TMrTnpnpTTPTTrrL?
6
111 ïTrnrnrrn 11 rmr
Een keer per maant
oefenen is te weinic
Bewondering in 1962 voor maquette raadhuis
.TEXELSE
COURANT"
Procedure wijksteunpunt
en woningen van start
Brandweer voert 'Leidraad'
Qjeslacigd (jeslaagd
GEEN LUCHT. GEEN LEVEN
Woorden van dankbaarheid bij vertrek Georgiër!»
JlgssSaS? 'te
VRIJDAG 17 JUNI 2005
Al sinds 1887 staat de Texelse Courant tweemaal per week boorde
vol nieuws en achtergronden. Op een enkele krant na zijn ze alle
maal bewaard gebleven en ingebonden in vuistdikke jaaroverzich
ten. Zonde om in de kast te laten staan en nooit meer iets mee te
doen, meende de redactie, die daarom heeft besloten wekelijks aan
de hand van het eigen archief op een evenement of gebeurtenis uit
de afgelopen 118 jaar terug te blikken.
schap, een goede oplossing.' Raads
lid Jn. Daalder (ARP) was minder en
thousiast. Hij 'had zich gestoten aan
de uitlatingen van de professor en
zag gaarne dat er geen "kroeg" on
der het gebouw kwam'. Na veel dis
cussie stelde de voorzitter vast dat de
raad uiteindelijk over de bestemming
zou beslissen.
J. Zwan (PvdA) vond de ruimte op de
publieke tribune te genng. 'Hij hoopte
- nu het hele gebouw op de groei van
de gemeente is ontworpen - dat ook
de belangstelling van het publiek gro
ter werd.' De mededeling dat over
wogen werd de hoogste klas van
ULO de raadsvergaderingen te laten
bezoeken, werd gevolgd door de ge
ruststelling dat er in dat geval in de
zaal zelf genoeg ruimte zou zijn. De
eigen ruimte met een aparte ingang
die de pers in het plan zou krijgen,
verleidde de verslaggever tot een
spottende kanttekening: 'Wij weten
niet of de architect op de hoogte is
van zittingen met gesloten deur, maar
het verheugt ons, dat er een prettige
wachtruimte is voor die "stille" ogen
blikken. Hij verzekerde ons wel dat de
deur van een bijzondere isolatie zal
worden voorzien...'
Mevrouw G. Vrijdag-Keijser (WD)
vroeg tenslotte of burgemeester en
wethouders 'al wanden hadden ge
vonden voor de schilderijen van Bak-
els'. Volgens Bruin hoefde zij zich
geen zorgen te maken. 'Het nieuwe
raadhuis zal een inhoud hebben van
11.000 m3.' De verslaggever ver
volgde meten wij wensen B. en
W. toe, dat het er spoedig zal staan.'
Van enige serieuze kritiek van raads
leden is in het krantenverslag geen
sprake. Aan het eind van de discus
sie bleek het WD-raadslid de enige
die weigerde in te stemmen met het
plan, dat ze 'in het geheel metTexels'
vond. Wél akkoord gingen de zes le
den van de PvdA. vier van de KVP,
twee van het CHU, het lid van de ARP
en het andere lid van de WD.
'Als men een dergelijk bouwplan
bestudeert en de maquette voor
zich ziet, dan is men al gauw ge
neigd te zeggen: begin volgende
week met de bouw.' Dat conclu
deerde de verslaggever van de
Texelse Courant die op 6 november
1962 de vergadering bijwoonde
waarin de gemeenteraad instemde
met de plannen voor een nieuw
raadhuis. In contrast met de kritiek
die losbarstte toen het gebouw er
eenmaal stond, was de algemene
bewondering voor het ontwerp van
de architecten, professor Wieger
Bruin en Huig, die zelf het ontwerp
presenteerden.
Het was voor de tweede maal dat
Wieger Bruin een toelichting op de
bouwplannen gaf. maar sinds
dien is er al weer heel wat in het plan
gewijzigd', meldde de Texelse Cou
rant van vrijdag 9 november 1962. De
verslaggever omschreef het nieuwe
raadhuis als 'een glazen paleis' en
vervolgde met een uitgebreide be
schrijving van de vorm en inrichting.
Opmerkelijk daarin is een zinsnede
over de raadszaal: 'Deze zaal is ruim,
maar ook in de toekomst rekent men
met op veel belangstelling op de pu
blieke tribune.'
Terwijl criticasters na het verrijzen van
het - toen nog slechts twee verdiepin
gen tellende - gebouw al snel klaag
den over de aantasting van 'het hart'
van Den Burg, was men in 1962 nog
uitgesproken positief over de uitstra
ling. 'Als de bouw is verwezenlijkt, zal
de Groeneplaats een veel ruimer aan
zien hebben. De heer Bruin heeft het
geheel niet willen laten domineren en
heeft getracht het gebouw een zo
levendig mogelijke functie te geven.
Het sluit aan op de doorbraak
Groeneplaats-Elemert, waar een
winkelgalerij is gepland. De schep
ping van Prof. Bruin is beslist niet
hoog. omdat hij rekening heeft ge
houden met de bestaande horeca-
bednjven en niet te vergeten de kerk.
die in het geheel van het plan een do
minerende functie heeft.'
De presentatie van Bruin duurde bijna
twee uur. De discussie erna spitste
zich vooral toe op de bestemming
van de ruimte onder het gebouw.
'Met de bouw van een nieuw raad
huis dient men namelijk ruimte te
scheppen voor schuilruimte tijdens
oorlogen. B. en W. hopen van ganser
harte, dat deze ruimte niet voor dat
doel benut behoeft te worden.' De
ontwerper had gedacht aan een
plaats waarin men recepties zou kun
nen houden en die ook kon worden
gebruikt op marktdagen voor recep
ties en 'bijzondere gelegenheden'.
'Ook had hij rekening gehouden met
de bevoorrading van de hartige hap
jes, want ook een spijzenlift ontbreekt
niet.' Schertsend sprak Bruin van 'de
kroeg'. Steun kreeg hij van burge
meester De Koning. 'De voorzitter
deelde mee, dat er in Den Burg
steeds behoefte is aan ruimte voor
bijeenkomsten etc. en hij zag in deze
ruimte, in het belang van de gemeen-
(Zie vervolg pngi.na 2
etage de raadszaal In dil gedeelte is
unk een baieon, dat ongeveer op de
plai-.ts gumt. waar voorhcdD de ingang
van r.et raadhuis was Het einde van
hul gebouw ml tonen avhter de sigo-
n'naaak van de heer Vlas Het gebouw
aric gemeentewerken en sociale
l.illks op '!l' foto -iet U een lage
■""•derond" h 1 SÜS??8 "j
k imt ook de commandopost van
e raadhuis verscheen in de Texelse Courant van dinsdag 13 november 1962.
Recordaantal
lepelaars
Omdat zij het vermoeden hadden dat
er sinds de eerste telling nogal wat
dieren waren bijgekomen, hebben
boswachters van Staatsbosbeheer
woensdag de lepelaars in de Geul en
de Muy opnieuw vanuit de lucht ge
teld. Hun vermoeden bleek correct. In
de Geul bleek het aantal tot 238 te
zijn gegroeid. Het werkelijke aantal
kan nog hoger liggen, doordat
nieuwe vestiging tussen al broe
dende vogels met altijd goed is te
onderscheiden, zeker met als er al
grote jongen lopen. Ook de broed-
plek tussen de struiken is niet goed
te overzien. Opvallend was de toe
name van het aantal broedparen in de
Muy, van 10 naar 28 paar. Ook wer
den hier drie broedgevallen van de
blauwe reiger vastgesteld. In 2004
zaten er nog zes paartjes. De lepel
aars in de Muy profiteren van de zeer
lage waterstand. De meeste paren
broeden op plekken die andere jaren
onder water staan. De oude broed-
plek in de wilgen is volledig overge
nomen door aalscholvers.
Natuurmonumenten telde vrijdag op
de Schorren 57 broedparen. Daarbij
bleek dat er veel jongen zijn geboren
en dat er weinig sterfte onder de jon
gen is. In totaal broeden op Texel dus
Parachutiste
gewond
Een 28-jarige vrouw uit Frankrijk is
woensdagmiddag na een ongeluk
kige landing met haar parachute ge
wond geraakt aan haar rug. Het on-
ongeveer 323 paar lepelaars. 23 meer geluk gebeurde op het vliegveld ii
dan in 2004. In heel Nederland broed
den vorig jaar 1671 lepelaars.
Informatieavond
schizofrenie
Cliëntenbelangenbureau De Hoofd
zaak en GGZ Noord-Holland Noord
houden op dinsdag 28 juni een
informatieavond over schizofrenie.
Een ervaringsdeskundige en een
psychiater geven uitleg en er is ruimte
voor het stellen van vragen. De bij
eenkomst wordt gehouden van 18.30
tot 20.30 uur in de Witte Burcht in de
Molenstraat in Den Burg. De toegang
is gratis. Voor informatie en aan
melding: GGZ NHN, tel. 0223-
685000.
B en w werken enthousiast mee
aan de plannen van de stichting
Wonen Texel voor een wijk
steunpunt met vier woningen in de
voormalige gereformeerde kerk en
de bouw van drie woningen op de
plek van het voormalig gerefor
meerd kerkelijk centrum in Ooster
end. Ze hebben het startsein gege
ven voor de artikel 19-procedure
die voor het project nodig is. Al eer
der werd op een dergelijke wijze
medewerking toegezegd voor het
plaatsen van woningen op de
locatie van het verenigingsgebouw
aan de Oranjestraat.
Zoals bekend werden kerk, vereni
gingsgebouw en kerkelijk centrum
overtollig nadat gereformeerden en
hervormden samengingen in de
nieuwe SOW Waddengemeente. De
stichting van het wijksteunpunt op de
begane grond belooft een belangrijke
bijdrage te worden voor de leefbaar
heid van het dorp. Het wordt een
pilotproject van Vitaal Texel en zal
allerlei voorzieningen bieden, waar
door het vooral voor ouderen moge
lijk wordt om 'levenslang' in Ooster
end te blijven wonen. Ook in Den
Hoorn en De Cocksdorp zijn derge
lijke plannen in voorbereiding. De vier
(kleine) woningen komen op de bo
venverdieping. De buitenkant ('schil')
van het karakteristieke kerkgebouw
zal zoveel mogelijk intact worden
gelaten en daardoor het beschermd
dorpsgezicht niet schaden. Ook de
woningen die op de plek van de pas
torie komen zijn van klein type, ge
schikt voor 'starters'. Omdat het om
een zogeheten inbreidproject gaat
(net als drie jaar geleden het Gouden
Boltje) gaat de woningbouw niet ten
koste van het bouwcontingent dat
aan Texel is toegewezen. De nieuw
bouw is onderdeel van de her
inrichting van de leefomgeving
Peperstraat-Robbepad en sluit mooi
aan bij de bejaardenwoningen aan
het Robbenpad. Mogelijk zal in het
zelfde kader over enkele jaren het
complex 'Strendertuus' worden ver
vangen of een andere bestemming
krijgen. Misschien volgt nog een
derde sanering in deze omgeving.
De nu in te zetten artikel 19-
priocedure is nodig omdat kerk en
kerkelijk centrum de bestemming 'bij
zondere doeleinden' hebben, wat
strijdig is met de meuwbouwplannen.
In het kader van de procedure kun
nen bezwaren worden gemaakt.
Mede afhankelijk daarvan geeft de
provincie het groene licht. De vooruit
zichten zijn wat het laatste betreft
zeer gunstig.
Dat is sterk!
De schapenboet die Harry Bak
ker bouwt aan de Hoomderweg
tegenover Sint Donatus zal de
eeuwen kunnen trotseren. Het
onlangs gereed gekomen vier
kant (de basisconstructie waarop
de rest van het gebouw groten
deels rust) werd gemaakt van
balken met een dikte van maar
liefst 30 centimeteren dat is veel
zwaarder dan gebruikelijk. Die
balken zijn overigens nieuw. De
rest van de boet wordt groten
deels opgetrokken uit oude ma
terialen. Bakker heeft inmiddels
enkele duizenden gebruikte gele
handvormstenen gebikt en be
gint binnenkort met het metselen
van de gevels. Onderin worden
(waterdichte) klinkers verwerkt.
Om het gebouw zoveel mogelijk
onderhoudsvrij te maken komt er
een pannendak op. (Foto Hony de Groao
Respons - positief of negatief - op de goedgekeurde plannen voor het
nieuwe raadhuis, is na de raadsvergadering in de Texelse Courant niet
terug te vinden. De enige die reageert, is huisdichter Huib de Rijmelaar,
die in de krant van 16 november 1962 onder de titel 'Raad-huis' schrijft:
Nu weet ik pas, nu 'k bijkans zestig ben,
Waarom een raadhuis raad-huis wordt geheten.
Je moet gaan raden wat het eig'lijk is,
Want anders zou je het beslist niet weten.
Want met excuus aan de architect:
Ik dacht dat het een spoortrein was, lui, eerlijk
Maar toen ik 't opschrift naast het schetsje zag
Had ik het door; 'k vergiste mij wel deerlijk.
Zo zijn we dan gestadig in de weer
De Groene Plaats steeds verder te ontgroenen
Maar kom, we zullen ons toch mettertijd
Met deze nieuwe stijl moeten verzoenen.
Zo rest ons nog alleen de wens en bêe:
Dat dit gebouw geslachten nog na deze,
Tot welvaart, steun, rechtvaardigheid en vrêe,
Tot heil van de gemeente moge wezen.
at ik zeggen
Roken
Als ik met de boot naar de overkant
ga, zit ik aan de rokerskant. En met
mij doen vele mensen dat. Er zitten
meestal veel meer mensen aan de
rokerskant dan aan de niet-rokers-
kant. Maar iedereen kan kiezen en er
is ruimte genoeg voor beide groepen.
Op de afgelopen aandeelhouders
vergadering in september 2004 is
door een aandeelhouder van Teso de
vraag gesteld of er een roken- en
met-rokenafdeling op de nieuwe boot
zou komen. De directie antwoordde
dat de indeling met roken en niet-ro-
ken al jaren tot volle tevredenheid
wordt toegepast en dat ook op de
nieuwe boot twee afdelingen zouden
komen. De aanwezigen waren met
dat antwoord tevreden: er was gele
genheid genoeg om te reageren.
Maar wat doet de directie? Half juni
verschijnen een paar regels in de
krant dat er op de boot niet meer
gerookt mag worden, zeifs met bui
ten. En dat het maatschappelijk wel
zou worden geaccepteerd. Maar
waarom reageerde de directie niet op
de aandeelhoudersvergadering?
Zelfs niet-rokers vinden het vreemd
dat er buiten niet mag worden ge
rookt. Is Teso oppasser voor de
mensheid?
Laatst zat ik op de boot toen iemand
honderd biertjes bestelde om zijn
verjaardag te vieren. Al het personeel
was druk in de weer om deze klant
te helpen, 's Avonds waren er vecht
partijen in De Koog. Wordt er daarom
door Teso straks geen bier meer ver
kocht?
Vele mensen hebben slapeloze nach
ten. Is er straks geen cola en koffie
meer te verkrijgen op de boot? Men
sen worden te dik. Is er straks niets
meer te koop aan boord? Mensen
blijven nu al vaker in hun auto en
straks kunnen de buffetten met min
der personeel worden bemand.
De nieuwe boot is er nog niet en de
asbakken zullen nog wel ergens
staan. Mijn advies? Zet ze gauw weer
op tafel en we doen weer een biertje.
J.C. Keesom,
Den Burg.
De brandweer traint te weinig. Wel
iswaar hebben de leden elke
maand een oefening, veelal samen
met andere hulpverleningsdien
sten, maar dat is volgens de offi
ciële Leidraad Oefenen van het
Nederlands Instituut voor Brand
weer en Rampenbestrijding
(NIBRA) lang niet genoeg. Bij de
behandeling van de gemeente
begroting zal de raad beslissen of
geld zal worden uitgetrokken voor
meer frequente oefeningen onder
leiding van een vaste nieuwe
kracht.
Brandweercommandant Dick Jonge-
neel heeft het college laten weten dat
de huidige oefencyclus en de daar
mee samenhangende registratie en
coördinatie achterhaald is en dat aan
verbetering, in de vorm van het invoe
ren van de Leidraad (per 2006), niet
is te ontkomen. Dat is echter zo in
grijpend, ook in financieel opzicht,
dat invoering van de meest ideale
situatie in één keer onmogelijk is. Dit
gebeurt daarom in fasen, met dien
verstande dat de uiteindelijke situa
tie met geheel hoeft te beantwoorden
aan wat vereist is in gebieden met
een minder gunstig risicobeeld.
De huidige gemiddelde oefentijd per
korpslid is 38 uur per jaar. wat ver be
neden het landelijke gemiddelde en
de normen van de Leidraad is. Vol
gens de commandant is dat een ge
volg van de korpscultuur in het ver
leden: één oefenavond per maand
vond men wel genoeg. Bovendien
was er niet genoeg geld en man
kracht voor. Het feit dat momenteel
onvoldoende realistisch wordt geoe
fend heeft tot aanmerkingen o*
van controlerende instanties zoa$
Inspectie Openbare Orde en V?
heid. Het de verplichting var,
werkgever om voldoende voord
ting en onderricht te geven. Dj y
worden de oefeningen geregeic:
de bevelvoerders van het korps
tevens oefenleiders zijn Dat gets
in vrije tijd en de commandantv
dit een enorme en zelfs onacn
tabele belasting voor de beirw
nen. Door tijdgebrek laten ookca
dinatie, voorbereiding en regis*,
van de oefeningen te wensen»
De mensen zelf hebben te ken
gegeven dat zij geen kans zien
meer adequate wijze te verzorg?,
de nieuwe situatie zal dat de taa;
van een nieuw aan te werven m»
werker preparatie, opleiden ens
nen. Deze coördinator is fulltime
uur per week) in beroepsdiens:
kan daardoor ook nog enkele a-s
taken vervullen, zoals het pai
van het onderhoud van het maie-s m
De fasegewijze invoering vanoe. 33r
draad houdt verder in dat het K
(voorlopig) twee keer per maanc
fent. Het beschikbare budge:; ;j<
oefenuur krijgt een korpslid i
€10,-) moet mede daarom
€6.500,- worden verhoogd
€38.629,-. Daar komt nog €155 6S
bij als vergoeding voor de kos'.e-
derden die bij zogeheten realists:
oefeningen zijn betrokken. Aar:
ling van de oefencoördinator bi 5|n:
kent een salarispost van 45.S js
De totale meerkosten van de e? w
fase van de invoering van de:
draad Oefenen belopen €87.06a
Cursus over
het labyrinth
In de Vrije School aan de Gasthuis
straat in Den Burg wordt zaterdag en
zondag 25 en 26 juni een cursus ge
geven over geschiedenis en achter
gronden van het labyrinth. Antro
posofisch fysiotherapeut Gert Siebes
uit Apeldoorn maakt de deelnemers
aan de hand van een lezing en
bewegingsoefeningen bekend met
'de verborgen achtergronden van het
labyrinth'. De cursus duurt zaterdag
van 14.00 tot 21.30 uur en zondag
van 9.30 tot 13,00 uur. Deelname kost
€35,-.Opgeven kan bij Peter Koster
(tel. 322979) en Keympe van der
Gronde (tel. 311309).
De oud-Texelse Carola Keesom
slaagde aan de Theo Thijssen Acade
mie van de Hogeschool Utrecht voor
de opleiding tot lerares basisonder
wijs. Zij gaat lesgeven op basisschool
De Torenuil in IJsselstein.
Jan Stevens (44) van 't lil
slaagde aan het SEC Tramj
Opleiding in Amsterdam voot
specialisatie koude en warmee 7 c
ken. Hij is werkzaam in Grandk n.l
Opduin in De Koog.
Sanquin Bloedbank
Meld je aan als bloeddonor.
Bel gratis 0800 - BLOEDBANK
(0800 - 256332265)
Eierland. Het slachtoffer is opgeno
men in het Gemini Ziekenhuis in Den
Helder.
STEUN HET ASTMA FONDS. GIRO 5505!
Morgen is het precies zestig jaar
geleden dat de Georgiërs die de
Russenoorlog hadden overleefd,
het eiland verlieten op weg naar
Wilhelmshafen. Vandaar reisden zij
via Berlijn, Stettin en Wolkowysk
terug naar Georgië. Het zou vele
jaren duren voor de Texelaars weer
iets van hen hoorden.
Van der Vlis schrijft in Tragedie op
Texel over hun vertrek: 'De laatste in
drukken die de Georgiërs van Texel
kregen, moeten voor hen onuitwis
baar zijn geweest, want nooit was
Texel schoner dan deze morgen. Op
vrachtauto's kwamen zij aangereden
bij groepen van een man of veertig,
onderweg schietend in de lucht uit
geweren en pistolen. Het was een
kinderlijk vreugdebetoon, waar menig
Texelaar zich op dit vroege uur noch
tans aan ergerde. Maar zingend hun
liederen van ongewone cadans, blij
als kinderen, dachten de mannen niet
aan de slapers: voor hen was de dag
der vrijheid gekomen, eindelijk gin
gen zij naar Rusland terug. Er werd
gedanst op het dek van de Dokter
Wagemaker. Met een zelfgemaakte
primitieve mandoline gaf één het
ritme aan. Aan de haven waren hon
derden Texelaars gekomen voor een
laatste groet, zowel mannen als vrou
wen. Toen werd het als bij tover
slag volmaakt stil. Ook van de
wachtenden op de kant weerklonk
geen geluid. Gongladze stond op het
sloependek. Hij sprak in gebroken
Duits, maar kennelijk uit de grond van
zijn hart woorden van dankbaarheid,
van erkentelijkheid tot de Texelaars
voor alles wat zij voor de Georgiërs
hadden gedaan. Hij vroeg vergeving
voor wat de Texelaars daarom moes
ten doorstaan. Langzaam, zin
gend, juichend en wuivend verlieten
de overlevenden uit het grootste
treurspql, dat ooit op Texel was op
gevoerd het eiland, op weg naar hun
vaderland. Voor de velen, die van dit
afscheid getuige waren, was het een
ogenblik om nooit te vergeten.'
Met het vertrek van de Georgiërs, op
zondag 18 juni 1945 kwam er
tief een einde aan de Russeno
die het eiland sinds 6
greep had gehouden.
I$|
z-pia.
