Jan Kuiper weg als directeur Texels Museum
'Financieel kan er veel
als je een goed plan hebt'
'Relatiebeheer op beurs
en volgende dag op pad'
'Ik heb me niet anders
gedragen dan normaal'
Mokba;
COURANT"
.TEXELSE
Twaalfde Horecabeurs trekt 1214 bezoekers
Nieuwe explosieven
Tien deelnemers wedstrijd ROC
(j eslacigd
VRIJDAG 18 MAART 2005
TPYPT QP
In de ogen van sommige Texelaars
deed hij het lang niet altijd goed.
Zijn conflict met de jutters was
veelbesproken en zijn consequent
ijveren voor het nationaal park
kreeg evenmin alle handen op el
kaar. Ondertussen groeide
EcoMare onder het achttienjarig
directeurschap van Jan Kuiper uit
tot een landelijk bekend informa
tiecentrum, creeërde hij meer dan
veertig arbeidsplaatsen en sleepte
hij miljoenen euro's voor het eiland
in de wacht. Vandaag heeft Kuiper
afscheid genomen van het Texels
Museum.
De natuurwaarden van de Wadden
zee staan op de kaart en de bewust
wording dat de Noordzee een be
langrijk natuurgebied is, groeit. Het
zijn gegevens waar Jan Kuiper met
tevredenheid op terugblikt. 'We zijn er
nog lang niet en het is ook niet alle
maal de verdienste van EcoMare,
maar door de uitgebreide publieks
voorlichting over de Noordzee en de
Waddenzee zijn we wel een stuk ver
der gekomen.'
Mensen bewust maken van de bij
zondere waarden van de Wadden- en
de Noordzee was voor hem in 1986
een belangrijke reden om de overstap
naar toen nog het Natuurrecreatie-
centrum te maken. De Stichting
Texels Museum was op zoek naar
een opvolger voor de in 1985 overle
den Gerrit de Haan. De in Den Hel
der geboren en getogen Kuiper was
als marien ecotoxicologisch onder
zoeker bij TNO al nauw bij de zee
betrokken, maar had niet het gevoel
dat zijn werk veel veranderingen op
milieugebied op gang bracht. 'De
rapporten die je daar maakte, hadden
politiek vaak weinig bereik. Via het
Natuurrecreatiecentrum was het vol
gens mij mogelijk veel meer mensen
over natuur en milieu te benaderen.
Eigenlijk voor de grap heb ik toen ge
solliciteerd. Het was vooral voor de
publieksvoorlichting. Met de
museumwereld had ik destijds nog
niet veel.'
Met die wereld kwam hij direct na zijn
aantreden in juni 1986 in aanraking.
Het Texels Museum, destijds de over
koepelende organisatie van het
Natuurrecreatiecentrum, het
Scheepvaartmuseum, het Maritiem
Museum en de Oudheidkamer, ver
keerde financieel in zwaar weer. Een
van de eerste taken van Kuiper was
de sluiting van het Scheepvaart
museum in de voormalige doopsge
zinde kerk (nu het atelier van Henk
Noorlander) in Den Hoorn. Het dorp
nam het hem niet in dank af. maar
volgens Kuiper was het financieel
onverantwoord het verliesdraaiende
museum open te houden. 'Perentree
van één gulden vijftig moest een tien
tje gemeentegeld worden bijgelegd.
We hebben Den Hoorn nog gevraagd
of zij zelf geld voor het museum over
hadden, maar dat was niet zo en dan
houdt het een keer op. Aan de andere
kant is de sluiting van het Scheep
vaartmuseum de start van de groei
van het Maritiem en Juttersmuseum
geweest.' De spullen uit het Hoorn
der museum werden naar Oude-
schild overgebracht en het museum
kreeg na een paar jaar in Willem van
der Vis haar eerste eigen directeur.
Groei
Het Natuurrecreatiecentrum (in 1987
omgedoopt in EcoMare) onderging
na de komst van Kuiper een meta
morfose. De publieksvoorlichting
kwam van de grond, EcoMare ver
wierf nationale bekenheid als kennis
centrum, de Vleet (de digitale ency
clopedie over het waddengebied, de
kust en de Noordzee) kwam op de
markt, er kwamen nieuwe exposities
en de bezoekersaantallen van het
museum stegen van ongeveer
140.000 naar gemiddeld 300.000 per
jaar. Het aantal arbeidsplaatsen
groeide van 10 naar 45 fte's. In totaal
werken er momenteel ongeveer tach
tig mensen bij EcoMare. Het Maritiem
en Jutters Museum groeide in de
zelfde periode van 3 naar 9 fte's en
breidde eveneens uit. De Oudheid
kamer draait sinds 1987 op een vaste
groep van ongeveer twintig vrijwilli
gers.
Enkele verdiensten onder aanvoenng
van Kuiper zijn de realisatie van
veldwerkcentrum De Slinger in 1992,
de opening van de Waterzaal in 1998,
de daarop volgende vernieuwingen
en verbouwingen van de bestaande
exposities en de opening van het
Bezoekerscentrum van het Nationaal
Park een jaar geleden. Voor dat laat
ste sloot Kuiper een voor Nederland
uniek samenwerkingsverband met
Staatsbosbeheer dat als grootste
beheerder in het nationaal park ver
antwoordelijk was voor de realisatie
van een bezoekerscentrum. Besloten
werd dat SBB geen eigen centrum
zou bouwen, maar het onder zou
brengen in een al bestaande zaal bij
EcoMare vóór de kassa, zodat ieder
een er gratis in kan.
Kuiper toonde zich vooral bekwaam
in het verwerven van subsidies. Hij
haalde in achttien jaar tijd miljoenen
euro's binnen. Een van de eerste bij
dragen op Texel was 750 gulden van
Wielervereniging Texel. Ko Vinke en
Dirk Eelman overhandigden hem in
juli 1986 namens de club de start-
gelden van de fietsdriedaagse. Eerst
de plannen goed op papier zetten en
dan pasd de boer op voor het geld,
was het devies van Kuiper. 'Als je een
goed plan hebt, kun je een goed ver
haal vertellen en is er financieel veel
mogelijk. Er zijn in Nederland veel
fondsen en ook ministeries komen bij
goede plannen vaak over de brug.
Het werkte ook altijd in ons voordeel
dat we op Texel zaten. En je moet
inspelen op nieuwe ontwikkelingen.
Neem bijvoorbeeld de Texel Informa
tie Punten die we de afgelopen jaren
hebben gerealiseerd. Dat is ook een
pilotproject dat met Nederlandse en
Europese subsidie is betaald.'
Aan het conflict met de jutters be
waart Kuiper geen prettige herinne
ringen. Het conflict ontstond, toen de
jutters na eerder gedane concessies
van het Texels Museum tien cent per
entreekaartje vroegen. Het Texels
Museum stemde daar niet mee in,
omdat het financieel niet verant
woord was. Het leidde tot het vertrek
van de jutters uit Oudeschild, de boe
delscheiding en de oprichting van
Schipbreuk en Juttersmuseum Flora.
'Het is de eerste keer in mijn leven
geweest dat ik heb ervaren dat je er
met redelijk praten niet uitkomt. Dat
was teleurstellend en ik heb mijn
mensbeeld daarna ook bijgesteld. Zij
wilden gewoon niet, dus we kwamen
er niet uit. Nadat de gemeenteraad
had besloten dat er een boedelschei
ding moest komen, heb ik me er ook
maar bij neergelegd. Ik vond het leuk
dat Cor Ellen vorig jaar in Oudeschild
is teruggekeerd. Met Jan en Klaas
Uitgeest heb ik het er nadat de zaak
voor de rechter is geweest nooit meer
over gehad. We groeten elkaar wel.'
Het Maritiem en Juttermuseum wordt
sinds 2001 jaarlijks herinnerd aan het
streven om naar 100.000 bezoekers
te groeien. De raad trok dat jaar
honderdduizenden guldens uit om
het museum de zogeheten grote
sprong voorwaarts te laten maken.
Tot nu toe trekt het museum gemid
deld 60.000 bezoekers per jaar. Kui
per blijft ervan overtuigd dat het stre
ven wordt gehaald. 'Het is alleen
minder snel gegaan dan we hadden
gehoopt. Flora heeft daarmee te
maken.' De realisatie van het nieuwe
maquettegebouw met daarin de ma
quette en een nieuwe familieattractie
moet volgens hem het aantal bezoe
kers verder laten groeien en nieuwe
doelgroepen aanboren. 'Met die
nieuwe familieattractie, een historisch
verhaal dat gericht is op beleving,
waren we al bezig toen de maquette
tussendoor kwam. Toen is het plan
ontstaan voor een maquettegebouw
waarin de maquette en die attractie
worden gecombineerd. Dat gebouw
moet er met drie of vier jaar kunnen
staan en dan zouden we over vier, vijf
jaar aan de 100.000 bezoekers kun-
Jan Kuiper: 'Tast je je omgeving aan, dan tast je je economie aan.'
Het is een wat wonderlijk schouw
spel. Mensen die op een stoet zit
ten en zich met een soort open
gebarsten garde over de hoofd
huid laten kietelen. De prikkel heet
het massageapparaat. Het is één
van de diverse opvallende zaken
die te zien waren tijdens de
Horecabeurs die dinsdag voor de
twaalfde keer in sporthal Ons Ge
noegen werd gehouden.
Een ontspannend gevoel, hoofdpijn-
bestrijding, seksueel bevorderend en
ook nog een probaat middel tegen
roos. De bijgeleverde folder van de
prikkel belooft nogal wat. En dat al
lemaal door de puntjes van de kope
ren stangen zachtjes masserend over
de hoofdhuid te bewegen. Maar het
is dan ook niet zomaar een apparaat,
houdt importeur Oege Bakker zijn
verkooppraatje. De techniek is af
komstig van de Aboriginals en de
komende maanden moet de prikkel
het in Nederland helemaal gaan ma
ken. Of het nou wel of geen succes
wordt, op de beurs staat de prikkel in
ieder geval in de belangstelling. Liefst
veertig stuks verkoopt Bakker er en
regelmatig zit er iemand bij hem in de
stoel om zich via de kruin te laten
ontspannen.
En dat kan geen kwaad tijdens de
beurs. Alleen maar een beetje slen
teren langs de 87 stands is er voor de
meeste bezoekers niet bij. Het me
rendeel weet dat de beurs een mooie
gelegenheid is om in korte tijd veel
anderen uit de Texelse horecawereld
te spreken, te netwerken en de per
soonlijke contacten met leveranciers
te onderhouden. Tegelijkertijd kan er
worden bekeken wat er nieuw op de
markt komt en er is gratis eten en
drinken. 'Dit is niet echt een verkoop
beurs', zegt organisator Nico Erwich.
'De meeste standhouders doen tij
dens de beurs zelf meer aan relatie
beheer, maar de volgende dag gaan
ze wel op pad.'
Joscha Schoots en Nico Derks van
het pas geopende Ambachtscentrum
in Den Burg gebruiken de horeca
beurs om hun activiteiten persoonlijk
onder de aandacht te brengen. In een
stellingkast liggen zeepjes die bezoe
kers er kunnen maken, een zelf-
gestookte likeur staat klaar en er kan
een zelfgemaakt witbier worden ge
proefd. Bezoekers die meer over de
workshops willen weten, worden zit
tend aan een tafeltje bijgepraat.
Bezoekers
Het aantal bezoekers is iets lager dan
een jaar geleden. In totaal komen er
1214 mensen, terwijl er in 2004 nog
1356 bezoekers werden geteld.
Erwich kan niet zeggen waar de af
name in zit. 'Ik heb toch veel positieve
reacties gehad.' Aan hoofd verkoop
Jan Faber van foodcenter Kweker uit
Amsterdam zal het in ieder geval niet
liggen. Hij staat voor het eerst op de
beurs en vertelt vol overgave over de
samenwerking die zijn bedrijf met
Kossen en de Texelse Bierbrouwerij
is aangegaan. Wie wil kan proeven
van de gerechten en hapjes die een
meegebrachte kok ter plekke klaar
maakt.
Vivian Ruissen zorgt ervoor dat me
nig Texelaar de beurs met gepoetste
schoenen verlaat. Zittend op een
krukje en omgeven door blikken leer-
crème poetst zij de ene na de andere
schoen. Hoeveel ze er schoon ge
maakt, weet ze niet. 'Als dat ga tel
len, word ik gek.' Ze is er voor het
eerst en op voorhand weet ze te
melden in ieder geval de komende
twee jaar niet meer te komen. 'Dit
spul kan zeker drie jaar mee, dus ik
hoef hier niet elk jaar te zijn.' Voor de
categorie grote schoonmaak
middelen moet de bezoeker bij de
stand van Tex-Lin zijn. Een grote
schrobzuigmachine trekt er de aan
dacht. Het blijkt de machine te zijn de
gemeente twee jaar geleden heeft
aangeschaft om de sporthal schoon
te houden. 'We hebben hem nu even
van de gemeente geleend om te sho
wen', vertelt Johan Willems van leve
rancier Wésco. 'Vorig jaar hadden we
hem buiten neergezet, maar toen viel
hij niet op.' De roem voor de schrob-
Ruud en Christie Boom tonen interesse in een nieuwe combi-steamer die De Vier op de beurs had staan. In totaal 1214 mensen bezoch
ten dinsdag de sporthal. tFoto j«*i van Htnu-i
nen zitten.' Hij benadrukt da 1
Stichting Texels Museum er finan;
goed voorstaat.
Landscb
De instelling van het nationaalp*
2002 was voor Kuiper een belang
gebeurtenis. Al sinds zijn aantra
in 1986 ijverde hij voor de kom?
van, ook al zagen toen veel Texéa I
zo'n nationaal park niet zitten u-
waren de politieke partijen evers nj
tegen. Behoud van het landsch*
de natuur is volgens Kuiper vani j
zenlijk belang voor het toerismea H
eilandeconomie.'Tast je je omge I
aan, dan tast je je economie i I
Voor veel Texelaars is hun omga I
gewoon omdat ze hem gewend I
Maar voor veel anderen is de om I
ving hier heel bijzonder. Leg daa- I
nadruk op in de concurrentie! <,5,
andere vakantiebestemmingen.) je,
risten gaan voor hetzelfde geldr
Turkije of Kreta, dus je moet bijj J,
der blijven om de concurrentie
te blijven.'
Volgens Kuiper zou het eiland en
goed aan doen meer in te zette- fQ
duurzame ontwikkelingen, oi eye
meer op energiegebied. 'Texel m
een ideale proeftuin voor Nederi nsj
zijn. Het eiland is groot genoeg» )ts!:
dergelijke ontwikkelingen en k gjj
genoeg om elkaar te kennen,
door de lijntjes kort zijn.' Vole
Kuiper kan het eiland daardoor Lj
duurzaam imago verwerven,
door eveneens toeristen in Texel» j
nen worden geïnteresseerd. Alsv; ^e,
beeld wijst hij op het Deense es K
Samso dat door een duurza
imago nieuwe toeristenstromen 8ar,
verschijnen. De verdere promotie ,ms
Texelse produkten is volgens Ki*
eveneens een methode om de bi.z
dere kenmerken van Texel bij toe
ten te blijven benadrukken.
Kuiper gaat op maandag 4 aprils
de slag als directeur van Landsct
Noord-Holland in Castricum. Dei
ning op Texel wordt verruild voore
huis in Egmond-Binnen. 'Anders;
ik elke dagen drie uur aan het re;
zijn en dat vond ik toch iets tev-
Met een mini-symposium is er»
middag bij EcoMare afscheid
hem genomen.
ijve
Deelnemer Peter Eelman van de ROC-wedstrijd serveert op de tribune van Ons Genoe
gen maaltijden aan juryleden Harry Wuis en Tamara Oudendag. (Foto Joroon van Haitum)
Een hele zalm, filodeeg, nori (zee
wier), geitenkaas en truffelaard
appels. Dat waren de ingrediënten
van de zogeheten Mystery Basket
waarmee vijf jonge Texelse leer
ling-koks het dinsdag moesten
doen tijdens de kookwedstrijd van
het ROC op de horecabeurs. De
bediening van de gerechten was in
handen van vijf andere jonge
Texelaars die met elkaar streden
om de titel beste gastheer/gast
vrouw.
Die titel ging naar de 16-jarige Kris
Arkenbout die afgelopen jaar stage
liep als gastheer bij Grandhotel
Opduin. Leerling-kok Dewi van der
Plaats van hotel De Pelikaan sleepte
de eerste plaats bij de kookwedstrijd
in de wacht. De leerling-koks Bob
Fokker. Jordie Zijm, Dennis Backer,
Mark Oosterhuis en Van der Plaats
moesten elk voor het oog van de
bezoekers een voorgerecht en een
hoofdgerecht samenstellen. De leer
lingen gastvrijheid, Dewi Huiding,
Danny de Ridder, Lotte Bakker, Peter
Eelman en Arkenbout moesten de
tafeldekking verzorgen, de gerechten
uitserveren en de juryleden wijn
adviezen geven.
Arkenbout, eerstejaars niveau twee
aan het ROC, reageerde verheugd op
zijn eerste plaats. Hij begon als
afwashulp bij Opduin en sinds de
zomer werkte hij er als gastheer. 'En
over een maand ga ik aan de slag bij
Hotel Amerika in Amsterdam.' De
wedstrijd was hij vooral nuchter inge
gaan. 'Ik heb me met anders gedra
gen dan dat ik normaal doe en ik had
van tevoren het bestek en de glazen
nog een keer goed gepoetst.' De 17-
jarige Van der Plaats, eveneens eer
stejaars, had de wedstrijd 'gewoon
op zich af laten komen'. Na het ope
nen van de mystery basket, dacht hij
eerst rustig na over wat te doen met
de inhoud. Het leidde uiteindelijk tot
een voorgerecht van een lauwwarme
salade met een toffee van geitekaas,
shii-take, nori en het filodeeg. 'Als
hoofdgerecht heb ik gepocheerde
zalm gemaakt met roergebakken
groente, een kokossaus en een
mousseline van truffelaardappels.'
Van der Plaats werd begeleid door
zijn leermeester Martijn Beers. Het
was aan Van der Plaats om de keu
zes te maken.
Volgens juryvoorzitter Harry Wuis le
verden de jonge Texelaars kwaliteit.
'Voor hun niveau waren ze gerouti
neerd en toonden ze praktisch zelf
vertrouwen. Je zag dat ze zin hadden
zuigmachine van Ons Genoegen is
kortstondig. Aan het eind van de
avond wordt hij weer ingezet voor de
schoonmaak van de zaal.
Oud-Texelse Hannie van Zoelen laat
zien wat er op het gebied van
bedrijfskleding mogelijk is. Met een
industriële borduurmachine geeft ze
demonstraties. Het patroon wordt
met een laptop ingevoerd en daarna
wordt het automatisch op een kle
dingstuk geborduurd... Haar verhaal
sluit ongemerkt aan op een praatje
dat bedrijfsleider Maurice Diks van de
bierbrouwerij aan de andere kant van
de sporthal houdt. Hij heeft polo's
met het logo van het Texels bier la
ten maken. 'Die zijn voor onze afne
mers. Bij het logo hebben we wat
ruimte vrijgehouden, zodat de bedrij
ven daar ook hun eigen naam kunnen
laten borduren.'
Naarmate de avond vordert, wordt
het vooral drukker in de omgeving
van de biertaps. Maar ook Bakker
met zijn prikkel heeft nog steeds aan
loop. De dames van de kaartverkoop
nemen het ervan in de stoel. Ook
even ontspannen.
Baggerbedrijf Van den Heerik heeft
de afgelopen weken in de Mokbaai
inmiddels zo'n 900 stuks 20 mm-pa-
tronen van Duitse makelij boven wa
ter gehaald. Deze vormen het groot
ste deel van de in totaal meer dan
2000 objecten die zijn boven geko
men. Voor het overige zijn dit 10,5 cm
granaten of delen daarvan, oude
kers en lege munitiekisten. Dee
sieven worden overgedragen a
Duik- en Demonteerploeg van
marine, die zorg draagt voor
tiging. Op de foto een kist
patronen, nog in de originele verp
king. (Foto K
Schuiringa eist
vergunning voor
dienstwoning
Hij moet gewoon een dienst
woning met vier appartementen
kunnen bouwen bij zijn loods aan
het Wezenland in Den Burg. In de
winter fabriceert hij er strand
huisjes, dus heeft hij er recht op
een huis. Dat stelde Jur Schuiringa
dinsdag voor de rechtbank in
Alkmaar.
De strandpaviljoenhouder reageerde
daarmee op een besluit van de ge
meente, die het niet nodig had ge
vonden de dienstwoning toe te ken
nen. 'Er waren al dienstwoningen in
de loods', stelde de ambtenaar die de
gemeente vertegenwoordigde.
Schuiringa bracht daartegenin dat in
de loods ook strandhuisjes worden
gemaakt en dat er zodoende ook in
de winter mensen werken. Als dat zo
is, zou Schuiringa inderdaad een
dienstwoning mogen claimen. De ge
in hun werk.' De koks waren volgens
Wuis creatief met de ingrediënten
omgegaan. Wuis hield opnieuw een
warm pleidooi voor de waardering
van goed gastheer- en gastvrouw
schap. 'Met de producten die er zijn,
kan in de keuken een maaltijd bijna
niet meer misgaan. Maar het gaat er
daarna wel om hoe die maaltijd aan
tafel wordt geserveerd.' Herre
Oosterhaven en Stefan Smit beoor
deelden de koks, Wuis en Tamara
Oudendag jureerden de bediening.
De wedstrijd van het ROC, die werd
gestimuleerd door koks Aart Wijker
en Oosterhaven en gastontvangers
Ronald Kroon en Ute Oosterhaven,
werd voor de vijfde keer gehouden.
meente denkt echter dat hij delo: 'VJ
alleen gebruikt om er in de wir
spullen van het strandpaviljoen c "e
te brengen. Ondanks een vraagt kaag
over van de rechtbank tonn
Schuiringa het tegendeel dins; Wade
niet bewijzen.
Klep;
De rechter doet binnen zes weflaac
uitspraak.
énd»
Eelzi
Erwin Postma uit De Cocksd
in Almere geslaagd voorde opleidll
Information Engineering. Hij volfljl
de masteropleiding Filosofie in 8<
aan de VU in Amsterdam.
Debbie Veldkamp-Luider
slaagde in Maarssen voor hei#
ploma Verkoopster in de drogis»
Zij is als verkoópster en
heidsspecialiste werkzaam bij dra®
terij Etos in de Weverstraat. ZijC
volgt haar studie voor het dipkj
assistent-drogist bij de StichtingVï
onderwijs Drogisten.
