker
'De rabbi van Het Noorden' Legde een
loswal aan en bouwde het Prins
Hendrikhotel. Werd in 1919 in de ge
meenteraad gekozen, Nam het initia
tief voor de toneelvereniging, de gym
nastiekvereniging en de voetbalver
eniging van de jonge polder Het Noor
den. Pleitte voor hervorming van de
veerdienst, het belastingstelsel en de
ouderdomsvoorziening. Schreef talloze
ingezonden stukken in de Texelsche
Courant en was fel gekant tegen
salansverhoging van ambtenaren.
Willem van Beieren
Graaf van Holland. GafTexel in 1414
stadsrechten.
Henk Beumkes
Van 1974 tot 1990 raadslid voor de
PvdA (Pakt). Stelde als vertegen
woordiger van de 'gewone man'een
groot aantal ogenschijnlijk kleine za
ken aan de orde, zonder het alge
meen belang van de Texelse samen
leving te veronachtzamen. Vak
bondsman. Op velerlei wijze betrok
ken bij het eiland en haar bewoners
Vasthoudend bestuurder.
Ad Blok van der Velden
Zeer productief schilder, die zich
vooral liet inspireren door het Texelse
landschap van voor de ruilverkave
ling. Ook toen hij later naar Frankrijk
en nog later naar Italië vertrok, bleven
er banden met het eiland bestaan.
Zijn werk is nog altijd populair op het
eiland. Ook de gemeente bezit een
grote collectie schilderijen en teke
ningen.
Jakob Bruin
Van 1931 tot 1953 lid van de gemeen
teraad voor de SDAP en de PvdA.
Bezocht met andere vertegenwoordi
gers van de Oudeschilder afdeling
van de SDAP regelmatig partij
bijeenkomsten in Amsterdam Verloor
zijn baan bij de graanmaalderi| toen
hij een dag vrij wilde nemen om naar
een redevoering Troelstra te gaan.
Jan Blom
Overman van de loodsen Was sa
men met Goose Flens, Jan Brouwer
en Pieter Sunderdorp eén van de ini
tiatiefnemers voor een haven bij
Oudeschild. waan/oor zij in 1778 toe
stemming kregen. Vanaf 1780 éen
van de eerste vier directeuren van de
haven.
Jacob Buijs
Was schipper van de postvlet op
Vlieland en schipper op de roei-
reddingboot. Was betrokken bij de
redding van vele mensenlevens.
N.J. de Cock
Stuwende kracht (en grootste aan
deelhouder) van de drooglegging van
Eierland. Na enig aandringen van zijn
medevennoten werd Nieuwdorp bij
de Rogsloot in 1836 omgedoopt tot
De Cocksdorp
Maarten (schipper) Boon
Behoorde tussen 1887 en 1921 tot de
vaste bemanning van de reddingboot
en was betrokken bij de redding van
103 schipbreukelingen Ontving di
verse nationale en internationale on
derscheidingen voor zijn reddings
werk Was agent voor Texel van de
sleepdienst Wijsmüller.
D.L. Daalder
Deskundige op het gebied van kin-
der- en jeugdliteratuur Zi/n Worm-
cruyt met Suyker gold jarenlang als
autoriteit Beschreef in Schimmen
spel en Fijn en grof het leven in
Oosterend in het begin van de twin
tigste eeuw.
Cornelia Boon-Verberg
Trok zich tijdens de Russenoorlog het
lot van veel Georgiërs aan en hield
hen - met gevaar voor eigen leven -
verborgen. Was na de oorlog de eer
ste die een bezoek aan Georgië
bracht. Kreeg de bijnaam 'moeder
Cornelia' en een eigen monument op
begraafplaats Loladze.
Jaap Dekker
Was van 1956 tot 1993 (als directeur)
in dienst van de WV. Was in die tijd
betrokken bij de opkomst van zowel
het toerisme als de Texelpromotie.
de invoering van het nieuwe kiesstel
sel in 1919. Was als di|kgraaf en wet
houder een van de invloedrijkste per
sonen aan het begin van de twintigste
eeuw. Secretaris van de Hollandse
Maatschappij van Landbouw Was
tegenstander van het plaatsen van de
Zeevaartschool in Oudeschild. Was
betrokken bij het verbeteren van het
weggennet op het eiland. Secretaris
van de WV
Jan Dirksz.
Was in 1473 burgemeester van de
Westen en een van de eersten die
zich het lot van de beiaarden aantrok
ken. Schonk een stuk grond aan de
priesters en burgemeester van Den
Burg. waarvan de opbrengst ten
goede zou komen aan de bejaarden.
Stond daarmee aan de wieg van de
bouw van de armenkamers in de
Molenstraat.
Teunis Dogger
Nam in 1924 het initiatief voor een
ziekenfonds voor Oudeschild en de
Prins Hendrikpolder, waar het hele
gezin verzekerd kon worden (Ooster
end en Den Burg volgden dit voor
beeld in 1925 en 1930). Streefde naar
een algemeen ziekenfonds voor het
hele eiland, een streven dat ondanks
tegenwerking van de artsen in 1957
werd bewaarheid
wethouder van 1970 tot 1986. Com
missaris van TESO. Nam als verzets
man deel aan de Engelandvaart in
april 1945. Mede-oprichter van Ex
ploitatie Maatschappij de Krim
(EMK).
bouw in de Texelse Courant. Was als
secretaris van de plaatselijkse com
missie een van de belangrijkste per
sonen van de ruilverkaveling.
Gerrit de Haan
Legde als directeur van het toenma
lig Texels Museum in 1952 de basis
voor de huidige zeehondenopvang
van EcoMare. De jacht op zeehonden
werd in 1962 verboden, de opvang
groeide uit tot één van de grote trek
pleisters van het eiland. Stond als
directeur van het Texels Museum aan
de basis van het aanschouwelijk
maken van de eilandelijke (natuur
lijke) historie.
Toon de Haas
Schilder, vooral bekend om zijn
atelierstukken en stillevens. Tevens
gewild portretschilder.
meester en opzichter van Eirland
Kerkeraadslid van de hervornde ge-
meente Eierland. Lid van de réding
bootcommissie. Opzichter vaideir
1953 ondergelopen polder Di Een
dracht.
Jakob Hui2nga
Van 1844 tot 1877 doopsgezin pre
dikant op het eiland. Hield gediendj
die tijd een uitgebreid dagbok bij
waarvan latere generaties gesaied
schrijvers nog steeds dankbaé ge
bruik maken.
Balthasar Huydecop
Schout en dijkgraaf van 1732
1769. Heeft in die periode geen s
kele maal de doodstraf opgelei
Gold lange tijd als de beste treursp
dichter van de achttiende eeuw V\
regent van het Burgerweeshuis en
Amsterdamse Schouwburg. Z
Proeve van Taal- en Dichtkunde ge
nog steeds als standaardwerk vc
de juiste schrijf- en spreekwijze v
de Nederlandse taal. Voelde zich
het eiland, ver van zijn geliefde st
met haar theaters, nimmer op z
plek. Kreeg menig conflict met
burgemeesters van de verschillen
dorpen te verduren.
Gijs en Johan Duinker
Van 1926 tot 1945 eigenaar en redac
teur van de Texelsche Courant. Ge
dwongen door de economische om
standigheden in de jaren dertig
stelden zij alles in het werk om abon
nees te werven en de lezers aan hun
krant te binden. Mede dankzij hun
inspanningen groeide deze uit tot een
volwaardig nieuwsblad, dat in vrijwel
ieder huishouden op het eiland wordt
gelezen.
Cor Ellen
Strandjutter Wist als geen ander de
media te interesseren voor meer of
minder spectaculaire vondsten en
was met name in de jaren zeventig en
tachtig een bekend gezicht bij de
nationale omroep. Was daarmee
ambassadeur voor een authentiek
Texel, bewoond door strandjutters en
schapenboeren. Van 1970 tot 1982
raadslid voor het Pakt.